Đề tài Những giải pháp khắc phục và mở rộng hoạt động tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh Ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm

Nội dung text: Đề tài Những giải pháp khắc phục và mở rộng hoạt động tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh Ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm

1. Chuyên đề tốt nghiệp Lời mở đầu Trong quá trình chuyển đổi từ kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường. Thì ngành ngân hàng giữ vai trò khá quan trọng trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Nhằm đáp ứng đầy đủ nhu cầu sản xuất kinh doanh, dịch vụ và xây dựng cơ sở hạ tầng. Nhà nước ta đã chú trọng việc mở rộng tín dụng - là nghiệp vụ mũi nhọn quyết định sự sống còn và phát triển của một ngân hàng thương mại. Trong những năm qua, chi nhánh Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam khu vực Gia Lâm đã góp phần tích cực vào việc mở rộng tín dụng ngắn hạn, cung ứng vốn cho các doanh nghiệp Nhà nước để phát triển kinh tế trên đại bàn khu vực Gia Lâm nói riêng và Hà Nội nói chung. Nhằm đẩy mạnh qýa trình công nghiệp hoá hiện đại hoá thủ đô. Xin chân thành cảm ơn ban Giám đốc cũng như cán bộ phòng nhất là phòng tín dụng của chi nhánh Ngân hàng đầu tư và Phát triển khu vực Gia Lâm đã quan tâm và tạo điều kiện tốt nhất giúp em hoàn thành bài viết này. Một lần nữa xen gửi lời cảm ơn đến chi nhánh Ngân hàng đầu tư và Phát triển khu vực Gia Lâm. Bố cục của đề tài gồm có 3 phần như sau: Phần I: Lý luận chung Phần II: Nội dung Trong phần này: đề tài đề cập đến quá trình hoạt động tín dụng của chi nhánh Ngân hàng đầu tư và Phát triển khu vực Gia Lâm từ năm 1997 - 2001 từ đó đánh giá kết quả và tìm kiếm những vướng mắc còn tồn tại trong hoạt động tại chi nhánh Dựa trên những vướng mắc đó để đưa ra những giải pháp khắc phục và mở rộng hoạt động tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh Ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. Phần III. Những đề xuất và kiến nghị. Kết luận Sinh viên thực hiện Đỗ Trường Giang 1
2. Chuyên đề tốt nghiệp Phần I: Lý luận chung Chương I: tín dụng ngân hàng I. Tín dụng ngân hàng, vai trò của tín dụng ngân hàng trong quá trình phát triển kinh tế 1. Khái niệm tín dụng ngân hàng Danh từ tín dụng xuất phát từ gốc La tinh Creditumco nghĩa là một sự tin tưởng, tín nhiệm lẫn nhau hay nói một cách khác đó là lòng tin. Theo ngôn ngữ dân gian Việt Nam thì tín dụng ngân hàng là quan hệ vay mượn lẫn nhau trên cơ sở hoàn trả cả gốc và lãi. Vay TDNH là hình thức phản ánh quan hệ vay và trả nợ giữa 1 bên là ngân hàng với 1 bên là các nhà sản xuất kinh doanh 2. Cơ sở ra đời và phát triển của tín dụng ngân hàng. Lịch sử phát triển cho thấy tín dụng là một phạm trù kinh tế và cũng là sản phẩm của nền sản xuất hàng hoá. Khi quá trình tự cung tự cấp bị đào thải để cho ra đời và phát triển nền kinh tế như hiện nay. Khi quá trình tự cung tự cấp không còn nữa thì có sự trao đổi hàng hoá với nhau và lúc này tín dụng cũng ra đời. Nó là động lực quan trọng để thúc đẩy nền kinh tế hàng hoá phát triển lên giai đoạn cao hơn. Các hình thức tín dụng trong lịch sử. 2.1. Tín dụng nặng lãi. Tín dụng nặng lãi hình thành khi xuất hiện sự phân chia giai cấp dẫn đến người giàu, người nghèo. Đặc điểm nổi bật của loại tín dụng này là lãi suất rất cao. Chính vì vậy tiền vay chỉ sử dụng vào mục đích tiêu dùng cấp bách, hoàn toàn không mang mục đích sản xuất nên đã làm suy giảm sức sản xuất xã hội. Nhưng đánh giá một cách công bằng tín dụng nặng lãi góp phần quan trọng làm tan rã kinh tế tự nhiên, mở rộng quan hệ hàng há tiền tệ, tạo tiền đề cho chủ nghĩa tư bản ra đời. 2
3. Chuyên đề tốt nghiệp 2.2. Tín dụng thương mại. Đây là hình thức tín dụng giữa các nhà sản xuất kinh doanh với nhau. Công cụ của hình thức này là thương phiếu thwng mại có đặc điểm là đối tượng cho vay là hàng hoá vì hình thức tín dụngđược dựa trên cơ sở mua bán chịu hàng hoá vì hình thức tín dụng được dựa trên cơ sở mua bán hàng hoá giữa các nhà sản xuất với nhau mượn cũng là các nhà sản xuất kinh doanh. Quy mô tín dụng bị hạn chế bởinguồn vốn cho vay, của từng chủ thể sản xuất kinh doanh. 2.3. Tín dụng ngân hàng. Là hình thức phản ánh quan hệ vay và trả nợ giữa một bên là các ngân hàng với một bên là các nhà sản xuất kinh doanh. Hình thức tín dụng hiện rõ ưu thế của mình so với hai hình thức tín dụng trên ở chỗ. Quy mô tín dụng lớn vì nguồn vốn cho vay là nguồn vốn mà ngân hàng có thể tập trung và huy động được trong nền kinh tế. Đây là hình thức tín dụng chủ yếu của nền kinh tế thị trường, nó đáp ứng nhu cầu về vốn cho nền kinh tế. Kịp thời khắc phục nhược điểm của các hình thức tín dụng khác trong lịch sử. 2.4. Vai trò của tín dụng đối với ngân hàng và đối với nền kinh tế. 2.4.1. Tín dụng đối với ngân hàng. Trong hoạt dộng sản xuất kinh doanh mục tiêu hàng đầu của doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế là đối đa hoá lợi nhuận, mục tiêu hàng đầu của ngân hàng. Một tổ chức kinh doanh tiền tệ cũng không nằm ngoài mục đích đó. Ngân hàng thu được lợi nhuận thông qua các hoạt động dịch vụ, cung cấp cho khách hàng như thanh toán, tư vấn quan trọng nhất là hoạt động cho vay (hoạt động tín dụng). Thật vậy, ngân hàng với tư cách là một trung gian tài chính kinh doanh trên nguyên tắc tiền gửi của khách hàng (nghiệp vụ huy động vốn) dưới hình thức tài khoản vãng lai và tài khoản tiền gửi. Trên cơ sở đó ngân hàng tiến hành các hoạt động cho vay dưới nhiều hình thức khác nhau, tuỳ theo yêu cầu vay của khách hàng. Sự chênh lệch giữa tiền lãi kiếm được thông qua hoạt dộng và tiền lãi phải trả cho các khoản huy động là lưọi nhuận thuđược. Đây chưa phải là toàn bộ lợi nhuận 3
4. Chuyên đề tốt nghiệp của ngân hàng, tuy nhiên nghiệp vụ tín dụng là nghiệp vụ chủ yếu của ngân hàng nó chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng số lợi nhuận của ngân hàng. Ngân hàng hoạt động trong môi trường cạnh tranh của cơ chế thị trường thì hoạt động tín dụng ngân hàng càng trở nên đa dạng. Đối với các ngân hàng thương mại để có thể tồn tại và phát triển trong môi trưòng cạnh tranh, góp phần thúc dẩy nền kinh tế xã hội. Hệ thống ngân hàng thương mại luôn phải tìm cách nâng cao chiến lược tín dụng bằng cách mở rộng tín dụng. Hiện nay trong nền kinh tế dòng tiền luân chuyển ở mọi trạng thái trong xã hội, vì vậy lượng tiền đọng lại ở hàng hoá chưa tiếp thu được hoặc khi đó đã bán nhưng lại chưa thu đưọc tiền về. Mà khi đó doanh nghiệp lại muốn đầu tư thêm vì vậy doanh nghiệp tìm đến tài khoản tín dụng. Khi thu lại được lượng tiền hàng đã bán trả nợ cho các tài khoản tín dụng. Vì vậy trong hiện nay việc mở rộng tín dụng rất cần thiết trong cơ chế thị trường góp phần phát triển kinh tế theo định hướng của Đảng và Nhà nước. 2.4.2. Vai trò tín dụng đối với nền kinh tế. Có thể nói sẽ là không tưởng khi nói đến phát triển kinh tế mà không có vốn hoặc không đủ vốn hay ở một khía cạnh khác sẽ thiếu chính xác, khi chỉ đề cập từ phía vốn đối với phát triển kinh tế. Bởi lẽ vốn được bắt nguồn từ nền kinh tế, nền kinh tế ngày càng phát triển thì càng có điều kiện tích tụ vốn nhiều hơn. Đối với nước ta, tại đại hội đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khoá VII của Đảng dã chỉ rõ "để công nghiệp hoá - hiện đại hoá cần huy động nhiều nguồn vốn trong nước là quyết định, nguồn vốn bên ngoài là quan trọng ". Nếu ta khẳng định quan niệm đúng về vốn thì sẽ giúp ta thể hiện được những tiềm năng về vốn, cũng từ đó có biện pháp khai thác và sử dụng đem lại hiệu quả với mục tiêu là chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá hiện đại hoá. Tín dụng ngân hàng đóng vai trò rất lớn trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. Chúng ta đều biết rằng muốn phát triển, kinh tế thì trước hết là phải có vốn (vốn bằng tiền). Để có vốn bằng tiền thì phải có tổ chức có đủ thẩm quyền, có chức năng huy động và tập trung) trước khi đem sử dụng. 4
5. Chuyên đề tốt nghiệp ở bất kỳ quốc gia nào thì cũng có hai tổ chức thực hiện công việc này là tổ chức tài chính (quỹ tài chính) và tổ chức tín dụng. Song chủ yếu là tài chính tín dụng. Vì Các Mác đã có câu viết "một mặt ngân hàng (tài chính tín dụng) là sự tập trung tự bán tiền tệ của những người có tiền cho vay, mặt khác đó là sự tập trung những người đi vay. Vậy tín dụng ngân hàng đã đóng vai trò quan trọng từ buổi sơ khai đến mô hình ngân hàng hiện đại ngày nay. Với khái niệm ấy đối với riêng trong lĩnh vực tín dụng là một vấn để vô cùng quan trọng trong sự phát triển kinh tế, xã hội. Có thể khái quát qua thực tiễn cho thấy hiệu quả của tín dụng ngân hàng - tín dụng ngân hàng đã góp phần làm giảm lượng tiền nhàn rỗi và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, là đòn bẩy kinh tế quan trọng thúc đẩy, mở rộng quan hệ giao lưu quốc tế tác động tích cực đến nhịp độ phát triển và thúc đẩy sự cạnh tranh trong nền kih tế thị trường. Nó góp phần quan trọng thực hiện chiến lược phát triển kinh tế, chống lạm phát tiền tệ. ý nghĩa để trở thành hiện thực. Khi vốn tín dụng ngân hàng thể hiện chức năng và vai trò của bản thân thì phát triển kinh tế trong bất kỳ lĩnh vực nào của sự nghiệp phát triển kinh tế đều đem lại những hiệu quả nhất định góp phần không nhỏ để thực hiện thắng lợi đường lối công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. II. Các loại hình tín dụng ngân hàng. Như chúng ta đã biết ngân hàng thu lợi nhuận thông qua các dịch vụ cung cấp cho khách hàng như: thanh toán, tư ấn nhưng hoạt động cho vay chiếm phần chủ yếu trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Tuỳ những tiêu thứ khác nhau và căn cứ vào đối tượng được cấp tín dụng. Việc cấp tín dụng thông qua các khoản cho vay được phân thành các hình thức cho vay khác nhau như: như cho vay theo mục đích sử dụng, căn cứ theo thời hạn cho vay, theo mức độ tín nhiệm của khách hàng, theo phương pháp hoàn trả, 1. Căn cứ theo mục đích sử dụng. Dựa vào căn cứ này thường được chia ra làm các loại. 5
6. Chuyên đề tốt nghiệp Cho vay bất động sản là loại cho vay liên quan đến việc mua sắm và xây dựng bất động sản nhà ở, đất đai, bất động sản trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại và dịch vụ. 2. Cho vay công nghiệp và thương mại. Là loại cho vay ngắn hạn để bổ sung vốn lưu động cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp thương mại và dịch vụ. 3. Cho vay nông nghiệp. Là loại cho vay để trang trải các chi phí sản xuất như: phân bón, thuốc trừ sâu, giống cây trồng, thức ăn cho gia xúc, 4. Cho vay các định chế tài chính. Cho vay các tinh chế tài chính bao gồm cấp tín dụng cho các ngân hàng, Công ty tài chính Công ty cho thuê tài chính, Công ty bảo hiểm, gửi tín dụng và các định chế tài chính khác. 5. Cho vay cá nhân. Là loại cho vay để đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng như mua sắm các dụng đắt tiền và các khoản cho vay để trang trải các chi phí thông thường của đời sống thông qua phát hành thẻ tín dụng. 6. Cho thuê. Cho thuê của các định chế tài chính bao gồm hai loại cho thuê vận hành và cho thuê tài chính tài sản cho thuê bao gồm bất động sản và động sản, trong đó chủ yếu là máy móc thiết bị. 7. Căn cứ vào thời hạn cho vay. Theo căn cứ này cho vay được chia ra làm 3 loại sau: 8. Cho vay ngắn hạn. Loại cho vay có thời hạn đến 12 tháng và được sử dụng để bù đắp sự thiếu hụt vốn lưu động của các doanh nghiệp và các nhucầu chỉ tiêu ngắn hạn. 9. Cho vay trung hạn. 6
7. Chuyên đề tốt nghiệp Theo quy định hiện nay của ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cho vay trung và có thời hạn có thời hạn trên 12 tháng đến 60 tháng. Tín dụng trung và dài hạn chủ yếu được sử dụng để mua sắm tài sản cố định, cải tiến hoặc đổi mới thiết bị, công nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh, xây dựng các dự án mới có quy mô nhỏ và thời gian thu hồi vốn nhanh. Trong nông nghiệp, chủ yếu cho vay trung hạn để đầu tư vào đối tượng sau: máy cày, máy bơm nước, xây dựng các vườn cây công nghiệp. Bên cạnh đầu tư cho tài sản cố định, cho vay trung và dài hạn còn là nguồn hình thành vốn lưu động thường xuyên của các doanh nghiệp đặc biệt là những doanh nghiệp mới thành lập. 10. Cho vay dài hạn. Cho vay dài hạn là loại cho vay có thời hạn trên 5 năm và thời hạn đối với chúng ta có thể lên đến 20 - 30 năm, một số trường hợp có thể lên tới 40 năm. Tín dụng dài hạn là loại tín dụng được cung cấp để đáp ứng các nhu cầu dài hạn như xây dựng nhà ở, các thiết bị, phương tiện vận tải có quy mô lớn xây dựng các xí nghiệp mới. Nghiệp vụ truyền thống của các ngân hàng thương mại là cho vay ngắn hạn đã chuyển sang kinh doanh tổng hợp và một trong những nội dung đổi mới đó là nâng cao tỷ trọng cho vay trung và dài hạn trong tổng số chủ nợ của ngân hàng. 1.1. Căn cứ vào mức độ tín nhiệm đối với khách hàng. 1.2. Cho vay bảo đảm. Là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc sự bảo lãnh cảu người thứ ba, mà việc cho vay chỉ dựa vào uytín của bản thân khách hàng. Đối với những khách hàng tốt trung thực trong kinh doanh, có khả năng tài chính mạnh, quản trị có hiệu quả thì ngân hàng có thể cấp tín dụng và uy tín của bản thân khách hàng mà không cần một nguồn thu nợ thứ hai. 1.3. Cho vay có bảo đảm. 7
8. Chuyên đề tốt nghiệp Là loại cho vay dựa trên cơ sở bảo đảm thứ thế chấp, cầm cố hoặc có sự bảo lãnh của người thứ ba. Đối với khách hàng không có uy tín cao đối với ngân hàng, khi vay vốn đòi hỏi phải có bảo đảm. Sự bảo đảm này là căn cứ pháp lý để ngân hàng có thêm một nguồn thứ ba, bổ sung cho nguồn thứ nhất thiếu chắc chắn. Trong những năm 90 các ngân hàng chỉ được phép cho vay có bảo đảm trừ các doanh nghiệp nhà nước kinh doanh có hiệu quả và cho vay hộ nông dân từ 5 triệu đồng trở xuống. Ngày 29/ 12/ 1999 chính phủ đã ban hành nghị định số 178/ 1999/ NĐ - CP về bảo đảm tiền vay của các tổ chức tín dụng. Theo nghị định này việc cho vay không bảo đảm được mở rộng hơn so với trước đây, cho phép các tài chính tín dụng khách hàng để cho vay không bảo dảm cho vay ngắn hạn, trung hạn, dài hạn để thực hiện các dự án đầu tư phát triển hoặc phương án sản xuất kinh doanh, dịch vụ và đời sống. Tuy nhiên khách hàng vay không bảo đảm phải hội đủ các điều kiện sau. - Có tín nhiệm với tài chính tín dụng cho vay trong việc sử dụng vốn vay trong việc sử dụng và trả nợ đầy đủ đúng hạn cả gốc và lãi. - Có dự án đầu tư, hoặc phương án sản xuất kinh doanh, dịch vụ khả thi có khả năng hoàn trả nợ hoặc có phương án phục vụ đời sống khả thi phù hợp với quy định của pháp luật. - Có khả năng tài chính để thực hiện nghĩa vụ trả nợ. - Cam kết thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tài sản theo yêu cầu của tài sản cố định nếu sử dụng vốn vay không đúng cam kết trong hợp đồng tín dụng: cam kết trở nợ trước hạn nếu không thực hiện được các biện pháp bảo đảm bằng tài sản. Tổng mức cho vay không bảo đản và điều kiện cho vay không bảo đảm cho ngân hàng nhà nước quy định. 1.4. Theo phương pháp hoàn trả: Dựa vào căn cứ này cho vay của ngân hàng thương mại được chia làm hai loại: 8
9. Chuyên đề tốt nghiệp 1.5. Cho vay có thời hạn: là loại cho vay có thoả thuận thời hạn trả nợ cụ thể theo hợp đồng: gồm. - Cho vay có nhiều kỳ hạn trả nợ cụ thể hay còn gọi là cho vay trả góp, là loại cho vay mà khách hàng phải hoàn trả vốn gốc và lãi theo định kỳ: loại cho vay này chủ yếu được áp dụng chung trong cho vay bất động sản, nhà ở thương mại, cho vay tín dụng, cho vay để mua sắm máy móc thiết bị. -Cho vay hoàn trả nợ nhiều lần nhưng không có kỳ hạn khá nợ. - Cụ thể mà việc trả nợ phụ thuộc vào khả năng tài chính của người đi vay hoặc cho vay nàt được áp dụng theo kỹ năng thấu chi. Đối với loại cho vay có thời hạn khách hàng có thể trả nợ. Chương II: Sự cần thiết phải nghiên cứu đề tài. I. Sự cần thiết phải nghiên cứu đề tài: Đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam hiện nay mới chỉ thực hiện các dịchvụ truyền thống của ngân hàng. Tín dụng là mảng hoạt động quan trọng và mang lại nguồn thu chủ yếu cho các ngân hàng, chính vì lẽ đó nên tại chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm cũng không phải là một ngoại lệ, hoạt động tín dụng nắm một vai trò quan trọng tại chi nhánh nhất là tín dụng ngắn hạn đem lại nguồn thu lớn nhất cho chi nhánh. Tại chi nhánh chỉ cho vay đối với các thành phần khinh tế quốc doanh là chủ yếu chưa thực sự khai thác đối với khách hàng thuộc thành phần kinh tế ngoài quốc doanh. Vậy để đảm bảo sự phát triển kinh tế liên tục và an toàn trong hoạt động của chi nhánh thì chi nhánh phải có chiến lược mở rộng cho vay đốivới các thành phần kinh tế đồng thời tăng khar năng ảnh hưởng của chi nhánh đối với nền kinh tế trên địa bàn từ đó tạo cơ sở vững chắc để mở rộng phạm vi hoạt động của chi nhánh đối với các khu vực lân cận. Qua thời gian thực tập tại chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm với sự giới thiệu rất tận tình cảu ban giám đốc cũng như các cán bộ của các phòng ban là các cán bộ phòng tín dụng tại chi nhánh về các nghiệp vụ mà chi nhánh đang áp dụng trong hoạt động kinh doanh. Từ đó đã giúp em thấy được mảng hoạt động chủ yếu tại chi nhánh cũng như thấy được những mặt mạnh và yếu 9
10. Chuyên đề tốt nghiệp còn hạn chế của mảng hoạt động tín dụng. Với sự tìm hiểu và nghiên cứu kỹ các mặt hạn chế thì cần phải tìm ra các giải pháp để khắc phục, và em với tư cách là mọt sinh viên thực tập tại chi nhánh cũng muốn góp một phần công sức nhỏ bé để tìm ra những giải pháp khắc phục hạn chế. Nên tôi quyết định đi vào tìm hiểu nghiên cứu để viết đề tài “mở rộng tín dụng ngắn hạn ”. Để góp phần cùng với chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm tìm ra những giải pháp mang tính cấp thiết và tối ưu nhất để khắc phục những khó khăn hiện nay. Rất mong ban lãnh đạo của chi nhánh xem và góp ý để đề tài được hoàn thiện và mang tính chất thực tế cao hơn, từ đó chi nhánh cóthể có thêm được những giải pháp những khó khăn cũng như mở rộng hoạt động tín dụng tại chi nhánh ở hiện tại cũng như trong tương lai. II. Mục đích của đề tài. Với thời gian và khả năng không cho phép để viết một đề tài mang tính thực tế cao nhưng đề tài cũng có những mục đích rõ ràng để phần nào góp công sức cùng với chi nhánh tìm ra những giải pháp hợp lý nhất để vừa đảm bảo mở rộng hoạt động tín dụng vừa đảm bảo an toàn không gặp phải rủi ro trong hoạt động của chi nhánh đó là điểm tối quan trọng trong nền kinh tế thị trường hiện nay. + Tìm ra những vướng mức và khó khăn trong hoạt động tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm trong thưòi gian qua. Từ đó xem xét và đánh giá những nguyên nhân đó để tìm ra những giải pháp mang tính cấp thiết để giải quyết khó khăn vướng mắc trên. + Tại chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm cho vay ngắn hạn là chủ yếu trong đó cho vay thành phần kinh tế quốc doanh chiếm đa số khoảng 96% còn cho vay đối với thành phần kinh tế ngoài quốc doanh chiếm một tỷ phần rất nhỏ khoảng từ 2% - 4% trong tổng dư nợ ngắn hạn của chi nhánh. Để đảm bảo tốc độ phát triển cũng như chiến lược phát triển của chi nhánh trong tương lai đòi hỏi chi nhánh phải mở rộng hoạt động tín dụng từ đó tăng thu nhập cho chi nhánh. Đây là mục đích chủ yếu mà đề tài đề cập tới và đưa ra giải pháp thực hiện để đạt mục đích quan trọng trong chiến lược phát triển của chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. 10
11. Chuyên đề tốt nghiệp Nâng cao chất lượng phục vụ của chi nhánh đồng thời tạo được danh tiếng và vị thế cho chi nhánh. Từ đó giúp chi nhánh có được nhiều khách hàng hơn và có điều kiện để nâng cao hay hiện đại hoá có số vật chất để mở rộng các dịch vụ trong hoạt động của chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. III. Nguồn số liệu phục vụ cho đề tài. Với sự giúp đỡn của ban giám đốc và các phòng ban, nhất là các cán bộ phòng tín dụng đã cung cấp những tài liệu hết sức quan trọng và cần thiết để phục vụ cho bài viết để bài viết được sinh động và mang tính thực tế cao bám xát với tình hình hoạt động kinh doanh của chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. 11
12. Chuyên đề tốt nghiệp Phần II. Nội dung Chương I: Khái quát về ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. I. Lịch sử ra đời và phát triển của chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển Gia Lâm. 1. Cơ cấu tổ chức chung tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. Mô hình hoạt động mà Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam đang xây dựng là: Mô hình Tổng công ty (một loại hình công ty đặc biệt chuyên hoạt động kinh daonh trong lĩnh vực Tài chính - ngân hàng). Hiện nay, mô hình Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam hướng tới là: Trở thành tập đoàn tài chính - Ngân hàng đa năng phát triển vững mạnh và tăng cường hộp nhập quốc tế. Cũng nằm trong mô hình chu đó, Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm cũng là một chi nhánh sở Gia dịch I trực thuộc Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam. Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm - trụ sở đóng tại số 558 đường Nguyễn Văn Cừ huyện Gia Lâm. Ngân hàng bao gồm 60 người, chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm là một trong những chi nhánh hoạt động kinh doanh liên tục và có hieẹu quả an toàn của Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam. Có được vị thế và kết quả hoạt động trên, bên cạnh những kinh nghiệm quý báu của các lớp cán bộ ngân hàng kế tiếp nhau với những khách hàng truyền thống trên địa bàn, cùng với vị trí kinh tế xã hội cửu ngõ của thu đô Hà Nội là lợi thế và thi trướng tốt để Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm hoạt động và phát triển. Về tổ chức, Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia lâm gồm 5 phòng bao gồm: Phòng tín dụng, Phòng kế toán, Phòng nguồn vốn và thanh toán quốc tế, 12
13. Chuyên đề tốt nghiệp Phòng giao dịch, phòng hánh chính quản trị - kho quỹ - kiểm soát. Chức năng và nhiệm vụ của từng phòng ban: 2. Cách thức tổ chức - chức năng và nhiệm vụ của từng phòng. 2.1. Phòng tín dụng. Phòng tín dụng có 1 trưởng phòng, 2 phó phòng và cán bộ tín dụng. Phòng thực hiện các nghiệp vụ tín dụng như: cho vay tín dụng ngắn, trung và dài hạn, thực hiện dịch vụ bảo lãnh như bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh tiền ứng trước theo yêu cầu của khách hàng. Bên cạnh đó phòng còn có chức năng thực hiện công tác Marketing, tìm kiếm khách hàng, mở rộng quy mô hoạt động trên mọi mặt theo kế hoạch kinh doanh hàng năm. 2.2. Phòng nguồn vốn và thanh toán quốc tế. Phòng có một trưởng phòng, một phó phòng và 4 cán bộ nghiệp vụ. Phòng có nhiệm vụ bảo đảm cung cấp kịp thời, đầy đủ nguồn vốn cho những nhu cầu tín dụng, chính sách kế toán, lên can đối nguồn, lập kế hoạch nguồn vốn, phối hợp chặc chẽ với phòng giao dịch để huy động vốn từ mọi nguồn trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, phòng còn thực hiện nghiệp vụ thanh toán quốc tế, đáp ứng mọi nhu cầu về thanh toán xuất nhập khẩu, nhận tiền gửi từ nước ngoài về và chuyển tiền ra nước ngoài. 2.3. Phòng kế toán. Phòng có một phó phòng và một trưởng phòng cùng 13 cán bộ nghiệp vụ. Phòng thực hiện công tác hạch toán kế toán, thanh toán tập trung, chuyển tiền điện tử, thanh toán bù trừ liên ngân hàng theo yệu cầu của nghiệp vụ kế toán và của khách hàng. Ngoài ra phòng còn có một bộ phận điện thanh toán riêng nên moi giao dịch về thanh toán, chuyển và nhận tiền luôn được đảm bảo nhanh chóng, bí mật à an toàn, thuận tiện đáp ứng kịp thời các nhu cầu củ khách hàng. 2.4. Phòng giao dịch (ba quầy giao dịch: tại 150 đường Ngô Gia Tự - thị trấn Đức Giang, số 70 phố hàng Chiếu và 21 phố Hàng Đậu - Hà Nội). Phòng có một trưởng phòng và có 9 cán bộ, phòng là nơi trực tiếp giao dịch với khách hàng nhằm huy động các nguồn vốn nhàn rỗi trong dâncư và các tổ chức 13
14. Chuyên đề tốt nghiệp kinh tế. Bên cạnh đó, phòng còn có thực hiện cho vay ngắn hạn cầm cố các chứng từ có giá, thuđổi ngoại tệ, chuyển tiền 2.5. Phòng hành chính quản trị, kho quỹ và kiểm soát. Phòng có một trưởng phòng và 10 cán bộ, phòng thực hiện công tác hành chính quản trị, công tác kho quỹ. Ngoài ra, phòng còn có bộ phận kiểm soát giúp cho ban giám độc kiểm tra, kiểm sáot việc chấp hành các chính sách của đáng, pháp luật của Nhà nước cũng như chế độ của ngành và của toàn chi nhánh. Phòng có một tổ chức bảo vệ thực hiện công tác bảo vệ an toàn tuyệt đối cho các hoạt động của chi nhánh trong suốt 24/24 giờ mỗi ngày. Nhìn chung, hoạt động giữa các phòng là độc lấp với nhau, chỉ mang tính hỗ trợ cùng phát triển và cùng chịu sự quản lý của Giám đốc và các phó giám đốc về tình hình hoạt động của mình, thực thi nhiệm vụ theo quyết định và uỷ quyền của giám đốc. 3. Sản phẩm tín dụng và dịch vụ ngân hàng của chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. Sản phẩm tín dụng. * Tín dụng ngắn hạn ngân hàng cung cấp cho khách hàng bao gồm: - Cho vay vốn lưu động theo hạn mức tín dụng thường xuyên hoặc theo hợp đồng thi công. - Cho vay hỗ trợ trong khi chờ thanh toán khối lượng của chủ đầu tư. - Cho vay ngoại tệ phục vụ nhập khẩu nguyên liệu, vật liệu cho sản xuất, thi công. - Cho vay bù đắp thiếu hụt tài chính tạm thời. - Cho vay đối ứng bằng tiền gửi. - Cho vay bước đệm chờ hoàn chỉnh hồ sơ đối với những dự án vay trung hạn. - Cho vay đối với các doanh nghiệp làm hàng xuất khẩu. - Cho vay chiết khấu, cầm cố các chứng từ có giá. - Cho vay nhu cầu tiêu dùng. 14
15. Chuyên đề tốt nghiệp - Cho vay theo hạn mức tín dụng dự phòng để mở L/C. - Cho vay chờ nguồn vốn đầu tư theo KHNN. - Cho vay theo cơ cehé tổng thầu. * Tín dụng trung và dài hạn (bằng VND và ngoai tệ). - Cho vay theo chỉ định của chính phủ. - Cho vay thương mại bằng VND và ngoại tệ. - Cho vay theo nguồn vốn uỷ thác. * Cho vay các loại khác. - Cho vay mua nhà trả góp. - Cho vay đồng tài trợ. - Cho vay xuất nhập khẩu và tài trợ xuất nhập khẩu. * Cho thuê tài chính (các thiết bị thi công, giao thông thuỷ lợi, phương tiện vận tải, các thiết bị văn phòng, các máy móc thiết bị khác ). * Các dịch vụ khách ngân hàng cung cấp cho khách hàng. - Nhận tiền gửi bằng VND và ngoại tệ với thời gian và lãi suất rất linh hoạt. - Thực hiện các dịch vụ chuyển tiền nhanh, thanh toán qua mạng máy tính trong và ngoài hệ thống Ngân hàng Đầu tư và phát triển trên phạm vi toàn quốc. - Chi trả kiều hối. - Thực hiện dịch vụ bảo lãnh các loại. Bảo lãnh trong xây dựng (gồm bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh thực hiện hợp đồng thi công xây lắp, bảo lãnh hoàn trả tiền trước, bảo lãnh bảo hành chất lượng công trình). Bảo lãnh hoàn thuế. Bảo lãnh chất lượng hàng hoá. Bảo lãnh nộp thuế nhập khẩu hàng tiêu dùng. 15
16. Chuyên đề tốt nghiệp - Dịch vụ thu đổi ngân phiếu. - Dịch vụ thu đổi ngoại tệ. - Dịch vụ giữ hộ các chứng từ có giá. 16
17. Chuyên đề tốt nghiệp Chương II. Thực trạng về hoạt động tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. I. Xem qua về quy trình tín dụng ngắn hạn được áp dụng tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. 1. Quy trình tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh. Quy trình tín dụng ngắn hạn được thực hiện (tuân thủ) theo trình tự gồm có 6 bước như sau: Bước 1: tiếp nhận và hướng dẫn khách hàng về hồ sơ vay vốn. - Phù hợp với nội dung theo hướng dẫn phụ lục: PL - 04/ QT triệu đồng - 04. + Hồ sơ pháp lý. + Hồ sơ khoản vay. + Hồ sơ đảm bảo tiền vay. Bước 2: thẩm định các điều kiện tín dụng. - Đánh giá chung về khách hàng theo phụ lục hướng dẫn PL - 05/QT - triệu đồng - 04: gồm có: + Năng lực pháp lý. + Mô hình tài chính, bố trí lao động. + Quản trị điều hành của doanh nghiệp. + Ngành nghề kinh doanh. + Các rủi ro chủ yếu. - Đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp. + Đánh giá về sự chính xác trung thực của báo cáo tài chính. + Phân tích đánh giá các chỉ tiêu kinh tế - tài chính. 17
18. Chuyên đề tốt nghiệp + Phân tích các tồn tại, nguyên nhân. - Phương án sản xuất kinh doanh, khả năng vay trả nợ, - Bảo đảm tiền vay. - Xác định phương thức và nhu cầu vay. - Xem xét khả năng nguồn vốn của chi nhánh. - Xem xét điều kiện thanh toán. Bước 3: xét duyệt cho vay ký hợp đồng tín dụng. - Cán bộ tín dụng lập trình cho vay theo mẫu BM - 01/QT - triệu đồng - 04 và kèm thoe hồ sơ vay vốn trình trưởng phòng tín dụng. + Trưởng phòng tín dụng ghi ý kiến vào tờ trình lãnh đạo. + Lãnh đạo: xem xét lại hồ sơ đưa ra quyết định. + Hoàn chỉnh các thủ tục khác theo quy định. + Ký kết hợp đồng tín dụng. - Soạn thảo hợp đồng tín dụng. Hợp đồng tín dụng ngắn hạn kiêm bảo đảm tiền vay áp dụng cho khách hàng là cá nhân hộ gia đình, hợp tác xã vay thoe món thoe mẫu số BM - 04/HĐ -FC - 08. Hợp đồng tín dụng ngắn hạn hạn mức đối với trường hợp xác định hạn mức tín dụng cho khách hàng theo mẫu số Bm - 06/HĐ - PC - 08. Giấy đề nghị kiêm hợp đồng chiết khấu hoặc cầm cố giấy tờ có giá trong trường hợp cho vay cần cố gắng tờ có giá. Mẫu số BM - 07/HOạT đẫNG - PC - 08. Giấy đề nghị kiêm hợp đồng chiết khấu giấy tờ có giá trong trường hợp chiết khấu giấu tờ có giá không hoàn lại mẫu số BM - 09 - PC - 08. Hợp đồng thế chấp cầm cố số BM - 07/HĐ - PC - 08. Hợp đồng quyền sử dụng đất BM - 19/HOạT đẫNG - PC - 08. 18
19. Chuyên đề tốt nghiệp Hợp đồng bảo lãnh bằng tài sản của bên thứ ba BM - 14/HOạT đẫNG - PC - 08. Văn bản bảo lãnh vay vốn của Tổng công ty đối với đơn vị thành viên là doanh nghiệp Nhà nước vay vốn mẫu số BM - 15/HĐ - PC - 08. Ký hợp đồng tín dụng, hợp đồng bảo đảm tiền vay. Kiểm tra lại các điều khoản của hợp đồng tín dụng, hợp đồng bảo đảm. Trình lãnh đạo ký duyệt. Bước 4: Giải ngân, theo dõi, giám sát việc sử dụng vốn vay. - Giải ngân: Các chứng từ chứng mình các nghiệp vụ phát sinh các hoạt động kinh doanh của khách hàng để ngân hàng căn cứ vào đó tiến hành giải ngân cho khách hàng. + Chứng từ của ngân hàng. + Trình duyệt giải ngân. - Theo dõi kiểm tra khoản vay: phụ lục hướng dẫn số PL - 09?QT - triệu đồng - 04. Bước 5: Thu nợ lãi và sử lý phát sinh. - Theo dõi thực hiện hợp đồng tín dụng của khách hàng. + Theo dõi trả nợ gốc của khách hàng. + Theo dõi trả nợi lãi của khách hàng. - Xử lý các phát sinh trong quá trình cho vay theo phụ lục hướng dẫn PL - 10/QT - triệu đồng - 04. - Xử lý tranh chấp hợp đồng tín dụng theo hướng dẫn về xử lý tranh chấp của hội sợ chính. Bước 6: Thanh lý hợp đồng tín dụng. - Tất toán khoản vay. - Giải toả các hợp đồng bảo đảm tài sản. 19
20. Chuyên đề tốt nghiệp + Kiểm tra tình trạng giấy tờ, tài sản thế chấp, cầm cố. + Thủ tục xuất kho giấy tờ, tài sản thế chấp cầm cố. - Thanh lý hơp đồng tín dụng. Quy trình tín dụng ngắn hạn được xây dựng làm cơ sở chung nhất để áp dụng đối với tất cả các loại cho vay ngắn hạn và áp dụng cho khách hàng mới có quan hệ tín dụng. Do đó nếu là khách hàng có quan hệ vayvốn thường xuyên đã làm mọt số thủ tục với tính chất từng khoản vay thì có thể bỏ qua những thủ tục không cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho khách hàng được vay vốn một cách nhanh nhất. 2. Lưu đồ tín dụng ngắn hạn. II. Thực trạng về hoạt động tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh. 1. Tình hình hoạt động của các doanh nghiệp Nhà nước. Những năm qua khu vực kinh tế Nhà nước đã có những biến chuyển tích cực trong hoạt động sản xuất kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm. Trong tổng sản phẩm xã hội đã tăng lên hiệu quả kinh doanh đã tăng số đơn vị kinh doanh kém hiệu quả đã được Nhà nước xử lý và kiêm quyết loại bỏ những doanh nghiệp thực sự không thể tồn tại được nữa chính điêù này đã làm cho chất lượng của các doanh nghiệp nhà nước được nâng lên đúng tầm. Doanh nghiệp Nhà nước là thành phần kinh tế chủ đạo trong đường lối phát triển kinh tế đa thành phần như ở nước ta hiện nay. Tuy nhiên những tiến bộ đã đạt được chưa đáp ứng được yêu cầu và chưa tương xứng với năng lực hiện có, còn rất nhiều khó khăn cần phải được chính phủ quan tâm và giải quyết triệt để. Trong quá trình công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước thì việc Nhà nước chú trọng và tập trung cho phát triển các doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong các ngành mang tính then chốt như ngành xây dựng cơ bản, chế tạo thiết bị cơ sở vật chất, và ngành khai thác đều được nhà nước đặc biệt quan tâm và ưu đãi về mọi mặt. Do ý thức về vai trò chủ đạo của các doanh nhgiệp nhà nước trong qúa trình chuyển đổi nền kinh tế nhiều thành phần do đó đã tập trung đầu tư vốn cho các doanh nghiệp nhà nước làm cho tốc đông tăng trưởng của của doanh nghiệp nhà nước tăng nhanh. Tuy nhiên muốn cho doanh nghiệp nhà nước thực sự là đóng 20
21. Chuyên đề tốt nghiệp vai trò chủ đạo thì cần phải tập trung phát triển hơn nữa. Hiện nay đa số các doanh nghiệp nhà nước đều gặp khó khăn về vốn để dùng vào sản xuất kinh doanh. ở nước ta thì hoạt động ngân hàng đã tồn tại và phát triển hơn 50 năm qua, có tác dụng rất quan trọng đối với việc đảm bảo vốn để giải quyết các nhu cầu phát triển kinh tế của nhà nước cũng như phát triển xã hội trong tương lai. Vai trò quan trọng đó được thể hiện do nét trong giai đoạn đổi mới đất nước. Tuy nhiên trong hoạt động tín dụng ngân hàng còn bộc lộ nhiều khiếm khuyết và hạn chế sau: Tín dụng ngân hàng thực sự chưa đảm bảo được nguồn vốn đáp ứng cho nhu cầu vay của các doanh nghiệp nhất là vốn trung và dài hạn. Mức lãi suất tín dụng áp dụng đối với các khoản tín dụng thực sự chưa hợp lý. Hiệu quả tín dụng chưa cao, chính sách và cơ chế tín dụng chung thực sự chưa hợp lý. Các ngân hàng chỉ mới chú trọng đến việc cấp tín dụng cho các doanh nghiệp mà chưa thực sự xem xét kỹ là doanh nghiệp dùng vốn vay vào mục đích gì, đó phải chăng là một lỗ hổng trong cho vay của ngân hàng, ngân hàng với ý nghĩ là đã cho doanh nghiệp Nhà nước thì kiểu gì cũng sẽ thu hồi đựoc nợ nếu không thu hồi được thì cũng được Nhà nước xoá nợ hay trả nợ thay cho doanh nghiệp nhà nước. Chính vì điềunày mà trong mấy năm qua hoạt động của các ngân hàng không được tốt chất lượng tín dụng kém, tỷ lệ nợ quá hạn từ các doanh nghiệp Nhà nước tăng nhanh. Đó là nguyên nhân dẫn đến hoạt động kém của các ngân hàng lần các doanh nghiệp nhà nước vay vốn để khắc phục những yếu kém này. Về phía doanh nghiệp: nhà nước đã có những quyết định loại bỏ những doanh nghiệp làm ăn thua lỗ kéo dài và khuyến khích tạo điều kiện cho các doanh nghiệp làm ăn phát đạt được vay vốn đồng thời nâng cấp trình độ quản lý của các lãnh đạo các doanh nghiệp thường xuyên toỏ chức kiểm tra giám sát các hoạt động của doanh nghiệp có biểu hiện không lãnh mạnh để có những điều chỉnh và xử lý kịp thời. Về phía ngân hàng: Tăng cường tích luỹ và huy động vốn để đáp ứng đủ nhu cầu của các doanh nghiệp. Giảm đơn giảm hoá các thủ tục vay vốn tạo điều kiện 21
22. Chuyên đề tốt nghiệp thuận lợi cho khách hàng vay vốn. Tăng cường và xem xét kỹ các phương án sản xuất kinh doanh muốn vay vốn tại ngân hàng. Đồng thời tăng cường kiểm tra giám sát việc sử dụng vốn của các doanh nghiệp xem có đúng mục đích như đã cam kết trong hợp đồng tín dụng hay không. 2. Tình hình huy động vốn tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. 2.1. Huy động vốn từ các tổ chức kinh tế từ năm 1997 - 2001. Với đặc tính quan trọng của vốn trong hoạt động của ngân hàng. Vốn quyết định sự tồn tại và hoạt động của một ngân hàng, nên việc tạo vốn để hoạt động là tương đối quan trọng đối với một ngân hàng nhất là trong cơ chế thị trường hiện nay, nhà nước ta đã thực hiện chính sách mở cửa để tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế phát triển. Từ đó tạo điều kiện cho các ngân hàng có thể huy động của nhiều vốn hơn trong nền kinh tế hay tận dụng được tối đa các nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi vào đầu tư phát triển kinh tế các ngân hàng có thể đưa ra nhiều hình thức huy động vốn khác nhau để thu hút nguồn vốn nhàn rỗi. Tại chi nhánh (CN) Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm, việc huy động vốn đã có những bước tăng trưởng đáng kể qua các năm từ 1997 - 2001. CN đã có những giải pháp huy động vốn rất tốt để có thể có được những nguồn vốn lớn từ các tổ chức kinh tế với mức chi phí thấp mà vẫn đảm bảo được quyền lợi của khách hàng điều này được thể hiện rất rõ qua những số liệu thực tế sau đây. Triệu VND 198.034 200 180 160 140 120 100 Năm 80 68.920 60 35.970 40 20.400 28.210 20 0 1997 1998 1999 2000 2001 Năm Hình I 22
23. Chuyên đề tốt nghiệp Ta thấy như trên biểu đồ tốc độ tăng về huy động vốn từ 1999 - 2001 là rất đáng kể nó thể hiện sự đúng đắn trong việc hoạch định chiến lược và thực hiện chiến lược huy động vốn của chi nhánh trong bối cảnh sự canh tranh giữa các ngân hàng la rất quyết liệt. 2.2. Huy động vốn từ dân cư. Các ngân hàng hiện nay phần nào đã thấy được nguồn vốn từ trong dân cư là rất lớn. Nhưng để huy động được hết và dùng vào kinh doanh thì quả rất khó. Nên đòi hỏi các ngân hàng phải đưa ra nhiều hình thức huy động với mức lợi tức cao cho khách hàng gửi tiền và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho khách hàng. Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm cũng đã rất nhạy cảm để bắt nhịp và phát triển ra những yếu tố đó và họ đã đưa ra nhiều hình thức như sau: nhận tiền gửi tiết kiệm, phát hành kỳ phiếu, trái phiếu điều này được chứng minh qua các con số thực tế sau: Bảng 1: Tình hình huy động vốn Đơn vị tính: triệu đồng Năm Huy động dân cư (triệu VND) Tổng số Tiết kiệm Kỳ phiếu Trái phiếu 1997 21.103 16.145 1.151 3.807 1998 44.142 22.635 16.773 4.734 1999 66.218 53.114 2.792 10.931 2000 75.218 56.249 5.704 13.266 2001 157.578 102.725 40.578 14.275 Nguồn: Phòng nguồn vốn 23
24. Chuyên đề tốt nghiệp Nói chung tình hình huy động vốn tại chi nhánh là tương đối tốt với tổng số chỉ tiêu qua các năm như sau: Triệu VND 400 355.621 350 300 250 200 Năm 144.138 150 102.807 100 72.343 41.503 50 0 1997 1998 1999 2000 2001 Năm Hình 2 Nhìn vào biểu đồ ta thấy tình hình tăng trưởng của nguồn vốn huy động là tương đối cao đối với một chi nhánh không phải là lớn như chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. Hiện nay với mức vốn hoạt động trên 800 tỷ VNĐ so với mức vốn mà chi nhánh huy động được là 355.612 triệu thì quá là nhỏ bé nên đòi hỏi chi nhánh cần phải nỗ lực hơn trong việc huy động vốn để có thể chủ động được đối với những khoản cho vay mà cần đến vốn lứon, giúp chi nhánh chớp được thời cơ kinh doanh cùng như có được một khách hàng lớn từ đó nâng cao đưọc vị thế cũng như tiếng tăm của chi nhánh - trong tương lai. Kết quả huy động vốn của chi nhánh để đảm bảo cho hoạt động kinh doanh là không thể phủ nhận, nó được thể hiện qua các con số trên thực tế tại chi nhánh. Để đạt được kết quả này chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm đã có những phương pháp huy động vốn và xây dựng kế hoạch huy động một cách cụ thể và xác thực với tình hình kinh tế của khu vực của phòng nguồn vốn nó vừa phù hợp với tình hình thực tế lại vừa đáp ứng được lợi ích của khách hàng gửi tiền. Tại sáo ta lại nói được như vậy là vì với sự cạnh tranh quyết liệt giữa Ngân hàng thương mại trong nền kinh tế thị trường hiện nay vừa đỏi hỏi phải hoạt động 24
25. Chuyên đề tốt nghiệp hiệu quả và an toàn vừa phải cung cấp vốn một cách nhanh nhất cho các thành phần kinh tế để thúc đẩy nền kinh tế phát triển theo đường lối công nghiệp hoá hiện đại hoá do nhà nước đề ta muốn làm được như vậy thì phải cần có một nguồn vốn ổn định và đầy đủ để đáp ứng. Đây là vấn đề rất khó vì theo cá tính của người Việt Nam mọi sự tích luỹ về của cải đều được cất giữ ở nhà họ không tin tưởng khi đem đi gửi ở ngân hàng. Điều này là rất quan trọng đối với một ngân hàng nếu muốn có được nguồn vốn dồi dào này thì ngân hàng phải tạo niềm tin đối với người dân và khuyến khích họ gửi tiền vào ngân hàng với rất nhiều hình thức khác nhau từ sự phát hiện đó chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm và nhất là các cán bộ phòng nguồn vốn đã đưa ra và đa dạng hoá các phương thức huy động vốn để thu hút lượng tiền nhãn rỗi ngoài dân cư vào chi nhánh đem đầu tư phát triển kinh tế. Khu vực nói riêng và toàn xã hội nói chung, các sản phẩm của phòng nguồn vốn bao gồm. Huy động tiền gửi tiết kiệm với rất nhiều mức lãi suất khác nhau và kỳ hạn khác nhau, đồng thời đa dạng các phương thức rút tiền của khách hàng khi họ cần rút tiền nguồn vốn này chiếm 28,89% trong tổng nguồn vốn phát hành kỳ phiếu trái phiếu với mức lãi suất trả trước, trả sau và có nhiều loại kỳ hạn cho khách hàng lựa chọn nguồn vốn này chiếm 15,42% trong tổng nguồn vốn. Ta xem qua cơ cấu về huy động vốn tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm làm qua các năm từ 1997 - 2001 để có những nhận xét chính xác về tình hình huy động vốn của chi nhánh. Biểu 2: Tăng trưởng huy động vốn Đơn vị: % Năm Tổng số Tiền gửi của Huy động dân cư dư TCKT Tổng số Tiết kiệm Kỳ phiếu Trái phiếu 1997 100% 49,15% 50,85% 38,90% 2, 77% 9,17% 1998 100% 38,98% 61,02% 31,29% 23,18% 6,54% 2000 100% 34,99% 65,01% 51,66% 2,72% 10,63% 2001 100% 55,69% 44,31% 28.89% 11,41% 4,01% Nguồn: Phòng nguồn vốn 25
26. Chuyên đề tốt nghiệp Ta thấy cơ cấu huy động vốn tại chi nhánh là tương đối cân bằng giữa nguồn vốn huy động trong dân và nguồn vốn huy động từ các TCKT. Trong tương lai chi nhánh cần chú trọng và khai thác nguồn vốn trong dân nhiều hơn bởi vì nguồn vốn nhàn rỗi mà người dân nắm giữ mới chỉ được các ngân hàng khai thác khoảng tầm 65% vậy là còn khoảng 35% mà các ngân hàng chưa khai thác. 3. Tình hình hoạt động tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh. 3.1. Hoạt động tín dụng ngắn hạn đối với các thành phần kinh tế quốc doanh. Tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm từ năm 1997 - 2001. Tín dụng là một mảng hoạt động mang tính chủ đạo trong các ngân hàng. Vì nó mang lại phần lớn thu nhập cho ngân hàng giúp ngân hàng phát triển và tồn tại. Chính vì lẽ đó tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm cũng không phải là một ngoại lệ. Từ năm 1997 trở lại đây chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm thực hiện các chính sách tín dụng của sở giao dịch I Ngân hàng Đầu tư và phát triển, hướng dẫn áp dụng đối với các khách hàng muốn đặt quan hệ tín dụng với chi nhánh là tương đối tốt. Từ đó tạo nền móng an toàn cho hoạt động tín dụng tại chi nhánh điều này là rất cần thiết đối vơí một ngân hàng góp phần đảm bảo an toàn chung cho hoạt động của toàn hệ thống ngân hàng. Tai chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia lâm việc hoạt động tín dụng chủ yếu là cho vay ngắn hạn là chủ yếu, nhưng trong cho vay ngắn hạn thì cho vay đối với các thành phần kinh tế trong quốc doanh chiếm đa số so với vay kinh tế ngoài quốc doanh trong năm 1997. Tổng chi nợ của chi nhánh là 131.409 triệu trong đó tín dụng ngắn hạn là 110.225 (triệu VND) ta thấy một con số rất lớn dành cho tín dụng ngắn hạn. Điều này chứng tỏ rằng tín dụng kinh doanh của chi nhánh. Nó là nguồn đem lại lợi nhuận chủ yếu cho chi nhánh. Chính sự quan trọng đó nên trong hoạt động tín dụng của mình, chi nhánh thực hiện cho vay chủ yếu là các doanh nghiệp nhà nước trongđó cho vay các doanh nghiệp xây dựng chiếm đa số trong tổng dư nợ ngắn hạn tại chi nhánh. Bên cạnh đó chi nhánh cũng đã bước dần xâm nhập và tiến hành cho vay đối với thành phần kinh tế ngoài quốc 26
27. Chuyên đề tốt nghiệp doanh, trong năm 1997 doanh số cho vay đối với nền kinh tế ngoài quốc doanh là: 893 triệu VND. Đối với cho vay trung và dài hạn chi nhánh nó chiếm một con số rất nhỏ. Ta xem qua về tình hình hoạt động tín dụng chi nhánh trong năm 1997 dựa trên các con số trong thực tế sau đây sẽ nói lên phần nào kết quả hoạt động của chi nhánh. Biểu 3: Tình hình cho vay năm 1997 Đơn vị: triệu đồng Năm Tổng dư nợ Ngắn hạn Trung hạn Dài hạn ODA Tài trợ XNK 131.409 110.225 171 12.808 5.321 2.883 1997 100% 83,88% 0,13% 9,75% 4,05% 2,19% Nguồn: Phòng tín dụng Kết quả đạt được trong 1997 là rất đáng khích lệ đối với một chi nhánh vừa mới tách khỏi Ngân hàng Đầu tư và phát triển Hà Nội. Để đạt được kết quả này thì chi nhánh đã biết vượt lên trên những khó khăn về cơ sửo vật chất để khắc phục và tạo cho mình một phong cách làm việc độc lập từ đó có chiến lược thu hút khách hàng về mình mà trước mắt để đảm bảo cho hoạt động của chi nhánh được an toàn thì chi nhánh bước đầu mới chỉ khai thác của khách hàng là doanh nghiệp Nhà nước. Tất cả những món ay được thực hiện tại chi nhánh đều có chất lượng rất tốt và khách hàng đều hoàn thành nghĩa vụ của mình đối với ngân hàng về khoản vay của họ điều này được chứng minh là nợ quá hạn tại chi nhánh năm 1997 là rất thấp chỉ có 623 triệu VND chiếm khoảng 0,34% tổng dư nợ có được kết quả này là do chi nhánh cho vay chủ yếu là các doanh nghiệp nhà nước, chi nhánh đã có một bước khởi đầu tốt tạo điều kiện nâng cao vị trí và vai trò của chi nhánh trong tương lai. Bước sáng năm 1998 chi nhánh tiếp tục phát huy những gì đã đạt được đồng thời mở rộng phạm vi hoạt động đa dạng các hình thức cho vay để nâng cao vị thế của chi nhánh đồng thời tăng lợi nhuận trong hoạt động cho chi nhánh. Điều này được thể hiện qua doanh số cho vay (dư nợ của chi nhánh) là 183050 triệu VN đã 27
28. Chuyên đề tốt nghiệp tăng so với năm 1997 là 39,3% một sự tăng trưởng đáng kể. Trong đó dư nợ cho vay ngắn hạn là 137.642 tăng so với 1997 là 24,87% tăng khoảng 27417 triệu VND. Cho vay đối với doanh nghiệp Nhà nước là: 135.965 triệu VND. Ta thấy khoản cho vay đối vưói doanh nghiệp Nhà nước chiếm đa số trong cho vay ngắn hạn, điều này chứng tỏ chi nhánh vẫn cho vay doanh nghiệp Nhà nước là chủ yếu mà trong đó lại chỉ cho vay các doanh nghiệp xây lắp là chính, chi nhánh chưa thực sự khai thác hết nguồn khách hàng tiềm ẩn trong các doanh nghiệp Nhà nước hoạt động trong các lĩnh vực dịch vụ thương mại Chi nhánh với con số tăng đáng kể trong cho vay đối với DNNN đã cho thấy phần nào. Sự hiệu quả trong phương hướng hoạt động. Chính sự hiệu quả này đã tạo cho chi nhánh đã phát triển mới trong những năm tiếp theo. Chi nhánh đã phát huy được vị trí và khả năng của mình trong trong việc duy trì khách hàng truyền thống của ngân hàng. Chi nhánh qua các năm hoạt động đã có 1 số lượng tương đối lớn. Các khách hàng là các doanh nghiệp xây lắp có quan hệ tín dụng sòng phẳng và uy tín với ngân hàng nên ngân hàng đã xếp cacs doanh nghiệp xây lắp các các khách hàng truyền thống của chi nhánh. Với phong cách làm việc nhiệt tình của các cán bộ chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm đã tạo được ấn tượng đối với khách hàng từ đó. Các khách hàng là các doanh nghiệp đều có xu hướng đến đặt quan hệ với chi nhánh nhiều hơn thông qua các con số về số chi nợ tại chi nhánh trong 1998 như sau: Bảng 4: Tình hình tín dụng năm 1998 Đơn vị: triệu đồng Năm Tổng dư Ngắn Trung Dài hạn Vốn Tài trợ nợ hạn hạn ODA XNK 1998 183.050 137.642 4.641 15.969 4.262 20.535 100% 75,19% 2,54% 8,72% 2,33% 11,22% (Nguồn từ phòng tín dụng) Trong năm 1998 chi nhánh đã bắt đầu mở rộng tín dụng trung và dài hạn góp phần vào làm tăng doanh thu cho chi nhánh. Chi nhánh đã bắt đầu phát hiện và thấy 28
29. Chuyên đề tốt nghiệp đượctầm quan trọng của ngân hàng, chủ yếu chi nhánh cho vay đối với các DNNN. Mặc dù chi nhánh đã mở rộng cho vay trung và dài hạn nhưng nó vẫn chỉ chiếm 1 phần nhỏ ttrong tổng dư nợ. Tín dụng ngắn hạn vẫn giữ vai trò quan trọng đối với một chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm. Chất lượng của các khoản tín dụng là tương đối tốt trong năm 1998 nợ quá hạn chiếm 0,2% tổng dư nợ một con số rất ít nó giảm so với năm 1997 là 0,14% để có được kết quả thực sự ấn tượng này chi nhánh đã không ngừng nâng cao kỹ thuật thẩm định hồ sơ các khoản vay đồng thời tăng cường việc giám sát sử dụng khoản cho vay và giám sát sử dụng tiền vay đã làm cho chất lượng các khoản vay tại chi nhánh tăng lên đồng nghĩa với uy tín của chi nhánh cũng được nâng lên một tầm cao mới điều này là rất có lợi khi chi nhánh trong việc mở rộng phạm vi hoạt động, tăng khả năng cạnh tranh của chi nhánh. Danh mục các khách hàng truyền thống của chi nhánh cũng tăng lên bây giờ không chỉ có các khách hàng trên địa bàn Hà Nội mà khách hàng của chi nhánh còn có cả ở các tỉnh lân cận như Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình Năm 1999 cũng là một năm hoạt động thành công của chi nhánh với mức dư nợ lên đến 240.262 triệu VNĐ, trong đó cho vay ngắn hạn là: 193.582 triệu VNĐ. Cho vay ngắn hạn đối với thành phần kinh tế quốc doanh chiếm chủ yếu khoảng 191.641 triệu VNĐ, nó tăng so với năm 1998 là 55.676 triệu VNĐ, ta thấy các doanh nghiệp đã đến với chi nhánh ngày một nhiều điều này giúp cho chi nhánh mở rộng thêm thu nhập trong hoạt động để có được kết quả này là nhờ vào sự năng động và sáng tạo trong công việc của các cán bộ trong chi nhánh nhất là các cán bộ tín dụng những người trực tiếp giao dịch với khách hàng đó là một nguyên nhân rất cơ bản đem lại sự thành công cho chi nhánh trong năm 1999. Bên cạnh những thành công đó chi nhánh vẫn còn những khó khăn nhất định trong việc triển khai mở rộng tín dụng ra các lĩnh vực dịch vụ và thương mại Lý do là: chi nhánh chưa thực sự khai thác vào lĩnh vực rất có triển vọng này. Nói chung năm 1999 cũng là một năm rất thành công của chi nhánh. Ta có thể xem qua mức dư nợ tín dụng của năm 1999 là: 29
30. Chuyên đề tốt nghiệp Bảng 5: Tình hình tín dụng 1999 Đơn v: triệu đồng Năm Tổng dư Ngắn Trung Dài hạn Vốn Tài trợ nợ hạn hạn ODA XNK 1999 240.262 193.582 13.042 17.127 2.533 13.979 100% 80,57% 5,43% 7,13% 1,05% 5,82% (Nguồn phòng Tín dụng) Chi nhánh đã bắt đầu tăng cho vay đối với tín dụng trung và dàihạn để thu về phần lợi nhuận lớn hơn, và có thể quan hệ được với những khách hàng lớn. Bên cạnh đó chi nhánh cũng tiến hành cho vay theo chỉ định của chính quyền từ nguồn vốn ODA và cũng thực hiện cho vay tài trợ XNK đối với các doanh nghiệp nhà nước kinh doanh XNK đaylà hình thức hoạt động không mang tính chủ yếu tại chi nhánh. Năm 2000 với tính chất quan trọng là một năm khởi đầu cho thế kỷ 21, là năm bắt đầu cho việc thực hiện kế hoạch phát triển của chi nhánh trong giai đoạn mới. Chi nhánh đã lấy năm 2000 làm bàn đạp để vươn tới những tầm cao mới trong hoạt động của mình, phấn đấu trở thành một trong những ngân hàng hoạt động an toàn và hiệu quả nhất trên địa bàn . Ta đi sâu vào hoạt động của chi nhánh trong năm 2000 để biết một cách chính xác về những gì mà chi nhánh đã đạt được trong năm qua. Với mức tổng dư nợ năm 2000 là 455.594 triệu VNĐ nó đã tăng lên rất nhiều so với năm 1999, theo thống kê của chi nhánh thì năm 2000 tín dụng ngắn hạn chiếm khoảng 74,48% trong tổng dư nợ tức là khoảng 339.325 triệu VNĐ trong đó cho vay đối với các DNNN là 337.384 triệu VNĐ. So với năm 1999 năm 2000 tăng lên 321.708 triệu VNĐ. Ta thấy năm 2000 thực sự là một năm nền móng cho sự tăng trưởng và phát triển củachi nhánh với những con số thực tế rất thuyết phục đã đưa ra ở trên. Một điều nổi bật trong những con số thực tế là việc chi nhánh thực hiện cho vay đối với các DNNN là rất lớn nó chiếm phần lớn trong hoạt động cho vay của chi nhánh. Ngày càng nhiều những DNNN đến với chi nhánh, đây là một 30
31. Chuyên đề tốt nghiệp kết quả rất tốt đáng khích lệ đối với một chi nhánh không phải là quá lớn và cơ sở vật chất cũng không phải là quá hiện đại mà vẫn đang trong quá trình xây dựng hoàn thiện và phát triển. Các DNNN họ tìm đến chi nhánh phải chăng là chi nhánh có mức lãi suất cho vay một cách đầy mạo hiểm. Cái này là hoàn toàn không phải là không những chi nhánh không cho vay một cách đầy mạo hiểm mà họ có xem xét rất kỹ hồ sơ xin vay vốn của các DNNN mà họ còn thu thập được các thông tin về khách hàng vay vốn của mình và xem xét rất kỹ tính khả thi và nguồn trả nợ dự án sử dụng tiền vay. Chính sự chặt chẽ ngay từ bước đầu trong việc ký hợp đồng tín dụng mà chi nhánh đã đảm bảo được an toàn cho hoạt động của chi nhánh mà còn làm cho khách hàng khi đến với ngân hàng cũng cảm thấy tin tưởng năng lực của chi nhánh. Những con số thống kê của phòng tín dụng về sự hoạt động của chi nhánh trong năm 2002 đã nói lên sức bật mới của chi nhánh. Chính sự hiệu quả trong hoạt động đã tạo cho chi nhánh có một chỗ đứng rất vững chắc trong hệ thống và trở thành một ngân hàng quan trọng cung cấp vốn chủ yếu cho các doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn khu vực Gia Lâm nói riêng và khu vực Hà Nội nói chung. Chi nhánh đã có được những khách hàng ở các tỉnh thành phố khác đến giao dịch như ở Hải Phòng, Hải Hưng Đó là những con số không thể phủ nhận được nó nói lên quy mô hoạt động của chi nhánh. Biểu 6: Tình hình tín dụng năm 2000 Năm Tổng dư Ngắn Trung Dài hạn Vốn Tài trợ nợ hạn hạn ODA XNK 2000 455.594 339.325 31.322 74.512 793 9.541 100% 74,48% 6,9% 16,35% 0,17% 2,09% (Nguồn Phòng Tín dụng) Nhìn vào bảng tổng kết hoạt động tín dụng năm 2000 của chi nhánh: Tín dụng ngắn hạn vẫn chiếm một vị trí quan trọng trong hoạt động, chi nhánh đã cho vay nhiều hơn vào cho vay trung và dài hạn đối với các DNNN. Trong tương lai chi nhánh cần phải có chiến lược mở rộng tín dụng trung và dài hạn đây là một mảng 31
32. Chuyên đề tốt nghiệp hoạt động không thể thiếu được trong hoạt động của chi nhánh nếu chi nhánh muốn có được thu nhập cao hơn bởi vì trong tương lai việc vay vốn của các doanh nghiệp đều dùng cho các dự án có thời gian hoạt động lâu dài nên cần vốn trung và dài hạn. Chi nhánh cũng đi vào khai thác những khách hàng là cá nhân kinh doanh muốn vay vốn tại chi nhánh thì chi nhánh cũng xem xét và đáp ứng nhu cầu của khách hàng nhưng đa số các khảon vay được chi nhánh thực hiện là 100% giá trị tài sản đảm bảo cho khoản vay. Năm 2000 tại chi nhánh chất lượng hoạt động tín dụng là rất hoàn hảo tại sao ta lại có thể được như vậy là vì: trên thực tế tại chi nhánh tất cả các khoản nợ khi đến hạn khách hàng đều hoàn thành tốt trách nhiệm và nghĩa vụ của mình với ngân hàng cho nên trong năm 2000 chi nhánh không có nợ quá hạn và nợ khó đòi đây là kết quả rất tốt. Nó giúp cho chi nhánh trở thành mộtt rong 15 chi nhánh đứng đầu của NHĐT và PT. Năm 2001, mới thực sự là một năm chi nhánh gặt hái được nhiều thành công nhất kể từ năm 1997 trở lại đây với mức tổng dư nợ lên đến mức kỷ lục đạt tới 875.763 triệu VNĐ, tăng lên rất nhiều so với năm 2000 là: 420.169 triệu VNĐ. Trong tổng dư nợ năm 2001 thì tín dụng ngắn hạn chiếm 673.049 triệu VND. Các DNNN trong năm 2001 đã tìm đến chi nhánh rất nhiều để đặt quan hệ vay vốn với ngân hàng. Ngân hàng đã đáp ứng phần nào nhu cầu vốn cho doanh nghiệp. Chi nhánh đã đẩy mạnh cho vay với phương châm phụcvụ tối đa nhu cầu của khách hàng đồng thời đảm bảo an toàn tuyệt đối trong hoạt động. Chính điều này đã làm cho các doanh nghiệp muốn quan hệ với chi nhánh nhiều hơn bởi vì họ tin tưởng vào khả năng cung ứng vốn của chi nhánh, đồng thời các doanh nghiệp thích sự nhanh chóng và gọn nhẹ trong thủ tục vay vốn mà chi nhánh áp dụng đối với khách hàng, nhưng vẫn đảm bảo được tính đầy đủ và đúng qui định của Sở giao dịch. Các doanh nghiệp đến với chi nhánh đều phải ngạc nhiên vì phong cách làm việc rất khoa học và có hiệu quả của các cán bộ tại chi nhánh. Đến với chi nhánh khách hàng còn được tư vấn không những về mặt thủ tục xin vay và các thủ tục có liên quan khác mà khách hàng còn được các cán bộ phòng tín dụng tư vấn về ngành nghề và lĩnh vực kinh doanh . Việc cấp phát (giải ngân) cho các khoản vay đều được chi nhánh thực hiện một cách nhanh nhất hiệu quả nhất của khách hàng. 32
33. Chuyên đề tốt nghiệp Chính những ưu điểm nổi bật này tại chi nhánh mà các khách hàng là các DNNN ở khắp khu vực Hà Nội nói riêng và khu vực miền Bắc nói chung đã tìm đến chi nhánh. Sự tin tưởng của khách hàng đã giúp cho chi nhánh nâng cao chất lượng phục vụ đối với các khách hàng truyền thống cũng như tạo được sụ tin tưởng và thoả mãn tối đa nhu cầu vốn của khách hàng mới khi đến giao dịch với ngân hàng. Chi nhánh đã mở rộng địa bàn hoạt động: hiện tại ngân hàng cho vay tới các doanh nghiệp thuộc các khu vực như: Hưng Yên, Thái Bình, Quảng Ninh, Hải Phòng có rất nhiều doanh nghiệp xây lắp từ Hải Dương, Bát Tràng là những khách hàng có quan hệ rất uy tín với ngân hàng và được ngân hàng xếp vào danh mục những khách hàng truyền thống và được hưởng những ưu đãi nhất định trong hoạt động xin vay vốn tại chi nhánh. Địa bàn hoạt động của ngân hàng không chỉ dừng lại ở đó mà còn vươn tới những vùng có triển vọng trong tương lai như cho vay đối với các doanh nghiệp từ các vùng như Cao Bằng, Bắc Kạn, Lai Châu, Điện Biên Theo thống kê năm 2001 thì dư nợ tín dụng tại chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm đạt mức tăng trưởng rất cao ta xem qua bảng tổng kết sau về tình hình hoạt động tín dụng của phòng tín dụng. Bảng 7: Tình hình tín dụng 2001 Đơn vị: triệu đồng Năm Tổng dư Ngắn Trung Dài hạn Vốn Tài trợ nợ hạn hạn ODA XNK 2001 875.763 673.049 83.189 113.476 0 6.049 100% 76,85% 9,5% 12,96% 0% 0,69% (Nguồn Phòng Tín dụng) Chi nhánh trong năm 2001 đã cho vay trung và dài hạn nhiều hơn nhưng chủ yếu cũng là cho vay các DNNN vì muức độ an toàn đối với cho vay trung dài hạn là không cao cho nên để đảm bảo không gặp phải rủi ro thì chi nhánh đã áp dụng hình thức cho vay đối với các DNNN kèm theo các khoản phải có hợp đồng thế chấp bảo đảm tiền vay. Doanh số cho vay trung và dài hạn đặt 196.655 triệu VNĐ. Chi 33
34. Chuyên đề tốt nghiệp nhánh cũng hướng vào cho vay đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Các khoản vay của doanh nghiệp ngoài quốc doanh và cá nhân kinh doanh muốn vay vốn đều phải có giá trị tài sản làm đảm bảo cho khảon vay của họ tại chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm. Cũng như năm 2000, năm 2001 chất lượng tín dụng tại chi nhánh là rất tốt theo thống kê phòng tín dụng thì trong năm không có nợ khó đòi và nhất là không có trường hợp nào phải chuyển sang nợ quá hạn chờ xử lý cả. Đạt được kết quả này là do chi nhánh đã có sự điều chỉnh chặt chẽ trong việc thu thập thông tin về khách hàng vay vốn đồng thời xem xét và thẩm định rất kỹ càng các phương án sử dụng vốn của khách hàng xin vay, giám sát chặt chẽ việc giải ngân và sử dụng vốn dùng mục đích của khách hàng, hạn chế được rủi ro đến mức tối đa. Qua 5 năm tìm kiếm hoạt động của chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm từ năm 1997-2001. Nói chung chi nhánh đã có những bước tiến rõ rệt qua từng năm hoạt động điển hình là cứ mỗi năm doanh soó hoạt động của chi nhánh lại tăng bình quân là 64% đánh dấu sự trưởng thành và lớn mạnh của chi nhánh. Theo thống kê của phòng tín dụng thì dư nợ tín dụng từ năm 1997 đến 2001 ta xét nó trên biểu đồ để thấy được sự tăng trưởng rõ rệt của chi nhánh. Triệu VND 875.763 900 800 700 600 500 455.594 400 Năm 300 240.262 183.05 200 131.409 100 0 1997 1998 1999 2000 2001 Năm Hình 3 34
35. Chuyên đề tốt nghiệp Nhìn vào biểu đồ trân ta thấy khả năng phát triển tín dụng là rất cao nhất là trong 2 năm 2000 và 2001 mức độ tăng số dư nợ gần gấp 2 lần so với năm trước. Chính sự hiệu quả này mà làm cho vai trò của chi nhánh trong khu vực Gia Lâm được nâng lên, đến bây giờ chi nhánh đã trở thành một trong những ngân hàng cung cấp vốn chủ yếu cho các doanh nghiệp trên địa bàn góp phần nâng cao và phát triển kinh tế của địa phương nói riêng và thủ đô nói chung tiến tới kỷ niệm 1000 năm Thăng Long Hà Nội, phục vụ cho quá trình công nghiệp hoá và hiện đại hoá thủ đô Hà Nội. Nói tóm lại: Những thành quả đã đạt được qua các năm 1997-2001 mới thấy được khả năng thực sự của chi nhánh, họ đã biết vượt lên trên những khó khăn ban đầu về cơ sở vật chất về một đội ngũ công nhân viên còn ít nhưng lại rất năng động trong công việc. Phải nó là cán bộ tại chi nhánh vừa có chuyên môn giỏi lại vừa có thể xử lý công việc một cách độc lập với sự chỉ đạo sát sao của ban lãnh đạo đã làm cho công việc của chi nhánh được vận hành một cách an toàn và hiệu quả nó thể hiện qua các con số thực tế sau: Biểu 8: Dư nợ từ năm 1997 đến 2001 Đơn vị: triệu đồng Năm Tổng dư Ngắn Trung Dài hạn Vốn Tài trợ nợ hạn hạn ODA XNK 1997 131.409 110.225 171 12.808 5.321 2.883 1998 183.050 137.642 4.641 15.969 4.262 20.535 1999 240.262 193.582 13.042 17.127 2.533 13.979 2000 455.594 339.325 31.422 74.512 793 9.541 3001 875.763 673.049 83.189 113.476 0 6.049 (Nguồn phòng Tín dụng) 3.2. Kết quả hoạt động của chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm (từ năm 1997-2001) 35
36. Chuyên đề tốt nghiệp Trong những năm qua chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm đã chứng tỏ được khả năng hoạt động của mình và đã đạt được những kết quả thực sự xứng đáng với những cố gắng mà chi nhánh bỏ ra, đó là phần thưởng cao quý nhất đối với mỗi công nhân viên tại chi nhánh. Về mảng hoạt động tín dụng: dư nợ năm 1997 chỉ là 131.309 triệu VNĐ nhưng đến năm 2001 nó đã tăng trong đó tín dụng ngắn hạn chiếm 80% trong tổng dư nợ và cho vay chủ yếu là các DNNN và nhất là các khách hàng truyền thống của chi nhánh là các doanh nghiệp xây lắp. - Trong năm 1998 cho vay ngắn hạn đối với DNNN đã tăng lên so với 1997 với con số tương đối là 124,87% tăng khoảng 24,87% so với năm 1997. - Tín dụng trung và dài hạn cũng tăng đáng kể so với năm 1997 tăng lên 271,66% tăng lên khoảng 171,66% tốc độ tăng của tín dụng trung hạn là rất lớn. Chi nhánh đã tập trung phần nào nguồn vốn vào cho vay trung hạn. Còn tín dụng dài hạn tăng so với năm 1997 là 124,68% tăng khoảng 24,68% tỷ lệ tăng tuyệt đối là 3.161 triệu VNĐ. Tuy con số là không lớn nhưng đối với chi nhánh thì là tốt. - Trong năm 1999: Kết quả đạt được so với 1998 là rất tốt với mức tăng của tín dụng ngắn hạn lên tới 140,64% tăng được 40,64% còn về số tuyệt đối tăng lên tới 55.940 triệu VNĐ. Tín dụng trung hạn tăng 281,02% so với năm 1998 tăng lên 181,02% với con số tăng tuyệt dối là: 8.401 triệu VNĐ, tín dụng dài hạn tăng lên 107,25% so với 1998 tăng 7,25%. - Trong năm 2000 mới thực sự là năm cột mốc cho sự phát triển không ngừng của chi nhánh. Sự tăng trưởng về mọi mặt trong hoạt động của chi nhánh đặc biệtlà sự tăng trưởng về hoạt động tín dụng đã minh chứng cho mọi mức tăng trưởng tín dụng ngắn hạn là 347,68% so với năm 1999 tăng đợc 247,68%. Tín dụng trung hạn tăng còn khủng khiếp hơn với con số là 637,86% so với 1999. Với mức tăng con số tuyệt đối là 18.381 (triệu VNĐ). Còn tín dụng dài hạn thì tăng so với 1999 là 662,57%. Với mức tăng con số tuyệt đối là: 57.383 triệu VNĐ. Trong năm 2000 chi nhánh đã cho vay tín dụng dài hạn nhiều hơn đáng kể điều này là hoàn toàn hợp lý vì hiện nay các doanh nghiệp đều đang rất thiếu vốn cho đầu tư dài hạn. 36
37. Chuyên đề tốt nghiệp Với bước đệm là năm 2000 với những con số tăng trưởng đầy thuyết phục thì bước sang năm 2001, không có lý do gì để chi nhánh không mạnh dạn trong việc mở rộng và đẩy mạnh tốc độ phát triển của mình. Kết thúc năm 2001 đã đem lại thành công không kém gì năm 2000 với những con số biết nói đầy thuyết phục. Tốc độ tăng tín dụng ngắn hạn tăng lên 198,35% tốc độ tăng trưởng tín dụng năm sau so với năm trước tại chi nhánh. Bảng 9: Tốc độ tăng trưởng năm sau so với năm trước Đơn vị: % Năm Tổng dư Ngắn Trung hạn Dài hạn Vốn Tài trợ nợ hạn ODA XNK 1998 139,30% 124,87% 271,166% 124,68% 80,09% 712,2% 1999 131,26% 140,64% 281,01% 107,25% 59,42% 68,07% 2000 189,62% 347,68% 637,86% 662,57% 51,31% 43,27% 3001 192,22% 198,35% 264,75% 150,29% 0% 63,4% Nguồn: Phòng tín dụng Bên cạnh những kết quả đã đạt được về mặt tín dụng chi nhánh còn có những thành tích trong huy động vốn và trong chiến lược thu hút khách hàng. Để đạt được kết quả kinh doanh tuyệt vời thế này thì chi nhánh đã phải làm tốt các công tác như huy động vốn để đảm bảo tương đối nguồn vốn hoạt động dùng vào cho vay tức là đáp ứng nhu cầu vay của khách hàng để tránh tình trạng phải từ chối khách hàng vì nguồn vốn không cho phép bởi vì nếu từ chối khách hàng tốt vì một lý do rất không phải là không đủ vốn thì quả là đáng tiếc cho bất cứ một ngân hàng nào. Chi nhánh đã biến điều quan trọng này cho nên đã giao cho phòng nguồn vốn phụ trách việc xây dựng kế hoạch huy động vốn phù hợp với điều kiện từng giai đoạn. Phòng nguồn vốn đã hoàn thành được nhiệm vụ của mình bằng cách xây dựng và áp dụng nhiều hình thức huy động vốn để thành công. Để đạt được kết quả vượt trội trong cho vay ngắn hạn, nhất là sự tăng lên nhanh trong 2 năm 2000 và 2001 với con số tuyệt đối so với năm 1999 là: 479.467 triệu VNĐ. Đây là thành tích tốt nhất mà một chi nhánh mới tách ra khỏi Sở giao 37
38. Chuyên đề tốt nghiệp dịch I NHĐT và PT mà không phải bất kỳ một ngân hàng nào có thể đạt được. Chính thành tích đáng khâm phục này đã đưa chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm trở thành một trong 15 chi nhánh làm kinh doanh hiệu quả nhất. Kết quả đạt được này là có công sức rất lớn của các cán bộ phòng tín dụng. Nguyên nhân làm nên thành công của chi nhánh bao gồm: + Chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm luôn có chính sách tín dụng hợp lý đối với từng thời kỳ nhất là chính sách về lãi suất cho vay để luôn đảm bảo quyền lợi cho nguồn vay cũng như sự an toàn của ngân hàng. Ban giám đốc chi nhánh luôn có những sửa chữa rút kinh nghiệm và bổ xung kịp thời vào chính sách hoạt động của ngân hàng qua từng quý, từng năm, từ đó để có được sự phục vụ tốt nhất đối với khách hàng giao dịch với nguồn này (NH). + Cùng với sự năng động của ban giám đốc là sự quan tâm đặc biệt để Sở giao dịch I NHĐT & PT đối với chi nhánh. Ban lãnh đạo Sở luôn có những hướng dẫn cụ thể về thực hiện các quy định hay chính sách mà NHNN, NHĐT và PT Việt Nam, hay của chính Sở giao dịch I NHĐT và PT ban hành. Từ đó giúp chi nhánh nắm và thực hiện một cách chính xác các quy định tránh được những sai sót không đáng có làm ảnh hưởng đến hoạt động của chi nhánh. + Với một đội ngũ cán bộ rất có trình độ và năng lực làm việc. Mặc dù cơ sở vật chất còn hạn chế nhưng các cán bộ của chi nhánh đã vượt qua và đã hoàn thành tốt công việc được giao. Điển hình các các cán bộ tín dụng họ vừa phải làm việc chính vừa kết hợp hướng dẫn và marketing để thu hút khách hàng. Chính điều này đã làm khách hàng cảm thấy mình được phục vụ một cách tận tình, nên ngày càng có nhiều doanh nghiệp đến với ngân hàng hơn. III. Những vướng mắc - khó khăn tại chi nhánh NHĐT&PT khu vực Gia Lâm. 38
39. Chuyên đề tốt nghiệp + Khó khăn về cơ sở vật chất: hiện nay tại chi nhánh mới chỉ đưa vào sử dụng công nghệ tin học áp dụng cho hệ thống ngân hàng một cách rất hạn chế chưa thực sự trang bị những loại máy móc hiện đại và áp dụng công nghệ tin học hiện đại vào chi nhánh. Nên trong hoạt động của chi nhánh cũng có đôi phần gặp khó khăn không tạo được sự ấn tượng đối với các khách hàng lớn. + Khó khăn trong việc mở rộng tín dụng đối với khách hàng vì tại chi nhánh thực sự chưa có phòng Marketing để giới thiệu các dịch vụ của ngân hàng cũng như tìm kiếm và thu hút các khách hàng. Nên đòi hỏi chi nhánh cần phải thành lập một phòng Marketing riêng (phòng quan hệ khách hàng). + Nguồn vốn mà chi nhánh huy động được thực sự chưa đáp ứng được nhu cầu sử dụng vốn của chi nhánh nên đôi phần cũng làm chi chi nhánh bị động trong cho vay đối với những khoản vay lớn. 2/3 vốn của chi nhánh là do Sở giao dịch I NHĐT&PT điều chuyển cho chi nhánh . Từ đó dẫn đến chi nhánh bị động trong việc cho vay làm mất đi cơ hội kinh doanh của ngân hàng. Trên đây là một số nguyên nhân chính mà chi nhánh gặp phải hiện nay. 39
40. Chuyên đề tốt nghiệp Chương III: Giải pháp mở rộng tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh - NHĐT&PT khu vực Gia Lâm I. Định hướng phát triển 1. Định hướng đầu tư phát triển kinh tế huyện Gia Lâm + Phát triển công nghiệp Công nghiệp huyện sẽ tập trung vào các ngành chủ yếu sau: - Công nghiệp gốm sứ: Quy hoạch các trung tâm gốm sứ Bát Tràng, kết hợp phát triển một làng nghề truyền thống với công nghệ hiện đại, phát triển ra các xã tạo ra sản phẩm đa dạng đáp ứng nhu cầu thị trường nội địa và xuất khẩu, đồng thời đảm bảo vệ sinh môi trường. - Công nghiệp chế biến nông sản đổi mới công nghệ để sơ chế nguyên liệu cho công nghiệp hiện đại và chế biến nông sản thực phẩm dược liệu, sản phẩm tiêu dùng với chất lượng ngày càng cao. - Công nghệ giày da, maymặc: dự tính đến năm 2003 sẽ có giá trị sản xuất và GDP tăng gấp đôi hiện nay. - Công nghệ sản xuất vật liệu xây dựng: hiện tại ngành công nghiệp này của huyện còn nhiều hạn chế chưa thích ứng với tốc độ phát triển xây dựng hiện nay trên địa bàn huyện. Từ nay đến 2005 và 2010 ngành sản xuất vật liệu xây dựng của huyện đẩy nhanh tốc độ phát triển cung cấp các sản phẩm có chất lượng cao cho xây dựng, nâng cấp, củng cố các xí nghiệp, doanh nghiệp tư nhân về xây dựng bằng cách đầu tư mua sắm trang thiết bị, bồi dưỡng nâng cao tay nghề người thựo, phấn đấu đưa giá trị của ngành xây dựng tăng gấp 2 lần so với năm 2000 và 2001 và gấp ba lần vào năm 2010. * Phát triển dịch vụ Trung tâm dịch vụ chính sẽ phát triển ở các thị trấn và các khu công nghiệp, khu dân cư mới, tại đây sẽ xây dựng siêu thị, khách sạn, khu văn hoá thể thao khuôn viên giải trí cho người lao động. Huyện sẽ tập trung quy hoạch phát triển dịch vụ thương mại, khuyến khích các thành phần kinh tế cùng tham gia, khai thác nguồn hàng, mở rộng thị trường từng bước khai thông thị trường nước ngoài. 40
41. Chuyên đề tốt nghiệp Trên phạm vi huyện ngành dịch vụ sẽ tập trung phát triển ở các DNNN với hoạt động dịch vụ quan trọng như: xăng dầu, vận tải, thương mại, khách sạn, ngân hàng, bưu chính viễn thông * Phát triển nông nghiệp Phát triển nông nghiệp theo hướng thâm canh đảm bảo an toàn lương thực, đồng thời tăng sản phẩm hàng hoá. Để đảm bảo thực hiện được các nội dung trên, nguồn vốn được cân đối như sau: - Ngành sản xuất công nghiệp vốn tự có 70% - vốn đi vay 30% - Ngành dịch vụ vốn tự có 65% - vốn đi vay 35% - Ngành nông nghiệp vốn tự có 85% - vốn đi vay 15% 2. Định hướng và phát triển tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm Để đảm bảo cho sự phát triển trong tương lai, chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm có một số định hướng sau: + Tăng cường cho vay và tạo quan hệ tốt với các khách hàng truyền thống. Bên cạnh đó tăng danh mục các khách hàng truyền thống các chi nhánh lên. Hiện nay các khách hàng truyền thống của ngân hàng là các công ty xây lắp. Trong tương lai chi nhánh muốn kết nạp một số công ty hoạt động trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ vào danh mục các khách hàng truyền thống của chi nhánh. + Tăng cường cho vay vốn với các DNNN không phải là các công ty xây lắp. + Tăng cường cho vay đối với các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh trên địa bàn khu vực Gia Lâm cũng như các khu vực lân cận. + Tăng cường công tác huy động vốn trong những thời gian tới phải đạt 60 70% tổng số vốn sử dụng vào kinh doanh. + Đảm bảo an toàn và hiệu quả trong hoạt động. II. Giảipháp 1. Giải pháp nhằm tăng cường nguồn vốn huy động để cho vay doanh nghiệp nhà nước - Không ngừng nâng cao uy tín và vị trí của mình 41
42. Chuyên đề tốt nghiệp - Đưa ra chính sách lãi suất hợp lý, đảm bảo quyền lợi cho cả khách hàng và ngân hàng. Bên cạnh đó phải thường xuyên theo dõi lãi suất huy động của các tổ chức tín dụng khác để có mức lãi suất phù hợp với từng thời kỳ nhằm ổn định nguồn vốn, kinh doanh có lãi. - Tạo sự thuận lợi khi rút tiền; gửi tiền nơi này có thể rút tiền nơi khác. Khi khách hàng có nhu cầu rút tiền, nhưng không thể trực tiếp đến ngân hàng, khách hàng có thể gọi điện thoại trực tiếp cho nhân viên ngân hàng mang tiền đến giao trả cho khách hàng hoặc có thể hợp đồng trước khi đến hạn, nhân viên ngân hàng sẽ đem tiền đến tận địa chỉ theo yêu cầu của khách hàng. - Hiện đại hoá công nghệ ngân hàng, trước hết là hiện đại hoá công nghệ thanh toán. Trong lĩnh vực thanh toán, nếu tốc độ thanh toán nhanh sẽ góp phần thúc đẩy tốc độ chu chuyển vốn, vật tư, hàng hoá, dịch vụ, tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh. Đầu tư cho lĩnh vực thanh toán thường đem lại hiệu quả rất lớn. Công tác thanh toán không dùng tiền mặt của ngân hàng làm tốt, sẽ thu hút các thành phần kinh tế và các tầng lớp dân cư mở tài khoản, gửi tiền và thanh toán qua ngân hàng. Do đó khối lượng tiền mặt sử dụng trong lưu thông sẽ giảm, ngân hàng thương mại có được nguồn vốn to lớn. Như vậy, nếu ngân hàng làm tốt công tác thanh toán sẽ ảnh hưởng rất lớn đến công tác tín dụng. Một mặt thu hút được nguồn vốn ngày càng nhiều để tiến hành cho vay phục vụ phát triển kinh tế, mặt khác nếu thanh toán nhanh chóng thì vòng quay sử dụng tín dụng ngày càng tăng và có hiệu quả. Muốn làm tốt trong lĩnh vực thanh toán, ngân hàng cần: + ứng dụng các thành tựu kỹ thuật tiên tiến để thanh toán nhanh chóng, chính xác, an toàn và tiện lợi. + Phải cung ứng đủ phương tiện thanh toán theo yêu cầu của khách hàng. + Mở rộng tín dụng dịch vụ thanh toán đối với các đơn vị tổ chức kinh tế và dân cư. 42
43. Chuyên đề tốt nghiệp 2. Thực hiện quy trình cho vay, thẩm định một cách nhanh chóng nhất nhưng vẫn đảm bảo an toàn đúng pháp luật - Thực hiện nghiêm túc quy trình cho vay từ cán bộ tín dụng, lãnh đạo phòng thẩm định, đến giám đốc là người quyết định cho vay. - Để đạt được hiệu quả cao khi cho vay cần làm tốt công tác thẩm định khách hàng và phương án vay vốn nhằm nâng cao chất lượng tín dụng, giảm rủi ro cho ngân hàng, thúc đẩy sản xuất phát triển. Việc thẩm định tập trung vào các vấn đề chủ yếu sau: + Khách hàng phải có đầy đủ các điều kiện vay vốn theo quy định cụ thể đối với từng loại cho vay đó để bảo đảm thu hồi gốc lãi đúng hạn. + Dự án, phương án vay vốn phải có hiệu quả, có tính khả thi. + Hồ sơ thủ tục vay vốn phải đầy đủ hợp pháp theo chế độ quy định, nếu xảy ra tố tụng tranh chấp thì đảm bảo an toàn về pháp lý cho ngân hàng. + Năng lực pháp lý của khách hàng như quyết định thành lập hợp pháp, đăng ký kinh doanh, quyết định bổ nhiệm người đại diện hợp pháp trước pháp luật v.v + Thẩm định về tính cách, uy tín của khách hàng nhằm hạn chế rủi ro ở mức thấp nhất: Rủi ro do chủ quan của khách hàng gây nên như thiếu năng lực, trình độ kinh nghiệm, khả năng thích ứng thị trường, đạo đức , uy tín của khách hàng thể hiện ở chất lượng hàng hoá, giá cả, mức độ chiếm lĩnh thị trường, chu kỳ sống của sản phẩm, quan hệ tài chính vay vốn trả nợ với bạn hàng và ngân hàng. + Thẩm định về năng lực tài chính của khách hàng, xác định sức mạnh tài chính, khả năng độc lập tự chủ tài chính trong kinh doanh, khả năng thanh toán, khả năng hoàn trả nợ vay vốn của chủ sở hữu tham gia vào phương án vay vốn. Muốn phân tích được năng lực tài chính của khách hàng thì phải dựa vào các báo cáo tài chính: Bản tổng kết tài sản, bảng quyết toán lỗ lãi (ở thời điểm quyết toán gần nhất). Các báo cáo tài chính chỉ cho thấy điều gì xảy ra trong quá khứ, vì vậy dựa trên kết quả phân tích, thẩm định, cán bộ tín dụng phải biết sử dụng chúng để nhận định, đánh giá, dự báo, tìm các định hướng phát triển, để chuẩn bị đối phó với các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện phương án. 43
44. Chuyên đề tốt nghiệp Tuy nhiên, việc phân tích tình hình tài chính củadn chỉ hữu ích khi các số liệu báo cáo tài chính đảm bảo tính chính xác. Trong điều kiện của nước ta hiện nay, khi mà việc thực hiện pháp lệnh kế toán, thống kê chưa được chấp hành nghiêm chỉnh thì đòi hỏi cán bộ tín dụng phải thẩm định tính chính xác của các số liệu báo cáo và cần phải kết hợp chặt chẽ giữa phân tích tình hình tài chính với các thông số phi tài chính để đưa ra những kết luận xác đáng về doanh nghiệp mà ngân hàng đã và sẽ quan hệ làm ăn với họ. Trong quá trình thẩm định dứan, phương án, khách hàng vay vốn có vấn đề đặt ra là nếu cán bộ tín dụng chưa đủ điều kiện cũng như khả năng để thu thập, kiểm tra thông tin, số liệu, khẳng định kết quả tính toán của mình thì phải phối hợp với các cơ quan chức năng có thẩm quyền và điều kiện giúp đỡ; tham gia vào trung tâm thông tin tín dụng (CIC) của Ngân hàng Nhà nước để thẩm định đạt chất lượng cao. 3. Thực hiện chiến lược khách hàng Chiến lược khách hàng luôn giữ vai trò quan trọng trong hoạt động của ngân hàng. Nhất là khi NHNN quy định áp dụng cơ chế cho vay với lãi suất thoả thuận. Nó càng làm cho sự cạnh tranh giữa các NHTM ngày càng gay gắt. Do vậy để tồn tại và phát triển các NHTM luôn quan tâm đến chiến lược khách hàng mà mình đang áp dụng, để làm sao thu hút được lượng khách hàng lớn nhất đến với ngân hàng chỉ có như vậy thì mới đảm bảo cho sự tồn tại của ngân hàng. 3.1. Thực hiện chiến lược khách hàng Bất cứ trong lĩnh vực kinh doanh nào, khách hàng là yếu tố quan trọng nhất. Trong tiến trình phát triển của mộtnn thương mại thì chiến lược khách hàng phải đồng hành và như một sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình hoạt động của một ngân hàng. Nhận thức thì như vậy, nhưng thực tế thì rất khó, làm thế nào để có được kháchhàng đủ điều kiện vay vốn theo cơ chế tín dụng hiện hành, có tình hình tài chính mạnh, sản xuất kinh doanh có hiệu quả, có tín nhiệm với ngân hàng Trong điều kiện các n hoạt động đan xen, cạnh tranh tranh trong lĩnh vực ngân hàng ngày càng sôi động. Khách hàng của ngân hàng chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm những năm 2000-2001 chủ yếu là các khách hàng là những doanh nghiệp nhà nước, nhưng 44
45. Chuyên đề tốt nghiệp chủ yếu là các công ty xây lắp trên địa bàn và các khu lân cận. Ngày càng có nhiều DNNN đến đặt quan hệ vay vốn với ngân hàng. Không chỉ các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng mà còn có các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ. Còn đối với các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh, ngân hàng đã bắt đầu xâm nhập và cho vay đối với thành phần kinh tế này. Vậy thì yếu tố nào để chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm phát triển khách hàng nhanh như vậy, chính là do chi nhánh NHĐT và PT khu vực Gia Lâm có một đội ngũ cán bộ rất tận tuỵ và tâm huyết với nghề nghiệp, đã biết phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban. Đặcbiệt trong năm vừa qua đã đẩy mạnh hoạt động kinh doanh đối ngoại để hỗ trợ cho kinh doanh đối nội. Trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế, doanh nghiệp nhà nước luôn luôn giữ vai trò chủ đạo, làm đòn bảy cho sự phát triển nền kinh tế, mở đường và hướng dẫn các thành phần kinh tế cùng phát triển, làm tốt các giải pháp nhằm mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng một cách đồng bộ và sáng tạo để có được những khách hàng là doanh nghiệp nhà nước mạnh, có đủ sức tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường. Những khách hàng này sẽ là bạn đồng hành tin cậy trong quá trình phát triển của một ngân hàng. 3.2. Mở rộng chất lượng nghiệp vụ đánh giá khách hàng Mở rộng tín dụng về số lượng cũng quan trọng nhưng vẫn đề quan tâm hàng đầu là chất lượng tín dụng. Chính vì vậy, chi nhánh mở rộng tín dụng nhưng theo chiều sâu, lựa chọn những khách hàng tốt để mở rộng tín dụng, đảm bảo an toàn hiệu quả. Có nhiều tiêu thức để phân loại khách hàng là doanh nghiệp nhà nwocs nhưng dưới giác độ ngân hàng, hiệu quả sản xuất kinh doanh và quan hệ thanh toán với ngân hàng là tiêu thức quan trọng nhất. Trên cơ sở đó chia doanh nghiệp nhà làm 3 loại A, B, C. Doanh nghiệp xếp loại A: là doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định, liên tục có lãi, thực hiện tốt nhiệm vụ đối với ngân sách nhà nước, có quan hệ thanh toán sòng phẳng đối với ngân hàng, có tín nhiệm, không 45
46. Chuyên đề tốt nghiệp có nợ quá hạn và có lãi, có hệ số bảotoàn vốn >1. Doanh nghiệp không những bảo toàn mà còn tăng vốn. Doanh nghiệp loại B: lao động doanh nghiệp sản xuất kinh doanh không ổn định, kết quả tài chính bình thường, lãi thấp, quan hệ thanh toán với ngân hàng, bạn hàng và ngân sách nhà nước chưa có uy tín cao mặc dù vẫn bảo toàn được bốn. Hệ số bảo toàn vốn = 1. Doanh nghiệp xếp loại C: là doanh nghiệp sản xuất kinh doanh không ổn định, kết quả tài chính thua lỗ, không có biện pháp khắc phục, quan hệ thanh toán không sòng phẳng, có phát sinh nợ quá hạn, lãi treo, hệ số bảo toàn < 1. Doanh nghiệp mất dần vốn. Hiện nay chi nhánh đã tiến hành phân loại đánh giá khách hàng. Trong thời gian tới chi nhánh cần tiến hành phân loại khách hàng một cách thường xuyên hơn, xem đó là cơ sở để có biện pháp mở rộng thị phần trong kinh doanh tiền tệ và khi lựa chọn khách hàng để mở rộng tín dụng, chi nhánh nên tập trung phần lớn vào các doanh nghiệp nhà nước loại A và một số loại B, loại C cần xem xét cẩn thận. 3.3. Củng cố mối quan hệ tốt với khách hàng Trong nền kinh tế thị trường, cạnh tranh luôn diễn ra gay gắt. Trong ngành ngân hàng cũng vậy. Các ngân hàng luôn cạnh tranh với nhau để giành các khách hàng, ngoài ra các ngân hàng còn chịu sự cạnh tranh từ các tổ chức tài chính khác. Chính vì vậy, lôi kéo khách hàng đã khó, giữ được khách hàng còn khó hơn nhiều. Hơn thế chi phí để lôi kéo một kháchhàng bao giờ cũng tốn kém hơn chi phí để duy trì một khách hàng truyền thống. Vì vậy các ngân hàng cần phải củng cố mối quan hệ tốt với khách hàng. Để có mối quan hệ tốt với doanh nghiệp nhà nước đang vay vốn ngân hàng, chi nhánh nên tiến hành một số biện pháp sau: - Đơn giản hoá thủ tục cho vay các doanh nghiệp nhà nước là khách hàng truyền thống trên cơ sở đảm bảo an toàn. Đáp ứng kịp thời và nhanh chóng những nhu cầu của doanh nghiệp trong khả năng của ngân hàng, tạo tâm lý thoải mái, tin tưởng, yên tâm cho khách hàng. - Ưu đãi lãi suất, thời hạn, cách thức đối với khách hàng truyền thống. Bên cạnh việc giảm lãi suất do tiết kiệm chi phí trong kiểm tra. Thẩm định giám sát 46
47. Chuyên đề tốt nghiệp khách hàng, chi nhánh nên có chính sách giảm lãi suất đối với các doanh nghiệp nhà nước có dư nợ lớn, có quan hệ lâu với chi nhánh nhằm mở rộng tín dụng. 4. Cung cấp các dịch vụ tư vấn kinh doanh cho khách hàng Giữa khách hàng và ngân hàng luôn có mối quan hệ tương hỗ. Ngân hàng hoạt động và tồn tại trên cơ sở các hoạt động của khách hàng. Một kháchhàng nếu làm ăn có hiệu quả, thu được lợi nhuận cao thì tất nhiên sẽ trả nợ được ngân hàng, đồng thời có khả năng mở rộng quy mô, vay thêm vốn, tạo cơ sở cho ngân hàng hoạt động. Ngược lại một ngân hàng hoạt động yếu kém, tỷ lệ nợ quá hạn lớn là hệ quả của một quá trình kinh doanh thua lỗ của khách hàng. Bởi vậy, việc ngân hàng cung cấp các dịch vụ tư vấn kinh doanh cho khách hàng là công cụ đắc lực giúp cho doanh nghiệp và ngân hàng cùng tồn tại và phát triển. Thực hiện dịch vụ này rõ ràng là khó khăn và phức tạp. Về cơ bản nó là kỹ năng, kinh nghiệm của mỗi nhân viên ngân hàng trong quá trình phát triển kinh doanh của ngân hàng và của doanh nghiệp. Mục tiêu là tìm cách giúp đỡ khách hàng kinh doanh tạo ra nhiều thuận lợi, bao hàm trong đó cả lợi ích của ngân hàng. Làm dịch vụ tư vấn, ngân hàng nên đưa ra cho khách hàng những lời khuyên về các vấn đề: sáng kiến cải tiến mở rộng sản xuất kinh doanh, phát hiện bất hợp lý, giúp khách hàng tháo gỡ khó khăn trong kinh doanh, tư vấn cho khách hàng về hướng đầu tư và thị trường tiềm năng, dự đoán xu hướng phát triển của ngành nghề mà khách hàng đang kinh doanh. Ngoài ra, ngân hàng còn cung cấp các dịch vụ khách như môi giới cho hoạt động khác, dùng nghệ thuật liên kết khách hàng với nhau tạo cơ hội kinh doanh mới cho cả hai bên. Phần III. Kiến ngị - đề xuất. 1. Kiến nghị đối với ngân hàng Nhà nước. - Tình hình thực tế cho thấy sự cần thiết phải ban hành lãi suất để đảm bảo thực thi công cụ lãi suất, đem lại môi trường kinh doanh bình đẳng hơn cho cả ngân hàng và doanh nghiệp. 47
48. Chuyên đề tốt nghiệp - Tăng cường công tác thông tin tín dụng và phòng ngừa rủi ro bằng cách thành lập và nâng cấp, mở rộng hệ thống thông tin về khách hàng để cung cấp cho các tổ chức tín dụng. Ban hành quy chế cụ thệ về đổi thông tin tín dụng giữa các tổ chức tín dụng. - Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động ngân hàng. Thông tin qua đó ngân hàng Nhà nước giám sát, quản lý hoạt động của các ngân hàng thương mại. Bằng việc ứng dụng công nghệ tin học, các ngân hàng có thông tin chính xác, kịp thời, nhanh chóng, góp phần giảm được các rủi ro trong hoạt động tín dụng nói riêng cũng như hoạt động của ngân hàng nói chung. 2. Kiến nghị đối với Sở giao dịch I và NHĐT&PT - Hoạt động của ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam mang tính thống nhất và tâp trung cao trong toàn hệ thống. Vì vậy một đơn vị thành viên tronghệ thống hoạt động kinh doanh có hiệu quả thì sẽ ảnh hưởng đến hạot động chung của toàn hệ thống. Do đó ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam phải thường xuyên kiểm tra, kiểm soát các mặt nghiệp vụ hoạt động kinh doanh của các đơn vị thành viên trong hệ thống nói chung và chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm nói riêng. Trong công tác thanh tra, kiểm soát cần phải có đội ngũ cán bộ là người am hiểu sâu rộng về nghiệp vụ ngân hàng, có phẩm chất đạo đức tốt và phải được đào tạo thêm những kiến thức bổ trợ khác như nghiệp vụ thanh tra, pháp luật, quản lý nhà nước để kịp thời uấn nắn những sai sót, đưa hoạt động của các đơn vị thành viên được thống nhất theo đúng quy trình nghiệp vụ, thể chế của ngân hàng đầu tư và phát triển cũng như của toàn ngành ngân hàng, đảm bảo nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của các chi nhánh trong toàn hệ thống. - Kịp thời ra những văn bản hưóng dẫn chi tiết các quyết định của ngân hàng nhà nước áp dụng trong toàn hệ thống ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam. - Hiện nay Sở giao dịch I. Ngân hàng đầu tư và phát triển đã có trung tâm đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ. Để giải quyết những trình độ bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ mới trong nền kinh tế thị trường cần phải. 48
49. Chuyên đề tốt nghiệp + Tăng cường mở thêm các lớp học bồi dưỡng nghiệp vụ trong ngành cũng như ngoài ngành với đội ngũ giảng viên có trình độ giởi và có kinh nghiệm trong giảng dạy. + Thường xuyên tổ chức cuộc thi kiểm tra tay nghề về các nghiệp vụ, nhất là nghiệp vụ tín dụng với cán bộ làm công tác tín dụng - đội ngũ quyết định sự thành bại trong kinh doanh của ngân hàng. - Ngân hàng đầu tư và phát triển cần tăng cường sự hỗ trợ cùng với cá chi nhánh khai thác tìm kiếm các đôí tác là những doanh nghiệp lớn, như Tổng công ty 90, 91 làm ăn có hiệu quả với phương án sản xuất kinh doanh có tính khả thi cao, để tăng cường hoạt động tín dụng. + Ngân hàng cấp trên cần quan tâm và tạo điều kiện hơn nữa trong việc ứng dụng công nghệ tin học hiện đại và hoạt động của các chi nhánh trực thuộc. + Cần có những văn bản hưóng dẫn thực hiện các quy chế ban hành về lĩnh vực ngân hàng của chính phủ cũng như các ngân hàng Nhà nước hay chính chính của Sở giao dịch để các chi nhánh hiểu một cách cặn kẽ nhất rễ dàng cho việc áp dụng và thực hiện trong thực tế. 3. Kiến nghị đối với chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. + Cần thành lập phòng Marketing (phòng quan hệ khách hàng) để thu hút khách hàng. + Cần trang bị cơ sở vật chất hiện đại cho hoạt động tại chi nhánh từ đó tạo niềm tin đối với khách hàng. + Cần mở rộng phạm vi hoạt động của chi nhánh hơn nữa để thu hút thêm nhiều khách hàng. + Tăng cường cho vay đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh vì đây là một thị trường rất có triển vọng trong tương lai. + Tăng cường công tác huy động vốn hơn nữa để đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động của chi nhánh trong tương lai. 49
50. Chuyên đề tốt nghiệp Kết luận Để mở rộng hoạt động tín dụng, các ngân hàng thương mại mới chỉ áp dụng cho vay đối với các thành phần kinh tế quốc doanh là chủ yếu. Các doanh nghiệp nhà nước ngày càng đóng một vai trò quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế của đất nước. Do vậy nhu cầu vốn của doanh nghiệp Nhà nước ngày càng lớn. Tuy nhiên thực tế hiện nay các doanh nghiệp Nhà nước (doanh nghiệp nhà nước) đều thiếu vốn trầm trọng. Vì vốn tự có của các doanh nghiệp là rất thấp nên vốn vay ngân hàng rộng hoạt động tín dụng để đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của các doanh nghiệp nhà nước đồng thời đảm bảo cho sự phát triển của ngân hàng trong tương lai. Bên cạnh việc mở rộng tín dụng đối với các thành phần kinh tế quốc doanh. Các ngân hàng cần phải mở rộng cho vay đối với các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh, đây là một thị trường tiềm tàng và rất có triển vọng mà các ngân hàng chưa thực sự xâm nhập và khai thác. Tương lai để phục vụ tốt quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước theo hướng phát triển kinh tế nhiều thành phần thì cá ngân hàng cần phải mở rộng hoạt động tín dụng đối với tất cả các thành phần kinh tế, chỉ có như vậy thì mới thể hiện hết được vai trò người cung ứng vốn chủyêú cho nền kinh tế của ngân hàng. Sau một thời gian thực tập tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia lâm đã giúp em có những nhận biết thực tế. Để bổ sung vào đề tài này với mong muốn duy nhất là góp phần công sức nhỏ bé vào chiến lược mở rộng hoạt động tín dụng ngắn hạn nói riêng và hoạt động tín dụng nói chung tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm. Với thời gian thực tập hạn hẹp, kinh nghiệm thực tế còn hạn chế nên đề tài này không tránh khỏi những thiếu sót nhất định rất mong được sự đóng góp và chỉ bảo của các bán bộ ngân hàng cũng như các thầy cô giáo giảng dạy, để đề tài được hoàn thiện hơn. Xin cảm ơn! Hà Nội 10 tháng 7 năm 2002 50
51. Chuyên đề tốt nghiệp Dạnh mục tài liệu tham khảo 1. Ngân hàng thương mại - trường ĐHKTQD. 2. Nghiệp vụ kinh doanh ngân hàng - TS. Tô Ngọc Hưng. 3. Dự án phát triển kinh tế khu vực Gia Lâm. 4. Tạp chí ngân hàng năm 1999 - 2002. 5. Thị trường Tài chính và tiền tệ năm 1999 - 2002. 6. Tạp chí kinh tế và phát triển 2000 - 2002. 7. Kinh tế và dự báo 2002. 8. Luật NHNNVN. 9. Các văn bản điều chỉnh của Sở giao dịch I Ngân hàng Đầu tư và phát triển. 51
52. Chuyên đề tốt nghiệp Mục lục Trang Lời mở đầu 1 Phần I: Lý luận chung 2 Chương I: Tín dụng ngân hàng 2 I. Tín dụng ngân hàng, vai trò của tín dụng ngân hàng trong quá trình 2 phát triển kinh tế 1. Khái quát tín dụng ngân hàng 2 2. Cơ sở ra đời và phát triển của tín dụng ngân hàng 2 II. Các loại hình tín dụng ngân hàng 5 1. Căn cứ theo mục đích sử dụng 5 2. Cho vay công nghiệp và thương mại 6 3. Cho vay nông nghiệp 6 4. Cho vay các định chế tài chính 6 5. Cho vay cá nhân 6 6. Cho thuê 6 7. Căn cứ vào thời hạn cho vay 6 8. Cho vay ngắn hạn 6 9 Cho vay trung dài hạn 6 10. Cho vay dài hạn 7 Chương II. Sự cần thiết phải nghiên cứu đề tài 9 I. Sự cần thiết phải nghiên cứu đề tài 9 II. Mục đích của đề tài 10 III. Nguồn số liệu phục vụ cho đề tài 11 Phần II. Nội dung 12 Chương I. Khái quát về Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực 12 Gia Lâm I. Lịch sử ra đời 12 1. Cơ cấu tổ chức 12 2. Các tổ chức chức năng và nhiệm vụ của các phòng 13 52
53. Chuyên đề tốt nghiệp 3. Sản phẩm tín dụng và dịch vụ của chi nhánh 14 Chương II. Thực trạng về hoạt động tín dụng ngắn hạn tại chi 17 nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm I. Xem qua về quy trình ngắn hạn tíndụng 17 II. Thực trạng về hoạt động tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh 20 1. Tình hình hoạt động của các doanh nghiệp Nhà nước 20 2. Tình hình huy động vốn tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát 22 triển khu vực Gia Lâm 3. Tình hình hoạt động tín dụng tại chi nhánh 26 III. những vướng mắc - khó khăn tại chi nhánh 38 Chương III. Giải pháp mở rộng tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh 40 Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Gia Lâm I. Định hướng phát triển 40 1. Định hướng đầu tư phát triển khu vực Gia lâm 40 2. Định hướng phát triển tín dụng tại chi nhánh 41 II. Giải pháp 41 1. Giải pháp nhằm tăng cường nguồn vốn lưu động cho vay 41 2. Thực hiện quy trình cho vay, thẩm định 43 3. Thực hiện chiến lược khách hàng 44 4. Cung cấp các dịch vụ tư vấn kinh doanh cho khách hàng 47 Phần III. Kiến nghị và đề xuất 47 I. Kiến nghị đối với ngân hàng nhà nước 47 2. Kiến nghị với sở giao dịch I Ngân hàng Đầu tư và phát triển 48 3. Kiến nghị đối với chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu 49 vực Gia Lâm Kết luận 50 Tài liệu tham khảo 51 53
54. Chuyên đề tốt nghiệp nhận xét của nơi thực tập 54
55. Chuyên đề tốt nghiệp nhận xét của giáo viên hướng dẫn 55
56. Chuyên đề tốt nghiệp quy chế và cơ chế đối với 56
57. Chuyên đề tốt nghiệp - Về dân số cho vay cũng như về số lượng các khách hàng. Chi nhánh đã không ngừng phát huy tính chủ động sáng tạo, lượng khách hàng với các dự án tự tìm kiếm cũng như lượng khách hàng thuộc về khu vực kinh tế điạ phương ngày càng phát triển lên, hứa hẹn cho NH sẽ có hoạt động cho vay chủ động, có hiệu quả và khẳng định được vai trò của chi nhánh trên địa bàn và khu vực. 2.3.2. Những khó khăn tồn tại. Bên cạnh những kết quả đạt được chi nhánh NHĐT & PT khu vực Gia Lâm cũng còn những hạn chế tồn tại trong hoạt động cho vya trung và dài hạn khu vực kinh tế quốc tế, đó là: - Vốn tự huy động không đủ đáp ứng nhu cầu sử dụng đặc biệt là vốn trung và dài hạn. - Ngân hàng chỉ tập trung cho vay đối với các doanh nghiệp Nhà nước, đối với các khu vực khác còn rất hạn chế. - Cơ sở vật chất kỹ thuật của ngân hàng còn lạc hậu so với mặt bằng chung của hệ thống ngân hàng trên địa bàn Hà Nội. 2.3.3. Nguyên nhân. NHĐT & PT khu vực Gia Lâm đã đạt được những kết quả tích cực như trên đã nói là do NH luôn nắm bắt sát sao và tuân thủ đúng sự điều hành lãnh đạo của cấp trên, trực tiếp là NHĐT & PTVN kết hợp với tinh thần trách nhiệm cao, ý thức cố gắng sáng tạo, chủ động của đội ngũ cán bộ trong chi nhánh, được tuân thủ đúng nguyên tắc quy định của Nhà nước và của ngành NH nên đảm bảo được an toàn, hạn chế được nhiều tiêu cực rủi ro trong huy động của NH, đặc biệt là công tác cho vay trung và dài hạn khu vực quốc doanh. 57
58. Chuyên đề tốt nghiệp có thể thu hồi nợ đúng hạn, đầy đủ, tóm lại, việc thẩm định cuối cùng chỉ nhằm một mục tiêu duy nhất: đảm bảo khả năng thu hồi cho ngân hàng. 3.3.3. Thực hiện giám sát chặt chẽ các khoản cho vay và khách hàng vay vốn. Ngân hàng phải luôn luôn đảm bảo nắm chắc được tình hình hoạt động của khách hàng vay vốn cũng như nắm được các khoản cho vay đang được sử dụng như thế nào. Điều này có ý nghĩa quan trọng đến sự an toàn và hiệu qủa của các khoản cho vay. Nếu hoạt động của khách hàng diễn ra bình thường, đúng như kế hoạch dự án đặt ra thì ngân hàng có cơ sở để tin tưởng rằng có thể thu hồi nợ (gốc và lãi) đúng hạn và đầy đủ. Ngược lại, nếu giám sát chặt chẽ ngân hàng có thể thấy được những khó khăn vướng mắc, những cản trở hoặc những hoạt động bất thường của khách hàng đang sử dụng vốn vay, có quyết định giúp đỡ ngân hàng vượt qua khó khăn, hay nhanh chóng thu hồi vốn để đảm bảo an toàn. Việc giám sát khách hàng và các khoản cho vay phải đảm bảo hai yêu cầu. 58
59. Chuyên đề tốt nghiệp sức mạnh phối kết hợp của tập thể nhóm, giúp nâng cao hiệu quả trong công tác cho vay. 3.3.5. Thực hiện các biện pháp phòng chống rủi ro trong hoạt động cho vay trung và dài hạn. Hoạt động cho vay trung dài hạn thường chứa nhiều yếu tố rủi ro do môi trường bên ngoài mang lại, để góp phần vào việc mở rộng hoạt động cho vay trung và dài hạn cũng cẩn phải quan tâm đến các biện pháp phòng chống rủi ro cho loại hình nghiệp vụ này. Chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển Gia Lâm cần thực hiện những giải pháp như sau: Thứ nhất, không có vay quá nhiều vào một lĩnh vực, một loại hình hoạt động, dễ tạo nên tình trạng các khách hàng của một ngân hàng cạnh tranh với nhau, cản trở hoạt động của nhau. Đồng thời, yếu tố rủi ro sẽ tập trung cao hơn khi môi trường có biến động. Ngân hàng nên cho vay đa dạng hoá các loại hình hoạt động, các lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Đặc biệt nên cho vay các doanh nghiệp có liên đới với nhau về mặt sản xuất, tiêu thu sản phẩm có thể thúc đẩy có liên hai doanh nghiệp cùng phát triển. Thứ hai, thực hiện lãi suất cho vay linh hoạt. Linh hoạt với đối tượng khách hàng và linh hoạt với biến động lãi suất trên thị trường. Tốt nhất, ngân hàng nên ký hợp đồng cho vay trung dài hạn có sự điều chỉnh lãi suất theo từng năm nhưng luôn đảm bảo tính cạnh tranh với các ngân hàng khác. 3.4. Những kiến nghị. Nhằm thực hiện việc mở rộng và nâng cao hiệu quả của hoạt động cho vay trung dài hạn khu vực quốc doanh, ngân hàng đầu tư và phát triển Gia Lâm cần xem xét và nghiên cứu để thực hiện các giải pháp nêu trên một cách phù hợp để phát huy những thuận lợi, khắc phục hạn chế trong nội tại ngân hàng, mở rộng và phát triển hoạt động nghiệp vụ. Bên cạnh đó, một số yếu tố xuất phát từ môi trường bên ngoài Ngân hàng cũng phải được nhìn nhận, đánh giá và kiến nghị lên các cấp trên. Các kiến nghị đó là: 59
60. Chuyên đề tốt nghiệp Chính phủ, ngân hàng Nhà nước và ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam nên xem xét cải tiến một số quy định cho vay phù hợp. Đó là: + Quy trình tín dụng phải được đơn giản bớt, thuận tiện cho cả khách hàng và ngân hàng. + Thực hiện phạt đối với lãi treo. Hiện nay, lãi treo không bị phạt đối với nợ quá hạn. Đó là một kẽ hở để khách hàng lợi dụng và gây khó khăn cho ngân hàng. Một đơn vị nếu để lãi treo thực sự thì chứng tỏ hoạt động không thực sự hiệu quả, còn nếu doanh nghiệp cố đình dây dưa lãi treo thì đó là xuất phát từ ý thức không tốt của doanh nghiệp. Do đó, việc phạt đối với lãi treo như đối với nợ quá hạn là hoàn toàn cần thiết. Tuy nhiên do tính chất của lãi treo như đối với nợ quá hạn là hoàn toàn cần thiết. Tuy nhiên do tính chất của lãi treo như không nghiêm trọng như nợ quá hạn nên có thể Nhà nước cho phép ngân hàng tính lãi suất và phần lãi treo như vay nợ thông thường. Coi như khi khách hàng chậm trả lãi ngân hàng cũng tức là khách hàng đã đi vay ngắn hạn của ngân hàng. Bải bỏ quy định “doanh nghiệp Nhà nước xin vay vốn ngân hàng thì không cần thế chấp” nên cho ngân hàng toàn quyền quyết định có nhận thế chấp hay không. Nếu việc thế chấp là hợp lệ thì khi khách hàng không trả nợ được nợ, Ngân hàng có toàn quyền thanh lý tài sản thế chấp như đối với một doanh nghiệp Nhà nước. Thứ tư nên cải tiến chỉ tiêu doanh số cho vay của các ngân hàng để có thể có một chỉ tiêu đánh giá hiện nay ở ngân hàng đầu tư và phát triển Gia Lâm nói riêng và các ngân hàng khác nói chung. Việc tính doanh số cho vay bằng đơn vị tiền tệ thuần tuý là không hoàn toàn chính xác. Xin đơn cử một ví dụ: với 1 tỷ đồng, khó cho vay với thời hạn 2 năm thì doanh nghiệp số cho vay vẫn là một tỷ đồng. Nhưng với một tỷ đồng, lần lượt cho vay với thời hạn 6 60