Đề tài Tổ chức công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Gạch ốp lát Hà Nội

70 trang nguyendu 4450

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề tài Tổ chức công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Gạch ốp lát Hà Nội", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

de_tai_to_chuc_cong_tac_ke_toan_chi_phi_san_xuat_va_tinh_gia.doc

Nội dung text: Đề tài Tổ chức công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Gạch ốp lát Hà Nội

Báo cáo thực tập Lời nói đầu Đất nước ta hiện nay đã xoá bỏ nền kinh tế bao cấp và chuyển sang nền kinh tế thị trường. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay với nhiều thành phần kinh tế đã tạo ra một sức cạnh tranh mạnh mẽ vì thế các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển thì điều đầu tiên các doanh nghiệp quan tâm đó chính là lợi nhuận. Lợi nhuận chính là khoản chênh lệch giữa doanh thu và chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra. Việc tăng lợi nhuận cũng đồng nghĩa với việc tăng giá bán của sản phẩm hàng hoá và giảm chi phí, nhưng trong nền kinh tế thị trường hiện nay việc tăng giá bán của các sản phẩm hàng hoá là rất khó bởi khi chúng ta tăng giá bán nó sẽ làm giảm mức cầu của sản phẩm trên thị trường và tạo cơ hội cho các sản phẩm hàng hoá của ta. Do đó các doanh nghiệp muốn pt kinh doanh bền vững, lâu dài ổn định thì các doanh nghiệp phải có chính sách linh hoạt về giá, hiểu rõ chi phí bỏ ra trong quá trình sản xuất để mang lại lợi nhuận cao nhất, muốn vậy phải có một đội ngũ kế toán lành nghề để hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm một cách chính xác, đầy đủ các yếu tố giá trị đã bỏ ra trong quá trình sản xuất kinh doanh để cung cấp đầy đủ các thông tin kinh tế, tài chính cho quá trình sản xuất và quản lý của doanh nghiệp. Vì vậy hoạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là một công tác trọng tâm không thể thiếu trong các doanh nghiệp sản xuất nói riêng cũng như toàn xã hội nói chung. Mục đích chính của vấn đề này là vận dụng lý luận về hoạch toán chi phí và tính giá thành của công tác kế toán tại công ty "Gạch ốp lát HN" Trên cơ sở đó phân tích những tồn tại nhằm góp phần nhỏ vào công tác việc hoàn thiện công tác kế toán trong công ty. Với ý nghĩa trên em đã chọn đề tài thực tập của mình là: "Tổ chức công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Gạch ốp lát Hà Nội". Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 1
Báo cáo thực tập Nội dung của chuyên đề được chia làm 3 phần: Phần I: Lý luận chung về tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất. Phần II: Thực tế công tác khoán và hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở công ty gạch ốp lát Hà Nội . Phần III: Nhận xét và ý kiến đề xuất hoàn thiện công tác hạch toán, kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở công ty Gạch ốp lát Hà Nội. Do đề tài còn mới và trình độ nhận thức cùng với thời gian thực tập có hạn, mặc dù đã hết sức cố gắng nhưng bài viết chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy rất mong được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo, ban lãnh đạo công ty và các bạn sinh viên quan tâm tới đề tài này. Tôi xin chân thành cảm ơn. Hà Nội ngày 9/2/2004. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 2
Báo cáo thực tập Phần I Lý luận chung về công tác kế toán. Tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất. I. Bản chất nội dung kinh tế và sự cần thiết của công tác hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm. 1. Chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất. a. Chi phí sản xuất. Sản xuất của cải vật chất là hoạt động cơ bản của xã hội loài người,đây chính là điều kiện quyết định của sự tồn tại và phát triển trong mọi chế độ xã hội. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay hoạt động sản xuất xây dựng của các doanh nghiệp thực chất là việc sản xuất ra các sản phẩm theo yêu cầu của thị trường nhằm mục đích kiếm lời. Để đạt được mụcđích này thì các doanh nghiệp phải bỏ ra những chi phí nhất định. Do vậy để tồn tại và phát triển kinh doanh mang lại lợi nhuận thì buộc các doanh nghiệp phải giảm đến mức tối thiểu các chi phí của mình bỏ ra trong quá trình sản xuất. Các nhà kinh học thường quan niệm rằng chi phí là các khoản phí tổn phải bỏ ra khi sản xuất hàng hoá, dịch vụ trong kỳ kinh doanh. Đối với các nhà quản trị doanh nghiệp thì chi phí là các khoản phải mua các yếu tố cần thiết cho việc tạo ra sản phẩm nhằm mang lại lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp. Còn các nhà kế toán thường quan niệm chi phí như một khoản hy sinh hay bỏ ra để đạt được mục đích nhất định. Nó xem như một lượng tiền phải trả cho các hoạt động của doanh nghiệp trong việc tạo ra sản phẩm. Như vậy các quan niệm trên thực chất chỉ là sự nhìn nhận, bản chất của chi phí từ các góc độ khác nhau. Theo Mác khi phân tích chi phí ông cũng cho rằng chi phí sản xuất hàng hoá là chi phhí do tư bản đã thực hiện vào sản xuất hàng hoá cấu Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 3
Báo cáo thực tập thành, nó đúng bằng giá trị tư bản đã chi ra và hoàn toàn không phải là một khoản mục chỉ có trong kế toán tư bản chủ nghĩa tính độc lập chủ yếu đó trong giá trị thực tiễn không ngừng được biểu hiện ra trong quá trình sản xuất thực tế của hàng hoá. Mặc dù các hao phí bỏ ra cho sản xuất xây dựng bao gồm nhiều loại khác nhau nhưng trong điều kiện tồn tại của quan hệ hàng hoá tiền tệ chóng cần được tập hợp và biểu hiện dưới hình thức tiền tệ. Từ đó ra có thể đi đến một cách biểu hiện chung nhất về chi phí sản xuất như sau: Chi phí là biểu hiện bằng tiền như hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp thực tế chi ra để tiến hành hoạt động sản xuất trong một kỳ kinh doanh nhất định. Các chi phí này phát sinh có tính chất thường xuyên và gắn liền với quá trình sản xuất sản phẩm của một doanh nghiệp. Trong đơn vị sản xuất, ngoài những chi phí có tính chất sản xuất còn có những chi phí không có tính chất sản xuất vì vậy chúng ta cần phân biệt chi phí với hao phí và chi tiêu. Ví dụ. Có những chi phí bỏ ra để tiến hành hoạt động sản xuất mới được gọi là chi phí sản xuất vật tư, tiền vốn trong doanh nghiệp không kể nó được dùng vào việc gì. Chi tiêu là cơ sở phát sinh chi phí, không có chi tiêu thì không có chi phí, song giữa chúng lại có sự khác nhau về lượng và thời gian, chi tiêu có thể là chi phí (như mua vật tư đưa ngay vào sản xuất) hoặc cũng có thể chưa phải là chi phí sản xuất (như mua vật tư đưa về kho chưa xuất dùng ) mặt khác cũng có khoản chi tiêu chưa xảy ra ở kỳ hạch toán trước được tính vào chi phí ở kỳ này. b. Phân loại chi phí sản xuất. Chi phí sản xuất của các doanh nghiệp bao gồm nhiều loại có nội dung khác nhau, mục đích và công dụng của chúng trong quá trình sản xuất cũng khác nhau do đó yêu cầu quản lý đối với từng loại cũng khác nhau. Để phục vụ cho công tác quản lý chi phí sản xuất và kế toán tập hợp chi phí sản xuất có thể tiến hành phân loại chi phí sản xuất từng tiêu thức khác nhau, việc hạch toán chi phí sản xuất theo từng loại sẽ nâng cao tính chi tiết của thông tin hạch toán là cơ sở tin cậy cho việc phấn đấu giảm chi phí. Dưới đây là một số Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 4
Báo cáo thực tập cách phân loại chủ yếu: * Phân loại theo yếu tố. Theo cách phân loại này ta căn cứ vào tính chất nội dung kinh tế của chi phí sản xuất khác nhau để chia ra các yếu tố chi phí, mỗi yếu tố chi phí chỉ bao gồm các chi phí có cùng nội dung kinh tế không phân biệt chi phí đã phát sinh ở lĩnh vực nào, ở đâu và mục đích tác dụng của chi phí như thế nào. Vì vậu cách phân loại này được gọi là phân loại chi phí sản xuất theo yếu tố. Toàn bộ chi phí sản xuất trong kỳ được chia làm các yếu tố sau: Chi phí nguyên vật liệu: Bao gồm toàn bộ giá trị nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, phụ tùng thay thế nhiên liệu động lực, công cụ, dụng cụ sử dụng nhiên liệu động lực, công cụ, dụng cụ sử dụng vào sản xuất kinh doanh. - Chi phí nhân công: Gồm tiền lương và các khoản phụ cấp lương, phản ánh tổng số tiền lương và phụ cấp lương, phản ánh tổng số tiền lương và phụ cấp mang tính lương phải trả cho toàn bộ công nhân viên chức và tiền lương thuê ngoài. Gồm cả các chi phí về BHXH, BHYT, KPCĐ tính theo quy định. - Chi phí khấu hao tài sản cố định: Phản ánh tổng số khấu hao TSCĐ phải trích trong kỳ của tất cả tài sản cố định dùn trong sản xuất kinh doanh. - Chi phí dịch vụ mua ngoài: Phản ánh toàn bộ chi phí dịch vụ mua ngoài dùng vào sản xuất kinh doanh. - Chi phí khác bằng tiền: Phản ánh toàn bộ các chi phí khác bằng tiền chưa phản ánh vào các yếu tố ở trên trong kỳ sản xuất kinh doanh. * Phân loại chi phí theo mục đích và công dụng của chi phí (theo khoản mục) Mỗi yếu tố chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ đều có mục đích và công dụng nhất định đối với hoạt động sản xuất kinh doanh. Theo cách phân loại này ta căn cứ vào mục đích công dụng của chi phí trong sản xuất để chia ra các khoản mục khác nhau, mỗi khoản mục chi phí chỉ bao gồm những chi phí có cùng mục đích và công dụng không phân biệt chi phí đó có nội dung kinh Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 5
Báo cáo thực tập tế như thế nào. Vì vậy cách phân loại này còn gọi là cách phân loại theo khoản mục. Toàn bộ chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ được chia thành các mục chi phí như sau: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Bao gồm chi phí về nguyên vật liệu chính vật liệu phụ, nhiên liệu tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm. - Chi phí nhân công trực tiếp: Gồm tiền lương, phụ cấp lương của công nhân trực tiếp và các khoản phải trích theo lương như BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ % quy định. - Chi phí sản xuất chung: Bao gồm chi phí liên quan đến quản lý phục vụ sản xuất chung ở các bộ phận xây dựng trong đó gồm: + Chi phí nhân viên phân xưởng. + Chi phí nguyên vật liệu. + Chi phí công cụ, dụng cụ. + Chi phí khấu hao TSCĐ (cả sản xuất lẫn quản lý phân xưởng) + Chi phí dịch vụ mua ngoài (chỉ dùng cho phân xưởng) + Chi phí bằng tiền. * Phân loại theo mối quan hệ với đối tượng chịu chi phí. - Chi phí trực tiếp: chi phí liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí. - Chi phí gián tiếp: Chi phí liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí xong phải phân bổ. Thông thường chi phí sản xuất chung là chi phí gián tiếp. * Phân loại theo nội dung cấu thành chi phí: Phân làm 2 loại. - Chi phí đơn nhất: Là chi phí do một yếu tố chi phí cấu thành như chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, nhân công trực tiếp. - Chi phí tổng hợp: Là chi phí do nhiều yếu tố cấu thành như chi phí sản xuất chung. * Phân loại chi phí theo mối quan hệ với khối lượng sản phẩm sản xuất ra. - Biến phí: là chi phí biến đổi tỷ lệ với khối lượng sản phẩm. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 6
Báo cáo thực tập - Định phí: Là chi phí không phụ thuộc vào khối lượng sản phẩm như khấu hao. 2. Giá thành sản phẩm. a. Bản chất và khái niệm. Giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh là tổng chi phí bằng tiền của tất cả các mặt hoạt động sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp là thước đo mức tiêu hao phù hợp để bù đắp trong quá trình sản xuất, là căn cứ xây dựng phương án giá cả sản phẩm hàng hoá. Tóm lại giá thành là chi phí sản xuất tính cho một khối lượng hoặc một đơn vị sản phẩm hoàn thành. Giá thành được tính toán xác định cho từng loại sản phẩm lao vụ cụ thể và chỉ tính toán với số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ sản phẩm đã hoàn thành toàn bộ quá trình sản xuất (thành phẩm) hoặc kết thúc một số giai đoạn sản xuất (bán thành phẩm) Giá thành trong một chừng mực nhất định nó vừa mang tính chủ quna vừa mang tính khách quan. Vì vậy, chúng ta phải xem xét giá thành trên nhiều góc độ khác nhau nhằm sử dụng chỉ tiêu giá thành có hiệu quả. Giá thành là biểu hiện bằng tiền, giá trị tư liệu sản xuất và sức lao động kết tinh trong một đơn vị sản xuất sản phẩm hàng hoá. Vì vậy nó mang tính khách quan do sự di chuyển và tính kết ting này là tất yếu. Việc tính toán đo lường là biểu hiện chúng bằng tiền chỉ là phản ánh của quản lý mà thôi. Mặt khác, giá thành là một đại lượng tính toán trên cơ sở chi phí sản xuất chỉ ra trong kỳ nên nó là chỉ tiêu có sự chủ quan. Đặc điểm của chủ quan này thể hiện trên hai khía cạnh. Thứ nhất: Giá thành là biểu hiện bằng tiền của các tư liệu sản xuất và sức lao động đã hao phí để sản xuất ra khối lượng sản phẩm nhất định. Vì vậy việc áp dụng các biện pháp đánh giá khác nhau ở từng doanh nghiệp cũng làm cho giá thành sản phẩm mang tính chủ quan nhất định. Giá thành được tính trên cơ sở chi phí sản xuất những chi phí được tập hợp vào giá thành phải tuân theo quy định chung của nguyên tắc kế toán. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 7
Báo cáo thực tập Chẳng hạn những chi phí không liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất như chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí bán hàng trước kia được tập hợp vào giá thành sản phẩm theo quy định của chế độ kế toán cũ. Trong chế độ kế toán mới mà bộ tài chính mới ban hành ngày 1/11/1995 thì hai loại chi phí này không được tính vào giá thành sản phẩm mà chúng được coi là phí tổn doanh nghiệp phải chịu, do vậy làm cho giá thành dao động theo. Từ việc nghiên cứu bản chất của giá thành sản phẩm ta có thể đi đến một khái niệm chung nhất về giá thành sản phẩm như sau: Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền toàn bộ chi phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp đã bỏ ra cho một khối lượng sản phẩm lao động nghĩa vụ đã hoàn thành. b. Phân loại giá thành: Có hai cách phân loại. * Phân loại theo thời điểm tính giá thành và cơ sở tính giá thành thì giá thành được chia làm 3 loại: - Giá thành kế hoạch: Được tính trước khi xây dựng. - Giá thành định mức : Được tính trước khi xây dựng. - Giá thành thực tế: Được tính sau khi hoàn thành nên số liệu thực tế. * Phân loại theo phạm vi chi phí cấu thành. - Giá thành sản xuất: từ khâu đầu đến kết thúc sản xuất. - Giá thành toàn bộ: Tính theo sản phẩm sản xuất song đã tiêu thụ, chi phí bao hàm cả chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp tính cho sản phẩm đó. Giá thành toàn bộ của sản phẩm là căn cứ để tính toán, xác định lãi trước thuế thu nhập của doanh nghiệp và được tính theo công thức sau: Giá thành toàn bộ; của sản phẩm = Giá thành;sản xuất + Chi phí; bán hàng+ Chi phí của một doanh nghiệp * Phân biệt giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. - Giống nhau: Đều là chi phí sản xuất. - Khác nhau: Về phạm vi chi phí chỉ tính cho một kỳ còn giá thành lại tính cho sản phẩm hoàn thành. Giá thành được tính theo công thức sau: Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 8
Báo cáo thực tập Z = Dư định kỳ + Chi phí sản xuất trong kỳ - Dư định kỳ Những doanh nghiệp đặc thù không có cái số dư đầu kỳ và dở dang cuối kỳ thì giá thành bằng chi phí sản xuất. * Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. Giữa chi phí sản xuất và giá thnfh sản phẩm có mối quan hệ chặt chẽ với nhau trong quá trình sản xuất, chế tạo sản phẩm chi phí biểu hiện mặt hao phí còn giá thành biểu hiện mặt kết quả của quá trình sản xuất. Đây là hai mặt thống nhất của một quá trình. Vì vậy chúng giống nhau về chất, cả chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm đều bao gồm những chi phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp đã bỏ ra trong quá trình sản xuất sản phẩm. Trên góc độ biểu hiện bằng tiền, chi phí sản xuất cũng khác với giá thành sản phẩm. Đặc biệt là trong các ngành công nghiệp, chi phí này không bao gồm những chi phí đã chi ra trong kỳ nhưng còn chời phân bổ dần cho các kỳ sau đồng thời còn phải cộng thêm các khoản chi phí thực tế chưa phát sinh trong kỳ nhưng được tính trước vào giá thành và chi phí chi ra kỳ trước chưa phân bổ kết chuyển sang. c. Sự cần thiết và nhiệm vụ của công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây dựng. Hiện nay cùng với chất lượng sản phẩm, giá thành sản phẩm luôn luôn được coi là mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp. Phấn đấu hạ giá thnàh và nâng cao chất lượng là nhân tố quyết định nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và nâng cao thu nhập của người lao động . Do đó hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm có một vị trí vô cùng quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Giá thành là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh chất lượng hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Muốn sử dụng chỉ tiêu giá thành sản phẩm vào quản lý thì cần thiết phải tổ chức tính đúng, tính đủ giá thành. Tính đúng giá thành là tính toán chính xác và hạch toán đúng nội dung kinh tế của chi phí đã hao phí để sản xuất ra sản phẩm. Muốn vậy p hải xác định đối tượng tính giá thành, vận dụng phương pháp tính giá thành hợp lý và giá thành Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 9
Báo cáo thực tập tính trên cơ sở số liệu kế toán tập hợp chi phí sản xuất một cách chính xác. Tính đủ giá thành là tính toán đầy đủ mọi chi phí đã bỏ ra trên tinh thần hạch toán kinh doanh, loại bỏ mọi yếu tố bao cấp để tính từ đầu vào theo đúgn chỗ quy định. Tính đủ cũng đòi hỏi phải loại bỏ những chi phí không liên quan đến giá thành sản phẩm như các loại chi phí mang tính chất tiêu cực, lãng phí không cần thiết, hợp lý, những khoản thiệt hại được quy trách nhiệm rõ ràng. 3. Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm. a. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất. Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là phạm vi giới hạn mà chi phí sản xuất phát sinh cần phải tập hợp nhằm đáp ứng yêu cầu kiểm tra giám sát chi phí và yêu cầu tính giá thành. Hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp có tiến hành ở nhiều địa điểm, nhiều phân xưởng, tổ đội sản xuất khác nhau ở từng địa điểm sản xuất lại có thể sản xuất chế biến nhiều sản phẩm, nhiều công việc lao vụ khác nhau, theo các quy trình công nghệ sản xuất khác nhau. Do đó chi phí sản xuất của doanh nghiệp cũng phát sinh ở nhiều địa điểm, nhiều bộ phận, liên quan đến nhiều sản phẩm công việc, tức là toàn bộ quy trình công nghệ sản xuất, từng giai đoạn hay từng quy trình công nghệ, từng phân xưởng hay từng bộ phận, từng đơn đặt hàng, từng loại nhóm sản phẩm, từng hạng mục công trình. Việc xác định đối tượng kế toán chi phí sản xuất và là khâu đầu tiên cần thiết của công việc kế toán, tập hợp chi phí sản xuất. Có xác định đúng đắn đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất sản phẩm đáp ứng được yêu cầu quản lý chi phí sản xuất của doanh nghiệp mới giúp cho tổ chức tốt nhất công việc kế toán tập hợp chi phí. Từ ghi chép ban đầu, tổng hợp số liệu, tổ chức tài khoản và sổ chi tiết đều phải theo đúng đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất đã xác định. Để xác định đúng đối tượng kế toán chi phí sản xuất trước hết phải căn cứ vào đặc điểm và công dụng của chi phí trong sản xuất. Tuỳ theo cơ cấu tổ Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 10
Báo cáo thực tập chức sản xuất yêu cầu và trình độ quản lý kinh doanh, yêu cầu hạch toán kinh doanh của doanh nghiệp mà đối tượng kế toán tập hợp chi p hí sản xuất có thể là toàn bộ quy trình công nghệ sản xuất của doanh nghiệp hay từng giai đoạn, từng quy trình công nghệ riêng biệt, từng phân xưởng, tổ đội sản xuất. Tập hợp chi phí sản xuất theo từng đối tượng đã được quy định hợp lý, có tác dụng phục vụ tốt cho việc cho việc tăng cường quản lý chi phí sản xuất và phục vụ cho công tác tính giá thành sản phẩm được kịp thời và đúng đắn. Tuy nhiên để tính được giá thành sản phẩm thì công việc đầu tiên cần xác định đúng đối tượng tính giá thành. b. Đối tượng tính giá thành. Xác định đối tượng tính giá thành là công việc đầu tiên trong toàn bộ công tác tính giá thành sản phẩm. Trong doanh nghiệp sản xuất, đối tượng tính giá thành là kết quả của sản xuất thu được từ sản phẩm công việc, lao vụ nhất định đã hoàn thành. Việc xác định đối tượng tính giá thành là kết quả của sản xuất thu được từ sản phẩm công việc, lao vụ nhất định đã hoàn thành. Việc xác định đối tượng tính giá thành phải căn cứ vào đặc điểm, cơ cấu tổ chức sản xuất, đặc điểm quy trình công nghệ kỹ thuật sản xuất sản phẩm đặc điểm tính chất của sản phẩm, yêu cầu về trình độ hạch toán và quản lý kinh tế của doanh nghiệp. Trước hết, cần xem xét doanh nghiệp sản xuất theo loại hình nào. Nếu sản xuất đơn chiếc thì đối tượng tính giá thành là từng sản phẩm, từng công việc hoàn thành. Nếu sản xuất hàng loạt thì đối tượng tính giá thành vẫn có thể là sản phẩm hoàn thành hay nhóm sản phẩm hoàn thành. Quy trình công nghệ cũng ảnh hưởng nhất định đến việc xác định đối tượng tính giá thành. Nếu quy trình sản xuất đơn giản thì sản phẩm hoàn thành ở cuối quy trình sản xuất đó chính là đối tượng tính giá thành. Nếu quy trình kiểu phức tạp liên tục thid đối tượng tính giá thành sản phẩm là sản phẩm ở giai đoạn cuối cùng hoặc nửa thành phẩm đã hoàn thành ở từng giai đoạn. Nếu quy trình phức tạp kiểu song song thì đối tượng tính giá thành là sản phẩm đã lắp ráp hoàn chỉnh và cả một số bộ phận chi tiết của sản phẩm nữa. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 11
Báo cáo thực tập c. Phân biệt đối tượng hạch toán chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành. Đối tượng tính giá thành có nội dung khác với đối tượng tính chi phí. Đối tượng của chi phí sản xuất là căn cứ để mời các tài khoản, các sổ kế toán chi tiết, tổ chức công tác ghi chép ban đầu, tập hợp số liệu chi phí sản xuất chi tiết theo từng đối tượng. Còn việc xác định đối tượng tính giá thành lại là căn cứ để kế toán lập bảng chi tiết giá thành và tổ chức công tác tính giá thành theo từng đối tượng. Để phân biệt được đối tượng hạch toán chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành ngày cả khi chúng đồng nhất là một, cần dựa vào các cơ sở sau: Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất: sản xuất đơn giản hay phức tạp. Với sản xuất giản đơn thì đối tượng hạch toán chi phí sản xuất có thể là sản phẩm hay toàn bộ quá trình sản xuất (Nếu sản xuất một thứ sản phẩm) hoặc có thể là một nhóm sản phẩm (Nếu sản xuất nhiều thứ sản phẩm cùng tiến hành trong một quy trình lao động). Đối tượng tính giá thành ở đây là sản phẩm cuối cùng. Với sản phẩm phức tạp, đối tượng hạch toán chi phí sản xuất có thể là bộ phận, chi tiết sản phẩm, các giai đoạn chế biến, phân xưởng chế biến, phân xưởng sản xuất hoặc nhóm chi tiết bộ phận sản phẩm còn đối tượng tính giá thành là thành phẩm hay bán thành phẩn ở từng bước chế tạo. d. Các phương pháp hạch toán chi phí sản xuất. Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất là phương pháp hoặc hệ thống các phương pháp được sử dụng để tập hợp và phân loại chi phí sản xuất theo yếu tố, khoản mục trong phạm vi giới hạn của đối tượng hạch toán chi phí. Do đối tượng hạch toán chi phí có nhiều loại khác nhau nên cũng có nhiều cách hạch toán chi phí cho phù hợp với từng đối tượng. Vì thế, trong thực tế thường áp dụng các phương pháp hạch toán chi phí sản xuất như sau: + Đối tượng tập hợp chi phí trong doanh nghiệp sản xuất thường là: - Toàn bộ quy trình công nghệ sản xuất. - Từng giai đoạn hay từng quy trình công nghệ, từng phân xưởng, từng Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 12
Báo cáo thực tập bộ phận sản xuất, từng đơn đặt hàng, từng loại nhóm sản phẩm, từng hạng mục công trình. + Đối tượng tập hợp chi phí là căn cứ để xác định. - Đặc điểm phát sinh chi phí. - Công dụng của chi phí. - Căn cứ cơ cấu tổ chức, quy trình công nghệ đặc điểm của sản phẩm, yêu cầu quản lý, yêu cầu hạch toán kinh doanh. * Kế toán tập hợp chi phí sản xuất. Chi phí sản xuất của các doanh nghiệp bao gồm nhiều loại với tính chất và nội dung khác nhau, phương pháp tập hợp chi phí và tính giá thành cũng khác nhau. Khi phát sinh, trước hết các chi phí sản xuất được biểu hiện theo các yếu tố chi phí rồi mới được biểu hiện thành các khoản mục giá thành khi tính giá thành sản phẩm. Việc tập hợp chi phí sản xuất phải được tiến hành theo một trình tự hợp lý khoa học thì mới có thể tính giá thành một cách chính xác và kịp thời. Trình tự này phụ thuộc nhiều vào đặc điểm ngành nghề, mối quan hệ của hoạt động sản xuất. Kinh doanh và trình độ hạc toán của doanh nghiệp, trường hợp đơn vị kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên. Đối với khoản mục chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Phạm vi bao gồm nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ nửa thành phẩm, nhiên liệu toàn bộ vật liệu tạo ra sản phẩm. Không tính vào nguyên vật liệu trực tiếp các loại vật tư dụng cụ dùng cho phân xưởng, quản lý hay dịch vụ khác. Phương pháp tập hợp. Nếu nguyên vật liệu liên quan đến một trường hợp tập hợp chi phí thì sẽ hạch toán trực tiếp cho đối tượng. Nếu liên quan đến nhiều đối tượng chịu chi phí thì sẽ tiến hành tập hợp sau đó phân bổ cho từng đối tượng, hạch toán vào chi phí sản xuất trong kỳ theo đúng nguyên vật liệu chính phát sinh điều đó còn liên quan đến trị giá Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 13
Báo cáo thực tập vật liệu tồn ở bộ phận sản xuất và phế liệu thu hồi được lúc đó người ta tính trị giá vật liệu và chi phí vật liệu trực tiếp trong kỳ. VL trực tiếp; trong kỳ = Trị giá VL trong kỳ; xuất kho + Vật liệu tồn kho;đầu kỳ ở BPSX - Vật liệu tồn kho;cuối kỳ ở BPSX - Phế liệu thu hồi;trong sản xuất Trong đó: - Chất liệu xuất kho được tính căn cứ các phiếu xuất kho. - Vật liệu tồn ở bộ phận sản xuất căn cứ vào biên bản kiểm kê hoặc phiếu báo vật tư còn lại. - Phế liệu thu hồi căn cứ vào phiếu nhập kho và đơn giá thu hồi. * Phương pháp hạch toán. Sử dụng tài khoản B21 - chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Tài khoản này được mở chi tiết theo từng đối tượng tập hợp chi phí trong doanh nghiệp có bao nhiêu công trình thì có bấy nhiêu chi tiết, khi ké toán vào sổ chi phí của công trình nào tập hợp vào công trình đó có thể chi tiết từng hạng mục công trình. Trình tự hạch toán. TK 152,153 TK 621 TK 152,153 1) Xuất kho NVC SX 3) Nhập lại kho do không sử dụng hết hay phế liệu 4. Sử dụng không hết tồn ở PXSX kỳ trước chuyển sang TK 111,112,331 TK 154 Vật liệu mua ngoài đưa thẳng vào 5) K/c chi phí NVL sản xuất (giá chưa có thuế VAT) trực tiếp TK133 Thuế VAT được khấu trừ Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 14
Báo cáo thực tập Tập hợp chi phí nhân công trực tiếp. Sử dụng tài khoản 622 - chi phí nhân công trực tiếp. Chi phí nhân công trực tiếp cũng tập hợp cho từng đối tượng. Nếu liên quan đến một đối tượng tập hợp chi phí là chi phí trực tiếp được hạch toán chi tiết vào đối tượng đó. Nếu liên quan đến nhiều đối tượng thì sẽ phân bổ theo tiêu thức phù hợp có thể là: - Theo tiêu lượng định mức. - Theo khối lượng sản phẩm. - Theo giờ công định mức và thực tế. + Trường hợp trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân viên trực tiếp thì liên quan đến TK 355 Ghi Nợ TK 622 Có TK 335 + Tiền lương của công nhân trực tiếp thi công không hạch toán vào tài khoản 622 mà hạch toán vào TK 623 nếu ở đơn vị xây lắp. * Trình tự hạch toán. TK334 TK622 Tiền lương phải trả TK154 TK338 Trích BHXH Phân bổ chi phí kết chuyển CF TK111,112 Nhân công thuê ngoài tiền thưởng cho người LĐ Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 15
Báo cáo thực tập * Kế toán chi phí sản xuất chung. + Phạm vi: là những khoản chi phí sản xuất phát sinh ngoài hai khoản mục trên. - Các chi phí phát sinh ở phân xưởng, tổ, đội như chi phí sản xuất tổ đội là chi phí sản xuất chung. - Không tính chi phí phục vụ quản lý chung toàn doanh nghiệp hoặc chi phí ngoài sản xuất. + Phương pháp tập hợp hoặc phân bổ. Thông thường được tập hợp theo địa chỉ phát sinh chi phí như ở các phân xưởng, tổ đội. Nếu có chi phí liên quan đến một đối tượng tập hợp chi phí như sản xuất như chi phí một loại sản phẩm thì sẽ hạch toán tẹưc tiếp cho đối tượng đó. Nếu liên quan đến nhiều đói tượng thì sẽ tập hợp sau đó phân bổ theo tiêu thức nhất định các tiêu thức có thể là chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí trực tiếp phân bổ theo giờ máy chạy, theo định mức chi phí chung, * Phương pháp hạch toán. Sử dụng TK 627: Chi phí sản xuất chung - 6271 chi phí nhân viên phân xưởng - 6272 chi phí vật liệu - 6273 chi phí CCDC - 6274 chi phí khấu háo TSCĐ - 6277 chi phí dịch vụ mua ngoài - 6278 chi phí bằng tiền khác Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 16
Báo cáo thực tập Trình tự hạch toán. TK334,338 TK627 TK154 Chi phí phát sinh Phân bổ và kết chuyển Lương, BHXH, BHYT TK152,153 Vật liệu, CCDC TK214 Khấu hao TSCĐ TK214 Các chi phí khác Trường hợp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ. * Kế toán tập hợp chi tiết phát sinh trong kỳ theo từng khoản mục và chi tiết theo từng đối tượng tập hợp chi phí theo từng khoản mục: 621,622,627 như phương pháp kê khai thường xuyên. * Sử dụng TK 631 để tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm còn TK 154 chỉ phản ánh sản phẩm dở dang chứ không dùng để tập hợp chi phí như kê khai thường xuyên. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 17
Báo cáo thực tập Trình tự hạch toán TK331,111 TK611 TK621 TK631 TK632 2 Vật liệu mua vào 4- Xuất VL dùng 7- K/c CF VLTT 9- Giá thành SP TK622 TK152,153 6- K/c CF NCTT 1- K/c vật liệu tồn đầu kỳ TK627 7- K/c CF SXC 3- K/c VL tồn CK TK LQ 5- K/c CF NCTT và CF TK154 SXCPS 6- K/c dư đầu kỳ sản phẩm dở 8- K/c SP dở cuối kỳ II. Phương pháp tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất. Tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. 1. Tập hợp và phâ bổ chi phí sản xuất. Chi phí sản xuất cho một doanh nghiệp bao gồm nhiều loại với nội dung tính chất khác nhau. Do vậy việc xác định đúng đối tượng, nội dung của các khoản mục giá thành là một vấn đề hết sức quan trọng, thực chất là việc phân định những chi phí được tính vào giá thành và những chi phs sản xuất không được tính vào giá thành. Theo quy định những khoản mục chi phí không có liên quan trực tiếp đến việc thực hiện kế hoạch sản xuất như chi cho các công trình công cộng, cho các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao phải để ngoài giá thành và do nguồn vốn riêng bù đắp. Còn các khoản chi phí khác có liên quan trực tiếp đến quy trình sản xuất sản phẩm thì phải được hạch toán đầy đủ vào giá thành. Chỉ Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 18
Báo cáo thực tập có trên cơ sở xác định đúng đắn nội dung các khoản chi phí sản xuất một cách thích hợp thì mới đảm bảo phản ánh giá thành của từng loại sản phẩm một cách chính xác và đầy đủ. Để hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm người ta thường sử dụng các tài khoản chủ yếu sau: TK 621, TK 622, TK 627, TK 154 (hoặc TK 631), TK 142, TK 335 và một số TK có liên quan khác. 2. Các phương pháp tính giá thành sản phẩm hoàn thành. a. Đối tượng tính giá thành * Đối tượng tính giá thành là loại sản phẩm công việc hoặc lao vụ do doanh nghiệp sản xuất ra cần tính tổng giá thành và giá thành đơn vị. b. Căn cứ xác định đối tượng giá thành. - Căn cứ vào đặc điểm sản xuất, đặc điểm sản phẩm tính chất sản xuất vào quy trình công nghệ. + Nếu sản xuất đơn chiếc thì đối tượng tính giá thành là từng loại sản phẩm. + Nếu sản xuất đơn chiếc thì đối tượng tính giá thàh là từng loại sản phẩm. + Nếu sản xuất nhiều với số lượng lớn thì đối tượng tính giá thành là từng loại sản phẩm. - Xét theo quy trình công nghệ. + Quy trình công nghệ giản đơn thì đối tượng tính giá thành là sản phẩm hoàn thành. + Quy trình công nghệ phức tạp liên tục theo kiểu nước chảy thì đối tượng tính giá thành có thê là nửa thành phẩm ở từng giai đoạn và thành phẩm ở giai đoạn cuối cùng. Nếu quy trình công nghệ phức tạp theo kiểu song song thì đối tượng tính giá thành là sản phẩm hoàn thành và đối tượng tính giá thành có thể là đối từng chi tiết sản phẩm. * Phương pháp trực tiếp (phương pháp giản đơn) Phương pháp này thường trực tiếp được áp dụng trong các doanh nghiệp thuộc Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 19
Báo cáo thực tập loại hình sản xuất giản đơn số lượng mặt hàng ít, sản xuất với khối lượng nhỏ, chu kỳ sản xuất ngắn, sản phẩm dở dang không có hoặc có rất ít. Giá thành sản phẩm theo phương pháp này được tính bằng cách trực tiếp lấy tổng số chi phí sản xuất sản phẩm cộng hoặc trừ số chênh lệch giữa giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ so với cuối kỳ chia cho số lượng sản phẩm hoàn thành. Giá thành đơn vị; sản phẩm = Giá trị sản phẩm;DDĐK + Chi phí sản phẩm; trong kỳ - Giá trị sản phẩm; cuối kỳ Phương pháp này có ưu điểm là tính toán đơn giản chính xác. Tuy nhiên khi đối tượng hạch toán chi phs sản xuất khác đối tượng tính giá thành thì phương pháp này không thể áp dụng được. * Phương pháp tính giá thành phân bước. Phương pháp này quy trình công nghệ áo dụng liên tục, chu kỳ ngắn và xen kẽ, đối tượng tập hợp chi phí là quy trình sản xuất theo từng giai đoạn từng phân xưởng đối tượng tính giá thành là thành phẩm ở giai đoạn cuối cùng hoặc cả nửa thành phẩm ở giai đoạn cuối cùng hoặc cả nửa thành phẩm ở giai đoạn cuối cùng. Công thức tính: Z1 = D ĐK1 + CPPS1 - DCK1 * Phương pháp tính giá thành theo đơn đặt hàng. Phương pháp này áp dụng ở đơn vị có quy trình công nghệ phức tạp kiểu liên tục, song song. Tổ chức sản xuất đơn chiếc hoặc sản xuất hàng loạt theo từng đơn đặt hàng. Đối tượng tính giá thành là đơn đặt hàng. - Nội dung của phương pháp này. + Mỗi một đơn đặt hàng mở một bảng tính giá. + Cuối tháng căn cứ vào sổ tập hợp chi phí sản xuất theo từng đơn đặt hàng để ghi sang bảng tính giá thành. * Khi hoàn thành đơn đặt hàng tổng cộng chi phí trên bảng tính giá Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 20
Báo cáo thực tập theo đơn đặt hàng đó là giá của đơn đặt hàng còn những đơn đặt hàngd chưa hoàn thành là chi phí sản phẩm dở dang. * Phương pháp tỷ lệ. áp dụng trong các doanh nghiệp sản xuất nhiều loại sản phẩm có quy cách, phẩm chất khác nhau như may mặc, dệt kim, đóng giày Để giảm bớt khối lượng hạch toán kế toán thường tiền hành tập hợp chi phí sản xuất theo nhóm sản phẩm cùng loại căn cứ vào tỷ lệ chi phí giữa chi phí sản xuất thực tế và chi phí sản xuất kế hoạch, kế toán sẽ tính toán giá thành đơn vị tổng giá thành sản phẩm cùng loại. Công thức: ZTT = DĐK + CFPS - DCK * Phương pháp loại trừ chi phí. áp dụng đối với các doanh nghiệp mà trong quá trình sản xuất bên cạnh các sản phẩm chính thu được còn có thể thu được các sản phẩm phụ có thể xác định theo nhiều phương pháp như: Giá có thể sử dụng được, giá kế hoạch, giá ước tính Tổng giá thành;sản phẩm chính = Giá trị sản phẩm;d2điều kiện + ECFPS;TK - Giá trị sản phẩm;Mục thu hồi - Giá trị sản phẩm;d2CK * Phương pháp tính giá thành hệ số. Phương pháp này áp dụng trong các doanh nghiệp có quy trình công nghệ cho nhiều loại sản phẩm chính khác nhau. Đối tượng tập hợp chi phí là quy trình công nghệ. Đối tượng tính giá thành là từng loại sản phẩm. Nội dung của phương pháp này là chọn một loại sản phẩm làm tiêu chuẩn có hệ số giá thnàh bằng 1 để căn cứ vào sản lượng thực tế của từng loại sản phẩm và hệ số giá thành của chúng để quy đổi ra sản lượng tiêu chuẩn. Gọi QH là tổng sản lượng quy đổi. n QH = Qi xH i i 1 Tính tổng Z của toàn bộ quy trình sản xuất (nhiều loại) Z = DAK + CFSX - DCK Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 21
Báo cáo thực tập Trên đây là các phương pháp chung để tính giá thành sản phẩm, mỗi phương pháp có điều kiện áp dụng đối tượng hạch toán, phương pháp tính, ưu nhược điểm riêng. Vì thế các doanh nghiệp cần phải dựa vào đặc điểm, quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm của mình mà lựa chọn phương pháp phù hợp nhất chính xác nhất, đảm bảo công tác hạch toán giá thành đạt hiệu quả cao. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 22
Báo cáo thực tập Phần II Thực trạng hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Gạch ốp lát Hà Nội. I. Khái niệm đặc điểm sản xuất kinh doanh ở công ty gạch ốp lát Hà Nội. 1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty ốp lát Hà Nội. Công ty gạch ốp lát Hà Nội là tiền thân của xí nghiệp Gạch ngói Hữu Hưng (đổi tên thành công ty gốm xây dựng Hữu Hưng vào tháng 8/1994) được thành lập theo quyết định 094A - Bộ xây dựng - TCLĐ tháng 6/1959 của Bộ trưởng bộ xây dựng. Tồn tại và phát triển gần 40 năm, đến ngày 19/5/1998 theo Quyết định 284/QĐ/BXD, công ty gốm xây dựng Hữu Hưng tách ra thành công ty gạch ốp lát Hà Nội và nhà máy gạch Hữu Hưng để tạo điều kiện tự chủ cho mỗi đơn vị kinh doanh thuận lợi trong công tác kế toán hạch toán kế toán. Từ đây công ty gạch ốp lát Hà Nội trở thành một đơn vị hạch toán độc lập với chức năng sản xuất và kinh doanh gạch ốp tường và gạch lát nền thuộc Tổng công ty thuỷ tinh và Gốm xây dựng. Công ty đóng tại địa bàn tại phường Trung Hoà - Cầu Giấy - Hà Nội. Tín đến nay công ty đã có tổng số công nhân viên lên tới 1000 người. Với cơ sở vật chất ban đầu khá thuận lợi, với diện tích mặt bằng là 22.600 m2 bao gồm hệ thống nhà xưởng kho bãi, văn phòng làm việc và 2 dây truyền sản xuất gạch hiện đại hoàn toàn tự động được nhập từ Châu Âu, sản phẩm Gạch ốp lát nền và gạch ốp tường mang nhãn hiệu VICERA đang có chỗ đứng khá vững trên thị trường. Bất kỳ một nhãn hiệu nào muốn tồn tại trong nền kinh tế thị trường thì luôn tự cải biến mình. Hiểu được điều đó ban lãnh đạo công ty luôn cố gắng nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng năng suất lao động để hạ giá thành sản phẩm. Với chính sách chất lượng và chỉ cung ứng ra thị trường những sản phẩm phù hợp, đồng thời không ngừng nâng cao chấtt lượng thoả mãn nhu cầu Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 23
Báo cáo thực tập của khách hàng, được viết ra như một nội quy, điều lệ cho các thành viên trong công ty cùng phấn đấu thực hiện. Từ ngày 01/09/1999 để tạo sự thống nhất tên gọi với các sản phẩm khác của Tổng công ty, nhãn hiệu sản phẩm của công ty đổi thành VICILACERA thay cho VICERA. Công ty biết rằng dù với nhãn hiệu nào, thì việc làm hài lòng khách hàng vẫn luôn là nhiệm vụ trọng tâm ở công ty có phòng kỹ thuật nhiệm vụ kiểm tra, thẩm định chịu trách nhiệm đảm bảo sản phẩm trao đến tay khách hàng là những sản phẩm đạt chất lượng tiêu chuẩn tốt, đồng thời nghiên cứu tìm tòi trên thị trường những loại vật liệu mới để tăng chất lượng sản phẩm không chỉ dừng lại ở đó công ty còn làm hài lòng khách hàng với hệ thống sản phẩm có nhiều mẫu mã đa dạng nhiều chủng loại kích cỡ khác nhau. Ban đầu công ty chỉ có hai loại kích cỡ khác nhau là: 200 x 200 x 7,5 mm và 300 x 300 x 8mm đến nay có thêm 2 loại kích cỡ to đó là: 400 x 400 x 9mm và 500 x 500 x 10mm đổng thời mỗi loại kích cỡ loạ có 2 mức chất lượng với giá cả khác nhau toạ nhiều cơ hội lựa chọn cho khách hàng. Các hoa văn nhiều loạivới màu sắc khá đa dạng phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng vì vậy khách hàng đến với công ty ngày một nhiều hơn. Nhờ vậy sản lượng tiêu thụ của gạch ốp lát Hà Nội tăng đều qua các năm, từ hai dây truyền sản xuất hai loại gạch đến nay công ty có 3 dây truyền hoạt động liên tục 24/24 giờ chỉ sản xuất Gạch lát nền. Từ tháng 1/2001 công nghệ sản xuất gạch ốp tường được chuyển giao sang cho công ty gạch men Thăng Long (một thành viên của tổng công ty). Nhưng công ty vẫn kinh doanh gạch ốp tường để tận dụng mối quan hệ cũ và theo yêu cầu của Tổng công ty. Đến nay hệ thống đại lý của công ty phủ kín 61 tỉnh thành trong cả nước, ở các thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh số lượng đại lý tiêu thụ lên đến hàng chục. Vài năm gần đây thị phần của công ty va các đối thủ cạnh tranh chính của công ty có xu hướng giảm mặc dù sản lượng tiêu thụ của công ty vẫn tăng, nhường chỗ cho các sản phẩm của các doanh nghiệp mới trong nước và một số sản phẩm mang nhãn hiệu quốc tế, đây là quy luật tất yếu cho nền kinh tế Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 24
Báo cáo thực tập đang trên đà mở cửa. Bởi vậy từ năm 2000 công ty đã có kế hoạch mở rộng thị trường tiêu thụ ra các nước trên thế giới, bước đầu là tham gia các hội trợ quốc tế ở trong và ngoài nước. 2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh và tổ chức bộ máy quản lý sản xuất kinh doanh. a. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Công ty gạch ốp lát Hà Nội là một doanh nghiệp nhà nước, sản xuất và kinh doanh hai loại sản phẩm chính là gạch ốp lát nền và gạch lát nhà vệ sinh với các kích cỡ khác nhau. Thị trường trong nước và thị trường tiêu thụ chính của công ty, tập chung nhiều ở các thành phố lớn, hiện nay công ty đang có những cố gắng để đưa sản phẩm ra tiêu thụ ở thị trường thế giới. Thị trường đầu vào của công ty khá đa dạng nguồn nguyên liệu vật liệu chính chủ yếu từ các nhà cung cấp trong nước như: Công ty xăng dầu hàng không, công ty khoáng sản Yên Bái. Nguyên vật liệu phụ, men màu, các chất phụ giá và phụ tùng thay thế được nhập từ nước ngoài. Nhìn chung sản phẩm của công ty Gạch ốp lát Hà Nội khá đa dạng về mẫu mã và kích thước, chất lượng tốt, sản xuất trên dây truyền tự động, từ khi nguyên vật liệu được đưa vào cho đến khi sản phẩm hoàn thành chỉ mất khoảng thời gian 45 phút, bởi vậy sản phẩm làm dở của công ty ở thời điểm đầu kỳ và cuối kỳ thường như nhau. Với sự nhạy bén trước nhu cầu thị trường đầu tư đúng đắn, công ty đã không ngừng lớn mạnh, sản phẩm của công ty đã có mặt ở tất cả các tỉnh thành trong cả nước, chất lượng sản phẩm ngày càng được nâng cao và gây dựng được uy tín với khách hàng. Chiến lược phát triển của công ty là không ngừng nâng cao chất lượng, năng suất để vươn ra thị trường thế giới, một thị trường rộng lớn, đầy hứa hẹn và không ít thử thách. b. Tổ chức bộ máy quản lý sản xuất kinh doanh. Hệ thống kế toán ở công ty được tổ chức theo mô hình tập trung để phù hợp với đặc điểm tổ chức và quy mô sản xuất kinh doanh của công ty. Mô Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 25
Báo cáo thực tập hình kế toán tập trung giúp cho việc kiểm tra chỉ đạo nghiệp vụ tốt hơn đảm bảo lãnh đạo thống nhất tập trung của kế toán trưởng và lãnh đạo thống nhất tập trung của kế toán trưởng và lãnh đạo công ty đối với toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như công tác kế toán trong công ty. Bộ máy quản lý của công ty cơ cấu theo sơ đồ sau: Giám đốc PGĐ PGĐ PGĐ sản xuất Thiết bị Kinh doanh Phòng Phòng Phòng Phòng KHSX TCKT Hành chính Kỹ thuật PX PX Phòng sản xuất Cơ điện Kinh doanh Trong đó: * Ban giám đốc công ty gồm có 4 người: 1 Giám đốc và 3 Phó giám đốc. - Giám đốc là người đứng đấu bộ máy quản lý chỉ đạo và chịu trách nhiệm về kết quả sản xuất kinh doanh của công ty. Ngoài việc uỷ quyền cho các Phó giám đốc, Giám đốc còn chỉ đạo trực tiếp qua các phòng ban. Các Phó giám đốc là người giúp việc trực tiếp cho Giám đốc, trực tiếp chỉ đạo về mặt nghiệp vụ, các bộ phận hoạt động trong phạm vi trách nhiệm của mình. Các phòng ban: Việc tổ chức phòng ban tuỳ thuộc vào yêu cầu quản lý kinh doanh đứng đầu là các trưởng phòng và phó phòng chịu sự lãnh đạo trực tiếp của ban giám đốc và đồng thời có vai trò trực tiếp của ban giám đốc và đồng thời có vai trò trợ giúp giám đốc chỉ đạo các hoạt động sản xuất kinh doanh thông suốt. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 26
Báo cáo thực tập Công ty có các phòng ban sau: - Phòng tài chính - kế toán: có chức năng lập kế hoạch tài chính và tổ chức thực hiện tốt kế hoạch đó theo hướng, quý, năm. Cung cấp những chỉ tiêu kinh tế tài chính cần thiết cho Giám đốc công ty, thực hiện hạch toán, kế toán theo quy định của nhà nước và điều lệ hoạt động của tổng công ty, của công ty, lập báo cáo kế hoạch để phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của công ty theo từng tháng, quý, năm. - Phòng kinh doanh: Thực hiện các công việc về thương mại để bán hết sản phẩm của công ty sản xuất ra, thực hiện các công việc nghiên cứu thị trường và đề ra các chiến lược kinh doanh của công ty thực hiện các công việc kinh doanh khác để kiếm lời và các dịch vụ sau bán đối với khách hàng. - Phòng tổ chức lao động: Có chức năng xây dựng quản lý công tác tổ chức lao động tiền lương, định mức lao động, bảo hiểm xã hội, quản lý công tác đào tạo, theo dõi ký kết hợp đồng lao động, quản lý hồ sơ cán bộ công nhân, giải quyết thủ tục tuyển dụng, thôi việc. - Phòng kế hoạch sản xuất: Có chức năng lập kế hoạch sản xuất và kế hoạch giá thành sản phẩm theo tháng, quý, năm. Lập kế hoạch và tổ chức cung ứng kịp thời, đầy đủ số lượng và chất lượng các loại vật tư, nguyên nhiên vật liệu phụ tùng thiết bị, phân tích đánh giá việc tổng kết thực hiện kế hoạch và làm báo cáo định kỳ. - Phòng hành chính: có chức năng quản lý và thực hiện toàn bộ công tác hành chính trong công ty theo quy định chung về pháp lý hành chính hiện hành của nhà máy, quản lý theo dõi việc sử dụng tài sản của công ty, thực hiện công tác đối nội, đối ngoại, giao dịch hàng ngày, công tác y tế cơ sở. * Các phân xưởng. - Phân xưởng sản xuất: có chức năng sản xuất có hiệu quả gạch lát nền và gạch lát nhà vệ sinh theo quy định của công ty giao, bảo đảm về tỷ số lượng và chất lượng, chịu trách nhiệm quản lý, bảo quản và sử dung có hiệu quả tài sản cố định, vật tư nguyên liệu, nhiên liệu, phụ tùng công cụ lao động Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 27
Báo cáo thực tập sản xuất, thành phẩm chưa nhập kho, giữ bí mật về công nghệ sản xuất, số liệu chủng loại trong quá trình sản xuất. - Phân xưởng cơ điện: có chức năng quản lý kỹ thuật về thiết bị máy móc của công ty, tổ chức thực hiện các công việc cụ thể phục vụ cho dây truyền hoạt động ổn định, bền, đảm bảo thiết bị hoạt động an toàn, tổng kết đánh giá hiệu quả của thiết bị hoạt động. Tại các phân xưởng, các tổ chức sản xuất có quản đốc phân xưởng trực tiếp quản lý điều hành các hoạt động kinh doanh của phân xưởng mình. Các phòng ban và các phân xưởng có mối quan hệ chặt chẽ, cùng bàn bạc, kiểm khai công nghệ khi có lệnh của Giám đốc nhằm thực hiện mọi việc nhanh gọn, có hiệu quả. II. Công tác kế toán của công ty Gạch ốp lát Hà Nội. 1. Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán của Công ty Bộ máy kế toán của Công ty được tổ chức theo hình thức kế toán tập trung. Hiện nay, phòng kế toán của Công ty có 1 kế toán trưởng, 5 nhân viên kế toán và 1 thủ quỹ. Sơ đồ bộ máy kế toán của Công ty Kế toán trưởng Thủ Kế Kế Kế Kế toán Kế quỹ toán toán toán TSCĐ kiêm toán thanh thành tổng kế toán tiền vật toán phẩm hợp lương tư * Chức năng và nhiệm vụ của từng bộ phận trong phòng kế toán tài chính của Công ty. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 28
Báo cáo thực tập - Kế toán trưởng: có nhiệm vụ tổ chức bộ máy kế toán của Công ty, đảm bảo bộ máy gọn nhẹ, phù hợp với tổ chức sản xuất kinh doanh và yêu cầu hoạt động có hiệu quả, thực hiện việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, xây dựng đội ngũ cán bộ nhân viên kế toán - thống kê trong Công ty. Kế toán trưởng tổ chức kiểm tra việc thực hiện chế độ ghi chép hạch toán ban đầu, chấp hành chế độ báo cáo thống kê, báo cáo quyết toán theo quy định, tổ chức bảo quản hồ sơ, tài liệu kế toán theo chế độ lưu trữ, phát huy khả năng tièm tàng trong Công ty, đề suất biện pháp cải tién hình thức và phương pháp kế toán phù hợp với điều kiện kế toán hiện tại của Công ty. - Các nhân viên khác: chịu trách nhiệm hạch toán đầy đủ chính xác các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh thuộc lĩnh vực mình phụ trách. Do thị trường tiêu thụ của Công ty khá rộng, nghiệp vụ thành phẩm nhiều và phức tạp nên phụ trách bộ phận này có 2 nhân viên kế toán, chịu trách nhiệm từng khu vực cụ thể theo sự phân công của kế toán trưởng, đây cũng là bộ phận chịu trách nhiệm tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành. Nhân viên kế toán phân xưởng chịu trách nhiệm ghi chép sổ sách nghiệp vụ phát sinh tại phân xưởng, sau đó chuyển chứng từ, báo cáo về phòng kế toán để xử lý và tiến hành công việc kế toán. Chức năng của phòng kế toán - tài chính của Công ty gạch ốp lát Hà Nội là phản ánh, ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty một cách chính xác, đầy đủ và kịp thời; thu thập, phân loại và xử lý tổng hợp số liệu nhằm xác định, cung cấp thông tin cần thiết phục vụ cho công tác quản lý kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch , việc sử dụng các nguồn vốn, lập kế hoạch tài chính phân phối nguồn vốn bằng tiền trong việc sử dụng vật tư, lao động và mọi mặt hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty , ngăn ngừa các vi phạm pháp luật về kinh tế tài chính, tham ô, lãng phí giúp cho giám đốc Công ty, lãnh đạo Công ty có đường lối đúng đắn và hiệu quả cao nhất trong công việc. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 29
Báo cáo thực tập Phòng kế toán - tài chính của Công ty vừa thực hiện kế toán tài chính vừa thực hiện kế toán quản trị, bộ phận kế toán đảm nhận công việc nào thì vừa làm kế toán tài chính vừa làm kế toán quản trị. 2. Chứng từ và sổ sách kế toán: Công ty Gạch ốp lát Hà Nội sản xuất sản phẩm thuộc đối tượg chịu thuế GTGT tính theo phương pháp khấu trừ, hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên. Hệ thống chứng từ và tài khoản của Công ty được sử dụng theo quyết định 1141/TC/QĐ/CĐKT ngày 1/11/1995 của Bộ Tài chính. công tác kế toán của Công ty được thực hiện hoàn toàn trên máy vi tính, kế toán chỉ việc nhập số liệu chứng từ ban đầu máy sẽ tự động lên sổ theo chương trình đã được cài sẵn. Chương trình phần mềm kế toán sử dụng tại Công ty là FAST-ACCOUNTING bao gồm: - Kế toán tổng hợp - Kế toán vốn bằng tiền - Kế toán công nợ phải thu: bán hàng và phải thu khác - Kế toán công nợ phải trả: mua hàng, vật tư và phải trả khác. - Quản lý hàng tồn kho - Quản lý tài sản cố định - Kế toán chi phí và tính giá thành. Các chương trình phần mềm kế toán trên được lên sổ theo hình thức Nhật ký chung. Mội nghiệp vụ kinh tế phát sinh căn cứ vào chứng từ kế toán và sẽ được lên sổ Nhật ký chung. Từ Nhật ký chung sẽ lên sổ cái các tài khoản; từ sổ thẻ kế toán chi tiết lên Bảng tổng hợp chi tiết; số liệu ở Sổ cái và Bảng tổng hợp chi tiết sẽ được đối chiếu, so sánh, kiểm tra. Từ Sổ cái kế toán lên Bảng cân đối số phát sinh của các tài khoản. Và cuối cùng căn cứ vào Bảng cân đối và Bảng tổng hợp các Báo cáo kế toán được thiết lập. Trình tự ghi sổ được trình bày theo sơ đồ sau: Với điều kiện ứng dụng vi tính và phù hợp với qui mô hoạt động kinh doanh vừa của mình Công ty đã lựa chọn hình thức kế toán Nhật ký chung. Trình tự ghi sổ theo hình thức nhật ký chung như sau: Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 30
Báo cáo thực tập Chứng từ gốc Sổ nhật ký chung Sổ, thẻ kế toán chi Sổ cái Bảng tổng hợp chi tiết Bảng cân đối phát sinh Báo cáo kế toán Ghi chú Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Như nhiều doanh nghiệp Việt Nam khác niên độ kế toán của Công ty bắt đầu từ ngày 1/1 đến 31/12 hàng năm. Đơn vị tiền tệ được sử dụng để hạch toán là V NĐ. Kỳ kế toán của Công ty là hàng tháng. Là một doanh nghiệp sản xuất nên tài sản cố định của Công ty chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá trị tài sản, nó được đánh giá theo giá trị còn lại, việc sửa chữa tài sản cố định Công ty không tổ chức trích trước chi phí. Với nguyên vật liệu và thành phẩm nhập kho được quản lý theo phương pháp thẻ song song. Theo phương pháp này: - Tại kho: Mở một bộ thẻ theo dõi từng loại nguyên vật liệu, thành phẩm về mặt số lượng. Hàng ngày, thủ kho căn cứ vào chứng từ xuất nhập tiến hành ghi vào thẻ kho từng loại NVL , thành phẩm theo số lượng. - Tại phòng kế toán: Kế toán sử dụng sổ kế toán chi tiết về NVL, thành phẩm để theo dõi tình trạng nhập - xuất - tồn chi tiết cả về số lượng và giá trị. Định kỳ căn cứ vào chứng từ N-X-T do thủ kho chuyển đến kế toán ghi vào sổ Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 31
Báo cáo thực tập kế toán chi tiết theo từng đối tượng về cả số lượng và giá trị. Cuối kỳ, tính số dư tồn kho và đối chiếu với bộ thẻ kho của thủ kho, căn cứ vào sổ kế toán chi tiết để lập báo cáo N-X-T kho. Sơ dồ hạch toán chi tiết hàng tồn kho theo phương pháp thẻ song song của Công ty: Thẻ kho P.N kho P.X kho Sổ chi tiết vật tư - hàng hoá Báo cáo N - X - T Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu số liệu Tại Công ty Gạch ốp lát Hà Nội nguyên lĩnh vực, thành phẩm xuất kho giá trị được tính theo phương pháp bình quân. Hiện nay Công ty lập đủ 4 báo cáo tài chính theo quy định hiện hành của hệ thống kế toán doanh nghiệp Việt Nam, đó là: - Bảng cân đối kế toán (BO1-DN). - Báo cáo kết quả kinh doanh (BO2-DN). - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (BO3-DN). - Thuyết minh báo cáo tài chính (BO9-DN). Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 32
Báo cáo thực tập 3. Đối tượng tập hợp chi phí và tính giá thành của Công ty. 3.1. Đối tượng tập hợp chi phí và phân loại chi phí sản xuất tại Công ty. a. Chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất tại Công ty. Tại Công ty Gạch ốp lát Hà Nội, chi phí sản xuất được xác định là toàn bộ các hao phí về lao động, tài sản, vật tư , vốn bằng tiền doanh nghiệp đã bỏ ra để sản xuất ra sản phẩm, cụ thẻ là cho hoạt động ở 2 phân xưởng sản xuất và phân xưởng cơ điện như các khoản hao phí về nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ, chi phí trả lương và các khoản trích theo lương cho cán bộ công nhân viên ở các phân xưởng, chi phí kháu hao tài sản cố định, dịch vụ mua ngoài, chi phí bằng tiền khác phục vụ tiếp cho việc sản xuất sản phẩm được tính ra VNĐ và kỳ tính là hàng tháng. Quản lý và sử dụng tiết kiệm chi phí sản xuất được đánh giá là công việc quan trọng đối với Công ty, bởi vậy việc quản lý hạch toán chi phí sản xuất luôn được quan tâm. Để thuận tiẹn cho công tác quản lý chi phí và phù hợp với điều kiện kiểm toán theo quy định của hệ thống kế toán Việt Nam, Công ty tiến hành phân loại chi phí sản xuất theo công dụng của chi phí bao gồm: * Chi phí NVL trực tiếp: là những yếu tố vật chất chính tạo nên sản phẩm, ở Công ty khoản chi phí này chiếm tỷ trọng lớn khoảng hơn 60% giá thành sản phẩm, gồm: - NVL chính: đất sét, men, feldspar, cao lanh, kẽm, vôi, sỏi cuội, men mầu các loại - Nhiên liệu: các loại dầu (dầu hoả, dầu diezen ) * Chi phí nhân công trực tiếp: là những chi phí về tiền lương, tiền thưởng theo sản phẩm, các khoản trích theo lương như: BHXH, BHYT, KTCĐ của những người lao động trực tiếp tham gia sản xuất sản phẩm tại phân xưởng sản xuất (chi phí tiền lương cho công nhân ở phân xưởng cơ điện được hạch toán vào chi phí sản xuất chung) * Chi phí sản xuất chung: Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 33
Báo cáo thực tập Khoản mục chi phí sản xuất chung của Công ty Gạch ốp lát Hà Nội chiếm tỷ trọng khá lớn do toàn bộ chi phí phát sinh trong phân xưởng cơ điện đều hạch toán vào chi phí này, nó chiếm khoảng 30% giá thành sản phẩm. Các khoản mục chi phí sản xuất chung bao gồm: - Chi phí nhân viên phân xưởng: Là các khoản chi phí tiền lương BHXH, BHYT, KTCĐ và phụ phí quản lý phân xưởng cho nhân viên quản lý phân xưởng và lao động gián tiếp ở phân xưởng cơ điện: - Chi phí nhân viên phân xưởng: bao gồm các chi phí về bao bì (vỏ hộp, kệ gỗ, dây đai ); chi phí vật liệu phụ (lưới, dung môi, con lăn ); chi phí về xăng dầu, bảo dưỡng xe, chi phí dầu mỡ bôi trơn - Chi phí dụng cụ sản xuất: Các chi phí công cụ, dụng cụ sản xuất sản phẩm ở 2 phân xưởng như: cuốc, xẻng, thùng đựng nguyên vật liệu, khuôn, phụ tùng điện, phụ tùng cơ khí, bảo trì máy móc thiết bị, các chi phí bảo hộ lao động (găng tay, khẩu trang ) - Chi phí khấu hao tài sản cố định: bao gồm các chi phí khấu hao 3 dây chuyền sản xuất, máy móc thiết bị, nhà xưởng, hệ thống kho, điện, nước thuộc các phân xưởng. - Chi phí dịch vụ mua ngoài: gồm các khoản chi phí về dịch vụ mua ngoài, tiền diện, nước, điện thoại - Chi phí bằng tiền khác như chi phí thuốc men, khám chữa bệnh cho nhân viên sản xuất, chi phí ăn ca và chi phí dự phòng khác b. Đối tượng kế toán chi phí sản xuất: Tại Công ty Gạch ốp lát Hà Nội có một phân xưởng sản xuất thực hiện nhiệm vụ sản xuất gạch lát nền với các kích xỡ khác nhau theo cùng một quy trình công nghệ. Ngoài ra còn có một phân xưởng cơ điện có nhiệm vụ sửa chữa, bảo trì máy móc thiết bị, giúp cho hoạt động sản xuất của Công ty được diễn ra liên tục. Đặc điểm sản xuất của Công ty là sản xuất hàng loạt với chu kỳ công nghệ ngắn, khép kín và yêu cầu quản lý đòi hỏi phải cho biết chi phí một cách chi tiết. Bởi vậy kế toán xác định đối tượng tập hợp chi phí là toàn bộ quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 34
Báo cáo thực tập 3.2. Đối tượng tính giá thành và kỳ tính giá thành. a. Đối tượng tính giá thành: Quy trình công nghệ khép kín hoạt động liên tục 24/24h. Sản phẩm đa vào sản xuất hoàn thành trong thời gian ngắn (45 phút). Sản phẩm Công ty bao gồm: Gạch lát nền các kích cỡ: 500x500x10mm, 400x400x10mm, 300x300x8mm, 200x200x7,5mm với nhiều màu sắc hoa văn khác nhau. Đối tượng tính giá thành của Công ty được xác định là những sản phẩm hoàn thành đạt tiêu chuẩn chất lượng ở giai đoạn công nghệ cuối cùng nhập kho của từng loại sản phẩm , từng kích cỡ. Đơn vị tính giá thành là 1 m2 gạch hoàn thành nhập kho. b. Kỳ tính giá thành: Kỳ kế toán của Công ty là hàng tháng, sản phẩm sản xuất lại có chu kỳ ngắn, ngày nào cũng có sản phẩm hoàn thành nhập kho. Đồng thời tại Công ty theo yêu cầu quản lý đòi hỏi khá cao, số liệu phải cập nhật, kịp thời nên kỳ tính giá thành được xác định là hàng tháng. Cuối mỗi tháng cùng với việc lập báo cáo kế toán cần thiết, tổng hợp, phân bổ và kết chuyển chi phí, kế toán tổ chức tính giá thành sản phẩm sản xuất trong tháng đó. 4. Tổ chức kế toán chi phí sản xuất tại Công ty Gạch ốp lát Hà Nội 4.1. Kế toán tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Nguyên vật liệu trực tiếp là một khoản chi phí chiếm tỷ trọng lớn trong chi phí sản xuất và chỉ tiêu giá thành sản phẩm, bởi vậy việc hạch toán đúng, đủ khoản chi phí này có ý nghĩa lớn. Nó tạo điều kiện cho công tác quản lý, sử dụng chi phí sản xuất tiết kiệm có hiệu quả đồng thời, đảm bảo cho chỉ tiêu giá thành được tính toán chính xác hơn. Nguyên vật liệu của Công ty được theo dõi trên tài khoản 152 - Nguyên liệu, vật liệu và mở chi tiết thành 4 tiểu khoản: - TK 1521 - Nguyên liệu chính - TK 1522 - Vật liệu phụ - TK 1523 - Nhiên liệu Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 35
Báo cáo thực tập - TK 1524 - Thiết bị, phụ tùng thay thế. Ngưyên vật liệu chính của Công ty phần lớn được mua trong nước, một phần nhỏ (màu, phụ tùng thay thé ) được nhập từ nước ngoài. ở Công ty Gạch ốp lát Hà Nội, nguyên vật liệu mua về nhập kho rồi mới đưa vão. Giá xuát kho được tính theo phương pháp bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập. Công thức tính đơn giá NVL xuất kho như sau: Giá trị NVL tồn kho đến Giá trị NVL nhập kho lần + Đơn giá bình lần nhập thứ n nhập thứ n quân NVL = Số lượng NVL tồn kho Số lượng NVL nhập kho xuất kho + đến lần nhập thứ n lần nhấp thứ n Sau đó căn cứ vào số lượng NVL xuất kho để tính giá trị NVL xuất kho: Giá trị NVL xuất Số lượng NVL xuất Đơn giá bình quân = x kho kho NVL xuất kho Việc tính giá bình quân NVL xuất kho và giá trị xuất kho do nhà máy tính thực hiện thông qua số liệu ghi trên các sổ chi tiết 152 được mở chi tiết cho từng loại NVL. Đối với Công ty Gạch ốp lát Hà Nội, chi phí NVL trực tiếp bao gồm chi phí NVL chính và nhiên liệu được sử dụng để sản xuất sản phẩm tại phân xưởng sản xuất và được hạch toán trực tiếp. Chứng từ sử dụng để hạch toán trong khâu này, bao gồm: Phiếu xuất kho, Bảng kê hạch toán chi phí NVL chính. - Phiếu xuất kho được viết thành 3 liên: Liên 1 lưu ở phòng kế toán Liên 2 trao cho người đề nghị cấp Liên 3 thủ kho giữ. - Bảng kê hạch toán chi phí sản xuất kinh doanh: do kế toán căn cứ vào số nguyên vật liệu trực tiếp xuất dùng theo từng chủng loại, lập bảng kê theo dõi. Bảng kê này là cơ sở giúp kế toán theo dõi khoản chi phí nguyên liệu chính trong tháng một cách cụ thể, tạo điều kiện cho công tác quản lý sử dụng Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 36
Báo cáo thực tập nguyên liệu, có kế hoạch xuất nhập kịp thời, đảm bảo cho hoạt động sản xuất của Công ty được tiến hành thông suốt liên tục. Bảng kê hạch toán chi phí nguyên vật liệu chính Tháng 3 năm 2002 TT Tên vật tư -Nguyên liệu ĐVT Số lượng Đơn giá Thành tiền I, Nguyên liệu xương 1.581.546.261 1 Đất sét Kim Sen Kg 1.806.717 153 276.427.701 2 Đất sét Sóc Sơn Kg 2.508.620 138 346.189.560 3 Feldspar Yên Bái Kg 810.090 459 371.831.310 4 Feldspar Tuyên Quang Kg 1.254.110 379 475.307.690 5 STPP Kg 15.660 60.500 101.790.000 6 Bi sỏi Kg 25.000 400 10.000.000 II.Nguyên liệu mem màu 3.394.089.850 A.Men gạch lát 3.394.089.850 1 Feldspar Kg 25.100 3.130 78.563.000 2 Đất sét men Kg 10.201 350 3.510.350 3 Caolin ngoại Kg 50.100 2.100 105.210.000 4 Nêphline Kg 20.200 5.400 109.080.000 5 Quartz ngoại Kg 10.100 2.900 29.290.000 6 Silicat Ziecon ngoại Kg 20.200 10.220 206.444.000 7 Frit Kg 140.200 9.800 1.373.960.000 8 Frit Engole Kg 30.000 10.500 315.000.000 9 Men lưới ngoại Kg 10.000 33.419 334.490.000 10 Màu ngoại Kg 3.435 235.000 807.225.000 11 STPP ngoại Kg 855 6.500 5.557.500 12 CMC ngoại Kg 400 65.000 26.000.000 13 Dung môi Kg 6.300 25.500 100.650.000 Tổng: 4.975.636.111 Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 37
Báo cáo thực tập Để hạch toán chi phí NVL trực tiếp, tịa Công ty kế toán sử dụng tài khoản 621: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, và được mở chi tiết thành 2 tài khoản cấp II. - TK 6211:Chi phí nguyên liệu chính - TK 6212: Chi phí nhiên liệu Bên Nợ: Chi phí nguyên liệu chính, nhiên liệu xuất dùng trực tiếp cho sản xuất trong tháng. Bên Có: - Nguyên liệu chính, nhiên liệu dùng không hết nhập kho - Kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sang TK 154: Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Cuối tháng TK 621 không có số dư. Trình tự hạch toán: - Hàng tháng, căn cứ vào phiếu xuất kho vật tư kế toán tiến hành vào sổ Nhất ký chung và sổ chi tiết choTK 152. Nợ TK 621: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Có TK 152: Nguyên liệu, vật liệu Và vào sổ chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh: - Nếu xuất nguyên liệu chính: Nợ TK 6211: Chi phí NL chính Có TK 1521: NL chính - Nếu xuất nhiên liệu: Nợ TK 6212: Chi phí nhiên liệu Có TL 1523: Nhiên liệu Cuối kỳ căn cứ vào số liệu trên Bảng kê hạch toán chi phí sản xuất và số liệu trên sổ chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh, kế toán tiến hành kết chuyển chi phí NVL trực tiếp. Nợ TK154: Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Có TK 621 (chi tiết): Chi phí NVLtrực tiếp. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 38
Báo cáo thực tập Nếu xảy ra trường hợp nguyên liệu, nhiên liệu dùng không hết nhập lại kho ở thời điểm cuối kỳ, thì trước khi kết chuyển chi phí căn cứ vào sổ thực nhập, kế toán ghi: Nợ TK 152 (1,3): Nguyên liệu, vật liệu Có TK 621 (1,2): Chi phí NVL trực tiếp (Trích sổ cái tài khoản 621: Chi phí NVL trực tiếp tháng 3/2002) Sổ Cái Tài khoản 621. Chi phí NVL trực tiếp (Trích từ ngày 01/03/2002) Chứng từ TK đối Diễn giải PS nợ PS có Số Ngày ứng 190 03/03 Xuất NL xương cho 1521 609.336.000 gạch lát từ ngày 01- 10/3/2002 191 03/03 Xuất NL men cho gạch 1521 112.788.184 lát từ ngày 01- 10/3/2002 192 10/3 Xuất NL xương cho 1521 54.142.530 gạch lát 193 25/3 Xuất NL men cho gạch 1521 16.609.395 lát từ 11-20/3/2002 201 31/3 Xuất nhiên liệu cho 1523 2.709.610.000 phân xưởng sản xuất 86 31/3 Kết chuyển từ TK 621 154 7.685.246.111 sang TK154 Phát sinh Nợ: 7.685.246.111 Phát sinh Có: 7.685.246.111 Số dư Có: 0 Ngày 02/04/2002 Kế toán trưởng Người lập biều Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 39
Báo cáo thực tập 4.2. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp tịa Công ty Gạch ốp lát Hà Nội là toàn bộ các khoản chi phí phải trả cho công nhân trực tiếp tham gia vào quá trình chế tạo sản phẩm bao gồm tiền lương, tiền thưởng, phụ cấp và các khoản trích theo lương ở phân xưởng sản xuất. ở Công ty Gạch ốp lát Hà Nội, việc tính lương và các khoản trích theo lương của công nhân trực tiếp sản xuất thực hiện bởi nhân viên thống kê phân xưởng sản xuất, còn các bộ phận khác trong đơn vị do phòng tổ chức lao động thực hiện. Cuối tháng, Phòng tổ chức lao động sẽ tập hợp các bảng thanh toán lương của các bộ phận để gửi lên phòng kế toán để xét duyệt. Căn cứ vào các Bảng thanh toán lương và các chứng từ có liên quan, kế toán tiền lương hoàn tất việc hạch toán lương và các khoản trích theo lương. Như vậy, ở Công ty Gạch ốp lát Hà Nội, việc tính lương và thanh toán lương cho từng công nhân cụ thể do nhân viên thống kê phân xưởng sản xuất thực hiện, còn kế toán tiền lương chỉ có nhiệm vụ xét duyệt tính đúng đắn hợp lý, chính xác của các bảng thanh toán lương và thực hiện việc tính lương voà chi phí sản xuất kinh doanh trong tháng. Công ty không thực hiện việc trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân trực tiếp sản xuất. Việc tính lương cho công nhân trực tiếp sản xuất, Công ty áp dụng hình thức trả lương theo sản phẩm, hiện nay Công ty đã xây dựng 1 hệ thống đơn giá tiền lương sản xuất 1m 2 gạch lát. Đó sẽ là căn cứ để tính lương phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất ở từng công đoạn cụ thể. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 40
Báo cáo thực tập Đơn giá tiền lương sản xuất 1m2 gạch lát nền tráng men Đơn vị : đồng/m2 sản phẩm Biên chế Tiền Tiền Tổng Nội dung công việc lao động lương thưởng cộng 1. Phân xưởng sản xuất 315 660,69 165,17 914,82 a. Công đoạn xúc lật 5 12,0 3 16,56 + Phụ cấp độc hại 0,80 + Phụ cấp ca 3 0,76 b. Công đoạn gia công phối liệu 30 54,24 13,6 76,59 xương + Phụ cấp độc hại 4,83 + Phụ cấp cấp 3 3,92 c. Công đoạn nghiền men 21 40,26 10,06 56,45 + Phụ cấp ca 3 2,75 + Phụ cấp độc hại 3,38 d. Công đoạn phun sấy 9 17,21 4,03 23,87 + Phụ cấp ca 3 1,18 + Phụ cấp độc hại 1,45 e. Tráng ép men 89 160,68 40,17 226,81 + Phụ cấp ca 3 11,64 + Phụ cấp độc hại 14,32 f. Nung sản phẩm 47 101,07 25,27 140,05 + Phụ cấp ca 3 6,15 + Phụ cấp độc hại 7,56 g. Phân loại sản phẩm 73 134,38 33,6 189,23 + Phụ cấp ca 3 9,55 + Phụ cấp độc hại 11,7 Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 41
Báo cáo thực tập h. Vận chuyển thành phẩm, phế 16 33,50 8,45 46,94 phẩm hỏng + Phụ cấp ca 3 2,42 + Phụ cấp độc hại 2,57 i. Quản lý phân xưởng 25 107,03 26,76 138,32 + Phụ cấp ca 3 4,53 + Phụ cấp độc hại 2. Phân xưởng cơ điện 51 148,74 37,18 189,64 a. sản xuất ca sản xuất sửa chữa 24 65,43 16,36 85,51 máy móc + Ca 3 cho sản xuất 3,72 b. Làm công việc bảo dưỡng máy 22 54,44 13,61 68,05 móc, thiết bị c. Quản lý phân xưởng cơ điện 5 28,87 7,22 36,08 3. Gia công NVL 16 22,96 5,74 28,70 4. Các công việc không khoán 83 133,46 52,24 185,70 theo sản phẩm và 1 số việc phát sinh 5. Khối quản lý, phục vụ cơ quan 56 251,53 62,88 314,41 Cộng 887 2026,49 525,34 1.633,27 Tổng đơn Đơn giá Phụ cấp Phụ cấp ca Đơn giá giá tiền tiền lương độc hại 3 giai đoạn = + tiền thưởng + + lương của giai đoạn i giai đoạn i(nếu có) giai đoạn i giai đoạn i i(nếu có) Lương sản phẩm của Sản lượng sản phẩm Tổng đơn giá tiền Công nhân trực tiếp = sản xuất hoàn thành x lương của các giai sản xuất trong tháng nhập kho trong tháng đoạn sản xuất Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 42
Báo cáo thực tập Đối với các khoản trích theo lương được tính như sau: Khoản trích BHXH, Lương sản Phụ % quý BHYT của công nhân = phẩm + cấp x trực tiếp sản xuất định (Trong đó % quy định đối với BHXH là 15%, BHYT là 2%) Khoản trích KPCĐ của Tổng lương thực tế trả cho = x 2 công nhân trực tiếp sản xuất công nhân trực tiếp sản xuất Lương và các khoản trích theo lương được tính toán và hoàn chỉnh trên bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội. Đây là căn cứ để kế toán hạch toán chi phí nhân công trực tiếp. Để hạch toán chi phí nhân công trực tiếp kế toán sử dụng TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp. TK này được mở chi tiết cho từng tổ đội ở phân xưởng sản xuất: TK 6221: Chi phí nhân công trực tiếp - Tổ phế liệu TK 6222: Chi phí nhân công trực tiếp - Tổ ép và men TK 6223: Chi phí nhân công trực tiếp - Tổ lò nung TK 6224: Chi phí nhân công trực tiếp - Tổ phân loại TK 6225: Chi phí nhân công trực tiếp - Tổ xe súc và sấy Nội dung và kết cấu TK 622: Bên Nợ: Chi phí lương và các khoản trích theo lương của công nhân trực tiếp tham gia sản xuất ở phân xưởng sản xuất. Bên Có: Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp sang TK 154: Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. TK 622 cuối tháng không có số dư. Trình tự hạch toán: Hàng tháng căn cứ vào Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội, bảng thanh toán tiền lương cho công nhân trực tiếp tham gia sản xuất, kế toán ghi: Nợ TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp (Chi tiết theo từng tổ đội) Có TK 334: Lương thực tế phải trả cho CN trực tiếp sản xuất Có TK 338: Các khoản trích theo lương Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 43
Báo cáo thực tập Chi tiết: 3382- KPCĐ 3383- BHXH 3384- BHYT Cuối tháng tiến hành kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp sang TK tính giá thành: Nợ TK 154: Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Có TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp sản xuất Các chi phí về nhân công trực tiếp sau khi được hạch toán trên sổ Nhật ký chung và các sổ chi tiết, định kỳ từ Nhật ký chung kế toán vào sổ cái tài khoản 622. sổ cái tài khoản 622- Chi phí nhân công trực tiếp ( Trích ngày 01/03/2002- 31/03/2002) Chứng từ TK đối Diễn giải P S Nợ P S Có Số Ngày ứng 31/03 13 Trích tiền lương trả 334 799.420.525 CNSX T3/2002 31/03 14 Tính các khoản trích 338 48.626.549 theo lương của CNSX - Kinh phí công đoàn 3382 16.745.378 - Bảo hiểm xã hội 3383 28.130.445 - Bảo hiểm y tế 3384 3.750.726 31/03 87 Kết chuyển TK 622- 154 848.047.074 154 P S Nợ: 848.047.074 P S Có: 848.047.074 Số dư Có: 0 Ngày 02 tháng 04 năm 2002 Kế toán trưởng Người lập biểu Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 44
Báo cáo thực tập 4.3. Kế toán chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung ở Công ty Gạch ốp lát Hà Nội bao gồm chi phí nhân viên phân xưởng, vật liệu, công cụ, dụng cụ, chi phí khấu hao TSCĐ, chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí bằng tiền khác phát sinh ở phạm vi phân xưởng sản xuất và phân xưởng cơ điện như tiền lương và các khoản trích theo lương của công nhân xưởng cơ điện, nhân viên quản lý ở cả hai phân xưởng, chi phí bao bì, dầu mỡ Căn cứ để hạch toán chi phí này bao gồm các chứng từ sau; - Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội- phần chi phí sản xuất chung cho toàn bộ nhân viên phân xưởng cơ điện và nhân viên quản lý phân xưởng sản xuất; bảng thanh toán lương. - Phiếu xuất kho vật liệu phụ, phụ tùng thay thế, công cụ, dụng cụ. - Bảng tính khấu hao TSCĐ - Hoá đơn các chi phí dịch vụ mua ngoài ( Hoá đơn GTGT hoặc Hoá đơn mua hàng), Phiếu chi tiền mặt, Giấy báo Nợ của ngân hàng ) Tài khoản được sử dụng để hạch toán chi phí sản xuất chung là TK 627: Chi phí sản xuất chung và được mở chi tiết thành 6 TK cấp II: - TK 6271: Chi phí nhân công trực tiếp - TK 6272: Chi phí vật liệu phân xưởng - TK 6273: Chi phí dụng cụ sản xuất - TK 6274: Chi phí khấu hao TSCĐ -TK 6277: Chi phí dịch vụ mua ngoài - TK 6278: Chi phí bằng tiền khác Nội dung và kết cấu TK 627 Bên Nợ: Chi phí sản xuất chung và phát sinh trong kỳ Bên Có: - Các khoản ghi giảm chi phí sản xuất chung - Kết chuyển chi phí sản xuất chung về TK 154: Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang để tính giá thành. Chi phí sản xuất chung ở 2 phân xưởng khi phát sinh đều được tập hợp chi tiết theo các tiểu khoản như trên. Thực tế tại Công ty Gạch ốp lát Hà Nội, Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 45
Báo cáo thực tập chỉ sản xuất một loại gạch là gạch lát nền ( gạch lát nhà về sinh được cắt ra từ gạch lát nền ) nên tất cả các chi phí sản xuất chung tập hợp được đều phân bổ cho gạch lát nền. Trình tự hạch toán: - Hàng tháng, căn cứ vào bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội, kế toán tiến hành tập hợp chi phí, nhân viên phân xưởng tiến hành lên sổ Nhật ký chung, sổ chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh (TK 6271) Nợ TK 627(6271): Chi phí sản xuất chung Có TK 334: Phải trả cán bộ công nhân viên (Chi tiết cho từng phân xưởng) Có TK 338: Phải trả khác (Chi tiết 3382: KPCĐ 3383: BHXH 3384: BHYT) - Hàng ngày, các khoản chi phí về vật liệu xuất dùng cho tổ đội sản xuất và các phân xưởng, căn cứ vào Phiếu xuất kho kế toán lên sổ Nhật ký chung, sổ chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh (TK 6272). Nợ TK 627 (6272): Chi phí vật liệu sản xuất Có TK 152: Nguyên liệu, vật liệu (Chi tiết 1522: Vật liệu phụ 1523: Nhiên liệu 1524: Thiết bị, phụ tùng thay thế) - Xuất kho công cụ, dụng cụ dùng cho sản xuất chung ở phân xưởng, căn cứ vào Phiếu xuất kho kế toán lên sổ Nhật ký chung, sổ chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh (TK 6273). Nợ TK 627(6273): Chi phí công cụ, dụng cụ Có TK 153: Công cụ, dụng cụ Trường hợp công cụ, dụng cụ xuất dùng có giá trị lớn cần phải tiến hành phân bổ cho nhiều kỳ kinh doanh, khi xuất dùng kế toán ghi: Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 46
Báo cáo thực tập Nợ TK 142(1421): Chi phí trả trước Có TK 153: Công cụ, dụng cụ Chi phí công cụ, dụng cụ phân bổ cho kỳ kinh doanh này: Nợ TK 627(6273): Chi phí công cụ, dụng cụ Có TK 142(1421): Chi phí trả trước - Với TSCĐ, không tổ chức trích trước chi phí sửa chữa lớn. Hàng tháng, căn cứ vào số khấu hao được tính theo công thức: Số tiền khấu hao TSCĐ Nguyên giá TSCĐ = trích trong tháng Số năm sử dụng x 12 tháng Trên thực tế, việc tính khấu hao máy tự động thực hiện theo chương trình đã được cài đặt sẵn, và căn cứ vào Bảng tính khấu hao TSCĐ, máy sẽ lên sổ Nhật ký chung, sổ chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh (TK 6274) Nợ TK 627 (6274): Chi phí khấu hao TSCĐ Có TK 214: Hao mòn TSCĐ Đồng thời ghi: Nợ TK 009- Nguồn vốn khấu hao - Hàng ngày phát sinh các khoản chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí bằng tiền khác, căn cứ vào Hoá đơn, Phiếu chi tiền mặt, Giấy báo nợ kế toán tiến hành lên sổ Nhật ký chung, sổ chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh (TK 627, TK 6278): Nợ TK 627(6277, 6278): Chi phí sản xuất chung Có TK 133: Thuế GTGT được khấu trừ (nếu có) Có TK 111,112,331 - Từ sổ Nhật ký chung, kế toán tiến hành lên Sổ Cái TK 627 và từ đó kết chuyển chi phí sản xuất chung sang TK 154: Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang để tính giá thành: Nợ TK 154: Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Có TK 627: Chi phí sản xuất chung Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 47
Báo cáo thực tập Sổ cái tài khoản TK 627- Chi phí sản xuất chung ( Trích từ ngày 01/03/2002- 31/03/2002 ) Chứng từ TK P S Diễn giải đối P S Nợ Có Số Ngày ứng 02/03 11 Xuất dầu cho xe xúc T156 1523 624.000 02/03 16 Xuất bao bì cho P X sản xuất 578.000 03/03 45 Thanh toán tiền bảo dưỡng 311 21.818.000 thiết bị T12/200(CTTM ĐNA) 03/03 1401 Thanh toán mua nước khoáng 111 373.000 phục vụ chuyên gia 05/03 51 Xuất dây đai dùng cho P X 1532 518.000 SX 05/03 54 Xuất phụ tùng thay thế cho P 1524 5.612.000 X Cơ điện P S Nợ: 4.643.406.885 P S Có: 4.643.406.885 Số dư Có: 0 Ngày 02 tháng 04 năm 2002 Người lập biểu Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 48
Báo cáo thực tập Sổ tổng hợp chữ T của một tài khoản TK 627- Chi phí sản xuất chung ( Trích từ ngày 01/03/2002- 31/03/2002) TK đối Số phát sinh Tên Tài khoản ứng P.S Nợ P.S Có 111 Tiền mặt 3.846.997 1111 Tiền Việt Nam 3.846.997 141 Tạm ứng 90.720.427 142 Chi phí trả trước 521.644.159 1421 Chi phí trả trước 262.705.000 14212 Công cụ, dụng cụ xuất dùng 262.705.000 1422 Chi phí chờ kết chuyển 258.939.159 152 Nguyên liệu, vật liệu 1.100.087.748 1522 Vật liệu phụ 99.154.855 1523 Nhiên liệu 20.356.950 1524 Phụ tùng các loại 950.575.943 153 Công cụ, dụng cụ 921.846.166 1531 Công cụ, dụng cụ 93.751.437 1532 Bao bì luân chuyển 827.594.729 154 Chi phí SXKDD 4.643.406.885 1541 Chi phí SXKDD- Gạch lát nền 4.643.406.885 214 Hao mòn TSCĐ 1.300.000.000 2141 Hao mòn TSCĐ hữu hình 1.300.000.000 331 Phải trả cho người bán 615.417.110 334 Phải trả công nhân viên 77.206.672 338 Phải trả khác 13.137.606 3382 Kinh phí công đoàn 1.544.133 3383 Bảo hiểm X H 10.229.535 3384 Bảo hiểm y tế 1.363.938 P.S Nợ:4.636.406.885 P.S Có: 4.636.406.885 Số dư Có: 0 Ngày 02 tháng 04 năm 2002 Người lập biểu Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 49
Báo cáo thực tập 5. Kế toán tính giá thành 5.1. Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ Quy trình sản xuất gạch lát nền ở Công ty Gạch ốp lát Hà Nội có đặc điểm là sản xuất liên tục, NVL được cung cấp định kỳ theo bài phối liệu, trên dây chuyền luôn có một khối lượng hồ dự trữ và một số gạch mộc nhất định, bởi vậy số lượng sản phẩm làm dở đầu kỳ và cuối kỳ là như nhau. Do vậy ở Công ty kế toán không tổ chức đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ, trên tài khoản 154 chỉ tiêu số dư đầu kỳ và số dư cuối kỳ luôn bằng nhau và chỉ mang tính hình thức. 5.2. Phương pháp tính giá thành ở Công ty Gạch ốp lát Hà Nội phương pháp tính giá thành được sử dụng là phương pháp tính giá thành giản đơn áp dụng cho trường hợp doanh nghiệp có cùng một quy trình công nghệ sản xuất, sử dụng một loại nguyên liệu, đồng thời thu được nhiều sản phẩm khác nhau. Căn cứ vào đặc điểm sản xuất kinh doanh của mình, Công ty sản xuất gạch lát nền với cùng một quy trình công nghệ, khối lượng sản phẩm lớn và đồng thời ra nhiều loại sản phẩm có kích cỡ khác nhau. Sản phẩm được Công ty sản xuất ra nhiều nhất, số lượng tiêu thụ lớn nhất được lựa chọn có hệ số bằng1 là gạch lát nền cỡ 300x300x8mm. Đây được coi là sản phẩm tiêu biểu nhất của Công ty, hệ số quy đổi các kích thước khác là: 500x500x10mm: 400x400x9mm:1,2; 200x200x7.5:0.9 Từ hệ số quy đổi được xác định ở trên, kế toán tiến hành quy đổi sản lượng từng loại sản phẩm ra sản lượng sản phẩm tiêu chuẩn (đơn vị tính là m2) theo công thức: Tổng sản lượng n Số lượng thực tế sản Hệ số quy đổi =  x quy đổi i 1 phẩm i sản phẩm i Tổng giá thành liên sản phẩm tại Công ty chính là toàn bộ chi phí sản xuất tập hợp được trong tháng. Từ chỉ tiêu này và căn cứ vào tổng sản lượng quy đổi tính được để tính giá thành đơn vị cho 1 m2 gạch lát nền: Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 50
Báo cáo thực tập Giá thành đơn vị 1m2 Tổng giá thành = gạch lát nền Tổng sản lượng quy đổi Để tính giá thành đơn vị cho từng loại sản phẩm ở Công ty tiến hành tính hệ số phân bổ chi phí cho từng loại sản phẩm theo sản lượng quy đổi: Hệ số phân bổ chi phí Sản lượng quy đổi của gạch i = loại gạch i Tổng sản lượng quy đổi Tính giá thành đơn vị từng loại gạch: Tổng giá thành loại Tổng giá Hệ số phân bổ chi = x gạch i thành phí loại gạch i Giá thành đơn vị loại Tổng giá thành loại gạch i = gạch i sản lượng thực tế loại gạch i Sau khi tính được các chỉ tiêu tổng giá thành, giá thành đơn vị cho từng loại gạch kế toán tiến hành lập bảng tính giá thành từng loại gạch và tính chung cho tất cả các loại gạch. Ví dụ: Tháng 3/2002 có các số liệu sau (đơn vịƠ V NĐ) Tổng giá thành : 13.169.700.070 Trong đó: Chi phí NVL trực tiếp: 7.685.246.111 Chi phí nhân công trực tiếp: 848.047.074 Chi phí sản xuất chung: 4.636.406.885 Căn cứ vào sản lượng sản phẩm hoàn thành nhập kho trong tháng, kế toán tiến hành quy đổi theo hệ số quy đổi theo biểu sau: Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 51
Báo cáo thực tập Bảng quy đổi thành phẩm nhập kho Sản lượng qui STT Tên sản phẩm Sản lượng HS qui đổi đổi (m2) 1 500x500x10mm 10.000 1,5 15.000 2 400x400x9mm 45.000 1,2 54.000 3 300x300x8mm 210.000 1,0 210.000 4 200x200x7,5mm 25.000 0,9 22.500 Tổng cộng 301.500 Từ đó kế toán tiến hành tính toán các chỉ tiêu: Giá thành đơn vị của 1 m2 gạch lát = Error! = 43.680,6. Tính giá thành của gạch lát nền 500x500x10mm: - Hệ số phân bổ: Hệ số phân bổ chi phí loại gạch = Error! = 0,04975 500x500x10mm - Chỉ tiêu tổng giá thành Tổng giá thành loại gạch = 13.169.700.070 x 0,04975 = 655.192.578 500x500x10mm Trong đó: NVL trực tiếp = 7.685.246.111 x 0,04975 = 382.340.994 Nhân công T T= 848.047.074 x 0,04975 = 42.190.342 Sản xuất chung = 4.636.406.885 x 0,04975 = 230.661.2422 - Chỉ tiêu giá thành đơn vị: Giá thành đơn vị của 1 m2 = Error! gạch 500x500x10mm NVL trực tiếp = Error! = 38.234,1 Nhân công trực tiếp = Error! = 4.219,3 Sản xuất chung = Error! = 23.066,1 Các loại gạch có kích cỡ nhỏ hơn tính tương tự Sau khi tính các chỉ tiêu giá thành cho từng loại gạch kế toán tiến hành lập Bảng tính giá thành cho từng loại sản phẩm. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 52
Báo cáo thực tập Bảng cân đối kế toán TT Tài sản Mã số Số đầu năm Số cuối kỳ A Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn 100 92.557.474.898,00 113.526.723.073,00 I Tiền 110 7.782.414.850,00 10.206.126.330,00 1 Tiền mặt tại quỹ (gồm cả ngân phiếu) 111 1.233.486.500,00 1.932.068.700,00 2 Tiền gửi ngân hàng 112 6.548.928.350,00 7.948.630.846,00 3 Tiền đang chuyển 113 325.426.784,00 II Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn 120 1 Đầu tư chứng khoán ngắn hạn 121 2 Đầu tư ngắn hạn khác 128 3 Dự phòng giảm giá đầu tư ngắn hạn 129 (*) III Các khoản phải thu 130 50.398.389.314,00 64.784.985.157,00 1 Phải thu của khách hàng 131 27.488.512.096,00 32.655.421.972,00 2 Trả trước cho người bán 132 3 Thuế giá trị gia tăng được khấu trừ 133 8.342.521.632,00 17.486.522.901,00 4 Phải thu nội bộ 134 10.919.780.600,00 10.832.336.947,00 - Vốn kinh doanh ở đơn vị trực thuộc 135 7.433.580.600,00 8.372.164.053,00 - Phải thu nội bộ khác 137 3.486.200.000,00 2.460.172.894,00 5 Các khoản phải thu khác 138 735.841.210,00 6 Dự phòng các khoản phải thu khó đòi 139 3.647.574.986,00 3.074.862.127,00 IV Hàng tồn kho 140 31.089.351.884,00 33.592.463.815,00 1 Hàng mua đang đi trên đường 141 534.847.365,00 843.215.806,00 2 Nguyên liệu, vật liệu tồn kho 142 1.864.075.376,00 1.238.401.543,00 3 Công cụ, dụng cụ trong kho 143 122.659.824,00 186.428.721,00 4 Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang 144 25.282.459.572,00 29.460.152.348,00 5 Thành phẩm tồn kho 145 3.285.309.747,00 1.864.265.397,00 6 Hàng hoá tồn kho 146 7 Hàng gửi đi bán 147 8 Dự phòng giảm giá hàng tồn kho (*) V Tài sản lưu động khác 150 3.287.318.850,00 4.943.147.771,00 1 Tạm ứng 151 1.023.537.658,00 740.964.322,00 Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 53
Báo cáo thực tập 2 Chi phí trả trước 152 632.468.854,00 1.426.875.055,00 3 Chi phí chờ kết chuyển 153 426.575.857,00 647.231.026,00 4 Tài sản thiếu chờ xử lý 154 5 Các khoản thế chấp, ký cược, ký quỹ 155 1.204.736.481,00 2.128.077.368,00 ngắn hạn VI Chi sự nghiệp 160 1 Chi sự nghiệp năm trước 2 Chi sự nghiệp năm nay B Tài sản cố định và đầu tư dài hạn 200 143.798.511.420,00 204.236.154.425,00 I Tài sản cố định 210 136.635.071.415,00 194.526.099.098,00 1 Tài sản cố định hữu hình 211 85.037.372.874,00 144.378.893.684,00 - Nguyên giá 212 123.472.648.642,00 184.628.751.034,00 - Giá trị hao mòn luỹ kế (*) 213 (38.435.275.768,00) (40.249.857.350,00) 2 Tài sản cố định thuê tài chính 214 51.597.698.541,00 50.147.205.414,00 - Nguyên giá 215 65.873.636.197,00 65.873.636.197,00 - Giá trị hao mòn luỹ kế (*) 216 (14.275.937.656,00) (15.726.430.783,00) 3 Tài sản cố định vô hình - Nguyên giá - Giá trị hao mòn luỹ kế (*) II Các khoản đầu tư tài chính dài hạn 220 1 Đầu tư chứng khoán dài hạn 2 Góp vốn liên doanh 3 Các khoản đầu tư dài hạn khác 4 Dự phòng giảm giá đầu tư dài hạn (*) III Chi phí XDCB dở dang 230 6.328.172.641,00 8.463.696.812,00 IV Các khoản ký quỹ, ký cược dài hạn 240 835.267.364,00 1.246.358.515,00 Tổng cộng tài sản 250 236.355.986.318,00 317.762.877.498,00 Nguồn vốn A Nợ phải trả 300 215.260.068.834,00 293.293.811.013,00 I Nợ ngắn hạn 310 153.747.010.720,00 214.787.081.377,00 1 Vay ngắn hạn 311 21.435.165.740,00 32.478.290.186,00 2 Nợ dài hạn đến hạn trả 312 10.547.850.872,00 13.720.649.325,00 Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 54
Báo cáo thực tập 3 Phải trả cho người bán 313 32.708.942.458,00 52.538.740.352.00 4 Người mua trả tiền trước 314 3.785.092.358,00 4.210.836.435,00 5 Thuế và các khoản phải nộp nhà 315 2.892.570.041,00 3.832.095.732,00 nước 6 Phải trả công nhân viên 316 2.084.774.382,00 3.827.408.341,00 7 Phải trả nội bộ 317 49.687.256.923,00 66.241.540.958,00 - Phải trả tổng công ty 45.843.649.710,00 60.847.270.537,00 - Phải trả nội bộ khác 3.843.607.213,00 5.394.270.421,00 8 Các khoản phải trả , phải nộp khác 318 30.605.357.946,00 37.937.520.048,00 II Nợ dài hạn 320 60.141.890.729,00 76.404.704.215,00 1 Vay dài hạn 321 35.249.506.027,00 45.310.329.850,00 2 Nợ dài hạn 322 24.892.384.702,00 31.094.374.365,00 III Nợ khác 330 1.371.167.385,00 2.102.025.421,00 1 Chi phí phải trả 331 1.071.038.622,00 1.429.830.403,00 2 Tài sản thừa chờ xử lý 332 3 Nhận ký quỹ, ký cược dài hạn 333 300.128.763,00 672.195.018,00 B Nguồn vốn chủ sở hữu 400 21.095.917.484,00 24.469.066.485,00 1 Nguồn vốn kinh doanh 410 11.855.239.672,00 12.783.296.420,00 2 Chênh lệch đánh giá lại tài sản 411 11.855.239.672,00 12.783.296.420,00 3 Chênh lệch tỷ giá 413 4 Quỹ đầu tư phát triển 414 675.240.981,00 720.428.379,00 5 Quỹ dự trữ 415 474.081.429,00 528.742.187,00 6 Quỹ dự phòng về trợ cấp mất việc 416 1.286.328.472,00 1.551.350.913,00 làm 7 Lợi nhuận chưa phân phối 417 1.975.682.968,00 3.649.028.473,00 8 Quỹ khen thưởng, phúc lợi 418 1.846.296.436,00 2.025.276.461,00 9 Nguồn vốn đầu tư XDCB 419 2.983.047.526,00 3.210.943.652,00 II Nguồn kinh phí 420 1 Quỹ quản lý của cấp trên 421 2 Nguồn kinh phí sự nghiệp 422 - Nguồn kinh phí sự nghiệp năm 423 trước Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 55
Báo cáo thực tập - Nguồn kinh phí sự nghiệp năm nay 424 3 Nguồn kinh phí đã hình thành TSCĐ 425 Tổng cộng nguồn vốn 430 236.355.986.318,00 317.762.877.498,00 Các tỷ số Công thức tính Khả năng thanh =Error!=Error!=0,52 Các tỷ toán ngắn hạn số thanh Khả năng thanh =Error!=Error!=0,2 toán toán nhanh Kỳ thu tiền bình =Error!=Error!=81,2 quân Các tỷ Hiệu quả sử dụng =Error!=Error!= 1,47 số hoạt TSCĐ động Hiệu quả sử dụng =Error!=Error!=0,9 TSCĐ Các tỷ Tỷ số vốn =Error!=Error!=0,92 số kết vay/nguồn vốn cấu =Error!=Error!=7,7% nguồn Tỷ suất tài trợ vốn Tỷ số sinh lợi của =Error!= Error!= 14,7% Các tỷ doanh thu thuần số lợi Tỷ số lợi nhuận =Error!=Error!=13,3% nhuận thuần/Tổng tài sản Tổng số vốn vay =Error!=Error!=67,6% ngắn hạn/Tổng tài Các tỷ sản số Tỷ số vốn vay dài =Error!=Error!= 24% vốn/tài hạn/Tổng tài sản sản Tỷ số vốn CSH/tài =Error!=Error!=7,7% sản Tỷ số Tỷ số đảm bảo nợ =Error!=Error!=267% khác dài hạn Biểu tính chi phí chung năm 2002 Đơn vị: Triệu đồng Khoản mục Thực hiện % giá thành Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 56
Báo cáo thực tập 1 Tiền lương quản lý và lao động gián tiếp 3,893 2 BHXH và phụ phí quản lý phân xưởng 210 3 Chi phí bao bì 12,146 4 Chi phí dẫu mỡ bôi trơn, vật liệu phụ 522 5 Khuôn 3,100 6 Phụ tùng điện phụ tùng cơ khí 4,500 7 Chi phí bảo hộ lao động 168 8 Thuốc men khám chữa bệnh 60 9 Vật liệu phụ (lưới, dung, môi, con lăn) 1,186 10 Bảo trì máy móc thiết bị 300 11 Chi phí xăng dầu bảo dưỡng xe 235 12 Ăn ca 765 13 Chi phí dự phòng 240 14 Tổng: 27,325 12,58 Bảng tổng hợp chi phí sản xuất năm 2002 Đơn vị: Triệu đồng A Giá vốn 244,945 1. Chi phí NVL chính 191,478 2. Tiền lương, bảo hiểm. C N sản xuất chính 6,984 3. Chi phí sản xuất chung, khấu hao 46,483 B Chi phí quản lý doanh nghiệp 17,269 C Chi phí bán hàng 22,833  Chi phí 215,048 Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 57
Báo cáo thực tập Biểu tổng hợp kết quả sản xuất kinh doanh 2002 Đơn vị: Triệu đồng 1 Doanh thu 287,143 2 Giá vốn 244,945 3 Lợi nhuận gộp 42,198 4 Chi phí bán hàng 22,833 5 Chi phí quản lý doanh nghiệp 17,269 6 Lợi nhuận trước thuế 2,095 Quyết toán thuế giá trị gia tăng Tên cơ sở : Công ty Gạch ốp lát Hà Nội Địa chỉ: Phường Trung Hoà - Cầu Giáy - Hà Nội Số Doanh số chưa Chỉ tiêu kê khai Thuế GTGT TT thu 1 Hàng hoá dịch vụ bán ra 257.282.192.241 25.728.219.224 2 Hàng hoá dịch vụ không chịu thuế GTGT X X 3 Hàng hoá dịch vụ chịu thuế GTGT 257.282.192.241 25.728.219.224 A Hàng hoá xuất khẩu thuế suất 5% X X B Hàng hoá dịch vụ thuế % X X C Hàng hoá dịch vụ thuế suất 10% 257.282.192.241 25.728.219.224 D Hàng hoá dịch vụ thuế suất 20% X X 4 Hàng hoá dịch vụ mua vào 201.482.571.091 16.002.245.171 5 Hàng hoá DVMV dùng cho SXKD 201.482.571.091 16.002.245.171 6 Thuế GTGT kỳ trước chuyển sang X X 7 Thuế GTGT phải nộp quyết toán X 64.041.472.208 8 Thuế GTGT đã nộp trong năm X 3.000.000.000 9 Thuế GTGT đã được hoàn trả trong năm X 2.955.739.639 10 Thuế GTGT cuố kỳ quyết toán X 2.955.739.693 Nộp thiếu X X Nộp thừa X X Ngày 04 tháng 01 năm 2003 Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 58
Báo cáo thực tập Người lập biểu Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị Ngoài ra, cuối mỗi quý ngoài viẹc tính giá thành cho tháng cuối kỳ kế toán tổ chức tính giá thành toàn bộ sản phẩm. Bảng tính giá thành bao gồm các chỉ tiêu như ở Bảng sau: Bảng tính giá thành sản phẩm Tên sản phẩm: Gạch lát nền Quý năm Mã Luỹ kế từ STT Diễn giải Quý báo cáo số đầu năm 1 2 3 4 5 A Chi phí trực tiếp 1 I Chi phí SXKD dở dang đầu kỳ 2 1 Chi phí NVL trực tiếp 3 2 Chi phí nhân công trực tiếp 4 3 Chi phí sản xuất chung 5 Trong đó KHTSCĐ 6 II Chi phí SXKD phát sinh 7 1 Chi phí NVL trực tiếp 8 2 Chi phí nhân công trực tiếp 9 3 Chi phí sản xuất chung 10 Trong đó KHTSCĐ 11 III Chi phí SXKD dở dang cuối kỳ 12 1 Chi phí NVL trực tiếp 13 2 Chi phí nhân công trực tiếp 14 3 Chi phí sản xuất chung 15 Trong đó KHTSCĐ 16 IV Tổng giá thành SPNK trong kỳ 17 1 Chi phí NVL trực tiếp (3+8-13) 18 Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 59
Báo cáo thực tập 2 Chi phí nhân công trực tiếp (4+9-14) 19 3 Chi phí sản xuất chung (5+10+15) 20 Trong đó KHTSCĐ 21 B Số lượng sản phẩm 22 1 Số lượng thành phẩm tồn kho đầu kỳ 23 2 Số lượng thành phẩm nhập kho trong 24 kỳ 3 Số lượng thành phẩm tiêu thụ trong kỳ 25 4 Số lượng thành công xưởng (17/24) 26 C Giá thành công xưởng (17/24) 27 D Các chỉ tiêu phân tích 28 1 Chi phí B.H 1 Tổng CPBH trong kỳ 2 CPBH bình quân 1 sản phẩm II Chi phí QLDN 1 Tổng CPQLDN Trong đó lãi vay 2 CPQL bình quân 1SP tiêu thụ trong kỳ 3 CPQLbình quân 1SP sản xuất trong kỳ III CPSX và thuế DT/1 sản phẩm 1 Tính CPQLDN/S P tiêu thụ (27+31+35) 2 Tính CPQLDN/S P sản xuất (27+31+36) IV Giá bán bình quân một sản phẩm V Chênh lệch 1 Tính CPQL/S P tiêu thụ (41+39) 2 Tính CPQL/S P sản xuất (41+40) Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 60
Báo cáo thực tập Phần III Phương hướng hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Gạch ốp lát Hà Nội Trong nền kinh tế bao cấp trước kia các doanh nghiệp hoạt động theo sự chỉ đạo trực tiếp từ cấp trên và được nhà nước cấp vốn, vật tư, tài sản cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Do vậy lợi nhuận thu được từ các hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ do Nhà nước quản lý nếu hoạt động sản xuất kinh doanh bị thua lỗ thì Nhà nước sẽ bù đắp. Trải qua một thời kỳ trong nền kinh tế bao cấp Nhà nước ta nhạn thấy không có hiệu quả trong sử dụng kinh doanh do đó đã chuyển sang nền kinh tế thị trường lúc này Nhà nước giữ vai trò điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Các doanh nghiệp sẽ chủ động sản xuất kinh doanh, theo quy luật kinh tế thị trường trong khuôn khổ pháp luật. Sự thay đổi nội dung và phạm vi quản lý trên của các chủ thể quản lý đòi hỏi hạch toán kinh tế nói riêng cũng như hệ thống công cụ phải được đổi mới, phải được hoàn thiện. Cụ thể phần hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong cơ chế quản lý mới chủ yếu chịu sự quan tâm của các nhà quản lý doanh nghiệp vì nó liên quan trực tiếp đến lợi nhuận doanh nghiệp sẽ thu được. Hạch toán tốt chi phí có hiệu quả, sử lý kịp thời các tình huống và tính đóng đủ giá thành. Điều đó cho biết phạm vi chi phí cần trang trải để xác định lợi nhuận thực tế, tránh tình trạng lãi giả lỗ thật. Có như vậy doanh nghiệp mới tồn tại và phát triển được trong cơ chế thị trường. Chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong cơ chế thị trường gán chặt với lợi nhuận doanh nghiệp sẽ được hưởng cũng như các khoản lỗ doanh nghiệp phải chịu nên có ý nghĩa quan trọng với các nhà quản lý nói chung. Nhà nước không quản lý chi tiết chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ở doanh nghiệp mà chỉ có khung quy định chung đối với tất cả các doanh nghiệp để đảm bảo tính thống nhất cho nền kinh tế và tiện cho công tác kiểm tra tính thuế, vì những lý kể trên, chi phí sản xuất và tính giá thành quy định theo chế độ nhằm cung cấp thông tin cho khách thể bên ngoài doanh nghiệp. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 61
Báo cáo thực tập Bản thân doanh nghiệp tuỳ theo yêu cầu và khả năng quản lý sẽ tiến hành các biện pháp cụ thể chi tiế. Do vậy cần hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm được đổi mới theo hướng giảm tính bắt buộc tính linh hoạt cho doanh nghiệp. Qua thời gian thực tập, làm việc tôi đã nghiêm túc công tác quản lý và kế toán cũng như công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở công ty Gạch ốp lát Hà Nội, em nhận thấy. Công ty Gạch ốp lát Hà Nội là một doanh nghiệp Nhà nước hạch toán độc lập với cơ quan chủ quản, mang đầy đủ chức năng nhiệm vụ của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Là một doanh nghiệp tuy được thành lập chưa lâu nhưng công ty đã chiếm được ưu thế trên thị trường về những chủng loại sản phẩm của mình và ngày càng phát triển. Công ty đã xât dựng một mô hình quản lý gọn nhẹ, khoa học và hiệu quả. Các bộ phận chức năng được tổ chức và hoạt động chặt chẽ, phân công nhiệm vụ rõ ràng đã phát huy hiệu quả tích cực cho lãnh đạo côgn ty trong tổ chức lao động điều động máy móc thiết bị một cách linh hoạt, hiệu quả. Nhìn chung bộ máy kế toán của công ty được tổ chức phù hợp với yêu cầu quản lý. Mô hình kế toán tập trung không những phù hợp với quy mô sản xuất của công ty mà còn góp phần đảm bảo sự chỉ đạo kịp thời của lãnh đạo cồng ty với hoạt động sản xuất kinh doanh. Bộ máy kế toán được tổ chức gọn nhẹ, khoa học đảm bảo tính hiệu quả trong công việc. Đội ngũ nhân viên kế toán trẻ, nhiệt tình được bố trí phù hợp với công việc nên đã phát huy tính năng động sáng tạo trong công việc. Tổ chức kế toán đã đi vào nề nếp tại điều kiện thuận lợi cho công tác kế toán được tiến hành nhanh gọn, chính xác, đáp ứng về cơ bản yêu cầu thông tin của lãnh đạo doanh nghiệp. Công tác kế toán trong công ty luôn được coi trọng được đầu tư máy vi tính đầy đủ với một hệ thống là các chương trình phần mềm kế toán phù hợp đã đáp ứng được khối lượng công việc kế toán tương đối lớn của công ty. Song song với mặt tích cực trên thì mặt tiêu cực là điều không thể tránh khỏi trong mỗi đơn vị sản xuất kinh doanh. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 62
Báo cáo thực tập 1. Xác định đối tượng kế toán tập hợp chi phí Thực tế tại Công ty gạch ốp lát Hà Nội có một phân xưởng sản xuất với nhiệm vụ chuyên sản xuất gạch lát nền với các kích cỡ với nhiệm vụ sửa chữa, bão dưỡng thiết bị sản xuất. Như vậy có thể thấy rằng để phục vụ quản lý và kiểm soát chi phí cần thiết phải tập hợp riêng chi phí cơ sở phân xưởng. Điều đó có nghĩa phân xưởng cơ điện cũng là một đối tượng tập hợp chi phí. Tuy nhiên ở công ty Gạch ốp lát Hà Nội hiện nay, kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm mới chỉ xác định kế toán tập hợp chi phí là toàn bộ quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm chỉ tập hợp riêng ở phân xưởng sản xuất. Vậy là đã có sự không thống nhất giữa việc không xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và thực tế tập hợp chi phí sản xuất. Xác định đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất là khâu đầu tiên rất quan trọng trong toàn bộ công tác tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm việc xác định không đúng đối tượng kế toán chi phí sản xuất sẽ dẫn đến việc tập hợ không đúng nội dung chi phí cần tập hợp cho nơi phát sinh chi phí và đối tượng gánh chịu chi phí. Từ đó làm cho các chỉ tiêu tổng hợp chi phí cần tập hợp cho nơi phát sinh chi phí và đối tượng gánh chịu chi phí. Từ đó làm cho các chỉ tiêu tổng hợp chi phí tổng giá thành đơn vị không còn trong thực tế hợp lý nữa, không phản ánh khách quan tình hình của đơn vị. Trong công tác quản lý, kiểm soát chi phí, việc hạch toán chung phân xưởng cơ điện với phân xưởng sản xuất sẽ dẫn đến những khó khăn cho người quản lý khi họ muốn biết thông tin cụ thể vì chi phí sản xuất ở phân xưởng sản xuất, từ đó có thể ra quyết định phù hợp, kịp thời. Đặc biệt hạch toán chung sẽ gây trở ngại lớn trong việc kiểm soát chi phí sản xuất chung, một khoản chi phí khó kiểm soát và rất dễ vị lạm chi, quản lý không chặt chẽ cũng tương tự đối với phân xưởng cơ điện sẽ rất khó mà biết được chi phí sản phẩm ở phân xưởng này là bao nhiêu từ đó gây khó khăn cho việc đánh giá hiệu năng của phân xưởng này. Như vậy việc xác định không đúng đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất đã ảnh hưởng không tốt đến cả công tác quản lý, kiểm soát chi phí Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 63
Báo cáo thực tập cũng có nghĩa là kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành chưa hoàn thiện được nhiệm vụ của mình. 2. Việc trích trước chi phí sửa chữa lớn TSCĐ. Chi phí TSCĐ chiếm 1 tỷ trọng khá lớn trong tổng chi phí sản xuất hiện nay công ty có 3 dây truyền sản xuất xuất gạch lát nền hoạt động liên tục, hàng năm công ty phải tiến hành sửa chữa lớn các bộ phận máy móc trong 3 dây truyền. Do đặc điểm dây truyền khá hiện đại được nhập từ Châu Âu nên khoản chi phí cho mỗi lần sửa chữa là khá lớn giá cả phụ tùng thay thế ngoại nhập tương đối đắt và không phải tháng nào cũng phát sinh khoản chi phí này, nhưng tại công ty hiện nay chưa tiến hành trích trước chi phí sửa chữa lớn, chi phí PS tháng nào được tập hợp vào chi phí sản xuất chung của tháng đó làm cho giá thành của sản phẩm trong tháng bị đột biến tăng. Đây là nguyên nhân làm cho chỉ tiêu giá thành của công ty biến động thất thường và thiếu chính xác. Chúng ta biết rằng ý nghĩa của việc trích trước chi phí nói chung và chi phí sửa chữa lớn TSCĐ không chỉ dừng lại ở việc cân bằng chi phí giữa các kỳ, mà còn giúp doanh nghiệp xây dựng kế hoạch chi phí một cách cụ thể, khoa học. Đồng thời là mục tiêu để phấn đấu giảm chi phí sử dụng chi phí đúng việc, đúng nơi. 3.Việc lập phiếu tính giá thành công việc. Mặc dù áp dụng phương pháp tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành theo công việc, nhưng kế toán vẫn chưa mở các phiếu tính giá thành công việc cho sản phẩm. Thông tin về giá thành mới được thể hiện trên bảng tính giá thành một cách chung chung, không cung cấp bất kỳ một thông tin cụ thể nào. Nếu muốn biết thông tin cụ thể người sử dụng sẽ phải tra cứu, đối chiếu một loạt sổ sách, chứng từ có liên quan khác. Công việc này chỉ có vào cuối tháng và nếu như vậy trong tháng người quản lý muốn biết tình hình sản xuất như thế nào chi phí thực tế PS bao nhiêu, liệu cuối tháng có hoàn thành đúng kế hoạch không, có thể hoàn thành sớm thì kế toán sẽ khó có được ngay những thông tin cần thiết phục vụ lập báo cáo nhanh đáp ứng yêu cầu Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 64
Báo cáo thực tập quản trị. Vậy là, nếu chỉ lập bảng tính giá thành vào cuối tháng thì mặc dù khối lượng công việc ít nhưng sẽ bất tiện trong việc cung cấp thông tin, không đáp ứng được yêu cầu đối với kế toán là cung cấp thông tin kịp thời. 4. ý kiến của bản thân em để hoàn thiện công tác kế toán của công ty. Qua thời gian thực tập và tìm hiểu tại phòng kế toán của công ty Gạch ốp lát Hà Nội em thấy công ty đã ngày một phát triển và xây dựng được một mô hình quản lý, hạch toán gọn nhẹ, khoa học hiệu quả. Các bộ phận chức năng được tổ chức và hoạt động chặt chẽ, phân công nhiệm vụ rõ ràng, đã phát huy hiệu quả tích cực cho lãnh đạo công ty trong tổ chức lao động. Công ty đã có cố gắng trong việc tổ chức và chỉ đạo sản xuất ngày càng có lãi xuất. Tuy nhiên do cơ cấu sản xuất khá lớn với nhiều đơn vị trực thuộc nên việc quản lý chưa được sát sao. Để góp phần hoàn thiện hạch toán trong toàn công ty, em xin trình bày một số ý kiến nhằm giảm chi phí và hạ giá thành sản phẩm để sản phẩm của công ty có thể cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường cả về chất lượng lẫn giá thành sản phẩm đó là tiết kiệm nhân lực. Chi phí nhân công trực tiếp chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành vì vậy tiết kiệm nhân lực có ý nghĩa trực tiếp trong giá thành bằng cách. Thứ nhất là chấp hành nghiêm chỉnh định mức nhân công người có năng lực để đảm bảo được vai trò của họ đối với công việc kế toán, giảm hao phí nguyên vật liệu đến mức thấp nhất trong khi mua, bảo quản, vận chuyển, sử dụng, yêu cầu đảm bảo đúng chất lượng, không để xuống cấp, hư hỏng, mất mát nguyên vật liệu. Thứ hai: đảm bảo nguyên tắc xuất nhập khẩu nguyên vật liệu kiểm kê, kiểm soát thường xuyên. Tăng cường quản lý lao động, điều phối sức lao động hợp lý trong các phân xưởng tránh tình trạng lãng phí, phân công không đúng người đúng việc. Thứ ba: hạ thấp khoản mục chi phí sản xuất bằng cách tiết kiệm các chi phí như điện nước, điện thoại vv. Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 65
Báo cáo thực tập Kết luận Trải qua thời gian ngắn thực tập tại công ty Gạch ốp lát Hà Nội, được tiếp xúc với môi trường làm việc chuyên nghiệp và nghiêm túc, bản thân em đã tiếp thu được nhiều kiến thức thực tế bổ ích và rút ra được nhiều kinh nghiệm quý báu phục vụ cho quá trình học tập và làm việc sau này. Qua việc tìm hiểu hoạt động kinh doanh của công ty em nhận thấy công ty Gạch ốp lát Hà Nội là một công ty có rất nhiều triển vọng, đang trên đà kinh doanh có hiệu quả và ngày càng phát triển vì thế trong tương lai không xa đây sẽ là một công ty có rất nhiều đóng góp lợi ích về kinh tế cho toàn xã hội. Mặc dù việc toàn cầu hoá đang ảnh hưởng đến đất nước ta ngày càng nhiều hơn, nhưng với đội ngũ ban lãnh đạo giàu kinh nghiệm trên thương trường và các cán bộ công nhân viên có trình độ năng lực chuyên môn cao chắc chắn sẽ đưa công ty tới những thành công. Điều này được thể hiện qua chiến lược phát triển của công ty đó là nắm vững thị phần trong nước và tìm kiếm các cơ hội để xuất khẩu sản phẩm của mình ra nước ngoài. Đây là bước đi táo bạo của công ty nhưng thích hợp với quy luật của thị trường và là điều tất yếu đối với một doanh nghiệp muốn có sự phát triển lâu dài và bền vững trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh gay gắt. Trong thời gian thực tập, trên cơ sở kiến thức đã học cùng với sự giúp đỡ tận tình của thầy cô và kế toán trưởng cùng các bạn đồng nghiệp trong phòng tài chính - kế toán của công ty, em đã mạnh dạn đề xuất một số ý kiến với mong muốn công ty đạt hiệu quả cao hơn trong sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên đây là một đề tài theo loại hình xuất khẩu khác lại thực hiện trong một thời gian ngắn và trình độ bản thân có hạn nên khó tránh khỏi những thiếu xót.Em mong thầy cô và các bạn góp ý kiến giúp cho em bài viết hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Đinh Văn Dũng - Lớp Tài chính Kế toán K10A 66