Tài chính tiền tệ - Chương 7: Cung cầu tiền

Nội dung text: Tài chính tiền tệ - Chương 7: Cung cầu tiền

1. Bài giảng Tiền tệ ngân hàng NỘI DUNG CHƯƠNG 7 I. CẦU TIỀN II.CUNG TIỀN CUNG CẦU TIỀN III.QUAN HỆ CUNG CẦU TIỀN Ths.Ñaëng Thò Quyønh Anh I. CẦU TIỀN 1. Khái niệm 1. Khái niệm mức cầu tiền 2. Các học thuyết về cầu tiền Cầutiềntệ là số lượng tiềncầnthiết phụcvụ cho lưu thông hàng hóa, dịch vụ 3. Các nhân tố ảnh hưởng đến cầu tiền tệ và cấtgiữ tài sản trong nềnkinhtế trong mộtthờikỳ nhất định. a. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa K.Marx (1818 -1883) 2. Các học thuyết về cầu tiền a. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa K.Marx Hoïc thuyeát quy luaät löu thoâng tieàn teä hay coøn goïi laø b. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Fisher Quy luaät soá löôïng tieàn caàn thieát cho löu thoâng. c. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa tröôøng phaùi Noäi dung: Cambridge Khoái löôïng tieàn caàn thieát cho löu thoâng phuï thuoäc d. HocHoïc thuyet thuyeátso soá löônglöôïng tien tieànteäcu teä cuaûaKeynes Keynes vaøotoång giùiaù caû høhaøng hùhoaù dòc h vuï ñang löu thâhoâng vaø e. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä hieän ñaïi cuûa Friedman voøng quay bình quaân cuûa tieàn teä trong moät thôøi gian nhaát ñònh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 1
2. Bài giảng Tiền tệ ngân hàng Möùc caàu tieàn toång quaùt Möùc caàu tieàn teä ñaày ñuû P.Y H H − BT − BC + DH Md = = M = V V d V Md: möùc caàu tieàn teä V: soá voø ng quay bì nh qua ân cu ûa ñ oà ng ti e àn trong löu tho âng BT: totongång gia ù trò cacacùc khoan khoaûn thanh toan toaùnbu buø tröø P: giaù caû haøng hoaù dòch vuï BC: toång giaù trò haøng hoaù mua baùn chòu trong kyø chöa Y: toång saûn phaåm haøng hoaù, dòch vuï ñeán haïn thanh toaùn H = P.Y: toång giaù trò haøng hoaù, dòch vuï DH: toång giaù trò haøng hoaù mua baùn chòu kyø tröôùc vaø ñaõ ñeán haïn thanh toaùn trong kyø naøy b. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Fisher Quan ñieåm chính (1867 -1947) Möùc caàu tieàn laø haøm soá cuûa thu nhaäp, laõi suaát khoâng ™Laø nhaø kinh teá hoïc ngöôøi Myõ, ñaïi dieän cuûa aûnh höôûng ñeán caàu tieàn. hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä taân coå ñieån ™Taùc phaåm noåi tieáng: “Söùc mua cuûa tieàn teä” P.Y M = xuaát baûn naêm 1911 d V V: toác ñoä löu thoâng tieàn teä (laø moät haèng soá) Md: phuï thuoäc vaøo thu nhaäp danh nghóa P.Y c. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa tröôøng phaùi Quan ñieåm chính Cambridge Caàu tieàn teä laø haøm soá cuûa thu nhaäp vaø laõi ¾ Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa tröôøng phaùi suaát. Toác ñoä löu thoâng tieàn teä khoâng phaûi Cambridge ñöôïc thöïc hieän bôûi moät nhoùm caùc nhaø laø haèng soá. kinh teá hoïc thuoäc tröôøng ñaïi hoïc Cambridge ôû Anh ¾ CaCacùc ñaiñaïi dieän cucuaûa tröôtröôngøng phaphaiùi nanayøy: Alfred Mashall, M = kPYk.PY Arthur Cacil Pigou, John Maynard Keynes. d Caùch giaûi thích cuûa tröôøng phaùi Cambridge veà aûnh höôûng cuûa laõi suaát ñeán caàu tieàn? Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 2
3. Bài giảng Tiền tệ ngân hàng d. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Keynes Quan ñieåm chính (1883 – 1948) ™ V khoâng phaûi laø moät haèng soá vaø coù moái töông quan thuaän vôùi laõi suaát. ™ Taùc phaåm noåi tieáng: “Lyù thuyeát toång quaùt veà vieäc laøm, laõi suaát vaø tieàn teä” ™ Mức cầu tieàn teä laø haøm soá cuûa thu nhaäp vaø laõi suaát ™ Laø ngöôøi khai sinh ra kinh teá hoïc vó moâ P.Y hie än ñaï i M = d V M d = f (i, Y) P −,+ e. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Milton Friedman Taïi sao Md phuï thuoäc tyû leä nghòch vôùi laõi suaát? ™ Friedman (1912 – 2006), ñaït giaûi Nobel 1976, Ñoäng cô Caàu giao dòch tyû leä thuaän thuoäc tröôøng phaùi tieàn teä hieän ñaïi. vôùi thu nhaäp giao dòch ™ Taùc phaåm noåi tieáng “ Lyù thuyeát soá löôïng tieàn teä: moät caùch nhìn môùi” 1956. Ñoäng cô CàCaàu döï p høhoøng ty ûlähû leä thuaä n ™ FidFriedman co ùtö töô ûng quan ñiåñieåm p høhhuø hôïp döï phoøng vôùi thu nhaäp vôùi tröôøng phaùi Cambridge vaø Keynes Ñoäng cô Caàu ñaàu cô tyû leä nghòch ñaàu cô vôùi laõi suaát Quan ñieåm chính cuûa Friedman Haøm caàu tieàn ™ Tốc ñoä löu thoâng tieàn teä khoâng phaûi laø haèng soá Md e = f (Y,rb___− rm ,re − rm ,π − rm ) ™ Caàu tieàn teä laø haøm soá cuûa thu nhaäp vaø lôïi töùc P + döï tính cuûa nhöõng taøi saûn khaùc so vôùi lôïi töùc döï tính cuûa tieàn ™ Y: Thu nhaäp thöôøng xuyeân döï tính ™ r :lôitö: lôïi töcùcdötính döï tính ve à tietienànmaët maët P.Y m M = ™ rb : lôïi töùc döï tính veà traùi phieáu d V ™ re : lôïi töùc döï tính veà voán coå phaàn thöôøng ™π e : tyû leä laïm phaùt döï tính Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 3
4. Bài giảng Tiền tệ ngân hàng 3. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán caàu tieàn treân II. CUNG TIỀN khía caïnh vi moâ 1. Khái niệm mức cung tiền a. Thu nhaäp vaø nhu caàu giao dòch thanh toaùn 2. Các phép đo cung tiền tệ b. Chi phí cô hoäi cuûa vieäc giöõ tieàn 3. Quá trình cung ứng tiền tệ c. Taâm lyù vaø thoùi quen cuûa coâng chuùng 4. Các nhân tố ảnh hưởng đến cung tiền tệ 1. Khái niệm mức cung tiền 2. Các phép đo mức cung tiền Mứccungtiềntệ là số lượng tiềntệ ™ Khối cung tiềnM1 (phép đotiềnhẹp) thựctếđượccungứng vào trong lưu M1 =M0 +D thông trong mộtthờikỳ nhất định MS = M0 +D Các phép đolượng tiền cung ứng: M0:tiềnmặt ngoài ngân hàng Phép đotiềnhẹpM 1 D: tiềngửitàikhoản thanh toán của cá nhân, tổ Phép đotiềnrộng M 2 chứchiệncóở các ngân hàng. Phép đotiềnmở rộng M3 Phép đotiềntàisảnM4 (L) 2. Các phép đo mức cung tiền 2. Các phép đo mức cung tiền Khối cung tiềnM2 (phép đotiềnrộng) Khối cung tiềnM4 (phép đotiềntàisản) M2 =M1 +T M4 =M3 +S T: các tài khoảntiềngửitiếtkiệm, tiềngửicókỳ hạn. S: Chứng khoán ngắnhạn có tính lỏng cao [ MS = M0 +D+T MS = M0 +D+T+K+S Khối cung tiềnM3 (phép đotiềnmở rộng) M3 =M2 +K K: tiềngửicủacácđịnh chế tài chính khác MS = M0 +D+T+K Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 4
5. Bài giảng Tiền tệ ngân hàng 3. Quaù trình cung öùng tieàn teä 3.1 Ngaân haøng trung öông 3.1 Ngaân haøng trung öông ™ Cô soá tieàn teä (MB) laø soá tieàn maët maø NHTW phaùt haønh ra trong neàn kinh teá Cung öùng tieàn maët 3.2 Ngaân haøng thöông maïi MB = M0 +R MB = M + RR + ER Taïo bùbuùt teä 0 M0: tieàn maët trong daân cö vaø caùc toå chöùc (tröø ngaân haøng) R: tieàn mặt döï tröõ trong heä thoáng ngaân haøng RR:tieàndöïtröõbaétbuoäc ER: tieàn döï tröõ thöøa 3.2 Ngân hàng thương mại: D MB = MBn + DL Tạo bút tệ phi tối đa Cơ số Cơ số tiền Cơ số Tạo bút tệ tối đa tiền tệ không vay tiền vay 1 1 D = M D = M r r + c + e Cho vay đối với NHTM ¾Cho vay 100% bằng ¾Có cho vay tiền mặt chuyển khoản Cho vay đối với chính phủ ¾Dự trữ dư NHTW ¾ Không dự trữ dư Thị trường mở Thị trường ngoại hối Xaùc ñònh möùc cung tieàn teä theo pheùp ño M 1 Nghieân cöùu MS = M0 + D = c.D + D = D(c+1) c +1 1. Xaùc ñònh möùc cung tieàn teä theo pheùp ño M MS = MB 1 c + r + e nhöng tieàn göûi coù kyø haïn coù quy ñònh tyû leä döï tröõ baét buoäc MS = m1 x MB 2. Xaùc ñònh möùc cung tieàn teä theo pheùp ño M2 m1: heä soá nhaân tieàn (heä soá gia taêng tieàn teä r: tyû leä döï tröõ baét buoäc treân tieàn göûi thanh toaùn c: tyû leä tieàn maët treân tieàn göûi thanh toaùn e: tyû leä döï tröõ thöøa treân tieàn göûi thanh toaùn Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 5
6. Bài giảng Tiền tệ ngân hàng Xaùc ñònh möùc cung tieàn trong tröôøng hôïp tieàn göûi coù kyø haïn coù quy ñònh döï tröõ baét buoäc Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán MS Soá nhaân tieàn m 1 c +1 c + 1 MS = MB m = c + r + e 1 c + ()()r + e 1 + t MS = m1 x MB MS ph huï t huo äc : ()MB(+) MB r: tyû leä döï tröõ baét buoäc treân toång tieàn göûi (-) r c: tyû leä tieàn maët treân tieàn göûi thanh toaùn (-) e e: tyû leä döï tröõ thöøa treân toång tieàn göûi (-) c t = T/D tyû leä tieàn göûi coù kyø haïn treân tieàn göûi thanh toaùn. III. Quan heä cung caàu tieàn III. Quan heä cung caàu tieàn 1. Quan ñieåm coå ñieån: Ms Md : thöøa tieàn Löu thoâng haøng hoaù quyeát ñònh löu thoâng tieàn teä Bieåu hieän: chæ soá giaù caû chung Bieåu hieän: Chæ soá giaù caû Theo Marx: khoái löôïng tieàn thöïc teá trong löu thoâng cuûa haøng hoaù giaûm chung cuûa haøng hoaù taêng phaûi töông öùng vôùi khoái löôïng tieàn caàn thieát trong Haäu quaû: löu thoâng Haäu quaû: Löu thoâng haøng hoaù bò roái Löu thoâng haøng hoaù trì treä loaïn Ms =Md Kinh teá suy thoaùi Saûn xuaât bò trì treä Thaát nghieäp gia taêng Ñôøi soáng ngöôøi lao ñoäng bò aûnh höôûng Bieän phaùp: kích caàu baèng Bieän phaùp: thaét chaët cung caùch taêng V, giaûm laõi suaát, tieàn teä, môû roäng caàu tieàn teä taêng chi tieâu chính phuû. 2. Quan ñieåm hieän ñaïi Quan heä cung caàu haøng hoaù i i ™ Löu thoâng haøng hoaù quyeát ñònh löu thoâng tieàn teä vaø löu thoâng tieàn coù taùc ñoäng trôû laïi löu thoâng haøng hoaù i1 ™ Coù theå söû duïng tieàn teä laøm coâng cuï kích thích vaø i2 ñieàu tieát hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá neáu duy trì tyû leä lamï phaùt ôû möùc ñoä vöøa phaûi. Cung tiền Đ Đ Đầu tư MS1 MS2 1 2 Đ1 Đ2 S1 S2 Sản lượng Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 6
7. Bài giảng Tiền tệ ngân hàng Quan heä cung caàu haøng hoaù Quan heä cung caàu haøng hoaù P S’ P S S P 3 S’ P2 P2 P3 P1 O P1 O D D’ D D’ 0 Q 0 Q Q1 Q3 Q2 Q1 Q2 Q3 Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 7