Đề tài Những lý luận cơ bản về thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế thị trường

61 trang nguyendu 6670

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề tài Những lý luận cơ bản về thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế thị trường", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

de_tai_nhung_ly_luan_co_ban_ve_thanh_toan_khong_dung_tien_ma.doc

Nội dung text: Đề tài Những lý luận cơ bản về thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế thị trường

Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Chương I Những lý luận cơ bản về thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế thị trường 1.1. Sự cần thiết và vai trò của thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế thị trường. 1.1.1.Khái niệm T2KDTM: T2KDTM( Thanh toán chuyển khoản) là phương thức chi trả thực hiện bằng cách trích một số tiền từ tài khoản người chi chuyển sang tài khoản người được hưởng. Các tài khoản này đều được mở tại Ngân hàng. - Thanh toán bằng tiền mặt là tổng thể các chu chuyển tiền mặt trong nền kinh tế quốc dân thông qua các chức năng phương tiện lưu thông và phương tiện thanh toán. Hình thức thanh toán bằng tiền mặt thường được sử dụng trong quan hệ chi trả thông thường giữa nhân dân với nhau hoặc những khoản giao dịch giá trị tiền nhỏ giữa các đơn vị kinh tế với nhau. - T2KDTM trong nền kinh tế quốc dân là tổng hợp các khoản thanh toán được thực hiện bằng cách trích tài khoản hoặc bù trừ giữa các đơn vị thông qua cơ quan trung gian là Ngân hàng hoặc các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. - T2KDTM là hình thức dịch chuyển số tiền nhất định từ tài khoản của đơn vị này sang tài khoản của đơn vị khác bằng các thể thức thanh toán của Ngân hàng như : Uỷ nhiệm chi, Uỷ nhiệm thu, Séc thông qua Ngân hàng để chi trả cho nhau ở cùng địa phương hoặc khác địa phương. 1.1.2.Sự cần thiết khách quan của T2KDTM trong nền kinh tế thị trường. Một trong những phát minh quan trọng nhất của con người có tính chất đột phá, đẩy nền văn minh của nhân loại tiến một bước dài là sự phát minh ra tiền tệ. Tiền tệ ra đời và không ngừng được nghiên cứu hoàn thiện nhằm 2 mục tiêu chính: sự tiện lợi và sự an toàn. 1 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Trước đây người ta dùng vỏ sò, vỏ hến những vật không có giá trị để làm vật trao đổi, tiếp đến là những thứ có giá trị cao như vàng bạc châu báu làm phương tiện lưu thông và tích trữ. Trải qua quá trình lưu thông những đồng tiền đúc Kim loại bằng vàng, bạc hợp kim bị mòn vẹt, không đủ trọng lượng nhưng vẫn được xã hội thừa nhận như những đồng tiền có đủ giá trị. Lợi dụng hiện tượng người ta dùng tiền giấy để thế tiền Kim loại trong lưu thông vì những ưu việt của nó như: gọn nhẹ, dễ vận chuyển Tuy nhiên tính ưu việt này chỉ phù hợp khi nền sản xuất hàng hoá chưa phát triển, việc trao đổi với số lượng nhỏ trên phạm vi hẹp. Còn khi nền sản xuất hàng hoá phát triển ở trình độ cao, việc trao đổi hàng hoá đa dạng với khối lượng lớn, trên bình diện rộng, dung lượng thị trường và cơ cấu thị trường được mở rộng, mọi quan hệ kinh tế trong xã hội đều được tiền tệ hoá thì việc thanh toán bằng tiền mặt đã bộc lộ nhiều hạn chế như: thanh toán mất nhiều thời gian, vận chuyển không an toàn, bảo quản phức tạp. Ngoài ra mỗi quốc gia đều có đồng tiền riêng và đồng tiền của những nước kém phát triển và đang phát triển thường không được chấp nhận trong thanh toán Quốc tế Một trong những chức năng quan trọng của tiền tệ là làm phương tiện thanh toán, trong thanh toán bao gồm thanh toán bằng tiền mặt và T2KDTM. Các tổ chức kinh tế và cá nhân luôn có nhu cầu thanh toán với nhau các khoản cung ứng dịch vụ và hàng hoá, phục vụ sản xuất và tiêu dùng cho con người. Những nhu cầu này cần được xử lý linh hoạt khi dùng tiền mặt, khi T2KDTM. Đó là những vấn đề mà chúng ta cần phải đề cập tới. Ngày nay T2KDTM đang trở thành một bộ phận không thể thiếu được trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mỗi doanh nghiệp, nó đã gần gũi hơn với cuộc sống của mọi người. Khi trình độ sản xuất và lưu thông hàng hoá ngày càng phát triển các mối quan hệ kinh tế ngày càng trở nên đa dạng, các thành phần kinh tế đều mở tài khoản tại Ngân hàng và thực hiện các giao dịch thanh toán với nhau thông qua Ngân hàng. Từ đó T2KDTM là vấn đề tất yếu phải đặt ra. Khi trình độ của sản xuất và lưu thông hàng hoá còn ở mức độ thấp, tiền mặt được sử dụng phổ biến và đã thể hiện tính linh hoạt của nó tức là giúp cho quan hệ mua bán được diễn ra nhanh chóng ở mọi lúc, mọi nơi, tiền mặt và hàng hoá vận động đồng thời từ người mua sang người bán và ngược lại. Nhưng khi sản xuất hàng hoá 2 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan phát triển ở trình độ cao, thanh toán bằng tiền mặt trong nhiều trường hợp đã bộc lộ những nhược điểm nhất là khi quan hệ mua bán phát sinh giữa những người mua và người bán cách xa nhau hoặc những giá trị hàng hoá lớn thì việc thanh toán bằng tiền mặt sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc vận chuyển, bảo quản và tốn nhiều chi phí để in ấn kiểm đếm một khối lượng tiền mặt rất lớn mà không thể lường trước được những mất mát thiếu hụt có thể xảy ra. Do đó tất yếu đòi hỏi phải có một hình thức thanh toán mới đáp ứng những yêu cầu đòi hỏi của quá trình mua bán đó. Hình thức T2KDTM đã đáp ứng được yêu cầu đó của nền kinh tế. Khi các quan hệ giao dịch mua bán, trao đổi, chi trả của các thành phần kinh tế ngày càng nhiều với giá trị tiền lớn thì các hình thức thanh toán cần phải được cải tiến hiện đại hoá để phù hợp với trình độ phát triển sản xuất và lưu thông hàng hoá, hệ thống các Ngân hàng trong cả nước phải mở rộng màng lưới thanh toán bằng việc nối mạng thanh toán điện tử liên hàng và thanh toán bù trừ điện tử các hình thức thanh toán đã trở thành công cụ đắc lực cho quá trình chu chuyển vốn nhanh chóng an toàn hiệu quả. Như vậy T2KDTM và thanh toán bằng tiền mặt có mối quan hệ chuyển hoá lẫn nhau đều có những vị trí quan trọng không thiếu được đối với nền kinh tế, trong đó T2KDTM chiếm tỷ trọng lớn hơn. Tổ chức tốt công tác T2KDTM là tiết kiệm được chi phí. Tăng nhanh vòng quay vốn , thúc đẩy phát triển sản xuất, lưu thông hàng hoá và điều hoà lưu thông tiền tệ. 1.1.3. Vai trò của T2KDTM trong nền kinh tế thị trường. Trong nền kinh tế thị trường, T 2KDTM là một bộ phận cấu thành quan trọng trong tổng chu chuyển tiền tệ, nó có vai trò quan trọng đối với các chủ thể thanh toán, các trung gian thanh toán, cụ thể: 1.1.3.1- Vai trò của T2KDTM trong nền kinh tế. Khi nền kinh tế chuyển sang kinh tế thị trường, T2KDTM đã giữ một vai trò rất quan trọng đối với từng đơn vị kinh tế, từng cá nhân và đối với toàn bộ nền kinh tế, bất kỳ một nhà sản xuất nào cũng đều mong muốn đồng vốn của mình tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất và sinh lời tối đa cho mình, do đó họ muốn sản phẩm của họ làm ra phải được tiêu thụ ngay trên thị trường và thu được tiền để tiếp tục một chu kỳ sản 3 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan xuất mới. Vì vậy vấn đề thanh toán tiền hàng là vô cùng quan trọng, trong quá trình trao đổi mua bán nếu đơn vị dùng tiền mặt thì sẽ gặp nhiều khó khăn về phương tiện vận chuyển bảo quản tiền khả năng rủi ro cao. T2KDTM được thực hiện qua Ngân hàng trên mạng máy vi tính đã phần nào đáp ứng được nhu cầu nhanh chóng, chính xác cho các khách hàng đảm bảo an toàn vốn và tài sản của họ. T2KDTM mặt góp phần giảm thấp tỷ trọng tiền mặt trong lưu thông, từ đó có thể tiết kiệm được chi phí lưu thông xã hội như: in ấn, phát hành, bảo quản, vận chuyển, kiểm đếm. Mặt khác T2KDTM còn tạo ra sự chuyển hoá thông suốt giữa tiền mặt và tiền chuyển khoản. Cả hai khía cạnh đó đều tạo điều kiện thuận lợi cho công tác kế hoạch hoá và lưu thông tiền tệ. T2KDTM tạo điều kiện tập trung một nguồn vốn lớn của xã hội vào tín dụng để tái đầu tư vào nền kinh tế, phát huy vai trò điều tiết, kiểm tra của Nhà nước vào hoạt động tài chính ở tầm vĩ mô và vi mô, qua đó kiểm soát được lạm phát đồng thời tạo điều kiện nâng cao năng suất lao động. 1.1.3.2- Vai trò của T2KDTM đối với Ngân hàng Thương Mại. Các doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế thị trường quan tâm đến vấn đề thanh toán là an toàn - tiện lợi - quay vòng vốn nhanh. Với những yêu cầu đa dạng của các mối quan hệ kinh tế - Xã hội, từ lâu đã có sự tham gia của Ngân hàng, Ngân hàng trở thành trung tâm tiền tệ tín dụng thanh toán trong nền kinh tế và T2KDTM đã góp phần không nhỏ vào thành công của Ngân hàng. - T2KDTM tạo điều kiện cho hoạt động huy động vốn của Ngân hàng: T2KDTM không những làm giảm được chi phí in ấn, bảo quản, vận chuyển tiền mặt mà còn bổ sung nguồn vốn cho Ngân hàng thông qua hoạt động mở tài khoản thanh toán của tổ chức kinh tế và các nhân. Khách hàng gửi tiền vào tài khoản này với mong muốn được Ngân hàng đáp ứng một cách kịp thời chính xác các yêu cầu thanh toán. - T2KDTM thúc đẩy quá trình cho vay: Nhờ có nguồn vốn tiền gửi không kỳ hạn, Ngân hàng có cơ hội để tăng lợi nhuận cho mình bằng cách cấp tín dụng cho nền kinh tế. Do Ngân hàng thu hút được một nguồn vốn có chi phí thấp nên trên cơ sở đó hạ lãi suất tiền vay, khuyến khích doanh nghiệp, cá nhân vay vốn Ngân hàng để đầu t- ư, phát triển sản xuất kinh doanh có lãi. - T2KDTM giúp cho NHTM thực hiện chức năng tạo tiền: Trong thực tế nếu 4 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan thanh toán bằng tiền mặt, sau khi lĩnh tiền mặt ra khỏi Ngân hàng, số tiền đó không còn nằm trong phạm vi kiểm soát của Ngân hàng nữa. Song nếu thực hiện bằng hình thức T2KDTM, Ngân hàng thực hiện trích chuyển từ tài khoản của người phải trả sang tài khoản của người thụ hưởng, hoặcbù trừ giữa các tài khoản tiền gửi của các NHTM với nhau, Ngân hàng sẽ có một vốn tạm thời nhàn rỗi, có thể sử dụng nguồn vốn đó để cho vay. Như vậy thực chất của cơ chế tạo tiền gửi của hệ thống Ngân hàng là tổ chức thanh toán qua Ngân hàng và cho vay bằng chuyển khoản. Vì vậy khi T2KDTM càng phát triển thì khả năng tạo tiền càng lớn do đó tạo cho Ngân hàng lợi nhuận đáng kể. - T2KDTM góp phần mở rộng đối tượng thanh toán, tăng doanh số thanh toán: T2KDTM tạo điều kiện thanh toán tiền hàng hoá, dịch vụ một cách an toàn có hiệu quả, chính xác, tin cậy và tiết kiệm nhiều thời gian, qua đó tạo lập niềm tin của công chúng vào hoạt động của hệ thống Ngân hàng. Từ đó mọi người dân, mọi doanh nghiệp đều tham gia vào hệ thống thanh toán của Ngân hàng. Như vậy T2KDTM giúp Ngân hàng thực hiện được việc mở rộng đối tượng thanh toán, tăng doanh số thanh toán, mở rộng phạm vi thanh toán trong và ngoài nước, qua đó làm tăng lợi nhuận của Ngân hàng giúp Ngân hàng giành thắng lợi trong cạnh tranh. - T2KDTM thúc đẩy các dịch vụ khác: Để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của mình, Ngân hàng không ngừng cải tiến đưa ra các sản phẩm dịch vụ khác nhau vì các sản phẩm dịch vụ này đảm bảo cho Ngân hàng tối đa hoá lợi nhuận. Các dịch vụ này muốn phát triển được cần có sự hỗ trợ đắc lực của T2KDTM mới được thực hiện một cách hiệu quả vì T2KDTM được tổ chức tốt sẽ tạo điều kiện cho Ngân hàng thực hiện các dịch vụ trả tiền với khồi lượng lớn một cách chính xác và nhanh chóng qua đó thu hút được ngày càng nhiều khách hàng. 1.1.3.3- Vai trò của T2KDTM đối với Ngân hàng Trung ương: T2KDTM được thực hiện thông qua việc trích chuyển vốn trên tài khoản tại Ngân hàng, do đó nó hạn chế được khối lượng tiền mặt trong lưu thông, tiết kiệm chi phí trong in ấn, bảo quản, cất trữ, vận chuyển, kiểm đếm tiền mặt đồng thời thực hiện kế hoạch hoá và điều hoà lưu thông tiền tệ giúp cho Ngân hàng Trung ương kiểm soát được khối lượng tiền mặt trong lưu thông tốt hơn. T2KDTM được thực hiện thông qua việc khách hàng gửi tiền vào tài khoản tại Ngân hàng, làm tăng khả năng tạo tiền, tạo nguồn vốn trong thanh toán để cho vay 5 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan phát triển kinh tế xã hội, mở rộng T2KDTM sẽ tạo điều kiện cho Ngân hàng Nhà nước có thể quản lý và kiểm soát một cách tổng quát quá trình sản xuất và lưu thông hàng hoá của nền kinh tế, thực hiện tốt chính sách tiền tệ, đem lại lợi ích về kinh tế xã hội tốt hơn. 1.1.3.4- Vai trò của T2KDTM đối với cơ quan tài chính: Tăng tỷ trọng T2KDTM không chỉ có ý nghĩa về mặt tiết kiệm tiền mặt, chi phí lưu thông mà còn giúp công tác quản lý tài sản của doanh nghiệp được tốt hơn. Nếu các giao dịch thanh toán trong nền kinh tế được thực hiện chủ yếu bằng chuyển khoản thì tiền chỉ chuyển từ tài khoản của người này sang tài khoản của người khác, từ tài khoản của doanh nghiệp này sang tài khoản của doanh nghiệp khác, từ Ngân hàng này sang Ngân hàng khác, tiền vẫn nằm trong hệ thống Ngân hàng thì tổn thất tài sản Nhà nước và tổn thất tài sản của người dân sẽ được hạn chế. Như vậy trên cơ sở tài khoản tiền gửi và các tài khoản thanh toán được thực hiện qua Ngân hàng đã giúp doanh nghiệp và cơ quan quản lý như bộ chủ quản, cơ quan thuế có điều kiện để kiểm tra theo dõi doanh thu, chi phí, xác định kết quả kinh doanh chính xác. Do đó, hạn chế các hoạt động “kinh tế ngầm”, kiểm soát các hoạt động giao dịch kinh tế, giảm thiểu các tác động tiêu cực của các hoạt động “kinh tế ngầm”, tăng cường tính chủ đạo của Nhà nước trong việc điều tiết nền kinh tế và điều hành các chính sách kinh tế tài chính quốc gia, góp phần làm lành mạnh hoá nền kinh tế, xã hội. 1.1.4. Các nhân tố tác động đến hoạt động T2KDTM: T2KDTM là phạm trù kinh tế có mối quan hệ với toàn bộ hoạt động của nền sản xuất Xã hội và do vậy chịu sự tác động bởi nhiều nhân tố của quá trình tái sản xuất trong nền kinh tế như: - Môi trường kinh tế vĩ mô, sự ổn định chính trị Xã hội. - Môi trường pháp lý. - Tâm lý, thói quen, trình độ dân trí và thu nhập của người dân. - Qui mô Ngân hàng. - Khoa học kỹ thuật và công nghệ. - Nhân tố con người. 6 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan 1.1.5. Tình hình phát triển nghiệp vụ T2KDTM ở nước ta. Từ khi nền kinh tế nước ta chuyển sang cơ chế thị trường, Ngân hàng Nhà Nước đã có nhiều biện pháp nhằm cải tiến cơ bản công tác T2KDTM. - Phát triển nhiều công cụ thanh toán mới phù hợp với điều kiện nghiệp vụ hiện tại đã khắc phục được tình trạng khan hiếm tiền mặt kéo dài. - Hướng dẫn khách hàng tự lựa chọn hình thức thanh toán phù hợp với điều kiện luân chuyển vật tư hàng hoá của mình, tạo sự bình đẳng giữa khách hàng và Ngân hàng. Từ đó thu hút được tiền tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế vào Ngân hàng để cho vay phát triển sản xuất lưu thông hàng hoá đối với nền kinh tế Quốc dân. Như vậy công cuộc đổi mới kinh tế của đất nước đòi hỏi ngành Ngân hàng phải nỗ lực rất lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực thanh toán để dần dần hội nhập kinh tế quốc tế. Nối mạng thanh toán quốc tế hơn lúc nào hết ngành Ngân hàng cần tạo được môi trường pháp lý đầy đủ chuyển hoá nhanh từ thanh toán bằng tiền mặt sang T2KDTM và ngược lại phục vụ tốt yêu cầu của khách hàng 1.2. Những quy định mang tính nguyên tắc trong thanh toán không dùng tiền mặt: Luật Ngân hàng Nhà nước (điều 35) qui định: Ngân hàng Nhà nước tổ chức hệ thống T2KDTM, tổ chức thanh toán liên Ngân hàng và cung cấp các dịch vụ thanh toán. Ngân hàng Nhà nước phải thực hiện đầy đủ kịp thời các giao dịch thanh toán bằng tiền mặt và thanh toán không dùng tiền mặt theo yêu cầu của chủ tài khoản. Điều 66 Luật Tổ chức Tín dụng qui định: TCTD là Ngân hàng được thực hiện các giao dịch thanh toán với tổ chức kinh tế và cá nhân có mở tài khoản tại TCTD. TCTD được cung cấp các phương tiện thanh toán, thực hiện dịch vụ thanh toán trong nước cho khách hàng và làm dịch vụ thanh toán Quốc tế (Khi được Ngân hàng Nhà nước cho phép). 1.2.1- Qui định chung: Các doanh nghiệp, cơ quan đoàn thể đơn vị vũ trang công dân Việt Nam và người nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam được quyền lựa chọn Ngân hàng để mở tài khoản giao dịch và thực hiện thanh toán. Như vậy trước đây các doanh 7 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan nghiệp, cá nhân chỉ được phép mở tài khoản giao dịch tại Ngân hàng nơi địa phương mình đóng trụ sở chính, hiện nay khách hàng có quyền lựa chọn Ngân hàng để mở tài khoản giao dịch đem đến cho họ sự tiện lợi nhất về thanh toán, đồng thời qui định này còn tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh giữa các NH trong việc nâng cao chất lượng phục vụ dịch vụ thanh toán nhằm thu hút khách hàng, vì trước đây NH có thể yên tâm do khách hàng phải mở tài khoản ở NH mình thì nay họ phải tìm cách để giữ và thu hút khách hàng mở tài khoản và giao dịch tại Ngân hàng mình. 1.2.2.Qui định đối với khách hàng. 1.2.2.1.Khách hàng bên trả tiền: Để đảm bảo thực hiện các khoản thanh toán đầy đủ, nhanh chóng, chủ tài khoản (bên trả tiền) phải luôn có đủ số dư trên tài khoản tiền gửi thanh toán, chủ tài khoản có toàn quyền sử dụng số tiền trên tài khoản để chi trả cho người thụ hưởng hoặc rút tiền mặt. - Chủ tài khoản chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc chi trả số tiền trên tài khoản tiền gửi của mình. Nếu không thực hiện đúng nguyên tắc quy định thì chủ tài khoản phải chịu phạt theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, TCTD. Thực hiện đầy đủ, đúng các quy định về mở và sử dụng tài khoản, giấy tờ thanh toán theo mẫu do Ngân hàng quy định. Các chứng từ nộp vào Ngân hàng đều phải lập theo mẫu in sẵn do Ngân hàng in ấn nhượng bán. Khi lập chứng từ phải ghi chép đầy đủ các yếu tố, chữ ký và con dấu trên chứng từ phải đúng với chữ ký và con dấu đã đăng ký tại Ngân hàng. Mọi trường hợp vi phạm kỷ luật thanh toán, quản lý giấy tờ thanh toán không chặt chẽ bị kẻ gian lợi dụng chủ tài khoản phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về mọi thiệt hại do đơn vị gây ra. 1.2.2.2- Đơn vị bên bán (bên thụ hưởng) Bên thụ hưởng phải giao hàng đầy đủ theo đúng hợp đồng đã ký kết, lập giấy đòi tiền theo đúng thể thức đã thoả thuận ghi trong hợp đồng kiểm soát chặt chẽ các chứng từ và nộp chứng từ thanh toán vào Ngân hàng phục vụ mình đúng thời gian qui định. Nếu vi phạm điều khoản ghi trong hợp đồng về chứng từ đều không có giá trị thanh toán. 8 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Khi thanh toán qua tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, người sử dụng dịch vụ thanh toán (khách hàng) phải tuân thủ những qui định hướng dẫn của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán về việc lập chứng từ thanh toán, phương thức nộp, lĩnh tiền ở tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. 1.2.3. Quy định đối với Ngân hàng. Ngân hàng có trách nhiệm thực hiện các uỷ nhiệm thanh toán của chủ tài khoản đảm bảo chính xác an toàn, thuận tiện. Các Ngân hàng có trách nhiệm chi trả bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản trong phạm vi số dư tiền gửi theo yêu cầu của chủ tài khoản. Trừ trường hợp chủ tài khoản vi phạm kỷ luật chi trả hoặc vi phạm pháp luật buộc phải thanh toán thì Ngân hàng được quyền trích tài khoản tiền gửi của chủ tài khoản để thực hiện việc thanh toán đó theo biên bản của cơ quan có thẩm quyền. Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phải kiểm soát các chứng từ thanh toán của khách hàng trước khi hạch toán và thanh toán đảm bảo lập đúng thủ tục quy định, dấu chữ ký đúng mẫu đã đăng ký với Ngân hàng và chữ ký trên chứng từ thanh toán đúng với mấu đăng ký tại Ngân hàng (nếu là chữ ký tay) hoặc đúng với chữ ký điện tử do Ngân hàng cấp (nếu là chữ ký điện tử); khả năng thanh toán của khách hàng còn đủ để chi trả số tiền trên chứng từ. Đối với chứng từ hợp lệ, được đảm bảo khả năng thanh toán, ngân hàng có trách nhiệm xử lý chính xác, an toàn, thuận tiện; sử dụng tài khoản kế toán thích hợp để hạch toán các giao dịch thanh toán và giữ bí mật về số dư trên tài khoản tiền gửi của khách hàng theo đúng quy định của pháp luật, thông báo đầy đủ kịp thời số dư tài khoản cho chủ tài khoản biết, gửi giấy báo Nợ và giấy báo Có cho khách, hàng tháng phải đối chiếu số dư trên tài khoản với khách hàng ký xác nhận giữa Ngân hàng với đơn vị. Ngân hàng được quyền từ chối thanh toán đối với chứng từ thanh toán không hợp lệ, không được đảm bảo khả năng thanh toán, đồng thời không chịu trách nhiệm về những nội dung liên đới của hai bên khách hàng. Trên đây là những qui định cụ thể về quyền và trách nhiệm của các chủ thể tham gia trong quan hệ T2KDTM. Tuỳ từng hình thức thanh toán mà trách nhiệm của các bên được qui định cụ thể khác nhau. 9 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan 1.3. Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt hiện nay ở Việt Nam: ở nước ta công tác T2KDTM được tổ chức thực hiện qua Ngân hàng - Kho bạc Nhà Nước theo tinh thần các văn bản pháp qui của Thống đốc Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam. Các thể thức T2KDTM hiện đang sử dụng cho các tổ chức kinh tế giao dịch thanh toán giữa các đơn vị được thực hiện theo quyết định số 1092/2002 ngày 08/10/2002 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và NĐ 30 CP về séc bao gồm: - Thanh toán bằng séc. - Thanh toán bằng uỷ nhiệm chi ( hoặc Lệnh chi) - chuyển tiền - Thanh toán bằng thư tín dụng. - Thanh toán bằng uỷ nhiệm thu ( hoặc Nhờ thu) - Thanh toán bằng thẻ ngân hàng Với mỗi hình thức thanh toán có nội dung kinh tế nhất định đáp ứng với điều kiện tính chất của sự vận động vật tư hàng hoá cung ứng dịch vụ và phương thức chi trả trong quan hệ giao dịch. Điều kiện tính chất giao dịch kinh tế nào thì có phương thức thanh toán ấy, nó tạo ra khả năng thanh toán nhanh nhất giữa vận động vật tư hàng hoá với vận động tiền vốn, đảm bảo trách nhiệm lẫn nhau trong việc cung cấp vật tư hàng hoá cung ứng dịch vụ.Việc chi trả không thể cho rằng một hình thức thanh toán tốt nhất nếu hình thức đó áp dụng không thích hợp vào đặc điểm kinh tế cụ thể. Vận dụng đúng đắn hình thức thanh toán phù hợp với nội dung kinh tế nó sẽ phát huy tác dụng tích cực đối với các quan hệ kinh tế, ngược lại nó sẽ gây tác hại tiêu cực, gây trở ngại cho hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị. Vì vậy các đơn vị cá nhân khi sử dụng các hình thức thanh toán phải nắm vững nội dung điều kiện quy định của từng thể thức để thấy rõ những ưu nhược điểm, tồn tại của nó từ đó lựa chọn hình thức thanh toán thích hợp nhất đảm bảo có lợi chung.Việc áp dụng các hình thức thanh toán phải được thoả thận giữa đôi bên ghi rõ trên hợp đồng không bên nào ép buộc bên nào hoặc thực hiện trái với qui định của thể lệ thanh toán. Sau đây là thủ tục thực hiện các hình thức T2KDTM. 10 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan 1.3.1.Thanh toán bằng Séc. 1.3.1.1. Khái niệm chung: Séc (Check, Chèque) là phương tiện thanh toán do người ký phát lập, dưới hình thức chứng từ in sẵn, lệnh cho người thực hiện thanh toán trả không điều kiện một số tiền nhất định cho người thụ hưởng. Liên quan đến Séc có các chủ thể sau: - Người ký phát hành là người lập Séc và ký tên trên Séc ra lệnh cho người thực hiện thanh toán trả số tiền trên Séc. - Người được trả tiền là người mà người ký phát chỉ định, có quyền hưởng hoặc chuyển nhượng đối với số tiền ghi trên tờ Séc. - Người thụ hưởng cầm tờ Séc mà tờ Séc đó: + Có ghi tên người được trả tiền là chính mình, hoặc + Không ghi tên, nhưng ghi cụm từ “ Trả cho người cầm Séc”, hoặc + Người đã được chuyển nhượng bằng ký hậu, thông qua chữ ký chuyển nhượng. 1.3.1.2. Đặc điểm của Séc: - Mặt trước tờ Séc gồm các yếu tố: + Chữ Séc được in phía trên + Số Séc + Người được trả tiền + Số tiền xác định bằng số và bằng chữ + Tên người thực hiện thanh toán + Địa điểm thanh toán + Ngày ký phát + Chữ ký ( ghi họ, tên) của người ký phát Từng NH thương mại thiết kế mẫu Séc trắng riêng của NH mình để cung ứng cho khách hàng. 11 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan - Chuyển nhượng Séc bằng cách ký hậu. - Thời hạn xuất trình Séc là 30 ngày kể từ ngày ký phát. - Người ký phát phải có tài khoản tại NH và phải có số dư trên tài khoản đủ để thanh toán số tiền trên tờ Séc đã ký phát. 1.3.1.3.Phân loại Séc: Séc Tiền mặt: ( Sơ đồ 1 quy trình thanh toán Séc Tiền mặt – phần phụ lục) Trên tờ Séc nếu không có cụm từ “ Trả vào tài khoản” thì người thụ hưởng có quyền lĩnh tiền mặt Khi người thụ hưởng Séc tiền mặt đem Séc đến NH, kế toán NH kiểm soát các nội dung ghi trên Séc. Tờ Séc đựơc dùng làm chứng từ ghi nợ tài khoản người ký phát Séc. Séc chuyển khoản: (Sơ đồ 2 quy trình thanh toán Séc chuyển khoản – phần phụ lục) Séc chuyển khoản không được lĩnh tiền mặt. Trên tờ Séc ( theo cùng mẫu) nếu có ghi thêm cụm từ “ Trả vào tài khoản” thì Séc này được thanh toán chuyển khoản bằng cách trích tiền từ tài khoản người ký phát chuyển vào tài khoản người thụ hưởng. Người ký phát Séc chuyển khoản phải ghi ( hoặc đóng dấu) trên tờ Séc cụm từ “Trả vào tài khoản”. Tờ Séc phải được ghi đầy đủ các yếu tố, ký tên theo đúng mẫu chữ ký đã đăng ký với NH. Người thụ hưởng muốn thanh toán Séc, phải lập bảng kê nộp Séc theo mẫu của NH. Thông thường bảng kê nộp Séc phải lập 2 liên, một liên dùng để ghi có tài khoản người thụ hưởng, một liên dùng để báo có cho người thụ hưởng. Nộp tờ Séc kèm bảng kê vào bất cứ NH nào. Séc bảo chi (Sơ đồ 3 quy trình thanh toán Séc bảo chi – phần phụ lục) Séc bảo chi do chủ tài khoản phát hành, được ngân hàng( hoặc kho bạc) đảm bảo thanh toán. Người phát hành Séc phải lưu ký trước số tiền ghi trên tờ Séc, vào 12 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan một tài khoản riêng. Mỗi lần phát hành Séc bảo chi, chủ tài khoản lập 3 liên UNC kèm theo tờ Séc có ghi đầy đủ các yếu tố, trực tiếp nộp vào ngân hàng( hoặc kho bạc) nơi mình mở tài khoản. Nhận được các chứng từ này, Ngân hàng( hoặc kho bạc ) sử dụng các liên giấy yêu cầu bảo chi Séc để hạch toán và báo Nợ, đồng thời ký tên đóng dấu ghi ngày tháng bảo chi lên mặt trước tờ Séc 1.3.2. Thanh toán bằng uỷ nhiệm chi - chuyển tiền: 1.3.2.1. Khái niệm: UNC là lệnh viết của chủ tài khoản yêu cầu Ngân hàng phục vụ mình trích một số tiền nhất định từ tài khoản được hưởng, để thanh toán tiền mua bán, cung ứng hàng hoá, dịch vụ, hoặc nộp thuế, thanh toán nợ.vv UNC được áp dụng để thanh toán cho người được hưởng có tài khoản ở cùng Ngân hàng, khác hệ thống Ngân hàng, khác tỉnh. 1.3.2.2. Phân loại UNC: Nếu 2 đơn vị mở tài khoản cùng một Ngân hàng ( Xem sơ đồ 4 qui trình thanh toán UNC tại một Ngân hàng –phần phụ lục) Nếu 2 đơn vị mở tài khoản cùng một Ngân hàng ( Xem sơ đồ 5 qui trình thanh toán UNC tại một Ngân hàng –phần phụ lục) 1.3.2.3. Séc chuyển tiền cầm tay: Khi thanh toán khác địa phương, nhưng cùng một hệ thống Ngân hàng thương mại, đơn vị mua hàng có thể sử dụng Séc chuyển tiền cầm tay. Séc chuyển tiền có thời hạn hiệu lực là 30 ngày. Séc chuyển tiền cầm tay thuộc hệ thống nào phát hành thì hệ thống đó thanh toán. Đây là hình thức thanh toán khá thuận tiện và an toàn. Rất phù hợp yêu cầu của khách hàng áp dụng thanh toán rộng rãi trước đây khi Ngân hàng chưa áp dụng hình thức thanh toán chuyển tiền điện tử trong hệ thống. Ngày nay thể thức thanh toán séc cầm tay ít khách hàng áp dụng. 13 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan 1.3.3. Thanh toán bằng uỷ nhiệm thu (nhờ thu). 1.3.3.1. Khái niệm: Uỷ nhiệm thu (UNT) là lệnh viết trên mẫu in sẵn, đơn vị bán lập, nhờ Ngân hàng phục vụ mình thu hộ tiền sau khi đã hoàn thành cung ứng hàng hoá, cung cấp dịch vụ cho đơn vị bên mua theo hợp đồng thoả thuận 1.3.3.2. Phân loại UNT: Nếu 2 đơn vị mở tài khoản cùng một Ngân hàng( Xem sơ đồ 6 qui trình thanh toán UNT tại một Ngân hàng –phần phụ lục) Nếu 2 đơn vị mở tài khoản cùng một Ngân hàng (Xem sơ đồ 7 qui trình thanh toán UNT tại một Ngân hàng –phần phụ lục) 1.3.4. Thanh toán bằng thư tín dụng:(Xem sơ đồ 8 qtrình thanh toán- phần phụ lục) Thư tín dụng là là một văn bản cam kết có điều kiện được Ngân hàng mở theo yêu cầu của người sử dụng dịch vụ thanh toán (người xin mở TTD) theo đó Ngân hàng thực hiện yêu cầu của ngời mở TTD để trả tiền hoặc uỷ quyền cho Ngân hàng khác trả tiền ngay theo lệnh của người thụ hưởng khi nhận được bộ chứng từ xuất trình phù hợp với điều kiện thanh toán của TTD . Thư tín dụng dùng để thanh toán tiền hàng trong điều kiện bên bán đòi hỏi bên mua phải có đủ tiền để chi trả khi đến hạn thanh toán đã thoả thuận và phù hợp với số tiền hàng đã giao theo hợp đồng hoặc đơn đặt hàng đã ký. Được áp dụng để thanh toán giữa hai khách hàng cùng hệ thống (vì liên quan đến ký hiệu mật và việc ứng vốn) hoặc hai Ngân hàng khác hệ thống trên cùng địa bàn (phải qua một Ngân hàng trung gian là Ngân hàng cùng hệ thống với Ngân hàng phục vụ người mua và có tham gia thanh toán bù trừ với Ngân hàng của người bán) Thư tín dụng được mở theo yêu cầu của người mua, người mua phải trích tài khoản tiền gửi của mình (hoặc vay Ngân hàng) một số tiền bằng tổng giá trị hàng hoá đặt mua để lưu ký vào tài khoản riêng. Ngân hàng bên bán phải báo cho bên thụ hư- ởng biết có thư tín dụng đã mở. Thời hạn hiệu lực của thư tín dụng thường là 3 tháng kể từ khi Ngân hàng bên mua nhận được yêu cầu mở thư tín dụng. Ngân hàng phục vụ bên thụ hưởng chỉ thanh toán cho đơn vị hưởng hiêụ lực. Mọi tranh chấp về hàng hoá đã giao về tiền hàng đã trả đều do hai bên mua bán tự giải 14 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan quyết thông qua trọng tài kinh tế theo quy định thực hành thống nhất về Tín dụng chứng từ do phòng Thương mại quốc tế Pari ban hành năm 1990 và sửa đổi năm 1993 (UCP 500 và sửa đổi). Hiện nay thư tín dụng được áp dụng khá phổ biến trong thanh toán quốc tế, còn trong nước thì hầu như không áp dụng vì thư tín dụng có nhược điểm: quá trình thanh toán phức tạp kéo dài lại phải ký gửi tiền tại Ngân hàng làm ứ đọng vốn của người mua 1.3.5. Thanh toán bằng thẻ ngân hàng. 1.3.5.1. Khái niệm chung: Thẻ (CARD) là phương tiện thanh toán hiện đại dựa trên sự phát triển kỹ thuật tin học ứng dụng trong Ngân hàng. 1.3.5.2. Đặc điểm cụ thể: Thẻ thanh toán là một hình thức thanh toán hiện đại vì nó gắn với ứng dụng tin học Ngân hàng. Thẻ thanh toán được Ngân hàng phát hành và bán cho khách hàng để thanh toán tiền hàng hoá dịch vụ và các khoản thanh toán khác hoặc rút tiền mặt tại các Ngân hàng đại lý thanh toán hay các quầy trả tiền mặt tự động. Trong phạm vi 10 ngày làm việc kể từ ngày viết hoá đơn cung ứng hàng hoá dịch vụ người tiếp nhận thanh toán bằng thẻ phải nộp biên lai vào Ngân hàng đại lý để đòi tiền, quá thời hạn qui định trên Ngân hàng không tiếp nhận thanh toán. 1.3.5.3. Phân loại thẻ: Trên thế giới có rất nhiều loại thẻ thanh toán nhưng trước mắt ở Việt Nam áp dụng 3 loại thẻ sau: Thẻ A: Người sử dụng thẻ không phải lưu ký tiền vào Ngân hàng. Thẻ B: Ngưởi sử dụng phải lưu ký tiền vào tài khoản 4273. Thẻ C: áp dụg cho khách hàng được Ngân hàng cho vay. Việc thanh toán bằng thẻ thanh toán thuận tiện cho khách hàng khi đi công tác xa, nó được sử dụng ở các sân bay, khách sạn để hạn chế việc sử dụng tiền mặt trong thanh toán các khoản dịch vụ hoặc các khoản mua bán nhỏ. (Xem sơ đồ 9 quy trình thanh toán bằng thẻ- phần phụ lục) 15 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan chương II: thực trạng thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng NNo & PTNT Huyện Kim Thành Tỉnh Hải Dương 2.1. Tổng quan về Ngân hàng No & PTNT Kim Thành: 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của NHNo & PTNT huyện Kim Thành: Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NHNo &PTNT) huyện Kim Thành là một chi nhánh của NHNo & PTNT tỉnh Hải Dương được thành lập theo quyết định số 340QĐ/NHNN do Tổng giám đốc NHN0 & PTNT Việt nam ban hành và bắt đầu đi vào hoạt động từ tháng 4 năm 1997. NHNo & PTNT Kim thành được thành lập trên cơ sở tách từ NHNo & PTNT huyện Kim môn và có trụ sở chính tại thị trấn Phú thái huyện Kim thành tỉnh Hải dương, Ngân hàng hoạt động trên phạm vi 20 xã và 1 thị trấn. Chi nhánh NHNo & PTNT huyện Kim thành là một đơn vị hoạt động kinh doanh có đầy đủ tư cách pháp nhân, có con dấu riêng và có cùng chức năng ,nhiệm vụ như các chi nhánh NHNo & PTNT khác trên địa bàn tỉnh Hải dương. Trụ sở của Ngân hàng đặt trên địa bàn rộng, là trung tâm của huyện, là nơi tập chung nhiều cơ quan chức năng của huyện như: UBND huyện, Huyện uỷ, Kho bạc, Chi cục thuế Đồng thời trên địa bàn này còn có nhiều tổ hợp sản xuất, nhiều doanh nghiệp đóng trên điạ bàn, dân cư ở khu vực này đông đúc nên khách hàng rất phong phú. Do nắm bắt được nhu cầu thị trường và nhu cầu vốn trên địa bàn huyện cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân trong giao dịch với Ngân hàng, NHNo & PTNT Kim thành đã mở thêm một chi nhánh NH cấp 3 ở xã Cộng hoà. Ngân hàng cấp 3 Lai khê hoạt động trên phạm vi 6 xã. Sự ra đời của Ngân hàng cấp 3 này tạo điều kiện thuận lợi cho NHN0 & PTNT Kim thành thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ cấp trên giao phó. Tính đến cuối năm 2005, biên chế của Ngân hàng là 34 người, trong đó cán bộ 16 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan nữ chiếm 60%, cán bộ nam chiếm 40%, đội ngũ cán bộ công nhân viên của Ngân hàng đạt trình độ đại học, cao đẳng chiếm tỷ lệ cao: trong đó có 28 đồng chí trình độ đại học, 3 đồng chí trình độ cao đẳng, còn lại là trung cấp. Mặc dù là một chi nhánh Ngân hàng mới được tái lập lại cách đây 9 năm, nhưng dưới sự lãnh đạo sáng suốt của ban giám đốc cùng với sự bố trí nhân sự hợp lý, các hoạt động nhịp nhàng, ăn khớp nhau đã tạo nên một mô hình hoạt động khá hiệu quả. 2.1.2.Cơ cấu tổ chức của NH No & PTNT huyện Kim Thành: 2.1.2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của NH No & PTNT huyện Kim Thành ( Xem sơ đồ phần phụ lục) 2.1.2.2. Chức năng và nhiệm vụ của các phòng ban: Mỗi phòng thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình theo sự phân công, chỉ đạo của Ban Giám đốc. Trong hoạt động giữa các Phòng, ban có mối quan hệ mật thiết với nhau để cùng thực hiện mục tiêu chung của Ngân hàng. - Phòng Kinh doanh: Có chức năng, nhiệm vụ là cho vay, giám định khách hàng cho vay, giám định tài sản thế chấp và lập hồ sơ cho vay. - Phòng Kế toán- Ngân quỹ: Có chức năng, nhiệm vụ giảỉ ngân- lưu trữ hồ sơ cho vay. Và bên Ngân quỹ có nhiệm vụ xuất tiền cho khách hàng vay. - NH cấp 3 Lai Khê: Là NH chi nhánh trực thuộc NH No & PTNT huyện Kim Thành, có nhiệm vụ và chức năng như 1 mô hình thu nhỏ của NH No &PTNT huyện Kim Thành. + Tổ Tín dụng: Tổ tín dụng ở NH cáp 3 Lai Khê hoạt động giống như 1 mô hình thu nhỏ của phòng Kinh doanh NH No & PTNT huyện Kim Thành. Cũng có chức năng và nhiệm vụ là giám định khách hàng cho vay và tài sản thế chấp của khách hàng cho vay. + Tổ Kế toán ngân quỹ: Có chức năng và nhiệm vụ như phòng Kế toán- NQ của NH cấp trên, nhưng ở quy mô nhỏ hơn. Mỗi phòng thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình theo sự phân công, chỉ đạo của Ban Giám đốc. Trong hoạt động giữa các Phòng, ban có mối quan hệ mật thiết với 17 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan nhau để cùng thực hiện mục tiêu chung của Ngân hàng. NHNo & PTNT thực hiện nhiệm vụ, chức năng theo sự phân công uỷ quyền của Tổng Giám đốc NHNo & PTNT Việt Nam về các mặt nghiệp vụ: Huy động, cho vay, thanh toán và các dịch vụ khác. Thực hiện việc luân chuyển bố trí sắp xếp cán bộ cho các phòng ban một cách hợp lý đúng người đúng việc, đầu tư cho việc nâng cao trình độ chuyên môn, ngoại ngữ để đáp ứng nhu cầu đòi hỏi cao của công việc trong thời đại kinh tế tri thức ngày nay là một trong những đề án cùng với việc giáo dục đạo đức nghề nghiệp, xây dựng truyền thống văn minh trong giao tiếp đã đem lại hiệu quả trong hoạt động của NHNo & PTNT huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương thời gian qua. Nâng cấp, đổi mới trang thiết bị phục vụ công tác giao dịch cũng đã được đổi mới theo nguyên tắc hiện đại, đầu tư có trọng tâm vào các hoạt động đem lại hiệu quả tức thời cũng như lâu dài, phù hợp với tình hình tài chính của đơn vị, đảm bảo khả năng cạnh tranh và hoàn thiện từng bước để trở thành một Ngân hàng hiện đại trên địa bàn và sẵn sàng để đáp ứng yêu cầu cần thiết cùng toàn hệ thống NHNo & PTNT Việt Nam khi hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế. 2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng No & PTNT Kim Thành trong những năm gần đây: 3.1.3.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của NHNo& PTNT huyện Kim Thành ( Xem bảng 1 phần phụ lục) 3.1.3.2. Tình hình huy động vốn của NHNo & PTNT huyện Kim Thành: (Xem bảng 2 phần phụ lục) Công tác huy động vốn luôn là một nhiệm vụ tiên quyết trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng. Muốn mở rộng hoạt động tín dụng của mình thì Ngân hàng cần phải mở rộng hoạt động huy động vốn. Bởi vì hoạt động chính của Ngân hàng là "đi vay để cho vay" do đó công tác huy động vốn của mỗi Ngân hàng là hoạt động cơ bản để đánh giá hiệu quả của các chính sách huy động vốn, cơ cấu huy động vốn của mỗi Ngân hàng, bất kỳ Ngân hàng nào cũng rất chú trọng đến hoạt này. Nhận thức được điều đó nên ngay từ khi mới tái lập lại, NHNo & PTNT chi nhánh huyện Kim Thành đã có nhiều cố gắng trong việc khơi nguồn vốn huy động. Đây là một trong những công tác chủ yếu nhằm mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động của mình. 18 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Một mặt, Ngân hàng thu hút được nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi trong dân cư tạo thu nhập cho họ, mặt khác lại ổn định mở rộng quy mô tín dụng với các thành phần kinh tế nói chung và hộ nông dân nói riêng. Ngân hàng đã đa dạng hoá nhiều hình thức huy động của mình như nhận tiền gửi với nhiều thời hạn khác nhau giúp khách hành dễ lựa chọn và tính đến hiệu quả trong việc gửi tiền của mình. Ngoài ra, Ngân hàng còn phát hành kỳ phiếu để thu hút lượng tiền nhàn dỗi trong dân cư, các loại tiền gửi thanh toán của khách hàng, đồng thời Ngân hàng cũng linh hoạt trong việc áp dụng khung lãi suất phù hợp. Bên cạnh đó, Ngân hàng còn nhận nguồn vốn uỷ thác từ các tổ chức kinh tế và làm "đại lý" cho Ngân hàng người nghèo để hưởng hoa hồng Theo bảng tổng kết nguồn vốn ta nhận thấy nguồn vốn tăng liên tục qua 3 năm, năm sau cao hơn năm trước. Biểu đồ sau đây sẽ thể hiện rõ hơn thực trạng này: Biểu 1: Quy mô tăng trưởng nguồn vốn huy động năm 2003,20004,2005: Đơn vị: Triệu đồng 200 171.9 150 106.769 98.202 100 50 0 2003 2004 2005 Tong nguon von huy dong Nguồn: Báo cáo kết quả Kinh doanh năm 2003, 2004, 2005. Năm 2003 tổng nguồn vốn là 98.202 triệu đồng, tăng so với năm 2002 là 18.000 triệu đồng với mức tăng 18.33%. Năm 2004 nguồn vốn huy động được là 106.769 triệu đồng, tăng so với năm 2003 là 8.576 triệu đồng (bằng 8,02%). Đến năm 2005 tổng nguồn vốn tăng khá nhanh đạt 171.900 triệu đồng so với năm 2004 tăng 65.131 triệu đồng, tỷ lệ tăng là 61% và tăng 73.698 triệu đồng so với năm 2003. Lý do để NHNo &PTNT huyện Kim Thành có thể đạt được những kết quả như vậy là do ban lãnh đạo Ngân hàng luôn luôn quan tâm, chú trọng đến công tác huy 19 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan động nguồn vốn, tận dụng mọi nguồn vốn của các tổ chức kinh tế - xã hội trên địa bàn, thay đổi lề lối tác phong làm việc với phương châm "còn khách hàng còn phục vụ", giải phóng khách hành nhanh. Vì vậy, mặc dù Ngân hàng ở liền kề Kho Bạc, hệ thống Kho Bạc luôn huy động với lãi suất cao hơn nhưng Ngân hàng vẫn thu hút được nhiều khách hàng, điều này chứng tỏ Ngân hàng rất có uy tín với khách hàng, đây là thành tích đáng kể của Ngân hàng. 3.1.3.3. . Hoạt động sử dụng vốn của NHNo & PTNT Kim Thành: (Xem bảng 3 phần phụ lục) Huy động vốn đã khó, song làm như thế nào để sử dụng nguồn vốn đã huy động được một cách có hiệu quả, mang lại lợi nhuận cao nhất với chi phí thấp nhất lại là điều vô cùng khó khăn đối với những người làm Ngân hàng cũng như đối với các công ty tài chính, tổ chức tài chính tín dụng Là một chi nhánh của NHNo & PTNT Hải dương, hoạt động chủ yếu của NHNo Kim Thành dựa trên đi vay và cho vay phần lớn là nông dân, hoạt động cho vay với mục đích phát k inh tế nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn. Biểu 2: Quy mô tăng trưởng dư nợ cho vay tại NH No huyện Kim Thành: Đơn vị: Triệu đồng 160 142.508 127.763 120 101.983 80 40 0 2003 2004 2005 Tong du no Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh năm 2003, 2004, 2005 20 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Qua biểu 2 ta thấy trong năm 2005 hoạt động tín dụng của Ngân hàng có nhiều khởi sắc. Tổng dư nợ tín dụng tính đến cuối năm 2003 là 101.983 triệu đồng, cuối năm 2004 là 127.763 triệu đồng và năm 2005 là 142.508 triệu đồng. Trong đó năm 2005, dư nợ tín dụng ngắn hạn là 83.818 triệu đồng, chiếm 58,8% tổng dư nợ, tăng 12.456 triệu đồng so với năm 2004 và tăng 21.781 triệu đồng so với năm 2003. Trong khi đó, dư nợ trung và dài hạn năm 2005 là 58.690 triệu đồng, chiếm 41.2% tổng dư nợ tín dụng, so với năm 2004 tăng với số tiền là 2.289 triệu đồng và tăng 18.744 triệu đồng so với năm 2003. Hộ nông dân là khách hàng chủ yếu của Ngân hàng. Tính đến cuối năm 2003, dư nợ thuộc hộ nông dân là 60.174 triệu đồng, chiếm 59,0 % dư nợ theo thành phần kinh tế. Đến cuối năm 2004, dư nợ tại thành phần này đã tăng lên 79.275 triệu đồng, tăng 31,7 % so với năm 2003. Năm 2005 dư nợ tại hộ nông dân có giảm nhưng không đáng kể ( 78.866 triệu đồng), vẫn chiếm 55,3 % dư nợ theo thành phần kinh tế. Ngoài hộ nông dân, NHNo& PTNT Kim Thành còn có chính sách cho hộ vay đời sống. Tuy chiếm tổng số dư nợ không cao bằng hộ nông dân( năm 2003, 2004, 2005 lần lượt là 41.809 triệu đồng, 48.488 triệu đồng, và 63.644 triệu đồng), nhưng cũng đã góp phần làm cho hoạt động kinh doanh tín dụng tại NHNo& PTNT Kim Thành ngày càng phát triển. Có thể nói trong ba năm qua hoạt động kinh doanh tín dụng của NHNo - PTNT Kim thành đã đạt được nhiều kết quả khả quan, Ngân hàng luôn bám sát mục tiêu, yêu cầu thực tại, mở rộng đầu tư với mọi thành phần kinh tế, sử dụng tối đa nguồn vốn vào tái đầu tư nhằm thu lợi nhuận nên tổng dư nợ của Ngân hàng ngày càng tăng cao. 3.1.3.4. Về công tác thanh toán: Thực hiện nghị định của Chính Phủ và các văn bản chế độ của Ngân hàng Nhà nước về thanh toán không dùng tiền mặt, đồng thời các hệ thống Ngân hàng không ngừng đầu tư cơ sở vật chất, ứng dụng công nghệ hiện đại vào trong công tác thanh toán và mở rộng các dịch vụ thanh toán. Do vậy đẩy nhanh được tốc độ thanh toán, khối lượng thanh toán tăng nhiều so với trước đây. Thời gian thanh toán được rút ngắn, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cho các doanh nghiệp, cá nhân trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Những chuyển biến tích cực trên đã tác động tới tình hình kinh tế xã hội, góp phần đẩy nhanh tốc độ hiện đại hoá Ngân hàng. Tính đến 31/12/2004: 21 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan - Thanh toán điện tử: 16.069 món tăng 20% so năm 2003; doanh số đạt 2.540 tỷ đồng tăng 11% so với năm 2003 - Thanh toán bù trừ qua NHNN đạt 3.957 món tăng 22%, doanh số 817 tỷ đồng tăng 34% so với năm 2003 - Số lượng tài khoản mở và giao dịch là: + Tài khoản tiền gửi: 28.571 tài khoản. + Tài khoản tiền vay: 5.217 tài khoản. Số lượng thẻ tiết kiệm đang lưu hành đến 31/12/2004 là 32.405 thẻ so với năm 2003 tăng 10%. Có 6.112 lượt hộ làm nghề thủ công nghiệp thương mại, dịch vụ được NHNo& PTNT Huyện Kim thành cho vay vốn mà không cần mở tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng. 3.1.3.5. Về tình hình chiến lược khách hàng. NHNo& PTNT với định hướng:“Phát triển - Bền vững” coi sự thành đạt của khách hàng là kết quả và mục đích hoạt động của mình. Thực hiện phương châm Ngân hàng và khách hàng cùng kinh doanh kết hợp và tạo điều kiện để cùng phát triển, coi trọng khách hàng truyền thống mở rộng mối quan hệ, tìm kiếm khách hàng mới đưa ra những DV hấp dẫn thu hút khách hàng có quan hệ vay vốn, mở tài khoản tiền gửi và thanh toán qua mạng máy tính của hệ thống NHNo & PTNT. 2.2. Thực trạng về hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại ngân hàng no & ptnn huyện kim thành: 2.2.1- Về tổ chức thực hiện: Để phục vụ khách hàng tốt hơn NHNo & PTNT Huyện Kim Thành đã đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại nối mạng vi tính thanh toán chuyển tiền điện tử trong hệ thống, Thanh toán bù trừ trên địa bàn, đào tạo đội ngũ cán bộ có tâm huyết, đủ tầm tiếp cận công nghệ hiện đại, sử dụng thành thạo vi tính phục vụ công tác kế toán thanh toán, giao dịch tức thời tiến tới nối mạng thanh toán điện tử liên Ngân hàng trung gian với cả nước và quốc tế. - Thu hút ngày càng nhiều khách hàng mở tài khoản và thực hiện thanh toán 22 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan qua ngân hàng với thủ tục đơn giản và tiện lợi nhất. Tuyên truyền hướng dẫn khách hàng nắm được thủ tục thanh toán của từng thể thức thanh toán để khách hàng lựa chọn hình thức thanh toán phù hợp với đặc điểm kinh tế của đơn vị. - Đổi mới tác phong giao dịch văn minh - lịch sự, thực hiện nếp sống văn hoá trong giao tiếp kinh doanh có hiệu quả, cạnh tranh lành mạnh giữa các Ngân hàng trên địa bàn. Vấn đề cạnh tranh hiện nay không phải chỉ là vấn đề lãi suất cao hay thấp mà thể hiện ở chiến lược khách hàng, các dịch vụ tiện ích, công nghệ hiện đại tinh thần phục vụ tốt, giữ được khách hàng truyền thống lôi kéo khách hàng tiềm năng cải tiến thủ tục hành chính tiến tới giao dịch một cửa tạo điều kiện giải phóng khách hàng nhanh sẽ thu được kết quả tốt. 2. 2.2. Thực trạng công tác thanh toán tại NH No& PTNT huyện kim thành:( Xem bảng 4 phần phụ lục) Với chức năng “đi vay để cho vay”, NHNo & PTNT Huyện Kim Thành, đã áp dụng triệt để mọi biện pháp để đồng vốn luân chuyển nhanh. Đồng thời Ngân hàng NNo & PTNT đã có những thay đổi về cơ chế thanh toán qua Ngân hàng, đã đưa các ứng dụng tin học vào thay thế sức lao động của con người, đảm bảo, nhanh chóng - thuận tiện - an toàn - chính xác. Những cải tiến này góp phần đẩy nhanh tốc độ chu chuyển vốn. Do vậy, doanh số thanh toán qua NHNo & PTNT Huyện Kim Thành ngày càng tăng thể hiện : Biểu 3: Tỷ trọng T2 dùng TM& T2KDTM tại NHNo& PTNT huyện Kim Thành năm 2003- 2005: Năm 2003 Năm 2004 57% 38% 62% 43% TT dung TM TTKDTM TT dung TM TTKDTM 23 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Năm 2005 Qua số liệu tại biểu 3 trên cho ta thấy, doanh số 52% 48% thanh toán không dùng tiền mặt chiếm tỷ trọng lớn hơn thanh toán bằng tiền mặt trong tổng số thanh toán chung. Điều này chứng tỏ T2KDTM đã chiếm TT dung TM TTKDTM được ưu thế. Các phương thức T 2KDTM đã được khách hàng ở Hải Dương chấp nhận và sử dụng tương đối tốt. Tuy nhiên năm 2005 doanh số thanh toán bằng tiền mặt chiếm 48,8%, tỷ lệ T2KDTM giảm do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thu hồi Ngân phiếu không phát hành ra lưu thông nữa và thay vào đó là việc phát hành bộ tiền mới có trị giá cao, các giao dịch trước đây dùng Ngân phiếu thanh toán để thanh toán với nhau nay phải dùng tiền mặt để thanh toán đó là việc tất yếu. Việc T2KDTM đẫ ngày càng được khách hàng lựa chọn nhiều hơn được thể hiện qua biểu đồ sau: Biểu 4: Quy mô tăng trưởng doanh số thanh toán tại NHNo & PTNT huyện Kim Thành năm 2003- 2005: Đơn vị: Triệu đồng 8,000,000 7,067,884 5,551,609 6,000,000 4,332,925 6,610,153 4,000,000 4,211,369 2,000,000 2,612,285 0 2003 2004 2005 TTKDTM TT dung TM Qua biểu 4 ta thấy quy mô doanh số thanh toán tại NHNo&PTNT tăng trưởng khá nhanh. T2KDTM cuối năm 2003 là 4.332.925 triệu đồng, đến cuối năm 2005 đạt 7.067.884 triệu đồng( tăng 2.4734.959 triệu đồng so với năm 2003). T2 dùng TM cũng tăng nhanh từ năm 2003 đến năm 2005(năm 2005 là 6.610.453 triệu, tăng 3.997.868 triệu đồng), nhưng T2KDTM vẫn chiếm ưu thế hơn trong các năm. 24 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan 2.2.3. Tình hình vận dụng qua các thể thức T2 KDTM tại NHno & PTNT huyện Kim thành: Biểu 5: Cơ cấu các hình thức T2KDTM năm 20003- 2005: Năm 2003 Năm 2004 TT KDTM TT khác, 100.0% 60.8% TT khác TT KDTN 51.4% Séc 4.2% 100.0% Séc 1.9% UNC 35% UNC 46.7% Séc UNC TT khác Séc UNC TT khác Nhìn vào biểu đồ trên đây ta thấy hình thức T2KDTM như uỷ nhiệm chi Năm 2005 TT khác (UNC)là hình thức được sử dụng phổ TTKDTM 36.7% 100% Séc biến nhất, giá trị thanh toán lớn nhất. 2.1% Thanh toán bằng séc đã giảm qua các UNC 61.2% năm, hình thức thanh toán này ngày nay Séc UNC TT khác vẫn được sử dụng, tuy nhiên do tính ưu việt của các hình thức thanh toán khác thì việc thanh toán bằng séc dần chỉ còn phát huy tác dụng trong một số lĩnh vực và tầng lớp dân cư, doanh nghiệp ít tín nhiệm lẫn nhau 2.2.3.1. Hình thức thanh toán bằng UNC: Biểu 6: Tốc độ tăng trưởng của hình thức T2UNC: Đơn vị: Triệu đồng 5000000 4000000 3000000 So tien 2000000 1000000 0 2003 2004 2005 25 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Hình thức thanh toán bằng UNC chuyển tiền được áp dụng phổ biến nhất, chiếm tỷ trọng lớn ( cả số món số tiền ) năm sau tăng hơn so với năm trước. Điều đó thể hiện mức độ tín nhiệm lẫn nhau của khách hàng trong quan hệ mua bán, chi trả. Hình thức này thủ tục đơn giản, phạm vi áp dụng rộng, kết hợp với công nghệ tin học hiện đại của hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng trong cả nước, giúp cho khách hàng thanh toán nhanh chóng, chỉ 10 giây tiền được chuyển từ khách hàng ở tỉnh này sang tài khoản của khách hàng ở tỉnh khác với khoảng cách hàng trăm Km trở lên. Ưu điểm: Thủ tục đơn giản, dễ hiểu, phạm vi áp dụng rộng, thanh toán cùng địa phương, khác địa phương, áp dụng cho các đơn vị tín nhiệm lẫn nhau về phương tiện thanh toán thích hợp trong điều kiện thanh toán tiền vật tư hàng hoá hay cung ứng lao vụ, chuyển vốn, Nhược điểm: - Sự vận động của tiền tệ diễn ra sau sự vận động của vật tư hàng hoá, cung ứng lao vụ đã hoàn thành. Khách hàng mua bán không thanh toán sòng phẳng dễ dân đến nợ nần dây dưa. Không quy định thời hạn hiệu lực của UNC khi có tranh chấp về chậm trễ không có căn cứ pháp lý để tính phạt chậm trả. Như vậy UNC chỉ áp dụng 2 bên tín nhiệm nhau, phải có hợp đồng kinh tế ký kết séc. 2.2.3.2.Thanh toán bằng UNT: Hiện nay hình thức thanh toán bằng UNT tại NHNo & PTNT Huyện Kim Thành ít được sử dụng. 2.2.3.3.Thanh toán bằng Séc. Biểu 7: Cơ cấu hình thức T2 bằng Séc tại NHNo& PTNT huyện Kim Thành năm 2003- 2005 Năm 2003 Sec bao Năm 2004 Sec chi Sec bao chuyen 12% chi khoan 22% 78% Sec chuyen khoan 88% Sec chuyen khoan Sec bao chi Sec chuyen khoan Sec bao chi 26 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Sec bao Năm 2005 Thanh toán bằng séc: Năm 2004 so với năm chi 15% 2003 giảm 210 món với số tiền giảm 9.376 triệu đồng. Séc có một số điểm mới chỉ sử Sec dụng một loại séc cho cả cá nhân và các chuyen khoan pháp nhân. Séc có thể thanh toán bằng 85% Sec chuyen khoan Sec bao chi chuyển khoản hoặc dùng để lĩnh tiền mặt ở đơn vị thanh toán, hoặc dùng để bảo chi khi đơn vị có nhu cầu. Mặt khác séc có thể chuyển nhượng, có thể là séc ký danh hay vô danh, sử dụng thuận tiện. - Séc chuyển khoản: Thanh toán Séc chuyển khoản giữa 2 khách hàng mở tài khoản tại NHNo& PTNT Huyện Kim Thành. Về ưu điểm: Thủ tục đơn giản, dễ hiểu, sử dụng thuận tiện. Về nhược điểm: Phạm vi thanh toán của séc còn hẹp, thanh toán bằng séc chuyển khoản dễ bị phát hành quá số dư do nguyên nhân chủ quan hoặc khách quan. - Séc bảo chi: Là tờ séc chuyển khoản thông thường, nhưng được Ngân hàng đảm bảo chi trả bằng cách trích tài khoản tiền gửi hoặc tài khoản tiền vay của đơn vị, lưu ký vào tài khoản đảm bảo thanh toán séc bảo chi của Ngân hàng. Ngân hàng làm thủ tục bảo chi và đóng đấu bảo chi trên tờ séc đó trước khi giao cho khách hàng. Về ưu điểm: Séc bảo chi thanh toán rất thuận tiện và phạm vi thanh toán khá rộng, đảm bảo an toàn tài sản cho khách hàng. Mặt khác séc bảo chi rất khó bị lợi dụng vì séc được Ngân hàng tính ký hiệu mật và đăng ký mẫu dấu, chữ ký riêng. Séc bảo chi đảm bảo việc thanh toán vốn cho bên bán được chắc chắn. Do đó séc bảo chi thường được sử dụng trong việc chi trả tiền hàng với những món thanh toán lớn. Về nhược điểm: Séc bảo chi lại có nhược điểm là làm ứ đọng vốn của người mua trong thanh toán do phải lưu ký tiền trước khi mua hàng. 2.2.3.4.Hình thức thanh toán khác: Hiện nay tại NHNo&PTNT huyện Kim Thành đang áp dụng phổ biến một số hình thức thanh toán khác đó là: Thư tín dụng, thẻ thanh toán, sổ séc định mức Vì lý do thời gian nghiên cưú thực tập hạn chế, do vậy em cũng chỉ khái quát một cách sơ lược về số liệu này. Qua số liệu bảng 5 ta thấy các hình thức thanh toán này có tỷ trọng cao nhất, cụ thể như sau: Tỷ trọng thanh toán khác năm 2003 là 60,8% trong 27 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan tổng doanh số thanh toán không dùng tiền mặt, năm 2004 con số này là 51,4% ( tương ứng với 2.851.384 triệu đồng), tăng 217.766 triệu đồng so với năm 2003. Cho đến năm 2005 các hình thức này không còn chiếm tỷ lệ thanh toán cao nhất( chiếm 36,7% tương đương với 2.593.339), nhưng vẫn giữ ở mức khá cao trong tổng các phương tiện thanh toán tại NHNo&PTNT huyện Kim Thành 2.3. Đánh giá chung về tình hình thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng NNo & PTNT Huyện KIm Thành. 2.3.1. Những kết quả đạt được : Trong xu hướng phát triển đa năng, đa dạng hóa các loại hình sản phẩm dịch vụ Ngân hàng, với sự hỗ trợ to lớn của NHNo & PTNT Việt Nam đã nỗ lực phấn đấu bằng nội lực của mình, NHNo & PTNN huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương đã đạt đ- ược nhiều kết quả trong hoạt động kinh doanh, trong đó có hoạt động thanh toán. - Hình thức và phương thức thanh toán cũng được vận dụng một cách sáng tạo, thủ tục thanh toán ngày càng được đơn giản hóa. Việc luân chuyển chứng từ trước đây hoàn toàn qua bưu điện nay trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin mới, đã thực hiện trên mạng tin học nội bộ nên đã rút ngắn đáng kể thời gian thanh toán và hạn chế sai sót trong khâu luân chuyển chứng từ. - T2KDTM ngày càng mở rộng, qua đó góp phần tăng qui mô tín dụng, đẩy nhanh tốc độ chu chuyển vốn, mở rộng phạm vi kinh doanh, tăng cường sức cạnh tranh của Ngân hàng. - Những chính sách, giải pháp đổi mới về công tác thanh toán trong thời gian qua đã góp phần tích cực giải quyết tình trạng thiếu tiền mặt, tăng tốc độ chuyển tiền, thanh toán an toàn, bước đầu mở rộng dịch vụ thanh toán của Ngân hàng vào khu vực dân cư. 2.3.2. Những khó khăn, tồn tại : - Hình thức thanh toán bằng uỷ nhiệm chi Hình thức thanh toán bằng uỷ nhiệm chi tại NHNo & PTNT Huyện Kim Thành 28 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan qua thực tế đã bộc lộ một số hạn chế : Vì uỷ nhiệm chi thanh toán khi bên mua đã nhận được hàng hoá do bên bán giao. Như vậy nếu bên mua đã nhận hàng nhưng chậm trễ trong việc trả tiền thì bên bán bị thiệt thòi vì tiền vốn bị ứ đọng. Do vậy hiện nay tại Hải Dương đã xảy ra trường hợp đơn vị bán yêu cầu đơn vị mua phải trả tiền trước, tức là trên uỷ nhiệm chi có chữ ký và dấu của Ngân hàng bên mua thì bên bán mới giao hàng, do đó nếu bên bán không thực hiện giao hàng theo hợp đồng đã ký kết thì bên mua lại bị bên bán chiếm dụng vốn. - Hình thức thanh toán bằng uỷ nhiệm thu Hình thức này không phổ biến trong thanh toán tại NHNo & PTNT Huyện Kim Thành do một số hạn chế sau : Khi khách hàng bên bán chuyển hàng hoá cho khách hàng bên mua sau đó mới lập uỷ nhiệm thu nhờ Ngân hàng thu hộ. Do vậy khi Ngân hàng nhận được uỷ nhiệm thu của khách hàng thì trên tài khoản của khách hàng bên mua có thể không đủ tiền để trả cho bên bán , như vậy khách hàng bên bán bị ứ đọng vốn do phải có một thời gian để thanh toán hoặc có khi không thanh toán được, như thế dẫn đến nợ nần dây dưa phát sinh trong thanh toán. - Hình thức thanh toán bằng séc +Séc chuyển khoản Đối với NHNo & PTNT Huyện Kim Thành séc chuyển khoản chỉ dùng để thanh toán trả tiền điện nước còn không dùng séc chuyển khoản để trả tiền hàng hoá giữa hai bên mua và bán vì : Séc chuyển khoản do đơn vị mua tự phát hành để trả cho đơn vị bán khi nhận được hàng hoá. Nhưng khi người bán cầm séc đến Ngân hàng để đòi tiền hàng hoá đã giao cho đơn vị mua thì có khi trên tài khoản tiền gửi không còn tiền để thanh toán. Do đó đơn vị bán không chắc chắn nhận đợc tiền hàng sau khi đã giao hàng cho đơn vị mua. + Séc bảo chi Hình thức T2KDTM này không được sử dụng nhiều vì có nhược điểm là đơn vị mua không muốn dùng hình thức này để thanh toán với đơn vị bán vì : Đơn vị mua phải lưu ký một lượng tiền để Ngân hàng bảo chi séc. 29 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan 2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại : 2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan : - Những tiện ích và dịch vụ Ngân hàng đã được tiếp thị và quảng bá rộng rãi tới khách hàng nhưng khi thu nhập của người dân còn thấp và còn thói quen chi trả bằng tiền mặt thì họ thấy không cần thiết phải mở tài khoản và sử dụng các loại hình thanh toán qua Ngân hàng, kể cả việc Ngân hàng tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các cá nhân mở tài khoản và sử dụng các công cụ thanh toán như séc thanh toán cá nhân. Đa số người thụ hưởng thấy rằng trong quan hệ mua bán, cung ứng dịch vụ, việc nhận tiền mặt trong thanh toán sẽ chắc chắn hơn (không lo séc giả, hoặc tài khoản của ngư- ời mua không đủ số dư ) vì khi giao hàng là họ nhận được tiền ngay, không bị chậm trễ. Lý do này đã hạn chế phát triển T2KDTM trong khu vực dân cư. - Môi trường pháp lý điều chỉnh T2KDTM còn chưa hoàn chỉnh và còn nhiều bất cập, chẳng hạn như hình thức thanh toán séc ở hầu hết các nước đều có luật séc nhưng nước ta chỉ mới có văn bản dưới luật là Nghị định 30/CP về phát hành và sử dụng séc, Thông tư 07/TT-NH1 hướng dẫn việc thực hiện Nghị định này. - Cơ sở hạ tầng thông tin của Việt Nam còn chưa đồng bộ giữa các tỉnh, thành phố trong toàn quốc, đường truyền dữ liệu tốc độ còn chậm. Việc chuẩn hóa thông tin còn nhiều vấn đề chưa thống nhất, dẫn đến thông tin không thông suốt, đường truyền đôi khi bị tắc nghẽn, gây trở ngại lớn đến việc truyền dữ liệu. 2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan : Đây là những nguyên nhân mà Ngân hàng có thể trực tiếp tác động và làm thay đổi được nó theo ý chủ quan của mình với mục đích tăng số lượng cũng như chất l- ượng T2KDTM. Việc tìm ra các nguyên nhân xuất phát từ chính đơn vị Ngân hàng để có thể khắc phục, cải thiện tình hình thanh toán nói chung và T2KDTM nói riêng là rất cần thiết. Các nguyên nhân đó là: - Công tác Marketing để phát triển T2KDTM chưa thực sự làm tốt, đội ngũ cán bộ Marketing chưa có nhiều kinh nghiệm trong khâu tiếp thị, Ngân hàng chưa chủ động tìm đến khách hàng, chưa tích cực tìm hiểu nhu cầu của khách hàng, chưa chú 30 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan trọng tới khách hàng tiềm năng Việc tuyên truyền quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng còn hạn chế, chưa đủ sức hấp dẫn dân cư về các hình thức T2KDTM, đặc biệt trong điều kiện một đất nước luôn có thói quen tiêu tiền mặt. - Trình độ cán bộ Ngân hàng về kỹ thuật thanh toán hiện đại còn nhiều bất cập, chưa kể tới phong cách của một số nhân viên Ngân hàng còn biểu hiện tư tưởng thời bao cấp, tác phong làm việc chưa linh hoạt, chưa tận tình hướng dẫn khách hàng trong việc làm thủ tục thanh toán, làm khả năng tiếp cận với những tiện ích hiện đại của Ngân hàng đối với khách hàng thêm khoảng cách. Trên đây là một số nghiên cứu, đánh giá chất lượng thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt tại NHNo & PTNT Huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương. Bên cạnh những thành tựu to lớn mà Ngân hàng đã gặt hái trong năm qua thì những vướng mắc và tồn tại dù khách quan hay chủ quan là điều khó tránh khỏi. Song trước sự cạnh tranh gay gắt của các Ngân hàng trong nước cũng như nước ngoài, NHNo & PTNN huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương cần phải có những giải pháp gì để phát triển thành tựu và giảm thiểu những mặt hạn chế, nhằm nâng cao chất lượng thanh toán nói chung và T2KDTM nói riêng. Chương III sau đây Em sẽ trình bày rõ phương hướng mục tiêu tiến tới của NHNo & PTNN huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương đối với nghiệp vụ T2KDTM và giải pháp để thực hiện mục tiêu đó, đồng thời nêu lên một số kiến nghị nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động T2KDTM tại NHNo & PTNN huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương. 31 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan chương iii: một số giải pháp và kiến nghị nhằm mở rộng và phát triển hoạt động t2kdtm tại NHNo& PTNN huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương. 3.1. Một số yêu cầu về công tác T2KDTM: 3.1.1- Thời gian thanh toán nhanh: Thời gian thực hiện một món thanh toán, chuyển tiền là khoảng thời gian kể từ khi chỉ định thanh toán được chủ thể trả tiền đưa ra cho đến khi chủ thể được hưởng nhận đủ tiền trên tài khoản. Thời gian thanh toán được các chủ thể tham gia thanh toán đặc biệt quan tâm, vì nó tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh, đến khả năng quản lý và hiệu quả sử dụng vốn của các doanh nghiệp, tổ chức, dân cư và bản thân các Ngân hàng, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán với chức năng là những trung gian thanh toán. Thời gian thanh toán càng có ý nghĩa quan trọng hơn đối với hoạt động của thị trường tài chính tiền tệ, nhất là hoạt động của thị trường ngoại hối, thị trường chứng khoán với tỷ giá, giá cả của các chứng khoán giao động từng giờ trên thị trường, nếu một khoản thanh toán chậm trễ sẽ dẫn đến những thiệt hại lớn cho người giao dịch bởi sự biến động của tỷ giá, giá cả chứng khoán trên thị trường gây ra. Vì vậy, tổ chức thanh toán qua Ngân hàng trước hết phải đảm bảo thực hiện được yêu cầu thanh toán nhanh, ổn định để các chủ thể tham gia thanh toán có thể quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn vốn của mình. 3.1.2- Chi phí thanh toán thấp: Chi phí cho một giao dịch thanh toán là các chi phí bằng tiền và chi phí cơ hội có liên quan bao gồm: phí dịch vụ thanh toán, chi phí về thời gian giao dịch, những thủ tục giao dịch phải thực hiện, mà người sử dụng các phương tiện T2KDTM phải chịu. Trong các giao dịch về tài chính, các chủ thể phải tính toán chi phí và lợi ích thu được khi tham gia thanh toán để lựa chọn dịch vụ và phương tiện thanh toán có lợi nhất với chi phí thấp nhất. Để phát triển các dịch vụ và các phương tiện T2KDTM thì vấn đề mà các Ngân hàng, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán cần đặc biệt quan tâm là giảm chi phí thanh toán. Giảm chi phí thanh toán sẽ kích thích nhu cầu thanh toán qua Ngân hàng của tất cả các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân. Bằng cách đó các Ngân hàng, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán mới có thể từng bước mở rộng kinh doanh dịch vụ và phát triển T2KDTM trong nền kinh tế. 32 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan 3.1.3- Đảm bảo quá trình thanh toán chính xác, an toàn và ổn định Hệ thống thanh toán qua Ngân hàng phải luôn khẳng định được quá trình thanh toán chính xác, an toàn và ổn định vì đây là yêu cầu cơ bản đảm cho khách hàng luôn tin tưởng khi sử dụng các phuơng tiện thanh toán không tiền mặt qua Ngân hàng. Đồng thời đây cũng là yêu cầu bắt buộc mà các giao dịch thương mại, dịch vụ trong nền kinh tế yêu cầu. Mặt khác, tổ chức thanh toán chính xác, an toàn và ổn định giúp các Ngân hàng và khách hàng quản lý được nguồn vốn trong thanh toán, tránh được các rủi ro có thể xảy ra. 3.1.4- Giảm thiểu rủi ro trong thanh toán Trong khi các chủ thể tham gia thanh toán quan tâm đến hiệu quả của hoạt động thanh toán, thì Ngân hàng Trung ương phải quan tâm đến các rủi ro trong hoạt động thanh toán vì nó liên quan và tác động trực tiếp đến chức năng của Ngân hàng Trung ương là đảm bảo ổn định tiền tệ và hoạt động của thị trường tài chính. Các giao dịch T2KDTM có thể xảy ra các rủi ro về pháp lý, rủi ro hoạt động, rủi ro an toàn và rủi ro thanh khoản Các rủi ro trong thanh toán có rất nhiều loại khác nhau, với hệ thống thanh toán hiện đại thì mối quan hệ ràng buộc giữa các chủ thể tham gia thanh toán rất chặt chẽ. Bất kỳ một sự cố tài chính nào xảy ra cho một trong các chủ thể tham gia quá trình thanh toán có thể gây ra một sự đổ vỡ dây truyền mang tính hệ thống. Vì vậy, để đảm bảo hoạt động ổn định của các Ngân hàng, giảm thiểu rủi ro trong thanh toán cần xây dựng và thực hiện nghiêm túc quy trình thanh toán, thiết lập quỹ dự phòng rủi ro trong thanh toán. 3.1.5- Hệ thống thanh toán phải là hệ thống mở Các hệ thống thanh toán qua Ngân hàng phát triển đều đợc thiết kế, xây dựng trên nền tảng công nghệ thông tin hiện đại, do đó hệ thống cần phải được thiết kế là hệ thống mở để các Ngân hàng, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân có thể kết nối trực tiếp tham gia thanh toán qua mạng trong phạm vi cả nước và với các quốc gia khác. Như vây, để mở rộng dịch vụ T2KDTM trong nền kinh tế, cần có các giải pháp thống nhất, đồng bộ về môi trường pháp lý, công nghệ, qui trình nghiệp vụ, tổ chức thanh toán hướng tới đáp ứng ngày càng tốt hơn mục đích và yêu cầu của các chủ thể tham gia thanh toán - đó cũng là nguyên tắc cơ bản trong nền kinh tế thị trường. 33 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan 3.2. Một số Giải pháp nhằm mở rộng và phát triển T2KDTM tại NHNo & PTNN huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương 3.2.1- Đẩy nhanh quá trình hiện đại hoá công nghệ Ngân hàng, đổi mới kỹ thuật và công nghệ thanh toán: Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng hiện nay được đánh giá là có chuyển biến tích cực, xếp vị trí dẫn đầu trong khối các doanh nghiệp ở nước ta. Tuy nhiên, nhìn rộng ra bên ngoài và các nước trong khu vực; việc ứng dụng CNTT ở Việt Nam nói chung và trong hoạt động Ngân hàng nói riêng còn rất khiêm tốn, các hoạt động nghiệp vụ Ngân hàng còn lạc hậu. Từ thực trạng đó khiến các nhà quản lý lo ngại cho sự yếu kém và tụt hậu của ngành Ngân hàng trong bối cảnh sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và hội nhập toàn cầu. Chính vì vậy, việc ứng dụng CNTT để hiện đại hoá các nghiệp vụ ngành Ngân hàng, cung cấp nhiều hơn các dịch vụ tiện ích có lợi cho khách hàng là nhiệm vụ chiến lược, sống còn trong quá trình hội nhập và cạnh tranh như hiện nay. Trước những thách thức trong quá trình hội nhập kinh tế nói chung và trên lĩnh vực tài chính - Ngân hàng nói riêng buộc các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán cần phải hiện đại hoá công nghệ thanh toán. Vì vậy, việc hiện đại hoá phải đáp ứng được những yêu cầu sau: Có hình thức thanh toán thích hợp Cơ chế thanh toán linh hoạt, phù hợp nhất Xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế mang tính hiện đại có thể sử dụng lâu dài, tránh lạc hậu. Mặc dù hiện tại chi nhánh đã được trang bị hệ thống máy tính tương đối hiện đại, song với yêu cầu về đổi mới công nghệ thanh toán thì chưa đáp ứng được, cần tiếp tục cải tạo, nâng cấp; đưa các phần mềm ứng dụng mới có tính năng, kỹ thuật cao, phù hợp với tốc độ phát triển của công nghệ thông tin hiện nay và tương lai, đảm bảo đáp ứng đầy đủ các yêu cầu ngày càng cao của công nghệ thanh toán, phục vụ tốt mọi nhu cầu của khách hàng, nâng cao uy tín, sức cạnh tranh của Ngân hàng, thu hút thêm nhiều khách hàng tiềm năng đến với Ngân hàng mình. 3.2.2. Tăng cường các hoạt động Marketing Trong cơ chế thị tưrờng, sự cạnh tranh diễn ra gay gắt từng giây, từng phút, các Ngân hàng muốn tồn tại và phát triển không thể ngồi đợi khách hàng tìm đến với mình mà cần có sự chủ động tìm khách hàng, có biện pháp để khai thác tốt các khách hàng 34 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan tiềm năng. Vì vậy, để giành thắng lợi trong chiến lược cạnh tranh với các Ngân hàng khác, nhất là trong lĩnh vực T2KDTM thì các Ngân hàng cần có một chiến lược Marketing linh hoạt và phù hợp; xây dựng được hình ảnh riêng, đặc trưng của từng Ngân hàng, giới thiệu một cách sinh động, dễ hiểu, dễ nhớ về các loại hình dịch vụ, các tiện ích mà Ngân hàng có thể đem đến cho khách hàng một sự thuận tiện, an toàn và hiệu qu 3.2.3- Khuyến khích cá nhân mở tài khoản và thanh toán qua Ngân hàng. Chi nhánh NHNo & PTNT huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương đã áp dụng và thực hiện với thủ tục đơn giản, thuận tiện và nhanh chóng cho khách hàng, mặc dù số lượng tài khoản có tăng song không đáng kể, mặc dù Chi nhánh NHNo & PTNN huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương đóng trên địa bàn có đông dân cư, các hộ buôn bán nhỏ và các đơn vị cung ứng dịch vụ, đây là điều kiện tốt để NHNo & PTNT huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương đẩy mạnh công tác mở tài khoản cá nhân, thu hút thêm một lượng vốn tín dụng và là cơ sở làm dịch vụ thanh toán qua tài khoản. Việc tiếp tục tuyên truyền, vận động mở tài khoản các nhân và mở rộng nhiều loại hình dịch vụ thanh toán thích hợp qua Ngân hàng trong dân cư vẫn được đánh giá là thị trường tiềm năng chưa được khai thác triệt để. Vì vậy muốn tăng nhanh số lượng tài khoản tiền gửi thanh toán, tăng tỷ trọng thanh toán qua Ngân hàng, Ngân hàng cần phải cung ứng nhiều hơn nữa các dịch vụ trọn gói hoàn hảo song song với việc thoả mãn tốt nhất nhu cầu về văn minh giao dịch, khuyến khích các doanh nghiệp và tổ chức đóng trên địa bàn thực hiện chi trả thu nhập cho nhân viên thông qua tài khoản tại Ngân hàng. 3.2.4- Đơn giản hóa thủ tục : Đây là một vấn đề gây không ít trở ngại không những cho khách hàng mà con cho cả Ngân hàng, khách hàng đến với Ngân hàng ngoài các mục đích khác như lãi suất, an toàn và tiện lợi thì họ cũng cần các thủ tục đơn giản, nhanh chóng. Hiện nay, sản phẩm dịch vụ của Ngân hàng còn hạn chế, khách hàng chỉ có một phương thức duy nhất là đến gặp cán bộ Ngân hàng để mở tài khoản giao dịch, các thủ tục thường phiền hà, qua nhiều khâu và tốn nhiều thời gian. Trong khi đó, một số Ngân hàng nước ngoài lại rất nhạy bén, đưa ra nhiều loại dịch vụ đa dạng, thuận tiện cho khách hàng. Nếu Ngân hàng cứ bắt khách hàng phải làm thủ tục rờm rà quá lâu thì một phần họ ngại, phần khác họ không muốn mất quá nhiều thời gian vào công việc này. Vì vậy 35 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Ngân hàng phải cái cách các thủ tục sao cho đơn giản, rõ ràng, thanh toán nhanh, hiệu quả nhưng vẫn đảm bảo tính an toàn cho khách hàng. Để khách hàng thấy được sự thuận lợi của T2KDTM so với thanh toán bằng tiền mặt là cách tốt nhất tăng nhanh doanh số T2KDTM tại ngân hàng. 3.2.5- Nâng cao năng lực trình độ của cán bộ Trong hoạt động Ngân hàng nói chung và hoạt động thanh toán nói riêng yếu tố tổ chức và con người là quyết định. Do đó, người làm công việc thanh toán phải có đầy đủ năng lực pháp lý, trình độ chuyên môn, cần đào tạo, tuyển chọn đội ngũ nhân viên đủ về số lượng, thạo về chuyên môn để có thể vận hành đạt hiệu quả hệ thống kỹ thuật cao. NHNo & PTNN huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương nên tăng cường đào tạo và đào tạo lại cán bộ Ngân hàng nói chung và đội ngũ cán bộ làm công tác kế toán thanh toán nói riêng trong điều kiện hiện đại hóa hoạt động Ngân hàng. Đào tạo các cán bộ cho hệ thống thanh toán gồm cán bộ nghiệp vụ sử dụng thiết bị tin học trong hệ thống thanh toán về kỹ năng truy cập số liệu, xử lý thông tin, thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn cho hoạt động, bên cạnh đó cần đào tạo cán bộ kỹ thuật nhằm trang bị hiểu biết về kỹ thuật phục vụ lắp đặt, vận hành, sửa chữa, bảo dưỡng các thiết bị của hệ thống thanh toán. 3.2.6- Cần xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật để triển khai áp dụng các hình thức thanh toán hiện đại như thẻ Ngân hàng. Chi nhánh Ngân hàng No & PTNT Huyện Kim Thành cần nhận thức sâu sắc rằng đây là một công nghệ mới và hiện đại, nó có một triển vọng rất lớn trong tương lai để có kế hoạch định hướng chiến lược trong việc mở rộng dịch vụ thanh toán. Cần phải đầu tư sức người, sức của vào công cuộc hiện đại hoá công tác thanh toán Ngân hàng nhằm từng bước cải thiện tình hình thanh toán tạo niềm tin trong dân chúng tiến tới giảm dần tỷ trọng thanh toán bằng tiền mặt, giảm chi phí xã hội, tăng nhanh vòng quay vốn góp phần thu hút một nguồn vốn lớn nhàn rỗi không nhỏ đang bị đọng lại trong dân chúng do có thói quen thanh toán bằng tiền mặt. Ngân hàng cần phải có kế hoạch trang bị máy rút tiền tự động (ATM), cử một số cán bộ tham gia các lớp bồi dưỡng về kỹ thuật phát hành và sử dụng thẻ, để có thể hướng dẫn tận tình khách hàng sử dụng một cách thành thạo các thao tác trên máy ATM và máy chuyển khoản, qua đó khách hàng sẽ thấy được sự thuận tiện của hình thức thanh toán này. 36 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Mở đầu Được sự đồng ý và cho phép của trường Đại Học Kinh doanh & Công nghệ Hà Nội và được sự giúp đỡ của Ngân hàng No & PTNT huyện Kim Thành, em đã được về thực tập tại ngân hàng No& PTNT huyện Kim Thành. Trong thời gian thực tập, được tiếp xúc trực tiếp với việc giao dịch thường nhật tại Ngân hàng, em nhận thấy rằng: Trong nền kinh tế thị trường, khối luợng hàng hóa trao đổi trong và ngoài nước tăng nhanh, tất yếu cần có cách thức trả tiền thuận tiện an toàn và tiết kiệm, vì vậy thanh toán không dùng tiền mặt ra đời là một tất yếu khách quan, phù hợp với qui luật phát triển kinh tế xã hội, khắc phục được những hạn chế của thanh toán bằng tiền mặt, đáp ứng được những đòi hỏi ngày càng cao của nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên thực trạng về thanh toán nói chung và thanh toán không dùng tiền mặt nói riêng ở Việt Nam vẫn còn nhiều bất cập. Theo nhận xét và đánh giá của một số chuyên gia nước ngoài, Việt nam là một quốc gia đang sử dụng quá nhiều tiền mặt. Thanh toán không dùng tiền mặt đã phát triển theo đà phát triển chung của nền kinh tế, đặc biệt trong dân chúng mới chỉ ở thời kỳ bắt đầu. Thực trạng trên thực sự là một trở ngại đối với nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt khi Việt Nam đang trong quá trình mở cửa hội nhập khu vực và quốc tế nói chung và trên lĩnh vực tài chính Ngân hàng nói riêng. Các NHTM Việt Nam mà chủ yếu là các NHTM quốc doanh sẽ phải cạnh tranh khốc liệt với các Ngân hàng liên doanh, Ngân hàng nước ngoài không chỉ ở những sản phẩm truyền thống như tiền gửi, tiền vay mà cao hơn đó là cạnh tranh về các dịch vụ trong đó có dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt. Chính vì vậy, việc đặt ra các giải pháp thiết thực, có tính khả thi nhằm mở rộng và phát triển thanh toán không dùng tiền mặt. hiện nay là rất cần thiết không chỉ đối với các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh 37 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan toán mà còn đối với cả nền kinh tế. Vì những lý do trên , em chọn đề tài : “một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại chi nhánh Ngân hàng No & PTNT huyện Kim thành- Hải Dương” 38 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, luận văn của em gồm có 3 chương: Chương 1:Tổng quan về Ngân hàng Nông nghiệp&phát triển nông thôn huyện Kim Thành. Chương 2:Thực trạng về hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng Nông nghiệp& phát triển nông thôn huyện Kim Thành. Chương 3:Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng Nông nghiệp& phát triển nông thôn huyện Kim Thành. Trong quá trình tìm hiểu và trình bày không tránh khỏi những sai sót, mong được sự góp ý của thầy cô. Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của Thạc sĩ Hoàng Yến Lan, các thầy cô Khoa Tài Chính Ngân Hàng trường ĐH Kinh doanh & Công nghệ Hà Nội, cùng sự giúp đỡ nhiệt tình của lãnh đạo, cán bộ công nhân viên Ngân hàng No & PTNT Huyện Kim Thành đã giúp em hoàn thành đề tài này! Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Huyền 39 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Kết luận Để đáp ứng được yêu cầu đổi mới của nền kinh tế và nhanh chóng hoà nhập với tiến trình phát triển chung của Thế giới, ngành Ngân hàng nước ta không ngừng mở rộng các dịch vụ cung cấp cho khách hàng. Tuy nhiên, hoạt động thanh toán nói chung và T2KDTM nói riêng ở Việt Nam hiện nay vẫn còn một số nhược điểm trong tổ chức, vận hành và tác nghiệp, cơ sở, trang thiết bị còn lạc hậu nhiều so với các nước trên thế giới. Do đó, việc đưa ra các giải pháp để hoàn thiện các hình thức T2KDTM ở Việt Nam trong thời gian tới là một đòi hỏi hết sức cần thiết. Để tránh tụt hậu trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là trong lĩnh vực thanh toán, Nhà nước nói chung và ngành Ngân hàng nói riêng cần phải nhanh chóng tháo gỡ các rào cản làm giảm tiến trình phát triển và hội nhập. Các Ngân hàng cần phải đa dạng hoá, đa năng hoá, cung ứng các dịch vụ trọn gói, mở rộng thị trường trong và ngoài nước, không chỉ hiện đại hoá ngành Ngân hàng Việt Nam bằng máy móc, công nghệ mà cần phải hiện đại hoá nhân tố cơ bản: con nguời đang công tác trong lĩnh vực Ngân hàng. Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại chi nhánh NHNo & PTNT Huyện Kim Thành” đã khái quát cơ sở lý luận về T2KDTM, qua đó có thể nhận thấy sự cần thiết cũng như vai trò của T2KDTM trong nền kinh tế thị tr- ường, thấy được những ưu, nhược điểm của từng hình thức giúp người đọc có thể nắm rõ bản chất từng loại. Đồng thời qua thời gian nghiên cứu tình hình hoạt động kinh doanh nói chung và T2KDTM nói riêng tại chi nhánh Ngân hàng No & PTNT Huyện Kim Thành chúng ta có thể thấy được tình hình ứng dụng công nghệ thanh toán tại Ngân hàng, xu hư- ớng phát triển các hình thức T2KDTM tại Ngân hàng, từ đó có thể thấy 40 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan được những kết quả khả quan cũng như tồn tại trong công tác T2KDTM. Việc tìm hiểu nguyên nhân của những tồn tại đó là cơ sở để đa ra các giải pháp và kiến nghị có tính khả thi. Bài viết này sẽ góp phần nhỏ bé vào việc làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận, thực tiễn trong quá trình hoàn thiện và phát triển hệ thống thanh toán của ngành Ngân hàng nói chung và của chi nhánh NHNo & PTNT Huyện Kim Thành nói riêng. Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn Thạc sĩ Hoàng Yến Lan, các thầy cô Khoa Tài Chính Ngân hàng trường ĐH Kinh doanh& Công nghệ Hà Nội, cùng ban lãnh đạo, cán bộ công nhân viên NHNo & PTNT Huyện Kim Thành đã giúp em hoàn thành đề tài này! Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Huyền Danh mục các chữ viết tắt NH: Ngân hàng. NHNo &PTNT: Ngân hàng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn. NHTM: Ngân hàng thương mại. UBND: Uỷ ban nhân dân. T2KDTM: Thanh toán không dùng tiền mặt. UNC: Uỷ nhiệm chi. UNT: Uỷ nhiệm thu. TTD: Thư tín dụng. TCTD: Tổ chức tín dụng. CNTT: Công nghệ thông tin. 41 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Mục lục Trang Mở đầu Chương 1: Những lý luận cơ bản về thanh toán không dùng tiền mặt Trong nền kinh tế thị trường: 1.1.Sự cần thiết và vai trò của T2KDTM trong nền kinh tế thị trường: 1 1.1.1. Khái niệm T2KDTM: 1 1.1.2. Sự cần thiết khách quan của T2KDTM: 1 1.1.3. Vai trò của T2KDTM trong nền kinh tế thị trường: 3 1.1.4. Các nhân tố tác động đến hoạt động T2KDTM: 6 1.1.5. Tình hình phát triển nghiệp vụ T2KDTM ở nước ta: 6 1.2. Những quy định mang tính nguyên tắc trong T2KDTM: 7 42 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan 1.2.1. Quy định chung: 7 1.2.2. Quy định đối với khách hàng: 8 1.2.3. Quy định đối với Ngân hàng: 9 1.3. Các hình thức T2KDTM hiện nay ở Việt Nam: 9 1.3.1. Thanh toán bằng Séc: 10 1.3.2. Thanh toán bằng UNC – Chuyển tiền: 13 1.3.3. Thanh toán bằng UNT: 13 1.3.4. Thanh toán bằng Thư tín dụng: 14 Chương 2: Thực trạng thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng No & Ptnt huyện kim thành: 2.1. Tổng quan về NH No &PTNT huyện Kim thành: 16 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của NHNo & PTNT huyện 16 Kim Thành: 2.1.2. Cơ cấu tổ chức của NHNo & PTNT huyện Kim Thành: 17 2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của NHNo &PTNT huyện 18 Kim Thành: 2.2. Thực trạng về hoạt động T2KDTM tại NHNo &PTNT huyện Kim Thành: 22 2.2.1. Về tổ chức thực hiện: 22 2.2.2. Thực trạng công tác thanh toán tại NHNo & PTNT huyện 23 Kim Thành: 2.2.3. Tình hình vận dụng qua các thể thức T2KDTM tại NHNo &PTNT huyện Kim 25 Thành : 43 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan 2.3. Đánh giá chung về tình hình thực hiện T2KDTM tại NHNo & PTNT 29 huyện Kim Thành: 2.3.1. Những kết quả đạt được: 29 2.3.2. Những khó khăn, tồn tại: 30 2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại: 31 Chương 3: một số giải pháp và kiến nghị nhằm mở rộng và phát Triển hoạt động T2KDTM tại nhno & ptnt huyện kim thành – tỉnh hải Dương: 3.1. Một số yêu cầu về công tác T2KDTM: 33 3.1.1. Thời gian thanh toán nhanh: 33 3.1.2. Chi nhánh thanh toán thấp: 33 3.13. Đảm bảo quá trình thanh toán chính xác, an toàn và ổn định: 34 3.1.4. Giảm thiểu rủi ro trong thanh toán: 34 3.1.5. Hệ thống thanhh toán phải là hệ thống mở: 34 3.2. Một số giải pháp nhằm mở rộng và phát triển T2KDTM tại NHNo & PTNT huyện Kim 35 Thành – tỉnh Hải Dương: 3.2.1. Đẩy nhanh quá trình hiện đại hoá công nghệ Ngân hàng đổi mới 35 kỹ thuật và công nghệ thanh toán: 3.2.2. Tăng cường các hoạt động Marketing: 35 3.2.3. Khuyến khích cá nhân mở tài khoản và thanh toán qua Ngân hàng: 36 3.2.4. Đơn giản hoá thủ tục: 36 3.2.5. Nâng cao năng lực, trình độ của cán bộ: 37 3.2.6. Cần xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật để triển khai áp dụng các hình 37 44 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan thức thanh toán hiện đại như thẻ Ngân hàng: Kết luận Danh mục tài liệu tham khảo 1. Giáo trình “Kế Toán thanh toán qua Ngân hàng” của trường ĐH Kinh doanh & Công nghệ Hà Nội. 2. Báo cáo tổng kết các năm 2002, 2003,2004. của Ngân hàng huyện kim Thành. 3. Chứng từ kế toán Ngân hàng tháng 12 năm 2004. 4. NĐ 64/ CP ngày 20/09/2001 của chính phủ về hoạt động thanh toán. 5. QĐ số 226/ NHNN ngày 26 /03 /2002 ban hành quy chế hoạt động thanh toán qua các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. 6. Quyết định số 22 / QĐ _ NH1 ra ngày 21/02/94 ban hành thể lệ thanh toán không dùng tiền mặt của thống đốc NH nhà nước Việt Nam. 7. Nghị định 30/ CP Ngày 09/05/96 ban hành quy chế phát hành và sử dụng séc. 8. Thông tư hướng dẫn thực hiện thể lệ thanh toán không dùng tiền mặt số 08/ TT/ NH2 và TT hướng dẫn 07 - TT/NH1. 9. Chế độ kế toán trong hệ thống ngân hàng nông nghiệp Việt Nam. 10.Luật Ngân Hàng nhà nước . 11.Luật các tổ chức tín dụng. 45 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan 12.Và một số tài liệu khác. 46 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Phụ lục Sơ đồ cơ cấu tổ chức của NH No & PTNT huyện Kim Thành: NHNO&PTNT huyện Kim Thành Phòng kinh doanh Phòng kế toán - NQ NH cấp III - Lai Khê Tổ tín dụng Tổ kế toán ngân quỹ 47 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Sơ đồ 1: Quy trình thanh toán Séc tiền mặt (3) Nộp Séc Ngân hàng vào Ngân hàng để lĩnh tiền (1)Giao Séc Người kí phát séc Người thụ ( phát hành séc) hưởng Séc (2) Nhận hàng 1 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Sơ đồ 2: Quy trình thanh toán Séc chuyển khoản Trường hợp 1: Người thụ hưởng và người phát hành Séc có TK cùng 1 Ngân hàng: (2) Giao N Người phát hàng Séc(1) Giao hàng g (5)Báo Có ư (4) Báo nợ Ngân hàng ờ thương mại (3)Nộp 3 liên bảng i kê nộp Séc + Tờ Séc t Trường hợp 2: Người thụ hưởng và người phát hành Séc có TK tại 2 Ngân hàng: h (1) Giao hàng ụ Người thụ hưởng Người phát hành h (2) Giao ư (6)Báo Nợ Séc ở (3)Nộp 3 liên (7)Báo Có (4) 2 liên bảng n BK nộp kê g NH người nộp Séc+ Tờ Séc Séc+Tờ Séc N phát hành H (5) 2 liên bảng kê n nộp Séc+ 1 liên bảng kê thanh toán g bù trừ 8 ư 2 ờ SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội i t h ụ h ư ở n g
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Sơ đồ 3: quy trình thanh toán Séc bảo chi (1)Giao hàng N N g g ư ư (2)Giao Séc (3)3 liên BK (5)Báo Nợ ờ (6)Báo ờ nộp Séc+Tờ i có i Séc N NH người thụ hưởng p t H (4)Giấy h báo liên h hàng + Tờá Séc ụ n t g h ư h ư ờ à ở i n n h g p h á 3 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713-t ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội h à n h
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Sơ đồ 4: Quy trình thanh toán Uỷ nhiệm chi tại 1 ngân hàng Đơn vị mua (1) đơn vị bán (3) (2) N g â n (1): Giao hàng. h (2): Đơn vị mua nhập UNC gửi Ngân hàng để thanh toán. à n (3): Ngân hàng thanh toán, hạch toán, báo Nợ, báo Có. g 4 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Sơ đồ 5: Quy trình thanh toán uỷ nhiệm chi tại 2 ngân hàng Đơn vị mua Đơn vị bán (1) (2) (3a) (4) (3b) Ngân hàng bên N mua g â (1): Đơn vị bán giao hàng. n (2): Đơn vị mua nộp UNC vào Ngân hàng phục vụ mình. h (3a): Ngân hàng bên mua ghi Nợ TK và báo Nợ bên mua. à (3b): Ngân hàng bên mua làm thủ tục thanh toán qua Ngân hàng Nhà nước, hoặc thanh n toán bù trừ ; g hoặc thanh toán liên hàng, gửi giấy báo Có tới Ngân hàng bên bán. b (4): Ngân hàng bên bán báo có cho đơn vị bán ê n b 5 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội á n
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan sơ đồ 6: Quy trình thanh toán uỷ nhiệm thu tại 1 ngân hàng (2)Nộp UNT N (Giấy đòi nợ) (Gồm 4 liên UNT) g â n h à N n Người bán g g (1)Giaoư hàng ờ t i h ư m ơ u n a g 6 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội m ạ i
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan sơ đồ 7: Quy trình thanh toán uỷ nhiệm thu tại 2 ngân hàng (1) Giao hàng Đơn vị mua Đơn vị bán (2a) (5) Ghi Có (4a) Nộp cho đơn Tríc UNT vị bán h TK (3) Chuyển UNT N N g g â (4a) Thanhâ toán n n h h à à n 7 n g SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐHg Kinh doanh& Công nghệ HàNội b b ê ê n n b m á u n a
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Sơ đồ 8: Quy trình thanh toán thư tín dụng (4) đơn vị mua Đơn vị bán (1) (8) (3) (5) (6) (2) N Ngân hàng bên mua g â (7) n (1): Đơn vị mua xin mở TTD. (2): Ngân hàng bên mua mở TTD gửi sang Ngân hàng bên bán. h (3): Ngân hàng bên bán báo cho đơn vị bán. à n (4): Đơn vị bán giao hàng, g (5): Đơn vị bán nộp bảng kê hoá đơn và các hoá đơn. (6): Ngân hàng bên bán ghi Có TK đơn vị bán. b ê (7): Ngân hàng bên bán thanh toán( ghi Nợ) Ngân hàng bên mua. n (8): Ngân hàng bên mua tất toán TTD với đơn vị mua. b 8 á SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội n
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Sơ đồ 9: Quy trình thanh toán bằng thẻ ngân hàng (3) Chủ sở hữu thẻ thanh toán C ơ (2) (1a) (1b) (4) (5) s ở N Nh phát hành thẻ h (6) t i đ ế ạ (1a): Khách hàng lập và đề nghị NH phục vụ và phát hành thẻ. p i (1b): Căn cứ giấy đề nghị, NH phát hành và cấp thẻ cho khách hàng. n (2): Giao thẻ cho cơ sở tiếp nhận thẻ ( Siêu thị, khách sạn ). l h ý (3): Tiếp nhận thể và thanh toán cho chủ sở hữu thẻ. ậ (4): Cơ sở lập bảng kê biên lai thanh toán và gửi cho NH đại lý thanh toán thẻ để thanh n t toán. h t (5): NH đại lý có trách nhiệm thanh toán ngay cho cơ sở tiếp nhận thanh toán thẻ. ẻ h (6): NH đại lý thanh toán với NH phát hành thẻ. ẻ t h t 9 a SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội h n a h n h t o t á o n á n
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Bảng 1: Kết quả Kinh doanh của Nh no & PTNT huyện Kim thành Đơn vị : Triệu đồng Chỉ tiêu 2003 2004 So sánh 04/03 2005 So sánh 05/04 Số tiền Số tiền Số tiền Tỷ lệ ( %) Số tiền Số tiền Tỷ lệ (%) 1. Tổng thu 856.163 962.226 106.063 + 12,4 1.250.126 287.900 + 29,9 nhập 2. Tổng chi phí 628.476 713.374 84.898 + 13,5 820.652 107.278 + 15,0 3. Lợi nhuận 227.687 248.852 21.165 + 9,3 429.474 180.622 + 72,6 Nguồn: Báo cáo kết quả Kinh doanh các năm 2003, 2004, 2005 10 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Bảng 2: Thống kê nguồn vốn huy động của NHNo & PTNT huyện Kim Thành: Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu 2003 2004 So sánh 04/03 2005 So sánh 05/04 Số Tỷ Số Tỷ Số Tỷ lệ Số Tỷ Số Tỷ lệ tiền trọn tiền trọn tiền ( %) tiền trọn tiền (%) g (%) g (%) g (%) Tổng nguồn vốn 98.202 100 106.769 100 8.567 8,7 171.900 100 65.131 61,0 A. Phân theo thành phần kinh tế: 88.485 90,1 90.809 85,0 2.324 2,6 158.33 92,1 67.568 74,4 1. Tiền gửi của các tổ 12 0,01 11,017 12,13 - 0,983 - 8,2 7 0.006 - 1,017 - chức kinh tế 76.823 86,82 60.118 66,2 - -21,7 10 78,4 64.053 9,2 Tiền gửi doanh nghiệp 11.650 13,2 19.674 21,7 16.705 68.8 124.17 21.6 14.482 106,5 Tiền gửi dân cư 9.717 9,9 15.916 15,0 8.024 64,2 1 7,9 - 2.397 73,6 Tiền gửi khác 6.243 34.156 - 15,0 2. Vốn uỷ thác đầu tư 13.563 B. Phân theo thời gian 1. Tiền gửi không kỳ hạn 5.202 5,3 12.544 11,7 7.342 141,1 23.144 13,5 10.600 84,5 2. Tiền gửi có kỳ hạn 93.000 94,7 94.225 88.3 1.225 1,3 148.75 86,5 54.531 57,9 6 Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh các năm 2003, 2004, 2005 1 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Bảng 3: Tình hình sử dụng vốn tại NHNo & PTNT huyện Kim Thành. Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu 2003 2004 So sánh 04/03 2005 So sánh 05/04 Số Tỷ Số Tỷ Số Tỷ lệ Số Tỷ Số Tỷ tiền trọng(%) tiền trọng(%) tiền (%) tiền tiền lệ trọng(%) (%) Tổng dư nợ 101.983 100 127.763 100 25.780 25,3 142.508 100 14.745 11,5 1.Dư nợ theo thời 101.983 100 127.763 100 25.780 25,3 142.508 100 14.745 11,5 gian 1.1. Dư nợ ngắn hạn 62.037 60,8 71.362 55,9 9.325 15,5 83.818 58,8 12.456 17,4 1.2.Dư nợ trung và 39.946 39,2 56.401 44,1 16.455 41,2 58.690 41,2 2.289 4,1 dài hạn 2.Dư nợ theo thành 101.983 100 127.763 100 25.780 25,3 142.508 100 14.745 11,5 phần kinh tế 2.1. Hộ nông dân 60.174 59,0 79.275 62,0 19.101 31,7 78.866 55,3 - 409 - 0,52 2.2. Hộ vay đời 41.809 41,0 48.488 38,0 6.679 16 63.642 44,7 15.154 31,2 sống Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh các năm 2003, 2004, 2005 1 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Bảng 4: thống kê tổng doanh số thanh toán tại nh no& ptnt huyện kim thành Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu Doanh số 2003 Doanh số 2004 So sánh 04/03 Doanh số 2005 So sánh 05/04 Tổng T.Trọng Tổng T.Trọng Tổng Tỷ Tổng số T.Trọng Tổng Tỷ số (%) số (%) số lệ (%) số lệ (%) (%) Thanh toán 2.612.285 37,6 4.211.369 43,1 1.599.084 61,2 6.610.153 48,8 2.398.784 57,0 bằng TM Thanh toán 4.332.925 62,4 5.551.609 56,9 1.218.684 28.1 7.067.884 51,2 1.516.275 27,3 KD TM Tổng doanh 6.945.210 100 9.762.978 100 2.817.768 40,6 13.678.037 100 3.915.059 40,1 số thanh toán Nguồn: Tài liệu tổng hợp- Phòng Kế toán NH No& PTNT huyện Kim Thành năm 2003, 2004, 2005 1 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội
Luận văn tốt nghiệp GV hướng dẫn: Ths. Hoàng Yến Lan Bảng 5 : Doanh số thanh toán không dùng tiền mặt tại NHNo & PTNN huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương Đơn vị : triệu đồng So sánh năm So sánh năm Hình thức 2003 2004 2005 04/03 05/04 Thanh toán Số Số tiền Số Số tiền Số Số tiền Số Số tiền Số Số tiền món món món món món 1. Thanh toán 2.438 182.228 710 106.536 -1.728 -75.692 500 151.225 -210 44.689 bằng séc 2. Uỷ nhiệm chi - 8.691 1.517.07 18.318 2.593.68 9.627 1.076.61 34.035 4.323.32 15.717 1.729.63 chuyển tiền 9 9 0 0 1 3.Loại khác 18.370 2.633.61 173.68 2.851.38 155.31 217.766 260.46 2.593.33 86.784 -258.045 8 1 4 1 5 9 Tổng doanh số 29.499 4.332.92 192.70 5.551.60 100.21 1.218.68 294.99 7.067.88 102.29 1.516.27 T2KDTM 5 9 9 0 4 9 4 0 5 Nguồn: Tài liệu tổng hợp - Phòng Kế toán NHNo & PTNN huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương 2 SV: Nguyễn Thị Thu Huyền Lớp 713- ĐH Kinh doanh& Công nghệ HàNội