›

Bài giảng Quản trị tài chính

pdf 92 trang nguyendu 5460
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Quản trị tài chính", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_quan_tri_tai_chinh.pdf

Nội dung text: Bài giảng Quản trị tài chính

  1. ThS. Nguyễn Văn Nhật Khoa Thị trường chứng khoán Email: nguyenvn@vnn.vn1
  2. 1. Nguồn tài trợ ngắn hạn 2. Quản trị tài sản ngắn hạn 3. Cấu trúc vốn và giá trị doanh nghiệp 4. Chính sách cổ tức và giá trị doanh nghiệp 5. Kế hoạch tài chính và dự báo tài chính 6. Mua bán, sáp nhập công ty 2
  3. Chương 1 NGUỒN TÀI TRỢ NGẮN HẠN 1.1 Vốn lưu động và chu kỳ vốn lưu động 1.2 Chính sách đầu tư và tài trợ tài sản lưu động 1.3 Nguồn tài trợ ngắn hạn 1.4 Dự kiến nhu cầu vốn lưu động 1.5 Lập ngân sách tiền mặt 3
  4. 1.1 Vốn lưu động và chu kỳ vốn lưu động Vốn lưu động (working capital): Là khoản vốn DN sử dụng với mục đích tài trợ cho tài sản lưu động. Toàn bộ giá trị tài sản lưu động (Tiền, Nợ phải thu, Hàng tồn kho ) Vốn lưu động thuần = Tài sản lưu động – Nợ ngắn hạn . Tài sản = Nợ + Vốn chủ sở hữu . Tài sản lưu động + Tài sản cố định = Nợ ngắn hạn + Nợ dài hạn + VCSH . TS lưu động –Nợ ngắn hạn = Nợ dài hạn + VCSH –TS cố định Vốn lưu động thuần = Vốn dài hạn – TS cố định 4
  5. Đvt: triệu đồng Chỉ tiêu Số cuối kỳ Chỉ tiêu Số cuối kỳ A. Tài sản ngắn hạn 1.209.528 A. Nợ phải trả 1.065.585 Tiền 66.099 Nợ ngắn hạn 845.461 Đầu tư tài chính ngắn hạn - Nợ dài hạn 220.124 Các khoản phải thu ngắn hạn 622.474 B. Nguồn vốn chủ sở hữu 660.836 Hàng tồn kho 490.095 Vốn chủ sở hữu 660.836 TS ngắn hạn khác 30.860 + Vốn góp của chủ sh 128.593 B. Tài sản dài hạn 516.893 Nguồn kp và quỹ khác - Các koản phải thu dài hạn - Tài sản cố định 433.383 Bất động sản đầu tư - Các khoản đầu tư tài chính dài hạn 75.550 Tài sản dài hạn khác 7.960 Cộng tài sản 1.726.421 Cộng nguồn vốn 1.726.421 Vốn lưu động thuần = 1.209.528 – 845.461 = 364.067 Vốn lưu động thuần = 660.836 + 220.124 – 516.893 = 364.067 5
  6. Chu kỳ vốn lưu động Chu kyø saûn xuaát kinh doanh Thu nôï Mua NVL Tieàn maët Khoaûn phaûi thu Nguyeân lieäu döï tröõ SP hoaøn thieän Tieâu thuï döï tröõ Saûn xuaát Moâ hình luaân chuyeån voán löu ñoäng Thôøi gian haøng toàn kho Thôøi gian thu nôï Thôøi gian thanh Chu kyø luaân chuyeån tieàn maët toaùn nôï phaûi traû Mua NVL Thanh toaùn tieàn Tieâu thuï Thu tieàn mua NVL baùn haøng 6
  7. Chu kyø luaân chuyeån Thôøi gian toàn kho + Thôøi gian thu nôï = voán löu ñoäng – Thôøi gian traû nôï Giaù trò haøng toàn kho trung bình Thôøi gian toàn kho Giaù voán haøng baùn trung bình ngaøy Doanh thu baùn chòu trung bình Thôøi gian thu nôï Doanh thu trung bình ngaøy Giaù trò caùc khoaûn phaûi traû trung bình Thôøi gian traû nôï Tieàn mua haøng trung bình ngaøy 7
  8. Các giải pháp rút ngắn chu kỳ ngân quỹ 1. Rút ngắn thời gian tồn kho 2. Rút ngắn thời gian thu tiền 3. Kéo dài thời gian mua chịu 8
  9. Chu kỳ ngân quỹ âm 9
  10. 1.2 Chính sách đầu tư và tài trợ tài sản lưu động Chính sách rộng rãi TS lưu lưu động TS Chính sách vừa phải Chính sách nghiêm ngặt 0 100 Doanh thu ROE = Tỷ suất LN biên x Vòng quay tài sản x Nhân tố đòn bẩy Lãi ròng Doanh thu Tài sản x x Doanh thu Tài sản Vốn chủ SH 10
  11. Chính sách tài trợ tài sản ngắn hạn Thường xuyên Tạm thời Tài sản ngắn hạn Chính sách tài trợ Tài sản ngắn hạn Chính sách Chính sách Chính sách mạo hiểm phù hợp thận trọng 11
  12. Chieán löôïc taøi trôï thậng trọng Giaù trò TSLÑ khoâng thuôøng xuyeân Nguoàn ngaén haïn TSLÑ thuôøng xuyeân Nguoàn daøi haïn TSCÑ Thôøi gian 12
  13. Chieán löôïc taøi trôï maïo hieåm Giaù trò Nguoàn ngaén haïn Nguoàn daøi haïn TSCÑ Thôøi gian 13
  14. Chieán löôïc taøi trôï phuø hôïp Giaù trò TSLÑ khoâng thuôøng xuyeân Nguoàn ngaén haïn TSLÑ thuôøng xuyeân Nguoàn daøi haïn TSCÑ Thôøi gian 14
  15. 1.3 Nguồn tài trợ ngắn hạn Nhu cầu vốn ngắn hạn - Chi phí sử dụng nguồn vốn Nợ tích - Khả năng thương lượng lũy Tín dụng thương mại ? Vay ngắn hạn ? Vay ngắn Phát hành hạn NH tín phiếu 15
  16.  Chi phí sử dụng nguồn vốn - Vay ngắn hạn - Thương phiếu - Tín phiếu  Khả năng thương lượng 16
  17. 1.4 Dự kiến nhu cầu vốn lưu động 1.4.1 Phương pháp tỷ lệ % trên doanh thu 1.4.2 Phương pháp hồi qui tuyến tính 1.4.3 Phương pháp ước lượng qua vòng quay vốn lưu động 17
  18. 1.4.1 Phương pháp tỷ lệ % trên doanh thu Bước 1. Rút số dư của các tài khoản để lập bảng cân đối kế toán năm báo cáo. Bước 2. Chọn ra các khoản mục thuộc tài sản lưu động và nợ ngắn hạn không phải trả lãi có quan hệ chặt chẽ với doanh thu. Xác định tỷ lệ % của từng khoản mục so với doanh thu bán hàng năm báo cáo. Bước 3. Xác định nhu cầu vốn lưu động tăng thêm (hoặc giảm bớt) của năm kế hoạch so với năm báo cáo. Bước 4. Dự kiến nguồn tài trợ cho nhu cầu vốn lưu động tăng thêm. 18
  19. NOWC Tài sản lưu động Nợ ngắn hạn không = - tăng thêm tăng thêm phải trả lãi tăng thêm 19
  20. Công ty ABC có các số liệu lấy từ các báo cáo tài chính thực tế và dự kiến như sau: •Năm báo cáo : •Doanh thu bán hàng : 500.000 triệu đồng •Doanh lợi tiêu thụ ( lợi nhuận sau thuế/ doanh thu bán hàng) : 5% Trích số liệu trên bảng cân đối kế toán ngày 31/12/ năm báo cáo Tài sản Nguồn vốn Khoản mục Số tiền % Khoản mục Số tiền % 1. Tiền 20.000 4% 1. Vay ngắn hạn 70.000 - 2 .CK ngắn hạn 10.000 2% 2. Phải trả người bán 50.000 10% 3 . Nợ phải thu 70.000 14% 3. Phải nộp nhà nước 10.000 2% 4. Hàng tồn kho 90.000 18% 4. Phải trả CNV 20.000 4% 5. TSLĐ khác 10.000 2% 5. Nợ dài hạn 50.000 - 6. TSCĐ thuần 150.000 - 6. Nguồn vốn CSH 150.000 - Tổng cộng 350.000 40% Tổng cộng 350.000 16% 20
  21. 1.4.2 Phương pháp hồi qui tuyến tính Bước 1. Dựa vào số liệu thống kê của các năm trước gần nhất để xác định mối quan hệ giữa doanh thu và vốn, xác định phương trình hồi quy . Bước 2. Căn cứ vào phương trình hồi quy và doanh thu dự kiến để ước tính nhu cầu vốn năm kế hoạch. 21
  22. Công ty ABC có các số liệu thống kê về doanh thu và hàng tồn kho trong 6 năm gần nhất như sau (đvt: tr, đ): Năm Doanh Hàng % so 2 thu tồn kho doanh X i X•i . Yi (Xi) (Yi) thu 2005 5.000 2.100 42% 25.000.000 10.500.000 2006 10.000 2.500 25% 100.000.000 25.000.000 2007 12.000 2.600 21.7% 144.000.000 31.200.000 2008 14.000 2.800 20% 196.000.000 39.200.000 2009 15.000 2.900 19.3% 225.000.000 43.500.000 2010 17.000 3.000 17.6% 289.000.000 51.000.000 n = 6 73.000 15.900 979.000.000 200.400.000 22
  23. 1.4.3 Phương pháp ước lượng qua vòng quay vốn lưu động Vốn lưu động Doanh thu năm kế hoạch = năm kế hoạch Số vòng quay VLĐ năm kế hoạch 23
  24. Chương 2 QUẢN TRỊ TÀI SẢN NGẮN HẠN 2.1Quản trị tiền mặt 2.2Quản trị hàng tồn kho 2.3Quản trị nợ phải thu 24
  25. 2.1. Quản trị tiền mặt Những lý do để phải giữ tiền mặt? 1. Giao dịch 2. Đầu cơ 3. Dự phòng 25
  26. Quyết định tồn quỹ tiền mặt - Chi phí cơ hội của tiền - Chi phí giao dịch chuyển đổi tài sản đầu tư sang tiền Toång chi phí giöõ tieàn maët Chi phí cô hoäi Chi phí giöõ tieàn maët tieàn giöõ phí Chi Chi phí giao dòch C1 C* C2 Qui moâ tieàn maët duy trì 26
  27. 2.1.1. Moâ hình Baumol Tieàn maët ñaàu kyø: C = 1,2 tyû Tieàn maët bình quaân: C/2 = 600 trieäu Tieàn maët cuoái kyø: C = 0 Tuaàn 0 1 2 3 4 27
  28. Tồn quỹ ban Tồn quỹ trung Chi phí cơ hội đầu C bình C/2 k = 10% 4.800 2.400 240 2.400 1.200 120 1.200 600 60 600 300 30 300 150 15 28
  29. Chi phí cơ hội, k = 10%/năm 300,0 250,0 200,0 Chi phí cơ 150,0 hội k = 10% 100,0 50,0 - 4800,0 2400,0 1200,0 600,0 300,0 29
  30. Tổng số tiền Tồn quỹ ban Chi phí giao cần bù đắp T đầu C dịch (T/C)*F 31.200 4.800 6,5 31.200 2.400 13,0 31.200 1.200 26,0 31.200 600 52,0 31.200 300 104,0 30
  31. Chi phí giao dịch (T/C)*F 120,00 100,00 80,00 60,00 Chi phí giao dịch (T/C)*F 40,00 20,00 - 4800,0 2400,0 1200,0 600,0 300,0 31
  32. Tổng chi phí 300,0 250,0 Chi phí cơ hội k = 10% 200,0 Chi phí giao dịch (T/C)*F Tổng chi phí 150,0 100,0 50,0 - 4800,0 2400,0 1200,0 600,0 300,0 32
  33. C T TC k F min . 2 C 2TF C k 33
  34. Haïn cheá cuûa moâ hình Baumol oCoâng ty aùp duïng tyû leä buø ñaép tieàn maët khoâng ñoåi oKhoâng coù soá thu tieàn maët trong kyø hoaïch ñònh oKhoâng coù döï tröõ tieàn maët cho muïc ñích an toaøn oDoøng tieàn teä rôøi raïc chöù khoâng phaûi lieân tuïc. 34
  35. Baøi 1. Giaùm ñoác taøi chính coâng ty PRC keát luaän raèng neáu söû duïng moâ hình Baumol thì toàn quyõ tieàn maët toái öu cuûa coâng ty neân laø 200 trieäu ñoàng. Laõi suaát haøng naêm cuûa caùc loaïi chöùng khoaùn ngaén haïn laø 7,5%. Chi phí giao dòch moãi khi baùn chöùng khoaùn ngaén haïn laø 500.000 ñoàng. Giaû söû raèng giao dòch thu chi tieàn maët cuûa PRC dieãn ra gaàn gioáng moâ hình Baumol. Döïa vaøo nhöõng thoâng tin treân, haõy suy luaän xem möùc boài hoaøn tieàn maët haøng tuaàn cuûa PRC laø bao nhieâu? 35
  36. 2.1.2. Moâ hình Miller - Orr H Z* d L 3.F. 2 Z* .3 L 4.k H* = 3Z* - 2L F_ Chi phí giao dòch chöùng khoaùn k– Laõi suaát ngaén haïn (ngày) α_ cheânh leäch doøng tieàn roøng haøng ngaøy 36
  37. Minh hoïa caùch söû duïng moâ hình Miller-Orr Giaû söû baïn thu thaäp ñöôïc thoâng tin cuûa coâng ty XYZ cho bieát chi phí giao dòch chöùng khoaùn ngaén haïn F = 1.000$, laõi suaát danh nghóa laø 10%/naêm, ñoä leäch chuaån cuûa doøng tieàn teä roøng haøng ngaøy laø 2.000$. Söû duïng moâ hình Miller-Orr xaùc ñònh toàn quyõ vaø giôùi haïn treân cuûa toàn quyõ cuûa coâng ty XYZ. 37
  38. Baøi 2. Moâ hình Miller Orr Phöông sai cuûa ngaân löu roøng haøng ngaøy cuûa coâng ty TAI laø 144 trieäu ñoàng. Chi phí cô hoäi cuûa vieäc giöõ tieàn maët laø 8%/naêm. Chi phí giao dòch moãi laàn mua baùn chöùng khoaùn ngaén haïn laø 600.000 ñoàng. TAI neân thieát laäp ñònh möùc toàn quyõ muïc tieâu vaø ñònh möùc toàn quyõ toái ña laø bao nhieâu, neáu ñònh möùc toàn quyõ toái thieåu laø 2 trieäu ñoàng? 38
  39. 2.1.3. Quản trị thu chi tiền mặt  Quản trị tiền đang chuyển + Tiền đang chuyển + Chi phí do tiền đang chuyển  Đầu tư tiền nhàn rỗi 39
  40. Quaù trình thu nhaän, xöû lyù vaø thanh toaùn cheque Thôøi ñieåm Thôøi ñieåm Thôøi ñieåm Thôøi ñieåm khaùch haøng coâng ty nhaän coâng ty noäp coâng ty nhaän phaùt haønh cheque cheque ñöôïc tieàn cheque Thôøi gian Treã do Treã do Treã do chuyeån xöû lyù thanh cheque cheque toaùn cheque Tieàn ñang Tieàn ñang Tieàn ñang chuyeån do chuyeån do chuyeån do chuyeån xöû lyù thanh cheque cheque toaùn cheque Tieàn ñang chuyeån do thu 40
  41. Minh hoïa caùch xaùc ñònh toån thaát do tieàn ñang chuyeån Giaû söû Coâng ty ABC nhaän hai khoaûn thanh toaùn moãi thaùng nhö sau: Soá tieàn Tyû troïng Soá ngaøy chaäm treã Tieàn ñang chuyeån Khoaûn thöù 1 500.000.000 5/8 3 1.500.000.000 Khoaûn thöù 2 300.000.000 3/8 5 1.500.000.000 Toång coäng 800.000.000 3.000.000.000 Xaùc ñònh toån thaát roøng do chaäm treã thanh toaùn haøng naêm cuûa coâng ty ABC 41
  42. 2.2. Quản trị hàng tồn kho 2.2.1. Ñaëc ñieåm haøng toàn kho Vai troø: -Ñaûm baûo hoaït ñoäng SX ñöôïc lieân tuïc -Taêng chi phí Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng: -Loaïi hình DN -Tính chaát cuûa qui trình saûn xuaát -Chi phí ñaët haøng, chi phí löu kho -Laïm phaùt, laõi suaát 42
  43. 2.2.2. Moâ hình quaûn lyù haøng toàn kho hieäu quaû EOQ (economic odering quantity)  Xaùc ñònh löôïng ñaët haøng toái öu TC C F Q* Q S - Toång löôïng haøng tieâu thuï trong kyø 2.S.F Q* F - Chi phí cho moãi laàn ñaët haøng C C - Chi phí löu kho moãi ñôn vò haøng 43
  44.  Xaùc ñònh löôïng ñaët haøng toái öu Ví duï: Taïi Cty A coù nhu caàu söû duïng nguyeân lieäu X trong naêm laø 3.600 taán. Chi phí moãi laàn ñaët haøn laø 1 trieäu ñoàng, chi phí löu kho 0,5 trieäu ñoàng/taán/naêm. Thôøi gian giao haøng: 3 ngaøy. 44
  45.  Xaùc ñònh ñieåm ñaët haøng laïi Q Qt t 45
  46. Q Qt t 46
  47. Löôïng toàn kho Soá löôïng haøng söû Ñoä daøi thôøi gian taïi ñieåm ñaët = x duïng moãi ngaøy giao haøng haøng laïi 47
  48. VD: Cöûa haøng B baùn 240.000 tuùi xaùch moãi naêm, giaù baùn 56.000 ñoàng/tuùi. Chi phí löu tröõ laø 15% so vôùi giaù baùn, chi phí moãi laàn ñaët haøng laø 785.575 ñoàng. 1. Tính löôïng ñaët haøng toái öu vaø chi phí toàn kho toái öu 2. Neáu thôøi gian giao haøng laø 2 ngaøy thì löôïng haøng toàn kho taïi ñieåm ñaët haøng laïi laø bao nhieâu. Bieát cöûa haøng khoâng ñònh möùc döï tröõ an toaøn. 48
  49. 2.3. Quản trị nợ phải thu Chính saùch baùn chòu Taêng khoaûn Taêng doanh phaûi thu khaùch thu haøng taêng chi phí Lôïi nhuaän taêng? Ra quyeát ñònh Theo doõi, quaûn lyù nôï 49
  50. 2.3.1. Xaây döïng chính saùch baùn chòu  Tieâu chuaån baùn chòu: -ÖÙng xöû cuûa khaùch haøng -Voán töï coù -Khaû naêng traû nôï -Taøi saûn theá chaáp -Kinh teá vó moâ  Ñieàu khoaûn baùn chòu: -Thôøi haïn baùn chòu -Chính saùch chieát khaáu 50
  51. Quyeát ñònh tieâu chuaån baùn chòu Giaû söû raèng giaù baùn saûn phaåm cuûa coâng ty ABC Ltd. laø 10$/ ñôn vò, trong ñoù chi phí khaû bieán tröôùc thueá laø 8$. Hieän taïi coâng ty hoaït ñoäng chöa heát coâng suaát neân söï gia taêng doanh thu khoâng ñoøi hoûi phaûi gia taêng chi phí coá ñònh. Doanh thu haøng naêm cuûa coâng ty hieän taïi laø 2,4 trieäu $. Neáu nôùi loûng chính saùch baùn chòu, doanh thu kyø voïng taêng 25%. Giaû söû raèng ñôn giaù haøng baùn khoâng thay ñoåi vaø chi phí cô hoäi thöïc hieän khoaûn phaûi thu taêng theâm laø 20%. Phaân tích xem coâng ty ABC coù neân nôùi loûng tieâu chuaån baùn chòu saûn phaåm hay khoâng? Bieát raèng kyø thu tieàn bình quaân cuûa khaùch haøng môùi taêng theâm laø 2 thaùng. 51
  52. Phaân tích vaø quyeát ñònh chính saùch thôøi haïn baùn chòu Giaû söû raèng giaù baùn saûn phaåm cuûa coâng ty ABC Ltd. laø 10$/ ñôn vò, trong ñoù chi phí khaû bieán tröôùc thueá laø 8$. Hieän taïi coâng ty hoaït ñoäng chöa heát coâng suaát neân söï gia taêng doanh thu khoâng ñoøi hoûi phaûi gia taêng chi phí coá ñònh. Doanh thu haøng naêm cuûa coâng ty hieän taïi laø 2,4 trieäu $. Giaû söû coâng ty thay ñoåi thôøi haïn baùn chòu töø “net 30” thaønh “net 60” – töùc laø gia taêng thôøi haïn baùn chòu töø 30 ngaøy leân thaønh 60 ngaøy. Söï thay ñoåi naøy ñöa ñeán keát quaû laø kyø thu tieàn bình quaân taêng töø 1 thaùng leân thaønh 2 thaùng vaø doanh thu baùn haøng taêng theâm 360.000$. Chuùng ta phaân tích xem söï thay ñoåi naøy aûnh höôûng nhö theá naøo vaø coâng ty coù neân thay ñoåi thôøi haïn baùn chòu hay khoâng? 52
  53. Phaân tích vaø ra quyeát ñònh thay ñoåi tyû leä chieát khaáu Giaû söû raèng coâng ty ABC Ltd. coù doanh thu haøng naêm laø 3 trieäu $ vaø kyø thu tieàn bình quaân laø 2 thaùng. Coâng ty hieän ñang aùp duïng ñieàu khoaûn baùn chòu laø “net 45”. Neáu coâng ty thay ñoåi ñieàu khoaûn baùn chòu thaønh “2/10 net 45” thì kyø thu tieàn bình quaân kyø voïng giaûm coøn 1 thaùng vaø öôùc tính coù khoaûng 60 phaàn traêm khaùch haøng (töông öùng 60% doanh thu) seõ laáy chieát khaáu . Vôùi nhöõng thoâng tin ñaõ cho, phaân tích xem coâng ty coù neân thay ñoåi tyû leä chieát khaáu hay khoâng? Bieát raèng chi phí cô hoäi cuûa khoaûn phaûi thu vaãn ôû möùc 20%. 53
  54. Aûnh höôûng cuûa ruûi ro baùn chòu Chính saùch Hieän taïi A B Nhu caàu, doanh thu baùn chòu 2.400.000 3.000.000 3.300.000 Doanh thu taêng theâm 600.000 300.000 Toån thaát do nôï khoâng theå thu hoài Doanh thu goác 2% Doanh thu taêng theâm 10% 18% Kyø thu tieàn bình quaân Doanh thu goác 1 thaùng Doanh thu taêng theâm 2 thaùng 3 thaùng 54
  55. Chæ tieâu Chính saùch A Chính saùch B 1. Doanh thu taêng theâm 2. Lôïi nhuaän taêng theâm do taêng doanh thu (Doanh thu taêng theâm x laõi goäp) 3. Khoaûn phaûi thu taêng theâm (Doanh thu taêng theâm/Voøng quay khoaûn phaûi thu môùi) 4. Ñaàu tö khoaûn phaûi thu taêng theâm (Khoaûn phaûi thu taêng theâm x giaù voán) 5. Chi phí cô hoäi do ñaàu tö theâm vaøo khoaûn phaûi thu (20%) 6. Toån thaát do nôï khoâng theå thu hoài (Doanh thu taêng theâm x tyû leä nôï khoâng theå thu hoài) 7. Toång thieät haïi ( doøng 6 + 7) 8. Lôïi nhuaän taêng theâm sau khi tröø thieät haïi: (3) – (8) 55
  56. 2.3.2 Phaân tích uy tín taøi chính cuûa khaùch haøng mua chòu Töø choái baùn chòu khoâng Thoâng tin veà khaùch haøng Uy tín Quyeát -Baùo caùo taøi chính cuûa coù ñònh -Xeáp haïng tín duïng khaùch baùn haøng chòu -Kieåm tra cuûa ngaân haøng -Kieåm tra thöông maïi khaùc 56
  57. Chương 3 CẤU TRÚC VỐN VÀ GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP 3.1 Khái quát về cấu trúc vốn 3.2 Lý thuyết cơ cấu vốn tối ưu 3.3 Lý thuyết lợi nhuận hoạt động ròng 3.4 Lý thuyết của Modiliani và Miler về cơ cấu vốn 57
  58. 3.1. Khái quát về cấu trúc vốn và giá trị công ty Cô caáu voán (capital structure) laø quan heä hay tyû leä giöõa nôï vaø voán chuû sôû höõu, bao goàm voán coå phaàn öu ñaõi vaø voán coå phaàn thöôøng, trong toång nguoàn voán cuûa coâng ty. Lieäu coâng ty coù theå taùc ñoäng ñeán giaù trò vaø chi phí söû duïng voán cuûa noù baèng caùch thay ñoåi cô caáu nguoàn voán hay khoâng? Toång giaù trò coâng ty vaø tyû suaát lôïi nhuaän yeâu caàu seõ thay ñoåi theá naøo khi tyû leä nôï vaø voán chuû sôû höõu thay ñoåi? 58
  59. Một số giả định: -Không có cổ phần ưu đãi -Thay đổi cơ cấu bằng cách phát hành trái phiếu để mua lạu cổ phiếu hay ngược lại. -Tốc độ tăng trưởng lợi nhuận bằng 0 -Chia toàn bộ lợi nhuận cho cổ đông. -Thị trường tài chính hoàn hảo 59
  60. Tyû suaát sinh lôïi cuûa nôï hay chi phí söû duïng nôï (rB) I Laõi vay haøng naêm r B B Giaù trò thò tröôøng cuûa nôï vay Nôï vay (B) cuûa coâng ty laø nôï do phaùt haønh traùi phieáu khoâng coù thôøi haïn (perpetual bond) 60
  61. Tyû suaát sinh lôïi cuûa voán coå phaàn hay chi phí söû duïng voán coå phaàn (rS) E Lôïi nhuaän chia cho coå ñoâng thöôøng r S S Giaù trò thò tröôøng cuûa coå phieáu thöôøng ñang löu haønh 61
  62. Tyû suaát lôïi nhuaän chung cuûa coâng ty (rV) R Lôïi nhuaän hoaït ñoäng roøng r V V Giaù trò thò tröôøng cuûa coâng ty 62
  63. 3.2. Lý thuyết cơ cấu vốn tối ưu Lyù thuyeát cô caáu voán toái öu (Optimal capital structure) cho raèng coù moät cô caáu voán toái öu ôû ñoù ban quaûn lyù coâng ty coù theå gia taêng giaù trò cuûa coâng ty baèng caùch söû duïng tyû soá ñoøn baåy phuø hôïp Cô caáu voán toái öu laø cô caáu voán caân ñoái ñöôïc giöõa ruûi ro vaø lôïi nhuaän vaø, do ñoù, toái ña hoaù ñöôïc giaù caû coå phieáu coâng ty. 63
  64. Quan heä giöõa chi phí söû duïng voán, giaù coå phieáu vaø cô caáu voán B rB S rS B/(B+S) S/(B+S) rB(1-T) rV=WACC Giaù (P) 0 8.0 100 16.0 0.00 1.00 5.76 16.00 78.20 5 8.0 95 16.0 0.05 0.95 5.76 15.49 80.79 10 8.0 90 16.0 0.10 0.90 5.76 14.98 83.56 15 8.0 85 16.0 0.15 0.85 5.76 14.46 86.52 20 8.0 80 16.0 0.20 0.80 5.76 13.95 89.71 25 8.0 75 16.0 0.25 0.75 5.76 13.44 93.13 30 8.0 70 16.0 0.30 0.70 5.76 12.93 96.83 35 8.0 65 16.0 0.35 0.65 5.76 12.42 100.84 40 8.0 60 16.0 0.40 0.60 5.76 11.90 105.19 45 8.0 55 16.0 0.45 0.55 5.76 11.39 109.94 50 10.0 50 19.0 0.50 0.50 7.20 13.10 95.56 55 12.0 45 22.0 0.55 0.45 8.64 14.65 85.41 60 14.0 40 25.0 0.60 0.40 10.08 16.05 77.96 65 16.0 35 28.0 0.65 0.35 11.52 17.29 72.36 70 18.0 30 31.0 0.70 0.30 12.96 18.37 68.08 75 20.0 25 34.0 0.75 0.25 14.40 19.30 64.80 80 22.0 20 37.0 0.80 0.20 15.84 20.07 62.30 85 24.0 15 40.0 0.85 0.15 17.28 20.69 60.44 90 26.0 10 43.0 0.90 0.10 18.72 21.15 59.1264
  65. Quan heä giöõa giaù coå phieáu, chi phí söû duïng voán vaø cô caáu voán 120.00 110.00 100.00 90.00 80.00 70.00 60.00 Giaù CP Giaù 50.00 40.00 30.00 20.00 10.00 0.00 0.00 0.05 0.10 0.15 0.20 0.25 0.30 0.35 0.40 0.45 0.50 0.55 0.60 0.65 0.70 0.75 0.80 0.85 0.90 Cô caáu voán WACC rS rB P 65
  66. Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï löïa choïn cô caáu voán - Rủi ro của công ty - Thuế thu nhập công ty - Sự chủ động về tài chính - Phong cách và thái độ của ban quản lý công ty 66
  67. 3.3. Lý thuyết lợi nhuận hoạt động ròng (NOI) Lyù thuyeát lôïi nhuaän hoaït ñoäng roøng cho raèng chi phí söû duïng voán trung bình vaø giaù trò cuûa coâng ty vaãn khoâng ñoåi khi tyû soá ñoøn baåy taøi chính thay ñoåi. Giaû ñònh coâng ty hoaït ñoäng trong ñieàu kieän khoâng coù thueá. 67
  68. 3.4. Lý thuyết M&M Lyù thuyeát naøy do hai nhaø nghieân cöùu Franco Modigliani vaø Merton Miller ñöa ra trong baøi baùo coù töïa ñeà: "The Cost of Capital, Corporate Finance and the Theory of Investment", Taïp chí American Economic Review soá 48, thaùng 6 naêm 1958 (thöôøng ñöôïc goïi taét laø lyù thyeát M&M) 68
  69. Giá trị công ty trong hai trường hợp là bằng nhau Giá trị cổ phần Giá trị nợ Giá trị nợ Giá trị cổ phần 69
  70. Kinh doanh cheânh leäch giaù laø hoaït ñoäng kinh doanh baèng caùch tìm kieám hai taøi saûn hoaøn toaøn gioáng nhau veà moïi maët nhöng coù giaù cheânh leäch nhau vaø quyeát ñònh mua taøi saûn naøo rẻ ñeå baùn laïi vôùi giaù cao hôn. Coâng ty U Coâng ty L R Thu nhaäp roøng $10.000 $10.000 I Laõi traû nôï vay 0 3.600 E Lôïi nhuaän daønh cho coå ñoâng (R - I) 10.000 6.400 rE Tyû suaát lôïi nhuaän voán chuû sôû höõu 0,15 0,16 S Giaù thò tröôøng voán chuû sôû höõu (E/rS) 66.667 40.000 B Giaù trò thò tröôøng cuûa nôï 0 30.000 V Toång giaù trò coâng ty (S + B) 66.667 70.000 rV Chi phí huy ñoäng voán noùi chung [rB(B/V) + rS(S/V)] 0,15 0,143 B/S Tyû soá nôï so vôùi voán 0 0,75 70
  71. Lyù thuyeát M&M döïa treân nhöõng giaû ñònh raèng khoâng coù thueá thu nhaäp caù nhaân vaø thueá thu nhaäp coâng ty, khoâng coù chi phí khoán khoù veà taøi chính, vaø coâng ty vaø nhaø ñaàu tö caù nhaân ñeàu coù theå ñi vay vôùi laõi suaát nhö nhau. 1. Giaû ñònh veà thueá 2. Giaû ñònh veà chi phí giao dòch 3. Giaû ñònh veà chi phí khoán khoù taøi chính 4. Giaû ñònh veà thò tröôøng hoaøn haûo. 71
  72. 3.4.1 Lý thuyết M&M trong trường hợp không có thuế Meänh ñeà I – Giaù trò coâng ty Trong ñieàu kieän khoâng coù thueá, giaù trò coâng ty coù vay nôï (VL) baèng giaù trò cuûa coâng ty khoâng coù vay nôï (VU), nghóa laø VU = VL 72
  73. Meänh ñeà II – Chi phí söû duïng voán Lôïi nhuaän yeâu caàu treân voán coå phaàn coù quan heä cuøng chieàu vôùi möùc ñoä söû duïng ñoøn baåy taøi chính hay tyû soá nôï. B r r r r S 0 0 B S rS = lôïi nhuaän yeâu caàu hay lôïi nhuaän kyø voïng treân voán coå phaàn rB = laõi suaát vay hay chi phí söû duïng nôï r0 = chi phí söû duïng voán neáu coâng ty söû duïng 100% voán coå phaàn B = giaù trò cuûa nôï hay traùi phieáu cuûa coâng ty phaùt haønh S = giaù trò cuûa voán coå phaàn cuûa coâng ty. 73
  74. 3.4.2 Lý thuyết M&M trong trường hợp có thuế Meänh ñeà soá I – Giaù trò coâng ty trong tröôøng hôïp coù thueá Trong tröôøng hôïp coù thueá thu nhaäp coâng ty, giaù trò coâng ty coù vay nôï baèng giaù trò coâng ty khoâng coù vay nôï coäng vôùi hieän giaù cuûa laù chaén thueá. VL = VU + TCB 74
  75. Meänh ñeà soá II – Chi phí söû duïng voán trong tröôøng hôïp coù thueá Trong tröôøng hôïp coù thueá thu nhaäp coâng ty, lôïi nhuaän yeâu caàu treân voán coå phaàn coù quan heä cuøng chieàu vôùi möùc ñoä söû duïng ñoøn baåy taøi chính hay tyû soá nôï. B r r r r 1 T S 0 0 B C S 75
  76. 3.4.3 Aûnh höôûng cuûa thueá vaø chi phí khoán khoù taøi chính leân giaù trò coâng ty vaø chi phí söû duïng voán Treân thöïc teá khoâng phaûi giaù trò coâng ty taêng maõi khi tyû soá nôï giaù taêng, bôûi vì khi tyû soá nôï gia taêng laøm phaùt sinh moät loaïi chi phí, goïi laø chi phí khoán khoù taøi chính (financial distress costs), laøm giaûm ñi söï gia taêng giaù trò cuûa coâng ty coù vay nôï. 76
  77. Taùc ñoäng ñoàng thôøi cuûa thueá vaø chi phí khoán khoù taøi chính leân giaù trò coâng ty Giaù trò coâng ty (V) Giaù trò cuûa coâng ty Hieän giaù cuûa theo MM khi coù thueá laù chaén thueá vaø nôï VL = VU + TCB Hieän giaù cuûa Giaù trò chi phí khoán kho cao nhaát taøi chính V = Giaù trò thöïc cuûa coâng ty VU = Giaù trò cuûa coâng ty khoâng coù nôï 0 Nôï (B) B* Löôïng nôï toái öu 77
  78. Chương 4 CHÍNH SÁCH CỔ TỨC VÀ GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP 4.1 Các hình thức và cách thức chi trả cổ tức 4.2 Chính sách cổ tức và giá trị công ty 4.3 Chi trả cổ tức bằng cổ phiếu và chia tách cổ phần 4.4 Mua lại cổ phần 78
  79. 4.1 Caùc hình thöùc vaø caùch thöùc chi traû coå töùc 4.1.1 Caùc hình thöùc chi traû coå töùc (Dividend) Traû coå töùc baèng tieàn maët Cash devidend Traû coå töùc baèng coå phieáu Stock devidend 79
  80. 4.1.2 Caùch thöùc chi traû coå töùc Caùc chæ tieâu: Coå töùc treân coå phaàn DPS (dividend per share) Tyû leä chi traû coå töùc Dividend yield 80
  81. 4.1.3 Qui trình chi trả cổ tức MCP Ngày đăng ký cuối cùng trả cổ tức đợt I năm 2008 Loại chứng khoán: Cổ phiếu phổ thông Mệnh giá: 10.000 đ Ngày giao dịch không hưởng quyền: 18/11/2008 Ngày đăng ký cuối cùng: 20/11/2008 Tỷ lệ cổ tức đợt I/2008: 10% (1.000 đồng/cổ phiếu) Ngày chi trả cổ tức: 10/12/2008 30/10 18/11 20/11 10/12 Xaùc laäp Khoaù soå Chi traû Coâng boá quyeàn coå töùc höôûng coå töùc 81
  82. 4.2 Chính saùch coå töùc Lôïi nhuaän (cổ phần thường) Lôïi nhuaän giöõ laïi Chia coå töùc Phaùt haønh coå phaàn môùi hay söû duïng lôïi nhuaän giöõ laïi? 82
  83. Caùc yeáu toá aûnh höôûng chính saùch coå töùc 1. Caùc haïn cheá phaùp lyù: -Khoâng ñöôïc duøng voán ñeå traû coå töùc -Coå töùc chæ ñöôïc chi traû töø lôïi nhuaän roøng -Khoâng theå chi traû coå töùc khi DN maát khaû naêng thanh toaùn 83
  84. 2. Chính saùch thueá: -Coå töùc bò ñaùnh thueá thu nhaäp caù nhaân -Coù theå coù qui ñònh haïn cheá vieäc khoâng chi traû coå töùc ñeå traùnh thueá thu nhaäp caù nhaân 84
  85. 3. Khaû naêng thanh khoaûn: -Coù theå DN coù lôïi nhuaän cao nhöng vaãn khoâng coù khaû naêng chi traû coå töùc. -Caùc DN ñang taêng tröôûng nhanh thöôøng coù nhieàu cô hoäi ñaàu tö sinh lôïi nhöng vaãn phaûi ñaûm baûo tính thanh khoaûn. 85
  86. 4. Khaû naêng vay nôï vaø tieáp caän caùc thò tröôøng voán: -Khaû naêng thanh khoaûn raát caàn cho DN ñeå baûo veä DN khi gaëp khuûng hoaûng taøi chính vaø taän duïng caùc cô hoäi ñaàu tö kòp thôøi. -Coù theå ñi vay ñeå laøm gia taêng tính thanh khoaûn töùc thôøi -Lôïi nhuaän giöõ laïi laøm gia taêng tính thanh khoaûn cuûa DN. 86
  87. 5. Oån ñònh thu nhaäp: Caùc DN lôùn thöôøng duy trì möùc chi traû coå töùc ñeàu ñaën hoaëc taêng theâm DN hoaït ñoäng oån ñònh Taïo nieàm tin cho thò tröôøng 6. Trieån voïng taêng tröôûng: DN taêng tröôûng nhanh thöôøng caàn soá voán lôùn ñeå taøi trôï caùc döï aùn haáp daãn coù nhu caàu giöõ laïi lôïi nhuaän. 87
  88. 7. Baûo veä choáng loaõng giaù: Khi chi traû coå töùc nhieàu thì sau ñoù thöôøng phaûi phaùt haønh coå phaàn môùi ñeå huy ñoäng voán, hoaëc ñi vay voán. 8. Laïm phaùt: DN phaûi chuaån bò voán ngaøy caøng nhieàu hôn ñeå ñaàu tö vaø moät taøi saûn do laïm phaùt cao Nhu caàu tieàn maët taêng giöõ laïi LN. 88
  89. 4.3 Chi traû coå töùc baèng coå phieáu vaø chia taùch coå phaàn 89
  90. 4.4 Mua laïi coå phaàn + Thể thức mua lại cổ phần + Các tác động của thuế + Các tác động phát tín hiệu 90
  91. Chương 5 KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH VÀ DỰ BÁO TÀI CHÍNH 5.1 Dự báo doanh thu 5.2 Lập báo cáo tài chính dự kiến 5.3 Dự toán nhu cầu ngân quỹ 5.4 Phát triển kinh doanh và nhu cầu ngân quỹ 5.5 Phát triển kinh doanh và tài trợ từ bên ngoài 91
  92. Chương 6 SÁP NHẬP VÀ MUA LẠI DOANH NGHIỆP 6.1 Khái niệm về sáp nhập và mua lại doanh nghiệp 6.2 Xác định giá trị gia tăng khi sáp nhập và mua lại 6.3 Xác định giá trị công ty sau khi sáp nhập và mua lại 92