Tài chính doanh nghiệp - Chương 8: Kế hoạch tài chính - Phần I: Kế hoạch đầu tư

Nội dung text: Tài chính doanh nghiệp - Chương 8: Kế hoạch tài chính - Phần I: Kế hoạch đầu tư

1. CHÖÔNG 8: KEÁ HOAÏCH TAØI CHÍNH PHAÀN I KEÁ HOAÏCH ÑAÀU TÖ 1. Keá hoaïch taøi chính laø gì ? Keá hoaïch taøi chính laø moät quaù trình bao goàm:  Phaân tích caùc giaûi phaùp ñaàu tö , taøi trôï vaø coå töùc maø doanh nghieäp coù theå löïa choïn.  Döï kieán caùc keát quaû töông lai cuûa caùc quyeát ñònh hieän taïi.  Quyeát ñònh giaûi phaùp.  Ño löôøng thaønh quaû ñaït ñöôïc so vôùi caùc muïc tieâu ñeà ra. 2. Phaân loaïi : Caên cöù vaøo chæ tieâu thôøi gian ta coù theå chia keá hoaïch taøi chính ra laøm 2 loaïi :  Keá hoaïch taøi chính ngaén haïn: thôøi gian thöïc hieän khoâng quaù 1 naêm. Toát nhaát neáu coù ñieàu kieän neân laäp KHTC cho töøng thaùng.  Keá hoaïch taøi chính daøi haïn: thöôøng laø 5 ñeán 10 naêm. Nhöng treân thực tế nay caùc nhaø taøi chính khuyeân moät keá hoaïch taøi chính daøi haïn chæ neân thöïc hieän khoâng quaù 3 naêm ñeå haïn cheá taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá thò tröôøng. Tuy nhieân moät CFO phaûi luoân coù taàm nhìn chieán löôïc. Nghóa laø phaûi luoân coá gaéng coù moät keá hoaïch taøi chính oån ñònh trong daøi haïn. 3. Moái quan heä giöõa keá hoaïch ngaén haïn vaø keá hoaïch daøi haïn  Keá hoaïch ngaén haïn laø nhöõng böôùc ñi ñeå thöïc hieän keá hoaïch daøi haïn. KHTC ngaén haïn ñeå kieåm soaùt ñaûm baûo KHTC daøi haïn ñi ñuùng höôùng vaø ñaûm baûo nhòp ñoä mong muoán. Laø ñieàu kieän ñeå hoaøn thaønh KHTC daøi haïn.  Hay : laäp keá hoaïch taøi chính ngaén haïn phaûi caên cöù vaøo muïc tieâu cuûa keá hoaïch taøi chính daøi haïn. 4. Quaù trình laäp keá hoaïch taøi chính. a. Keá hoaïch taøi chính taäp trung : Laø taäp hôïp nhöõng keá hoaïch chieán löôïc veà caùc coâng vieäc kinh doanh maø doanh nghieäp coù lôïi theá caïnh tranh vaø caàn ñöôïc môû roäng. 1
2. Laäp keá hoaïch taøi chính phaûi ñuû 3 keá hoaïch: - Keá hoaïch taêng tröôûng trong tröôøng hôïp toát nhaát mang tính tieán coâng, ñoøi hoûi voán lôùn vaø saûn phaåm môùi, gia taêng thò phaàn hieän coù hay chieám lónh thò tröôøng môùi. - Keá hoaïch taêng tröôûng bình thöôøng : doanh nghieäp seõ phaùt trieån cuøng vôùi thò tröôøng khoâng coù söï caïnh tranh lôùn. - Keá hoaïch haïn cheá chi tieâu vaø chuyeân moân hoùa nhaèm toái thieåu hoùa caùc chi phí voán caàn thieát (keá hoaïch cho thôøi kyø kinh teá khoù khaên). Khi böôùc vaøo thò tröôøng môùi, doanh nghieäp tham gia vôùi nhöõng lyù do chieán löôïc. Ñieàu naøy coù nghóa laø : khoâng phaûi choïn keá hoaïch ñoù vì lyù do laø hieän giaù thuaàn cuûa noù döông maø vì noù taïo ra caùc quyeàn choïn cho caùc ñaàu tö tieáp theo coù giaù trò. b. Keá hoaïch taøi trôï: Moät keá hoaïch taøi trôï cho moät keá hoaïch taøi chính daøi haïn luoân öu tieân laáy nguoàn taøi trôï töø lôïi nhuaän giöõ laïi tröôùc, ñeán nôï vaø sau cuøng laø phaùt haønh coå phaàn môùi do öu khuyeát ñieåm cuûa töøng nguoàn taøi trôï ( theo lyù thuyeát thöù töï taêng voán – pecking order theory). Trong quaù trình hoaït ñoäng thì doanh nghieäp caàn chi ñeå ñaàu tö cho nhaø maùy ,thieát bò,voán luaân chuyeån Neáu doøng tieàn töø hoaït ñoäng khoâng ñuû thì doanh nghieäp phaûi huy ñoäng theâm töø beân ngoaøi. Moät doanh nghieäp khi xaây döïng keá hoaïch taøi trôï coù theå rôi vaøo moät trong caùc tình huoáng sau :  Doanh nghieäp coù cô hoäi ñaàu tö haïn cheá, dö thöøa doøng tieàn hoaït ñoäng, vaø moät chính saùch lôïi töùc coå phaàn trung bình. Taát caû chuùng taïo neân moät “ öu theá taøi chính” döôùi hình thöùc taøi saûn thanh toaùn vaø khaû naêng vay khoâng söû duïng ñeán.  Caùc tröôøng hôïp coøn laïi thì caùc doanh nghieäp phaûi taêng voán baèng caùch phaùt haøng chöùng khoaùn. Trong tröôøng hôïp naøy keá hoaïch taøi trôï cuûa hoï trôû neân phöùc taïp bôûi nhöõng cam keát treân caùc khoaûn nôï. c. Keá hoaïch taøi chính khoâng phaûi chæ laø döï baùo. Moät keá hoaïch taøi chính bao goàm :  Nhöõng döï baùo 2
3.  Nhöõng vieäc khoâng chaéc chaén xaûy ra vaø nhöõng vieäc chaéc chaén xaûy ra ñeå taïo neân tính linh hoaït vaø phaûn öùng nhanh cho keá hoaïch. Moät keá hoaïch taøi chính khoâng coá gaéng toái thieåu hoùa ruûi ro, maø noù quyeát ñònh nhöõng ruûi ro naøo coù theå chaáp nhaän vaø caàn phaûi loaïi boû nhöõng ruûi ro naøo. Khi laäp keá hoaïch taøi chính, caùc giaùm ñoác taøi chính caàn phaûi xem xeùt nhöõng keát quaû coù theå xaûy ra cuûa moãi keá hoaïch trong :  Chính giai ñoaïn phaùt trieån maø doanh nghieäp ñang toàn taïi.  Boái caûnh töông lai hôïp lyù nhö : kinh teá theá giôùi giaûm suùt hay moät neàn kinh teá noäi ñòa taêng cao d. Noäi dung cuûa moät keá hoaïch taøi chính hoaøn taát. Moät keá hoaïch taøi chính hoaøn taát phaûi bao goàm: caùc baùo caùo taøi chính döï kieán :  Baùo caùo thu nhaäp.  Nguoàn vaø söû duïng nguoàn .  Baûng caân ñoái keá toaùn. Ñoàng thôøi moät keá hoaïch taøi chính phaûi trình baøy chi tieâu voán döï kieán moät caùch cuï theå, keát hôïp chieán löôïc kinh doanh seõ ñöôïc söû duïng ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu taøi chính naøy. 5. Muïc tieâu cuûa keá hoaïch taøi chính:  Toái ña hoùa giaù trò cho doanh nghieäp.  Toái thieåu hoùa chi phí söû duïng voán.  Nhöng khoâng coá gaéng toái thieåu hoùa ruûi ro. 6. Ba yeâu caàu cuûa moät keá hoaïch taøi chính .  Döï baùo : Muïc tieâu : ñaït ñöôïc keát quaû toát nhaát coù theå ñaït ñöôïc. Ñaëc ñieåm : moät keá hoaïch taøi chính khoâng bao giôø ñöa ra ñöôïc moät döï baùo hoaøn toaøn chính xaùc. Vai troø : ñaây laø moät coâng vieäc trí tueä quan troïng trong hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Nguoàn döõ lieäu laäp döï baùo : naèm trong taát caû caùc boä phaän cuûa doanh nghieäp, thoâng tin töø nguoàn caùc nhaân söï chuyeân moân ñeà xuaát, nhöng caàn phaûi coù söï nhaát quaùn trong caùc ñôn vò kinh doanh cuûa doanh nghieäp. 3
4. Chuù yù : laäp keá hoaïch taøi chính khoâng boû qua nhöõng keá hoaïch cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh.  Tìm kieám keá hoaïch taøi chính toái öu. KHTC khoâng coù khuoân maãu hay chuaån möïc maø chuaån möïc cuûa moät KHTC chính laø khaû naêng taøi chính giôùi haïn cuõng nhö nguoàn löïc hieän coù cuûa doanh nghieäp. Giaùm ñoác taøi chính phaûi caên cöù vaøo nhöõng gì doanh nghieäp hieän coù vaø muïc tieâu chieán löôïc maø doanh nghieäp höôùng tôùi trong töông lai. Caên cöù vaøo hieän traïng cuûa doanh nghieäp, noäi boä ngaønh cuõng nhö xu höôùng phaùt trieån taát yeáu cuûa ngaønh ngheà maø doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng trong söï vaän ñoäng chung cuûa neàn kinh teá. Coù xeùt ñeán caùc yeáu toá taùc ñoäng nhö: chính saùch ñieàu tieát vó moâ laãn vi moâ cuûa nhaø nöôùc, xu theá phaùt trieån kinh teá theá giôùi. KHTC toái öu mang tính chaát töông ñoái, noù toái öu theo phaùn ñoaùn cuûa giaùm ñoác taøi chính döïa treân nhöõng döï baùo vaø kinh nghieäm cuûa giaùm ñoác taøi chính.  Keá hoaïch taøi chính phaûi linh hoaït. KHTC daøi haïn coù nhöôïc ñieåm laø thöôøng trôû neân loãi thôøi do ñoù giaùm ñoác taøi chính phaûi tieân lieäu ñöôïc tröôùc caùch ñieàu chænh khi caùc döï baùo coù nhöõng bieán coá baát ngôø xaûy ra. Muïc tieâu cuï theå cuûa doanh nghieäp trong töøng giai ñoaïn vaø tình hình cuï theå mang tính chaát noäi taïi cuõng nhö xu höôùng taát yeáu. Tuy nhieân KHTC toái öu phaûi ñaùp öùng ñöôïc tính linh hoaït nghóa laø noù vaãn coù giaù trò trong töøng hoaøn caûnh cuï theå. Vieäc döï baùo nhieàu khaû naêng giuùp cho doanh nghieäp phaûn öùng linh hoaït vaø hieäu quaû ñoái vôùi nhöõng bieán coá coù theå xaûy ra ( duø chaéc chaén hay khoâng chaéc chaén) nhöng khoâng coá gaéng laøm giaûm thieåu hoaù ruûi ro. Ñaùnh giaù vaø ño löôøng thaønh quaû:  Cuõng nhö trong baát kyø coâng vieäc naøo. Sau moät quaù trình nhaát ñònh caàn ñöôïc ñaùnh giaù hieäu quaû coâng vieäc ñeå coù ñònh höôùng toát hôn cho thôøi gian saép tôùi. KHTC ñöôïc xem laø baûn töû vi cuûa doanh nghieäp thì vieäc ño löôøng vaø ñaùnh giaù keát quaû caøng quan troïng hôn. Caùc KHTC ngaén haïn seõ giuùp doanh nghieäp kieåm soaùt ñöôïc toác ñoä phaùt trieån cuûa döï aùn vaø vieäc theo saùt KHTC 4
5. ngaén haïn vaø ñaûm baûo cho KHTC cuûa doanh nghieäp khoâng ñi cheäch quyõ ñaïo vaø nhaát laø ñaït ñöôïc hieäu quaû mong muoán thoâng qua nhöõng chæ soá ñöôïc ñònh löôïng cuï theå trong töøng giai ñoaïn. Ñoàng thôøi ñaùnh giaù xem xeùt keát quaû ñaït ñöôïc ñaõ laø keát quaû toát nhaát chöa vaø coi ñoù laø caên cöù cho KHTC trong giai ñoaïn tieáp theo. Tuy nhieân vieäc ñaùnh giaù phaûi ñöôïc ñaët trong moät ñieàu kieän cuï theå ñeå ñaûm baûo ñöôïc yù nghóa cuûa coâng taùc döï baùo cuõng nhö hieäu quaû thöïc söï ñaït ñöôïc cuûa KHTC. PHAÀN II MOÂ HÌNH TAØI CHÍNH COÂNG TY VDEC I. TÌM HIEÅU VEÀ CAÙC BAÛNG BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH 1. Baûng caân ñoái keá toaùn (CÑKT) 1.1 Thoâng thöôøng: moät baûng CÑKT goàm caùc yeáu toá sau Taøi saûn löu ñoäng Nôï ngaén haïn (1) (2) (3) Taøi saûn coá ñònh Nôï daøi haïn TOÅNG NGUOÀN TOÅNG TAØI SAÛN VOÁN Tröôùc tieân, ta bieát raèng Voán luaân chuyeån cho bieát phaàn nguoàn daøi haïn taøi trôï cho taøi saûn ngaén haïn cuûa coâng ty. Voán luaân chuyeån ñöôïc tính baèng caùch laáy taøi saûn löu ñoäng – nôï ngaén haïn phaûi traû. Ñeå taøi trôï cho nhu caàu ñaàu tö vaøo taøi saûn löu ñoäng coâng ty troâng chôø nhieàu vaøo khoaûn nôï ngaén haïn (coâng ty cuõng theå tìm töø nguoàn khaùc nöõa chaúng haïn nhö baùn thöông phieáu, ) Taïi vò trí (1): Voán luaân chuyeån > 0 TSLÑ > Nôï ngaén haïn phaûi traû. Do ñoù, chæ moät phaàn TSLÑ ñöôïc taøi trôï baèng nôï phaûi traû. Khoaûn cheânh leäch giöõa TSLÑ vaø nôï ngaén haïn coøn thieáu moät trong nhöõng giaûi phaùp ñöôïc coâng ty löïa choïn laø buø ñaép baèng khoaûn nôï daøi haïn. Taïi vò trí (2): Voán luaân chuyeån = 0. Toaøn boä taøi saûn löu ñoäng ñöôïc taøi trôï hoaøn toaøn baèng khoaûn nôï phaûi traû cuûa doanh nghieäp Taïi vò trí (3): Voán luaân chuyeån < 0 Phaàn Nôï ngaén haïn lôùn hôn phaàn taøi saûn löu ñoäng, phaân cheânh leäch coøn dö naøy coù theå ñöôïc coâng ty duøng cho vieäc ñaàu tö theâm cho taøi saûn daøi haïn. Khoaûn nôï ngaén haïn coøn dö coù theå ñöôïc duøng ñeå taøi trôï theâm cho taøi saûn daøi haïn. 5
6. Tuy nhieân vieäc söû duïng nôï ngaén haïn vaø daøi haïn ta caàn löu yù, khoaûn nôï daøi haïn tính thanh khoaûn thaáp, thôøi gian thu hoài laâu trong khi ñoù nôï ngaén haïn laø khoaûn ñoøi hoûi thöïc hieän trong khoaûng thôøi gian ngaén, tính thanh khoaûn caàn phaûi cao. Cho neân coâng ty caàn caân nhaéc trong quyeát ñònh cuûa mình, ñeå khoâng rôi vaøo tình traïng bò khoù khaên veà taøi chính khi chuû nôï tôùi ñoøi. Trong caû 3 tröôøng hôïp, thì tröôøng hôïp ñöôïc xem nhö laø traïng thaùi bình thöôøng vôùi coâng ty laø tröôøng hôïp vò trí (1). So vôùi caùc vò trí khaùc thì vò trí (1) cho thaáy tæ soá thanh toaùn hieän haønh > 1.0 (tyû soá thanh toaùn hieän haønh Rc=taøi saûn löu ñoäng : nôï ngaén haïn), coù nghóa laø coâng ty luoân saün saøng cho vieäc thanh toaùn caùc khoaûn nôï. Vôùi: Taøi saûn löu ñoäng: bao goàm caùc khoaûn voán baèng tieàn maët , caùc khoaûn ñaàu tö taøi chính ngaén haïn Nôï ngaén haïn bao goàm caùc khoaûn nôï phaûi traû cuûa coâng ty trong ngaén haïn nhö vay ngaén haïn, vay daøi haïn ñeán haïn phaûi traû, caùc khoaûn phaûi traû khaùc. 1.2. Taïi baûng caân ñoái keá toaùn cuûa moâ hình taøi chính coâng ty VDEC Voán luaân chuyeån Nôï vay Taøi saûn coá ñònh Voán coå phaàn TOÅNG TAØI SAÛN TOÅNG NÔÏ VAØ VCP Ñeå ñôn giaûn hoùa moâ hình khi tìm hieåu, nguoàn voán cuûa coâng ty laáy töø 2 nguoàn chính laø vay nôï vaø voán töø coå phaàn. Trong quaù trình hoaït ñoäng, neáu xaûy tröôøng hôïp coâng ty thieáu voán cho caùc doøng tieàn thì giaûi phaùp doanh nghieäp löïa choïn hoaëc laø vay theâm hoaëc phaùt haønh theâm coå phaàn môùi hoaëc caû hai thoâi. Cho neân phaàn nguoàn voán chæ goàm nôï vay vaø voán coå phaàn. Khoaûn nôï vay naøy ñöôïc giaû ñònh laø trong daøi haïn, cho neân ta khoâng xeùt tôùi nôï ngaén haïn nöõa taïm coi nhö baèng 0. Cho neân beân phaàn taøi saûn, thay vì phaûi ghi taøi saûn löu ñoäng thì ta chæ quan taâm tôùi phaàn voán luaân chuyeån naêm tôùi seõ laø bao nhieâu (do voán luaân chuyeån = taøi saûn löu ñoäng – nôï ngaén haïn) töø ñoù xaùc ñònh thieáu bao nhieâu ñeå boå sung hoaëc dö bao nhieâu ñeå thu hoài bôùt voán luaân chuyeån ñaùp öùng trong suoát ñôøi soáng kinh teá cuûa döï aùn trong naêm tôùi.  Toång taøi saûn vaø toång nguoàn voán beân moâ hình taøi chính VDEC khaùc vôùi toång taøi saûn vaø toång nguoàn voán ôû baûng caân ñoái keá toaùn bình thöôøng 2. Baûng baùo caùo thu nhaäp 2.1 Moät baûng baùo caùo thu nhaäp thöôøng coù caùc khoaûn muïc sau: - Doanh thu thuaàn töø caùc hoaït ñoäng cuûa coâng ty - Giaù voán haøng baùn - Chi phí baùn haøng vaø chi phí quaûn lyù doanh nghieäp (trong ñoù ñaõ coù tính khaáu hao) -Laõi tröôùc thueá vaø laõi vay (EBIT) - Laõi vay - Laõi tröôùc thueá - Thueá 6
7. - Laõi sau thueá - Coå töùc - Lôïi nhuaän giöõ laïi Ghi chuù: Ñaùng leõ phaûi ghi theâm khaáu hao vaøo baûng baùo caùo thu nhaäp nhöng do: Khaáu hao laø khoaûn ñöôïc phaân boå coù heä thoáng giaù trò cuûa moät taøi saûn coù ñôøi soáng kinh teá daøi hôn moät naêm. Khaáu hao laøm giaûm thu nhaäp baùo caùo vaø cuõng laøm giaûm möùc thueá maø doanh nghieäp phaûi chi traû. Khaáu hao töï noù khoâng phaûi laø moät doøng tieàn. Ñuùng hôn, Noù laøm giaûm thu nhaäp tröôùc thueá vaø laõi vay (EBIT) vaø noù laøm giaûm caùc chi traû thueá thu nhaäp (moät doøng tieàn chi ra). Do ñoù noù ñöôïc coi laø moät khoaûn chi phí vaø ñöôïc tính chung vaøo chi phí hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. 2.2 Taïi moâ hình taøi chính coâng ty VDEC Töø ghi chuù treân neân phaàn baùo caùo thu nhaäp khoâng ghi phaàn khaáu hao vaøo baùo caùo thu nhaäp. Ngoaøi ra, ñeå ñôn giaûn hoùa moâ hình khi nghieân cöùu thay vì ghi rieâng lôïi nhuaän giöõ laïi vaø coå töùc thì ñöôïc ghi chung laø laõi roøng. Ngoaøi ra giaù voán haøng baùn, chi phí baùn haøng, chi phí hoaït ñoäng ñöôïc goïi chung laø chi phí haøng baùn hay chi phí hoaït ñoäng Cho neân baûng baùo caùo thu nhaäp cuûa coâng ty VDEC ñöôïc vieát laïi nhö sau - Doanh thu (REV) - Chi phí haøng baùn (CGS) - EBIT - Laõi vay (INT) - Laõi tröôùc thueá - Thueá thu nhaäp (TAX) - Laõi roøng (NET) 3. Baûng baùo caùo nguoàn vaø söû duïng nguoàn Muïc ñích laø: nhaèm caân ñoái giöõa nhu caàu tieàn maët maø doanh nghieäp caàn trong kyø vôùi doøng tieàn hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp 3.1 Phaàn nguoàn a. Doøng tieàn hoaït ñoäng thuaàn (net operating cash flow – NCF) cuûa coâng ty * Voán luaân chuyeån: Haøng naêm doanh nghieäp seõ phaûi caàn coù moät khoaûn voán luaân chuyeån nhaát ñònh naøo ñoù ñeå hoã trôï cho hoaït ñoäng cuûa mình. Khoaûn voán ñaàu tö thuaàn naøy seõ ñöôïc doanh nghieäp thu hoài laïi baèng tieàn maët vaøo cuoái moãi naêm. Vì vaäy vaøo cuoái moãi naêm, taát caû caùc khoaûn ñaàu tö vaøo voán luaân chuyeån taêng theâm seõ ñöôïc thu hoài laïi chöù khoâng chæ laø phaàn chi tieâu voán luaân chuyeån ban ñaàu ôû thôøi ñieåm laø 0. Treân cô sôû voán luaân chuyeån caàn cho naêm sau, doanh nghieäp seõ tính toaùn phaàn voán luaân chuyeån caàn theâm hoaëc bôùt ñi (∆VLC) ñeå boå sung cho caùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp * Khaáu hao töï noù khoâng phaûi laø moät doøng tieàn. Khaáu hao laø khoaûn laøm giaûm thu nhaäp tröôùc thueá (EBIT) vaø laøm giaûm caùc chi traû thueá thu nhaäp (moät doøng tieàn chi ra). Tuy nhieân, noù vaãn ñöôïc coäng vôùi thu nhaäp hoaït ñoäng sau thueá ñeå tính doøng tieàn hoaït ñoäng thuaàn sau thueá vì : - Noù laø moät khoaûn chi phí khoâng baèng tieàn maët, treân thöïc teá ñoù chæ laø moät khoaûn buùt toaùn treân soá saùch maø thöïc teá doanh nghieäp khoâng chi moät caéc naøo. 7
8. - Do ñoù, khoaûn tieàn daønh cho vieäc trích khaáu hao naøy coù theå ñöôïc duøng cho nhieàu hoaït ñoäng khaùc cuûa doanh nghieäp. + Phaàn Nguoàn 1. Laõi roøng 2. Khaáu hao Doøng tieàn hoaït ñoäng sau thueá cuûa coâng ty ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: Ta coù: CFtröôùc thueá = [Doanh thu(khoaûn thöïc thu baèng tieàn) – CPHÑ (khoâng keå khaáu hao) – Laõi vay – Khaáu hao] + Khaáu hao = EBIT + Khaáu hao Ghi chuù: - Tröø khaáu hao vì khaáu hao luùc naøy ñöôïc coi nhö laø moät khoaûn chi ra cuûa doanh nghieäp. - Coäng khaáu hao vì khaáu hao luùc naøy ñöôïc coi nhö laø moät khoaûn thu vaøo cuûa doanh nghieäp Suy ra: CFsau thueá = CFtröôùc thueá (1 – T%) + T x R + T x Khaáu hao = (EBIT + Khaáu hao) x (1 – T%) + T x Khaáu hao = EBIT (1 – T%) + Khaáu hao => Doøng tieàn hoaït ñoäng sau thueá = Thu nhaäp hoaït ñoäng sau thueá + Khaáu hao Trong ñoù: CFtröôùc thueá = Doanh thu – CPHÑ (khoâng keå khaáu hao) – Laõi vay - Khaáu hao + Khaáu hao = EBIT + Khaáu hao Laõi vay khoâng bao giôø ñöôïc tính vaøo doøng tieàn vì : - Chuùng ta ñaõ tính laõi vay trong laõi suaát chieát khaáu doøng tieàn hay chi phí söû duïng voán cho neân khi tính vaøo seõ bò truøng 2 laàn - Hôn nöõa, söï taùch rôøi trong quyeát ñònh ñaàu tö vaø quyeát ñònh taøi trôï cho neân chi phí laõi vay khoâng phaûi laø chi phí hoaït ñoäng b. Trong khi laäp döï aùn Doanh nghieäpseõ tieán haønh caân ñoái söû duïng CFhoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp vaø toång söû duïng nguoàn (nhu caàu tieàn maët doanh nghieäp caàn trong kyø); khi caân ñoái coù 3 tröôøng hôïp xaûy ra: o Ñuû tieàn: Doøng tieàn hoaït ñoäng = nhu caàu söû duïng o Thöøa tieàn: Doøng tieàn hoaït ñoäng > Toång söû duïng nguoàn. Trong tröôøng hôïp naøy doanh nghieäp caàn coù keá hoaïch söû duïng phaàn tieàn thöøa sao cho coù hieäu quaû nhaát. o Thieáu tieàn: Doøng tieàn hoaït ñoäng < Toång söû duïng nguoàn. Tröôøng hôïp naøy doanh nghieäp quyeát ñònh boå sung khoaûn thieáu huït ñoù baèng vieäc chæ vay theâm hoaëc chæ phaùt haønh theâm coå phaàn hoaëc caû hai. Cho neân treân phaàn nguoàn coù theâm 2 haïng muïc laø khoaûn vay theâm vaø khoaûn phaùt haønh theâm coá phaàn 8
9. Töø nhöõng nhaän ñònh treân , thì moät baûng baùo caùo nguoàn vaø söû duïng nguoàn cuûa coâng ty VDEC goàm caùc khoaûn muïc sau + Nguoàn: - Laõi roøng (NET) - Khaáu hao (DEP) Doøng tieàn hoaït ñoäng (OCF) - Vay theâm ( D) - Phaùt haønh theâm coå phaàn (SI) => Toång nguoàn + Söû duïng nguoàn - Voán luaân chuyeån caàn so vôùi naêm tröôùc ( NWC) - Ñaàu tö (INV) - Chia coå töùc (DIV) => Toång söû duïng nguoàn II. CAÙC PHÖÔNG TRÌNH TRONG MOÂ HÌNH TAØI CHÍNH VDEC 1. Chuoãi caùc phöông trình BAÙO CAÙO THU NHAÄP REV (revenue) = Theo döï baùo cuûa ngöôøi laäp moâ hình CGS = a1 x REV INT = a2 x D (a2: laõi vay) LAÕI TRÖÔÙC THUEÁ = REV – CGS – INT TAX = a3 x (REV – CGS – INT) = a3 LAÕI TRÖÔÙC THUEÁ (a3: thueá suaát) NET = REV – CGS – INT – TAX = LAÕI TRÖÔÙC THUEÁ – TAX NGUOÀN VAØ SÖÛ DUÏNG NGUOÀN NGUOÀN DEP = a4 x FA (a4 : Tæ leä khaáu hao) OCF = NET + DEP ∆D = ∆NWC + INV + DIV – NET – DEP – SI SI : TUYØ QUYEÁT ÑÒNH CUÛA COÂNG TY SÖÛ DUÏNG NGUOÀN ∆NWC = NWC – NWC naêm tröôùc INV = DEP + FA – FA (Naêm tröôùc) DIV = a5 x NET (a5: tæ leä chia coå töùc) BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN NWC = a6 x REV (a6: tæ leä NWC/REV) FA = a7 x REV (a7: tæ leä FA/REV) TOÅNG TAØI SAÛN = NWC + FA D = ∆D + D(naêm tröôùc) 9
10. E = E (naêm tröôùc) + NET – DIV + SI TOÅNG NÔÏ VAØ VOÁN COÅ PHAÀN = D + E 2. Caùc kyù hieäu : REV : revenue CGS : cost of goods sold EBIT : earnings before interest and tax INT : interest (lôïi töùc) D : debt TAX : tax income NET : net interest DEP : depreciation (khaáu hao) FA : fixed assets OCF : operating cash flow (doøng tieàn hoaït ñoäng) ∆D : khoaûn tieàn vayï theâm ∆NWC : khoaûn voán luaân chuyeån taêng theâm INV : investement (ñaàu tö) DIV : dividend (coå töùc) SI : stock issued (soá coå phaàn phaùt haønh theâm) E : equity (voán coå phaàn) III. TÍNH TOAÙN ROÀI BOÅ SUNG VAØO CAÙC BAÛNG BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH CUÛA COÂNG TY VDEC CHO NAÊM 2005 1. Baøi toaùn: Xem saùch giaùo trình trang 183 2. Caùc giaû ñònh trong vieäc laäp moâ hình taøi chính coâng ty vdec . CGS = GIÖÕ NGUYEÂN ÔÛ MÖÙC 90% THU NHAÄP REV . INT = 9% CUÛA NÔÏ VAY (D). (CAÙC KHOAÛN NÔÏ VAY ÑAÀU NAÊM, LAÕI SUAÁT TÍNH THEO NAÊM, THÔØI GIAN TÍNH VAØO CUOÁI NAÊM) . TAX = 50% LAÕI TRÖÔÙC THUEÁ . DEP = GIÖÕ ÔÛ MÖÙC 10% TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH. CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ MÔÙI ÑEÀU ÑÖÔÏC THÖÏC HIEÄN ÑAÀU NAÊM, TÍNH CHO CAÛ NAÊM .∆D = HAÏNG MUÏC CAÂN ÑOÁI. . SI = TUYØ QUYEÁT ÑÒNH CUÛA BAN ÑIEÀU HAØNH .∆NWC = TAÊNG TÖÔNG ÖÙNG VÔÙI REV (NWC = 9.260% REV) . INV, FA = GIAÛ ÑÒNH TAÊNG TÖÔNG XÖÙNG . DIV = 60% NET . E = GIA TAÊNG COÅ PHAÀN THEO LÔÏI NHUAÄN GIÖÕ LAÏI 3. Tính toaùn Döïa vaøo haïng muïc caân ñoái ñeå xaùc ñònh khoaûn tieàn doanh nghieäp caàn vay theâm. Trong moâ hình döï baùo cho naêm 2005, coâng ty löïa choïn giaûi phaùp ñi vay hoaøn toaøn khoaûn coøn thieáu (∆D ) vaø khoâng phaùt haønh theâm coå phaàn. Sau khi tìm ñöôïc ∆D , boå sung vaøo caùc phöông trình coøn laïi vieát laïi caùc baûng baùo caùo taøi chính 10
11. PHAÀN TÍNH TOAÙN VIEÁT LAÏI CAÙC BAÙO CAÙO Naêm 2005 Naêm 2004 A. Phöông trình baùo caùo thu nhaäp BAÙO CAÙO THU NHAÄP Tính toaùn cho naêm 2005 1. Doanh thu = 2160 x 1.3 = 2808 Doanh thu : 2808 2160 2. CP haøng baùn = 1944 x 1.3 = 2527 CP haøng baùn : 2527 1944 3. EBIT = 2808 – 2527 = 281 EBIT : 281 216 4. Laõi vay = 0.09 x (400 + ∆D ) = 36 + 0.09∆D Laõi vay : 59 36 5. Laõi tröôùc thueá = 281 -36–0.09∆D =245-0.09∆D Laõi tröôùc thueá :222 180 6. Thueá = 0.5 x (245 – 0.09∆D) Thueá thu nhaäp :111 90 = 122.5 – 0.045∆D Laõi roøng : 111 90 7. Laõi roøng = 122.5 – 0.045∆D 8. Coå töùc = 0.6 x (122.5 – 0.045∆D ) = 73.5 – 0.027∆D 9. Lôïi nhuaän giöõ laïi = 0.4 x (122.5 – 0.045∆D) = 49 – 0.018∆D B. Phöông trình baûng caân ñoái keá toaùn BAÙO CAÙO NGUOÀN VAØ SÖÛ DUÏNG NGUOÀN 10. VLC = 200 x 1.3 = 260 +Nguoàn 11. TSCÑ = 800 x 1.3 = 1040 Laõi roøng : 111 90 => Toång nguoàn voán = Toång taøi saûn = 1300 Khaáu hao : 104 80 12. Nôï daøi haïn = 400 + ∆D DT hoaït ñoäng : 215 170 13. Voán coå phaàn = 600 + (49 – 0.018∆D) Vay theâm : 256 0 => (400 + ∆D) + (649 – 0.018∆D ) = 1300 Phaùt haønh theâm coå phaàn : 0 64 (do toång nguoàn voán = 1300) Toång nguoàn : 471 234 => ∆D = 256 Thay ∆D = 256 vaøo caùc phöông trình treân + Söû duïng nguoàn 4. Laõi vay = 36 + 0.09∆D = 59 Taêng VLC : 60 40 5. Laõi tröôùc thueá = 281 – 59 = 222 Ñaàu tö : 344 140 Coå töùc : 67 54 6. Thueá = 111 Toång söû duïng : 471 234 7. Laõi roøng = 111 8. Coå töùc = 67 9. Lôïi nhuaän giöõ laïi = 44 12. Nôï = 400 + 256 = 656 13. Voán coå phaàn = 1900 – 656 = 644 11
12. C. Phöông trình baùo caùo nguoàn vaø söû duïng nguoàn : BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÂ TOAÙN + Söû duïng nguoàn : + Taøi saûn : 14. Taêng VLC = 60 Voán luaân chuyeån : 260 200 15. Ñaàu tö = (1040 – 800) + 0.1 x 1040 = 344 TSCÑ : 1040 800 => Toång söû duïng nguoàn = 60 + 344 + 67 = 471 Toång taøi saûn : 1300 1000 + Doøng tieàn + Nôï vaø voán coå phaàn : 17. Laõi roøng = 111 Nôï : 256 400 18. Khaáu hao = 104 Voán coå phaàn :644 600 => Doøng tieàn hoaït ñoäng = 215 Toång : 1300 1000 12
13. IV. PHAÂN TÍCH YÙ NGHÓA CUÛA CAÙC BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH NAÊM 2005 Thoaït nhìn khi doanh thu naêm 2005 taêng 30% so vôùi naêm 2004 töùc baèng 2808 thì lôïi nhuaän roøng NET05 = 111 > NET04 = 90 Theá nhöng ñeå ñaùnh ñoåi ñöôïc ñieàu ñoù, doanh nghieäp ñaõ chaáp nhaän vay theâm 1 khoaûn = 255.6 ñeå chi traû cho vieäc ñaàu tö theåm ñeå laøm taêng doanh thu Tröùôc tieân ta phaân tích tyû soá quaûn lyù nôï 1. Tyû soá quaûn lyù nôï a. Tyû soá quaûn lyù nôï treân toång taøi saûn : tyû soá quaûn lyù nôï thöôøng goïi laø tyû soá nôï. Noù ño löôøng möùc ñoä söû duïng nôï cuûa coâng ty so vôùi toång taøi saûn. tongno Coâng thöùc : tyû soá nôï = tongtaisan Toång nôï bao goàm nôï ngaén haïn vaø nôï daøi haïn phaûi traû. Chuû nôï thöôøng thích coâng ty coù tyû soá nôï thaáp vì nhö theá coâng ty coù khaû naêng traû laõi cao hôn.Coøn coå ñoâng thì laïi thích coâng ty coù tæ soá nôï cao vì nhö theá coâng ty ñang duøng ñoøn baåy taøi chính. Vì hoï luoân kyø voïng raèng vieäc söû duïng nôï noùi chung gia taêng khaû naêng sinh lôïi cho coå ñoâng Ta coù : 400 + Naêm 2004 : tyû soá nôï = = 0.4 = 40% 1000 655.6 + Naêm 2005 : tyû soá nôï = = 0.5043 = 50.43% 1300 => tyû leä nôï treân soå saùch cuûa coâng ty VDEC naêm 2005 treân 50 %. Vieäc duy trì tyû leä nôï naøy toát hay xaáu, coøn tuøy thuoäc vaøo heä soá thanh toaùn nhanh * Neáu heä soá thanh toaùn nhanh > 1 -> thì vieäc söû duïng nôï laø coù lôïi * Nhöng neáu heä soá thanh toaùn nhanh thì vieäc söû duïng nôï laø khoâng coù lôïi Heä thanh toaùn nhanh = (giaù trò taøi saûn löu ñoäng – giaù trò haøng toàn kho) : giaù trò nôï ngaén haïn b. Tyû soá khaû naêng traû laõi (ability to pay interest) Söû duïng nôï noùi chung laø ñeå taïo ra lôïi nhuaän cho coâng ty nhöng coå ñoâng chi coù lôïi khi naøo lôïi nhuaän tao ra lôùn hôn laõi phaûi traû cho vieäc söû duïng nôï.Neáu coâng ty khoâng coù khaû naêng traû laõi thì gaùnh naêng laõi seõ gaây thieät haïi cho coå ñoâng. Tyû soá EBIT khaû naêng traû laõi = INT + Xeùt ôû VDEC : Naêm 2004 : tyû soá traû laõi = 216 : 36 = 6 laàn Trong khi ñoù ôû naêm 2005 : tyû soá naøy laø 281 : 59 = 4.8 laàn => giaûm 1.2 laàn => Cho thaáy raèng : khaû naêng sinh lôïi cuûa coâng ty chæ coù giôùi haïn trong khi coâng ty söû duïng quaù nhieâu nôï daãn ñeán khaû naêng chi traû giaûm. Tyû soá naøy giaûm coù leõ do coâng ty söû duïng nôï cao hôn so vôùi naêm 2004 . Ñieàu naøy daãn tôùi vieäc nhaø ñaàu tö vaø 13
14. ngöôøi cho vay seõ caân nhaéc trong quyeát ñònh cuûa mình tröôùc khi quyeát ñònh ñaàu tö vaøo doanh nghieäp. 2. Tyû soá khaû naêng sinh lôïi a. Tyû soá lôïi nhuaän treân doanh thu (profit margin on sales) Tyû soá naøy cho bieát moät ñoàng doanh thu taïo ra ñöôïc bao nhieâu ñoàng lôïi nhuaän cho coå ñoâng. Vaø ñöôïc tính baèng lôïi nhuaän roøng daønh cho coå ñoâng chia cho doanh thu + ÔÛ naêm 2004 : tyû soá naøy = 90 : 2160 = 4.17% + ÔÛ naêm 2005 : = 111 : 2808 = 3.953% giaûm 0.22% b. Tyû soá söùc lôïi nhuaän caên baûn (basic earning power ratio): Tyû soá ñaùnh giaù khaû naêng sinh lôïi caên baûn cuûa coâng ty chöa keå ñeán aûnh höôõng cuûa thueá vaø ñoøn baûy taøi chính Coâng thöùc : = EBIT : toång taøi saûn + ÔÛ naêm 2004 : tyû soá naøy laø 216 : 1000 = 0.216 + ÔÛ naêm 2005 : tyû soá naøy laø 281 : 1300 = 0.21615 c. Tyû soá lôïi nhuaän roøng treân taøi saûn (return on total assets) Tyû soá naøy ño löôøng khaû naêng sinh lôïi treân moãi ñoàng taøi saûn cuûa coâng ty. Coâng thöùc xaùc ñònh ROE baèng caùch laáy lôïi nhuaän roøng sau thueá chia cho toång giaù trò taøi saûn. ROA = Lôïi nhuaän roøng daønh cho coå ñoâng thöôøng : Toång taøi saûn Ta coù : ROA04 = 90 : 1000 = 0.09 ; ROA05 = 111 : 1300 = 0.085 ROA04 > ROA05 . Tyû soá nay thaáp laø do chi phí söû duïng nôï cao trong khi tyû suaát sinh lôïi caên baûn nhö nhau d. Tyû soá lôïi nhuaän roøng treân voán chuû sôû höu (return on common equity) Tyû soá naøy ño löôøng khaû naêng sinh lôïi treân moãi ñoàng voán boû ra cuûa coå ñoâng thöôøng . Ñöôïc tính baèng caùch laáy lôïi nhuaän roøng danh cho coå ñoâng thöôøng : voán coå phaàn thöôøng + ÔÛ naêm 2004 : = 90 : 600 = 0.15 = 15% + ÔÛ naêm 2005 : = 111 : 644.4 = 17% ROE04 = 15%< ROE 05 = 17%. Tyû soá naøy cao hôn naêm 2004 laø do coâng ty ñaõ söû duïng ñoøn baåy taøi chinh coù taùc duïng laøm gia taêng lôïi nhuaän doøng daønh cho coå ñoâng 14
15. PHAÀN III TAØI TRÔÏ TÖØ BEÂN NGOAØI VAØ TAÊNG TRÖÔÛNG Caùc keá hoaïch taøi chính buoäc caùc giaùm ñoác phaûi nhaát quaùn trong caùc muïc tieâu taêng tröôûng, ñaàu tö vaø taøi trôï. Vì vaäy tröôùc khi chaám döùt chuû ñeà keá hoaïch taøi chính, chuùng ta seõ xem xeùt moái lieân heä giöõa muïc tieâu taêng tröôûng cuûa moät doanh nghieäp vaø caùc nhu caàu taøi trôï töø beân ngoaøi. ÔÛ phaàn 8.2 ta coù ví duï veà coâng ty VDEC ,chuùng ta nhôù laïi raèng coâng ty VDEC coù : 1.000.000$ taøi saûn ban ñaàu Laõi roøng :111.000$ Coå töùc : 66.600$ Coâng ty döï baùo doanh soá taêng 30% Ta tìm ñöôïc thu nhaäp giöõ laïi laø: Thu nhaäp giöõ laïi = laõi roøng – coå töùc =111.000 -66.600 =44.400$ Tuy nhieân doanh soá taêng leân 30% cuõng ñoøi hoûi taêng taøi saûn leân 30% ñeå ñaùp öùng nhu caàu taêng tröôûng ñoù. Nhö vaäy: Toång ñaàu tö môùi vaøo taøi saûn = Tyû leä taêng tröôûng x Taøi saûn ban ñaàu =0,3 x 1.000.000 =300.000$ Toång taøi saûn ñöôïc ñaàu tö môùi ñöôïc chi traû moät phaàn baèng lôïi nhuaän giöõ laïi, phaàn coøn laïi phaûi ñöôïc taøi trôï töø beân ngoaøi. Vì vaäy: Taøi trôï töø beân ngoaøi = Toång ñaàu tö môùi vaøo taøi saûn – Lôïi nhuaän giöõ laïi =300.000 – 44.400 =255.600$ Töø ñoù ta nhaän thaáy soá tieàn taøi trôï töø beân ngoaøi maø VDEC caàn tuøy thuoäc vaøo möùc taêng tröôûng döï kieán. Moãi 100$ taêng doanh soá laøm taêng lôïi nhuaän giöõ laïi 6,85$ nhöng ñoøi hoûi theâm 46,3$ toång ñaàu tö môùi vaøo taøi saûn. Doanh nghieäp taêng tröôûng caøng nhanh thì caàn ñaàu tö nhieàu vaø vì theá caàn huy ñoäng theâm nhieàu voán môùi. Ñieàu naøy ñöôïc minh hoïa trong hình sau: 15
16. Ñoà thò bieåu hieän quan heä taøi trôï töø beân ngoaøi caàn cho VDEC vaø taêng tröôûng döï kieán: Taøi trôï töø beân ngoaøi(1000%) 400 255,6 Toác ñoä taêng tröôûng döï kieán (%) 0 -20 3,8 30 Tyû leä taêng tröôûng noäi taïi -300 Coâng ty ñoùng vai troø laø ngöôøi cho vay Khi tyû leä taêng tröôûng döï kieán taêng, caàn nhieàu voán hôn ñeå chi cho caùc ñaàu tö caàn thieát. Vì vaäy ñoà thò laø ñöôøng doác ñi leân. Khi tyû leä taêng tröôûng döï kieán thaáp(töùc laø thaáp hôn 3,8),nguoàn taøi trôï töø beân ngoaøi aâm,coâng ty khoâng caàn huy ñoäng nguoàn voán môùi,luùc naøy coâng ty laø nguôøi cho vay. ÔÛ ñoà thò coù ñeà caäp ñeán tyû leä taêng tröôûng noäi taïi. Vaäy tyû leä taêng tröôûng noäi taïi laø gì? Tyû leä taêng tröôûng noäi taïi laø tyû leä taêng tröôûng coù theå duy trì ñöôïc maø khoâng caàn theâm caùc nguoàn voán töø beân ngoaøi maø chæ döïa vaøo lôïi nhuaän giöõ laïi cuûa coâng ty Coâng thöùc : Lôïi nhuaän giö õlaïi Tyû leä taêng tröôûng noäi taïi = Taøi saûn Ñeå tìm hieåu caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán tyû leä taêng tröôûng noäi taïi,aùp duïng phöông phaùp phaân tích Dupont,ta coù: Lôïi nhuaän giö õlaïi Laõi roøng Voán coå phaàn Tyû le ätaêng tröôûng noäi taïi = Laõi roøng Voán co å phaàn Taøi saûn Lôïi nhuaän giö õlaïi Laõi roøng Voán co å phaàn Tyû le ätaêng tröôûng noäi taïi = Laõi roøng Voán co å phaàn Taøi saûn 16
17. Voán co å phaàn =Tyû leä lôïi nhuaän giöõ laïi x Tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn x Taøi saûn Töø coâng thöùc treân,moät doanh nghieäp coù theå ñaït ñöôïc moät tyû leä taêng tröôûng cao hôn maø khoâng caàn huy ñoäng voán töø beân ngoaøi neáu: Doanh nghieäp taùi ñaàu tö cao Coù tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn(ROE) cao Coù tyû leä voán coå phaàn treân taøi saûn cao(ñoàng nghóa vôùi coù moät tyû leä nôï treân voán coå phaàn thaáp).ö Ñeå hieåu hôn veà vaán ñeà naøy,ta xeùt baøi taäp 11,trang 102 Coâng ty Bio – Plasma ñang taêng tröôûng ôû möùc 30%/naêm. Coâng ty ñöôïc taøi trôï hoaøn toaøn baèng voán coå phaàn thöôøng vaø coù toång taøi saûn laø 1 trieäu $. Laõi treân voán coå phaàn thöôøng laø 20%. Tyû leä taùi ñaàu tö laø 40%. A. Tyû leä taêng tröôûng noäi taïi laø bao nhieâu? B. Nhu caàu taøi trôï beân ngoaøi cho naêm nay laø bao nhieâu? C. Coâng ty seõ gia taêng tyû leä taêng tröôûng noäi taïi leân bao nhieâu neáu tyû leä chi traû coå töùc coå phaàn giaûm xuoáng baèng 0? D. Vieäc giaûm tyû leä chi traû coå töùc coå phaàn xuoáng baêng 0 naøy seõ laøm giaûm nhu caàu taøi trôï töø beân ngoaøi xuoáng coøn bao nhieâu? Baïn keát luaän gì veà moái quan heä giöõa chính saùch coå töùc coå phaàn vaø nhu caàu taøi trôï töø beân ngoaøi? Giaûi • Tyû leä taêng tröôûng : g = 30% • Voán coå phaàn = Toång taøi saûn = 1.000.000$ • Ta coù: ROE = 20% . Suy ra : • Laõi roøng = 0,2 × 1.000.000 = 200.000$ • Lôïi nhuïaân giöõ laïi = tyû leä taùi ñaàu tö × Laõi roøng = 0,4 x 200.000 = 80.000$ A . Tyû leä taêng tröôûng noäi taïi = 0.4 x 0.2 x 1 = 8% B. Ñaàu tö môùi = Tyû leä taêng tröôûng × Taøi saûn = 0,3 × 1.000.000 = 300.000$ Taøi trôï beân ngoaøi = Ñaàu tö môùi – Lôïi nhuaän giöõ laïi =300.000 – 80.000 = 220.000$ C. Neáu tyû leä chi traû coå töùc baèng 0 thì tyû leä taùi ñaàu tö laø 100% Tyû leä taêng tröôûng noäi taïi = 100% x 0.2 x 1 = 20% D. Lôïi nhuaän giöõ laïi = tyû leä lôïi nhuaän giöõ laïi x Laõi roøng = 100% x 200.000 = 200.000$ Taøi trôï töø beân ngoaøi = Ñaàu tö môùi – lôïi nhuaän giöõ laïi = 300.000 – 200.000 = 100.000$ Ta thaáy neáu doanh nghieäp coù chính saùch coå töùc coå phaàn laø giaûm tyû leä chi traû coå töùc thì tyû leä taùi ñaàu tö taêng leân vaø nhu caàu taøi trôï töø beân ngoaøi giaûm xuoáng vaø ngöôïc laïi. 17
18. Thay vì taäp trung tyû leä taêng tröôûng toái ña coù theå ñöôïc duy trì maø khoâng caàn baát cöù nguoàn taøi trôï naøo beân ngoaøi ,caùc doanh nghieäp quan taâm ñeán tyû leä taêng tröôûng coù theå ñöôïc duy trì maø khoâng phaùt haønh theâm voán coå phaàn. Neáu doanh nghieäp ñaõ choïn ñöôïc moät caáu truùc voán toái öu maø doanh nghieäp muoán duy trì ngay khi voán coå phaàn taêng do thu nhaäp giöõ laïi. Coâng ty phaûi phaùt haønh ñuû nôï ñeå duy trì caáu truùc voán ban ñaàu. Vaäy : Tyû leä taêng tröôûng duy trì ñöôïc laø tyû leä taêng tröôûng cao nhaát maø doanh nghieäp coù theå duy trì maø khoâng phaùt haønh theâm voán coå phaàn vaø khoâng taêng ñoøn baåy taøi chính. Coâng thöùc: Tyû leä taêng tröôûng duy trì ñöôïc = Tyû leä lôïi nhuaän giöõ laïi x tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn Chuùng ta seõ chöùng minh coâng thöùc naøy: Ta coù: Voán coå phaàn phaùt haønh môùi=tyû leä taêng tröôûng x taøi saûn – lôïi nhuaän giöõ laïi – nôï phaùt haønh môùi Theo ñònh nghóa treân ta tìm tyû leä taêng tröôûng duy trì ñöôïc baèng caùch cho voán coå phaàn môùi baèng 0 vaø tính tyû leä taêng tröôûng Lôïi nhuaän giö õlaïi + nôï phaùt haønh môùi Tyû le ätaêng tröôûng duy trì ñöôïc = Taøi saûn Lôïi nhuaän giö õlaïi + nôï phaùt haønh môùi = Nôï + voán co å phaàn Tuy nhieân, ñeå duy trì caáu truùc voán toái öu thì caû nôï vaø voán coå phaàn taêng tröôûng cuøng tyû leä neân nôï phaùt haønh môùi phaûi baèng lôïi nhuaän giöõ laïi nhaân vôùi tyû leä nôï treân voán coå phaàn D/E. Vì vaäy: Lôïi nhuaän giö õlaïi x (1+ D / E) Tyû le ätaêng tröôûng duy trì ñöôïc = Voán co å phaàn x (1+ D / E) Lôïi nhuaän giö õlaïi = Voán co å phaàn Lôïi nhuaän giö õlaïi Laõi roøng = Laõi roøng Voán co å phaàn = Tyû leä lôïi nhuaän giöõ laïi x ROE 18