Kinh tế học vĩ mô - Bài 1: Tổng quan về kinh tế học vĩ mô

ppt 48 trang nguyendu 4560
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Kinh tế học vĩ mô - Bài 1: Tổng quan về kinh tế học vĩ mô", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pptkinh_te_hoc_vi_mo_bai_1_tong_quan_ve_kinh_te_hoc_vi_mo.ppt

Nội dung text: Kinh tế học vĩ mô - Bài 1: Tổng quan về kinh tế học vĩ mô

  1. Kinh tế học vĩ mô Thời gian: 45t Tài liệu tham khảo: 1. N. Gregory Mankiw, Kinh tế học vĩ mô, NXB Thống kê 1997 2 . Paul A. Samuelson, William D. Nordhauus, kinh tế học Tập II,tái bản lần thứ 15, NXB CTQG, 1997 3. Robert J. Gordon, Kinh tế học vĩ mô, NXB khoa học và kỹ thuật, 1994 4. David Begg, Stanley Fischer, Rudiger Dornbusch, Kinh tế học ( tái bản lần thứ 2), NXB Thống kê 2008 5. PGS.TS Nguyễn văn Dần, PGS. TS Trần Xuân Hải, Kinh tế vĩ mô của nền kinh tế mở, NXBTC 2011 6. Kinh tế học vĩ mô, PGS. TS Nguyễn Văn Dần chủ biên, HVTC; NXBTC 2010.
  2. Kinh tÕ häc vÜ m« Bài 1 Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« Hµ néi- 2011
  3. Tổng quan về kinh tế học vĩ mô 1.1.Một số khái niệm cơ bản • Kinh tế học là môn học nghiên cứu hoạt động của con người trong quá trình sản xuất và phân phối hàng hoá dịch vụ • Kinh tế học vi mô nghiên cứu hành vi của các tế bào trong nền kinh tế và sự biến động giá cả tại các thị trường riêng lẻ. • Kinh tế học vĩ mô nghiên cứu nền kinh tế một cách tổng thể: Tăng trưởng kinh tế, các mô hình kinh tế, lạm phát, thất nghiệp, cán cân thanh toán quốc tế, tỷ giá hối đoái
  4. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« 1.2.Mục tiêu và các công cụ chính sách kinh tế vĩ mô 1.2.1.Các mục tiêu: • Mục tiêu định tính: Ổn định và tăng trưởng • Mục tiêu định lượng:Gồm có: * Mục tiêu sản lượng:  Một là; Sản lượng thực tế cao, tương ứng với mức sản lượng tiềm năng.  Hai là; Tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và vững chắc Sản lượng của một nền kinh tế được đo bằng: Tổng sản phẩm quốc dân( GNP) và Tổng sản phẩm quốc nội( GDP) Tổng sản phẩm quốc dân( GNP) là tổng giá trị thị trường của tất cả các hàng hoá và dịch vụ cuối cùng được sản suất ra bằng yếu tố sản xuất của một quốc gia trong một thời kỳ nhất định( thường là 1 năm). Tổng sản phẩm quốc nội( GDP) là tổng giá trị thị trường của tất cả các hàng hoá và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi lãnh thổ của một quốc gia trong một thời kỳ nhất định( thường là 1 năm)
  5. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • Sản lượng thực tế là sản lượng tính theo giá cố định( giá gốc), bao gồm GNPr hoặc GDPr ( thường ký hiệu chung là Y- Yield) • Sản lượng danh nghĩa là sản lượng tính theo giá thị trường hiện hành, bao gồm GNPn và GDPn. • Sản lượng tiềm năng là mức sản lượng cao nhất một nền kinh tế có thể sản xuất ra được trong điều kiện sử dụng có hiệu quả nhất các nguồn lực mà không gây nên lạm phát( thường được gọi là sản lượng tự nhiên, mức sản lượng toàn dụng nhân công- ký hiệu là Y*)
  6. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • Tăng trưởng kinh tế: Là sự gia tăng của sản lượng thực tế thời kỳ sau so với thời kỳ trước. • Tăng trưởng kinh tế thường được phản ánh bằng : Mức tăng trưởng kinh tế và tốc độ tăng trưởng kinh tế • Mức tăng trưởng kinh tế phản ánh sự gia tăng sản lượng bằng số tuyệt đối ∆Y = Y1 – Y0 Trong đó: Y1: Sản lượng thực tế của kỳ này; Y0: sản lượng thực tế của kỳ trước • Tốc độ tăng trưởng kinh tế phản ánh bằng số tương đối.
  7. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • Tû lÖ (tèc ®é) t¨ng trëng kinh tÕ GDP g = r1 −1 100(%) GDP r0 GDPr : S¶n lîng thùc tÕ
  8. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« * Mục tiêu việc làm:  Phải tạo thêm nhiều việc làm mới có thu nhập ổn định(E↑)  Hạ thấp tỷ lệ thất nghiệp( u↓) * Mục tiêu giá cả: Ổn định giá cả ( kiểm soát tỷ lệ lạm phát) trong điều kiện thị trường tự do • Trong nền kinh tế vĩ mô, giá cả được phản ánh bằng mức giá chung thông qua chỉ số giá ( Ip) • Mục tiêu giá cả được phản ánh bằng tỷ lệ lạm phát( gp) hoặc là tốc độ tăng của chỉ số giá tiêu dùng( CPI)
  9. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« 1.2.2.Các chính sách kinh tế vĩ mô: Là biến số kinh tế đặt dưới sự kiểm soát của chính phủ, có thể tác động đến một hay nhiều mục tiêu kinh tế vĩ mô; có nghĩa là bằng việc thay đổi các chính sách kinh tế chính phủ có thể đưa nền kinh tế tới một tình trạng tốt hơn về sản lượng, việc làm và mức giá chung của nền kinh tế.
  10. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« * Các chính sách kinh tế vĩ mô cơ bản: • Chính sách tài khoá: là quyết định của chính phủ về chi tiêu và thu nhập ở mỗi năm tài khoá Chính sách tài khoá có hai công cụ: Chi tiêu của chính phủ và thu thuế Chi tiêu của chính phủ gồm có: Chi tiêu của chính phủ về hàng hoá dịch vụ( Ký hiệu là G) và chi thanh toán chuyển nhượng( Tr) Thu nhập của chính phủ chủ yếu là từ thuế và lệ phí, bao gồm thuế trực thu( Td) và thuế gián thu( Ti)
  11. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • Cơ chế tác động của chính sách tài khoá:  Khi chính phủ thay đổi chi tiêu → tổng cầu thay đổi(AD) → sản lượng( Y), việc làm( E hoặc u) và mức giá chung thay đổi theo. G ↑→AD↑ →Y↑, E↑ ( u↓), P↑ và ngược lại Tr↑ →Yd↑→ C↑→ AD↑→Y↑, E↑ ( u↓), P↑ và ngược lại  Khi chính phủ thay đổi chính sách thuế → thu nhập khả dụng của dân chúng(Yd) hoặc chi phí đầu vào thay đổi → Tổng cầu hoặc tổng cung của nền kinh tế thay đổi → sản lượng( Y), việc làm( E hoặc u) và mức giá chung thay đổi. Td ↑→Yd↓ → C↓ → AD↓ →Y↓, E ↓ ( u↑), P↓ và ngược lại Ti → AD hoặc AS →Y, E ( u), P
  12. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • Chính sách tiền tệ là chính sách mà chính phủ sử dụng để kiểm soát nền kinh tế thông qua việc kiểm soát hệ thống tiền tệ, hoạt động tín dụng và hệ thống ngân hàng của nền kinh tế Chính sách tiền tệ có hai công cụ chính là mức cung tiền(MS) và lãi suất (i) Cơ chế tác động của chính sách tiền tệ :  Khi Chính phủ nới lỏng chính sách tiền tệ( tăng MS hoặc giảm i) làm cho đầu tư tư nhân( I) tăng→AD tăng và dẫn đến sản lượng (Y) và mức giá chung( P) tăng lên.  Nếu chính phủ thắt chặt chính sách tiền tệ →I↓→ AD↓ →Y↓, E↑ ↓ ( u↑), P↓
  13. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • Chính sách thương mại: là chính sách chính phủ kiểm soát nền kinh tế thông qua kiểm soát hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá dịch vụ và hoạt động trao đổi vốn. • Thông qua các công cụ thuế quan và phi thuế quan chính phủ kiểm soát hoạt động xuất nhập khẩu( cán cân thương mại) và cán cân thanh toán quốc tế, từ đó tác động tới sản lượng, việc làm và mức giá chung của nền kinh tế. • Nếu EX↑( IM↓) → NX↑→ AD↑→Y↑, E↑ ( u↓), P↑ và ngược lại
  14. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« 1.3. Đo lường hoạt động kinh tế Sản lượng Tổng sản phẩm quốc nội GDP Tæng s¶n phÈm quèc néi lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh tæng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ cuèi cïng vµ dÞch vô ®îc s¶n xuÊt ra trong ph¹m vi l·nh thæ cña mét quèc gia trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (thêng lµ 1 n¨m) GDP ®o lêng s¶n lîng ®îc s¶n xuÊt ra bëi c¸c yÕu tè s¶n xuÊt n»m trong nÒn kinh tÕ quèc néi bÊt kÓ ai lµ chñ së h÷u cña c¸c yÕu tè ®ã. GDP ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña 1 nÒn kinh tÕ, thêng ®îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ t¨ng trëng kinh tÕ cña mét quèc gia
  15. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh GDP • Ph¬ng ph¸p chi tiªu • Ph¬ng ph¸p thu nhËp hoÆc chi phÝ • Ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt( gi¸ trÞ gia t¨ng)
  16. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« Ph¬ng ph¸p chi tiªu (ph¬ng ph¸p luång hµng ho¸) GDP = C +I + G + NX Trong ®ã: • C: Chi tiªu cho tiªu dïng c¸ nh©n vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô • I: Tæng ®Çu t trong níc • G: Chi tiªu cña chÝnh phñ cho hµng ho¸ vµ dÞch vô • NX: XuÊt khÈu rßng (NX = EX - IM )
  17. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« Ph¬ng ph¸p thu nhËp ( chi phÝ) GDP = W + i + r + De + Pr + Ti Trong ®ã: • W: chi phÝ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng. • i: chi phÝ thuª vèn (tiÒn l·i) • r: chi phÝ thuª nhµ, thuª ®Êt. • De: khÊu hao TSC§ • Pr: lîi nhuËn • Ti: thuÕ gi¸n thu
  18. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« Ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt( GTGT ) Gi¸ trÞ gia t¨ng lµ kho¶n gia t¨ng trong gi¸ trÞ hµng ho¸ do kÕt qu¶ cña s¶n xuÊt, lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ s¶n lîng cña 1 DN víi kho¶n mua vµo vÒ vËt liÖu vµ dÞch vô tõ c¸ DN kh¸c mµ ®· ®îc dïng hÕt trong viÖc s¶n xuÊt ra s¶n lîng ®ã. Theo ph¬ng ph¸p nµy GDP ®îc tÝnh theo c«ng thøc: GDP = ∑ VA= ∑ (S¶n lîng - Chi phÝ trung gian)
  19. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • GDP danh nghÜa vµ GDP thùc tÕ GDP danh nghÜa lµ GDP tÝnh theo gi¸ thÞ trêng hiÖn hµnh( GDPn) GDP thùc tÕ lµ GDP tÝnh theo gi¸ gèc hay gi¸ cè ®Þnh( GDPr) • ChØ sè gi¶m ph¸t (ChØ sè ®iÒu chØnh GDP) : D GDP D = n GDPr
  20. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • Tæng s¶n phÈm quèc d©n (GNP) lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh tæng gi¸ tri thÞ trêng cña tÊt c¶ c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô cuèi cïng mét nÒn kinh tÕ cã thÓ s¶n xuÊt ra b»ng yÕu tè s¶n xuÊt cña quèc gia trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th- êng lµ 1 n¨m) • GNP thêng ®îc tÝnh theo GDP • GNP = GDP + Thu nhËp rßng tõ níc ngoµi
  21. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • S¶n phÈm quèc néi rßng (NDP): lµ phÇn GDP cßn l¹i sau khi ®· trõ khÊu hao NDP = GDP – De • S¶n phÈm quèc d©n rßng (NNP): lµ phÇn GNP cßn l¹i sau khi khÊu trõ khÊu hao. NNP = GNP – De • Thu nhËp quèc d©n (NI) (NI)Y = GNP – De – Ti = NNP – Ti • Thu nhËp kh¶ dông (DI) DI (Yd)= Y – Td + Tr – Prko chia Td: ThuÕ trùc thu Tr: C¸c kho¶n thanh to¸n chuyÓn nhîng
  22. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • T¨ng trëng kinh tÕ ( Economic growth) lµ sù gia t¨ng cña s¶n lîng thùc tÕ • Tû lÖ t¨ng trëng kinh tÕ GDP g = r1 −1 100(%) GDP r0 GDPr : Møc s¶n lîng thùc tÕ
  23. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« 1.3.2. §o lêng l¹m ph¸t • Kh¸i niÖm L¹m ph¸t ( Inflation) lµ sù gia t¨ng liªn tôc cña møc gi¸ chung theo thêi gian Tû lÖ l¹m ph¸t lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña chØ sè gi¸ c¶ chung gi÷a hai thêi kú Møc gi¸ chung ®îc biÓu hiÖn b»ng chØ sè gi¸ Th«ng thêng chØ sè gi¸ ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
  24. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« I p = iP.d Trong ®ã: • Ip: chØ sè gi¸ c¶ chung. • ip: chØ sè gi¸ c¸ thÓ • d: tû träng gi¸ trÞ cña tõng c¸ thÓ trong tæng møc.
  25. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • ChØ sè gi¸ Laspeyres  p1q0 I p =  p0q0 • ChØ sè gi¸ Paasche  p1q1 I p =  p0q1
  26. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • Tỷ lệ lạm phát I g = p1 −1 100(%) p I p0 Trong đó: g p : Tû lÖ l¹m ph¸t I : ChØ sè gi¸ kú nµy p1 I : p0 ChØ sè gi¸ kú tríc
  27. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« CPI 1 g p = −1 100(%) CPI0 Trong đó: CPI1 : ChØ sè gi¸ tiªu dïng kú nµy CPI0 : ChØ sè gi¸ tiªu dïng kú tríc
  28. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • L¹m ph¸t th«ng thêng ®îc ph©n lo¹i theo ®é lín cña tû lÖ lp. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, l¹m ph¸t ®îc chia thµnh: L¹m ph¸t võa ph¶i( L¹m ph¸t 1 con sè): Lµ l¹m ph¸t x¶y ra khi tû lÖ l¹m ph¸t díi 10%/ n¨m L¹m ph¸t phi m· ( 2-3 con sè): Lµ l¹m ph¸t x¶y ra khi tû lÖ l¹m ph¸t hµng chôc, hµng tr¨m %/ n¨m Siªu l¹m ph¸t: l¹m ph¸t x¶y ra khi tû lÖ l¹m ph¸t lµ hµng tr¨m, hµng ng×n %/ n¨m trë lªn
  29. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« Nguyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t • L¹m ph¸t cÇu kÐo ( Demad pull inlation) • L¹m ph¸t phÝ ®Èy ( Cost push inlation) • L¹m ph¸t dù kiÕn( l¹m ph¸t ú) • L¹m ph¸t lµ mét hiÖn tîng tiÒn tÖ
  30. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • L¹m ph¸t cÇu kÐo x¶y ra khi chÝnh phñ Ên ®Þnh chØ tiªu thÊt nghiÖp qu¸ thÊp, chÝnh phñ th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« níi láng lµm t¨ng tæng cÇu, ®Èy ®êng tæng cÇu dÞch chuyÓn sang ph¶i vµ kÕt qu¶ lµ møc gi¸ chung t¨ng lªn. §êng tæng cÇu dÞch chuyÓn sang ph¶i cßn do c¸c nh©n tè kh¸c nh sù gia t¨ng cña tiªu dïng, ®Çu t, xuÊt khÈu rßng V× thÕ l¹m ph¸t x¶y ra khi cã sù dÞch chuyÓn sang ph¶i cña ®êng AD gäi chung lµ l¹m ph¸t do cÇu
  31. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • L¹m ph¸t do cÇu P AS P0’ F AD’ P0 E AD Y0 Y0’ Y
  32. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« L¹m ph¸t phÝ ®Èy lµ l¹m ph¸t x¶y ra khi cã c¸c c¬n sèt gi¸ cña thÞ trêng ®Çu vµo lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt, ®Èy ®êng AS dÞch chuyÓn sang tr¸i vµ møc gi¸ chung t¨ng lªn. §êng AS dÞch chuyÓn sang tr¸i cßn cã thÓ do c¸c có sèc cung tiªu cùc hoÆc c¸c nguyªn nh©n kh¸c. V× thÕ l¹m ph¸t nµy cßn gäi lµ l¹m ph¸t do cung
  33. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • L¹m ph¸t do cung P AS’ AS P0’ P0 AD Y0’ Y0 Y
  34. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • L¹m ph¸t dù kiÕn Khi gi¸ c¶ t¨ng ®Òu ®Òu víi mét tû lÖ t¬ng ®èi æn ®Þnh,nÒn kinh tÕ kh«ng cã nh÷ng t¸c ®éng ®ét biÕn, ngêi ta cã thÓ dù kiÕn tríc ®îc sù biÕn ®éng cña nã nªn gäi lµ l¹m ph¸t dù kiÕn Khi cã l¹m ph¸t dù kiÕn, mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ®Òu tÝnh ®Õn l¹m ph¸t ®Ó ®iÒu chØnh hµnh vi nªn s¶n lîng kh«ng thay ®æi, cßn gi¸ c¶ t¨ng theo dù kiÕn Do kh«ng cã nh÷ng t¸c ®éng ®ét biÕn nªn tû lÖ l¹m ph¸t nµy thêng tån t¹i trong mét thêi gian dµi nªn cßn gäi lµ l¹m ph¸t ú
  35. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • L¹m ph¸t dù kiÕn P AS’ AS E’ P’ F AD’ P E AD Y* Y
  36. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • L¹m ph¸t lµ mét hiÖn tîng tiÒn tÖ x¶y ra khi tèc ®é t¨ng cña møc cung tiÒn lín h¬n tèc ®é t¨ng cña s¶n l- îng thùc tÕ. Thêng x¶y ra khi chÝnh phñ in tiÒn ®Ó tµi trî th©m hôt NSNN XuÊt ph¸t tõ qui luËt lu th«ng tiÒn tÖ M.V = P. Y M: Møc cung tiÒn V: Tèc ®é chu chuyÓn cña tiÒn P: møc gi¸ chung Y: S¶n lîng thùc tÕ Víi gi¶ thiÕt tèc ®é chu chuyÓn cña tiÒn lµ cè ®Þnh
  37. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • T¸c ®éng cña l¹m ph¸t: • T¸c ®éng ®Õn s¶n lîng: khi cã l¹m ph¸t x¶y ra, s¶n l- îng cña nÒn kinh tÕ cã thÓ t¨ng, gi¶m hoÆc kh«ng thay ®æi: Víi l¹m ph¸t do cÇu th× s¶n lîng t¨ng, nÒn kinh tÕ trong tr¹ng th¸i t¨ng trëmg l¹m ph¸t • Víi l¹m ph¸t do cung th× Y gi¶m, nÒn kinh tÕ trong tr¹ng th¸i ®×nh trÖ l¹m ph¸t • Víi l¹m ph¸t dù kiÕn th× Y kh«ng ®æi • L¹m ph¸t do c¶ cÇu vµ cung th× Y cã thÓ t¨ng, gi¶m hoÆc ko ®æi
  38. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • T¸c ®éng ®Õn c¬ cÊu kinh tÕ: Khi cã l¹m ph¸t x¶y ra, gi¸ c¶ hµng ho¸ thêng t¨ng kh«ng ®ång thêi vµ kh«ng cïng tèc ®é. V× thÕ, thêng dÉn ®Õn sù biÕn ®æi thËm chÝ g©y nªn biÕn ®éng c¬ cÊu nÒn kinh tÕ do t¸c ®éng bãp mÐo hµnh vi cña c¸c t¸c nh©n trong nÒn kinh tÕ
  39. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« T¸c ®éng ®Õn ph©n phèi cña c¶i vµ thu nhËp Khi cã l¹m ph¸t x¶y ra, cña c¶i vµ thu nhËp trong nÒn kinh tÕ bÞ x¸o trén mét c¸ch ngÉu nhiªn: Gi÷a ngêi cho vay vµ ngêi ®i vay tiÒn víi l·i suÊt danh nghÜa cè ®Þnh Gi÷a «ng chñ vµ ngêi lµm thuª Gi÷a chÝnh phñ vµ c«ng chóng Gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n tµi s¶n tµi chÝnh Gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n tµi s¶n thùc
  40. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • C¸c gi¶i ph¸p gi¶m l¹m ph¸t • C¸c gi¶i ph¸p gi¶m tæng cÇu: chñ yÕu sö dông c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« th¾t chÆt, lµm gi¶m AD, ®Èy ®êng AD dÞch chuyÓn sang tr¸i, gi¸ gi¶m ®ång thêi Y còng gi¶m theo • C¸c gi¶i ph¸p lµm t¨ng AS
  41. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • 1.3.3. §o lêng tû lÖ thÊt nghiÖp • ThÊt nghiÖp ( Unemployment) lµ kh¸i niÖm ®Ó chØ nh÷ng ngêi trong ®é tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng ®ang t×m kiÕm viÖc lµm mµ kh«ng cã viÖc lµm • Tû lÖ thÊt nghiÖp lµ tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a nh÷ng ngêi thÊt nghiÖp trªn lùc lîng lao ®éng cña nÒn kinh tÕ • Lùc lîng lao ®éng cña nÒn kinh tÕ bao gåm nh÷ng ngêi trong ®é tuåi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng vµ cã ®¨ng ký t×m viÖc( cã mong muèn lµm viÖc) Lùc lîng lao ®éng bao gåm nh÷ng ngêi ®ang cã viÖc lµm vµ nh÷ng ngêi thÊt nghiÖp
  42. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • Tû lÖ thÊt nghiÖp cña nÒn kinh tÕ thêng ®îc tÝnh theo c«ng thøc: U U u = 100(%) = 100(%) L E +U Trong ®ã: u: tû lÖ thÊt nghiÖp U: sè ngêi thÊt nghiÖp E: sè ngêi cã viÖc lµm L: Lùc lîng lao ®éng
  43. Tæng quan vÒ kinh tÕ häc vÜ m« • Nguyªn nh©n g©y ra thÊt nghiÖp: • ThÊt nghiÖp do thiÕu cÇu • ThÊt nghiÖp do c¬ cÊu • ThÊt nghiÖp theo lý thuyÕt cæ ®iÓn • ThÊt nghiÖp tù nhiªn
  44. Tốc độ tăng trưởng GDP thực tế giai đoạn 2008-2012 Đơn vị: % Năm 2008 2009 2010 2011 2012 Thế giới 1,5 -2,2 3,9 3,3 3,6 Các nước thu nhập cao 0,2 -3,4 2,8 2,4 2,7 Các nước OECD 0,1 -3,5 2,7 2,3 2,6 Khu vực đồng EURO 0,3 -4,1 1,7 1,4 2,0 Nhật Bản -1,2 -6,3 4,4 1,8 2,0 Mỹ 0,0 -2,6 2,8 2,8 2,9 Các nước đang phát triển 5,7 2,0 7,0 6,0 6,1 Trung quốc 9,6 9,1 10,0 8,7 8,4 Ấn Độ 5,1 7,7 9,5 8,4 8,7 Thổ Nhĩ Kỳ 0,7 -4,7 8,1 4,1 4,3 Indonesia 6,0 4,5 5,9 6,2 6,5 Nguồn: WB
  45. Lạm phát của các nước giai đoạn 2009-2010 và dự báo giai đoạn 2011-2012 Dự báo của IMF Dự báo của ADB 2009 2010 2011 2012 2011 2012 Các nước phát triển 0,1 1,6 2,2 1,7 Khu vực EURO 0,3 1,6 2,3 1,7 Mĩ -0,3 1,6 2,2 1,6 Nhật Bản -4,0 -2,1 -1,4 -0,1 Hàn Quốc 2,8 3,0 4,5 3,0 Singapore 0,6 2,8 3,3 3,0 3,2 2,0 Các nước mới nổi và đang phát triển 5,2 6,2 6,9 5,3 Trung Quốc -0,7 3,3 5,0 2,5 4,6 4,2 Ấn Độ 10,9 13,2 7,5 6,9 7,8 6,5 ASEAN-5 Indonesia 4,8 5,1 7,1 5,9 6,3 5,8 Malaysia 0,6 1,7 5,8 2,5 3,0 3,0 Philippines 3,2 3,8 4,9 4,3 4,9 4,3 Thái Lan -0,8 3,3 4,0 3,4 3,5 3,0 Việt Nam 6,7 9,2 13,5 6,7 13,3 6,8
  46. Tỷ lệ thất nghiệp tại các nền kinh tế 2010 và dự báo 2011-2012 Dự báo của IMF 2010 2011 2012 Các nước phát triển 8,3 7,8 7,4 Khu vực EURO 10,0 9,9 9,6 Mĩ 9,6 7,5 7,8 Nhật Bản 5,1 4,9 4,7 Hàn Quốc 3,7 3,3 3,3 Singapore 2,2 2,2 2,2 Các nước mới nổi và đang phát triển Trung Quốc 4,1 4,0 4,0 ASEAN-5 Indonesia 7,1 6,7 6,5 Malaysia 3,3 3,2 3,1 Philippines 7,2 7,2 7,2 Thái Lan 1,0 1,2 1,2 Việt Nam 5,0 5,0 5,0 Nguồn: IMF
  47. Một số chỉ tiêu cơ bản của Việt nam 2000-2010 Năm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 GDP danh nghĩa (tỷ USD) 31 32 35 39 45 52 60 70 89 91 101 GDP bình quân (USD) 402 416 441 492 561 642 730 843 1052 1064 1168 Tỷ lệ tăng GDP thực tế (%) 6.8 6.9 7.1 7.3 7.8 8.4 8.2 8.5 6.2 5.3 6.7 Xuất khẩu (tỷ USD) 14 15 16 20 26 32 39 48 62 57 71 Nhập khẩu (tỷ USD) 15 16 19 25 31 36 44 62 80 69 84 Chênh lệch XNK (tỷ USD) -1 -1 -3 -5 -5 -4 -5 -14 -18 -12 -13 Tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (%) -0.6 0.8 4.0 3.0 9.5 8.4 6.6 12.6 19.9 6.5 11.7 Nguồn: Tổng cục thống kê