Lập và thẩm định dự án - Chương 5: Phân tích rủi ro

Nội dung text: Lập và thẩm định dự án - Chương 5: Phân tích rủi ro

1. CHCHƯƠƯƠNGNG 55:: PHÂNPHÂN TTÍÍCHCH RRỦỦII RORO 1.1. CCÁÁCC KHKHÁÁII NINIỆỆMM VVỀỀ RRỦỦII RO:RO: 1.1.1.1. ĐĐịịnhnh nghnghĩĩa:a: RRủủii roro llàà khkhảả nnăăngng xxảảyy rara ccủủaa mmộộtt bibiếếnn ccốố mmàà tata hohoàànn totoàànn khôngkhông chchắắcc chchắắnn (x(xáácc xuxuấấtt xxảảyy rara << 1).1). HayHay nnóóii ccááchch khkháác,c, rrủủii roro llàà khkhảả nnăăngng ccóó saisai llệệchch gigiữữaa ssựự kikiệệnn ththựựcc ttếế vvớớii nhnhữữngng đđiiềềuu đđãã đưđượợcc ddựự kikiếếnn ttừừ trtrưướớc,c, mmàà saisai llệệchch nnààyy llớớnn đđếếnn mmứứcc khkhóó ccóó ththểể chchấấpp nhnhậậnn đưđượợc.c. NhNhưư vvậậy,y, mmỗỗii rrủủii roro baobao gigiờờ ccũũngng ccóó 22 đđặặcc trtrưưngng ccơơ bbảảnn llàà ttầầnn ssốố xuxuấấtt hihiệệnn ((xxáácc ssuuấấtt)) vvàà biênbiên đđộộ ((thithiệệtt hhạạii ccóó llớớnn không?không? BaoBao nhiêu?).nhiêu?).
2. 1.2.1.2. PhânPhân loloạạii rrủủii ro:ro: 1.2.1.1.2.1. TheoTheo ttíínhnh chchấấtt khkhááchch quanquan,, tata ccóó:: RRủủii roro ngngẫẫuu nhiênnhiên (kh(khááchch quan):quan): nhnhữữngng rrủủii roro xxảảyy rara dodo ccáácc yyếếuu ttốố ngngẫẫuu nhiên,nhiên, khôngkhông llưườờngng trtrưướớcc đưđượợc.c. RRủủii roro ccơơ hhộộii (ch(chủủ quan):quan): nhnhữữngng rrủủii roro ggắắnn vvớớii ququáá trtrììnhnh rara quyquyếếtt đđịịnhnh ccủủaa ngngưườờii ququảảnn lý,lý, nnóó baobao ggồồm:m: ++ RRủủii roro ởở giaigiai đđooạạnn trtrưướớcc khikhi quyquyếếtt đđịịnh:nh: lliêniên quanquan đđếếnn chchấấtt llưượợngng vvàà hihiệệuu ququảả ccủủaa hhệệ ththốốngng thôngthông tin,tin, xxửử lýlý thôngthông tintin (d(dựự bbááo),o), llậậpp mômô hhìình.nh. ++ RRủủii roro liênliên quanquan đđếếnn bbảảnn thânthân viviệệcc rara quyquyếếtt đđịịnh:nh: rrủủii roro dodo chchọọnn quyquyếếtt đđịịnhnh khôngkhông phphùù hhợợp.p.
3. 1.2.2.1.2.2. TTừừ ggóócc đđộộ xxíí nghinghiệệp:p: RRủủii roro theotheo ngngàànhnh ddọọc:c: llàà rrủủii roro ttạạii ccáácc bbộộ phphậậnn chchứứcc nnăăngng:: nghiênnghiên ccứứuu thithiếếtt kkếế,, ssảảnn xuxuấất,t, kkỹỹ thuthuậật,t, RRủủii roro chungchung (theo(theo chichiềềuu ngang):ngang): llàà nhnhữữngng rrủủii roro liênliên quanquan đđếếnn nhinhiềềuu bbộộ phphậậnn chuyênchuyên mônmôn trongtrong xxíí nghinghiệệpp nhnhưư rrủủii roro vvềề phpháápp lý,lý, môimôi trtrưườờng,ng, ttổổ chchứức,c, TroTrongng đđóó rrủủii roro vvềề môimôi trtrưườờngng llàà quanquan trtrọọngng hhơơnn ccảả
4. 22 PHÂNPHÂN TTÍÍCHCH RRỦỦII RO:RO: 22.1 1. PhânPhân ttííchch đđịịnhnh ttíính:nh: 22.1.1 1.1. PhânPhân ttííchch môimôi trtrưườờngng kinhkinh ttếế:: a)a) MôMô trtrưườờngng vvĩĩ mô:mô: MôiMôi trtrưườờngng kinhkinh ttếế MôiMôi trtrưườờngng chchíínhnh trtrịị phpháápp luluậật.t. MôiMôi trtrưườờngng vvăănn hhóóaa xãxã hhộội.i. MôiMôi trtrưườờngng ttựự nhiên.nhiên. MôiMôi trtrưườờngng côngcông nghnghệệ
5. b)b) MôiMôi trtrưườờngng vivi mô:mô: ĐĐốốii ththủủ ccạạnhnh tranh.tranh. KhKhááchch hhààng.ng. NgNgưườờii cungcung ccấấp.p. NhNhàà ttààii trtrợợ SSảảnn phphẩẩmm thaythay ththếế
6. 22.1.2 1.2. PhânPhân ttííchch ccáácc yyếếuu ttốố bênbên trong:trong: a)a) CCáácc yyếếuu ttốố ssảảnn xuxuấất:t: CôngCông nghnghệệ;; ThiThiếếtt bbịị;; NhânNhân ssựự;; QuyQuy trtrììnhnh ssảảnn xuxuấất,t, bbíí quyquyếếtt côngcông nghnghệệ;; NguyênNguyên vvậậtt liliệệu.u.
7. b)b) HoHoạạtt đđộộngng MarketingMarketing mixmix (4P):(4P): SSảảnn phphẩẩmm (Product),(Product), GiGiáá (Price),(Price), ChiêuChiêu ththịị (Promotion),(Promotion), PhânPhân phphốốii (Place).(Place).
8. c)c) CCáácc yyếếuu ttốố ttààii chchíính:nh: VVốốnn NguNguồồnn ttààii trtrợợ d)d) CCáácc yyếếuu ttốố khkháác:c: QuQuảảnn lýlý HHệệ ththốốngng thôngthông tintin VVăănn hhóóaa ttổổ chchứứcc
9. 22.2 2. PhânPhân ttííchch đđộộ nhnhạạy:y: - Chọn các yếu tố của dự án nhạy cảm với các biến đổi của môi trường để đặt thành các biến. - Khảo sát sự thay đổi kết quả của dự án khi các biến thay đổi. - Các biến thường gặp: giá bán, số lượng bán, chi phí nguyên liệu, giá nhiên liệu, lương, tỷ giá ngoại tệ, - Kết quả khảo sát: Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả dự án. → Khi biến số thay đổi mà kết quả không hay ít thay đổi: dự án ít rủi ro. → Khi biến số thay đổi làm thay đổi rõ rệt kết quả: phải có giải pháp dự phòng đối với biến nhạy cảm. * Thực hành: Sử dụng chức năng Table trong Excel để phân tích độ nhạy
10. 22.3 3. PhânPhân ttííchch hòahòa vvốốn:n: ChiChi phphíí ccóó ththểể chiachia ra:ra: ++ ChiChi phphíí bibiếếnn đđổổii (bi(biếếnn phphíí:: BP)BP) ggồồm:m: chichi phphíí nguyênnguyên vvậậtt liliệệu,u, chichi phphíí trtrảả chocho bênbên ngongoàài,i, llươươngng côngcông nhânnhân ++ ChiChi phphíí ccốố đđịịnhnh ((ĐĐịịnhnh phphíí:: ĐĐPP)) ggồồm:m: khkhấấuu hao,hao, chichi phphíí ququảảnn lý,lý, lãilãi vay.vay.
11. GGọọi:i: aa == chichi phphíí bibiếếnn đđổổii /SP/SP pp == gigiáá bbáán/SPn/SP xx == ssảảnn llưượợngng bbáánn TaTa ccóó:: DTDT == ppxx BPBP == aaxx EBTEBT == DDTT ((BPBP ++ ĐĐPP)) == ppxx ((axax ++ ĐĐPP)) == ppxx axax ĐĐPP
12. Tại điểm hòa vốn, gọi x0 = sản lượng hòa vốn: EBT = 0 → px0 - ax0 - ĐP = 0 ÑP x = 0 p− a
13. - Ta cũng có: EBT = DT - BP - ĐP = (DT - BP) - ĐP DT⎛ − ⎞ BP = DT⎜ ⎟−ÑP ⎝ DT ⎠ DT⎛ − ⎞ BP⎛ BP⎞ ⎜ ⎟=⎜1 − ⎟ = hằng số (không thay ⎝ DT ⎠ ⎝ DT⎠ đổi theo sản lượng, mà chỉ phụ thuộc vào cơ cấu của doanh nghiệp)
14. Tại điểm hòa vốn, gọi DT0 = Doanh thu hòa vốn: ⎛ BP⎞ EBT = 0 ⇒ DT0⎜1− −⎟ ÑP =0 ⎝ DT⎠ ÑP DT = 0 BP 1− DT
15. Công suất hòa vốn (CSHV): Là mức huy động công suất tại Điểm hòa vốn: x DT CSHV = 0 (%) = 0 (%) SL thieátDT keá thieát keá ƒƒEBTEBT == (SL(SL ththựựcc ttếế xxo)(p)(p a)a)
16. 33 XXỬỬ LÝLÝ RRỦỦII RO:RO: 33.1 1. CCáácc hohoạạtt đđộộng:ng: XXửử lýlý rrủủii roro llàà ddựự kikiếếnn trtrưướớc,c, vvớớii chichi phphíí nhnhỏỏ nhnhấất,t, ccáácc ngunguồồnn llựựcc ccầầnn thithiếếtt đđểể đđốốii phphóó trongtrong trtrưườờngng hhợợpp rrủủii roro ccóó xxảảyy ra.ra. llàà kikiểểmm sosoáátt ccáácc rrủủii roro bbằằngng ccááchch loloạạii bbỏỏ chchúúngng (n(nếếuu ccóó ththểể đưđượợc),c), gigiảảmm nhnhẹẹ hohoặặcc chuychuyểểnn chchúúngng sangsang mmộộtt ttáácc nhânnhân kinhkinh ttếế khkháácc (TD:(TD: muamua bbảảoo hihiểểm).m). llàà llưườờngng trtrưướớcc nhnhữữngng hhậậuu ququảả dodo rrủủii roro gâygây rara vvàà ddựự kikiếếnn ccáácc bibiệệnn phpháápp ttổổ chchứứcc nhnhằằmm gigiảảmm ttớớii mmứứcc ththấấpp nhnhấấtt ttáácc hhạạii vvềề ngngưườời,i, vvềề ttààii chchíínhnh vvàà ththươươngng mmạạii đđốốii vvớớii ddựự áánn →→ xâyxây ddựựngng ccáácc phphươươngng áánn ddựự phòng,phòng, đđaa ddạạngng hhóóaa ssảảnn phphẩẩmm,,
17. 33.2 2. CCáácc côngcông đđooạạnn trongtrong xxửử lýlý rrủủii ro:ro: TaTa ccóó ththểể phânphân rara bbốốnn côngcông đđooạạnn llớớn:n: a)a) NhNhậậnn ddạạngng rrủủii ro:ro: LiLiệệtt kêkê ccáácc trtrưườờngng hhợợpp ccóó ththểể xxảảyy rara trongtrong ttấấtt ccảả llĩĩnhnh vvựựcc đđểể xxáácc đđịịnhnh danhdanh ssááchch ttấấtt ccảả ccáácc rrủủii roro mmàà ddựự áánn phphảảii chchịịuu ((môimôi trtrưườờngng,, ththịị trtrưườờngng,, côngcông nghnghệệ,, ttààii chchíínhnh,, nhânnhân ssựự,, ).). CCáácc rrủủii roro sausau khikhi đđãã nhnhậậnn ddạạngng đưđượợcc ssắắpp xxếếpp llạạii vvàà phânphân nhnhóómm
18. b.b. PhânPhân ttííchch vvàà xxửử lýlý ssơơ bbộộ ccáácc rrủủii ro:ro: PhânPhân ttííchch ccáácc rrủủii roro đđãã nhnhậậnn ddạạng:ng: ĐĐáánhnh gigiáá mmứứcc đđộộ thithiệệtt hhạạii dodo rrủủii roro gâygây ra;ra; TTầầnn susuấấtt ccủủaa ccáácc rrủủii ro;ro; ĐĐiiềềuu kikiệệnn xxảảyy rara rrủủii roro (nguyên(nguyên nhânnhân ccủủaa rrủủii ro);ro); ÎÎ LoLoạạii bbỏỏ ccáácc rrủủii roro íítt quanquan trtrọọngng ((ttầầnn susuấấtt hohoặặcc biênbiên đđộộ ththấấpp).). ÎÎ LoLoạạii bbỏỏ ccáácc nguyênnguyên nhânnhân ccóó ththểể gâygây rara rrủủii roro
19. XXửử lýlý ssơơ bbộộ:: ThiThi hhàànhnh ccáácc bibiệệnn phpháápp phòngphòng ngngừừaa nhnhằằmm hhạạnn chchếế hohoặặcc ttốốtt hhơơnn hhếếtt nnếếuu ccóó ththểể đưđượợcc llàà loloạạii trtrừừ hhẳẳnn rrủủii roro (TD:(TD: rrủủii roro vvềề phpháápp lýlý hayhay vvềề quyquy hohoạạchch →→ nguyênnguyên nhânnhân llàà dodo chchưưaa ccóó quyquy đđịịnhnh rõrõ rrààngng,, hayhay ccóó nhnhưưngng tata chchưưaa nnắắmm chchắắcc →→ bibiệệnn phphááp:p: ttổổ chchứứcc bbộộ phphậậnn phpháápp chchếế đđểể nghiênnghiên ccứứuu vvàà ttììmm hihiểểuu vvềề luluậậtt;; ttììmm kikiếếmm ccáácc thôngthông tintin liênliên quanquan,, ) ). TTììmm hihiểểuu thêmthêm vvềề ccáácc ddạạngng rrủủii roro mmàà tata chchưưaa phòngphòng trtráánhnh đưđượợcc hohoàànn totoàànn hohoặặcc rrủủii roro ccóó ttầầnn susuấấtt cao,cao, ccáácc rrủủii roro mmớớii xuxuấấtt hihiệện,n, ÎÎ XXáácc đđịịnhnh ccáácc rrủủii roro còncòn llạạii sausau khikhi đđãã xxửử lýlý vvàà ccáácc rrủủii roro nghiêmnghiêm trtrọọngng ccầầnn nghiênnghiên ccứứuu,, phânphân ttííchch
20. c.c. XXửử lýlý hhàànhnh chchíínhnh ccáácc rrủủii ro:ro: ggồồmm ccóó ChuyChuyểểnn rrủủii roro sangsang mmộộtt chchủủ ththểể kinhkinh ttếế khkháác;c; TTììmm ngunguồồnn ttààii trtrợợ đđểể trangtrang trtrããii ccáácc thithiệệtt hhạạii dodo rrủủii roro gâygây rara (Td:(Td: ttààii trtrợợ xuxuấấtt khkhẩẩu,u, qquuỹỹ bbììnhnh ổổnn gigiáá,, ); ); ChuChuẩẩnn bbịị phphươươngng áánn thaythay ththếế hohoặặcc chuychuyểểnn sangsang phphươươngng áánn khkháácc íítt rrủủii roro hhơơnn;; ĐưĐưaa ngngưườờii chuyênchuyên trtrááchch vvềề ququảảnn lýlý rrủủii roro vvààoo bbộộ phphậậnn lãnhlãnh đđạạoo ququáá trtrììnhnh xâyxây ddựựngng ddựự áán.n. ViViệệcc xxửử lýlý hhàànhnh chchíínhnh ccáácc rrủủii roro liênliên quanquan đđếếnn vvấấnn đđềề xxíí nghinghiệệpp (hay(hay chchủủ đđầầuu ttưư)) mongmong mumuốốnn mmììnhnh ttựự chchịịuu ccáácc rrủủii roro (m(mộộtt phphầầnn hayhay totoàànn bbộộ)) hohoặặcc chuychuyểểnn rrủủii roro chocho đđốốii ttưượợngng khkháácc [ngân[ngân hhààng,ng, khkhááchch hhààngng (không(không bbảảoo hhàànhnh ssảảnn phphẩẩm),m), nhnhàà ththầầuu (b(báánn hhààngng chocho đđạạii lý,lý, ), ), ccáácc côngcông tyty bbảảoo hihiểểm,m, ] ].
21. d.d. PhânPhân ttííchch ttììnhnh huhuốốngng:: XXáácc đđịịnhnh ccáácc rrủủii roro quanquan trtrọọngng nhnhấấtt ((ttầầnn susuấấtt).). TTíínhnh totoáánn chichi phphíí khkhắắcc phphụụcc ((biênbiên đđộộ)) vvàà đđáánhnh gigiáá hihiệệuu ququảả ddựự áánn trongtrong ttừừngng trtrưườờngng hhợợpp vvớớii rrủủii roro xxảảyy rara SoSo ssáánhnh ccáácc ttììnhnh huhuốốngng KKếếtt hhợợpp vvớớii ccáácc ddựự bbááoo vvềề môimôi trtrưườờngng ttươươngng lailai đđểể đưđưaa rara quyquyếếtt đđịịnhnh
22. ThThựựcc hhàànhnh:: PhânPhân ttííchch rrủủii roro ccáácc ddựự áánn đđãã chchọọnn
23. CHCHƯƠƯƠNGNG 66:: PHÂNPHÂN TTÍÍCHCH HIHIỆỆUU QUQUẢẢ DDỰỰ ÁÁN.N. 1.1. SuSuấấtt chichiếếtt khkhấấuu vvàà ggốốcc ththờờii giangian 1.1/.1.1/. ChChọọnn susuấấtt chichiếếtt khkhấấuu chocho ddựự áánn:: KhiKhi ththựựcc hihiệệnn ddựự áánn,, thôngthông ththưườờngng ngngưườờii tata phphảảii bbỏỏ vvốốnn rara vvààoo đđầầuu nnăămm 11 (t(t == 0),0), vvàà chchỉỉ ccóó ththểể nhnhậậnn đưđượợcc nhnhữữngng khokhoảảnn thuthu trongtrong ttươươngng lailai ĐĐểể bibiếếtt ddựự áánn ccóó hihiệệuu ququảả hayhay khôngkhông,, tata ssẽẽ phphảảii soso ssáánhnh ccáácc khokhoảảnn titiềềnn ởở nhnhữữngng ththờờii giangian khkháácc nhaunhau nnààyy vvớớii nhaunhau
24. MuMuốốnn loloạạii bbỏỏ ssựự khkháácc bibiệệtt vvềề ththờờii giangian,, ccầầnn phphảảii quiqui đđổổii titiềềnn ởở ccáácc ththờờii đđiiểểmm vvềề ccùùngng mmộộtt ththờờii đđiiểểmm đđểể ttíínhnh totoáánn:: phphươươngng ththứứcc ththưườờngng ddùùngng nhnhấấtt llàà quyquy vvềề gigiáá trtrịị ởở ththờờii đđiiểểmm hihiệệnn ttạạii (t(t == 0)0) bbằằngng côngcông ththứứcc hihiệệnn gigiáá t -t PP == FFt /(1/(1 ++ rr)) == FFt(1(1 ++ rr)) VVấấnn đđềề ởở đđâyây llàà tata ssẽẽ chchọọnn susuấấtt chichiếếtt khkhấấuu rr llàà baobao nhiêunhiêu??
25. NNóóii chungchung ccóó 44 ccááchch chchọọnn susuấấtt chichiếếtt khkhấấuu ththưườờngng đưđượợcc áápp ddụụngng nhnhấấtt:: TTỷỷ susuấấtt llợợii nhunhuậậnn ttốốii thithiểểuu:: llàà ttỷỷ susuấấtt llợợii nhunhuậậnn mmàà nhnhàà đđầầuu ttưư mongmong đđợợii ddựự áánn ssẽẽ mangmang llạạii hhọọ rr == MARRMARR ChiChi phphíí ssửử ddụụngng vvốốnn riêngriêng:: hayhay chichi phphíí ccơơ hhộộii ccủủaa vvốốnn riêngriêng llàà mmứứcc llờờii mmàà nhnhàà đđầầuu ttưư hihiệệnn đđangang đđạạtt đưđượợcc khikhi ddùùngng vvốốnn riêngriêng (E:(E: Equity)Equity) ccủủaa mmììnhnh đđểể kinhkinh doanhdoanh rr == rrE
26. ChiChi phphíí ssửử ddụụngng vvốốnn vayvay:: hayhay lãilãi susuấấtt vay,vay, ddùùngng trongtrong trtrưườờngng hhợợpp nhnhàà đđầầuu ttưư phphảảii đđii vayvay totoàànn bbộộ ssốố titiềềnn ccầầnn đđầầuu ttưư chocho ddựự áánn rr == rrD (D:(D: Debt:Debt: VVốốnn vayvay;; rrD :: lãilãi susuấấtt vayvay)) ChiChi phphíí ssửử ddụụngng vvốốnn bbììnhnh quânquân (WACC(WACC)):: llàà bbììnhnh quânquân giagia quyquyềềnn chichi phphíí ssửử ddụụngng ccáácc ngunguồồnn vvốốnn ddùùngng trongtrong ddựự áán.n. rr == WACCWACC rr == rrE *(E/(E+D))*(E/(E+D)) ++ rrD *(D/(E+D))*(D/(E+D))
27. 1.2/.1.2/. ChChọọnn vvàà thaythay đđổổii ggốốcc ththờờii giangian ccủủaa ddựự áánn:: ChChọọnn nnăămm khkhởởii côngcông ddựự áánn llààmm ggốốcc ththờờii giangian (t=0).(t=0). NgânNgân llưưuu trongtrong ccáácc nnăămm đưđượợcc quiqui vvềề ththờờii đđiiểểmm hihiệệnn ttạạii ((GiGiáá trtrịị hihiệệnn ttạạii ccủủaa ngânngân llưưuu),), vvớớii susuấấtt chichiếếtt khkhấấuu r,r, đưđượợcc ttíínhnh bbởởii côngcông ththứứcc:: -t PP == FFt (1+r)(1+r)
28. KhiKhi thaythay đđổổii ggốốcc ththờờii giangian TdTd chchọọnn llạạii ththờờii giangian bbắắtt đđầầuu khaikhai ththáácc ddựự áánn llàà nnăămm kk llààmm ggốốcc ththờờii giangian GiGiáá trtrịị hihiệệnn ttạạii ccủủaa ngânngân llưưuu theotheo ggốốcc ththờờii giangian mmớớii ssẽẽ llàà:: kk kk tt PVPV tt == FFtt (1+r)(1+r)
29. 2.2. CCáácc chchỉỉ tiêutiêu đđáánhnh gigiáá hihiệệuu ququảả ddựự áán:n: ccóó 44 chchỉỉ tiêutiêu thôngthông ddụụngng 2.1/.Th2.1/.Thờờii giangian hohoàànn vvốốnn:: llàà ththờờii giangian mmàà totoàànn bbộộ vvốốnn đđầầuu ttưư đđãã bbỏỏ rara đưđượợcc thuthu hhồồii llạạii nhnhờờ vvààoo thuthu nhnhậậpp ccủủaa ddựự áánn TT -t T:T: ththờờii giangian hohoàànn vvốốnn =>=> IIo ++ ∑∑NCFNCFt(1(1 ++ r)r) == 00 t=1t=1 TT -t HayHay ∑∑NCFNCFt(1(1 ++ r)r) == 00 t=0t=0 DDựự áánn ccóó hihiệệuu ququảả khikhi ththờờii giangian hohoàànn vvốốnn ccààngng ngngắắnn,, ttốốii thithiểểuu llàà phphảảii ngngắắnn hhơơnn ththờờii giangian khaikhai ththáácc ddựự áánn
30. TdTd:: MMộộtt ddựự áánn ccóó vvốốnn đđầầuu ttưư ((IIo)) llàà:: 4646 ttỷỷ đđồồngng ThuThu nhnhậậpp ttừừngng nnăămm ccủủaa ddựự áánn nhnhưư sausau:: NCFNCF1 == 1010 ttỷỷ đđồồngng NCFNCF2 == 2020 ttỷỷ đđồồngng NCFNCF3 == 3030 ttỷỷ đđồồngng NCFNCF4 == 5,45,4 ttỷỷ đđồồngng SuSuấấtt chichiếếtt khkhấấuu ccủủaa ddựự áánn đưđượợcc chchọọnn llàà 14%.14%. TTíínhnh ththờờii giangian hohoàànn vvốốnn ccủủaa ddựự áánn
31. 2.2/.2.2/. GiGiáá trtrịị hihiệệnn ttạạii thuthuầầnn (NPV):(NPV): LLàà ssốố ddưư gigiữữaa vvốốnn đđầầuu ttưư banban đđầầuu vvàà ttổổngng gigiáá trtrịị hihiệệnn ttạạii ccủủaa ccáácc khokhoảảnn thuthu nhnhậậpp ttừừ ddựự áánn nn -t NPVNPV == IIo ++ ∑∑NCFNCFt(1(1 ++ r)r) t=1t=1 nn -t HayHay NPVNPV == ∑∑NCFNCFt(1(1 ++ r)r) t=0t=0
32. NPVNPV đưđượợcc coicoi nhnhưư llợợii nhunhuậậnn ttăăngng thêmthêm ccủủaa ddựự áánn ((sausau khikhi đđạạtt đưđượợcc mmứứcc llờờii theotheo susuấấtt chichiếếtt khkhấấuu rr).). DDựự áánn ccóó hihiệệuu ququảả khikhi NPVNPV≥≥ 00 vvớớii rr đđãã chchọọnn KhiKhi soso ssáánhnh ddựự áánn theotheo NPVNPV ththìì:: DDựự áánn nnààoo ccóó NPVNPV llớớnn hhơơnn,, ddựự áánn đđóó đưđượợcc chchọọnn:: NPV(A)NPV(A) >> NPV(B)NPV(B) ÎÎ AA >> B.B.
33. 2.32.3 ChChỉỉ ssốố sinhsinh llợợii ccủủaa vvốốnn đđầầuu ttưư (PI):(PI): ChChỉỉ ssốố sinhsinh llợợii ccủủaa vvốốnn đđầầuu ttưư chocho bibiếếtt vvớớii mmỗỗii đđồồngng vvốốnn đđầầuu ttưư,, ddựự áánn ssẽẽ mangmang llạạii đưđượợcc ttổổngng ccộộngng baobao nhiêunhiêu:: NPVNPV ++ IIo PIPI == NPVNPV DDựự áánn ccóó hihiệệuu ququảả khikhi PIPI ≥≥ 1.1. KhiKhi soso ssáánhnh ccáácc ddựự áánn theotheo PIPI ththìì ddựự áánn nnààoo ccóó PIPI llớớnn hhơơnn ddựự áánn đđóó ccóó hihiệệuu ququảả hhơơnn
34. 2.4/.2.4/. ChChỉỉ ssốố hohoàànn vvốốnn nnộộii bbộộ (IRR):(IRR): LLàà trtrịị ssốố ccủủaa susuấấtt chichiếếtt khkhấấuu rr đđểể chocho gigiáá trtrịị hihiệệnn ttạạii thuthuầầnn bbằằngng 00 nn -t IRRIRR == rr ÙÙ NPVNPV == ∑∑NCFNCFt (1(1 ++ r)r) == 00 t=0t=0 DDựự áánn ccóó hihiệệuu ququảả khikhi IRRIRR ≥≥ r*,r*, vvớớii r*r* llàà susuấấtt chichiếếtt khkhấấuu đưđượợcc chchọọn.n. IRRIRR đưđượợcc xemxem nhnhưư ttỷỷ susuấấtt llợợii nhunhuậậnn bbììnhnh quânquân hhààngng nnăămm ccủủaa ddựự áán.n. NPVNPVr IRRIRR == rr ++ (R(R –– r)r) ___ NPVNPVr ++|NPV|NPVR||
35. NhNhưượợcc đđiiểểmm ccủủaa chchỉỉ tiêutiêu IRR:IRR: ChChỉỉ ccóó ththểể đưđượợcc gigiảảii bbằằngng p/pp/p ggầầnn đđúúngng CCóó nhinhiềềuu trtrưườờngng hhợợpp vôvô nghinghiệệmm hohoặặcc đđaa nghinghiệệmm TrongTrong mmộộtt ssốố trtrưườờngng hhợợpp ccóó ththểể khikhiếếnn tata đưđưaa rara ccáácc quyquyếếtt đđịịnhnh saisai ((nhnhấấtt llàà ccáácc ddựự áánn ccóó nhinhiềềuu chuchu kkỳỳ đđầầuu ttưư).).
36. IRRIRR đưđượợcc ttíínhnh theotheo nguyênnguyên ttắắcc hihiệệnn gigiáá NhNhưưngng trongtrong ddựự áánn,, ngngưườờii tata llạạii ưưaa chuchuộộngng gigiáá trtrịị ttươươngng lailai hhơơnn,, vvìì nnóó gigiúúpp ddễễ hhììnhnh dungdung kkếếtt ququảả ddựự áánn khikhi kkếếtt ththúúcc chuchu kkỳỳ khaikhai ththáácc HHơơnn nnữữaa,, quiqui đđổổii ccáácc ngânngân llưưuu ddựự áánn vvềề hihiệệnn ttạạii theotheo IRRIRR ththưườờngng khôngkhông ssáátt ththựựcc ttếế,, nhnhấấtt llàà vvớớii ccáácc ddựự áánn ccóó IRRIRR caocao
37. 2.52.5 ChChỉỉ ssốố hohoàànn vvốốnn nnộộii bbộộ đđiiềềuu chchỉỉnhnh (MIRR).(MIRR). ĐĐểể khkhắắcc phphụụcc ccáácc nhnhưượợcc đđiiểểmm trêntrên,, ngngưườờii tata đưđưaa rara chchỉỉ tiêutiêu MIRRRMIRRR vvớớii yêuyêu ccầầuu:: ChChọọnn mmộộtt susuấấtt ttááii đđầầuu ttưư rr’’ ((đđâyây llàà ttỷỷ susuấấtt llợợii nhunhuậậnn mmàà nhnhàà đđầầuu ttưư nhnhậậnn đưđượợcc khikhi mangmang đđầầuu ttưư ccáácc khokhoảảnn thuthu ttừừ ddựự áánn).). QuyQuy đđổổii NgânNgân llưưuu ddựự áánn ((ttừừ nnăămm 11ÆÆ n)n) vvềề cucuốốii nnăămm n.n. SoSo ssáánhnh TTổổngng gigiáá trtrịị ttươươngng lailai ccủủaa ngânngân llưưuu vvớớii IIo đđểể suysuy rara MIRR.MIRR.
38. GGọọii:: –– FFnt:: TTổổngng gigiáá trtrịị ttươươngng lailai ccủủaa NgânNgân llưưuu khikhi quyquy đđổổii theotheo susuấấtt chichiếếtt khkhấấuu ttááii đđầầuu ttưư rr’’ t FFnt == ∑∑ NCFNCFt (1(1 ++ rr’’)) –– MIRRMIRR llàà susuấấtt chichiếếtt khkhấấuu đđểể TTổổngng gigiáá trtrịị ttươươngng lailai ccủủaa ngânngân llưưuu quyquy vvềề hihiệệnn ttạạii vvàà bbằằngng vvớớii VVốốnn đđầầuu ttưư:: -n MIRRMIRR == rr ↔↔ IIo ++ FFnt (1(1 ++ r)r) == 00
39. ThThíí ddụụ:: MMộộtt ddựự áánn ccóó ngânngân llưưuu ròngròng nhnhưư sausau:: NCFNCF0 == 2020 ((ttỷỷ đđồồngng).). NCFNCF1 == 1212 ((ttỷỷ đđồồngng).). NCFNCF2 == 14,414,4 ((ttỷỷ đđồồngng).). TaTa suysuy rara đưđượợcc:: IRRIRR == 20%.20%. MMứứcc llợợii nhunhuậậnn nnààyy khkháá caocao,, khôngkhông phphảảii llúúcc nnààoo ccũũngng ccóó ccơơ hhộộii đđạạtt đưđượợcc;; trongtrong khikhi susuấấtt chichiếếtt khkhấấuu ttááii đđầầuu ttưư bbììnhnh quânquân hihiệệnn naynay ởở ththịị trtrưườờngng llàà 12%.12%. TTíínhnh MIRRMIRR ccủủaa ddựự áánn
40. ƯƯuu đđiiểểmm:: ChChỉỉ ccóó mmộộtt nghinghiệệmm duyduy nhnhấấtt CCóó ththểể ttíínhnh trtrựựcc titiếếpp MIRRMIRR đưđượợcc ttíínhnh bbằằngng ccááchch gigiảả đđịịnhnh quyquy đđổổii ccáácc dòngdòng titiềềnn vvềề ttươươngng lailai theotheo ttỷỷ susuấấtt ttááii đđầầuu ttưư nênnên ggầầnn vvớớii ththựựcc ttếế hhơơnn (so(so vvớớii quyquy ngngưượợcc vvềề hihiệệnn ttạạii đđểể ttíínhnh IRR).IRR).
41. 2.4/.2.4/. ChChỉỉ ssốố llợợii ííchch chichi phphíí (B/C):(B/C): LLàà ttỷỷ llệệ gigiữữaa ccáácc gigiáá trtrịị ttươươngng đươđươngng ccủủaa llợợii ííchch trêntrên ccáácc gigiáá trtrịị ttươươngng đươđươngng ccủủaa chichi phphíí NNếếuu gigiáá trtrịị ttươươngng đươđươngng nnààyy đưđượợcc ttíínhnh theotheo gigiáá trtrịị hihiệệnn ttạạii ththìì chchỉỉ ssốố nnààyy đưđượợcc ggọọii llàà P(B/C):P(B/C): − t ∑B(t 1+ r ) P(B/C)P(B/C) == − t ∑C(t 1+ r ) DDựự áánn ccóó hihiệệuu ququảả khikhi P(B/C)P(B/C) ≥≥ 1.1.
42. - Nếu giá trị tương đương này được tính theo giá trị đều hàng năm thì: B B/C = CP+ CP hd dt Dự án có hiệu quả khi B/C ≥ 1. Chỉ số B/C thường được dùng để đánh giá các dự án công ích như: trường học, bệnh viện, nhà trẻ, , vì trong các dự án này người ta thường không tính được thu nhập của dự án; mà chỉ ước lượng được lợi ích mà dự án mang lại cho người thụ hưởng để so sánh với chi phí của dự án.
43. TrongTrong chchỉỉ tiêutiêu B/C:B/C: CPCPhđ:: ChiChi phphíí hohoạạtt đđộộngng hhààngng nnăămm ccủủaa ddựự áánn ĐĐốốii vvớớii ddựự áánn côngcông ííchch,, chichi phphíí nnààyy baobao ggồồmm chichi phphíí bbảảoo ddưưỡỡngng vvàà ququảảnn lýlý côngcông trtrììnhnh CPCPđt:: ChiChi phphíí hhààngng nnăămm đđểể hohoàànn vvốốnn đđầầuu ttưư banban đđầầuu ÁÁpp ddụụngng côngcông ththứứcc ccủủaa chuchuỗỗii niênniên khokhoảảnn khôngkhông đđổổii,, tata ccóó:: -n CPCPđt == IIo r/r/ [1[1 (1+r)(1+r) ]] NNếếuu côngcông trtrììnhnh ccóó GiGiáá trtrịị còncòn llạạii ccủủaa ttààii ssảảnn ccốố đđịịnhnh (v(v≠≠ 0):0): -n CPCPđt == [I[Io v]*v]* r/r/ [1[1 (1+r)(1+r) ]] ++ v.rv.r
44. 3.3. SoSo ssáánhnh vvàà llựựaa chchọọnn ddựự áánn ĐĐiiềềuu kikiệệnn áápp ddụụngng:: CCáácc ddựự áánn phphảảii ccóó ccùùngng ththờờii giangian khaikhai ththáácc TrTrììnhnh ttựự:: – Sắp xếp các dự án theo thứ tự vốn đầu tư tăng dần. – Chọn dự án có vốn đầu ttư nhỏ làm dự án chuẩn (dự án (1)). – So sánh dự án có vốn lớn kế tiếp (dự án (2)) với dự án chuẩn bằng cách tính hiệu quả của phần vốn tăng thêm. Gọi ∆ là phương án tăng thêm vốn đầu tư từ (1) lên (2). Ta có: ∆ = (2) – (1).
45. CCáácc ssốố liliệệuu ttààii chchíínhnh ccủủaa ((∆∆)) llàà ssốố liliệệuu ttươươngng ứứngng ccủủaa (2)(2) trtrừừ (1):(1): NCFNCFt ((∆∆)) == NCFNCFt (2)(2) NCFNCFt (1)(1) II0 ((∆∆)) == II0 (2)(2) II0 (1)(1) CPCPhđ ((∆∆)) == CPCPhđ (2)(2) CPCPhđ (1)(1) -n CPCPđt ((∆∆)) == IIo ((∆∆)) r/r/ [1[1 (1+r)(1+r) ]] (v(v == 0)0) -n HayHay CPCPđt ((∆∆)) == [I[Io ((∆∆)) vv ((∆∆)) ]*]* r/r/ [1[1 (1+r)(1+r) ]] ++ vv ((∆∆)).r.r (v(v ≠≠ 0).0).
46. TrTrưườờngng hhợợpp ((∆∆)) ccóó hihiệệuu ququảả,, ttứứcc:: NPVNPV ((∆∆)) ≥≥ 00 hayhay B/CB/C ((∆∆)) ≥≥ 1,01,0 [[khikhi CC((∆∆)) >0]>0] KhiKhi đđóó (2)(2) >> (1)(1) ÎÎ tata chchọọnn (2).(2). NgNgưượợcc llạạii khikhi ((∆∆)) khôngkhông hihiệệuu ququảả,, ttứứcc:: NPVNPV ((∆∆)) ≤≤ 00 hayhay B/CB/C ((∆∆)) ≤≤ 1,01,0 [[khikhi CC((∆∆)) >0]>0] ÎÎ tata chchọọnn (1).(1).
47. SoSo ssáánhnh ccáácc ddựự áánn ccóó ththờờii giangian khaikhai ththáácc khkháácc nhaunhau CCáácc phphươươngng phpháápp đđềềuu ccóó nguyênnguyên ttắắcc chungchung llàà ttììmm ccááchch sansan bbằằngng ssựự khkháácc bibiệệtt vvềề ththờờii giangian khaikhai ththáácc ccủủaa ccáácc ddựự áánn CCóó haihai phphươươngng phpháápp thôngthông ddụụngng nhnhấấtt
48. P/pP/p thaythay ththếế ((quyquy đđổổii ccáácc ddựự áánn vvềề ththờờii giangian khaikhai ththáácc chungchung):): ChChọọnn ththờờii giangian khaikhai ththáácc chungchung llàà BBộộii ssốố chungchung nhnhỏỏ nhnhấấtt ccủủaa ccáácc ththờờii giangian khaikhai ththáácc ccủủaa ccáácc ddựự áánn MMỗỗii ddựự áánn coicoi nhnhưư đưđượợcc đđầầuu ttưư trtrởở llạạii theotheo nhinhiềềuu chuchu kkỳỳ MMỗỗii chuchu kkỳỳ đđềềuu ccóó ccáácc ssốố liliệệuu ttààii chchíínhnh llậậpp llạạii nhnhưư nhaunhau TiTiếếnn hhàànhnh soso ssáánhnh ccáácc ddựự áánn nhnhưư bbììnhnh ththưườờngng ((ddùùngng 11 trongtrong 44 chchỉỉ tiêutiêu đđáánhnh gigiáá).).
49. P/pP/p dòngdòng thuthu nhnhậậpp bbằằngng nhaunhau (so(so ssáánhnh thuthu nhnhậậpp bbììnhnh quân/quân/nnăămm):): TTíínhnh NPVNPV ccủủaa ccáácc ddựự áánn mumuốốnn soso ssáánhnh GiGiảả ssửử ccáácc ddựự áánn nnààyy ccóó thuthu nhnhậậpp bbììnhnh quân/quân/nnăămm (EAA)(EAA) llàà thuthu nhnhậậpp đđềềuu TTíínhnh EAAEAA ccủủaa ttừừngng ddựự áánn ChChọọnn ddựự áánn ccóó gigiáá trtrịị vvốốnn hhóóaa ((PVPV)) ccủủaa EAAEAA llớớnn nhnhấấtt:: EAAEAA PVPV == rr