Tài chính tiền tệ - Chương 1: Đại cương về tiền tệ

Nội dung text: Tài chính tiền tệ - Chương 1: Đại cương về tiền tệ

1. Bài giảng Nhập môn TC-TT NOÄI DUNG MOÂN HOÏC NHẬP MÔN TÀI CHÍNH ¾ Chương 1: Đại cương về tiền tệ TiỀN TỆ ¾ Chương 2: Đại cương về tài chính ¾ Chương 3: Ngân sách nhà nước ¾ Chương 4: Tín dụng ¾ Chương 5: Ngân hàng Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh ¾ Chương 6:Thị trường tài chính Đại học Ngân hàng TPHCM ¾ Chương 7: Cung – Cầu tiền tệ ¾ Chương 8: Lãi suất ¾ Chương 9: Lạm phát ¾ Chương 10: Chính sách tiền tệ ¾ Chương 11: Tài chính tiền tệ quốc tế TAØI LIEÄU THAM KHAÛO TAØI LIEÄU THAM KHAÛO ¾ Giaùo trình Tieàn teä - Ngaân haøng, Tröôøng ÑH Ngaân haøng TP.HCM, NXB Thoáng keâ, 2009. ¾Caùc vaên baûn phaùp luaät veà taøi chính ngaân ¾ Lyù thuyeát taøi chính, tröôøng ÑH Ngaân haøng TP.HCM haøng 2004. ¾ Nhaäp moân Taøi chính - Tieàn teä, tröôøng ÑH Kinh teá ¾www.sbv.gov.vn TP.Hoà Chí Minh, NXB ÑHQG, 2006 ¾ www.mof.gov.vn ¾ Tieàn teä, Ngaân haøng vaø Thò tröôøng taøi chính, Frederic S.Mishkin, NXB Khoa hoïc vaø Kyõ thuaät Haø Noäi, 1994 ¾ Lyù thuyeát chung veà thò tröôøng taøi chính, ngaân haøng vaø chính saùch tieàn teä, Nguyeãn Vaên Ngoïc, NXB ÑHKTQD Haø Noäi, 2009. ¾ Tieàn teä - Ngaân haøng, TS Nguyeãn Minh Kieàu tröôøng ÑH Kinh teá TP.Hoà Chí Minh, 2008 Thôøi löôïng moân hoïc TIEÂU CHUAÅN ÑAÙNH GIAÙ SINH VIEÂN ™ Kiểm tra giữa kỳ : z Giaûng vaø thaûo luaän treân lôùp: 55 tieát - Hình thức: kiểm tra viết, thảo luận nhóm z Kieåm tra: 5 tieát -Tỷ lệ điểm: 30% ™ Thi hết môn - Hình thức: thi v iết -Tỷ lệ điểm: 70% Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 1
2. Bài giảng Nhập môn TC-TT CHÖÔNG 1: ÑAÏI CÖÔNG TIEÀN TEÄ CHÖÔNG 1 I. Baûn chaát tieàn teä II. Chöùc naêng cuûa tieàn teä ÑAÏI CÖÀÀÄÖÔNG VEÀ TIEÀN TEÄ III.Vai troø cuûàûa tieàn teä trong ne àn kinh teá IV.Cheá ñoä tieàn teä Ths. Đặng Thị Quỳnh Anh Trường ĐH Ngân hàng TPHCM Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh I. BAÛN CHAÁT TIEÀN TEÄ 1.Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa tieàn teä 1. Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa tieàn teä a. Söï ra ñôøi cuûa tieàn teä: 2. Baûn chaát tieàn teä Caùc hình thöùc trao ñoåi haøng hoùa 3. Caùc hình thaùi tieàn teä ™ Trao ñoåi tröïc tieáp: haøng – haøng ™ Trao ñoåi giaùn tieáp thoâng qua vaät trung gian H-Vaättrunggian-H Giai ñoaïn baùn Giai ñoaïn mua Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Caùc loaïi hình khaùc nhau cuûa Nôi ñaõ söû duïng tieàn teä baèng haøng hoùa 1.Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa tieàn teä Goã höông Hawaii Luùa, gaïo Phillipines ™ Ñaëc ñieåm vaät trung gian Haït tieâu Indonesia o Laø nhöõng haøng hoaù coù giaù trò söû duïng caàn thieát chung Traø Nhieàu vuøng ôû chaâu AÙ chonhieà u ngöôøi Ñoàng Ai Caäp, Vieät Nam o Coù theå baûo toàn laâu ngaøy vaø phoå bieán Noâ leä Luïc ñòa chaâu Phi,Nigeria o Ñaëc tröng cho ñòa phöông Vaûi luïa Trung Quoác Röôïu vang UÙùc Da Phaùp vaø YÙ Con boø Aán Ñoä Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 2
3. Bài giảng Nhập môn TC-TT Söï phaùt trieån cuûa tieàn teä 1.Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa tieàn teä Nhö vaäy söï phaùt trieån cuûa quan heä trao ñoåi haøng Tiền Tiền Tiền Tiền Tiền hoùa laøm thay ñoåi hình thöùc trao ñoåi haøng hoùa hàng kim giấy khả giấy bất điện (tröïc tieáp sang giaùn tieáp) vaø laø ñoäng löïc thuùc hóa loại hoán khả hoán tử ñaåy söï ra ñôøi cuûa tieàn teä. Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 2.Baûn chaát cuûa tieàn teä 3. Caùc hình thaùi tieàn teä ™ Quan ñiểmcủaK.Marx: a. Caên cöù vaøo giaù trò cuûa tieàn teä Tiềntệ laø một haøng hoùa, song laø một haøng hoùa ñaëc bieät Tieàn thöïc ñöôcñöôïc tatachùch ra khỏi thế giới hahangøng hohoaùa, lalamøm vaät ngang giaù Tieàndaáu hieäu (tín teä) chung ño lường vaø bieåu thò giaù trò cuûa taát caû caùc haøng hoùa khaùc. b. Caên cöù vaøo tính vaät chaát cuûa tieàn teä Quan ñiểmkinhtế hoïc hieän ñaïi Tieàn maët Tieàn ghi soå (buùt teä) Tiềntệ laø phương tiệntraoñổi, ngườitakhoângcaànquantaâm ñeán giaù trị nộitaïicuả tiền laø ñuû giaù hay khoâng ñuû giaù maø baát cöù vaät naøo coù theå chuyeån ñoåi ra haøng hoùa ñaùp öùng cho nhu caàu giao dòch hay thanh toaùn ñeàu laø tieàn Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Nghieân cöùu II.Chöùc naêng cuûa tieàn teä 1. Tieàn thöïc vaø daáu hieäu giaù trò khaùc nhau nhö theá naøo? 1. Thöôùc ño giaù trò 2. Öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa löu thoâng tieàn thöïc vaø 2. Phương tiện trao ñoåi daáuhieäugiaù trò? 3. Phöông tieän caát tröõ 3. Tieàn maët vaø buùt teä giaù trò khaùc nhau nhö theá naøo? 4. Öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa löu thoâng tieàn maët vaø buùt teä? Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 3
4. Bài giảng Nhập môn TC-TT Thöôùc ño giaù trò Số mặt Số lượng giá Số lượng giá ¾ Duøng ñeå ño löôøng vaø bieåu hieän giaù trò cuûa caùc haøng hoùa khaùc. Giaù trò cuûa haøng hoùa sau khi ño löôøng ñöôïc hàng trong nền kinh trong nền bieåu hieän baèng nhöõng ñôn vò tieàn teä goïi laø giaù caû haøng (n) tế đổi chác kinh tế tiền tệ hoùa. n*(n-1)/2 (n) ¾ Ñeå ño löôøng giaù trò haøng hoùa phaûi laø tieàn coù giaù trò nhöng khoâng caàn phaûi coù tieàn thöïc söï 33 3 ¾ Taêng cöôøng tính hieäu quaû cuûa xaõ hoäi 10 45 10 100 4.950 100 1.000 499.500 1.000 10.000 49.995.000 10.000 Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Phöông tieän trao ñoåi Phöông tieän caát tröõ ¾ Tieàn thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän trao ñoåi khi tieàn ¾ Tieàn taïm thôøi ruùt khoûi löu thoâng, trôû veà traïng traùi laøm trung gian cho quaù trình trao ñoåi vaø thanh toaùn caùc khoaûn nôï naèm im ñeå döï tröõ giaù trò, thöïc hieän caùc chöùc naêng ¾ Phöông tieän löu thoâng: tieàn teä laøm moâi giôùi cho quaù trình trao ñoåi trong töông lai. trao ñoåi haøng hoùa, söï vaän ñoäng cuûa tieàn teä gaén lieàn vôùi ¾ PhaPhaiûi laø tietienàn thöcthöïc söï, coù giaù trò, oonån ñònh vaø bebenàn vövöngõng söï vaän ñoäng cuûa haøng hoùa. ¾ Phöông tieän thanh toaùn: söï vaän ñoäng cuûa tieàn teä taùch rôøi hoaëc ñoäc laäp töông ñoái so vôùi söï vaän ñoäng cuûa haøng hoùa. ¾ Khoâng caàn phaûi laø tieàn coù giaù trò nhöng phaûi laø tieàn thöïc söï Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 1.Khaùi nieäm cheá ñoä tieàn teä III.Vai troø cuûa tieàn teä trong neàn kinh teá 1. Goùp phaàn thuùc ñaåy tính hieäu quaû cuûa neàn kinh teá 2. Coâng cuï tích luõy vaø taäp trung voán cho xaõ hoäi Cheá ñoä tieàn teä laø toaøn boä nhöõng 3. Goùp phaàn phaùt trieåncaùcquanheäkinhteá quoácteá quy ñòn h mang tính ph aù p l uaät veà hình thöùc toå chöùc löu thoâng tieàn 4. Coâng cuï quaûn lyù kinh teá vó moâ teä cuûa moät nöôùc trong ñoù caùc yeáu toá khaùc nhau cuûa löu thoâng tieàn teä ñöôïc keát hôïp moät caùch thoáng nhaát. Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 4
5. Bài giảng Nhập môn TC-TT 2. Noäi dung cuûa cheá ñoä tieàn teä Phương tiện tiền -Tiền đúc bằng kim loại 3. Caùc cheá ñoä tieàn teä treân theá giôùi tệ -Tiền giấy, bút tệ -Tên gọi, ký hiệu a. Cheá ñoä song baûn vò Đơn vị tiền tệ -Hàm kim lượng b. Cheá ñoä ñôn baûn vò - Kết cấu của đơn vị tiền tệ ™ Banvỉ ̣ bac̣ ™ Ban̉ vi ̣ vang̀ coå ñieån Cơ chế đúc tiền -Tự do -Hạn chế ™ Baûn vò vaøng môùi c. Cheá ñoä ngoaïi teä baûn vò Cơ chế phát hành -Chủ thể phát hành ™ Cheá ñoä tieàn teä theo khu vöïc tiền giấy -Nguyên tắc phát hành ™ Cheá ñoä baûn vò ñoâ la Myõ Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh ™ Cheá ñoä tieàn teä taäp theå Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 4. Cheá ñoä tieàn teä Vieät Nam ™ Tieàn teä Vieät Nam döôùi thôøi phong kieán (968 -1874) ™ Tiền teä Vieät Nam döôdöôiùi thôthôiøi PhaPhapùp thuoäc (1875 -1944) ™ Tieàn teä Vieät Nam döôùi thôøi ñoäc laäp töï chuû (1945 ñeán nay) Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh 5