Tài chính doanh nghiệp - Chương 4: Phân tích tài chính

Nội dung text: Tài chính doanh nghiệp - Chương 4: Phân tích tài chính

1. CHUYEÂN ÑEÀ: PHAÂN TÍCH TAØI CHÍNH 1 BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN TAØI SAÛN 2002 2001 1. Voán baèng tieàn 2.540 2.081 2. Ñaàu tö taøi chính ngaén haïn 1.800 1.625 3. Caùc khoaûn phaûi thu 18.320 16.850 4. Haøng toàn kho 27.530 26.470 z TAØI SAÛN LÖU ÑOÄNG 50.190 47.026 5. Taøi saûn coá ñònh 31.700 30.000 z TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH 31.700 30.000 6. TOÅNG TAØI SAÛN 81.890 77.026 NGUOÀN VOÁN 7. Caùc khoaûn phaûi traû 9.721 8.340 8. Vay ngaén haïn ngaân haøng 8.500 5.635 9. Nôï daøi haïn ñeán haïn traû 2.000 2.000 10. Nôï ngaén haïn khaùc 5.302 4.900 Toång Nôï ngaén haïn 25.523 20.875 11. Nôï daøi haïn 22.000 24.000 TOÅNG NÔÏ 47.523 44.875 12. Voán coå phaàn 34.367 32.151 TOÅNG NGUOÀN VOÁN 81.890 77.026 2 BAÛNG BAÙO CAÙO THU NHAÄP KHOAÛN MUÏC 2002 1.Doanh thu thuaàn 112.760 2.Giaù voán baùn haøng 85.300 3.Laõi goäp 27.460 4.Chi phí hoaït ñoäng 6.540 Chi phí baùn haøng 9.400 Chi phí quaûn lyù 1.Toaøn boä chi phí hoaït ñoäng 15.940 2.Laõi tröôùc thueá vaø laõi vay (EBIT) 11.520 3.Laõi vay 3.160 4.Laõi tröôùc thueá 8.360 5.Thueá thu nhaäp doanh nghieäp (40%) 3.344 6.Laõi roøng 5.016 7.Coå töùc coå phaàn öu ñaõi 2.800 8.Thu nhaäp coå phaàn thöôøng 2.216 9.Lôïi nhuaän giöõ laïi 1.329 10.Soá löôïng coå phaàn thöôøng (ngaøn coå phaàn) 1.300 11.Giaù thò tröôøng moãi coå phaàn 20 12.Giaù soå saùch moãi coå phaàn 26,44 13.Thu nhaäp moãi coå phaàn (EPS) 1,704 14.Coå töùc moãi coå phaàn 0,68 3 1
2. CAÙC TYÛ SOÁ TAØI CHÍNH z Tyû soá thanh toaùn ño löôøng khaû naêng thanh toaùn cuûa coâng ty. z Tyû soá hoaït ñoäng ño löôøng möùc ñoä hoaït ñoäng lieân quan ñeán taøi saûn cuûa coâng ty. z Tyû soá ñoøn baåy cho thaáy vieäc söû duïng nôï cuûa coâng ty coù aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh. z Tyû soá sinh lôïi bieåu hieän khaû naêng taïo laõi cuûa taøi saûn vaø voán chuû sôû höõu. z Tyû soá giaù trò thò tröôøng cho thaáy coâng ty ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö ñaùnh giaù nhö theá naøo. 4 1-TYÛ SOÁ THANH TOAÙN – LIQUIDITY RATIOS z Tyû soá thanh toaùn hieän haønh – Current ratio Moät trong nhöõng thöôùc ño khaû naêng thanh toaùn cuûa moät coâng ty ñöôïc söû duïng roäng raõi nhaát laø khaû naêng thanh toaùn hieän haønh. Taøi saûn löu ñoäng Tyû soá thanh toaùn hieän haønh R = c Nôï ngaén haïn (1) + (2) + (3) + (4) 50.190 R = = = 1,97 c (7) + (8) + (9) + (10) 25.523 5 1- TYÛ SOÁ THANH TOAÙN - –LIQUIDITY RATIOS z Tyû soá thanh toaùn nhanh – Quick ratio Tyû soá thanh toaùn nhanh döïa treân “Taøi saûn coù tính thanh khoaûn“, bao goàm taát caû taøi saûn löu ñoäng tröø haøng toàn kho. Taøi saûn löu ñoäng − Haøng toàn kho Tyû soá thanh toaùn nhanh R = q Nôï ngaén haïn (1) + (2) + (3) 22.660 R = = = 0,89 c (7) + (8) + (9) + (10) 25.523 6 2
3. 2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS z Soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu – Accounts receivable turnover ratio Soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu xem xeùt vieäc thanh toaùn caùc khoaûn phaûi thu v.v. Khi khaùch haøng thanh toaùn taát caû caùc hoaù ñôn cuûa hoï, luùc ñoù caùc khoaûn phaûi thu quay ñöôïc moät voøng. Doanh thu Voøng quaycaùc khoaûn phaûi thu = Caùc khoaûn phaûi thu (3) 18.320 = = = 58,49 ngaøy (13) : 360 112.760 : 360 7 2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS z Soá voøng quay haøng toàn kho – Inventory turnover ratio Soá voøng quay haøng toàn kho laø moät tieâu chuaån ñaùnh giaù coâng ty söû duïng haøng toàn kho cuûa mình hieäu quaû nhö theá naøo. Doanh thu Voøngquay haøng toànkho= Haøng toànkho (13) 112.760 = = 4,09 laàn (4) 27.530 8 2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS z Hieäu suaát söû duïng taøi saûn coá ñònh – Sales-to-Fixed assets ratio Tyû soá naøy noùi leân moät ñoàng taøi saûn coá ñònh taïo ra ñöôïc bao nhieâu ñoàng doanh thu. Qua ñoù ñaùnh giaù hieäu quaû söû duïng taøi saûn coá ñònh ôû coâng ty. Doanh thu thuaàn Hieäu suaát söû duïng taøi saûn coá ñònh = Taøi saûn coá ñònh (13) 112.760 = = 3,55 (5) 31.700 9 3
4. 2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS z Hieäu suaát söû duïng toaøn boä taøi saûn – Sales-to-total assets ratio Hieäu suaát söû duïng toaøn boä taøi saûn ño löôøng moät ñoàng taøi saûn tham gia vaøo quaù trình saûn xuaát kinh doanh seõ taïo ra bao nhieâu ñoàng doanh thu. Doanh thu thuaàn Hieäu suaátsöû duïng toaøn boä taøi saûn = Toaøn boä toång taøi saûn (13) 112.760 = = 1,377 laàn (6) 81.890 10 2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS z Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn – Sales-to-equity ratio Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn laø chæ tieâu höõu ích ñeå phaân tích khía caïnh taøi chính cuûa coâng ty. Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn ño löôøng moái quan heä giöõa doanh thu vaø voán coå phaàn. Doanh thu thuaàn Hieäu suaátsöû duïng voán coå phaàn = Voán coå phaàn (13) 112.760 = = 3,28 laàn (12) 34.367 11 2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn = Doanh thu thuaàn Doanh thu thuaàn Toång taøi saûn = = x Voán coå phaàn Toång taøi saûn voán coå phaàn =Hieäu suaát söû duïng toång taøi saûn x Boäi soá taøi saûn so voán coå phaàn 81.890 = 1,37 x = 3,28 34.367 12 4
5. 3-TYÛ SOÁ ÑOØN BAÅY TAØI CHÍNH – FINANCIAL LEVERAGE RATIOS z Tyû soá nôï treân taøi saûn – Debt ratio Tyû soá naøy cho thaáy bao nhieâu phaàn traêm taøi saûn cuûa coâng ty ñöôïc taøi trôï baèng voán vay. Toång nôï Tyû soá nôï treân toång taøi saûn = Toång taøi saûn (7) + (8) + (9) + (10) + (11) 47.523 = = = 0,5803 ≈ 58,03% (6) 81.890 13 3-TYÛ SOÁ ÑOØN BAÅY TAØI CHÍNH – FINANCIAL LEVERAGE RATIOS z Tyû soá nôï treân voán coå phaàn – Debt–to–equity ratio Toång nôï Tyû soá nôï treân voán coå phaàn = Voáncoå phaàn (7) + (8) + (9) + (10) + (11) 47.523 = = = 1,383 ≈ 138,3% (12) 34.367 Nôï daøi haïn Tyû soá nôï daøi haïn treân voán coå phaàn = Voán coå phaàn (11) 22.000 = = = 0,6401≈ 64,01% (12) 34.367 14 3-TYÛ SOÁ ÑOØN BAÅY TAØI CHÍNH – FINANCIAL LEVERAGE RATIOS z Tyû soá toång taøi saûn treân voán coå phaàn – Equity multiplier ratio: Moät tyû soá khaùc cuõng ñöôïc söû duïng ñeán ñeå tính toaùn möùc ñoä ñi vay (ruûi ro veà taøi chính) maø coâng ty ñang gaùnh chòu ñoù laø tyû soá toång taøi saûn treân voán coå phaàn. Toång taøi saûn Toång taøi saûn treân voán coå phaàn = Voán coå phaàn (6) 81.890 = = = 2,3828 ≈ 238,28% (12) 34.367 15 5
6. 3-TYÛ SOÁ ÑOØN BAÅY TAØI CHÍNH – FINANCIAL LEVERAGE RATIOS z Khaû naêng thanh toaùn laõi vay – Times interest earned ratio Tyû soá naøy duøng ñeå ño möùc ñoä maø lôïi nhuaän phaùt sinh do söû duïng voán ñeå ñaûm baûo traû laõi vay haøng naêm nhö theá naøo. EBIT Khaû naêng thanh toaùn laõi vay = Laõi vay 11.520 = = 3,645 laàn 3.160 16 4- TYÛ SOÁ SINH LÔÏI – PROFITABILITY RATIOS z Tyû suaát sinh lôïi treân doanh thu – Net profit margin ratio Chæ tieâu naøy noùi leân moät ñoàng doanh thu taïo ra ñöôïc bao nhieâu ñoàng lôïi nhuaän. Lôïi nhuaän Tyûsoá sinh lôïi treân doanh thu = Doanh thu ()22 5.016 = = = 0,0445 = 4,45% ()13 112 .760 17 4-TYÛ SOÁ SINH LÔÏI – PROFITABILITY RATIOS z Tyû suaát sinh lôïi treân toång taøi saûn – Return on total assets ratio (ROA) Chæ tieâu naøy ño löôøng khaû naêng sinh lôïi treân moät ñoàng voán ñaàu tö vaøo coâng ty. Laõi roøng Ty ûsoá sinh lôïi treân toång taøi saûn = Toång taøi saûn (22) 5.016 = = = 0,0612≈6,12% (6) 81.890 18 6
7. 4- TYÛ SOÁ SINH LÔÏI – PROFITABILITY RATIOS z Tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn – Return on equity ratio (ROE) Ñaây laø chæ tieâu maø nhaø ñaàu tö raát quan taâm vì noù cho thaáy khaû naêng taïo laõi cuûa moät ñoàng voán hoï boû ra ñeå ñaàu tö vaøo coâng ty. Laõi roøng Ty ûsoá sinh lôïi treân voán coå phaàn = Voán coå phaàn ()22 5.016 = = = 0,1459 = 14 ,59% ()12 34 .367 19 5- TYÛ SOÁ GIAÙ TRÒ THÒ TRÖÔØNG (MARKET–VALUE RATIO) z Thu nhaäp moãi coå phaàn – Earning per share (EPS) Thu nhaäp moãi coå phaàn quyeát ñònh giaù trò cuûa coå phaàn bôûi vì noù ño löôøng söùc thu nhaäp chöùa ñöïng trong moät coå phaàn, noù theå hieän thu nhaäp maø nhaø ñaàu tö coù ñöôïc do mua coå phaàn. Thu nhaäp roøng cuûa coå ñoâng thöôøng Thu nhaäp moãi coå phaàn = Soá löôïng coå phaàn thöôøng 5.016 − 2.800 = = 1,704 trieäu ñoàng 1.300 20 5- TYÛ SOÁ GIAÙ TRÒ THÒ TRÖÔØNG (MARKET–VALUE RATIO) z Tyû leä chi traû coå töùc – Payout ratio Chæ tieâu tyû leä chi traû coå töùc noùi leân coâng ty chi traû phaàn lôùn thu nhaäp cho coå ñoâng hay giöõ laïi ñeå taùi ñaàu tö. Ñaây laø moät nhaân toá quyeát ñònh ñeán giaù trò thò tröôøngcuûacoåphaàn. Coå töùc moãi coå phaàn Tyû leä chi traû coå töùc = Thu nhaäpmoãi coå phaàn 0 ,68 = = 40 % 1,704 21 7
8. 5- TYÛ SOÁ GIAÙ TRÒ THÒ TRÖÔØNG (MARKET–VALUE RATIO) Tyû soá giaù thò tröôøng treân thu nhaäp – Price-earning ratio (P/E) Ñaây chæ tieâu maø nhaø ñaàu tö raát quan taâm vì noù theå hieän giaù coå phaàn ñaét hay reû so vôùi thu nhaäp. Giaù thò tröôøng moãi coå phaàn Tyû soá giaù thò tröôøng thu nhaäp = Thu nhaäp moãi coå phaàn 20 = = 11,74 1,704 22 5- TYÛ SOÁ GIAÙ TRÒ THÒ TRÖÔØNG (MARKET–VALUE RATIO) Tyû suaát coå töùc – Dividend yield Coå töùc moãi coå phaàn Tyû suaát coå töùc = Thu nhaäp moãi coå phaàn 0,68 = = 0,034 = 3,4% 20 23 6. PHÖÔNG PHAÙP ÑAÙNH GIAÙ CAÙC TÆ SOÁ TAØI CHÍNH A-Phöông phaùp so saùnh: Caùc chæ soá taøi chính seõ cung caáp nhieàu thoâng tin hôn khi chuùng ñöôïc so saùnh vôùi caùc chæ soá coù lieân quan. Caùc nhaø phaân tích thöôøng söû duïng caùc daïng so saùnh sau: So saùnh vôùi caùc coâng ty hoaït ñoäng cuøng lónh vöïc Phaân tích theo xu höôùng B-Phöông phaùp phaân tích dupont caùc tyû soá taøi chính: Moät tyû soá taøi chính luùc naøy ñöôïc trình baøy baèng tích moät vaøi tyû soá taøi chính khaùc. 24 8
9. A- PHÖÔNG PHAÙP SO SAÙNH So saùnh vôùi caùc coâng ty hoaït ñoäng cuøng lónh vöïc Ta coù theå so saùnh caùc chæ soá taøi chính cuûa moät coâng ty vôùi caùc chæ soá taøi chính cuûa moät soá coâng ty khaùc hoaït ñoäng trong cuøng lónh vöïc. Phaân tích theo xu höôùng Xem xeùt xu höôùng bieán ñoäng qua thôøi gian laø moät bieän phaùp quan troïng ñeå ñaùnh giaù caùc tyû soá trôû neân xaáu ñi hay ñang phaùt trieån theo chieàu höôùng toát ñeïp. coù theå so saùnh vôùi naêm tröôùc ñoù, hoaëc theo doõi söï bieán ñoäng qua nhieàu naêm. 25 B-PHAÂN TÍCH DUPONT CAÙC TYÛ SOÁ TAØI CHÍNH Laõi roøng Ty ûsoá sinh lôïi treân voán coå phaàn = = Voán coå phaàn Doanhthu thuaàn Laõi roøng = = Voán coå phaàn Doanhthu thuaàn = Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn x Tyû suaát sinh lôïi treân doanh thu = Tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn = 3,28 x 4,45 = 14,59% 26 B-PHAÂN TÍCH DUPONT CAÙC SOÁ TAØI CHÍNH Laõi roøng Ty ûsoá sinh lôïi treân voán coå phaàn = = Voán coå phaàn Doanh thu thuaàn Toång taøi saûn Laõi roøng = x x Toång taøi saûn Voán coå phaàn Doanhthu thuaàn Hieäu suaát söû Tyû soá toång taøi Tyû soá sinh lôïi duïng toång x saûn treân voán x treân doanh taøi saûn coå phaàn thu = Tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn = 1,37 x 2,3828 x 4,45% = 14,59% 27 9
10. B-PHAÂN TÍCH DUPONT CAÙC TYÛ SOÁ TAØI CHÍNH ROE 14,6% ROA Toång nôï Chia 1 − = 6,12% Toång taøi saûn 1 − 0 ,5803 Tyû suaát sinh lôïi Voøng quay taøi saûn Nhaân treân doanh thu 1,37 4,45% Laõi roøng Chia Doanh thu Doanh thu Chia Toång taøi saûn $5.016 $112.760 $112.760 $81.890 Doanh thu $112.760 Tröø Taøi saûn löu ñoäng Taøi saûn coá ñònh Taøi saûn khaùc $50.190 $31.700 $0 Toång chi phí $107.744 Tieàn & ñaàu tö ngaén haïn Giaù voán haøng baùn $4.340 $85.300 Chi phí hoaït ñoäng Khoaûn phaûi thu $15.940 $18.320 Laõi vay Haøng toàn kho $3.160 $27.530 Thueá thu nhaäp DN Taøi saûn löu ñoäng khaùc $3.344 $0 28 B-PHAÂN TÍCH DUPONT CAÙC TYÛ SOÁ TAØI CHÍNH Chi tieát hôn nöõa ta coù theå phaân tích tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn thaønh ba tyû soá nhö sau: Doanh thu thuaàn Toång taøi saûn Laõi roøngï = x x Toång taøi saûn Voán coå phaàn Doanh thu thuaàn Hieäu suaát Tyû soá toång Tyû suaát söû duïng taøi saûn treân sinh lôïi = x x toång taøi voán coå treân saûn phaàn doanh thu Tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn = 1,37 x 2,3828 x 4,45% = 14,59% 29 7. MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ GAËP PHAÛI KHI PHAÂN TÍCH BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH ƒ Thöù nhaát, söï khaùc bieät giöõa giaù trò theo soå saùch keá toaùn vaø giaù trò thò tröôøng cuûa caùc loaïi taøi saûn vaø nguoàn voán nhaát laø trong ñieàu kieän coù laïm phaùt cao. Ñieàu naøy ñaõ boùp meùo caùc baùo caùo taøi chính vaø keùo theo tính khoâng chính xaùc cuûa caùc chæ soá taøi chính. ƒ Thöù hai, do caùc nguyeân taéc keá toaùn phoå bieán ñöôïc söû duïng ñaõ laøm cho vieäc xaùc ñònh thu nhaäp cuûa coâng ty khoâng ñuùng vôùi giaù trò thaät cuûa noù. 30 10
11. 7. MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ GAËP PHAÛI KHI PHAÂN TÍCH BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH Chuùng toâi ñöa ra lôøi khuyeân cho nhöõng ngöôøi söû duïng caùc chæ soá naøy nhö sau: ƒ Caùc chæ soá taøi chính ít khi cho caâu traû lôøi, nhöng chuùng giuùp baïn coù nhöõng caâu hoûi ñuùng. ƒ Khoâng coù moät chuaån möïc quoác teá cho caùc chæ soá taøi chính. Suy nghó moät chuùt vaø caûm nhaän seõ coù giaù trò hôn raát nhieàu so vôùi vieäc aùp duïng caùc coâng thöùc moät caùch muø quaùng. ƒ Baïn caàn moät caùi moác ñeå ñaùnh giaù vò theá taøi chính cuûa coâng ty: So saùnh caùc chæ soá taøi chính vôùi naêm tröôùc hoaëc so saùnh vôùi chæ soá cuûa caùc coâng ty hoaït ñoäng cuøng ngaønh. 31 11