Đề tài Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - Xã hội tỉnh hà Tĩnh

43 trang nguyendu 4150

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề tài Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - Xã hội tỉnh hà Tĩnh", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

de_tai_thuc_hien_xoa_doi_giam_ngheo_qua_hoat_dong_cua_ngan_h.docx

Nội dung text: Đề tài Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - Xã hội tỉnh hà Tĩnh

Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” MỤC LỤC MỤC LỤC 1 Danh Mục bảng biểu 3 Danh mục chữ viết tắt: 4 LỜI NÓI ĐẦU 5 1. Lý do chọn đề tài 5 2. Mục tiêu nghiên cứu. 6 3. Đối tượng nghiên cứu 6 4. Phạm vi nghiên cứu 7 5. Phương pháp nghiên cứu 7 5.1. Phương pháp thu thập số liệu. 7 5.2. Phương pháp phân tích thống kê 7 6. Kết cấu đề tài: 7 A. Phần I: Tổng quan về Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh 9 1.1. Vài nét về Ngân hàng Chính sách xã hội Tỉnh Hà Tĩnh. 9 1.1. 1. Tên, địa chỉ 9 1.1.2. Quá trình hình thành và phát triển 9 1.2. Cơ cấu tổ chức 10 1.2.1. Mạng lưới hoạt động: 10 1.2.2. Số lượng cán bộ: 10 1.2.3. Cơ cấu tổ chức, các phòng nghiệp vụ chi nhánh tỉnh: 10 1.2.4. Sơ đồ tổ chức: 12 1.3. Chức năng nhiệm vụ: 12 B. Phần II: Thực trạng và giải pháp vấn đề xóa đói giảm nghèo tại Ngân hàng Chính sách - xã hội tỉnh Hà Tĩnh. 14 I. Thực trạng cho vay hộ nghèo tại Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh. 14 1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội tác động đến hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh 14 Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 1
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” 1.1.1 Đặc điểm tự nhiên kinh tế xã hội của tỉnh Hà Tĩnh 14 1.1.2 Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ảnh hưởng tới hoạt động của Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội Hà Tĩnh. 16 1.2. Thực trạng cho vay hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh 18 1.2.1 Nguồn vốn cho vay hộ nghèo của NHCSXH Hà Tĩnh. 19 1.2.2 Thực trạng cho vay hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh 21 1.3- Đánh giá hoạt động cho vay hộ nghèo tại NHCSXH tỉnh hà tĩnh trong thời gian qua 28 1.3.1. Những kết quả đạt được: 28 1.3.2 Môt số tồn tại và nguyên nhân: 29 II. Giải pháp nâng cao chất lượng xóa đói giảm nghèo tại Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh. 32 2.1 Định hướng mở rộng cho vay và nâng cao chất lượng tín dụng cho vay hộ nghèo . 32 2.1.1 Định hướng xoá đói giảm nghèo của tỉnh Hà Tĩnh: 32 3.1.2 Một số định hướng chung về hoạt động tín dụng trong thời gian tới 33 2.2 Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với hộ nghèo tại Chi nhánh NHCSXH Hà Tĩnh. 34 2.2.1 Quan điểm cho vay hộ nghèo: 34 2.2.2 Một số giải pháp chính nhằm nâng cao chất lượng cho vay đối với hộ nghèo: 34 2.2.3 Các giải pháp khác: 37 2.3 Kiến nghị: 38 2.3.1. Kiến nghị với Nhà nước: 38 2.3.2. Kiến nghị với Hội đồng quản trị và NHCSXH Việt Nam: 39 2.3.3 Kiến nghị với UBND tỉnh Hà Tĩnh: 39 KẾT LUẬN 41 Danh mục tài liệu tham khảo 42 Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 2
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” Danh Mục bảng biểu Bảng 1.1- Tên các phong ban page11 Sơ đồ 1.2 – Sơ đồ các phong ban page12 Bảng 2.1 kết quả hoạt động trong 3 năm gần đây .page19 Bảng 2.2 Nguồn vốn NHCSXH page 20 Bảng 2.3 Kết quả cho vay thu nợ page 24 Bảng 2.4 Cơ cấu dư nợ page 25 Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 3
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” Danh mục chữ viết tắt: -NHCSXH : Ngân hàng chính sách Xã hội -NHCS : Ngân hàng chính sách -NHNo&PTNT : Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn -NHNo : Ngân hàng Nông nghiệp -NS Tỉnh : Ngân sách Tỉnh. -TK&VV :Tiết kiệm và vay vốn. -UBND : Ủy ban nhân dân Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 4
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” LỜI NÓI ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài. Qua 37 năm kể từ khi đất nước hoàn toàn thống nhất, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng đất nước giàu mạnh. Chúng ta đó đạt được một số thành tựu đáng kể, nhất là sau khi tiến hành cải cách từ năm 1986. Một trong những thành tựu đáng kể nhất chính là về kinh tế. Từ một nền xuất phỏt thấp và bị tàn phỏ nặng nề sau chiến tranh, nhưng với quyết tâm xây dựng đất nước của nhân dân, và sự quan tâm chỉ đạo đúng đắn của Đảng, để đưa nền kinh tế Việt Nam nhảy một bước tiến vượt bậc, từ một nền kinh tế nông nghiệp, nghèo lạc hậu hướng tới năm 2020 thành một nước công nghiệp hiện đại. kinh tế phát triển kéo theo đời sống người dân được nâng cao. Một số bộ phận người dân Việt Nam đang hướng tới nhu cầu cao không thua kém các nước phát triển trên thế giới. Tuy nhiên, đi cùng đó là những người nghèo, với đời sống khó khăn. Theo điều tra của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội trên toàn quốc năm 2010 theo chuẩn nghèo mới , tổng số hộ nghèo cả nước là trênn 3,05 triệu, hộ cận nghèo là trên 1,6 triệu. Tỷ lệ hộ nghèo của Việt Nam năm 2010 là 9,45%. Nhà nước ta với mong muốn toàn thể nhân dân được sống đời sống ấm no đầy đủ đó làm nhiều biện pháp để cải thiện đời sống người dân nghèo. Một trong những công cụ chủ yếu đó là qua Ngân hàng chính sách xã hội. Tiền thân của Ngân hàng chính sách xã hội là Ngân hàng phục vụ người nghèo, những con người muốn vươn lên cải thiện cuộc sống, họ có ý chý quyết tâm, nhưng không có nguồn lực để bắt đầu. Ngân hàng chính sách ra đời đó mở ra cánh cửa cho họ xóa đói giảm nghèo. Việc xóa đói giảm nghèo không chỉ mang tính xã hội, tính nhân đạo, mà nó cũng mang tính chất kinh tế. Một nền kinh tế nếu tồn tại bộ phận kém phát triển sẽ kéo toàn bộ nền kinh tế trì trệ. Đó không phải chỉ là vấn đề mà chỉ có Đảng Nhà nước quan tâm và thực hiện, mà mỗi địa phương phải chủ Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 5
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” động để xóa đói giảm nghèo. Tích cực thực hiện công cuộc xoá đói giảm nghèo, thu hẹp dần khoảng cách mức sống giữa thành thị và nông thôn, xây dựng xã hội văn minh, thể hiện bản chất ưu việt của chế độ ta. Chính phủ đã cùng các bộ, ngành đề ra nhiều giải pháp, chính sách giúp đỡ người nghèo khắc phục khó khăn vươn lên trong cuộc sống, làm ăn có hiệu quả, góp phần xoá đói giảm nghèo, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo. Trong các chính sách hỗ trợ người nghèo nói trên thì tín dụng đối với người nghèo giữ vai trò hết sức quan trọng và có hiệu quả . Đây là nguồn vốn phải hoàn trả cả gốc và lãi đòi hỏi người vay phải sử dụng có hiệu quả, chính vì vậy hộ nghèo đã làm quen dần với hạch toán, biết quản lý vốn, đồng thời họ ý thức trong việc tiết kiệm vốn sản xuất và tiêu dùng , khắc phục được những nguyên nhân nghèo đói có nguồn gốc về kinh tế. Hiện nay, có rất nhiều tổ chức tín dụng trong nước và quốc tế đã và đang thực hiện việc hỗ trợ vốn cho người nghèo, nhưng phạm vi hoạt động còn hẹp , hiệu quả chưa cao. Thực tế đó đòi hỏi các tổ chức tín dụng đặc biệt là Ngân hàng Chính sách xã hội phải có những giải pháp nhằm tăng nguồn vốn, mở rộng quy mô tín dụng . Không ngừng nâng cao chất lượng tín dụng , đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn của hộ nghèo, góp phần quan trọng trong công cuộc xoá đói giảm nghèo. Nhằm củng cố kiến thức chuyên ngành đã được đào tạo và việc bức thiết nâng cao chất lượng xóa đói giảm nghèo, qua quá trình thực tế tại Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh tôi lựa chọn đề tài:“Thực Hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Hà tĩnh” làm chuyên đề tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu. Việc nghiên cứu đề tài này, cho chúng ta cái nhìn trung thực rõ ràng với thực trạng xóa đói giảm nghèo tại Hà Tĩnh qua hoạt động của NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh. Qua đó, chúng ta có thể nhận ra được những mặt còn hạn chế yếu kém của hoạt động xóa đói giảm nghèo tại đây, tìm ra nguyên nhân, đề xuất những biện pháp khắc phục. Từ đó, sẽ giúp hoạt động của NHCSXH tại đây có hiệu quả hơn, người dân có cuộc sống tốt hơn, thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển, góp phần xây dựng que hương Việt Nam giàu mạnh. 3. Đối tượng nghiên cứu. Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 6
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” Hoạt động cho vay hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh 4. Phạm vi nghiên cứu Đề tài này rất rộng vì nó được coi là cấu phần quan trọng nhất trong chương trình quốc gia xoá đói giảm nghèo. Do điều kiện không cho phép phạm vi nghiên cứu của tôi chỉ giới hạn trong nội dung “cho vay hộ nghèo” tại Ngân hàng Chính sách Xã hội tỉnh Hà Tĩnh 5. Phương pháp nghiên cứu. Trên cơ sở kiến thức học ở trường, kiến thức tích lũy được trong thời gian thực tập và qua sách báo em sử dụng một số phương pháp sau đây trong việc nghiên cứu đề tài. 5.1. Phương pháp thu thập số liệu. Thu thập số liệu sơ cấp từ các bảng báo cáo hoạt động của NHCSXH trong 3 năm từ 2009-2011, đồng thời phỏng vấn trực tiếp các nhân viên tại NHCS và trao đổi, tìm hiểu về kết quả hoạt động xóa đói giảm nghèo qua phỏng vấn các hộ nghèo vay vốn. Bên cạnh đó cũng thu thập thông tin từ phương tiện truyền thông như sách , báo chí, tạp chí, internet 5.2. Phương pháp phân tích thống kê. - Tổng hợp để thấy được tình hình hoạt động NHCSXH - So sánh sự biến động số liệu qua các năm + So sánh tuyệt đối - Thông qua các tỉ số để đánh giá hiệu quả hoạt động của NHCSXH 6. Kết cấu đề tài: Đề tài được chia thành 2 phần: A-Phần I: Tổng quan về dơn vị. Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 7
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” B-Phần II: Thực trạng và giải pháp vấn đề xóa đói giảm nghèo tại Ngân hàng Chính sách - xã hội tỉnh Hà Tĩnh Bao gồm: I. Thực trạng cho vay hộ nghèo tại Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh. II. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng đối với cho vay hộ nghèo của tỉnh Hà Tĩnh. Trong lĩnh vực nghiên cứu của đề tài còn rất nhiều vấn đề cần đặt ra, nhưng vì thời gian nghiên cứu và trình độ có hạn . Vì vậy trong chuyên đề này còn nhiều khiếm khuyết, rất mong cán bộ, lãnh đạo Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh và các thầy, cô giáo góp ý, chỉnh sửa để bài viết được hoàn thiện hơn về lý luận và thực tiễn. Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 8
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” A. Phần I: Tổng quan về Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh 1.1. Vài nét về Ngân hàng Chính sách xã hội Tỉnh Hà Tĩnh. 1.1.1. Tên, địa chỉ. - Tên: Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh - Địa chỉ: Xô Viết Nghệ Tĩnh – Thành phố Hà Tĩnh. - Số điện thoại: 039.3853.963 - Fax: 039.3856139 1.1.2. Quá trình hình thành và phát triển Ngân hàng Chính sách xã hội có bộ máy quản lý và điều hành thống nhất trong phạm vi cả nước; là một pháp nhân, có vốn điều lệ, tài sản, con dấu và hệ thống giao dịch từ trung ương đến địa phương. Ngân hàng Chính sách xã hội được thành lập theo Quyết định số 131/2002/QĐ-TTg ngày 04 tháng 10 năm 2002 của Thủ tướng Chính phủ để thực hiện tín dụng ưu đãi đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác trên cơ sở tổ chức lại Ngân hàng Phục vụ người nghèo được thành lập theo Quyết định số 230/QĐ-NH5, ngày 01 tháng 9 năm 1995 của thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh được thành lập theo Quyết định số 45/QĐ-HĐQT ngày 14/01/2003 của Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Chính sách xã hội, là đại diện pháp nhân theo uỷ quyền của Tổng Giám đốc trong việc chỉ đạo các hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội trên địa bàn. Là chi nhánh cấp I, có trụ sở đóng tại đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh. Để đáp ứng việc cho vay ưu đãi đến người nghèo và các đối tượng chính sách khác, Ngân hàng Chính sách xã hội đã hợp đồng uỷ thác với Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã. Ngân hàng Chính sách xã hội phối hợp các đơn vị uỷ thác thành lập 4230 tổ Tiết kiệm và vay vốn tại các thôn xóm để thực hiện tốt việc cho vay, kiểm tra giám sát sử dụng vốn vay, đôn đốc thu nợ, thu lãi Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 9
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” Sau 9 năm thành lập, Ngân hàng Chính sách xã hội Hà Tĩnh đã cho 326.744 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách vay 4.202.531 triệu đồng từ nguồn vốn ưu đãi của Chính phủ. Đến 31/12/2011, Ngân hàng Chính sách xã hội Hà Tĩnh đang thực hiện cho vay 10 chương trình ưu đãi với 198.112 khách hàng có dư nợ số tiền 2.748.049 triệu đồng, tăng 2.513.928 triệu so với năm 2003. Vốn cho vay của Ngân hàng Chính sách xã hội đã giúp người nghèo và các đối tượng chính sách mua được trâu bò cày kéo, phương tiện sản xuất kinh doanh như ngư lưới cụ, máy móc nông nghiệp, nguyên vật liệu xây dựng, con giống và thức ăn chăn nuôi, giống cây trồng có hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập, cải thiện đời sống, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững; học sinh sinh viên có điều kiện trang trải chi phí học tập, các hộ nghèo xây nhà kiên cố, Những người có điều kiện được vay vốn đi xuất khẩu lao động 1.2. Cơ cấu tổ chức 1.2.1. Mạng lưới hoạt động: Hiện chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội Hà Tĩnh gồm: - 01 chi nhánh tỉnh - 11 Phòng giao dịch huyện, thị xã. 1.2.2. Số lượng cán bộ: Tổng số cán bộ 168 người (trong đó: 141 hợp đồng không xác định thời hạn; 14 hợp đồng lao động dướ 12 tháng; 13 hợp đồng lao đồng có thời hạn dưới 3 tháng), trong đó: có trên 75% cán bộ có trình độ trên đại học, đại học và cao đằng. 1.2.3. Cơ cấu tổ chức, các phòng nghiệp vụ chi nhánh tỉnh: Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội có: Con dấu riêng; Bảng cân đối tài chính, các quỹ theo quy định của pháp luật; Vốn hoạt động do Ngân hàng Chính sách xã hội và Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện giao; Tài khoản mở tại Ngân hàng Nhà nước, Kho bạc Nhà nước và các Ngân hàng thương mại trên địa bàn; Trụ sở giao dịch tại địa bàn hoạt động. Giám đốc chi nhánh là người trực tiếp điều hành hoạt động của Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội. Chịu trách nhiệm trước Tổng giám đốc, Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 10
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” trước pháp luật về hoạt động chỉ đạo Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội. Giúp việc Giám đốc có một số Phó Giám đốc và các Phòng chuyên môn nghiệp vụ. Cơ cấu các Phòng chuyên môn nghiệp vụ tại chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội gồm: - Phòng Kế hoạch-Nghiệp vụ tín dụng - Phòng Kế toán-Ngân quỹ - Phòng Hành chính-Tổ chức - Phòng Kiểm tra kiểm toán nội bộ - Phòng Tin học. Điều hành phòng chuyên môn nghiệp vụ là Trưởng phòng, giúp việc Trưởng phòng có một số Phó trưởng phòng. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các phòng chuyên môn nghiệp vụ tại chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội do Giám đốc Chi nhánh quy định phù hợp với nhiệm vụ của Chi nhánh và hướng dẫn của Phòng chuyên môn nghiệp vụ tại Hội sở chính. Tại 11 huyện, thị xã thành lập các Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội. Các phòng giao dịch có Giám đốc, Phó giám đốc Trưởng Kế toán, Tổ trưởng kế hoạch nghiệp vụ tín dụng và cán bộ chuyên môn, thực hiện các chức năng nhiệm vụ cơ bản như đối với cấp tỉnh. - Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội Hà Tĩnh có Ban giám đốc gồm: 01 Giám đốc, 02 Phó giám đốc. - Có 5 phòng chuyên môn gồm: Tên các phòng 1 Phòng Hành chính -Tổ chức 2 Phòng Kiểm tra kiểm toán nội bộ 3 Phòng Kế hoạch-Nghiệp vụ tín dụng 4 Phòng Kế toán -Ngân quỹ 5 Phòng Tin học Bảng 1.1 1.2.4. Sơ đồ tổ chức: Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 11
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” GIÁM ĐỐC PHÓ GIÁM PHÓ GIÁM ĐỐC ĐỐC PHÒNG KẾ PHÒNG PHÒNG PHÒNG PHÒNG HOẠCH- HÀNH KIỂM KẾ TIN NGHIỆP CHÍNH- TRA TOÁN- HỌC VỤ TÍN TỔ KIỂM NGÂN DỤNG CHỨC TOÁN QUỸ NỘI BỘ PGD PGD PGD PGD PGD PGD PGD PGD PGD PGD PGD HUYỆN HUYỆN HUYỆN HUYỆN THỊ HUYỆN HUYỆN HUYỆN HUYỆN HUYỆN HUYỆN KỲ CẨM THẠCH CAN XÃ NGHI ĐỨC HƯƠNG VŨ HƯƠNG LỘC ANH XUYÊN HÀ LỘC HỒNG XUÂN THỌ SƠN QUANG KHÊ HÀ LĨNH Sơ đồ 1.2 1.3. Chức năng nhiệm vụ: Hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội không vì mục đích lợi nhuận, được Nhà nước bảo đảm khả năng thanh toán; tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng 0% (không phần trăm); không phải tham gia bảo hiểm tiền gửi; được miễn thuế và các khoản phải nộp ngân sách Nhà nước. Ngân hàng Chính sách xã hội được thực hiện các nghiệp vụ: huy động vốn, cho vay, thanh toán, ngân quỹ và được nhận vốn uỷ thác cho vay ưu đãi của chính quyền địa phương, các tổ chức kinh tế, tổ chức chính trị - xã hội, các hiệp hội, các hội, các tổ chức phi Chính phủ, các cá nhân trong và ngoài Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 12
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” nước đầu tư cho các chương trình dự án phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh đang thực hiện các chức năng, nhiệm vụ cơ bản sau: - Triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách tín dụng ưu đãi của Nhà nước đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn. - Thực hiện các hoạt động nghiệp vụ về huy động vốn; cho vay và các dịch vụ Ngân hàng theo quy định tại Điều lệ về tổ chức và hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội. - Nhận uỷ thác cho vay ưu đãi của chính quyền địa phương, các tổ chức kinh tế, tổ chức chính trị-xã hội, các hiệp hội, các hội, các tổ chức phi Chính phủ. Các cá nhân trong và ngoài nước. - Kiểm tra, giám sát việc vay vốn của các tổ chức, cá nhân; việc thực hiện hợp đồng uỷ thác của các đơn vị nhận uỷ thác. B. Phần II: Thực trạng và giải pháp vấn đề xóa đói giảm nghèo tại Ngân hàng Chính sách - xã hội tỉnh Hà Tĩnh. Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 13
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” I. Thực trạng cho vay hộ nghèo tại Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh. 1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội tác động đến hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh. 1.1.1 Đặc điểm tự nhiên kinh tế xã hội của tỉnh Hà Tĩnh. 1.1.1.1 Vị trí địa lý Hà Tĩnh là một tỉnh nằm ở Bắc trung bộ, diện tích tự nhiên 6.056km 2, dân số có gần 1,3 triệu người gồm 300.240 hộ gia đình, được phân bố thành 9 huyện, 2 thị xã, gồm 262 phường, xã, thị trấn; có 4 huyện miền núi, trong đó có 46 xã thuộc khu vực II, III và đặc biệt khó khăn (gọi tắt là chương trình 135). Phía Bắc Hà Tĩnh tiếp giáp với tỉnh Nghệ An, phía Tây giáp với dãy nước bạn Lào với chiều dài 145 km, phía Nam giáp tỉnh Quảng Bình, phía Đông giáp biển Đông, với 137 km bờ biển. Địa hình Hà Tĩnh thoải từ Tây sang Đông có nhiều sông, suối bắt nguồn từ dãy Trường sơn đổ ra biển. Tiềm năng kinh tế Hà Tĩnh đa dạng và phong phú có đủ kinh tế rừng, biển, đồng bằng, thuận lợi cho sản xuất, dịch vụ, du lịch ; đặc biệt là tiềm năng nuôi trồng thuỷ hải sản, phát triển kinh tế biển, nông lâm kết hợp Hà Tĩnh có đường quốc lộ 1A xuyên suốt chiều dài của tỉnh với độ dài 132km, có đường Hồ Chí Minh chạy dọc đông trường sơn nối liền ba tỉnh Nghệ An Hà Tĩnh Quảng Bình cùng các nhánh tỉnh lộ, huyện lộ thuận lợi, có cửa khẩu quóc tế Cầu Treo, quốc lộ 8 nối với đường xuyên á giao thương thuận lợi với các nước Lào, Căm Phu Chia và Thái Lan; đặc biệt Hà Tĩnh có cảng biển nước sâu Vũng áng là một trong những cảng biển trọng điểm miền Trung có thể cặp bến các tàu hàng chục vạn tấn . Hà Tĩnh là một tỉnh có nhiều khoáng sản như :vàng ở Kỳ Anh, Hương Sơn; than ở Hương Khê; man gan ở Can Lộc; ti tan ở Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh; đặc biệt có mỏ sắt Thạch khê với trữ lượng 500 triệu tấn lớn nhất khu vực Đông Nam Á Khí hậu Hà Tĩnh mang đặc trưng của nhiệt đới gió mùa, độ ẩm lớn, lượng mưa nhiều, nhiệt độ trung bình hàng năm là 27 0c lượng mưa trung bình hàng năm 700mm; phân làm 2 mùa rõ rệt , mùa mưa và mùa nắng. 2.1.1.2 Đặc điểm kinh tế xã hội: Trong những năm qua cùng với sự đổi mới nền kinh tế của đất nước, Hà Tĩnh đã xây dựng các chương trình kinh tế phát triển công nghiệp hoá hiện đại hoá theo hướng công - nông nghiệp phát triển toàn diện. Lấy kinh tế Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 14
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” nông nghiệp làm trọng tâm, chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hoá; quy hoạch các vùng cây con, làng nghề nhằm khai thác tiềm năng tại chỗ, gắn nuôi trồng với chế biến tiêu thụ sản phẩm khép kín. Chú trọng phát triển công nghiệp tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ; đưa chăn nuôi lên ngành sản xuất chính; xác định thuỷ sản là ngành kinh tế tiềm năng cần tập trung đầu tư khai thác có hiệu quả; thực hiện thành công xoá đói giảm nghèo Nhờ có chiến lược phát triển kinh tế đúng đắn, trong thập kỷ cuối cùng của thế kỷ 20 và những năm đầu tiên của thế kỷ 21 nền kinh tế Hà Tĩnh có bước phát triển khá, tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm bình quân trên 10% (từ năm 2011 ước đạt 11,7%) Riêng năm 2010 kinh tế xã hội Hà Tĩnh tiếp tục chuyển biến khá tích cực và toàn diện: Giá trị sản xuất nông-lâm-ngư nghiệp đạt trên 7.700 tỷ đồng; sản lượng lương thực cả năm đạt 45,7 vạn tấn; độ che phủ rừng đạt 52%; tỷ trọng chăn nuôi trong nông nghiệp 40%; giá trị bình quân trên đơn vị diện tích canh tác đạt 44 triệu đồng/ha/năm; giá trị xuất khẩu nông, lâm, thủy sản trên 42 triệu USD. Đặc biệt năm 2010, Hà Tĩnh đã thực hiện tốt công tác bảo vệ rừng, trồng rừng đạt cao nhất từ trước đến nay. Sản xuất công nghiệp tăng khá, nhất là khu vực ngoài quốc doanh. Giá trị sản xuất công nghiệp theo giá cố định ước đạt 816,68 tỷ đồng, tăng 15,5% so với cùng kỳ Lĩnh vực thương mại - dịch vụ đáp ứng tốt hơn nhu cầu về trao đổi hàng hoá, tiêu thụ sản phẩm cho người sản xuất; xuất khẩu tăng khá Tổng mức bán lẻ hàng hoá, dịch vụ ước đạt 8.353 tỷ đồng, tăng 27,5% so cùng kỳ 2009. Kim ngạch xuất khẩu ước đạt 25,68 triệu USD, bằng 39,5% kế hoạch, tăng 81,7% so với cùng kỳ; kim ngạch nhập khẩu ước đạt 24,1 triệu USD, bằng 98% so với cùng kỳ. Tổng lượt khách du lịch là 150.849 lượt người, tăng 18% so cùng kỳ. Doanh thu đạt 53.159 triệu đồng, tăng 20% so cùng kỳ, nộp ngân sách 3.677 triệu đồng Trật tự an toàn xã hội ổn định; hộ đói nghèo giảm. Song song với sự phát triển kinh tế tỉnh Hà Tĩnh cũng có những chuyển biến tích cực về mặt văn hoá xã hội, đầu tư cơ sở hạ tầng và y tế, giáo dục ngày một tăng . Bên cạnh đó, tỉnh đã huy động mọi nguồn lực, mọi tổ chức xã hội Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 15
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” tham gia vào công cuộc xoá đói, giảm nghèo, tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập cho người nông dân, nâng cao trình độ sản xuất kinh doanh cho người dân, nhằm thu nhỏ diện nghèo đói. Tuy có nhiều chuyển biến tích cực nhưng Hà Tĩnh vẫn còn là một tỉnh sản xuất hàng hoá chậm phát triển, kinh tế chủ yếu thuần nông; công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, du lịch tuy có nhưng đang là tiềm năng chưa được khai thác , thu nhập bình quân đầu người thấp, vẫn là tỉnh nghèo nhất so với cả nước. lao động dồi dào nhưng chưa qua đào tạo, thiếu công nghệ, thiếu kinh nghiệm sản xuất hàng hoá. 1.1.1.3 Tình trạng nghèo đói ở tỉnh Hà Tĩnh Một bộ phận lớn dân cư sống ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa sản xuất thuần nông với kỹ thuật lạc hậu và phụ thuộc rất nhiều vào thiên nhiên. Vì vậy tình trạng nghèo đói của tỉnh vẫn còn cao so với bình quân chung cả nước. Nhìn về tổng thu nhập (GDP) và đời sống của nhân dân Hà Tĩnh là một trong những tỉnh nghèo so với cả nước. Toàn tỉnh đến cuối năm 2011 còn 42.923 hộ thuộc diện đói nghèo, chiếm tỷ lệ 22,55% trong tổng số hộ. Mặc dù tỷ lệ hộ nghèo đói hiện nay đã đạt mục tiêu xoá đói giảm nghèo của tỉnh đến cuối năm 2011 là 22,55% nhưng số liệu điều tra thực tế thì bên cạnh những hộ thoát khỏi mức nghèo đói lại xuất hiện nhiều hộ mới bị đói nghèo. Điều này chứng tỏ rằng tỷ lệ nghèo đói của tỉnh chưa phải là ổn định và bền vững. Số hộ tái nghèo có thể còn cao hơn nữa vì điều kiện tự nhiên, môi trường không thuận lợi, rất nhiều hộ không trong diện đói nghèo nhưng thu nhập còn thấp và không ổn định, luôn có nguy cơ rơi vào diện đói nghèo. Với tỷ lệ nghèo đói 22,55% như hiện nay và số hộ tăng giảm trong diện nghèo đói hàng năm cho thấy công cuộc xoá đói giảm nghèo của tỉnh và trách nhiệm của Ngân hàng Chính sách xã hội còn nặng nề . 1.1.2 Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ảnh hưởng tới hoạt động của Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội Hà Tĩnh. 1.1.2.1 Thuận lợi: Hà Tĩnh những năm gần đây ứng dụng kỹ thuật mới vào sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi, mở rộng và phát triển các ngành nghề khác. Đây là điều kiện thuận lợi để Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh mở rộng hướng cho vay hộ nghèo nhằm tạo thu nhập cho hộ , cải thiện đời sống. Kinh tế của Hà Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 16
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” tỉnh đang có xu hướng tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế thay đổi theo hướng tích cực, tỷ trọng GDP của ngành công nghiệp dịch vụ có xu hướng tăng, trong nông nghiệp ngành chăn nuôi tăng nhanh. Công tác chuyển đổi Hợp tác xã nông nghiệp theo mô hình kiểu mới đang được triển khai , tạo điều kiện cho nông dân phát triển sản xuất nông nghiệp, tạo điều kiện nâng cao chất lượng tín dụng đối với hộ nông dân. Tỉnh Đảng bộ có Nghị quyết số 15 chỉ đạo cụ thể các cấp các ngành tạo điều kiện thuận lợi cho Ngân hàng Chính sách xã hội hoạt động như: Chương trình cho vay phát triển đàn bò đối với hộ nghèo, đồng thời giao cho các ban, ngành, các cấp trong tỉnh và huyện, hỗ trợ Ngân hàng Chính sách xã hội trong việc cho vay và kiểm tra sử dụng tiền vay (chương trình chăn nuôi bò) của hộ nghèo được Ngân sách tỉnh hộ trợ trả lãi . Thực hiện tốt một số chương trình lồng ghép của Ngân hàng Chính sách xã hội từng bước nâng cao nhận thức cho nông dân, tạo điều kiện phát huy tiềm năng của tỉnh và tạo điều kiện đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu quả vốn vay . Đối tượng phục vụ của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh là những hộ gia đình nghèo, có sức lao động nhưng thiếu vốn sản xuất kinh doanh, họ là những người có nếp sống sinh hoạt lành mạnh, đoàn kết và sòng phẳng trong quan hệ vay trả. Cơ chế tín dụng đối với hộ nghèo đang được hoàn thiện phù hợp với điều kiện thực tế địa bàn nông thôn, làm cho hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội được thuận lợi mang lại hiệu quả kinh tế xã hội cao hơn. 1.1.2.2 Khó khăn: Điều kiện thời tiết, khí hậu những năm gần đây có nhiều thay đổi so với những năm trước, nhiều đợt mưa ,rét đậm kéo dài gây khó khăn lớn cho trồng trọt và chăn nuôi. Dịch bệnh phát sinh ở nhiều nơi như: bệnh lở mồm long móng làm trâu bò chết hàng loạt, trong đó có trâu bò thuộc nguồn vốn vay của Ngân hàng Chính sách xã hội; dịch cúm gia cầm ảnh hưởng lớn đến ngành chăn nuôi gia cầm . Do ảnh hưởng như vậy nên dẫn tới thu nhập của một số hộ dân bị giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn vốn cho vay của Ngân hàng Chính sách xã hội. Nhận thức một số hộ nghèo chưa cao, tư tưởng bao cấp, ỷ lại còn ăn sâu vào tiềm thức; một số người còn tự ty mặc cảm không chịu khó vươn lên theo kịp cộng đồng; năng lực sản xuất, trình độ quản lý đa số còn yếu, việc tiếp thu khoa học kỹ thuật áp dụng vào sản xuất, chăn nuôi còn nhiều hạn chế. Điều Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 17
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” này làm trở ngại lớn trong việc cấp tín dụng cho hộ nghèo đói và nó cũng làm hạn chế hiệu quả đầu tư vốn tín dụng cho hộ nghèo. Các dự án khả thi thu hút lao động tạo việc làm, tăng thu nhập trên địa bàn còn hết sức hạn chế. Các chương trình chuyển giao công nghệ, chuyển giao kỹ thuật về sản xuất, chăn nuôi; khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư; tập huấn đối với người nghèo chưa thường xuyên, hạn chế việc sử dụng hiệu quả vốn vay. Giá trị món vay của hộ nghèo nhỏ, số lượng món vay lớn, địa bàn hoạt động rộng nên chi phí cho một món vay còn cao. Mặt khác lãi suất cho vay hộ nghèo lại thấp hơn lãi suất trên thị trường, do đó khả năng cân bằng tài chính của Ngân hàng Chính sách xã hội còn khó khăn. Một số tổ trưởng tổ tiết kiệm và vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội hoạt động còn yếu, chỉ quan tâm để làm thủ tục vay được tiền, sau đó không đôn đốc thu nợ gốc, lãi cho Ngân hàng. 1.2. Thực trạng cho vay hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh. Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh đi vào hoạt động được 17 năm, trước đó dưới tên gọi Ngân hàng phục vụ người nghèo , với chức năng, nhiệm vụ cơ bản là cho vay hộ nghèo, cho vay vốn giải quyết việc làm thực hiện công cuộc xoá đói giảm nghèo giải quyết việc làm. Ngân hàng Chính sách xã hội đang mở rộng diện tiếp cận hộ nghèo, từng bước thực hiện nhiệm vụ của mình. Kết quả hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh trong những năm gần đây như sau: Đơn vị: Tỷ đồng, hộ Thực hiện Thực hiện Thực hiện TT Tiêu chí năm 2009 năm 2010 Năm 2011 I Nguồn vốn 1 793 2 195 2 757 A Kế hoạch A 1 783 2 184 1 Nguồn vốn từ Trung Ương 1 779 2 177 2 717 Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 18
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” 2 Nguồn vốn huy động 4 0 7 35 3 Huy động dân cư 4 2,7 5,4 4 Qua Tổ TK&VV 5 3 29,6 B Kế hoạch B(NS Tỉnh) 10 11 19 II Sử dụng vốn 145 1 Doanh số cho vay 163 282 2 Doanh số thu nợ 103 115 196 812 845 Dư nợ cuối kỳ 931 3 trong đó: Tỷ lệ nợ QH 5,4 3,4 5,1 4 Tổng số hộ đói nghèo 58.740 42.875 34.784 5 Tổng số hộ còn dư nợ 221.485 201.542 198.129 6 Dư nợ bình quân hộ 9,6 11,4 13,6 7 Số hộ vay vốn(hộ) 2451 2541 2 725 8 Số hộ thoát nghèo 1.865 2.125 3 327 Bảng 2.1 Nguồn : báo cáo Ngân hàng Chính Sách Xã Hội tỉnh Hà Tĩnh Để đánh giá một cách toàn diện về công tác cho vay hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh, dưới đây chúng ta xem xét cả thực trạng về nguồn vốn cho vay hộ nghèo và công tác cho vay hộ nghèo. 1.2.1 Nguồn vốn cho vay hộ nghèo của NHCSXH Hà Tĩnh. 1.2.1.2 Nguồn vốn cho vay hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội Hà Tĩnh. Nguồn vốn của Ngân hàng Chính sách tỉnh Hà Tĩnh đến 31/12/2010 đạt 325.285 triệu đồng, bao gồm: Vốn Trung ương: 1 793 484 triệu đồng. Vốn huy động tại địa phương: 24.282 triệu đồng trong đó huy động 5.378 triệu đồng, tiền huy động tiết kiệm dân cư đạt 938 triệu đồng , tỷ lệ so tổng nguồn vốn thấp . Nhưng đây là một cố gấng rất lớn đối Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 19
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” với tập thể anh chị em ,bước đầu khẳng định được lòng tin . Theo điều lệ hoạt động của Ngân hàng chính sách xã hội thì NHCSXH được phép huy động vốn trong nước và ngoài nước của mọi tổ chức và tầng lớp dân cư, được phát hành chứng chỉ nợ, Ngân hàng Nhà nước, vay khác trong và ngoài nước theo các dự án Chính phủ bảo lãnh, tổ chức huy động tiết kiệm trong cộng đồng người nghèo, nhận dịch vụ uỷ thác cho vay nhận các nguồn vốn tài trợ không hoàn lại của các tổ chức quốc tế. 1.2.1.2 Sự tăng trưởng nguồn vốn: Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh khi thành lập đã tiếp nhận nguồn vốn từ Ngân hàng Phục vụ người nghèo 185.737 triệu đồng, Sau một năm hoạt động, nguồn vốn của Ngân hàng Chính sách tỉnh Hà Tĩnh đã không ngừng tăng lên, cho đến cuối 2010 tổng nguồn vốn là 2 195 592 triệu đồng. Ngân hàng Chính sách tỉnh Hà Tĩnh thực hiện chủ trương của Nhà nước về xoá đói giảm nghèo, nguồn vốn hoạt động chủ yếu là sự hỗ trợ của Nhà nước và các tổ chức quốc tế. Mặc dù vậy, bên cạnh nguồn vốn của trung ương giao, Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh đã luôn luôn chủ động huy động các nguồn vốn tại địa phương, tuy nhiên kết quả không cao. Cơ cấu nguồn vốn và sự tăng trưởng nguồn vốn được thể hiện trong bảng sau: Nguồn vốn của NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh Đơn vị: tỷ đồng Thực hiện Thực hiện Thực hiện TT Tiêu chí năm 2009 năm 2010 Năm 2011 I Nguồn vốn 1 793 2 195 2 757 A Kế hoạch A 1 783 2 184 Nguồn vốn từ Trung 1 1 779 2 177 2 717 Ương 2 Nguồn vốn huy động 4 0 7 35 3 Huy động dân cư 4 2,7 5,4 Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 20
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” 4 Qua Tổ TK&VV 5 3 29,6 B Kế hoạch B(NS Tỉnh) 10 11 19 (Năm 2009-2011) Bảng 2.2 (Nguồn: Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh) Qua bảng số liệu trên đây cho thấy: Tổng nguồn vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh tăng trưởng nhanh, năm 2009 tổng nguồn vốn là 1 793 triệu đồng, năm 2010 là 2 195 triệu đồng, tăng 402 triệu đồng. Năm 2011 tổng nguồn vốn là 2 757 tăng 562 triệu đồng - Kết quả tăng trưởng nguồn vốn có được là do sự tăng lên của nguồn vốn trung ương, nguồn vốn địa phương tăng nhanh. - Cơ cấu nguồn vốn: Nguồn vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh chủ yếu là nguồn vốn Trung ương (từ 95% đến 98%), tỷ trọng của nguồn vốn huy động trong tỉnh dao động từ 1– 5%. Với cơ cấu nguồn vốn như trên cho ta thấy khả năng huy động nguồn vốn tại địa phương của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh còn tăng trưởng, so với sự tăng lên của nguồn vốn Trung ương. Do vậy, sự tăng trưởng nguồn vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh phụ thuộc chủ yếu vào nguồn vốn trung ương chuyển về. 1.2.2 Thực trạng cho vay hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh. 1.2.2.1 Tình hình thực hiện cho vay hộ nghèo * Về quy trình cho vay: Từ ngày thành lập đến ngày 01 tháng 06 năm 2003, Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh thực hiện quy trình cho vay trực tiếp đến hộ nghèo theo Quyết định số 80A, từ tháng 6 năm 2003 đến nay thực hiện quy trình cho vay trực tiếp đến hộ nghèo theo Quyết định 316, cho vay trực tiếp được hiểu ,hộ nghèo trực tiếp nhận tiền vay không qua tổ chức trung gian nào,. Hộ nghèo thiếu vốn sản xuất kinh doanh khi vay NHCSXH phải làm đơn đề nghị vay vốn gửi đến tổ tiết kiệm và vay vốn, tổ tiến hành bình xét các hộ đủ điều kiện vay theo quy định . Tổ trưởng lập danh sách theo mẫu in sẵn (Mẫu Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 21
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” 03/HN) gửi lên Ban xoá đói giảm nghèo xã, phường xem xét, sau đó mới chuyển cho Ngân hàng Chính sách xã hội Ngân Hàng CSXH chuẩn bị tiền và tổ chức giải ngân theo từng xã, đến tận tay từng hộ nghèo vay vốn theo các bước sau: 1/ Hộ nghèo làm đơn đề nghị vay vốn gửi cho tổ tiết kiệm và vay vốn thuộc các tổ chức: Hội phụ nữ, Hội nông dân, Hội cựu chiến binh đang hoạt động ở địa phương. 2/ Tổ tiết kiệm và vay vốn họp bình xét những hộ nghèo đủ điều kiện vay vốn, lập danh các hộ đủ điều kiện vay kèm đơn xin vay gửi Ban xoá đói giảm nghèo và UBND xã. 3/ UBND và Ban xoá đói giảm nghèo xã cùng xét duyệt danh sách hộ đủ tiêu chuẩn vay vốn và gửi NHCSXH . 4/ Cán bộ tín dụng tập hợp đơn và danh sách xin vay trình lên Giám đốc huyện, thị xã ký duyệt cho vay và ra thông báo về lịch giải ngân, địa điểm giải ngân cho các xã . 5/ Tổ tiết kiệm và vay vốn nhận danh sách hộ được vay vốn , thông báo cho hộ biết thời gian và địa điểm giải ngân . 6/ NHCSXH huyện, thị xã giải ngân trực tiếp tới hộ nghèo. 7/ Tổ có trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay, đôn đốc cho các hộ nghèo vay vốn trả nợ đúng hạn. Có thể nói đây là phương thức cho vay khá hợp lý. Việc hình thành các tổ nhóm để gắn trách nhiệm liên đới tới từng thành viên trong tổ, bởi vì các thành viên trong tổ hiểu rõ hoàn cảnh của các hộ nghèo vay vốn thuộc tổ mình. Đảm bảo chắc chắn tiền đến tay hộ nghèo và không trùng với các nguồn vốn khác đã cho vay. Điều này làm giảm bớt gánh nặng giám sát món vay của cán bộ tín dụng. * Về điều kiện cho vay: Thực hiện theo Quyết định 80A và 316 của NHCSXH Việt Nam, điều kiện để cho vay hộ nghèo phải là hộ có trong danh sách được tổ tiếp kiệm lập, được UBND xã xét duyệt và đối chiếu hộ không có dư nợ NHNo, NHCSXH và các chương trình khác. Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 22
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” Như vậy khi xét duyệt đảm bảo cho vay đúng người, đúng đối tượng và đúng với chủ trương, chính sách. * Về lãi suất cho vay: Chấp hành nghiêm chỉnh quy định của Thống đốc Ngân hàng từng thời kỳ. * Về thời hạn cho vay: Căn cứ vào chu kỳ phát triển của cây trồng vật nuôi để định thời hạn nợ, nhưng ở tỉnh Hà Tĩnh đối tượng cho vay chủ yếu là cho vay chăn nuôi trâu, bò, trồng cây ăn quả, do vậy thời hạn cho vay thường là 3 đến 5 năm .Ngấn hạn dưới 12 tháng chiếm tỷ lệ rất nhỏ 0,7 % * Về mức cho vay Theo quy định của Hội đồng quản trị NHCSXH, mỗi hộ được vay tối đa là 7 triệu đồng, nhưng thực tế ở Ngân hàng chính sách Hà Tĩnh mức cho vay bình quân 1 hộ trong những năm gần đây thường từ 4đến 5 triệu đồng, mức vay như vậy là phù hợp với mỗi hộ nghèo vay vốn tại địa phương. 2.3.2.2 Kết quả cho vay – thu nợ: Mục tiêu hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội là nhằm giúp hộ nghèo thoát khỏi nghèo đói, vươn lên hoà nhập cộng đồng, có cuộc sống khá giả, từng bước biết làm giàu để sớm hoà nhập với nền sản xuất hàng hoá. Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà tĩnh đã không ngừng khả năng đáp ứng nhu cầu vốn sản xuất - kinh doanh cho hộ nghèo. Thực tế được thể hiện qua bảng số liệu về kết quả cho vay – thu nợ như sau: TTPhan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài Thựcchính NgânThực hàng hiện Thực hiện Page 23 Tiêu chí hiện năm năm 2010 Năm 2011 2009
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” 145 1 Doanh số cho vay 163 282 2 Doanh số thu nợ 103 115 196 812 845 Dư nợ cuối kỳ 931 3 trong đó: Tỷ lệ nợ QH 5,4 3,4 5,1 4 Tổng số hộ đói nghèo 58.740 42.875 34.784 5 Tổng số hộ còn dư nợ 221.485 201.542 198.129 6 Dư nợ bình quân hộ 9,6 11,4 13,6 7 Số hộ vay vốn(hộ) 2451 2541 2 725 8 Số hộ thoát nghèo 1.865 2.125 3 327 Bảng 2.3 (Nguồn: Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh) Qua bảng số liệu trên cho ta thấy năm 2009 đến 2010 là giai đoạn thực hiện chương trình dự án xoá đói giảm nghèo của tỉnh Hà Tĩnh. Với số hộ đói nghèo cả tỉnh theo số liệu điều tra chuyển sang năm 2008 là: 58.700 hộ/ 300.024 hộ toàn tỉnh, như vậy doanh số cho vay của NHCSXH đến với các hộ nghèo qua các năm không ngừng tăng lên, tổng doanh số cho vay trong 2 năm là 1.683.770 triệu đồng, với số lượt hộ được vay vốn là:73.681 hộ. Có được kết quả như trên là do NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh đã phối kết hợp cùng các ban ngành trong tỉnh tham gia đồng bộ, từ khâu chuẩn bị tài liệu tập huấn nghiệp vụ đến khâu giải ngân, hướng dẫn tổ trưởng về quản lý, sử dụng vốn, nâng cao trách nhiệm của từng ngành, từ đó đảm bảo từng món vay có Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 24
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” hiệu quả . Về doanh số thu nợ: Để tạo điều kiện cho người nghèo trả nợ, đồng thời để cán bộ tín dụng thường xuyên tiếp cận với khách hàng. NHCSXH và NHNo&PTNT cơ sở tổ chức tổ thu nợ lưu động xuống từng xã, kết hợp với tổ trưởng , chính quyền địa phương lên lịch thu vào một ngày nhất định. Ngân hàng uỷ quyền cho tổ trưởng thu lãi (không uỷ quyền thu gốc) Vì vậy NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh thực hiện tương tốt công tác thu nợ gốc, lãi. * Cơ cấu dư nợ theo thời hạn: Cơ cấu dư nợ cho vay theo thời hạn: Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh cho vay hộ nghèo với thời hạn được xác định dựa trên nhu cầu sản xuất chăn nuôi của đối tượng vay vốn và thời hạn cho vay phù hợp với quy định chung trong hệ thống NHCSXH là: - Cho vay ngắn hạn: không quá 12 tháng. - Cho vay trung hạn: từ trên 12 tháng đến 60 tháng. Kết quả cho vay của NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh trong những năm qua cho thấy rằng dư nợ cho vay trung hạn luôn chiếm 1 tỷ trọng lớn. Bảng cơ cấu dư nợ theo thời hạn Đơn vị: Tỷ đồng Tổng Dư nợ ngắn hạn Dư nợ trung hạn Dư nợ dài hạn dư nợ Tỷ Tỷ Tỷ trọng Năm cuối Số tiền Số tiền trọng Số tiền trọng (%) năm (%) (%) 2009 812 1,624 0,2 528,621 65,1 281,764 34,7 Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 25
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” 2010 845 2,535 0,3 547,56 64,8 294,905 34,9 2011 931 1,862 0,2 606,081 65,1 323,057 34,7 (Năm 2009– 2011) Bảng 2.4 (Nguồn: Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh) Như vậy, dư nợ cho vay trung hạn luôn chiếm tỷ trọng lớn và ngược lại dư nợ cho vay ngắn hạn nhỏ. Điều này cho ta thấy nhu cầu về vay trung hạn của người nghèo lớn, NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh đã đáp ứng được phần nào nhu cầu đó (biểu hiện ở tỷ trọng dư nợ trung hạn). Việc cho vay hộ nghèo với thời hạn càng dài thì càng là gánh nặng đối với cán bộ tín dụng. Đây là vấn đè khó, vì nó đòi hỏi cán bộ tín dụng phải am hiểu chu kỳ sản xuất (cây, con, giống ) để xác định thời hạn cho vay và kỳ hạn thu nợ phù hợp, đảm bảo thu hồi vốn và lãi mà vẫn phục vụ được mục tiêu xoá đói giảm nghèo, giúp người nghèo phát triển sản xuất, vươn lên thoát khỏi nghèo đói. Muốn chất lượng tín dụng đối với hộ nghèo được nâng lên, việc cho vay hộ nghèo phải đạt được mục tiêu đó là thoát khỏi đói nghèo, cho vay phải được tiến hành đồng thời các chương trình như hướng dẫn cách thức làm ăn , nuôi trồng con gì . Bởi phần lớn hộ nghèo đều thiếu kinh nghiệm thiếu hiểu biết về sản xuất và chăn nuôi. Việc lồng ghép các chương trình hiện nay hiệu quả nhất là thông qua hoạt động cho vay theo dự án. Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh trong những năm qua đã thực hiện cho vay thông qua vốn chỉ định của Trung ương chuyển về: Dự án phát triển cộng đồng; Dự án tài chính vi mô, dự án lồng ghép dân số - kế hoạch hoá gia đình. Nhìn chung kết quả thực hiện dự án trong những năm qua đã đóng góp thành tích không nhỏ trong việc thực hiện chiến lược phát triển kinh tế xã hội của tỉnh nhà . Kết quả thực hiện chưa được như mong muốn, bởi xuất phát điểm kinh tế của tỉnh quá thấp so với cả nước, trình độ dân trí thấp, điều kiện địa lý bị chia cắt , giao thông đi lại khó khăn, khí hậu quá khắc nghiệt. 2.2.2.3. Thực trạng chất lượng tín dụng đối với cho vay hộ nghèo. Cho vay hộ nghèo không vì mục đích lợi nhuận, mục tiêu chính là xoá đói giảm nghèo. Trong cho vay hộ nghèo còn mang những đặc điểm riêng Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 26
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” biệt, do đó chất lượng tín dụng được xem như khả năng cam kết về pháp lý và độ tín nhiệm của hộ nghèo đối với Ngân Hàng. Với quan điểm cho vay hộ nghèo như trên, vấn đề chất lượng tín dụng đối với hộ nghèo ở Ngân hàng Chính sách xã hội không thể hiểu theo nghĩa chất lượng tín dụng thông thường như ở các Ngân hàng thương mại khác (tức là được định lượng bằng doanh số cho vay, doanh số thu nợ, lợi nhuận). Chất lượng tín dụng đối với hộ nghèo được định lượng thông qua khả năng NHCSXH trong việc đáp ứng nhu cầu vốn của hộ nghèo (khả năng tiếp cận hộ nghèo). Kết quả mà đồng vốn đem lạị như số hộ thoát khỏi nghèo đói, trình độ sản xuất, kinh doanh của hộ nghèo được nâng lên .Để đảm bảo chất lượng tín dụng NHCSXH phải có nguồn vốn đủ lớn, ngoài cân bằng thu, chi còn bổ sung tăng trưởng và bảo toàn vốn tự có cho chính mình . Trong những năm qua, NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh đã phục vụ tốt chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh và đặc biệt là chương trình xoá đói giảm nghèo. Đáp ứng nguồn vốn kịp thời phục vụ hộ nghèo phát triển sản xuất và chăn nuôi . NHCSXH đã góp sức cùng các ban ngành, đoàn thể xã hội và bà con nông dân nghèo trong tỉnh làm hạ tỷ lệ hộ nghèo đói. Cuối năm 1995 Hà Tĩnh có 92.200 hộ nghèo chiếm tỷ lệ 33,6% trên tổng số hộ toàn tỉnh đến cuối năm 2010 xuống còn 39.923 hộ, chiếm 13,26% trên tổng hộ toàn tỉnh. Ngân Hàng Chính Sách Xã Hội Hà tĩnh trong những năm qua đã giúp cho hộ nghèo trên địa bàn vay vốn kết quả 39.267 hộ thoát nghèo, nguồn vốn đã giải ngân tới tận tay hộ nghèo, không thông qua tầng lớp trung gian, vốn đầu tư đúng đối tượng , chủ yếu là cho vay sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi , tạo điều kiện cho hộ nghèo có việc làm, đời sống vì thế mà ngày càng được cải thiện, góp phần ổn định kinh tế, chính trị, xã hội ở địa phương cũng như trong cả nước. Qua các lớp tập huấn do NHCSXH tổ chức trình độ hiểu biết về chính sách, quy trình nghiệp vụ cho vay đối với tổ trưởng được nâng lên, thực hiện tốt trách nhiệm trong hợp đồng đã ký với NHCSXH . Bên cạnh những mặt đã đạt được qua số liệu về kết quả cho vay - thu nợ ở bảng tổng hợp của NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh cho ta thấy: Tỷ lệ nợ quá hạn tăng tương đối nhanh: Năm 2009: 3,4%; năm 2010: 5,1% năm 2011: 5,4% trên tổng dư nợ cho vay. Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 27
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” Có thể nói rằng chất lượng tín dụng cho vay hộ nghèo của NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh nhìn chung chưa được tốt. Do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu nhất vẫn là do khí hậu khắc nghiệt dẫn đến mất mùa , giao thông đi lại khó khăn, , trình độ dân trí thấp. Có nhiều hộ vay vốn bị thiệt hại do nguyên nhân bất khả kháng gây ra nhưng chưa được các cấp, các ngành quan tâm xử lý theo chế độ quy định như: giản nợ, khoanh nợ Do hoạt đông của một số tổ vay vốn còn mang tính hình thức, chỉ quan tâm đến vấn đề giải ngân, chưa quan tâm đến việc kiểm tra sử dụng tiền vay không đôn đốc thu lãi, thu nợ khi đến hạn. Trong khi lực lượng cán bộ tín dụng của NHCSXH lại quá mỏng chưa đủ để dàn trải quản lý các món vay theo quy định. 1.3- Đánh giá hoạt động cho vay hộ nghèo tại NHCSXH tỉnh hà tĩnh trong thời gian qua. 1.3.1. Những kết quả đạt được: Cho vay hộ nghèo không phải là một vấn đề đơn giản, bởi những đối tượng cho vay vốn là những hộ nghèo thường bị hạn chế về kiến thức, trình độ sản xuất, chăn nuôi, lại sống ở những nơi có cơ sở hạ tầng thấp kém. Để đảm bảo chất lượng tín dụng đối với hộ nghèo NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh luôn phải đối mặt với những khó khăn nhất đinh . Nếu mở rộng cho vay một cách ồ ạt để đạt được chỉ tiêu đề ra thì đồng vốn có khi không đến đúng tay hộ nghèo có khả năng sản xuất kinh doanh .Việc sử dụng vốn không có hiệu qủa, chất lượng không đảm bảo dẫn đến phát sinh nợ quá hạn. Khắt khe và sợ không thu được nợ thì NHCSXH cũng không đạt được mục tiêu đề ra . Trong thời gian qua hoạt động của NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh đã đạt được kết quả nhất định về kinh tế cũng như về xã hội từng bước khẳng định vai trò của mình trong cộng đồng người nghèo. Kết quả cho vay hộ nghèo được thể hiện ở sự tăng lên về doanh số cho vay, doanh số thu nợ. Nhờ nguồn vốn của NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh mà nhiều người nghèo đã có thêm công ăn, việc làm, phát huy hiệu quả trong sản xuất chăn nuôi, tăng thu nhập, cải thiện đời sống, từng bước thoát khỏi cảnh nghèo đói, vươn lên hoà nhập cộng đồng. Công tác cho vay hộ nghèo được biểu hiện về mặt xã hội rất rõ nét, đã thúc đẩy phong trào hoạt động các tổ chức hội ở nông thôn ngày càng phong phú, đa dạng, làm tăng tính cộng đồng xã hội, tinh thần tương thân, tương ái. Đặc biệt công tác cho vay hộ nghèo đã hạn chế được các tệ nạn xã hội rưọu chè cờ bạc trong những ngày nông nhàn. Nhiều hộ nghèo vươn lên hoà nhập với Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 28
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” cộng đồng, tiếp cận với sản xuất hàng hoá và vượt khỏi ngưỡng nghèo đói. 1.3.2 Môt số tồn tại và nguyên nhân: Bên cạnh những kết quả đã đạt được, hoạt động của NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh thời gian qua còn bộc lộ những hạn chế cơ bản sau: 1.3.2.1 Về nguồn vốn cho vay hộ nghèo: Trong những năm qua, nguồn vốn cho vay hộ nghèo của NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh liên tục tăng trưởng. Tuy nhiên, đây là kênh tín dụng bao cấp mà nguồn vốn phụ thuộc quá lớn vào nguồn Trung ương chuyển về, còn nguồn vốn huy động tại địa phương lại tập trung chủ yếu vào nguồn ngân sách tỉnh. Hiện nay NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh đã thực hiện huy động vốn trong dân cư theo chỉ tiêu kế hoạch Trung ương giao, với lãi suất quy định bằng lãi suất bình quân của các Ngân hàng thương mại trên địa bàn; Lãi suất huy động này cao hơn lãi suất NHCSXH cho hộ nghèo vay và được Nhà nước cấp bù phần vượt. Nhưng phần huy động theo lãi suất không được cấp bù thì NHCSXH Hà Tĩnh chưa thực hiện được, nên ít nhiều cũng ảnh hưởng tới công tác cho vay hộ nghèo. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh không quan tâm tới việc mở rộng nguồn vốn mà sự hạn chế đó là do một số nguyên nhân chủ yếu sau: Thứ nhất: Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay với lãi suất ưu đãi nên việc tiến hành huy động vốn trong dân cư mà không được cấp bù lãi suất thì sẽ gặp nhiều khó khăn nhất là vấn đề tài chính . Thứ hai: Do xuất phát điểm kinh tế của tỉnh Hà Tĩnh quá thấp so với cả nước, cơ sở hạ tầng chưa phát triền, giao thông đi lại khó khăn, khí hậu khắc nghiệt, trình độ dân trí thấp, còn mang nặng những hủ tục, tập quán lạc hậu 1.3.2.2 Công tác cho vay và thu nợ - Xét duyệt hộ vay vốn đôi khi chưa chính xác Một số địa phương (xã, phường) điều tra, phân loại hộ nghèo chưa chính xác, việc xét duyệt còn căn cứ vào tỷ lệ bình quân, chưa phù hợp với thực tế. Việc xây dựng đề án xóa đói giảm nghèo tuy đã làm nhưng chưa cụ thể. Theo dõi, đánh giá kết quả thực hiện và biến động hộ thuộc diện đói nghèo, thoát nghèo tuy đã làm nhưng thiếu chính xác có những địa phương thống kê hộ thoát nghèo thì giảm nhưng thực tế lại không có địa chỉ, đang coi trọng thành tích, còn mang tính áp đặt. Xét duyệt hộ được vay, thành lập tổ tiết kiệm vay vốn còn chậm sự phối hợp Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 29
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” giữa xã với Ngân Hàng chưa chặt chẽ nhất là nợ đến hạn hoặc mới chú ý tạo vốn vòng 1, chưa quan tâm giúp đỡ hộ làm ăn có hiệu quả Một số tổ nhóm chưa nhận thức được vai trò, trách nhiệm của mình nên việc bình xét cho vay chưa thật dân chủ công khai, có nơi còn lập danh sách đề nghị vay vốn hộ quá tuối lao động, già cả neo đơn không nơi nương tựa .(không có lao động, không thuộc diện nghèo ). - Việc xét duyệt cho vay còn chậm trễ: Cho vay hộ nghèo ở NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh đã thể hiện sự giám sát chặt chẽ của nhiều ngành, nhiều cấp. Song nó cũng bộc lộ sự phức tạp trong khâu thực hiện làm cho vốn tín dụng đến với hộ nghèo còn chưa kịp thời, có trường hợp cá biệt từ lúc hộ nghèo làm thủ tục xin vay đến khi nhận được vốn phải mất gần 2 tháng làm cho cơ hội đầu tư của hộ nghèo bị bỏ lỡ, có những trường hợp tổ trưởng cố tình gây phiền hà và chưa làm tròn trách nhiệm của mình đối với hộ vay vốn. - Mức cho vay xác định đôi khi chưa phù hợp: Việc cho vay đôi khi chưa căn cứ vào nhu cầu sử dụng vốn tín dụng, một số địa phương (xã, tổ) còn nể nang với bà con hàng xóm nên khi lập danh sách cho vay còn dàn đều rải mỏng, vì vậy mức cho vay chưa phù hợp với đối tượng đầu tư, do đó người nghèo sử dụng vốn vay chưa có hiệu quả còn thấp, có trường hợp người cần vốn thì không được vay người không cần lại được vay. - Thời hạn cho vay và thu nợ có lúc chưa phù hợp với chu kỳ luân chuyển vốn: Việc thu nợ gốc, lãi hộ nghèo ở NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh thực hiện tốt. Trong xác định thời hạn cho vay và kỳ hạn trả nợ bộc lộ một số điểm chưa phù hợp, thường xác định bình quân cho cả nhóm, không xét theo yêu cầu đối tượng vay của hộ nghèo dẫn đến có hộ vay vốn chưa có điều kiện trả nợ đúng kỳ hạn. - Trên cùng địa bàn có nhiều tổ chức cung cấp tín dụng cho hộ nghèo với mức lãi suất cao thấp khác nhau , nên hộ nghèo có sự so sánh, nếu cứ cho vay lãi suất ưu đãi như hiện nay thì không đảm bảo tính bền vững về tài chính và nếu lãi suất cho vay cao hơn thì sẽ không thực hiện được mục tiêu xoá đói giảm nghèo. - Đội ngũ cán bộ: Đặc điểm địa bàn nông thôn rộng, phức tạp như tỉnh Hà Tĩnh thì việc cán bộ Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 30
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” tín dụng của NHCSXH đi sâu, đi sát để kiểm tra tình hình sử dụng vốn vay vay thực sự khó khăn. Hơn nữa NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh đang áp dụng phương thức cho vay trực tiếp đến tận tay hộ nghèo với lượng khách hàng lớn, món vay nhỏ nên công tác kiểm tra bị hạn chế, chỉ mới tiến hành kiểm tra mẫu, kiểm tra xác suất nên đánh giá thiếu chính xác. - Cấp tín dụng Ngân hàng chưa đồng bộ với các hoạt động hỗ trợ khác: Việc cấp vốn tín dụng cho hộ nghèo chưa đồng bộ với các chương trình khuyến nông, khuyến lâm và tổ chức thị trường cung cấp vật tư kỹ thuật cho sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Việc quy hoạch cây, con, ngành nghề tập trung còn hạn chế nên hiệu quả tín dụng đối với NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh chưa cao . 1.3.3. Khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi. Bên cạnh những thuận lợi trong việc tổ chức thực hiện cơ chế chính sách tín dụng ưu đãi trên địa bàn, trong thời gian qua hoạt động NHCSXH trên địa bàn còn gặp một số khó khăn khi thực hiện cho vay các chương trình tín dụng, cụ thể đối với chương trình cho vay hộ nghèo. - Việc điều tra, phân loại bổ sung danh sách hộ nghèo ở cấp xã chưa kịp thời, chuẩn xác; một số hộ phát sinh nghèo, tái nghèo chưa được cập nhật vào danh sách hộ nghèo kịp thời dẫn đến một số hộ thực sự nghèo nhưng chưa được thụ hưởng chính sách tín dụng ưu đãi của Nhà nước. - Do chênh lệch lãi suất cho vay của các Ngân hàng thương mại và NHCSXH cao, vì vậy một số hộ vay vốn khi đến hạn cố tình chây ỳ, không trả nợ và chấp nhận lãi suất quá hạn mặc dù nhiều hộ có điều kiện trả nợ; gây khó khăn cho NHCSXH trong việc thu hồi nợ đến hạn, tỷ lệ vốn cho vay quay vòng thấp. Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 31
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” II. Giải pháp nâng cao chất lượng xóa đói giảm nghèo tại Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh. 2.1 Định hướng mở rộng cho vay và nâng cao chất lượng tín dụng cho vay hộ nghèo . 2.1.1 Định hướng xoá đói giảm nghèo của tỉnh Hà Tĩnh: Sau khi hoàn thành 2 chương trình quốc gia về giải quyết việc làm - Xoá đói giảm nghèo đã được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thông qua, để tiếp tục công cuộc xoá đói giảm nghèo giai đoạn 2011 – 2015, tỉnh Hà tĩnh đã đề ra định hướng sau: Thứ nhất: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động nhân dân, nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và toàn dân trong việc thực hiện xoá đói giảm nghèo, phát huy nội lực của mỗi địa phương và từng gia đình, làng xóm. Thứ hai: Thực hiện tốt các giải pháp để giúp đỡ các xã nghèo, UBND tỉnh phê duyệt thêm các dự án thuộc chương trình xoá đói giảm nghèo, tập trung các chương trình, dự án lồng ghép cho các xã. Thứ ba: Huy động tối đa mọi nguồn lực cho công tác xoá đói giảm nghèo bằng các nguồn vốn trong và ngoài nước. Thứ tư: Thực hiện các chính sách dành cho hộ nghèo, bao gồm: - Chính sách tín dụng cho người nghèo. - Chính sách hỗ trợ người nghèo tiêu thụ sản phẩm. - Chính sách đào tạo nghề và nâng cao dân trí. - Chính sách y tế, kế hoạch hoá gia đình. - Chính sách hỗ trợ về nhà ở. - Chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc và các xã đặc biệt khó khăn. - Chính sách trợ cấp cứu đói trong mùa giáp hạt. Thứ năm: Thực hiện đầu tư một số dự án trọng tâm như: Dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông cho các xã nghèo và xã đặc biệt khó khăn. - Dự án phát triển ngành nghề khôi phục làng nghề truyền thống như :nghề Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 32
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” rèn Trung lương, nghề đan Thạch Hà, nghề mộc Thái Yên Đức Thọ - Dự án định canh, định cư - di dân xây dựng vùng kinh tế mới tại Phúc trạch Hương Khê, Sơn Kim Hương sơn. - Dự án hỗ trợ pháp lý cho người nghèo. Thành lập trung tâm trợ giúp pháp lý cho hộ đạc biệt tư vấn cho người nghèo trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ khi tham gia các quan hệ dân sự, kinh tế . - Dự án đào tạo cán bộ làm công tác xoá đói giảm nghèo: Đây là dự án lớn đào tạo cán bộ xoá đói giảm nghèo từ cấp xóm trở lên, thuộc các chi hội nông dân, phụ nữ, đoàn thanh niên do ngân sách tỉnh tài trợ. 3.1.2 Một số định hướng chung về hoạt động tín dụng trong thời gian tới . Với một nền kinh tế chậm phát triển, thu nhập của đại đa số nhân dân thấp, đời sống khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo đói cao, công tác xoá đói giảm nghèo trên địa bàn Hà Tĩnh gặp không ít khó khăn. Để đạt mục tiêu xoá đói giảm nghèo đã đề ra nhất là con đường đầu tư tín dụng, với kinh nghiệm và thành tích đã đạt được trong những năm qua NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh xác định: Mở rộng diện tiếp cận hộ nghèo gắn liền với việc nâng cao chất lượng tín dụng trên cơ sở ưu tiên vốn cho những hộ chưa được vay, những xã khu vực II, III và xã đặc biệt khó khăn, gắn tín dụng hộ nghèo với các chương trình hỗ trợ kỹ thuật , từng bước nâng cao trình độ sản xuất, kinh doanh . Cụ thể : Cấp tín dụng Ngân hàng phải kết hợp với các chương trình khuyến nông, khuyến lâm; hướng dẫn sản xuất kinh doanh. Cấp tín dụng cho hộ nghèo bám mục tiêu phát triển kinh tế của địa phương. Các ban ngành, đoàn thể xã hội , giám sát việc sử dụng vốn vay của hộ nghèo, nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư. Huy động vốn tại địa phương bằng nhiều loại sản phẩm , tranh thủ nguồn vốn trung ương để cho vay hộ nghèo. Thường xuyên bồi dưỡng ,đào tạo nghiệp vụ cho cán bộ và kiện toàn công tác tổ chức điều hành. Làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, nhằm nâng cao nhận thức. Để thực hiện tốt chức năng của mình, trước hết người cán bộ phải có tâm huyết với nghề , có tinh thần trách nhiệm cao, thật sự thông cảm với người nghèo, với người có hoàn cảnh khó khăn, Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 33
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” chịu khó, tận tụy trung thành với nghề nghiệp. 2.2 Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với hộ nghèo tại Chi nhánh NHCSXH Hà Tĩnh. 2.2.1 Quan điểm cho vay hộ nghèo: NHCSXH hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, cho vay hộ nghèo là giải pháp hỗ trợ vốn nhằm giải quyết công ăn việc làm tiến tới thoát nghèo vươn lên làm giàu. Hiện nay, NHCSXH thực hiện cho vay hộ nghèo với lãi suất ưu đãi. Đây là nguồn vốn tín dụng với tính chất hoàn trả cả gốc và lãi khác cơ bản so với nguồn vốn cấp phát mang tính trợ cấp xã hội. Cho vay hộ nghèo đòi hỏi phải có thời gian tương đối dài để hộ nghèo từng bước thích nghi với sản xuất hàng hoá, làm quen với hạch toán kinh tế và tạo được một nguồn thu nhập vững chắc đảm bảo khả năng trả nợ và tái sản xuất mở rộng, tăng thu nhập . Trên cơ sở những định hướng hoạt động và quán triệt quan điểm trên , việc nâng cao chất lượng tín dụng đối với hộ nghèo tại NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh cần tập trung vào những giải pháp sau: 2.2.2 Một số giải pháp chính nhằm nâng cao chất lượng cho vay đối với hộ nghèo: 2.2.2.1 Thực hiện đúng các quy định cho vay: Thực hiện đúng, nghiêm túc quy trình tín dụng từ khâu xét duyệt cho vay và cuối cùng là thu nợ có ý nghĩa quan trọng, quyết định chất lượng tín dụng của NHCSXH. Nó tạo điều kiện thực hiện chế độ tín dụng công khai và dân chủ trong cộng đồng người nghèo, đồng thời cung ứng vốn kịp thời đúng đối tượng. Hiện nay, nhìn chung công tác cho vay đã thực hiện đúng quy trình nghiệp vụ cho vay (theo Quyết định số 136/QĐ-NHCSXH). Tuy nhiên, để vốn tín dụng của NHCSXH được cung ứng kịp thời tới đúng đối tượng, phù hợp với nhu cầu sản xuất, chăn nuôi của hộ nghèo thì NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh cần phải chú trọng hơn nữa những mặt sau: * Xác định đối tượng cho vay: Trong địa bàn tỉnh có một số địa phương chưa xác định rõ ràng được đối Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 34
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” tượng vay vốn, nên đã đưa cả những hộ đói tuy có sức lao động nhưng không có khả năng sử dụng vốn tín dụng hoặc những hộ già cả neo đơn không có sức lao động vào danh sách hộ nghèo được vay vốn. Điều này đã dẫn đến quan niệm sai lầm coi tín dụng đối với hộ nghèo là hình thức cấp phát, mang tính trợ cấp xã hội làm cho hiệu quả sử dụng vốn thấp. Theo quy định chung về cho vay hộ nghèo của NHCSXH, thì NHCSXH cấp tín dụng trên nguyên tắc “cho vay hộ nghèo có sức lao động , có khả năng sản xuất kinh doanh nhưng thiếu vốn”. Như vậy cho vay hộ nghèo cần lựa chọn người vay có điều kiện sử dụng vốn, có điều kiện hoàn trả, tránh biến họ thành các con nợ không lối thoát. * Xác định mức vay, thời hạn cho vay và kỳ hạn nợ. Mức cho vay phải được xác định dựa vào nhu cầu sản xuất, chăn nuôi của hộ nghèo (giống, cây, con ) và giá cả trên thị trường, nguồn vốn của Ngân hàng chính sách, nguồn trả nợ của người vay. Thời hạn cho vay và kỳ hạn thu nợ phải xác định rõ dựa vào chu kỳ sản xuất của cây trồng, vật nuôi. Thời hạn cho vay phải phù hợp với chu kỳ sản xuất theo công thức sau: Thời hạn cho vay = Chu kỳ sản xuất + thời gian tiêu thụ sản phẩm. áp dụng chính xác công thức trên thì các hộ nghèo mới đảm bảo được thời gian thu hồi vốn để trả nợ. Điều kiện để thực hiện giải pháp: Cán bộ tín dụng phải có kiến thức, kinh nghiệm về cây trồng, vật nuôi đồng thời phải tâm huyết với hộ nghèo. * Nâng cao chất lượng tín dụng tổ nhóm: NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh cho vay trực tiếp tới hộ nghèo thông qua mô hình tổ nhóm, hoạt động của tổ nhóm vay vốn giữ một vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác cấp tín dụng cho hộ nghèo.Vì vậy, NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh cần phối hợp với chính quyền địa phương các cấp để chỉ đạo, nâng cao chất lượng hoạt động tổ nhóm bằng các biện pháp: - Thực hiện bình xét công khai, dân chủ để lựa chọn tổ trưởng và lãnh đạo tổ là những người có năng lực, có đạo đức và tâm huyết đối với hộ nghèo. - Duy trì và củng cố các tổ nhóm nhằm nâng cao chất lượng hoạt động bằng Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 35
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” cách thường xuyên tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho tổ nhóm, để tăng nhận thức và nâng cao trách nhiệm. - Chi trả đầy đủ kịp thời hoa hồng cho tổ trưởng nhằm động viên họ thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. - Tăng cường kiểm tra giám sát tổ trưởng tránh tình trạng tổ trưởng thu nợ, thu lãi không nộp vào Ngân hàng. 2.2.2.2 Cấp tín dụng phải kết hợp với các hình thức chuyển giao kỹ thuật: Việc cấp tín dụng cho hộ nghèo muốn đạt được mục tiêu xoá đói giảm nghèo thì cần phải nâng cao trình độ sản xuất, chăn nuôi của hộ nghèo. Thực tế cho vay hộ nghèo tại NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh cho thấy: việc cấp tín dụng cho hộ nghèo không được kết nối các chương trình chuyển giao kỹ thuật do vậy đem lại hiệu quả chưa cao. Vì vậy đồng thời với việc cấp tín dụng cho hộ nghèo cần phải chú ý đến những vấn đề sau: - Cung cấp những kiến thức cơ bản về sản xuất, chăn nuôi . - Tạo điều kiện cho người nghèo tiếp cận khoa học kỹ thuật, phương thức sản xuất . - Kết hợp đồng thời việc cấp tín dụng với hướng dẫn khoa học kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, cách làm ăn, sử dụng vốn vay . Thực hiện đồng bộ các chính sách xoá đói giảm nghèo, lồng ghép chương trình tín dụng với chương trình khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư và một trong những giải pháp có hiệu quả nhất là: Thực hiện chuyển vốn cho nông dân nghèo qua các dự án khả thi, các dự án này phải phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế của địa phương. 2.2.2.3 Xây dựng đội ngũ cán bộ có trình độ, có tâm huyết nghề nghiệp. Con người là yếu tố quan trong quyết định đến mọi vấn đề nói chung chất lượng tín dụng đối với hộ nghèo nói riêng; giải pháp đối với cán bộ cần phải thực hiện như sau: * Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về chuyên môn nghiệp vụ: Đặc biệt cán bộ tín dụng phải hiểu biết về quy trình sản xuất nông nghiệp, hiểu biết về kỹ thuật canh tác; cây trồng, vật nuôi Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 36
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” * Từng bước đào tạo đội ngũ cán bộ có tâm huyết với công tác xoá đói giảm nghèo, chuyên tâm tới hoạt động cho vay hộ nghèo. Thực hiện đào tạo đội ngũ cán bộ có năng lực, trình độ, đó là điều kiện tốt để mở rộng tín dụng cũng như nâng cao chất lượng tín dụng đối với hộ nghèo. 2.2.3 Các giải pháp khác: Để nâng cao chất lượng tín dụng đối với hộ nghèo NHCSXH phải có được nguồn vốn đủ lớn. Tự lập và chủ động nguồn vốn vì đây là điều kiện không thể thiếu để thực hiện công tác cho vay hộ nghèo. Bên cạnh đó, NHCSXH Tỉnh Hà Tĩnh phải có màng lưới sâu rộng, để tiếp cận thị trường (khách hàng). 2.2.3.1 Tăng cường nguồn vốn cho vay hộ nghèo: Nguồn vốn tại NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh trong những năm qua đã phản ánh một đặc điểm thực tế đó là nguồn vốn Trung ương chiếm tỷ trọng quá lớn (96 – 97%) . Những năm tới, để tăng cường nguồn vốn cho vay hộ nghèo NHCSXH tỉnh Hà Tĩnh cần tập trung theo hướng sau: * Tiếp nhận, bảo tồn và phát triển nguồn vốn Trung ương giao. * Đẩy mạnh công tác huy động vốn tại địa phương, từng bước tự chủ về nguồn vốn để đảm bảo nhu cầu cho vay hộ nghèo. Muốn vậy cần thực hiện tốt những nội dung sau: - Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động làm cho mọi tầng lớp dân cư hiểu được chức năng của Ngân hàng Chính sách xã hội trong đó có chức năng huy động vốn . - Tích cực vận động, huy động tiết kiệm trong cộng đồng người nghèo bằng hình thức tổ tiết kiệm vay vốn. - Tiến hành huy động vốn của các đơn vị kinh tế và tiết kiệm trong dân cư. - Chủ động tìm kiếm các nguồn uỷ thác và thực hiện các dự án lồng ghép. Trong những nội dung trên, việc tiến hành huy động vốn trong dân cư là một việc mới , nên rất khó khăn và phức tạp bởi vì mơí với cán bộ Ngân Hàng ngoài ra người dân còn chưa quen gửi tiền vào Ngân hàng Chính sách xã hội. Mặt khác cơ sở vật chất của Ngân hàng chính sách xã hội còn thiếu thốn, tâm Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 37
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” lý khách hàng thiếu an tâm khi gửi tiền. 2.2.3.2 Mở rộng mạng lưới dịch vụ: Phát triển dịch vụ là một trong những yêu cầu hàng đầu của các Ngân hàng. Dịch vụ phát triển mạnh giúp cho Ngân hàng Chính sách xã hội có thêm nguồn vốn trong thanh toán, tăng nguồn thu đảm bảo khả năng tài chính, ngoài ra phát triển dịch vụ còn là cầu nối giữa Ngân hàng Chính sách xã hội và hộ vay vốn. Dịch vụ phát triển mạnh,lượng khách hàng tăng lên, thành phần khách hàng cũng đa dạng hơn, từ đó tạo thuận lợi cho Ngân hàng Chính sách xã hội trong việc tiếp thị, phát triển các nghiệp vụ của mình ra nhiều đối tượng khách hàng hơn 2.3 Kiến nghị: 2.3.1. Kiến nghị với Nhà nước: - Đề nghị Nhà nước cấp đủ vốn điều lệ cho Ngân hàng Chính sách xã hội để có tài chính thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. - Đề nghị Nhà nước sớm điều chỉnh hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội , có các chính sách phù hợp đảm bảo hội đủ 3 yếu tố cơ bản: Phù hợp thông lệ quốc tế, có tính thực tiễn cao và thực sự đi vào cuộc sống, phù hợp pháp luật. - Xoá đói giảm nghèo có tính nhạy cảm cao, thể hiện bản chất ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên đây là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, lâu dài trách nhiệm không chỉ của riêng ai mà phải có sự phối hợp trách nhiệm của các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương; đề nghị Nhà nước có sự chỉ đạo chặt chẽ để các Bộ, Ngành liên quan nâng cao hơn nữa trách nhiệm của mình trong việc phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay xoá đói giảm nghèo, từng bước và tiến tới xã hội hoá việc cho vay hộ nghèo . - Có chính sách đồng bộ trong việc phát triển kinh tế xã hội gắn với xoá đói giảm nghèo: Xoá đói giảm nghèo là nhiệm vụ phạm vi quốc gia và quốc tế do vậy khi hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội quốc gia hoặc vùng lãnh thổ phải coi trọng vị trí, nhiệm vụ công tác xoá đói giảm nghèo. Đối với từng giai đoạn lịch sử khác nhau, từng địa phương khác nhau phải có từng kế hoạch, từng chương trình xoá đói giảm nghèo cụ thể và hiệu quả; phải đặt công tác Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 38
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” cho vay hộ nghèo trong tổng thể nhiệm vụ xoá đói giảm nghèo ,bên cạnh cho vay phải hỗ trợ người nghèo về công nghệ, kỹ thuật, thuế - Việc cho vay , theo chúng tôi nên hỗ trợ thêm cơ chế khác như : cơ sở hạ tầng, ưu đãi xuất nhập khẩu, thuế, chuyển giao công nghệ, chuyển giao kỹ thuật đối với một số doanh nghiệp làm ăn khá có lợi nhuận , quy mô lớn phải ưu tiên tuyển lao động là người nghèo . Thực hiện tốt việc này chính là kết hợp giữa trách nhiệm của doanh nghiệp đối với xã hội và người nghèo . 2.3.2. Kiến nghị với Hội đồng quản trị và NHCSXH Việt Nam: - Sớm hoàn thiện cơ chế cho vay đồng bộ đối với hộ nghèo, đảm bảo hành lang pháp lý giúp các Chi nhánh cho vay thuận lợi đúng pháp luật có hiệu quả. - Đầu tư trang bị cơ sở vật chất như: vốn xây dựng trụ sở làm việc , ô tô chuyên dùng, máy vi tính. Đặc biệt nghiên cứu cung cấp các phần mềm tiện ích phục vụ giao dịch thuận tiện, sớm kết nối mạng thanh toán toàn quốc để thực hiện các dịch vụ thanh toán nhằm tăng nguồn vốn trong thanh toán mở rộng quy mô hoạt động, tăng thu nhập đảm bảo tài chính. - Đề nghị tăng biên chế cho các Phòng giao dịch tối thiểu 12 người để chuẩn bị cho việc nhận bàn giao vùng II,III vùng được giảm lãi .Nâng cấp phòng giao dịch lên Chi nhánh huyện, thị để thực hiện đầy đủ chức năng của một Ngân hàng theo yêu cầu nhiệm vụ được giao. - Để tăng nguồn vốn cho vay hộ nghèo với lãi suất đầu vào thấp gỉam cấp bù lãi suất ,Hội đồng quản trị Ngân hàng Chính sách xã hội đề xuất với Chính phủ và các Bộ, Ngành liên quan chỉ đạo Kho bạc Nhà nước mở tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng Chính sách xã hội. Thực hiện được nội dung này Ngân hàng Chính sách sẽ có hàng ngàn tỷ đồng với lãi suất đầu vào thấp có điều kiện đáp ứng nhu cầu vay vốn đối với hộ nghèo. - Đề nghị thực hiện khoán cơ chế tiền lương theo kết quả lao động (ưu tiên những huyện nghèo, xã nghèo ) để tăng động lực làm việc, khuyến khích mọi người hăng say lao động, cải tiến tăng năng suất và hiệu quả lao động. 2.3.3 Kiến nghị với UBND tỉnh Hà Tĩnh: - Hiện nay trên địa bàn tỉnh còn nhiều nguồn vốn thuộc chương trình cho vay xoá đói giảm nghèo nằm rải rác ở một số ban, ngành, tổ chức xã hội. Các tổ chức này dùng nguồn vốn đó để cho các hội viên vay với lãi suất Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 39
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” khác nhau. Tình trạng cho vay với lãi suất khác nhau khó đạt hiệu quả cao. UBND tỉnh sớm chỉ đạo các ngành, đoàn thể tập trung các nguồn vốn này vào NHCSXH để tăng cường nguồn vốn cho vay người nghèo, thực hiện cho vay theo một chế độ thống nhất. - Chỉ đạo các cấp, các ngành có liên quan điều tra, thống kê chính xác số hộ nghèo để Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay đúng đối tượng, có hiệu quả. - UBND tỉnh hàng năm trích 1 phần ngân sách địa phương tiết kiệm chi tiêu chuyển NHCSXH từ 3 đến 5 tỉ đồng bổ sung nguồn vốn cho vay hộ nghèo - giải quyết việc làm. Chỉ đạo các cấp, các ngành quy hoạch các vùng, ngành, cây con tổ chức tốt việc khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, chuyển giao công nghệ kỹ thuật giúp người vay vốn của NHCSXH có cơ hội đầu tư các dự án có hiệu quả. - Đảm bảo an toàn đồng vốn cho vay đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cấp, các ngành có liên quan phối, kết hợp tốt với NHCSXH trong việc kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay. Xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân, tham ô, lợi dụng, vay ké, chây ì cố tình không trả nợ Ngân hàng Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 40
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” KẾT LUẬN Trong cuộc chiến chống đói nghèo còn nhiều khó khăn gian khổ không thể giải quyết một sớm, một chiêù mà cần xác định lâu dài và quyết tâm thực hiện .Bằng mọi biện pháp trong đó cho vay hộ nghèo là biện pháp cần thiết để người nghèo suy nghĩ, trăn trở tìm cách sản xuất, kinh doanh có hiệu quả đảm bảo khả năng trả nợ. Việc Ngân hàng Chính sách xã hội cấp các khoản tín dụng và thực hiện chính sách cho người nghèo vay là một biện pháp tích cực, tác động tốt tới việc xoá đói giảm nghèo. Cho vay hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh cho thấy mô hình này mới đi vào hoạt động còn trong giai đoạn hoàn thiện, nhưng bước đầu khẳng định vai trò trách nhiệm cộng đồng giữa người nghèo rất thiết thực. Qua nghiên cứu thực trạng cho vay hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh, chuyên đề đưa ra một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng tín dụng đối với cho vay hộ nghèo nhằm nâng cao chất lượng xóa đói giảm nghèo tại địa phương. Kết quả cho vay hộ nghèo của Ngân hàng chính sách xã hội thực sự có hiệu quả khi đời sống hộ nghèo được nâng lên ,hộ đói nghèo giảm. Nghiên cứu chuyên đề này còn mới mẻ và phức tạp giữa lý luận, thực tiễn.Với nhận thức có hạn nội dung thể hiện trong bài viết này chắc chắn còn có nhiều khiếm khuyết, bản thân mong nhận được sự đóng góp quý báu của cabs bộ, lãnh đạo Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh , cùng các thầy, cô giáo và moị người quan tâm đến lĩnh vực nghiên cứu trên để có tính thực tiễn cao, góp phần nhỏ bé này để sớm thực hiện thành công, công cuộc xoá đói giảm nghèo như mong muốn của toàn Đảng, toàn dân./. Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 41
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” Danh mục tài liệu tham khảo 1. Tiền tệ ngân hàng và thị trường tài chính của Fredric S-Misbkis – NXB khoa học và kỹ thuật 2002. 2. Tăng trưởng kinh tế, công bằng xã hội và vấn đề xoá đói giảm nghèo ở Việt Nam – NXB Chính trị quốc gia 2001-2002. 3. Vấn đề xoá đói giảm nghèo ở nông thôn nước ta hiện nay NXB Chính trị quốc gia. 4. Điều lệ Ngân hàng Chính sách xã hội năm 2003. 5. Quyết định số 316/NHCS-KH của Tổng giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội. 6. Niên giám thống kê tỉnh Hà Tĩnh năm 1998 – 2011 (Cục thống kê tỉnh Hà Tĩnh). 7. Báo cáo kết quả xoá đói giảm nghèo của tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn (1998- 2000) và (2005-2010) 8. Báo cáo kết quả hoạt động của Ngân hàng Phục vụ người nghèo tỉnh Hà Tĩnh từ năm 1996-2002) và Ngân hàng Chính sách xã hội năm 2003.2011 9. Tạp chí Ngân hàng ( 1998-2011). 10. Báo cáo Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hà Tĩnh. Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 42
Đề tài:”Thực hiện xóa đói giảm nghèo qua hoạt động của Ngân hàng chính sách - xã hội tỉnh hà Tĩnh” Phan Thị Thanh Nga – 49 B2 Tài chính Ngân hàng Page 43