›

Đề tài Phân tích và đề xuất biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Công ty Cổ Phần Cơ Điện Hà Nội

doc 78 trang nguyendu 4230
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề tài Phân tích và đề xuất biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Công ty Cổ Phần Cơ Điện Hà Nội", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • docde_tai_phan_tich_va_de_xuat_bien_phap_nang_cao_hieu_qua_kinh.doc

Nội dung text: Đề tài Phân tích và đề xuất biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Công ty Cổ Phần Cơ Điện Hà Nội

  1. Lêi nãi ®Çu ViÖt Nam ngµy nay ®ang b­íc vµo c«ng cuéc C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ §Êt n­íc. Sù bïng næ kinh tÕ g¾n liÒn víi khoa häc kü thuËt ®· t¹o ra nh÷ng kho¶ng c¸ch l¹c hËu gi÷a c¸c n­íc trªn ThÕ giíi. §Ó rót ng¾n chªnh lÖch vÒ sù ph¸t triÓn lµ ph¶i héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ®ã còng ®ang lµ xu thÕ chung cña toµn cÇu. Cã thÓ nãi lµ thêi c¬ thuËn lîi ®Ó chóng ta cã thÓ v­¬n lªn m¹nh mÏ nh­ng ®ång thêi c¬ héi còng ®Õn cïng víi nh÷ng trë ng¹i, th¸ch thøc vÒ mäi mÆt, c¶ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi §Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ trªn c¸c mÆt ho¹t ®éng kinh doanh lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp. Cã n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh th× doanh nghiÖp míi cí thÓ tån t¹i vµ ph¸ triÓn, qua ®ã më réng s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ t¹o sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c cho doanh nghiÖp. C«ng ty Cæ PhÇn C¬ §iÖn Hµ Néi ra ®êi tõ chñ tr­¬ng Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, t¸ch ra tõ C«ng ty ChÕ t¹o §iÖn C¬ Hµ Néi. Gi÷a c¸i míi vµ c¸i cò, ®an xen nhau võa tån t¹i võa ph¸t triÓn, nh­ng toµn thÓ ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn ®· v­ît qua nh÷ng khã kh¨n vµ dÇn t¹o ®­îc vÞ thÕ cho m×nh. Sau mét thêi gian thùc tËp vµ t×m hiÓu t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®­îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña Ban l·nh ®¹o C«ng Ty Cæ PhÇn C¬ §iÖn Hµ Néi, ®­îc sù chØ b¶o tËn t×nh cña c« gi¸o TrÇn ThÞ Ngäc Lan ®· gióp cho em hoµn thµnh b¶n ®å ¸n tèt nghiÖp víi ®Ò tµi: Ph©n tÝch vµ ®Ò xuÊt biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh t¹i C«ng ty Cæ PhÇn C¬ §iÖn Hµ Néi. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n Ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· t¹o ®iÒu kiÖn, gióp ®ì ®Ó em cã thÓ lµm quen vµ hoµ nhÞp víi m«i tr­êng cña doanh nghiÖp, c¶m ¬n c« Ngäc Lan ®· h­íng dÉn ®Ó em cã thÓ vËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ, ®Ó cã thÓ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng vµ ®­a ra biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
  2. Do thêi gian thùc tËp ng¾n, kiÕn thøc chuyªn m«n giíi h¹n, do vËy b¶n b¸o c¸o cña em kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em mong ®­îc ®­îc gãp ý cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó cã thÓ hoµn thiÖn ®­îc h¬n n÷a. Em xin tr©n thµnh c¶m ¬n!
  3. CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH 1.1. KHÁI NIỆM HIỆU QUẢ, PHÂN BIỆT HIỆU QUẢ KẾT QUẢ 1.1.1. KHÁI NIỆM Mặc dù còn nhiều quan điểm khác nhau song có thể khẳng định trong cơ chế thị trường ở nước ta hiện nay mọi doanh nghiệp kinh doanh đều có mục tiêu bao trùm, lâu dài là tối đa hóa lợi nhuận. Để đạt được mục tiêu này doanh nghiệp phải xác định chiến lược kinh doanh trong mọi giai đoạn phát triển phù hợp với những thay đổi của môi trường kinh doanh; phải phân bổ và quản trị có hiệu quả các nguồn lực và luôn kiểm tra quá trình đang diễn ra là có hiệu quả? Muốn kiểm tra tính hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh phải đánh giá được hiệu quả kinh doanh ở phạm vi doanh nghiệp cũng như ở từng bộ phận của nó Có thể nói rằng dù có sự thống nhất quan điểm cho rằng phạm trù hiệu quả kinh doanh phản ánh mặt chất lượng của hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp song lại khó tìm thấy sự thống nhất trong quan niệm về hiệu quả kinh doanh. Có quan điểm cho rằng: “ Hiệu quả sản xuất diễn ra trong xã hội không thể tăng sản lượng một loại hàng hóa mà không cắt giảm sản lượng của một loại hàng hóa khác. Một nền kinh tế có hiệu quả là nằm trên giới hạn của khả năng sản xuất của nó”. Thực chất quan điểm này đã đề cập đến khía cạnh phân bổ có hiệu quả các nguồn lực của nền sản xuất xã hội. Xét trên góc độ lý thuyết, hiệu quả kinh doanh chỉ có thể đạt được trên đường giới hạn năng lực sản xuất của doanh nghiệp. Tuy nhiên, để đạt được mức hiệu quả kinh doanh này sẽ cần rất nhiều điều kiện, trong đó đòi hỏi phải dự báo và quyết định đầu tư sản xuất theo quy mô phù hợp với cầu thị trường, thế mà không phải lúc nào điều này cũng trở thành hiện thực. Tóm lại: Hiệu quả phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực đầu vào và để đạt được kết quả đầu ra cao nhất với chi phí nguồn lực đầu vào thấp nhất. Kết quả đầu ra Hiệu quả = Nguồn lực đầu vào
  4. 1.1.2 PHÂN LOẠI HIỆU QUẢ * Hiệu quả về mặt kinh tế Hiệu quả về mặt kinh tế phản ánh trình đồ lợi dụng các nguồn lực để đạt được các mục tiêu kinh tế ở một thời kỳ nào đó. Nếu đứng trên phạm vi từng yếu tố riêng lẻ thì chúng ta có phạm trù hiệu quả kinh tế, và xem xét vấn đề hiệu quả trong phạm vi các doanh nghiệp thì hiệu quả kinh tế chính là hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Hiệu quả có thể hiểu là hệ số giữa kết quả thu về với chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó, và nó phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực tham gia vào quá trình kinh doanh. Tóm lại, hiệu quả kinh tế phản ánh đồng thời các mặt của quá trình sản xuất kinh doanh như: kết quả kinh doanh, trình độ sản xuất, tổ chức sản xuất và quản lý, trình độ sử dụng các yếu tố đầu vào đồng thời nó yếu cầu doanh nghiệp phải phát triển theo chiều sâu. Nó là thước đo ngày càng trở nên quan trọng của sự tăng trưởng kinh tế và là chỗ dựa cơ bản để đánh giá việc thực hiện mục tiêu kinh tế của doanh nghiệp trong từng thời kỳ. Sự phát triển tất yếu đòi hỏi doanh nghiệp phải nâng cao hiệu quả kinh doanh, đây là mục tiêu cơ bản của mỗi doanh nghiệp. * Hiệu quả xã hội Hiệu quả xã hội là phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực sản xuất nhằm đạt được những mục tiêu xã hội nhất định. Nếu đứng trên phạm vi toàn xã hội và nền kinh tế quốc dân thì hiệu quả xã hội và hiệu quả chính trị là chỉ tiêu phản ánh ảnh hưởng của hoạt động kinh doanh đối với việc giải quyết những yêu cầu và mục tiêu chung của toàn bộ nền kinh tế xã hội. Bởi vậy hai loại hiệu quả này đều có vị trí quan trọng trong việc phát triển của nền kinh tế xã hội ở các mặt: trình độ tổ chức sản xuất, trình độ quản lý, trình độ lao động, mức sống bình quân. 1.2 BẢN CHẤT 1.2.1 BẢN CHẤT CỦA HIỆU QUẢ Hiệu quả kinh doanh là phạm trù phản ánh mặt chất lượng của các hoạt động kinh doanh, phản ánh trình độ lợi dụng các nguồn lực sản xuất (lao động, máy móc thiết bị, nguyên vật liệu, tiền vốn) trong quá trình tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Bản chất của hiệu quả kinh doanh
  5. là nâng cao năng suất lao động xã hội và tiết kiệm lao động sản xuất. Đây là hai mặt có mối quan hệ mật thiết của vấn đề hiệu quả kinh doanh. Chính việc khan hiếm các nguồn lực và sử dụng cũng có tính chất cạnh tranh nhằm thỏa mãn nhu cầu ngày càng tăng của xã hội, đặt ra yêu cầu phải khai thác, tận dụng triệt để và tiết kiệm các nguồn lực. Để đạt được mục tiêu kinh doanh, các doanh nghiệp buộc phải chú trọng các điều kiện nội tại, phát huy năng lực, hiệu lực của các yếu tố sản xuất và tiết kiệm mọi chi phí. Về mặt định lượng: Hiệu quả kinh tế của việc thực hiện nhiệm vụ kinh tế xã hội biểu hiện trong mối tương quan giữa kết quả thu được và chi phí bỏ ra. Xét về tổng lượng thì hiệu quả thu được khi kết quả kinh tế đạt được lớn hơn chi phí, sự chênh lệch này càng lớn thì hiệu quả càng cao, sự chênh lệch này nhỏ thì hiệu quả đạt được nhỏ. Về mặt định tính: Hiệu quả kinh tế thu được là mức độ phản ánh sự nỗ lực của mỗi khâu, mỗi cấp trong hệ thống kinh tế, phản ánh trình độ năng lực quản lý kinh tế và giải quyết những yêu cầu và mục tiêu chính trị, xã hội. Vì vậy, yêu cầu nâng cao kinh doanh là phải đạt được kết quả tối đa với chi phí tối thiểu, hay phải đạt kết quả tối đa với chi phí nhất định. Chi phí ở đây được hiểu theo nghĩa rộng là chi phí tạo ra nguồn lực và chi phí sử dụng nguồn lực, đồng thời phải bao gồm cả chi phí cơ hội. 1.2.2 PHÂN BIỆT HIỆU QUẢ VÀ KẾT QUẢ Để hiểu rõ bản chất hiệu quả ta cần phân biệt hiệu quả và kết quả. Kết quả là số tuyệt đối phản ánh quy mô đầu ra của hoạt động sản xuất kinh doanh như lợi nhuận, tổng doanh thu, tổng sản phẩm làm ra, giá trị sản xuất. Hiệu quả là số tương đối phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực để đạt được kết quả cao nhất với chi phí nguồn lực thấp nhất bỏ ra. Về bản chất, hiệu quả và kết quả khác nhau ở chỗ kết quả phản ánh mức độ, quy mô, là cái mà doanh nghiệp đạt được sau mỗi kỳ kinh doanh, có kết quả mới tính được hiệu quả, đó là sự so sánh giữa kết quả là khoản thu về so với khoản bỏ ra là chính các nguồn lực đầu vào. Như vậy, dùng kết quả để tính hiệu quả kinh doanh cho từng kỳ. Hiệu quả và kết quả có mối quan hệ mật thiết với nhau nhưng lại có khái niệm khác nhau. Có thể nói, kết quả là mục tiêu của quá trình sản xuất kinh doanh, còn hiệu quả là phương tiện để đạt được mục tiêu đó.
  6. 1.2.3 NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH 1.2.3.1. CÁC NHÂN TỐ BÊN TRONG 1.2.3.1.1 Lực lượng lao động. Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, lực lượng lao động của doanh nghiệp có thể sáng tạo ra công nghệ, kỹ thuật mới và đưa chúng vào sử dụng để tạo ra tiềm năng lớn cho việc nâng cao hiệu quả kinh doanh. Cũng chính lực lượng lao động sáng tạo ra những sản phẩm mới với kiểu dáng phù hợp với cầu của người tiêu dùng, làm cho sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp có thể bán được tạo cơ sở nâng cao hiệu quả kinh doanh. Lực lượng lao động tác động trực tiếp đến năng suất lao động, đến trình độ sử dụng các nguồn lực khác (máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu ) nên tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Ngày nay sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế tri thức. Đặc trưng cơ bản của nền kinh tế tri thức là hàm lượng khoa học công nghệ kết tinh trong sản phẩm (dịch vụ) rất cao. Đòi hỏi lực lượng lao động phải là lực lượng có trình độ khoa học kỹ thuật cao, điều này khẳng định vai trò ngày càng quan trọng của lực lượng lao động đối với việc nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. 1.2.3.1.2 Trình độ phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật. Công cụ lao động là phương tiện mà con người sử dụng để tác động vào đối tượng lao động. Quá trình phát triển sản xuất luôn gắn liền với quá trình phát triển của công cụ lao động, tăng năng suất lao động, tăng sản lượng, chất lượng sản phẩm và hạ giá thành. Như thế, cơ sở vật chất kỹ thuật là nhân tố hết sức quan trọng tạo ra tiềm năng năng suất, chất lượng và tăng hiệu quả kinh doanh. Chất lượng hoạt động của doanh nghiệp chịu tác động mạnh mẽ của trình độ kỹ thuật, tính đồng bộ của máy móc thiết bị, chất lượng của công tác bảo dưỡng, sửa chữa máy móc. 1.2.3.1.3 Nhân tố vốn Đây là một nhân tố tổng hợp phản ánh sức mạnh của doanh nghiệp thông qua khối lượng (nguồn) vốn mà doanh nghiệp có thể huy động vào kinh doanh, khả năng phân phối, đầu tư có hiệu quả các nguồn vốn cũng như khả năng quản lý các nguồn vốn kinh doanh.
  7. Yếu tố vốn là yếu tố chủ chốt quyết định đến quy mô của doanh nghiệp. Nó phản ánh sự phát triển của doanh nghiệp và là cơ sở đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong kinh doanh. 1.2.3.1.4 Nhân tố quản trị doanh nghiệp. Nhân tố quản trị doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Quản trị doanh nghiệp chú trọng đến việc xác định cho doanh nghiệp một hướng đi đúng dắn trong môi trường kinh doanh ngày càng biến động. Định hướng đúng là cơ sở để đảm bảo hiệu quả lâu dài của doanh nghiệp. Muốn tồn tại và phát triển doanh nghiệp phải chiến thắng trong cạnh tranh, các lợi thế về chất lượng và sự khác biệt hóa sản phẩm, giá cả và tốc độ cung ứng để đảm bảo cho một doanh nghiệp giành chiến thắng trong cạnh tranh phụ thuộc vào nhãn quan và khả năng quản trị của các nhà quản trị doanh nghiệp. Đội ngũ quản trị mà đặc biệt là các nhà quản trị cao cấp lãnh đạo doanh nghiệp bằng phẩm chất và tài năng của mình có vai trò quan trọng, có tính chất quyết định đến sự thành đạt của doanh nghiệp. Kết quả và hiệu quả hoạt động của quản trị doanh nghiệp đều phụ thuộc rất lớn vào trình độ chuyên môn của đội ngũ các nhà quản trị cũng như cơ cấu tổ chức bộ máy quản trị doanh nghiệp, việc xác định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng bộ phận, cá nhân và thiết lập các mối quan hệ giữa các bộ phận trong cơ cấu tổ chức đó. 1.2.3.2 CÁC NHÂN TỐ BÊN NGOÀI 1.2.3.2.1 Môi trường chính trị - pháp lý Môi trường pháp lý bao gồm luật, các văn bản dưới luật, Mọi quy định pháp luật về kinh doanh đều tác động trực tiếp kết kết quả và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Môi trường pháp lý đảm bảo tính bình đẳng của mọi loại hình doanh nghiệp cùng hoạt động kinh doanh, cạnh tranh nhau một cách lành mạnh, mỗi doanh nghiệp đều phải chú ý phát triển nội lực, ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật và khoa học quản trị tiên tiến nhằm phát triển kinh doanh của mình. Các yếu tố thuộc môi trường chính trị - pháp luật chi phối mạnh mẽ đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Sự ổn định chính trị được coi là một tiền đề quan trọng cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Sự thay đổi của
  8. môi trường chính trị có thể ảnh hưởng có lợi cho một nhóm doanh nghiệp này nhưng lại kìm hãm sự phát triển của nhóm doanh nghiệp khác hoặc ngược lại. Mức độ hoàn thiện, sự thay đổi và thực thi pháp luật trong nền kinh tế có ảnh hưởng lớn đến việc hoạch định và tổ chức thực hiện chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Tóm lại, môi trường chính trị - pháp luật có ảnh hưởng rất lớn đến việc nâng cao hiệu quả kinh doanh bằng cách tác động đến hoạt động của doanh nghiệp thông qua hệ thống công cụ luật pháp, công cụ vĩ mô 1.2.3.2.2 Các nhân tố ảnh hưởng thuộc môi trường kinh doanh. * Đối thủ cạnh tranh Bao gồm các đối thủ cạnh tranh sơ cấp (cùng tiêu thụ các sản phẩm đồng nhất) và các đối thủ cạnh tranh thứ cấp (sản xuất và tiêu thụ những sản phẩm có khả năng thay thế). Nếu doanh nghiệp có đối thủ cạnh tranh mạnh thì việc nâng cao hiệu quả kinh doanh sẽ trở nên khó khăn hơn nhiều. Bởi vì doanh nghiệp lúc này có thể nâng cao hiệu quả kinh doanh bằng cách nâng cao chất lượng, giảm giá thành sản phẩm để đẩy mạnh tốc độ tiêu thụ, tăng doanh thu, tăng vòng quay vốn, yêu cầu doanh nghiệp phải tổ chức lại bộ máy hoạt động tối ưu hơn, hiệu quả cao hơn để tạo khả năng cạnh tranh về giá cả, chất lượng, mẫu mã Như vậy đối thủ cạnh tranh có ảnh hưởng rất lớn đến việc nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp đồng thời tạo ra sự tiến bộ trong kinh doanh, tạo ra động lực phát triển của doanh nghiệp. Việc xuất hiện càng nhiều đối thủ cạnh tranh thì việc nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp sẽ càng khó khăn và sẽ bị giảm một cách tương đối. * Thị trường Nhân tố thị trường ở đây bao gồm cả thị trường đầu vào và thị trường đầu ra của doanh nghiệp. Nó là yếu tố quyết định quá trình tái sản xuất mở rộng của doanh nghiệp. Đối với thị trường đầu vào: cung cấp các yếu tố cho quá trình sản xuất như nguyên vật liệu, máy móc thiết bị Cho nên nó tác động trực tiếp đến giá thành sản phẩm, tính liên tục và hiệu quả của quá trình sản xuất. Còn đối với thị trường đầu ra quyết định doanh thu của doanh nghiệp trên cơ sở chấp nhận hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp, thị trường đầu ra sẽ quyết định tốc độ tiêu thụ, tạo vòng quay vốn nhanh hay chậm từ đó tác động đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
  9. 1.2.4 HỆ THỐNG CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH DOANH Khi xem xét hiệu quả kinh doanh của mỗi doanh nghiệp, cần phải dựa vào một hệ thống các tiêu chuẩn, các doanh nghiệp phải coi các tiêu chuẩn là mục tiêu phấn đấu. Có thể hiểu tiêu chuẩn hiệu quả là giới hạn, là mốc xác định ranh giới có hiệu quả hay không. Nếu theo phương pháp so sánh toàn ngành có thể lấy giá trị bình quân đạt được của ngành làm tiêu chuẩn hiệu quả, hoặc có thể so sánh với chỉ tiêu của năm trước. Cũng có thể nói rằng, các doanh nghiệp có đạt được các chỉ tiêu này mới có thể đạt được các chỉ tiêu về kinh tế 1.2.4.1 CHỈ TIÊU HIỆU QUẢ BỘ PHẬN * Hiệu quả sử dụng lao động - Sức sinh lợi bình quân: Tổng lợi nhuận trong kỳ Lợi nhuận bình quân tính cho 1 lao động = Tổng số lao động bình quân trong kỳ Đây là chỉ tiêu phản ánh trình độ của cán bộ công nhân viên, chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ mỗi cán bộ, công nhân viên của doanh nghiệp đã tích cực lao động để đạt được kết quả cao. Chỉ tiêu này đánh giá hiệu quả sử dụng lao động của doanh nghiệp, phản ánh tình trạng sử dụng có hiệu quả nguồn lực lao động. - Năng suất lao động: Doanh thu tiêu thụ sản phẩm Năng suất lao động = Tổng số lao động Chỉ tiêu này cho thấy với mỗi lao động tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận trong kỳ. Chỉ tiêu này cao hay thấp phụ thuộc trình độ tay nghề công nhân trong doanh nghiệp, chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ doanh nghiệp có đội ngũ nhân viên lành nghề. Dựa vào chỉ tiêu này để so sánh mức tăng hiệu quả của mỗi lao động trong kỳ. * Hiệu quả sử dụng tài sản cố định (TSCĐ) TSCĐ đầu kỳ + TSCĐ cuối kỳ TSCĐ bình quân = 2
  10. Lợi nhuận Sức sinh lợi TSCĐ = TSCĐ nguyên giá Lợi nhuận Sức sinh lợi TSCĐ = TSCĐ giá trị còn lại Chỉ tiêu này cho biết một đồng nguyên giá của tài sản cố định sinh bao nhiêu đồng lợi nhuận. Doanh thu Sức sản xuất TSCĐ = TSCĐ bình quân Chỉ tiêu này cho biết một đồng nguyên giá TSCĐ sinh ra bao nhiêu đồng doanh thu. Chỉ tiêu này cao hơn kỳ trước chứng tỏ tài sản cố định của doanh nghiệp hoạt động với công suất và chất lượng sản phẩm tốt hơn. TSCĐ bình quân Suất hao phí TSCĐ bình quân = Lợi nhuận Chỉ tiêu này cho biết một đồng lợi nhuận có bao nhiêu đồng tài sản cố định bình quân. * Hiệu quả sử dụng tài sản lưu động (TSLĐ). TSLĐ đầu kỳ + TSLĐ cuối kỳ TSLĐ bình quân = 2 Lợi nhuận Sức sinh lợi TSLĐ = TSLĐ bình quân Chỉ tiêu này cho biết một đồng giá trị tài sản lưu động sinh bao nhiêu đồng lợi nhuận Doanh thu Sức sản xuất TSLĐ = TSLĐ bình quân
  11. Sức sản xuất TSLĐ hay còn gọi là vòng quay TSLĐ Chỉ tiêu này cho biết một đồng giá trị TSLĐ bình quân sinh ra bao nhiêu đồng doanh thu. Chỉ tiêu này cao hơn so bới kỳ trước chứng tỏ doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn kỳ trước và ngược lại nếu thấp hơn kỳ trước chứng tỏ kinh doanh kém hiệu quả. Số vòng quay tài sản lưu động: 360 ngày Số ngày của 1 vòng quay = Số vòng quay Tài sản lưu động thường xuyên vận động qua các giai đoạn của quá trình kinh doanh, việc đẩy nhanh tốc độ kinh doanh là góp phần giải quyết nhu cầu về vốn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. TSLĐ bình quân Hệ số đảm nhiệm của TSLĐ = Lợi nhuận (doanh thu) Chỉ tiêu này cho biết một đồng lợi nhuận hay doanh thu thì cần bao nhiêu đồng tài sản lưu động. * Hiệu quả sử chi phí: Doanh thu Sức sản xuất của chi phí = Tổng chi phí Lợi nhuận thuần Sức sinh lợi của chi phí = Tổng chi phí Hệ số này cho biết khi bỏ ra một đồng chi phí thì tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu, và thu về được bao nhiêu đồng lợi nhuận. Chỉ tiêu này cao chứng tỏ doanh nghiệp đã sử dụng chi phí hợp lý về số lượng, chất lượng. 1.2.4.2 CHỈ TIÊU HIỆU QUẢ TỔNG QUÁT Nhóm chỉ tiêu này phản ánh hiệu quả kinh doanh của toàn bộ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, được dùng để phản ánh chính xác hoạt động kinh
  12. doanh của mỗi doanh nghiệp và được dùng để so sánh giữa các doanh nghiệp với nhau và so sánh trong doanh nghiệp qua các thời kỳ để xem xét các thời kỳ doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả hơn hay không. * Sức sinh lợi của vốn chủ sở hữu (CSH): Lợi nhuận trước thuế Sức sinh lợi của vốn CSH = Vốn CSH Chỉ tiêu này cho biết hiệu quả của doanh nghiệp bỏ một đồng vốn CSH ra sinh lời được bao nhiêu lợi nhuận. Chỉ số này càng cao so với các kỳ trước chứng tỏ doanh nghiệp ngày càng có lãi. * Sức sinh lợi của vốn kinh doanh (VKD) Lợi nhuận Sức sinh lợi của VKD = Tổng nguồn vốn Chỉ tiêu này cho biết một đồng vốn đầu tư thu về được bao nhiêu đồng lợi nhuận, nó phản ánh trình độ sử dụng các yếu tố vốn kinh doanh của doanh nghiệp, nó phản ánh hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Chỉ tiêu này càng lớn chứng tỏ doanh nghiệp sử dụng hiệu quả các nguồn vốn của doanh nghiệp. 1.2.5 CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH 1.2.5.1 Phương pháp so sánh Là phương pháp lâu đời nhất và được áp dụng rộng rãi nhất. So sánh trong phân tích kinh tế là đối chiếu các chỉ tiêu, các hiện tượng kinh tế đã được lượng hóa có cùng một nội dung, một tính chất tương tự nhau. Phương pháp so sánh có nhiều dạng: - So sánh các số liệu thực hiện với các số liệu định mức hay kế hoạch. - So sánh số liệu thực tế giữa các kỳ, các năm; - So sánh số liệu thực hiện với các thông số kỹ thuật - kinh tế trung bình hoặc tiên tiến - So sánh số liệu của doanh nghiệp mình với số liệu của doanh nghiệp tương đương hoặc đối thủ cạnh tranh.
  13. - So sánh các thông số kỹ thuật - kinh tế của các phương án kinh tế khác. Điều kiện so sánh phải đảm bảo thống nhất về nội dung kinh tế của chỉ tiêu, đảm bảo thông nhất về phương pháp tính các chỉ tiêu, thống nhất về đơn vị tính các chỉ tiêu về số lượng, thời gian, giá trị. Khi so sánh mức đạt được trên các chỉ tiêu ở các đơn vị khác nhau ngoài các điều kiện trên đã nêu, cần đảm bảo điều kiện khác như cùng phương hướng kinh doanh và điều kiện kinh doanh tương tự nhau. Trong phân tích có thể so sánh : Số tương đối, số tuyệt đối và số bình quân. Số tuyệt đối là số tập hợp trực tiếp từ các yếu tố cấu thành hiện tượng kinh tế được phản ánh, như: tổng giá trị sản xuất, tổng chi phí kinh doanh, tổng lợi nhuận Phân tích bằng số tuyệt đối cho thấy được khối lượng quy mô của hiện tượng kinh tế. Các số tuyệt đối được so sánh phải có cùng một nội phản ánh, cách tính toán xác định, phạm vi, kết cấu và đơn vị đo lường. Số tương đối là số biểu thị dưới dạng phần trăm số tỉ lệ hoặc hệ số. Số tương đối đánh giá được sự thay đổi kết cấu các hiện tượng kinh tế, đặc biệt cho phép liên kết các chỉ tiêu không tương đương để phân tích. Tuy nhiên, số tương đối không phản ánh được chất lượng bên trong cũng như qui mô của hiện tượng kinh tế. Số bình quân là số phản ánh mặt chung nhất của hiện tượng, bỏ qua sự phát triển không đồng đều của các bộ phận cấu thành hiện tượng kinh tế. Số bình quân có thể biểu thị dưới dạng số tuyệt đối (năng suất lao động bình quân, vốn lưu động bình quân ), cũng có thể biểu thị dưới dạng số tương đối (hệ số phí bình quân, hệ số doanh lợi ). Sử dụng số bình quân cho phép nhận định tổng quát về hoạt động kinh tế của doanh nghiệp, xây dựng các định mức kinh tế kỹ thuật. 1.2.5.2 Phương pháp thay thế liên hoàn Phương pháp thay thế liên hoàn là thay thế lần lượt số liệu gốc hoặc số liệu kế hoạch bằng số liệu thực tế của nhân tố ảnh hưởng tới một chỉ tiêu kinh tế được phân tích theo đúng logic quan hệ giữa các nhân tố. Phương pháp thay thế liên hoàn có thể áp dụng được khi mối quan hệ giữa các chỉ tiêu và giữa các nhân tố, các hiện tượng kinh tế có thể biểu thị bằng một hàm số. Thay thế liên
  14. hoàn thường được sử dụng để tính toán mức ảnh hưởng của các nhân tố tác động cùng một chỉ tiêu phân tích, nhân tố thay thế là nhân tố được tính mức ảnh hưởng, còn các nhân tố khác giữ nguyên, lúc đó so sánh mức chênh lệch hàm số giữa cái trước nó và cái đã được thay thế sẽ tính được mức ảnh hưởng của nhân tố được thay thế. Điều kiện để áp dụng: Các nhân tố phải có sự liên hệ với nhau dưới dạng tích số. Giả sử chỉ tiêu A có mối quan hệ với 2 nhân tố và mối quan hệ đó được biểu hiện dưới dạng hàm số: A = f(X,Y) và A0 = f(X0,Y0) A1 = f(X1,Y1) Để tính toán ảnh hưởng của các nhân tố X, Y tới chỉ tiêu A, thay thế lần lượt X, Y. Lúc đó, giả sử thay thế nhân tố X trươc Y ta có: - Mức ảnh hưởng của nhân tố X đến chỉ tiêu A: x = f (X1,Y0) - f (X0,Y0) - Mức ảnh hưởng của nhân tố Y đến chỉ tiêu A: y = f (X1,Y1) - f (X1,Y0) Có thể bằng cách tương tự nếu ta thay thế nhân tố Y trước, nhân tố X sau, ta có: y = f (X0,Y1) - f (X0,Y0) x = f (X1,Y1) - f (X0,Y1) Như vậy, khi trình tự thay thế khác nhau, có thể thu được các kết quả khác nhau về mức ảnh hưởng của cùng một nhân tố tới cùng một chỉ tiêu. Đây là nhược điểm nổi bật của phương pháp này. Xác định trình tự thay thế liên hoàn hợp lý là một yêu cầu khi sử dụng phương pháp này. Trật tự thay thế liên hoàn thường quy định như sau: - Nhân tố số lượng thay thế trước, nhân tố chất lượng thay thế sau - Nhân tố ban đầu thay thế trước, nhân tố thứ phát thay thế sau
  15. 1.2.5.3 Phương pháp liên hệ Liên hệ cân đối: đây là phương pháp mô tả và phân tích các hiện tượng kinh tế giữa chúng tồn tại mối quan hệ cân bằng hoặc cần phải tồn tại sự cân bằng. Cơ sở của phương pháp này là sự cân đối về lượng giữa 2 mặt của yếu tố và quá trình kinh doanh: giữa tổng vốn và tổng nguồn vốn. giữa nguồn thu, huy động và tình hình sử dụng các quỹ, các quỹ, các loại vốn. Phương pháp liên hệ cân đối được sử dụng rộng rãi trong phân tích tài chính; phân tích sự vận động của hàng hóa, vật tư tự nhiên, xác định điểm hòa vốn; phân tích cán cân thương mại Liên hệ trực tuyến: là mối liên hệ theo một hướng xác định giữa các chi tiêu nhân tố với chi tiêu phân tích được xác định mức độ ảnh hưởng một cách trực tiếp, không cần thông qua một chỉ tiêu chung gian nào, như lợi nhuận với giá bán, giá thành Liên hệ phi tuyến: là mối liên hệ giữa các chỉ tiêu trong mức liên hệ không được xác định theo tỷ lệ chiều hướng liên hệ luôn biến đổi: Năng xuất thu hoạch với số năm kinh doanh của vườn cây lâu năm 1.2.5.4 Phương pháp hồi quy tương quan Hồi quy tương quan là các phương pháp của toán học, được vận dụng trong phân tích kinh doanh để biểu hiện và đánh giá mối quan hệ tương quan giữa các chỉ tiêu kinh tế. Phương pháp tương quan là quan sát mối liên hệ giữa một tiêu thức kết quả và một hoặc nhiều tiêu thức nguyên nhân nhưng ở dạng liên hệ thực. Còn hồi quy là phương pháp xác định độ biến thiên của tiêu thức kết quả theo sự biến thiên của tiêu thức nguyên nhân. Bởi vậy, hai phương pháp này có quan hệ chặt chẽ với nhau và có thể gọi tắt là phương pháp tương quan. Nếu quan sát đánh giá mối liên hệ giữa một tiêu thức kết quả và một tiêu thức nguyên nhân gọi là tương quan đơn. Nếu quan sát đánh giá mối liên hệ giữa một tiêu thức kết quả và nhiều tiêu thức nguyên nhân gọi là tương quan bội. 1.2.6 BIÖN PH¸P N©NG CAO HIÖU QU¶ KINH DOANH HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp chÞu sù t¸c ®éng tæng hîp cña nhiÒu yÕu tè, nhiÒu kh©u cho nªn muèn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
  16. doanh ph¶i gi¶i quyÕt tæng hîp, ®ång bé nhiÒu vÊn ®Ò, b»ng nhiÒu biÖn ph¸p tæng hîp nh­: Thóc ®Èy tiªu thô s¶n phÈm, t¨ng doanh sè b¸n ra. Tinh gi¶m chi phÝ, ph©n tÝch xem chi phÝ nµo lµ bÊt hîp lý, t×m biÖn ph¸p c¾t gi¶m chi phÝ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. C¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao tr×nh ®é lao ®éng ®Ó gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. §i vµo chi tiÕt tõng chØ tiªu hiÖu qña, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vÒ mét mÆt nµo ®ã t­¬ng øng víi chØ tiªu hiÖu qu¶ nµo ®ã ta l¹i cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ kh¸c nhau: Qu¶n lý vµ sö dông tèt nguån nh©n lùc cña doanh nghiÖp: Trong c¸c nguån lùc ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, yÕu tè con ng­êi gi÷ mét vai trß quyÕt ®Þnh, khai th¸c vµ sö dông tèt nguån nh©n lùc trong s¶n xuÊt kinh doanh thÓ hiÖn qua c¸c biÖn ph¸p sau: KiÖn toµn bé m¸y tæ chøc qu¶n lý, thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ, s¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt vµ lao ®éng. Båi d­ìng, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ, tr×nh ®é nghiÖp vô cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, tËn dông thêi gian lµm viÖc b¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc lao ®éng. Ph¸t huy s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn kü thuËt, ¸p dông kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt. ¸p dông chÕ ®é th­ëng ph¹t kÞp thêi nh»m ®éng viªn khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng. Sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶: Vèn ®Çu t­ lu«n lµ nh©n tè quan träng ®èi víi bÊt kú doanh nghiÖp nµo. Huy ®éng vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ lµ vÊn ®Ò lín cña mçi doanh nghiÖp. Th«ng th­êng cã mét sè biÖn ph¸p sö dông vèn cã hiÖu qu¶ nh­ sau: X©y dùng c¬ cÊu vèn hîp lý, sö dông vèn hîp lý vµ tiÕt kiÖm trªn tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (dù tr÷, l­u th«ng). T¨ng tèc ®é chu chuyÓn vèn l­u ®éng, gi¶m tèi ®a vèn thõa vµ kh«ng cÇn thiÕt. §èi víi tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i tËn dông hÕt thêi gian vµ c«ng suÊt cñatµi s¶n. Muèn vËy viÖc ®Çu t­ x©y dùng trªn c¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh hîp lý theo h­íng tËp
  17. trung vèn cho m¸y mãc thiÕt bÞ, cho ®æi míi c«ng nghÖ, thùc hiÖn hiÖn ®¹i ho¸ thiÕt bÞ vµ øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn. T¨ng doanh thu: Doanh thu = gi¸ b¸n x s¶n l­îng tiªu thô §Ó t¨ng doanh thu cÇn t¨ng s¶n l­îng s¶n phÈm tiªu thô hoÆc t¨ng gi¸ b¸n. Muèn vËy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, më réng s¶n xuÊt kinh doanh, më réng m¹ng l­íi tiªu thô, cã c¸c chÝnh s¸ch marketing hîp lý. Gi¶m chi phÝ: Chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu quan träng cã tÝnh chÊt tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt l­îng cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông biÖn ph¸p nh»m c¾t gi¶m chi phÝ nh­ sau: Sö dông tèi ­u c¸c yÕu tè ®Çu vµo: TiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu: trong ngµnh x©y dùng chi phÝ nguyªn vËt liÖu thuêng chiÕm tØ träng lín (trªn 80%) trong chi phÝ x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh. Do ®ã tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu ph¶i ®­îc ®Æt nªn hµng ®Çu trong c¾t gi¶m chi phÝ. BiÖn ph¸p ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu cã thÓ lµ: + X©y dùng kÕ hoach, ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu mét c¸ch cô thÓ, chi tiÕt vµ chÝnh x¸c. + ¸p dông nh÷ng thµnh tùu tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt kinh doanh. + Cã kÕ ho¹ch cung øng (®Æt hµng, b¶o qu¶n , cÊp ph¸t) nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt kinh doanh. + Thùc hiÖn chÕ ®é th­ëng ph¹t b»ng vËt chÊt kÕt hîp gi¸o dôc, h­íng tÝnh tù gi¸c thùc hµnh tiÕt kiÖm cho con ng­êi Qu¶n lý vµ sö dông tiÕt kiÖm lao ®éng: biÖn ph¸p nµy gióp doanh nghiÖp gi¶m chi phÝ tiÒn c«ng. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng ph¸t huy n¨ng lùc chuyªn m«n, søc khoÎ, tµi n¨ng, nhiÖt t×nh, tr¸ch nhiÖm cao víi c«ng viÖc lµm cho søc lao ®éng sö dông hîp lý vµ tiÕt kiÖm nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong kinh doanh. Dïng quü l­¬ng lµm ®ßn bÈy ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, lµm gi¶m chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm.
  18. CHƯƠNG II PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CƠ ĐIỆN HÀ NỘI PHẦN 1. GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ DOANH NGHIỆP 2.1.1 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP * Tên công ty: CÔNG TY CỔ PHẦN CƠ ĐIỆN HÀ NỘI * Tên viết tắt : HAMEC * Địa chỉ: xóm 6 Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội * Điện thoại: (04) 8385028 (04) 7572403 Fax: (04) 7572042 * Trụ sở giao dịch: xóm 6 Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội * Vốn điều lệ: 5.000.000.000 ( năm tỷ đồng ) * Thành lập tháng 05/2002. Công Ty Cổ Phần Cơ Điện Hà Nội nguyên là một xưởng đúc gang của Công ty Chế Tạo Điện Cơ Hà Nội, thuộc Tổng Công ty Thiết Bị Kỹ Thuật Điện, Bộ Công Nghiệp. Phân xưởng này đi vào hoạt động sản xuất từ năm 1961, qua hơn 40 năm hình thành và phát triển, đến tháng 5 năm 2002, Công ty Chế Tạo Điện Cơ Hà Nội chính thức cổ phần hoá phân xưởng đúc gang thành Công ty Cổ phần Cơ Điện Hà Nội. 2.1.2 CHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA DOANH NGHIỆP. * Đúc và gia công chi tiết máy bằng gang, kim loại khác. * Sản xuất các động cơ điện 1 pha từ 120W đến 3 KW, động cơ điện 3 pha từ 120 KW đến 500KW. * Sản xuất các thiết bị điện, lắp đặt, sửa chữa động cơ điện. * Lắp đặt trạm biến áp, đường dây dẫn điện đến 35 KV Hiện Công ty Cổ phần Cơ điện Hà Nội vẫn đang cung cấp các sản phẩm bằng gang cho Tổng Công Ty Thiết Bị Điện, bao gồm các Công ty thành viên
  19. như là: Công ty Chế Tạo Điện Cơ, Công ty Chế Tạo Máy Điện Việt Nam - Hungary. Các sản phẩm chủ yếu được sản xuất theo đơn đặt hàng như: thân, vỏ động cơ điện, nắp động cơ và một số chi tiết bằng gang khác. Ngoài ra, Công ty còn nhận gia công các sản phẩm bằng kim loại cho các cá nhân, tổ chức khác. 2.1.3 CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT MỘT SỐ SẢN PHẨM CHỦ YẾU. Công ty chủ yếu sản xuất các sản phẩm được đúc bằng gang. * Quy trình sản xuất. Phôi gang Đánh via Lò nung gang Tiện, nguội Rót vào khuôn Đánh bóng Rỡ khuôn Sơn * Các bước cơ bản trong quá trình sản xuất. - Bộ phận tạo khuôn đúc làm theo mẫu thiết kế của sản phẩm, chuyển khuôn sang bộ phận đúc để tiến hành đúc thử. Nếu đạt yêu cầu kỹ thuật thì tiến hành gia công hàng loạt. - Bộ phận tạo khuôn tiến hành xếp khuôn vào vị trí, rồi bộ phận đúc sẽ rót gang vào khuôn. - Rỡ chi tiết ra khỏi khuôn và làm sạch sơ bộ. - Chuyển chi tiết sang bộ phận cơ khí để gia công tiện, nguội.
  20. - Chi tiết sau khi được gia công xong sẽ được chuyển sang bộ phận đánh bóng, sơn, lắp thành sản phẩm. - Nhập kho thành phẩm. 2.1.4 HÌNH THỨC TỔ CHỨC VÀ KẾT CẤU SẢN XUẤT CỦA DOANH NGHIỆP Nhìn chung, các bộ phận sản xuất của Công ty đều theo chuyên môn hoá, do thừa hưởng từ lịch sử hình thành và quá trình phát triển qua hơn 40 năm qua. * Kết cấu sản xuất Bộ phận kỹ thuật: Tạo khuôn đúc từ bản thiết kế của khách hàng, tiến hành gia công chế thử, đạt yêu cầu thì sẽ tiến hành sản xuất hàng loạt. Bộ phận đúc gang: nhận khuôn đúc và xếp vào vị trí, trong khí đó thì bộ phận nấu gang chuẩn bị lò nấu và các nguyên vật liệu cần thiết khác. Bộ phận tháo dỡ chi tiết ra khỏi khuôn và làm sạch sơ bộ, chuyển sang bộ phận cơ khí. Bộ phận cơ khí tiến hành mài, dũa, cắt gọt chi tiết theo yêu cầu kỹ thuật Bộ phận sơn, đóng gói và chuyển vào kho thành phẩm 2.1.5 SƠ ĐỒ TỔ CHỨC - CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ Sơ đồ tổ chức của Công ty Cổ phần Cơ điện Hà Nội BAN GIÁM ĐỐC P. TÀI CHÍNH P. TỔNG HỢP KẾ TOÁN XƯỞNG CƠ KHÍ XƯỞNG ĐÚC H×nh 1.5. S¬ ®å tæ chøc cña C«ng ty Cæ phÇn C¬ ®iÖn Hµ Néi
  21. NhiÖm vô, chøc n¨ng c¬ b¶n: Ban Gi¸m ®èc: Gi¸m ®èc (Tæng gi¸m ®èc) lµ ng­êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña c«ng ty. Gi¸m ®èc (Tæng gi¸m ®èc) lµ ng­êi ®iÒu hµnh ho¹t ®éng hµng ngµy cña c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Héi ®ång qu¶n trÞ vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ nhiÖm vô ®­îc giao. Gi¸m ®èc (Tæng gi¸m ®èc) cã c¸c quyÒn vµ nhiÖm vô sau ®©y: Tæ chøc thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ; Tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh vµ ph­¬ng ¸n ®Çu t­ cña c«ng ty; KiÕn nghÞ ph­¬ng ¸n bè trÝ c¬ cÊu tæ chøc, quy chÕ qu¶n lý néi bé c«ng ty; C¸c quyÒn vµ nhiÖm vô kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, §iÒu lÖ c«ng ty vµ quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ. * Phßng Tµi chÝnh – KÕ to¸n: Chøc n¨ng: Phßng TC – KT lµ phßng chøc n¨ng cña C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm gióp Gi¸m ®èc qu¶n lý c«ng t¸c tµi chÝnh vµ tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña toµn doanh nghiÖp . NhiÖm vô: - Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o ®Çy ®ñ vµ æn ®Þnh nguån tµi chÝnh cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp , tæ chøc, qu¶n lý vµ sö dông c¸c nguån vèn, quü cña hîp lý, ®óng chÕ ®é. - H­íng dÉn thùc hiÖn ph©n cÊp h¹ch to¸n kÕ to¸n cho c¸c ®éi, ph©n x­ëng. - Tæ chøc viÖc thùc hiÖn thanh quyÕt to¸n trong vµ ngoµi ®¬n vÞ, thu nép víi ng©n s¸ch nhµ n­íc t¹i ®Þa ph­¬ng mét c¸ch kÞp thêi ®óng chÕ ®é. - LËp b¸o c¸o kÕ to¸n theo ®óng chÕ ®é.
  22. - TrÝch lËp c¸c quü tõ lîi nhuËn vµ c¸c nguån thu kh¸c trªn c¬ së ®· ®­îc héi nghÞ CBCNVC th«ng qua ®¶m b¶o nguyªn t¾c qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. - Tham gia dù th¶o c¸c hîp ®ång kinh tÕ do doanh nghiÖp ký kÕt vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n liªn quan ®Õn tµi chÝnh gi¸ c¶. - Thùc hiÖn chÕ ®é qu¶n lý vèn tµi s¶n theo ®óng nguyªn t¾c trong viÖc giao, nhËn, kiÓm kª tµi s¶n, vËt t­ trong toµn doanh nghiÖp theo qui ®Þnh qu¶n lý vèn, tµi s¶n cña doanh nghiÖp nhµ n­íc. - Tæ chøc l­u gi÷ b¶o qu¶n hå s¬ chøng tõ, tµi liÖu kÕ to¸n theo qui ®Þnh nhµ n­íc. Phßng Tæng hîp bao gåm c¸c phßng ban sau: * Phßng kü thuËt: Chøc n¨ng: - Qu¶n lý kü thuËt s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt. - Qu¶n lý kü thuËt an toµn, qui tr×nh qui ph¹m, tiªu chuÈn ®Þnh møc. - H­íng dÉn gi¸m s¸t kiÓm tra ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm, chÊt l­îng thÝ nghiÖm, ®o kiÓm, nghiÖm thu. NhiÖm vô: - LËp ph­¬ng ¸n trung h¹n vµ dµi h¹n nh»m n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt tËn dông m¸y mãc thiÕt bÞ, vËt t­, con ng­êi ®­a vµo khai th¸c cã hiÖu qu¶ nhÊt. - LËp ph­¬ng ¸n bè trÝ l¹i s¶n xuÊt ®Ó hîp lý ho¸ c¸c d©y truyÒn, c¶i tiÕn ph­¬ng thøc qu¶n lý kü thuËt, qu¶n lý n¨ng lùc s¶n xuÊt. - Qu¶n lý ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt, c«ng nh©n kü thuËt. - Qu¶n lý c«ng t¸c s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt vµ chÕ t¹o s¶n phÈm míi. - Qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, n¾m v÷ng chÊt l­îng hµng cïng lo¹i trªn thÞ tr­êng ®Ò ra tiªu chuÈn phï hîp trong C«ng ty ®¶m b¶o tÝnh tiªn tiÕn, c¹nh tranh kh¶ thi. - Thay mÆt Gi¸m ®èc h­íng dÉn chØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt thùc hiÖn c¸c mÆt ho¹t ®éng kü thuËt, qui tr×nh s¶n xuÊt, tiªu chuÈn kü thuËt, qu¶n lý thiÕt bÞ, an toµn lao ®éng, chÊt l­îng s¶n phÈm, vÖ sinh m«i tr­êng. - KiÓm tra nghiÖm thu chÊt l­îng s¶n phÈm tr­íc khi xuÊt x­ëng, bµn giao chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Gi¸m ®èc vÒ sè liÖu kiÓm tra.
  23. - Phèi kÕt hîp víi c¸c ®¬n vÞ ®Ó ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng theo ®óng qui ®Þnh. * Phßng KÕ ho¹ch - Tæ chøc: Chøc n¨ng: - Phßng KÕ ho¹ch - §Çu t­ lµ phßng chøc n¨ng gióp Gi¸m ®èc qu¶n lý c«ng t¸c kÕ ho¹ch ®Çu t­, ®iÒu ®é s¶n xuÊt trong C«ng ty . - LËp kÕ ho¹ch ®Çu t­ dµi h¹n, trung h¹n vµ ng¾n h¹n. - Tham gia gióp Gi¸m ®èc ®Ó ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ. - ChØ ®¹o cã hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh x©y dùng c¬ b¶n trong C«ng ty . NhiÖm vô: - Trªn c¬ së nhiÖm vô ®­îc Gi¸m ®èc giao phßng KH- TC c¨n cø vµo sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty mµ tham m­u gióp Gi¸m ®èc x©y dùng dù kiÕn ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ ®Çu t­ nh»m ®¶m b¶o bÒn v÷ng æn ®Þnh cña C«ng ty. - LËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt th¸ng, quý, n¨m. - T×m kiÕm viÖc lµm theo yªu cÇu cña C«ng ty. - Tæng hîp thèng kª b¸o c¸o t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. - Tæ chøc phèi hîp nghiªn cøu víi Phßng Kü thuËt ®Çu t­ c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. - Tæ chøc theo dâi, kh¶o s¸t chØ ®¹o viÖc lËp vµ quyÕt to¸n c¸c c«ng tr×nh ®Ó ký kÕt hîp ®ång víi kh¸ch hµng. - Tæ chøc phèi hîp nghiÖm thu quyÕt to¸n c¸c c«ng tr×nh ®· thùc hiÖn. - KiÓm tra ®«n ®èc t¸c nghiÖp s¶n xuÊt hµng ngµy ®èi víi c¸c ®¬n vÞ. * Phßng Kinh doanh: Chøc n¨ng: - Tham m­u cho Gi¸m ®èc c¸c lÜnh vùc : Kinh doanh vËt t­ thiÕt bÞ ®iÖn phôc vô cho c¸c ®¬n vÞ trong vµ ngoµi ngµnh. - LËp kÕ ho¹ch kinh doanh cung øng vËt t­, quý, n¨m. - Tiªu thô c¸c s¶n phÈm do C«ng ty s¶n xuÊt.
  24. - Khai th¸c nguån nguyªn vËt t­ vµ s¶n xuÊt thiÕt bÞ cho c¸c ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp. - Khai th¸c vËt t­ phÕ liÖu tån ®äng trong vµ ngoµi ngµnh ®Ó phôc vô s¶n xuÊt. - Thùc hiÖn tiÕp nhËn b¶o qu¶n vµ cÊp ph¸t vËt t­ thiÕt bÞ thuéc c«ng ty qu¶n lý cho c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh. - Tæ chøc viÖc thùc hiÖn ®Êu thÇu mua b¸n vËt t­ thiÕt bÞ,vËt t­ tån ®äng . NhiÖm vô: - Kinh doanh: N¾m b¾t th«ng tin thÞ tr­êng, thùc hiÖn viÖc tiÕp thÞ, giíi thiÖu s¶n phÈm, chµo hµng, qu¶ng c¸o - Cung øng vËt t­ vµ qu¶n lý kho hµng.
  25. PHẦN 2. PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN CƠ ĐIỆN HÀ NỘI 2.2.1 PHÂN TÍCH CÁC CHỈ TIÊU TỔNG QUÁT Công ty Cổ phần Cơ điện Hà Nội chuyên sản xuất các chi tiết máy điện làm bằng gang đúc. Sản phẩm chính là thân, vỏ, nắp của động cơ điện các loại, máy biến áp và gia công các chi tiết máy khác bằng kim loại theo đơn đặt hàng cho các Công ty Cơ điện thuộc Tổng Công ty Thiết Bị Kỹ Thuật Điện - Bộ Công Nghiệp, bao gồm các Công ty thành viên như là: Công ty Chế Tạo Điện Cơ, Công ty Chế Tạo Máy Điện Việt Nam - Hungary. Trước khi đi vào phân tích hiệu quả kinh doanh của Công ty, ta xem xét bảng kết quả kinh doanh và báo cáo tài chính trong 2 năm vừa qua. Bảng 2.2.1.a Bảng báo cáo kết quả kinh doanh năm 2003 -2004 Chỉ tiêu Mã số Năm 2003 Năm 2004 Tăng / giảm Tỷ lệ Tổng doanh thu 01 7.328.657.756 8.113.871.087 785.213.331 10,71% * Các khoản giảm trừ 03 13.203.012 7.444.650 (5.758.362) -43,61% - Triết khấu thương mại 04 11.350.000 6.190.000 (5.160.000) -45,46% - Giảm giá hàng bán 05 - - - - Hàng bán bị trả lại 06 1.853.012 1.254.650 (598.362) -32,29% - Thuế TTĐB, XK phải nộp 07 - - - 1. Doanh thu thuần 10 7.315.454.744 8.106.426.437 790.971.693 10,81% 2. Giá vốn hàng bán 11 6.302.645.670 7.163.736.783 861.091.113 13,66% 3. Lợi nhuận gộp 20 1.012.809.074 942.689.654 (70.119.420) -6,92% 4. Doanh thu hoạt động tài chính 21 7.332.528 3.055.220 (4.277.308) -58,33% 5. Chi phí tài chính 22 56.573.736 37.715.824 (18.857.912) -33,33% trong đó: lãi vay phải trả 23 56.573.736 37.715.824 (18.857.912) -33,33% 6. Chi phí bán hàng 24 10.127.000 12.152.400 2.025.400 20,00% 7. Chi phí QL doanh nghiệp 25 715.539.940 751.316.937 35.776.997 5,00% 8. Lợi nhuận thuần từ HĐKD 30 237.900.926 144.559.713 (93.341.213) -39,24% 9. Thu nhập khác 31 - - - 10. Chi phí khác 32 - - - 11. Lợi nhuận khác 40 - 12.000.000 12.000.000 12. Tổng lợi nhuận trước thuế 50 237.900.926 156.559.713 (81.341.213) -34,19%
  26. 13. Thuế thu nhập doanh nghiệp 51 - 21.918.360 21.918.360 14. Lợi nhuận sau thuế 60 237.900.926 134.641.353 (103.259.572) -43,40% (số liệu từ phòng Tài chính - kế toán) Nhận xét: doanh thu năm 2004 tăng 10,71% so với năm 2003 tương đương với 785,213,33 đ, như vậy phản ánh quy mô của doanh nghiệp tăng, tuy nhiên giá vốn hàng bán lại tăng với 13,66% cao hơn nhiều so với tốc độ tăng của doanh thu, nó làm ảnh hưởng rất nhiều đến lợi nhuận, đến các chỉ tiêu hiệu quả khác của Công ty. Tình hình tài chính của Công ty trong hai năm 2003, 2004 Bảng 2.2.1.b Bảng cân đối kế toán ngày 31/12/2003 CHỈ TIÊU M· sè Số đầu kỳ Số cuối kỳ TÀI SẢN A. TSLĐ VÀ ĐẦU TƯ NGẮN HẠN 100 2.832.219.162 3.089.797.733 I. TIỀN 110 366.680.011 400.028.035 1. Tiền mặt tại quỹ 111 94.769.595 103.388.496 2. Tiền gửi ngân hàng 112 244.410.416 296.639.539 3. Tiền đang chuyển 113 27,500,000 II. Các khoản phải thu 120 1. §Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n 121 2. §Çu t­ ng¾n h¹n kh¸c 128 3. Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ng¾n h¹n (*) 129 III. C¸c kho¶n ph¶i thu 130 1,483,873,754 1,618,825,910 1. Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 131 1,435,345,237 1,582,455,410 2. Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n 132 36,082,623 23,000,000 3. ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ 133 4. Ph¶i thu néi bé 134 - Vèn kinh doanh ë c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc 135 - Ph¶i thu néi bé kh¸c 136 5. Ph¶i thu theo tiÕn ®é KH hîp ®ång XD 137 6. C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c 138 12.445.894 13.370.500 7. Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi (*) 139 IV. Hµng tån kho 140 830.468.158 905.995.788 1. Hµng mua ®ang ®i trªn ®­êng 141
  27. 2. Nguyªn liÖu, vËt liÖu tån kho 142 76.713.234 83.676.516 3. C«ng cô, dông cô trong kho 143 7.569.630 8.256.420 4. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang 144 633.128.002 690.721.832 5. Thµnh phÈm tån kho 145 113.057.292 123.341.020 6. Hµng ho¸ tån kho 146 7. Hµng göi ®i b¸n 147 8. Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho (*) 149 V. Tµi s¶n l­u ®éng kh¸c 150 151.197.239 164.948.000 1. T¹m øng 151 151.197.239 164.948.000 2. Chi phÝ tr¶ tr­íc 152 3. Chi phÝ chê kÕt chuyÓn 153 4. Tµi s¶n thiÕu chê xö lý 154 5. C¸c kho¶n thÕ chÊp, ký c­îc, ký quü 155 VI. Chi sù nghiÖp 160 1. Chi sù nghiÖp n¨m tr­íc 161 2. Chi sù nghiÖp n¨m nay 162 B. TSC§ vµ ®Çu t­ dµi h¹n 200 4.308.037.480 3.511.601.693 I. Tµi s¶n cè ®Þnh 210 4.308.037.480 3.505.101.693 1. Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh 211 4.308.037.480 3.505.101.693 - Nguyªn gi¸ 212 5.787.935.137 6.264.897.007 - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (*) 213 (1.479.897.657) (2.759.795.314) 2. Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh 214 - Nguyªn gi¸ 215 - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (*) 216 3. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 217 - Nguyªn gi¸ 218 - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (*) 219 II. C¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n 220 1. §Çu t­ chøng kho¸n dµi h¹n 221 2. Gãp vèn liªn doanh 222 3. C¸c kho¶n ®Çu t­ dµi h¹n kh¸c 228 4. Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ dµi h¹n (*) 229 III. Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang 230 IV. C¸c kho¶n ký quü, ký c­îc dµi h¹n 240 V. Chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n 241 6.500.000 TỔNG CỘNG TÀI SẢN 250 6.051.078.926 6.601.399.426
  28. NGUỒN VỐN A. Nî ph¶i tr¶ 300 1.463.692.898 1.337.272.661 I. Nî ng¾n h¹n 310 1.463.692.898 1.337.272.661 1. Vay ng¾n h¹n 311 896.666.805 718.677.900 2. Nî dµi h¹n ®Õn h¹n ph¶i tr¶ 312 3. Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 313 316.980.819 345.808.908 4. Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc 314 29.382.345 32.000.000 5. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc 315 17.627.825 19.231.002 6. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 316 72.250.314 78.875.727 7. Ph¶i tr¶ cho c¸c ®¬n vÞ néi bé 317 - Ph¶i tr¶ TCT - Ph¶i tr¶ kh¸c 8. C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 318 130.784.790 142.679.124 9. Ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é KH hîp ®ång XD 319 II. Nî dµi h¹n 320 1. Vay dµi h¹n 321 2. Nî dµi h¹n 322 3. Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh 323 III. Nî kh¸c 330 1. Chi phÝ ph¶i tr¶ 331 2. Tµi s¶n thõa chê xö lý 332 3. NhËn ký quü ký c­îc dµi h¹n 333 B. Nguån vèn chñ së h÷u 400 4.587.386.028 5.264.126.765 I. Nguån vèn - Quü 410 4.506.016.215 5.175.356.705 1. Nguån vèn kinh doanh 411 4.005.632.059 4.369.949.479 - Ng©n s¸ch - Tù bæ sung Tæng c«ng ty §¬n vÞ 2. Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n 412 3. Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i 413 4. Quü ®Çu t­ ph¸t triÓn 414 5. Quü dù phßng tµi chÝnh 415 21.363.852 23.284.987 6. Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi 416 479.020.304 782.122.239 7. Nguån vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n 417 II. Nguån kinh phÝ 420 81.369.813 88.770.060 1. Quü DP trî cÊp mÊt viÖc lµm 421 29.896.392 32.598.981
  29. 2. Quü khen th­ëng. phóc lîi 422 51.473.421 56.171.079 TỔNG CỘNG NGUỒN VỐN 430 6.051.078.926 6.601.399.426 (Số liệu từ phòng Tài chính - Kế toán) 2.2.1.c Bảng cân đối kế toán ngày 31/12/2004 CHỈ TIÊU M· sè Số đầu kỳ Số cuối kỳ TÀI SẢN A. TSLĐ VÀ ĐẦU TƯ NGẮN HẠN 100 3.089.797.733 3.387.040.903 I. TIỀN 110 400.028.035 684.752.947 1. Tiền mặt tại quỹ 111 103.388.496 337.626.480 2. Tiền gửi ngân hàng 112 296.639.539 347.126.467 3. Tiền đang chuyển 113 0 0 II. Các khoản phải thu 120 0 0 1. §Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n 121 2. §Çu t­ ng¾n h¹n kh¸c 128 3. Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ng¾n h¹n (*) 129 III. C¸c kho¶n ph¶i thu 130 1.618.825.910 1.303.660.766 1. Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 131 1.582.455.410 1.228.496.490 2. Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n 132 23.000.000 64.253.676 3. ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ 133 4. Ph¶i thu néi bé 134 - Vèn kinh doanh ë c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc 135 - Ph¶i thu néi bé kh¸c 136 5. Ph¶i thu theo tiÕn ®é KH hîp ®ång XD 137 6. C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c 138 13.370.500 10.910.600 7. Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi (*) 139 IV. Hµng tån kho 140 905.995.788 1.223.679.190 1. Hµng mua ®ang ®i trªn ®­êng 141 2. Nguyªn liÖu, vËt liÖu tån kho 142 83.676.516 311.868.400 3. C«ng cô. dông cô trong kho 143 8.256.420 9.525.300 4. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang 144 690.721.832 800.254.250 5. Thµnh phÈm tån kho 145 123.341.020 102.031.240 6. Hµng ho¸ tån kho 146 7. Hµng göi ®i b¸n 147
  30. 8. Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho (*) 149 V. Tµi s¶n l­u ®éng kh¸c 150 164.948.000 174.948.000 1. T¹m øng 151 164.948.000 174.948.000 2. Chi phÝ tr¶ tr­íc 152 3. Chi phÝ chê kÕt chuyÓn 153 4. Tµi s¶n thiÕu chê xö lý 154 5. C¸c kho¶n thÕ chÊp, ký c­îc, ký quü 155 VI. Chi sù nghiÖp 160 1. Chi sù nghiÖp n¨m tr­íc 161 2. Chi sù nghiÖp n¨m nay 162 B. TSC§ vµ ®Çu t­ dµi h¹n 200 3.511.601.693 3.791.522.570 I. Tµi s¶n cè ®Þnh 210 3.505.101.693 3.791.522.570 1. Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh 211 3.505.101.693 3.791.522.570 - Nguyªn gi¸ 212 6.264.897.007 7.055.132.696 - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (*) 213 (2.759.795.314) (3.263.610.126) 2. Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh 214 - Nguyªn gi¸ 215 - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (*) 216 3. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 217 - Nguyªn gi¸ 218 - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (*) 219 II. C¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n 220 1. §Çu t­ chøng kho¸n dµi h¹n 221 2. Gãp vèn liªn doanh 222 3. C¸c kho¶n ®Çu t­ dµi h¹n kh¸c 228 4. Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ dµi h¹n (*) 229 III. Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang 230 IV. C¸c kho¶n ký quü, ký c­îc dµi h¹n 240 V. Chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n 241 6.500.000 TỔNG CỘNG TÀI SẢN 250 6.601.399.426 7.178.563.473 NGUỒN VỐN A. Nî ph¶i tr¶ 300 1.337.272.661 1.084.912.347 I. Nî ng¾n h¹n 310 1.337.272.661 1.084.912.347 1. Vay ng¾n h¹n 311 718.677.900 402.318.589
  31. 2. Nî dµi h¹n ®Õn h¹n ph¶i tr¶ 312 3. Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 313 345.808.908 322.082.908 4. Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc 314 32.000.000 72.000.000 5. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc 315 19.231.002 9.988.250 6. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 316 78.875.727 162.899.550 7. Ph¶i tr¶ cho c¸c ®¬n vÞ néi bé 317 - Ph¶i tr¶ TCT - Ph¶i tr¶ kh¸c 8. C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 318 142.679.124 115.623.050 9. Ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é KH hîp ®ång XD 319 II. Nî dµi h¹n 320 1. Vay dµi h¹n 321 2. Nî dµi h¹n 322 3. Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh 323 III. Nî kh¸c 330 1. Chi phÝ ph¶i tr¶ 331 2. Tµi s¶n thõa chê xö lý 332 3. NhËn ký quü ký c­îc dµi h¹n 333 B. Nguån vèn chñ së h÷u 400 5.264.126.765 6.093.651.126 I. Nguån vèn - Quü 410 5.175.356.705 5.994.448.579 1. Nguån vèn kinh doanh 411 4.369.949.479 5.054.400.000 - Ng©n s¸ch - Tù bæ sung Tæng c«ng ty §¬n vÞ 2. Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n 412 3. Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i 413 4. Quü ®Çu t­ ph¸t triÓn 414 5. Quü dù phßng tµi chÝnh 415 23.284.987 23.284.987 6. Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi 416 782.122.239 916.763.592 7. Nguån vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n 417 II. Nguån kinh phÝ 420 88.770.060 99.202.547 1. Quü DP trî cÊp mÊt viÖc lµm 421 32.598.981 32.598.981 2. Quü khen th­ëng. phóc lîi 422 56.171.079 66.603.566 TỔNG CỘNG NGUỒN VỐN 430 6.601.399.426 7.178.563.473 (Số liệu từ phòng Tài chính - Kế toán) Nhận xét: qua bảng cân đối kế toán của Công ty trong 2 năm qua ta thấy:
  32. * Về tổng tài sản: Tổng tài sản của Công ty cuối kỳ tăng so với đầu kỳ: 7.178.563.473 - 6.601.399.426 = 577.164.047 đồng Như vậy tổng tài sản cuối năm so với đầu năm tăng : 577.164.047 đồng, tương ứng với tỉ lệ 8,74%, điều này cho thấy Công ty đã huy động vốn, tăng quy mô sản xuất, cụ thể là: - Đối với Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn: tăng 297.243.170 đồng, tương đương với 9,62%, do biến động của các chỉ tiêu sau: + Do tiền tăng: 684.752.947 - 400.028.035 = 284.724.912 đồng + Do khoản phải thu giảm: 1.303.660.766 - 1.618.825.910 = - 315.165.144 + Do hàng tồn kho tăng: 1.223.679.190 - 905.995.788 = 317.683.402 đ + Do tài sản lưu động khác tăng: 174.948.000 - 164.948.000 = 10.000.000 - Đối với tài sản cố định và đầu tư dài hạn: tăng 279.920.877 đồng tương đương với 7,99% Như vậy, trong năm qua, các khoản phải thu của Công ty giảm, chứng tỏ Công ty kiểm soát công nợ tốt hơn năm 2003, nhưng cần phải tiếp tục thu hồi vốn, bên cạnh đó, lượng hàng tồn kho tăng còn lớn hơn cả các khoản phải thu giảm, Công ty cần tổ chức lưu thông hàng hoá, giúp lưu thông vốn. Đối với TSCĐ và đầu tư dài hạn, trong năm qua tăng chủ yếu là Công ty đầu tư mua sắm thêm một số trang thiết bị để phục vụ cho quá trình sản xuất. * Về tổng nguồn vốn: Tổng nguồn vốn của Công ty tăng: 7.178.563.473 - 6.601.399.426 = 577.164.047 đ, tương đương với 8,74%, nguyên nhân tăng giảm là do: - Nợ phải trả: 1.084.912.347 - 1.337.272.661 = -252.360.314 đ, do nợ ngắn hạn giảm - Vốn chủ sở hữu: 6.093.651.126 - 5.264.126.765 = 829.524.361đ, do chủ yếu là nguồn vốn, quỹ tăng là 819.091.874 đ. Như vậy, nguồn vốn chủ sở hữu tăng chứng tỏ nguồn vốn của Công ty được bảo toàn và phát triển tốt nguồn vốn. Với mô hình cổ phần, với kinh nghiệm lãnh đạo của đội ngũ quản lý như hiện tại thì chắc chắn sẽ thu hút được nhiều nguồn vốn đầu tư hơn.
  33. Từ nguồn số liệu trên, ta có bảng chỉ tiêu hiệu quả tổng quát sau: Bảng 2.2.1.d Một số chỉ tiêu hiệu quả tổng quát Chỉ tiêu hiệu quả tổng quát Đơn vị Năm 2003 Năm 2004 Tăng /giảm 1. Doanh thu thuần đồng 7.315.454.744 8.106.426.437 790.971.693 2. Tổng chi phí đồng 7.028.312.610 7.927.206.120 898.893.510 3. Lợi nhuận thuần đồng 237.900.926 144.559.713 -93.341.213 4. Tổng nguồn vốn đồng 6.601.399.426 7.178.563.473 577.164.047 5. Vốn chủ sở hữu đồng 5.264.126.765 6.093.651.126 829.524.361 Lợi nhuận thuần / vốn CSH Đ/đ 0,045 0,024 - 0,021 Lợi nhuận thuần / Tổng nguồn vốn Đ/đ 0,036 0,020 - 0,016 Lợi nhuận thuần / Tổng chi phí Đ/đ 0,034 0,018 - 0,016 Lợi nhuận thuần / Doanh thu thuần Đ/đ 0,033 0,017 - 0,015 Doanh thu thuần / Tổng nguồn vốn Đ/đ 1,108 1,129 0,021 Nhận xét: - Qua bảng trên cho thấy, sức sinh lợi của vốn chủ sở hữu năm 2003 tạo được 0,045đ, nhưng năm 2004 chỉ tạo được 0,024đ, giảm 0,021đ. Như vậy cứ 1đ vốn chủ sở hữu của năm 2004 so với năm 2003 sức sinh lợi giảm 0,021đ. - Sức sinh lợi của một đồng tổng nguồn vốn năm 2003 là 0,036đ, so sánh với năm 2004 thì nó giảm một lượng là 0,016đ, chỉ còn lại 0,020đ lợi nhuận trên một đồng tổng nguồn vốn. - Sức sinh lợi của một đồng chi phí năm 2003 là 0,034đ lợi nhuận thuần, năm 2004 là 0,018đ lợi nhuận thuần. Như vậy sức sinh lợi của tổng chi phí giảm so với năm 2003 là 0,016đ tức là cứ 1000đ chi phí thì khả năng sinh lợi giảm 16đ.
  34. - Hệ số lợi nhuận trên doanh thu thuần qua 2 năm cho thấy, năm 2003 cứ 1000đ doanh thu thuần sinh lợi nhuận là 33đ, năm 2004 là 17đ, giảm 15đ, nguyên nhân giảm là do lợi nhuận của năm 2004 giảm. - Hệ số doanh thu thuần trên tổng nguồn vốn năm 2004 tăng so với năm 2003 là 0,021đ, như vậy cứ 1000đ tổng nguồn vốn của năm 2004 sinh lợi 21đ so với năm 2003. Nguyên nhân tăng là do tăng nguồn vốn kinh doanh. Như vậy, từ bảng chỉ tiêu tổng quát cho thấy tình hình kinh doanh của Công ty đều giảm so với năm 2003. Sức sinh lợi của doanh thu, của vốn chủ sở hữu, chi phí đều giảm, chứng tỏ chi phí cho sản xuất tăng làm cho lợi nhuận giảm đáng kể. Việc tăng tổng doanh thu là do tăng sản lượng và một phần là do giá bán, nhưng việc phụ thuộc vào các đơn đặt hàng của các bên đối tác truyền thống đã làm mất thế chủ động trong việc tăng sản lượng, tăng doanh thu. Hơn nữa, sự ảnh hưởng giá cả nguyên vật liệu trong sản xuất tác động lớn đến giá thành, Công ty HAMEC cần thiết phải tìm kiếm những nguồn cung cấp nguyên vật liệu ổn định, đặc biệt chú ý đến tổ chức thu mua nguyên liệu phế thải từ địa phương và các vùng lân cận để tái sử dụng, như vậy sẽ tiết kiệm được một lượng chi phí trong giá thành sản xuất. 2.2.2 PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ KINH DOANH 2.2.2.1 PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KẾT QUẢ ĐẦU RA * Phân tích nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu: n Doanh thu =  Pi *Qi 1 Trong đó: Pi: giá bán của sản phẩm i (i = 1,n) Qi: sản lượng sản phẩm i Năm 2003: giá bán = 6900 đ/kilogam Năm 2004: giá bán = 7390 đ/kilogam Doanh thu thuần = Tổng doanh thu - Các khoản giảm trừ Bảng 2.2.2.1.a Khối lượng tiêu thụ trong 2 năm qua
  35. So sánh Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Tăng/giảm Tỷ lệ % Tiêu thụ (kg) 1.062.124 1.137.328 75.204 7,08 Doanh thu (đồng) 7.328.657.756 8.113.871.087 785.213.331 10,71 Qua bảng trên cho thấy khối lượng tiêu thụ năm 2004 tăng 7,63% tương đương 81.052kg so với năm 2003, và doanh thu tăng 10,71% tương đương với 785.231.331đ. Bảng 2.2.2.1.b Một số chỉ tiêu hoạt động kinh doanh Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Tăng / giảm Tỷ lệ % 1. Tổng doanh thu 7.328.657.756 8.113.871.087 785.213.331 10,71 * Các khoản giảm trừ 13.203.012 7.444.650 (5.758.362) -43,61 2. Doanh thu thuần (10=01-03) 7.315.454.744 8.106.426.437 790.971.693 10,81 3. Giá vốn hàng bán 6.302.645.670 7.163.736.783 861.091.113 13,66 4. Lợi nhuận gộp 1.012.809.074 942.689.654 (70.119.420) -6,92 5. Chi phí bán hàng 10.127.000 12.152.400 2.025.400 20,0 6. Chi phí quản lý doanh nghiệp 715.539.940 751.316.937 35.776.997 5,0 7. Lợi nhuận thuần từ HĐKD 237.900.926 144.559.713 (93.341.213) -39,24% 8. Tổng lợi nhuận trước thuế 237.900.926 156.559.713 (81.341.213) -34,19 9. Lợi nhuận sau thuế (60=50-51) 237.900.926 134.641.353 (103.259.572) -43,40 (trích từ bảng Báo cáo kết quả kinh doanh) Lợi nhuận gộp = Doanh thu - Giá vốn hàng bán Từ bảng kết quả kinh doanh cho thấy trong năm 2004 lợi nhuận gộp giảm một khoảng 70.119.420đ, nguyên nhân là tăng giá vốn hàng bán. Giá vốn hàng bán tăng 13,66% tương đương 861.091.113đ, trong khi đó tỷ lệ tăng doanh thu thuần là 10,81% tương đương 790.971.693đ Do lịch sử hình thành mà đến nay Công ty vẫn duy trì phương pháp tính giá bán tính theo kilogam cân nặng của mỗi sản phẩm.
  36. Giá bán = Giá thành + Lợi nhuận dự kiến + VAT Năm 2003: giá bán = 6900 đ/kilogam Năm 2004: giá bán = 7390 đ/kilogam Do có sự biến động về giá nguyên vật liệu chính là phôi gang tăng giá, nên hầu hết những hợp đồng đã ký với những đơn vị thuộc Tổng Công ty Thiết Bị Điện từ cuối năm 2003 và đầu năm 2004 công ty vẫn phải thực hiện theo mức giá đã ký kết, những hợp đồng ký kết sau này công ty điều chỉnh mức giá mới là 7390đ. Bảng 2.2.2.1.c Kết quả tiêu thụ năm 2004 Chỉ tiêu Đơn vị Năm 2004 Tổng Giá bán đồng 6900 7390 Khối lượng bán Kg 593.841 543.487 1.137.328 Doanh thu đồng 4.097.504.898 4.016.366.189 8.113.871.087 ( Nguồn: số liệu từ phòng Kinh doanh ) Giá bán tăng 490đ/kg tương ứng với 7,1%, như vậy doanh thu tăng cũng một phần là tăng giá bán. Nếu lấy giá bán năm 2003 làm gốc thì doanh thu là: 1.137.328* 6900 = 7.847.563.200 (đ) Doanh thu tăng so với cùng điều kiện năm 2003 là: 8.113.871.087 - 7.847.563.200 = 266.307.887 (đ) nguyên nhân cũng do tăng sản lượng Nhận xét: Như vậy doanh thu tăng do 2 nguyên nhân chính là tăng sản lượng tiêu thụ và tăng giá bán. * Phân tích nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận Từ bảng 2.2.2.1.b ta phân tích tỷ trọng giá vốn hàng bán trong doanh thu thuần Năm 2003:
  37. 6.302.645.670 x 100 86,16%, lợi nhuận gộp chiếm 13,84% 7.315.454.744 Cứ 100đ doanh thu năm 2003 thì giá vốn hàng bán chiếm 86,16đ Năm 2004: 7.163.736.783 x 100 88,37%, lợi nhuận gộp chiếm 11,63% 8.106.426.437 Trong năm 2004, cứ 100đ doanh thu thì giá vốn hàng bán chiếm 88,37đ Như vậy, chênh lệch về lợi nhuận gộp năm 2004 so với năm 2003 là -2,21đ trong 100đ doanh thu, tương ứng với tỷ lệ là 6,92%. Xét trên doanh thu thuần thì lợi nhuận gộp giảm tuyệt đối là 70,119,420 đ. - Lợi nhuận trước thuế so sánh cùng điều kiện năm 2003 237.900.926 x 8.106.426.437 263.623.578đ 7.315.454.744 Lợi nhuận trước thuế so với năm 2003 là: 156.559.713 - 263.623.578 = -107.063.864 (đ) Như vậy công ty bị giảm lợi nhuận trước thuế so với năm 2003, nguyên nhân chủ yếu là do tăng giá vốn hàng bán với tỷ lệ 13,66% tương ứng với 861.091.113 đ. Nhận xét: Từ các kết quả phân tích trên cho thấy công ty cần có biện pháp để làm giảm giá thành. Vì nền kinh tế của chúng ta đã và đang trong quá trình hội nhập quốc tế, nên một sự ảnh hưởng của thị trường thế giới cũng sẽ ảnh hưởng đến thị trường trong nước, nhất là trong năm 2004 vừa qua có rất nhiều sự biến động lớn về giá cả nguyên liệu, nhiên liệu lớn trên thị trường thế giới và bản thân thị trường trong nước cũng phải chịu sức ép về giá phôi thép, phôi gang, tăng giá xăng dầu. Do đó để công ty có thể đảm bảo kế hoạch sản xuất, đảm bảo lợi nhuận thì phải có công tác nghiên cứu thị trường quốc tế và trong nước để từ đó lên kế hoạch dự trữ nguyên vật liệu.
  38. 2.2.3 PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NGUỒN LỰC 2.2.3.1 PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG LAO ĐỘNG 2.2.3.1.1 CƠ CẤU LAO ĐỘNG CỦA CÔNG TY Lao động có vai trò quan trọng, là nguồn tiềm năng lớn tạo ra của cải vật chất. Do vậy khi nói đến yếu tố lao động không chỉ đơn thuần đề cập đến số lượng và chất lượng mà còn cả việc tuyển chọn, đào tạo lao động, bố trí sắp xếp và quản lý và sử dụng lao động để đem lại hiệu quả cao đó mới là vấn đề phức tạp. Là công ty sản xuất sản phẩm nên chủ yếu đội ngũ công nhân kỹ thuật chiếm tỷ trọng cao trong tổng số lao động. Chất lượng lao động được thể hiện qua bảng sau: Bảng 2.2.3.1.1.a Cơ cấu đội ngũ Quản lý - sản xuất gián tiếp SỐ TRÌNH ĐỘ GIỚI TÍNH STT PHÒNG BAN LƯỢNG Trên ĐH ĐH CĐ/TC PT Nam Nữ 1 Ban giám đốc 2 1 1 - - 2 - 2 Phòng TC-KT 2 - 2 - - 1 1 3 Phòng Kỹ thuật 2 - 1 1 - 2 - 4 Phòng Kinh doanh 2 - 1 1 - 2 - Phòng Kế hoạch - Tổ 5 3 - 2 1 - 2 1 chức 6 Phòng Bảo vệ-Kho-Vận 5 - - 2 3 4 1 Tổng cộng 16 1 7 5 3 13 3 Tỷ lệ % 100 6 44 31 19 81 19 Bảng 2.2.3.1.1.b Cơ cấu đội ngũ Sản xuất trực tiếp STT BỘ PHẬN SỐ BẬC THỢ GIỚI TÍNH
  39. LƯỢNG PT 3 4 5 6 7 Nam Nữ 1 Xưởng rèn 3 - - - 2 1 - 3 - 2 Lò nấu gang 10 3 4 1 1 1 - 7 3 3 Xưởng khuôn mẫu 3 - - - - 1 2 2 1 4 Xưởng đúc 32 12 5 2 6 5 2 22 10 5 Xưởng Cơ khí 50 5 5 8 15 10 7 42 8 6 Xưởng đánh bóng - Sơn 7 5 - 2 - - - 4 3 Tổng cộng 105 25 14 13 25 18 11 80 25 Tỷ lệ % 100 24 13 12 24 17 10 76 24 (Số liệu từ Phòng Kế hoạch - Tổ chức năm 2004) Nhận xét: Tổng số lao động của công ty HAMEC thời điểm này là 121 người, trong đó bộ phận gián tiếp là 16 người, chiếm 13,23%, còn khối sản xuất trực tiếp là 105 người, tương đương với 86,77%. Tỷ lệ nữ chiếm 23% tổng số lao động. Về trình độ chuyên môn, khối sản xuất gián tiếp có trình độ trên đại học 1 người, trình độ đại học 7 người, trung cấp, cao đẳng là 5. Về chất lượng của khối sản xuất trực tiếp còn tương đối thấp, tỷ lệ số công nhân lành nghề từ bậc 6-7 còn thấp, bậc 6 là 17%, bậc 7 là 10% chiếm 27% tổng số công nhân trực tiếp, trong khi đó số lao động phổ thông chiếm đến 24%. Do đặc thù của ngành, của công việc mà hiện nay số lao động phổ thông trong HAMEC tương đối cao (tỷ lệ gần bằng với thợ có chuyên môn cao), nhưng trong tương lai, khi nhu cầu của công việc đòi hỏi những công việc có hàm lượng kỹ thuật, chất xám cao thì Công ty rất có thể rơi vào tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực. Như vậy, công ty cần phải có chính sách đào tạo, bồi dưỡng tại chỗ để chất lượng lao động được nâng cao hơn nữa để có thể đáp ứng được những khối lượng công việc nhiều hơn, có độ phức tạp hơn. Còn đối với khối sản xuất gián tiếp nên khuyến khích học cao học, đại học để có thể đáp ứng được nhu cầu về quản lý, kinh doanh, điều hành doanh nghiệp khi doanh nghiệp mở rộng quy mô, mở rộng sản xuất. Bảng 2.2.3.1.1.c Bảng thời gian lao động (Số liệu từ phòng Kế hoạch - Tổ chức)
  40. Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Tăng/giảm 1. Tổng số ngày theo dương lịch 365 365 - 2. Tổng số ngày lễ, chủ nhật 82 82 - 3. Tổng số ngày làm việc theo chế độ 283 283 - 4. Tổng số ngày nghỉ 15 17 2 - Do ốm đau 5 8 3 - Nghỉ chế độ thai sản 1 0 -1 - Nghỉ hội họp, học tập 1 2 1 - Nghỉ phép năm 8 7 -1 5. Số ngày làm thêm 13 13 0 6. Ngày làm việc thực tế 281 279 -2 Qua bảng trên ta thấy, số ngày làm việc thực tế năm 2004 giảm 2 ngày, trong khi số lượng cán bộ công nhân viên nghỉ ốm tăng thêm 3 ngày, như vậy sẽ ảnh hưởng đến công việc sản xuất của Công ty, riêng việc bộ phận quản lý phải điều động người từ xưởng khác đến để hoàn thành công việc đã gây ra nhiều khó khăn trong năng suất lao động như: không phải chuyên môn, phải chờ xem công việc tại xưởng đó không có , nhưng trong năm qua số ngày làm thêm cũng không tăng số ngày so với năm 2003. Qua điều tra và thu thập số liệu tình hình làm việc thực tế tại Công ty cho thấy, số ngày nghỉ trên chủ yếu đều từ công nhân ở xưởng đúc gang. Có thể do tình hình môi trường làm việc ô nhiễm, nên số công nhân viên bị ảnh hưởng đến sức khoẻ nhiều. Công ty cần có biện pháp cải thiện môi trường làm việc, tăng cường trang thiết bị bảo hộ lao động để đảm bảo năng suât lao động. * Phân tích tình hình biến động năng suất lao động Năng suất lao động được biểu hiện là khối lượng sản phẩm do một công nhân làm ra trong một đơn vị thời gian, hay là thời gian hao phí để làm ra một sản phẩm, năng suất lao động thể hiện qua bảng sau: Bảng 2.2.3.1.1.d Năng suất lao động
  41. Chỉ tiêu Đơn vị Năm 2003 Năm 2004 Tăng /giảm Tỷ lệ Doanh thu (D) đ 7.328.657.756 8.113.871.087 785.213.331 10,71% Số cn sản xuất bình quân người 105 105 - 0,00% Số cn gián tiếp bình quân người 16 16 - 0,00% Sô công nhân bình quân (S) người 121 121 0 0 Số ngày lao động bq / năm (N) ngày 281 279 - 2 -0,72% Số giờ lao động bq / ca (g) giờ 7.6 7.8 0.2 2,63% NSLĐ bq năm 1 cn đ 60.567.420 67.065.786 6.489.366 10,71% NSLĐ bq ngày 1 cn đ 215.542 240.347 24.805 11,51% NSLĐ bq giờ (Wg) 1 cn đ 28.361 30.814 2.453 8,65% Công thức : D = S *N * g * Wg Trong đó: - D: doanh thu - S: số lượng công nhân bình quân - N: ngày lao động bình quân - g: giờ lao động bình quân - D = D2004 - D2003 = 8,113,871,087 - 7,328,657,756 = 785,213,331 (đ) - DS = (S1 - S0) * N * g * Wg = 0 Do trong năm 2004 không có sự thay đổi về lao động nên ảnh hưởng của nó đến giá trị sản lượng bằng 0. - DN = S1 * (N1 - N0) * g * Wg = 121 * (279 - 281) * 7,8 * 32.072 = - 52.161.256 (đ) Do ngày công lao động giảm 2 ngày nên đã làm giảm giá trị sản lượng một khoảng 52.161.256 đ. - Dg = S1 * N1 * (g1 - g0) * Wg = 121 * 279 * (7,8 - 7,6) * 32.072 = 191.486.750 (đ)
  42. Do tăng số giờ lao động nên dẫn đến tăng giá trị sản lượng của năm 2004 là 191.486.750 đ - Dg = S1 * N1 * g1 * (Wg1 - Wg0) = 121 * 281 * 7,8 * (36,184 -32.072) = 645.887.846 (đ) Như vậy trong năm 2004 tăng giá trị sản lượng thì năng suất lao động tăng nhiều nhất. Tổng hợp lại: D = DS + DN + Dg + Dg = 0 + (-52.161.256) + 191.486.750 + 645.887.846 = 785.213.331 đ Nhận xét: từ kết quả phân tích cho thấy, nhân tố quan trọng nhất làm tăng giá trị sản lượng là tăng năng suất lao động giờ với tỷ lệ là 8,65% tương ứng với 2.453đ/giờ. 2.2.3.1.2 PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG LAO DỘNG Bảng 2.2.3.1.2 Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng lao động: So sánh Chỉ tiêu Đơn vị Năm 2003 Năm 2004 Tăng/giảm Tỷ lệ % Doanh thu đồng 7.328.657.756 8.113.871.087 785.213.331 10,71 Lợi nhuận thuần đồng 237.900.926 144.559.713 - 93.341.213 -39,24 Số lao động bình quân người 121 121 0 0 Sức sản xuất của lao động Đồng/người 60.567.420 67.056.786 6.489.366 10,71 Sức sinh lợi lao động Đồng/người 1.966.123 1.194.708 -771.415 -39,24 Qua bảng trên cho thấy sức sản xuất của năm 2004 tăng 10,71% tương đương với 6.489.366 đ với cùng số lượng lao động không có gì biến động trong 2 năm qua, điều này cho thấy năng suất lao động tăng. Tuy nhiên sức sinh lợi của lao động bình quân năm 2004 giảm 39,24% so với năm 2003, nguyên nhân
  43. là do tỷ lệ tăng chi phí cao hơn tỷ lệ tăng doanh thu thuần nên làm giảm lợi nhuận dẫn đến sức sinh lợi của lao động bình quân giảm. * Sức sản xuất của lao động tăng giảm do các nhân tố sau: - Doanh thu tăng dẫn đến sức sản xuất của lao động tăng; 8.113.871.087 7.328.657.756 67.056.786 60.567.420 6.489.336 (đ) 121 121 - Do sự tăng giảm của lao động bình quân: 8.113.871.087 8.113.871.087 67.056.786 67.056.786 0 (đ) 121 121 Tổng hợp hai nhân tố: 6.489.336 + 0 = 6.489.336 (đ) * Sức sinh lợi của một lao động giảm do nguyên nhân sau: - Do lợi nhuận thuần giảm dẫn đến sức sinh lợi giảm: 144.559.713 237.900.926 1.194.708 1.966.123 771.415 (đ) 121 121 - Do ảnh hưởng của số lao động bình quân trong năm: 144.559.713 144.559.713 1.194.708 1.194.708 0 (đ) 121 121 Tổng hợp hai nhân tố: (-771.415) + 0 = -771.415 (đ) Nhận xét: như vậy trong hai năm vừa qua cho thấy sức sản xuất của lao động tăng 10,71% trong khi số lao động vẫn giữ nguyên, điều này cho thấy tình hình tổ chức, quản lý lao động của doanh nghiệp là tốt. 2.2.3.2 PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TSCĐ 2.2.3.2.1 TÌNH HÌNH SỬ DỤNG TSCĐ Tài sản cố định là cơ sở vật chất kỹ thuật của Công ty, nó phản ánh năng lực sản xuất hiện có của Công ty Cổ phần Cơ Điện Hà Nội. Tài sản cố định bao gồm hệ thống máy móc thiết bị, nhà xưởng, và một số phương tiện phục vụ cho sản xuất kinh doanh khác. Do hình thành nên từ một xưởng đúc của Công ty Chế Tạo Cơ Điện Hà Nội, phân xưởng này đi vào hoạt động từ năm 1961, máy móc thiết bị đều do các nước thuộc khối Xã hội chủ nghĩa cung cấp. Do đó khi tiến hành cổ phần
  44. hoá, hầu hết các tài sản cố định nói trên đều đã khấu hao hết và được Ban định giá định lại giá trị tài sản. Do vậy, mặc dù máy móc thiết bị có nhiều, diện tích nhà xưởng rộng, xong đều là những phương tiện sản xuất đã lỗi thời. Bảng 2.2.3.2.1.a Cơ cấu tài sản từ ngày bắt đầu thành lập (tháng 05/2002) NGUYÊN GIÁ STT TÊN TÀI SẢN (Đơn vị: đồng) 1 Máy móc, thiết bị 2.516.400.442 2 Nhà xưởng 1.761.260.245 3 Phương tiện vận tải 550.124.200 4 Công cụ, dụng cụ quản lý 400.000.000 TỔNG 5.227.784.887 (Số liệu từ Phòng Tài chính - Kế toán) Bảng 2.2.3.2.1.b Bảng kê máy móc thiết bị sản xuất chính STT TÊN MÁY MÓC THIẾT BỊ SỐ LƯỢNG 1 Máy tiện 15 2 Máy phay 8 3 Máy bào ngang 6 4 Máy khoan 6 5 Máy đột dập 4 6 Máy hàn điện 7 7 Máy hàn hơi 3 8 Máy nén 50 tấn 2 9 Cẩu trục nâng trong xưởng 3 10 Lò nấu gang 2 (Số liệu từ Phòng Kỹ thuật) Công ty HAMEC kinh doanh đúc các chi tiết máy bằng gang và kim loại khác, trong quá trình sản xuất yếu tố kỹ thuật luôn thay đổi, độ chính xác và
  45. phức tạp của sản phẩm cũng luôn thay đổi theo sự phát triển của khoa học kỹ thuật hiện đại. Do vậy, để theo kịp tiến độ kỹ thuật tiên tiến, tăng năng suất lao động và chất lượng của sản phẩm, Công ty cũng đầu tư thêm những trang thiết bị hiện đại để phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh. Bảng 2.2.3.2.1.c Tình hình TSCĐ từ năm 2003 - 2004(đơn vị: đồng) STT Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 1 Nguyên giá 6,264,897,007 7,055,132,696 2 Giá trị hao mòn (2,759,795,314) (3,263,610,126) 3 Giá trị còn lại 3,505,101,693 3,791,522,570 (Số liệu từ Phòng Tài chính - Kế toán) Tỷ trọng tài sản cố định trên tổng tài sản thể hiện qua bảng sau: Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Tỷ trọng TSCĐ/Tổng TS 53,10% 52,82% Hệ thống tài sản cố định của HAMEC hiện đang được sử dụng rất tốt. Mặc dù đều là những máy móc đã cũ, lạc hậu, nhưng toàn thể cán bộ công nhân viên đều vận hành số máy móc đó. Trong tương lai, Công ty dự kiến sẽ mở rộng quy mô sản xuất, mở rộng lĩnh vực, không những gia công vỏ, nắp động cơ điện, máy biến áp, Công ty sẽ sản xuất hoàn thiện cơ điện các loại, máy bơm nước, quạt điện công nghiệp và dân dụng, lúc đó Công ty sẽ đầu tư nâng cấp hệ thống máy móc phương tiện, nhà xưởng . Để đáp ứng khối lượng công việc ngày càng tăng, trong năm qua Công ty đã đầu tư mua sắm thêm trang thiết bị, sửa chữa và xây mới thêm nhà xưởng nhằm phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh của mình. Bảng 2.2.3.2.1.c Tình hình tăng giảm TSCĐ trong năm 2004 (đơn vị: đồng)
  46. Máy móc Phương tiện Dụng cụ quản Chỉ tiêu Nhà xưởng Tổng cộng thiết bị vận tải lý Nguyên giá 1. Số dư đầu kỳ 3,036,745,562 850,424,200 447,250,000 1,930,477,245 6,264,897,007 2. Số tăng 200,125,000 502,000,000 2,532,800 132,577,889 837,235,689 - Mua mới 200,125,000 502,000,000 2,532,800 704,657,800 - Xây dựng mới 132,577,889 132,577,889 3. Số giảm 0 47,000,000 0 0 47,000,000 - Thanh lý 47,000,000 - Nhượng bán 0 4. Số cuối kỳ 3,236,870,562 1,305,424,200 449,782,800 2,063,055,134 7,055,132,696 (Số liệu từ Phòng Tài chính - Kế toán) Từ bảng trên cho thấy, trong năm 2004 Công ty đã đầu tư mua mới thêm một số máy móc thiết bị để phục vụ cho sản xuất, mua mới phương tiện vận tải, xây mới mở rộng thêm nhà xưởng. 2.2.3.2.2 PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TSCĐ Phân tích hiệu quả sử dụng TSCĐ thực chất là đánh giá việc tổ chức sử dụng tài sản của doanh nghiệp, xem xét việc sử dụng tài sản có đúng mục đích, đúng với giá trị tài sản mà doanh nghiệp đã đầu tư. Công ty Cổ Phần Cơ Điện Hà Nội hiện đang sử dụng hầu hết là những máy móc kỹ thuật có từ những năm 60 của thế kỷ trước, cho đến nay đã quá lạc hậu, trong quá trình sử dụng luôn phải sửa chữa, bảo dưỡng. Do vậy những thiết bị mới được Công ty đầu tư mới đều phát huy hết công dụng. Tuy nhiên cũng cần đánh giá tình hình sử dụng tài sản cố định của công ty tự trang bị mua sắm cho mình. Bảng 2.2.3.2.2.a Bảng chỉ tiêu hiệu quả sử dụng TSCĐ Đơn vị Tỷ lệ Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Tăng / giảm tính % 1. Doanh thu đồng 7.328.657.756 8.113.871.087 785.213.331 10,71
  47. 2. Lợi nhuận thuần đồng 237.900.926 144.559.713 - 93.341.213 -39,24 3. Nguyên giá TSCĐ bq đồng 6.026.416.072 6.660.014.852 633.598.780 10,51 - Số đầu kỳ đồng 5.787.935.137 6.264.897.007 476.961.870 8,24 - Số cuối kỳ đồng 6.264.897.007 7.055.132.696 790.235.689 12,61 4. Giá trị còn lại TSCĐ bq đồng 3.906.569.587 3.648.312.132 -258.257.455 -6,61 - Số đầu kỳ đồng 4.308.037.480 3.505.101.693 -802.935.787 -18,63 - Số cuối kỳ đồng 3.505.101.693 3.791.522.570 286.420.877 8,17 5. Sức sản xuất của TSCĐ bq đ/đ 1,216 1,218 0,002 0,16 6. Sức sinh lợi của TSCĐbq đ/đ 0,039 0,022 -0,018 -46,15 7. Sức sinh lợi của Giá trị đ/đ 0,061 0,040 -0,021 -34,42 còn lại của TSCĐbq Qua bảng trên cho thấy sức sản xuất của một đồng nguyên giá tài sản cố định năm 2003 là 1,216 đồng doanh thu, năm 2004 là 1,218 đồng doanh thu, như vậy số tăng là 0,002 đồng gần như không đáng kể. Năm 2004, một đồng giá trị TSCĐ bình quân tạo ra 0,022 đồng lợi nhuận, giảm 0,018 đồng so với năm 2003. Như vậy lượng tài sản cố định bình quân năm 2004 chưa phát huy được giá trị của nó hoặc do chưa vận hành hết công suất của những tài sản này. * Nguyên nhân là tăng giảm sức sản xuất: - Nhân tố doanh thu Lấy năm 2003 làm gốc, ta có: 8.113.871.087 7.328.657.756 1,346 1,216 0,13 đồng 6.026.416.072 6.026.416.072 Tăng một đồng doanh thu dẫn đến sức sản xuất của tài sản cố định tăng 0,13 đồng. - Nhân tố nguyên giá 8.113.871.087 8.113.871.087 1,218 1,346 0,128đồng 6.660.014.852 6.026.416.072
  48. Nguyên giá của tài sản cố định tăng làm cho sức sản xuất của TSCĐ giảm, điều này chứng tỏ công ty chưa khai thác hết tiềm năng của TSCĐ. Tổng hợp hai yếu tố: 0,13 + (-0,128) = 0,002 đồng Như vậy doanh thu tăng 10,71% làm cho sức sản xuất của một đồng nguyên giá TSCĐ tăng 0,002 đồng. * Nguyên nhân làm tăng giảm sức sinh lời - Nhân tố lợi nhuận, lấy năm 2003 làm gốc: 144.559.713 237.900.926 0,024 0,040 0,016 đồng 6.026.416.072 6.026.416.072 Cứ một đồng lợi nhuận trước thuế dẫn đến giảm sức sinh lợi của TSCĐ là 0,015 đồng - Nhân tố nguyên giá 144.559.713 144.559.713 0,022 0,024 0,002 đồng 6.660.014.852 6.026.416.072 Một đồng nguyên giá TSCĐ tăng là cho sức sinh lời của TSCĐ giảm, do chủ yếu lợi nhuận giảm, như vậy công ty chưa khai thác tốt TSCĐ Tổng hợp hai yếu tố: -0,016 + (-0,002) = -0,018 đồng Như vậy lợi nhuận thuần giảm 39,24% làm cho sức sinh lời của một đồng nguyên giá TSCĐ giảm Nếu so sánh mức tăng tài sản cố định bình quân với mức tăng doanh thu thì: lấy doanh thu năm 2003 làm gốc, thì giá trị tài sản cố định bình quân năm 2004 là: 8.113.871.078 x6.026.416.072 6.671.242.592đồng 7.328.657.756 Thực tế số tăng TSCĐ bình quân năm 2004 là 6.660.014.852 đồng, như vậy mức tăng TSCĐ thưc tế của công ty trong năm là hợp lý. Tóm lại, TSCĐ mà công ty hiện đang sử dụng đều là những máy móc đã lạc hậu, nhưng đội ngũ cán bộ công nhân viên vẫn hoạt động hết công suất của những thiết bị đó, và kết hợp với những máy móc thiết bị mới được đầu tư trong năm tạo ra hiệu quả sử dụng tài sản cố định trong công ty.
  49. 2.2.3.3 PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TSLĐ 2.2.3.3.1. TÌNH HÌNH TSLĐ CỦA CÔNG TY Tài sản lưu động là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ những tài sản của doanh nghiệp có thời gian luân chuyển ngắn, thường là trong một chu kỳ kinh doanh hoặc trong một năm Bảng 2.2.3.3.1a Tài sản lưu động(Đv: đồng) ( Trích từ Bảng Cân đối kế toán) Tăng / giảm STT Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 % Tài sản lưu động 3,089,797,733 3,387,040,903 297,243,170 9,62 1 Tiền 400,028,035 684,752,947 284,724,912 71,18 2 Các khoản phải thu 1,618,825,910 1,303,660,766 -315,165,144 -19,47 3 Hàng tồn kho 905,995,788 1,223,679,190 317,683,402 35,05 4 Tài sản lưu động khác 164,948,000 174,948,000 10,000,000 6,06 Qua bảng số liệu trên cho thấy, tổng TSLĐ năm 2004 tăng hơn so với năm 2003 một khoảng 9,62% tương đương với 297.243.170đ. Trong năm 2004 công ty đã giảm được các khoản phải thu do thu hồi được công nợ từ phía đối tác, tuy nhiên con số này còn tương đối cao, nó chiếm 38,49% tổng tài sản lưu động, công ty cần chú ý đến khoản đọng vốn này, nó sẽ làm giảm khả năng quay vòng vốn lưu động của công ty. Tuy vậy, lượng hàng tồn kho tăng khá nhiều, chủ yếu là nguyên vật liệu tồn kho, do trong năm 2004 có sự biến động về giá cả nguyên vật liệu nên công ty đã có sự dự trữ tăng lên. 2.2.3.3.2. PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TSLĐ Bảng 2.2.3.3.2.a Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng tài sản lưu động ( đơn vị tính: đồng) So sánh Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Tăng/giảm Tỷ lệ 1. Tổng doanh thu 7.328.657.756 8.113.871.087 785.213.331 10,71% 2. Lợi nhuận thuần 237.900.926 144.559.713 -93.341.213 -39,24%
  50. 3. TSLĐ bình quân 2,961,008,447 3,238,419,318 277,410,871 9,37% - Số đầu kỳ 2.832.219.162 3.089.797.733 257.578.571 9,09 - Số cuối kỳ 3.089.797.733 3.387.040.903 297.243.170 9,62 4. Sức sản xuất của TSLĐbq 2,475 2,506 0,031 1,23% 5. Sức sinh lợi của TSLĐbq 0,080 0,045 -0,035 -44,44% Qua bảng số liệu trên cho thấy hiệu suất sử dụng TSLĐ năm 2004 tăng so với năm 2003 là 1,23%, nhưng hệ số doanh lợi lại giảm 44,44%. Các nhân tố ảnh hưởng đến các chỉ tiêu này là: * Sức sản xuất của TSLĐ: Năm 2003, một đồng TSLĐ bình quân tạo ra được 2,475 đồng doanh thu, năm 2004 là 2,506 đồng, như vậy tăng 0,031 đồng. - Xét nhân tố doanh thu: 8.113.871.087 7.328.657.756 2,74 2,475 0,265đồng 2.961.008.447 2.961.008.447 Cứ một đồng tăng doanh thu dẫn đến tăng sức sản xuất của TSLĐ 0,265 đồng. - Xét nhân tố TSLĐ: 8.113.871.087 8.113.871.087 2,506 2,740 0,234 đồng 3.238.419.318 2.961.008.447 Tổng hợp mức độ ảnh hưởng của hai nhân tố tác động đến sức sản xuất của TSLĐ là: 0,265 + (-0,234) = 0,031 Như vậy doanh thu tăng, TSLĐ cũng tăng, nhưng tốc độ tăng doanh thu 10,71% lớn hơn tốc độ tăng TSLĐ là 9,37%, chứng tỏ TSLĐ đã được sử dụng khá linh hoạt. * Sức sinh lợi của TSLĐ: - Xét nhân tố lợi nhuận 144.559.713 237.900.926 0,049 0,080 0,031đồng 2.961.008.447 2.961.008.447
  51. Một đồng lợi nhuần giảm dẫn đến sức sinh lời của TSLĐ giảm 0,031 đồng - Xét nhân tố TSLĐ: 144.559.713 144.559.713 0,045 0,049 0,004 đồng 3.238.419.318 2.961.008.447 Tổng hợp hai nhân tố ta có: (-0,031) + (-0,004) = -0,035 đồng Như vậy lợi nhuận giảm làm cho sức sinh lợi của tài sản lưu động giảm. Nếu đem so sánh mức tăng tài sản lưu động bình quân với mức tăng doanh thu, lấy doanh thu năm 2003 làm gốc thì giá trị bình quân TSLĐ năm 2004 sẽ là: 8.113.871.087 x2.961.008.447 3.278.259.353đồng 7.328.657.756 Mức tăng TSLĐ bình quân thực tế năm 2004 là 3.238.419.318đ, ít hơn 39.840.035 đồng so với tính toán ở trên, như vậy chứng tỏ công ty sử dụng TSLĐ hợp lý. Để đánh giá kỹ hơn về hiệu quả TSLĐ, ta xét thêm một số chỉ tiêu sau: Bảng 2.2.3.3.2.b Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng tài sản lưu động ( đv: đồng) Chỉ tiêu Đơn vị Năm 2003 Năm 2004 Tăng/giảm 1. Vòng quay TSLĐ ngày 146 144 2 2. Hệ số đảm nhiệm đồng 0.404 0.399 - 0,005 - Về vòng quay TSLĐ: trong năm 2004 số ngày của vòng quay TSLĐ đã rút ngắn được 2 ngày so với năm 2003, đó là dấu hiệu tốt nhưng con số này là chưa đáng kể. - Hệ số đảm nhiệm TSLĐ năm 2004 giảm 0,005 so với năm 2003 cho thấy dấu hiệu sử dụng TSLĐ của năm 2004 là tốt hơn. Nhận xét: Qua phân tích trên ta thấy hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty là hợp lý, nhưng cũng cần phải kiểm soát những nhân tố để làm tăng hiệu quả sử dụng TSLĐ như sau:
  52. - Công ty bị khách hàng chiếm dụng vốn nhiều, tuy nhiên năm 2004 tình hình đã tốt hơn, thu hồi được các khoản phải thu từ khách hàng nhiều hơn năm 2003. - Sự tăng TSLĐ này được tài trợ bởi các nguồn: vay ngắn hạn, nguồn vốn kinh doanh. Sự tăng TSLĐ quá lớn sẽ làm tăng chi phí sử dụng vốn vay, do vậy sẽ làm giảm hiệu suất mang lại của TSLĐ. 2.2.3.4 PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG CHI PHÍ 2.2.3.4.1 TÌNH HÌNH SỬ DỤNG NGUYÊN, VẬT LIỆU Chi phí là bao gồm các khoản chi về nguyên liệu, vật liệu, nhân công, động lực, quản lý và các khoản chi khác của Công ty để tạo ra sản phẩm cung ứng cho thị trường. Công ty Cổ phần Cơ Điện Hà Nội được tách ra từ một xưởng đúc của Công ty Chế Tạo Điện Cơ Hà Nội, hiện nay Công ty vẫn đang áp dụng mức sử dụng nguyên vật liệu do Công ty Điện Cơ Hà Nội xây dựng. Mức tiêu hao nguyên vật liệu được tính trực tiếp trên mỗi đơn vị sản phẩm, một đơn vị sản phẩm tiêu hao hết bao nhiêu nguyên vật liệu chính, bao nhiêu nguyên vật liệu phụ, và từ đó Phòng Kế hoạch của Công ty có phương án dự trữ và cấp phát nguyên vật liệu. Nguyên vật liệu chủ yếu gồm các loại sau: Bảng 2.2.3.4.1.a Các loại nguyên vật liệu chính, phụ STT TÊN NGUYÊN VẬT LIỆU ĐỢN VỊ TÍNH 1 Phôi gang (gang xám) tấn 2 Than tuyển tấn 3 Bột phấn chì tấn 4 Đất sét tấn 5 Bột chịu lửa tấn 6 Gỗ m3 7 Đá vôi m3
  53. Do là đúc các sản phẩm bằng gang, nên quá trình đúc là tiêu hao nhiều nguyên vật liệu nhất, gồm các nguyên liệu sau: Phôi gang (gang xám), than đá, vôi cục CaCO3. Còn đa phần các nguyên liệu khác dùng để làm khuôn đúc đều có thể sử dụng lại được trong quá trình đúc hoặc phần tiêu hao là không đáng kể. Do sử dụng phôi gang (gang xám) bên trong thành phần của gang thường có lẫn tạp chất, chủ yếu là lưu huỳnh (S), Silic Oxít (SiO), Mangan Oxít (MgO), tro của Coke còn xót lại trong quá trình luyện gang từ lò cao, gây ảnh hưởng đến tính hoá lý của chất lượng sản phẩm sau khi đúc, nên trong quá trình nấu chảy lỏng mẻ liệu thì cần có thêm chất trợ dung dùng để khử lưu huỳnh (S) và tạp chất khác sau đó sẽ kết thành xỉ nổi lên trên lò nấu, chất khử này là CaO-vôi cục có tính kiềm mạnh để khử S, MgO, SiO và tạp chất khác. Bảng 2.2.3.4.1.b Định mức hao phí nguyên vật liệu chính Phôi gang (gang xám) Than đá Vôi cục (CaCO3) 3 tấn 600 kg 30 kg 4 tấn 700 kg 40 kg 5 tấn 850 kg 50 kg 6 tấn 1 tấn 60 kg Ngoài khối lượng vật liệu chính tiêu hao trong quá trình sản xuất thì hầu hết các vật liệu phụ được sử dụng để tạo thành khuôn đúc như: bột phấn trì, đất sét, bột chịu lửa đều được tái sử dụng cho lần đúc sau, lượng tiêu hao là không đáng kể. 2.2.3.4.2 PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG CHI PHÍ Để đánh giá hiệu quả sử dụng chi phí ta xét một số chỉ tiêu sau: Bảng 2.2.3.4.2.a Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng chi phí (đơn vị: đồng) Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Tăng / giảm Tỷ lệ 1. Tổng doanh thu 7.328.657.756 8.113.871.087 785.213.331 10,71% 2. Tổng chi phí 7.028.312.610 7.927.206.120 898.893.510 12,79% - Giá vốn hàng bán 6.302.645.670 7.163.736.783 861.091.113 13,66% - Chi phí bán hàng 10.127.000 12.152.400 2.025.400 20,00% - Chi phí quản lý 715.539.940 751.316.937 35.776.997 5,00% 3. Lợi nhuận thuần 237.900.926 144.559.713 (93.341.213) -39,24%
  54. 4. Sức sản xuất của chi phí 1,043 1,024 - 0,019 - 1,84% 5. Sức sinh lợi của chi phí 0,034 0,018 - 0,016 - 46,13% (nguồn số liệu từ Bảng kết quả hoạt động kinh doanh) Trong chỉ tiêu tổng chi phí thì giá vốn hàng bán chiếm nhiều nhất, điều này chứng tỏ nguyên vật liệu có ảnh hưởng lớn đến giá vốn. Như phần trình bày ở trên, do giá nguyên liệu tăng giá trong năm 2004 đã làm ảnh hưởng đến lợi nhuận của Công ty Bảng 2.2.3.4.2.b Bảng chi phí giá vốn hàng bán (Số liệu từ phòng TC-KT) Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 1. Chi phí NVL trực tiếp KL (tấn) Giá trị (đ) KL (tấn) Giá trị (đ) - Phôi gang 1.062,12 3.982.965.000 1.137,3 4.602.079.238 - Than đá 159,32 191.182.320 171,5 205.740.000 - Vật liệu phụ khác 22,8 42.437.755 23,5 46.350.458 2. Chi phí nhân công trực tiếp 1.036.221.399 1.147.245.120 3. Chi phí SX chung 1.049.839.196 1.162.321.967 TỔNG 6.302.645.670 7.163.736.783 Giá nhập nguyên vật liệu chính (gang xám) trong năm vừa qua Bảng 2.2.3.4.2.c Bảng chi phí nguyên vật liệu Chỉ tiêu Đơn vị Năm 2004 Tổng Giá mua đồng 3750 4100 4490 Khối lượng Kg 437.328 463848 236.152 1.137.328 Thành tiền đồng 1.639.980.000 1.901.776.800 1.060.322.480 4.602.079.238 (Số liệu từ phòng Kinh doanh) Qua bảng số liệu trên cho thấy, giá phôi gang liên tục biến động, từ 3.750.000 đồng/tấn lên đến 4.490.000 đồng/tấn. Đây là nguyên nhân chính làm giảm lợi nhuận của Công ty. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sức sản xuất và sức sinh lợi của chi phí: * Sức sản xuất của chi phí: Sức sản xuất của chi phí giảm 0,019 đồng là do ảnh hưởng của các nhân tố:
  55. - Nhân tố doanh thu tăng làm cho hiệu suất sử dụng chi phí tăng: 8.113.871.087 7.328.657.756 - 0,112 (đ) 7.028.312.610 7.028.312.610 - Chi phí tăng làm cho hiệu suất sử dụng chi phí giảm: 8.113.871.087 8.113.871.087 - - 0,131 (đ) 7.927.206.120 7.028.312.610 Tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng ta có hiệu suất sử dụng chi phí năm 2004 so với năm 2003 là: 0,112 + (- 0,131) = 0,019 (đ) * Sức sinh lợi của chi phí: - Lợi nhuận thuần năm 2004 giảm dẫn đến sức sinh lợi chi phí giảm: 144.559.713 237.900.926 - - 0,013 (đ) 7.028.312.610 7.028.312.610 - Do chi phí tăng làm giảm sức sinh lợi của chi phí: 144.559.713 144.559.713 - - 0,003 (đ) 7.927.206.120 7.028.312.610 Tổng hợp các nhân tố làm giảm sức sinh lợi của chi phí năm 2004 so với năm 2003 là: (-0,013) + (-0,003) = - 0,016 (đ) Nhận xét: Qua phân tích hiệu quả sử dụng chi phí của doanh nghiệp ta thấy hiệu suất sử dụng chi phí năm 2004 của doanh nghiệp giảm 0,019 đồng so với năm 2003, nguyên nhân là do tăng doanh thu làm cho hiệu suất sử dụng chi phí tăng 0,112 đồng, chi phí tăng với tốc độ lớn hơn tăng doanh thu nên làm cho hiệu suất sử dụng chi phí giảm 0,131. Cũng do lợi nhuận giảm nên hiệu sức sinh lợi cũng giảm 0,013 đồng, và chi phí tăng làm giảm sức sinh lợi 0,003 đồng. Ta xét đến các yếu tố làm tăng giảm chi phí: * Yếu tố giá vốn hàng bán: Từ bảng 2 ta thấy tốc độ tăng giá vốn hàng bán lớn hơn tốc độ tăng doanh thu thuần, chi phí quản lý tăng 5%, chi phí bán hàng tăng 20% Nếu lấy 2003 làm gốc, thì doanh thu năm 2004 sẽ là: 7.328.657.756 x 7.163.736.783 8.329.926.492 (đ) 6.302.645.670
  56. Tốc độ tăng doanh thu là 10,71%, giá vốn hàng bán tăng 13,66%; như vậy so với cùng điều kiện năm 2003 thì giá vốn tăng làm giảm doanh thu một khoảng là: 8.113.871.087 - 8.329.926.492 = - 216.055.405 (đ) Nguyên nhân : trong khoảng đầu tháng 03/2004 có sự tăng giá của nguyên vật liệu chính trong sản xuất, nguyên vật liệu chính là phôi gang, do vậy giá thành cũng tăng phần nào và giá vẫn biến động cho đến khoảng tháng 10/2004 mới dần ổn định. Thêm vào đó, giá xăng dầu tăng cũng tác động một phần đến giá mua nguyên vật liệu do là tăng giá vận chuyển. Vì công ty sản xuất theo đơn đặt hàng của các Công ty thuộc tổng Công ty Thiết Bị Kỹ Thuật Điện nên hầu hết đã ký hợp đồng sản xuất theo kế hoạch từ đầu năm, do đó khi có sự biến động của giá nguyên vật liệu trên thị trường thì Công ty vẫn phải thực hiện hợp đồng. Với những hợp đồng phát sinh sau khi có sự tăng giá nguyên vật liệu thì công ty mới có thể điều chỉnh giá bán cho phù hợp với điều kiện thị trường. - Lấy doanh thu năm 2003 làm gốc thì giá vốn hàng bán là: 6.302.645.670 x 8.113.871.087 6.977.929.135 (đ) 7.328.657.756 Giá vốn hàng bán đã tăng so với năm 2003 là 7.163.736.783 – 6.977.929.135 = 185.807.648 (đ) Như vậy công ty chưa làm tốt công tác quản lý vật tư, công tác dự trữ nguyên vật liệu cho sản xuất dẫn đến giảm lợi nhuận. * Yếu tố chi phí bán hàng - Chi phí bán hàng tăng 20% tương ứng với khoảng 2.025.400đ, nếu lấy năm 2003 làm gốc thì: 10.127.000 x 8.113.871.087 11.212.036 (đ) 7.328.657.756 Như vậy công ty tăng thêm khoản chi phí bán hàng năm 2004 là: 12.152.400 – 11.212.036 = 940.364 (đ) Nguyên nhân tăng là do khi có sự thay đổi về giá nguyên vật liệu trên thị trường thì ít nhiều cũng ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của công ty, bởi các đơn đặt hàng sản xuất đã ký từ đầu năm với các đối tác, khi có sự tăng giá bán, thì Công ty có sự ưu đãi về vận chuyển hàng hoá đến cho một số đối tác ở xa.
  57. * Yếu tố chi phí quản lý doanh nghiệp Chi phí quản lý doanh nghiệp so với cùng điều kiện năm 2003 là: 715.539.940 x 8.113.871.087 792.204.934 (đ) 7.328.657.756 Thực tế năm 2004 sẽ là: 751.316.937 - 792.204.934 = - 40.887.997 (đ) Như vậy công ty đã tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể, so sánh tốc độ tăng chi phí quản lý 5% so với tốc độ tăng doanh thu là 10,71%. Điều này cho thấy công ty đang có một bộ máy quản lý tốt. 2.2.4 NHẬN XÉT CHUNG Bảng 2.2.4 Tổng hợp các chỉ tiêu hiệu quả So sánh Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Tăng/giảm Tỷ lệ % 1. Tổng doanh thu 7.328.657.756 8.113.871.087 785.213.331 10,71 2. Doanh thu thuần 7.315.454.744 8.106.426.437 790.971.693 10,81 3. Lợi nhuận thuần 237.900.926 144.559.713 -93.341.213 -39,24 4. Sức sản xuất của lao động 60.567.420 67.056.786 6.489.366 10,71 5. Sức sinh lợi của lao động 1.966.123 1.194.708 -771.415 -39,24 6. Sức sản xuất của TSCĐ 1,216 1,218 0,002 0,16 7. Sức sinh lợi của TSCĐ 0,039 0,022 -0,018 -46,15 8. Sức sản xuất của TSLĐ 2,475 2,506 0,031 1,23 9. Sức sinh lợi của TSLĐ 0,080 0,045 -0,035 -44,44
  58. 10. Sức sản xuất của chi phí 1,043 1,024 - 0,019 - 1,84 11. Sức sinh lợi của chi phí 0,034 0,018 - 0,016 - 46,13 Nhận xét: Trong quá trình tìm hiểu và phân tích các chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng các nguồn lực, ta thấy rằng: hai năm 2003, 2004 qua, công ty kinh doanh có hiệu quả, thông qua các chỉ tiêu đánh giá về sức sản suất và sức sinh lợi, thể hiện ở các chỉ tiêu sau: * Về hiệu quả sử dụng lao động: hiện Công ty đang có một bọ máy quản lý tốt, nhỏ, gọn, rất hiệu quả. Tuy nhiên về mặt sử dụng lao động thì số lao động thêm giờ, thêm ngày còn nhiều để bù đắp cho lượng lao động bị thiếu hụt, để kịp tiến độ sản xuất, như vậy Công ty sẽ phải trả chi phí tiền lương ngoài giờ rất lớn, dẫn đến giảm lợi nhuận. * Về hiệu quả sử dụng máy móc thiết bị: hầu hết máy móc thiết bị của Công ty đều đã lạc hậu, nhưng cán bộ công nhân viên của Công ty vẫn sử dụng tốt, kết hợp với những trang thiết bị mới nâng cao năng suất lao động. Tuy nhiên, đôi khi một số máy móc bị ngừng trệ do hỏng hóc nên gây ảnh hưởng đến tiến độ sản suất. * Về hiệu quả sử dụng vốn lưu động: về sử dụng vốn lưu động thì Công chưa quản lý tốt, dẫn đến bị khách hàng chiếm dụng vốn, hơn nữa hàng tồn kho cuối kỳ tăng, lưu thông hàng hoá kém, như vậy ảnh hưởng nhiều đến vòng quay vốn lưu động. * Về doanh thu và lợi nhuận: doanh thu năm 2004 tăng 10,71% so với năm 2003 chứng tỏ Công ty đang phát triển tăng lên, giá trị sản lượng sản xuất tăng, tuy nhiên lợi nhuận trước thuế giảm mạnh là do sự ảnh hưởng của thị trường chung như giá phôi gang, giá xăng dầu, làm ảnh hưởng đến chi phí của công ty. Tiết kiệm chi phí là tăng lợi nhuận, Công ty cần chú trọng đến mặt này để có thể hạ giá thành, tăng sức cạnh tranh. * Về thị trường tiêu thụ: Qua phân tích cho thấy, hầu hết sản phẩm Công ty sản xuất đều cung cấp cho các đơn vị thuộc Tổng Công Ty Thiết Bị Kỹ Thuật Điện - Bộ Công Nghiệp. Như vậy thị trường bị bó hẹp, Công ty nên xem xét hướng mở rộng quy mô sản xuất để tham gia vào thị trường Quạt điện công nghiệp, Máy bơm nước, thiết bị điện cầm tay như máy khoan, máy mài
  59. CHƯƠNG III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CƠ ĐIỆN HÀ NỘI Muốn nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nói riêng và hiệu quả kinh tế xã hội nói chung luôn luôn là mục tiêu của mọi doanh nghiệp. Đó là một vấn đề cấp bách đối với bất kì một doanh nghiệp nào hoạt động trong cơ chế thị trường hiện nay. Đối với Công ty Cổ phần Cơ Điện Hà Nội, là một Công ty mới được thành lập theo chủ trương Cổ phần hoá các Doanh nghiệp Nhà nước của Chính phủ thì sự hiệu quả trong hoạt động kinh doanh có ý nghĩa quan trọng trong việc tồn tại và phát triển. Được cổ phần hoá từ một xưởng đúc gang của Công ty Cơ Điện Hà Nội - thuộc Tổng Công ty Thiết Bị Kỹ Thuật Điện - Bộ Công nghiệp, tức là không còn sự bao cấp theo cơ chế của Nhà nước, giờ đây tự Công ty sẽ phải hoạt động sao cho không những bảo toàn được nguồn vốn đầu tư mà còn phải mang lại hiệu quả về mặt kinh tế và xã hội. Đối mặt với những khó khăn khi mới thành lập, với những cạnh tranh mạnh mẽ của cơ chế thị trường, nhưng công ty cũng đã đứng vững và dần khẳng định mình. Với đội ngũ lãnh đạo giàu kinh nghiệm, cộng với sự thừa kế về lịch sử hoạt động sản xuất kinh doanh từ một xưởng đúc gang của Công ty Chế tạo Cơ Điện Hà Nội, do đó Công ty đã phát huy tốt ưu thế của mình, sản xuất và cung cấp sản phẩm đúc các chi tiết máy điện bằng gang và kim loại khác với chất lượng đúc tốt, độ chính xác cao cho các Công ty thuộc Tổng Công ty Thiết bị Kỹ Thuật Điện. Tuy có những ưu thế như vậy, nhưng Công ty vẫn phải đang đối mặt với những khó khăn về sự biến động giá cả nguyên vật liệu, nhiên liệu trong sản xuất. Sự tăng giá liên tục của xăng dầu làm ảnh hưởng đến việc thu mua nguyên vật liệu, sự bất ổn của giá phôi gang, phôi thép trong năm 2004 đã làm ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất cũng như hiệu quả kinh doanh của Công ty. Qua quá trình tìm hiểu và phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty, em đề xuất hai biện pháp sau: * Biện pháp thứ nhất: Thu mua và tái sử dụng phế liệu gang để giảm chi phí nguyên vật liệu làm tăng lợi nhuận
  60. * Biện pháp thứ hai: Tăng số ngày làm việc thực tế nhằm tăng năng suất lao động * Biện pháp thứ ba: Mở rộng sản xuất - sản xuất máy bơm nước dân dụng. 3.1 BIỆN PHÁP THỨ NHẤT THU MUA VÀ TÁI SỬ DỤNG PHẾ LIỆU GANG ĐỂ GIẢM CHI PHÍ NGUYÊN VẬT LIỆU LÀM TĂNG LỢI NHUẬN 3.1.1 CƠ SỞ CỦA BIỆN PHÁP Từ những phân tích ở trên cho thấy giá mua nguyên vật liệu tăng nguyên nhân do sự biến động của giá phôi gang ở trong nước cũng như thị trường quốc tế, giá luôn biến động từ tháng 3/2004 cho đến tháng 10/2004 mới dần ổn định, bản thân năng lực của Công ty cũng không thể dự trữ một lượng lớn nguyên vật liệu để ổn định quá trình sản xuất. Đa phần những hợp đồng của Công ty đều ký với các đơn vị thành viên thuộc Tổng Công ty Thiết Bị Kỹ Thuật Điện theo kế hoạch sản xuất của họ ngay từ đầu năm 2004, nên khi có sự tăng giá nguyên vật liệu thì Công ty vẫn phải thực hiện hợp đồng, không thể tăng giá vì cũng sẽ làm ảnh hưởng đến các đối tác, chỉ một phần nhỏ hợp đồng được chấp nhận tăng giá, nhưng cũng chẳng đáng kể so với sự tăng giá thực tế. Do đó ảnh hưởng rất lớn đến lợi nhuận của Công ty. Do đó mục tiêu của biện pháp này tìm kiếm nguồn phế liệu để tái sử dụng, có thể thay thế một phần nguyên vật liệu hiện nay đang sử dụng. Qua tìm hiểu em đưa ra những cơ sở sau: - Hiện nay có một số điểm thu gom phế liệu tại Hà Nội và một số huyện ngoại thành, các cơ sở này có khối lượng thu gom nhỏ, số lượng không ổn định, nhưng có ưu điểm giá rẻ, tốn ít chi phí vận chuyển. Phế liệu gang có thể là dụng cụ gia đình, thân máy, bệ máy, vỏ động cơ, vỏ máy biến áp và loại này thường là phế liệu tốt để tái sử dụng vì bản thân thành phấn hoá lý trong nó đã đạt tiêu chuẩn khi sản xuất, thuận tiện nấu chảy gang mà không tốn kém thêm các khoản chi phí khử các tạp chất trong quá trình nấu chảy mẻ liệu. - Quy trình tái chế lại phế liệu không có gì khác so với quy trình đúc gang bằng phôi gang thông thường.
  61. - Công ty có thể sử dụng một số thời gian nhàn rỗi của lao động phổ thông ở các phân xưởng của công ty để phân loại, làm sạch phế liệu. 3.1.2 NỘI DUNG BIỆN PHÁP - Vì các điểm thu mua phế liệu nằm rải rác trong các vùng lân cận, do vậy cần phải có người của Công ty đến liên hệ và đặt mua hàng phế liệu gang. Hiện ở xã Đông Ngạc có một số điểm thu gom lớn, Công ty có thể cử nhân viên phòng Kinh doanh đến để liên hệ việc thu mua và yêu cầu họ trở thành nhà cung cấp phế liệu chính vì họ có quan hệ với rất nhiều các cơ sở thu gom khác. Giá thu mua sẽ khoảng 2.500.000 đ/tấn, vận chuyển tận nơi. Khối lượng cung ứng khoảng 6 tấn một tháng. Như vậy một năm sẽ vào khoảng 70 tấn /năm. - Khi phế liệu về đến kho Công ty, sẽ phải mất thêm một khoản chi phí để phân loại, làm sạch là: 200.000 đ/tấn Bảng tổng hợp chi phí thu mua phế liệu Chỉ tiêu Đơn vị tính Giá mua (đ) Giá thu mua tấn 2.500.000 Chi phí phân loại, làm sạch tấn 200.000 TỔNG 2.700.000 - Nếu khối lượng phế liệu thu mua được vào khoảng 70 tấn một năm, thì tổng chi phí sẽ là: 2.700.000 x 70 = 135.000.000 đồng. Trong năm 2004, Công ty đạt doanh thu 8.113.871.087 đồng, tương đương với khối lượng phôi gang sau (không tính khối lượng sản phẩm hỏng, rơi vãi trong quá trình rót gang, bị vỡ do rỡ khuôn và gia công cơ khí) Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2004 Khối lượng phôi gang (kg) Kg 1.137.328 Thành tiền đồng 4.602.079.238 ( Số liệu từ phòng Kinh doanh)
  62. Do trong năm 2004 có sự biến động về giá nguyên vật liệu, giá phôi gang (gang xám) liên tục tăng từ tháng 3/2004 đến khoảng tháng 10/2004 mới dần ổn định. Ta có bảng giá nhập phôi gang sau Bảng 3.1.2.a Giá nhập nguyên vật liệu năm 2004 Chỉ tiêu Đơn vị Năm 2004 Tổng Giá mua đồng 3750 4100 4490 Khối lượng Kg 437.328 463848 236.152 1.137.328 Thành tiền đồng 1.639.980.000 1.901.776.800 1.060.322.480 4.602.079.238 (số liệu từ Phòng Kinh doanh) Nếu giả định doanh thu của năm 2005 bằng năm 2004, Công ty sử dụng 1137,3 tấn phôi gang để đúc thành sản phẩm, nếu nguồn phế liệu thay thế khoảng 70 tấn, tương đương 6,15%. Ta có bảng so sánh sau: Bảng 3.1.2.b Bảng so sánh giá nhập nguyên vật liệu Chỉ tiêu Đơn vị Phôi gang Phế liệu gang Tăng/giảm Tỷ lệ Giá mua đồng 4.490.000 2.700.000 -1.790.000 - 39,87% Khối lượng Tấn 70 70 0 0% Thành tiền đồng 314.300.000 189.000.000 - 125.300.000 - 39,87% Như vậy, 70 tấn phế liệu gang sẽ thay thế được 70 tấn phôi gang, Công ty sẽ tiết kiệm được lượng chi phí là 125.300.000 đ, do đó, sẽ dẫn đến giảm giá vốn hàng bán, tăng lợi nhuận trước thuế. Ta có bảng so sánh sau:
  63. Bảng 3.1.2.c Bảng so sánh chi phí sử dụng nguyên vật liệu Chỉ tiêu Năm 2004 Biện pháp mới Tăng / giảm Tỷ lệ 1. Tổng doanh thu 8.113.871.087 8.113.871.087 0 0 2. Tổng chi phí 7.927.206.120 7.801.906.120 - 125.300.000 -1,58% - Giá vốn hàng bán 7.163.736.783 7.038.436.783 - 125.300.000 -1,75% - Chi phí bán hàng 12.152.400 12.152.400 0 - - Chi phí quản lý 751.316.937 751.316.937 0 - 3. Lợi nhuận thuần 144.559.713 269.859.713 125.300.000 86,68% 4. Sức sản xuất của chi phí 1,024 1,040 0,016 1,61% 5. Sức sinh lợi của chi phí 0,018 0,035 0,016 89,68% Như vậy, nếu tiết kiệm được được khoản chi phí là 125.300.000 đồng tương đương 1,58% dẫn đến lợi nhuận thuần tăng 86,68% và kéo theo các chỉ tiêu hiệu quả khác như sức sản xuất, sức sinh lợi của chi phí đều tăng. Tuy nhiên, nguồn cung phế liệu này chỉ có thể thay thế được một phần nào chi phí nguyên vật liệu chính cho Công ty, vì có thể nguồn cung này không ổn định, nếu họ có thể cung ứng một lượng lớn phế liệu gang thì tốt, nhưng nếu trường hợp cung ứng ít hơn hay không có thì cũng không thể tránh khỏi. Do vậy, ngoài biện pháp này, việc hoàn thiện bộ máy sản xuất, tăng năng suất, tăng chất lượng lao động cũng sẽ là một biện pháp tốt.
  64. 3.2 BIỆN PHÁP THỨ HAI TĂNG SỐ NGÀY LÀM VIỆC THỰC TẾ NHẰM TĂNG NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG 3.2.1 CƠ SỞ CỦA BIỆN PHÁP Qua phân tích hiệu quả sử dụng lao động cho thấy, do đặc thù của Công ty là đúc các sản phẩm bằng gang và kim loại khác, nên khói và bụi từ xưởng nấu chảy gang, xưởng rót gang, đánh via sản phẩm là rất lớn. Hầu hết khói bụi có hàm lượng Cácbon cao, rất có hại cho sức khoẻ và môi trường xung quanh. Mặc dù Công ty có một diện tích cây xanh và vườn hoa lớn, có cột hút khói từ lò gang, nhưng cũng không thể làm giảm sự ô nhiễm cho những các bộ công nhân viên và những bộ phận liên quan đến lò nấu chảy gang. - Những cán bộ công nhân viên tiếp xúc trực tiếp với lò gang đa phần bị mắc bệnh liên quan đến đường hô hấp, nguyên nhân: + Điều kiện lao động chưa được tốt + Trang thiết bị bảo hộ lao động còn hạn chế. + Chế độ khám sức khoẻ định kỳ và mức bồi dưỡng độc hại còn thấp. Do vậy trong năm qua lượng công nhân tại xưởng đúc nghỉ ốm, nghỉ phép nhiều, nên cán bộ quản lý phân xưởng phải xin điều động một số công nhân ở các xưởng khác để phụ trợ cho xưởng này. Do không phải chuyên môn nên sẽ có sự thiếu đồng bộ trong sự tác nghiệp tại xưởng, sẽ làm giảm tiến độ sản xuất chung của toàn Công ty. 3.2.2 NỘI DUNG BIỆN PHÁP Qua tham khảo ý kiến của các chuyên gia về an toàn vệ sinh lao động, một số tài liệu về bảo hộ lao động tại Website của Bộ Lao Động và Thương Binh Xã Hội ( thì cần tăng cường một số trang thiết bị để cải thiện vệ sinh an toàn lao động cho các cán bộ công nhân viên tại phân xưởng đúc gang, tổng số công nhân viên tại xưởng này là 42 người: - Đầu tư lắp đặt 4 quạt thông gió cho phân xưởng: loại quả cầu hút gió đường kính 80cm, giá 500.000 đồng: 4 x 500.000 = 2.000.000 đồng - Lắp đặt thêm 5 bóng đèn huỳnh quang xoắn, giá 80.000 đồng: 5 x 80.000 = 400.000 đồng
  65. - Trang bị cho công nhân tại xưởng khẩu trang bịt mặt loại bông dày, có nẹp kim loại, giá 8.000 đồng, mỗi người 6 chiếc: 42 x 6 x 8.000 = 2.016.000 đồng - Mua thêm 2 quạt công nghiệp dùng trong xưởng: 2 x 700.000 = 1.400.000 đồng - Tăng thêm định kỳ khám sức khoẻ hàng năm thêm một lần, chi phí một lần là 20.000 đồng, tiền thuốc men như bổ phế và vitamin theo chỉ định của bác sỹ là 50.000 đồng/người: 42 x 20.000 + 42 x 50.000 = 2.940.000 đồng Bảng 3.2.2.a Tổng hợp chi phí tăng thêm cho 42 công nhân Chỉ tiêu Số lượng Đơn giá (đ) Thành tiền (đ) 1. Quạt thông gió 4 500.000 2.000.000 2. Đèn huỳnh quang 5 80.000 400.000 3. Khẩu trang có nẹp sắt 252 8000 2.016.000 4. Quạt công nghiệp 2 700.000 1.400.000 5. Khám định kỳ 42 20.000 840.000 6. Thuốc bổ 42 50.000 2.100.000 TỔNG 8.756.000 Như vậy, nếu Công ty áp dụng biện pháp này thì sẽ mang lại hiệu quả không chỉ về mặt kinh tế mà còn mang lại hiệu quả về mặt xã hội: sức khoẻ công nhân được đảm bảo, cải thiện được môi trường làm việc Ta xét về hiệu quả kinh tế: Qua bảng phân tích hiệu quả sử dụng lao động, trong năm 2003, số ngày lao động bình quân là 281 ngày, thì năm 2004 là 279 ngày, giảm 2 ngày. Mà trong quy trình sản xuất của Công ty thì bộ phận xưởng đúc gang là đầu mối của quá trình sản xuất, nếu công việc tại đây bị chậm tiến độ thì sẽ gây ảnh hưởng đến