›

Đề tài Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex

doc 60 trang nguyendu 4430
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề tài Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • docde_tai_mot_so_giai_phap_nham_nang_cao_hieu_qua_su_dung_tai_s.doc

Nội dung text: Đề tài Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex

  1. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD LỜI NÓI ĐẦU Nhiều nhà phân tích tài chính đã ví tài sản lưu động của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường như dòng máu tuần hoàn trong cơ thể con người. Tài sản lưu động được ví như vậy có lẽ bởi sự tương đồng về tính tuần hoàn và sự cần thiết của tài sản lưu động đối với "cơ thể" doanh nghiệp. Trong nền kinh tế thị trường, một doanh nghiệp muốn hoạt động thì không thể không có vốn. Vốn của doanh nghiệp nói chung và tài sản lưu động nói riêng có mặt trong mọi khâu hoạt động của doanh từ: dự trữ, sản xuất đến lưu động. Tài sản lưu động giúp cho doanh nghiệp tồn tại và hoạt động được trơn tru, hiệu quả. Tuy nhiên do sự vận động phức tạp và trình độ quản lý tài chính còn hạn chế ở nhiều doanh nghiệp Việt Nam, tài sản lưu động chưa được quản lý, sử dụng có hiệu quả dẫn đến hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh không cao. Trong quá trình thực tập tại Công ty Cổ phần xây dựng số 12 em nhận thấy đây là một vấn đề thực sự nổi cộm và rất cần thiết ở công ty, nơi có tỷ trọng tài sản lưu động lớn với nhiều hoạt động sản xuất quy mô lớn, phức tạp, vấn đề nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động đang là một chủ đề mà công ty rất quan tâm. Với nhận thức như vậy, bằng những kiến thức quý báu về tài chính doanh nghiệp, tài sản lưu động tích lũy được trong thời gian học tập, nghiên cứu tại trường, cùng thời gian thực tập thiết thực tại Công ty cổ phần xây dựng số 12 em đã chọn đề tài: "Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex" làm đề tài nghiên cứu cho chuyên đề thực tập tốt nghiệp. Chuyên đề gồm có 3 chương: Chương I: Hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường Chương II: Thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex. Chương III: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex. Đề tài là một dịp để em có thể gắn bó kiến thức đã học tại trường với thực tiễn. Đây là một bài viết có nội dung khá lớn, phong phú và có liên quan đến nhiều vấn đề, mặc dù đã được sự hướng dẫn chu đáo, tận tình của cô giáo Ths.Trần Thị Thanh Tú nhưng do trình độ có hạn nên trong bài viết của em vẫn còn nhiều thiếu sót không thể tránh khỏi, em rất mong nhận được sự giúp đỡ, góp ý từ phía Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex. để chuyên đề của em có thể hoàn thiện hơn cũng như giúp em hiểu sâu hơn về đề tài mà mình đã lựa chọn. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  2. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD CHƯƠNG I TÀI SẢN LƯU ĐỘNG VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN LƯU ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÀI SẢN LƯU ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1.1.1. Kh¸i niÖm tµi s¶n l­u ®éng. §Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã 3 yÕu tè lµ: ®èi t­îng lao ®éng, t­ liÖu lao ®éng vµ søc lao ®éng. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp c¸c yÕu tè ®ã ®Ó t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ lao vô, dÞch vô. Kh¸c víi t­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng( nhiªn nguyªn, nhiªn, vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm )chØ tham gia vµo mét chu k× s¶n xuÊt kinh doanh vµ lu«n thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ cña nã ®- ­îc chuyÓn dÞch toµn bé mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ ®­îc bï ®¾p khi gi¸ trÞ s¶n phÈm ®­îc thùc hiÖn. BiÓu hiÖn d­íi h×nh th¸i vËt chÊt cña ®èi t­îng lao ®éng gäi lµ tµi s¶n l­u ®éng( TSL§ ). Trong c¸c doanh nghiÖp, TSL§ gåm TSL§ s¶n xuÊt vµ TSL§ l­u th«ng. TSL§ s¶n xuÊt gåm nh÷ng vËt t­ dù tr÷ ®Ó chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc, vËt t­ ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn vµ nh÷ng t­ liÖu lao ®éng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn lµ tµi s¶n cè ®Þnh. Thuéc vÒ TSL§ s¶n xuÊt gåm: Nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ, s¶n phÈm dë dang, c«ng cô lao ®éng nhá. TSL§ l­u th«ng gåm: s¶n phÈm hµng ho¸ ch­a tiªu thô, vèn b»ng tiÒn, vèn trong thanh to¸n. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp lu«n g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh l­u th«ng. Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tµi s¶n l­u ®éng s¶n xuÊt vµ tµi s¶n l­u ®éng l­u th«ng lu«n chuyÓn ho¸ lÉn nhau, vËn ®éng kh«ng ngõng lµm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc liªn tôc. §Ó h×nh thµnh nªn tµi s¶n l­u ®éng s¶n xuÊt vµ tµi s¶n l­u ®éng l­u th«ng doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét sè vèn t­¬ng øng ®Ó ®Çu t­ vµo c¸c tµi s¶n Êy, sè tiÒn øng tr­íc vÒ nh÷ng tµi s¶n Êy ®­îc gäi lµ tµi s¶n l­u ®éng( TSL§ )cña doanh nghiÖp. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  3. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Tµi s¶n l­u ®éng lµ nh÷ng tµi s¶n ng¾n h¹n vµ th­êng xuyªn lu©n chuyÓn trong qu¸ tr×nh kinh doanh.Trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ,tµi s¶n l­u ®éng ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c bé phËn tiÒn mÆt ,c¸c chøng kho¸n thanh kho¶n cao,ph¶i thu vµ dù tr÷ tån kho.GÝa trÞ c¸c lo¹i TSL§ cña doanh nghiÖp kinh doanh ,s¶n xuÊt th­êng chiÕm tû träng lín trong tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña chóng.Qu¶n lý sö dông hîp lý c¸c lo¹i TSL§ cã ¶nh h­ëng rÊt quan träng ®èi víi viÖc hoµn thµnh nhiÖm vô chung cña doanh nghiÖp. 1.1. 2. Đặc điểm tài sản lưu động Tài sản lưu động của doanh nghiệp không ngừng vận động qua các giai đoạn của chu kỳ kinh doanh: dự trữ - sản xuất - lưu thông quá trình này gọi là quá trình tuần hoàn và chu chuyển của tài sản lưu động. Qua mỗi giai đoạn của chu kỳ kinh doanh tài sản lưu động lại thay đổi hình thái biểu hiện. Tài sản lưu động chỉ tham gia vào một chu kỳ sản xuất mà không giữ nguyên hình thái vật chất ban đầu, giá trị của nó được chuyển dịch toàn bộ một lần vào giá trị sản phẩm. Như vậy, sau mỗi chu kỳ kinh doanh thì tài sản lưu động hòa thành 1 vòng chu chuyển. Tài sản lưu động theo một vòng tuần hoàn, từ hình thái này sang hình thái khác rồi trở về hình thái ban đầu với một giá trị lớn hơn giá trị ban đầu. Chu kỳ vận động của tài sản lưu động của doanh nghiệp. 1.1.3. Ph©n lo¹i tµi s¶n l­u ®éng. Cã thÓ ph©n lo¹i TSL§ theo kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi vµ ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña tõng nhãm: 1.1.3.1. TiÒn(Cash) TÊt c¶ tiÒn mÆt t¹i quü ,tiÒn trªn c¸c tµi kho¶n ng©n hµng vµ tiÒn ®ang chuyÓn .L­u ý r»ng ,ë ®©y tiÒn (hay vèn b»ng tiÒn )kh«ng ph¶i chØ lµ tiÒn mÆt .NhiÒu ng­êi nhÇm lÉn kh¸i niÖm Cash trong tiÕng Anh vµ cho nã ®ång nghÝa víi kh¸i niÖm tiÒn mÆt trong tiÕng ViÖt.Theo ng«n ng÷ tiÕng ViÖt Nam ,”tiÒn mÆt “ kh«ng bao gåm tiÒn göi ng©n hµng.Khi c¸c doanh nghiÖp thanh to¸n b»ng sÐc hoÆc chuyÓn kho¶n th× ®­îc gäi lµ “thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt “.Trong lÜnh vùc tµi chÝnh- kÕ to¸n ,tµi s¶n b»ng tiÒn “Cash “cña mét c«ng ty hay doanh nghiÖp bao gåm: Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  4. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD +TiÒn mÆt(Cash on hand) +TiÒn göi ng©n hµng(Bank accounts) +TiÒn d­íi d¹ng sÐc c¸c lo¹i (Cheques) +TiÒn trong thanh to¸n(Floating money,Advanced payment) +TiÒn trong thÎ tÝn dông vµ c¸c lo¹i tµi kho¶n thÎ ATM 1.1.3.2.Vµng,b¹c ,®¸ quý vµ kim khÝ quý §©y lµ nhãm tµi s¶n ®Æc biÖt ,chñ yÕu dïng vµo môc ®Ých dù tr÷.Tuy vËy,trong mét sè nghµnh nh­ ng©n hµng ,tµi chÝnh ,b¶o hiÓm ,trÞ gi¸ kim c­¬ng ,®¸ qóy ,vµng b¹c ,kim khÝ quý vv cã thÓ rÊt lín 1.1.3.3.C¸c tµi s¶n t­¬ng ®­¬ng víi tiÒn(cash equivalents) Nhãm nµy gåm c¸c tµi s¶n tµi chÝnh cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi cao ,tøc lµ dÔ b¸n ,dÔ chuyÓn ®æi thµnh tiÒn khi cÇn thiÕt.Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c lo¹i chøng kho¸n ®Òu thuéc nhãm nµy .ChØ cã c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n dÔ b¸n míi ®­îc coi lµ TSL§ thuéc nhãm nµy.Ngoµi ra,c¸c giÊy tê th­¬ng m¹i ng¾n h¹n ,®­îc b¶o ®¶m cã ®é an toµn cao th× còng thuéc nhãm nµy.VÝ dô:hèi phiÕu ng©n hµng,kú phiÕu th­¬ng m¹i,bé chøng tõ hoµn chØnh 1.1.3.4. Chi phÝ tr¶ tr­íc(Prepaid expenses) Chi phÝ tr¶ tr­íc bao gåm c¸c kho¶n tiÒn mµ c«ng ty ®· tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n ,nhµ cung cÊp hoÆc c¸c ®èi t­îng kh¸c .Mét sè kho¶n tr¶ tr­íc cã thÓ cã møc ®é rñi ro cao v× phô thuéc vµo mét sè yÕu tè khã dù ®o¸n tr­íc 1.1.3.5.C¸c kho¶n ph¶i thu(Accounts receivable) C¸c kho¶n ph¶i thu lµ mét tµi s¶n rÊt quan träng cña doanh nghiÖp ,®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty kinh doanh th­¬ng m¹i ,mua b¸n hµng ho¸.Ho¹t ®éng mua b¸n chÞu gi÷a c¸c bªn ,ph¸t sinh c¸c kho¶n tÝn dông th­¬ng m¹i.Thùc ra ,c¸c kho¶n ph¶i thu gåm nhiÒu kho¶n môc kh¸c nhau tuú theo tÝnh chÊt cña quan hÖ mua b¸n ,quan hÖ hîp ®ång 1.1.3.6.TiÒn ®Æt cäc Trong nhiÒu tr­êng h¬p ,c¸c bªn liªn quan ®Õn hîp ®ång ph¶i ®Æt cäc mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh .PhÇn lín c¸c ®iÒu kho¶n vÒ tiÒn ®Æt cäc quy ®Þnh theo 2 c¸ch: Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  5. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD -Sè tiÒn ®Æt cäc tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m gi¸ trÞ hîp ®ång hoÆc gi¸ trÞ tµi s¶n ®­îc mua b¸n -Sè tiÒn ®Æt cäc ®­îc Ên ®Þnh b»ng mét sè tiªn cô thÓ,hoÆc mét gi¸ trÞ tèi thiÓu cho hîp TiÒn ®Æt cäc lµ mét tµi s¶n kh«ng ch¾c ch¾n ,®é tin cËy cã thÓ giao ®éng lín,tõ 90% ®Õn 30% hay 40%.Do tÝnh chÊt lµ mét tµi s¶n b¶o ®¶m nh­ vËy nªn mÆc dï tiÒn ®Æt cäc thuéc TSL§ nh­ng nã kh«ng ®­îc c¸c ng©n hµng tÝnh ®Õn khi x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng thanh to¸n b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp 1.1.3.7. Hµng ho¸ vËt t­(Inventory) Hµng ho¸ vËt t­ ®­îc theo dâi trong mét tµi kho¶n gäi lµ hµng tån kho.”Hµng tån kho” trong kh¸i niÖm nµy kh«ng cã nghÜa lµ hµng ho¸ bÞ ø ®äng,kh«ng b¸n ®­îc ,mµ thùc chÊt bao hµm toµn bé c¸c hµng ho¸ vËt liÖu,nguyªn liÖu ®ang tån t¹i ë c¸c kho, quÇy hµng hoÆc trong x­ëng.Nã gåm nhiÒu chñng lo¹i kh¸c nhau nh­:NVL chÝnh, NVL phô ,vËt liÖu bæ trî ,nhiªn liÖu vµ c¸c lo¹i dÇu më, thµnh phÈm 1.1.3.8. C¸c chi phÝ chê ph©n bæ Trong thùc tÕ ,mét khèi l­îng NVL vµ mét sè kho¶n chi phÝ ®· ph¸t sinh nh­ng cã thÓ ch­a ®­îc ph©n bæ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm hay dÞch vô.Nh÷ng kho¶n nµy sÏ ®­îc ®­a vµo gi¸ thµnh trong kho¶ng thêi gian thÝch hîp. 1.2. HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN LAO ĐỘNG 1.2.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng tài sản lưu động Hiệu quả là một khái niệm luôn được đề cập trong nền kinh tế thị trường các doanh nghiệp luôn hướng tới hiệu quả kinh tế chính phủ nỗ lực đạt hiệu quả kinh tế - xã hội. Theo nghĩa chung nhất, hiệu quả là một khái niệm phản ánh trình độ sử dụng các yếu tố cần thiết để tham gia vào một hoạt động nào đó với những mục đích xác định do con người đặt ra. Như vậy, có thể hiểu hiệu quả sử dụng vốn là một phạm trù kinh tế đánh giá trình độ sử dụng các nguồn vật lực của doanh nghiệp để đạt kết quả cao nhất trong quá trình sản xuất kinh doanh với tổng chi phí thấp nhất. Do đó, hiệu quả sử dụng tài sản lưu động là một phạm Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  6. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD trù kinh tế đánh giá trình độ sử dụng tài sản lưu động của doanh nghiệp đã đạt kết quả cao nhất. Trong quá trình sản xuất kinh doanh với mức tài sản lưu động hợp lý. Như đã trình bày ở trên, tài sản lưu động của doanh nghiệp được sử dụng cho các quá trình dự trữ, sản xuất và lưu thông. Quá trình vận động của tài sản lưu động bắt đầu từ việc dùng tiền tệ mua sắm vật tư dự trữ cho sản xuất, tiến hành sản xuất và khi sản xuất xong doanh nghiệp tổ chức tiêu thụ để thu về một số vốn dưới hình thái tiền tệ ban đầu với giá trị tăng thêm. Mỗi lần vận động như vậy được gọi là một vòng luân chuyển của tài sản lưu động. Doanh nghiệp sử dụng vốn đó càng có hiệu quả bao nhiêu thì càng có thể sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nhiều bấy nhiêu. Vì lợi ích kinh doanh đòi hỏi các doanh nghiệp phải sử dụng hợp lý, hiệu quả hơn từng đồng tài sản lưu động, làm cho mỗi đồng tài sản lưu động hàng năm có thể mua sắm nguyên, nhiên vật liệu nhiều hơn, sản xuất ra sản phẩm và tiêu thụ được nhiều hơn. Nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc doanh nghiệp nâng cao tốc độ luân chuyển tài sản lưu động (số vòng quay tài sản lưu động trong một năm). Để đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản lưu động chúng ta có thẻ sử dụng nhiều chỉ tiêu khác nhau nhưng tốc độ luân chuyển tài sản lưu động là chỉ tiêu cơ bản và tổng hợp nhất phản ánh trình độ sử dụng tài sản lưu động của doanh nghiệp. 1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản lưu động 1.2.2.1. Chỉ tiêu về tốc độ luân chuyển tài sản lưu động Tốc độ luân chuyển tài sản lưu động là một chỉ tiêu tổng hợp đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của doanh nghiệp. Tốc độ luân chuyển tài sản lưu động nhanh hay chậm nói lên tình hình tổ chức các mặt: mua sắm, dự trữ, sản xuất, tiêu thụ của doanh nghiệp có hợp lý hay không, các khoản vật tư dự trữ sử dụng tốt hay không, các khoản phí tổn trong quá trình sản xuất kinh doanh cao hay thấp. Thông qua phân tích chỉ tiêu tốc độ luân chuẩn tài sản lưu động có thể giúp cho doanh nghiệp đẩy nhanh được tốc độ luân chuyển, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động. 1. Vòng quay tài sản lưu động trong kỳ (Lkỳ) Lkỳ = Error! Trong đó: Mkỳ: Tổng mức luân chuyển tài sản lưu động trong kỳ, trong năm tổng mức luân chuyển tài sản lưu động được xác định bằng doanh thu thuần của doanh nghiệp. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  7. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Ta có: Lkỳ = Error! Đây là chỉ tiêu nói lên số lần quay (vòng quay) của tài sản lưu động trong một thời kỳ nhất định (thường là một năm), chỉ tiêu này đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản lưu động trên mối quan hệ so sánh giữa kết quả sản xuất (tổng doanh thu thuần) và số tài sản lưu động bình quân bỏ ra trong kỳ. Số vòng quay tài sản lưu động trong kỳ càng cao thì càng tốt. Trong đó: - Tài sản lưu động bình quân trong kỳ (TSLĐBQkỳ) được tính như sau: TSLĐBQkỳ = Error! - Tài sản lưu động bình quân năm Error!+ TSLĐ + +TSLĐ +Error! TSLĐBQ = đầu tháng 2 đầu tháng 12 năm 12 Để đơn giản trong tính toán ta sử dụng công thức tính TSLĐBQ gần đúng: TSLĐBQnăm = Error! 2. Thời gian luân chuyển tài sản lưu động (k) K = Error! hay K = Error! Trong đó: Nkỳ: Số ngày ước tính trong kỳ phân tích (một năm là 360 ngày, một quý là 90 ngày, một tháng là 30 ngày). Chỉ tiêu này nói lên độ dài bình quân của một lần luân chuyển của tài sản lưu động hay số ngày bình quân cần thiết để tài sản lưu động thực hiện một vòng quay trong kỳ. Ngược với chỉ tiêu số vòng quay tài sản lưu động trong kỳ, thời gian luân chuyển tài sản lưu động càng ngắn chứng tỏ tài sản lưu động càng được sử dụng có hiệu quả. Khi tính hiệu suất luân chuyển của từng bộ phận tài sản lưu động cần phải dựa theo đặc điểm luân chuyển vốn của mỗi khâu để xác định mức luân chuyển cho từng bộ phận vốn. Ở khâu dự trữ sản xuất, mỗi khu nguyên, vật liệu được đưa vào sản xuất thì tài sản lưu động hoàn thành giai đoạn tuần hoàn của nó. Vì vậy mức luân chuyển để tính hiệu suất bộ phận vốn ở đây là tổng số chi phí tổn tiêu hao về nguyên vật liệu trong kỳ. Tương tự như vậy, mức luân chuyển tài sản lưu động dùng để tính tốc độ luân chuyển bộ phận tài sản lưu động sản xuất là tổng giá thành sản xuất sản phẩm hoàn thành nhập kho, mức luân chuyển của bộ phận tài sản lưu động lưu thông là tổng giá thành tiêu thụ sản phẩm. 1.2.2.2. Hệ số đảm nhiệm tài sản lưu động Hệ số đảm nhiệm TSLĐ = Error! Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  8. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Hệ số này cho biết để đạt được mỗi đơn vị doanh thu, doanh nghiệp phải sử dụng bao nhiêu % đơn vị TSLĐ.Hệ số này càng thấp, thì hiệu quả sử dụng TSLĐ của doanh nghiệp càng cao. 1.2.2.3. Hệ số sinh lời tài sản lưu động Hệ số sinh lời của TSLĐ =Error! Hệ số này cho biết mỗi đơn vị TSLĐ có trong kỳ đem lại bao nhiêu đơn vị lợi nhuận sau thuế. Hệ số sinh lợi của TSLĐ càng cao thì chứng tỏ hiệu quả sử dụng TSLĐ càng cao. 1.2.2.4. Các chỉ tiêu về khả năng thanh toán 1. Khả năng thanh toán ngắn hạn Khả năng thanh toán ngắn hạn = Error! Hệ số này cho thấy khả năng đáp ứng các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp. Nếu chỉ tiêu này xấp xỉ bằng 1 thì doanh nghiệp có đủ khả năng thanh toán. 2. Khả năng thanh toán nhanh Khả năng thanh toán nhanh = Error! Hệ số này phản ánh khả năng thanh toán nhanh các khoản nợ đến hạn bằng tiền hoặc các khoản tương đương tiền khi nợ ngắn hạn đã đến kỳ thanh toán. 3. Khả năng thanh toán tức thời Khả năng thanh toán tức thời = Error! Chỉ tiêu này phản ánh khả năng thanh toán nhanh các khoản nợ đến hạn bằng tiền hoặc các khoản tương đương tiền khi nợ ngắn hạn đã đến kỳ thanh toán. 1.2.2.5. Chỉ tiêu về vòng quay dự trữ, tồn kho Vòng quay dự trữ, tồn kho = Error! Trong đó: Tồn kho bình quân trong kỳ = Error! Chỉ tiêu này phản ánh số lần luân chuyển hàng tồn kho trong một thời kỳ nhất định, qua chỉ tiêu này giúp nhà quản trị tài chính xác định mức dự trữ vật tư, hàng hoá hợp lý trong chu kỳ sản xuất kinh doanh. 1.2.2.6. Chỉ tiêu về kỳ thu tiền bình quân Kỳ thu tiền bình quân = Error! Trong đó: Vòng quay khoản phải thu trong kỳ = Error! Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  9. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Các khoản phải thu ; bình quân = Error! Chỉ tiêu này cho biết số ngày cần thiết để thu được các khoản phải thu, chỉ tiêu còn nhỏ chứng tỏ hiệu quả sử dụng tài sản lưu động càng tăng Khi nghiên cứu về tài sản lưu động, hiệu quả sử dụng tài sản lưu động và các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản lưu động chúng ta đã thấy được tầm quan trọng của tài sản lưu động trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tài sản lưu động có mặt trong mọi giai đoạn của chu kỳ kinh doanh từ khâu dự trữ, sản xuất đến lưu thông và vận động theo những vòng tuần hoàn. Tốc độ luân chuyển tài sản lưu động là chỉ tiêu tổng hợp đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản lưu động. Việc tăng tốc độ luân chuyển tài sản lưu động sẽ đảm bảo cho doanh nghiệp sử dụng tài sản lưu động có hiệu quả hơn: Rõ ràng, qua đó chúng ta phần nào nhận thức được sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động. 1.3. SỰ CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN LƯU ĐỘNG Quá trình hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp là quá trình hình thành và sử dụng vốn kinh doanh. Ngày nay các doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế thị trường yêu cầu về tài sản lưu động là rất lớn, có thể coi tài sản lưu động là nhựa sống tuần hoàn trong doanh nghiệp. Để đánh giá quá trình độ quản lý, điều hành sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp, người ta sử dụng thước đo hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đó. Hiệu quả sản xuất kinh doanh được đánh giá trên hai góc độ là hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội. Vì thế, việc nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động là yêu cầu mang tính bắt buộc và thường xuyên đối với doanh nghiệp 1.3.1.Xuất phát từ mục đích kinh doanh của doanh nghiệp Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp hoạt động với mục tiêu xuyên suốt là tối đa hóa giá trị doanh nghiệp. Để đảm bảo mục tiêu này, doanh nghiệp thường xuyên phải đưa ra và giải quyết tập hợp các quyết định tài chính dài hạn và ngắn hạn. Quản lý và sử dụng hiệu quả tài sản lưu động là một nội dung trọng tâm trong các quyết định tài chính ngắn hạn và là nội dung có ảnh hưởng lớn đến mục tiêu tối đa hóa giá trị doanh nghiệp. Với bản chất và định hướng mục tiêu như trên, doanh nghiệp luôn luôn tìm mọi biện pháp để tồn tại và phát triển. Xuất phát từ vai trò to lớn đó khiến cho yêu cầu doanh nghiệp phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nói chung và Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  10. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD tài sản lưu động nói riêng là một yêu cầu khách quan, gắn liền với bản chất của doanh nghiệp. 1.3.2. Xuất phát từ vai trò quan trọng của tài sản lưu động Đối với doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Một doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường, muốn hoạt động kinh doanh thì cần phải có vốn. Tài sản lưu động là một thành phần quan trọng trong tất cả các khâu của quá trình sản xuất kinh doanh. Trong khâu dự trữ và sản xuất, tài sản lưu động đảm bảo cho sản xuất của doanh nghiệp được tiến hành liên tục, đảm bảo quy trình công nghệ, công đoạn sản xuất. Trong lưu thông, tài sản lưu động đảm bảo dự trữ thành phẩm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ được liên tục, nhịp nhàng và đáp ứng nhu cầu tiêu thụ được liên tục, nhịp nhàng và đáp ứng được nhu cầu của khách hàng. Thời gian luân chuyển tài sản lưu động lớn khiến cho công việc quản lý và sử dụng tài sản lưu động luôn luôn diễn ra thường xuyên, hàng ngày với vai trò to lớn như vậy, việc tăng tốc độ luân chuyển tài sản lưu động, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động trong doanh nghiệp là một yêu cầu tất yếu. 1.3.3. Xuất phát từ ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tức là có thể tăng tốc độ luân chuyển tài sản lưu động, rút ngắn thời gian tài sản lưu động nằm trong lĩnh vực dự trữ, sản xuất và lưu thông, từ đó giảm bớt số lượng tài sản lưu động chiếm dùng, tiết kiệm tài sản lưu động trong luân chuyển. Tăng tốc độ luân chuyển tài sản lưu động còn có ảnh hưởng tích cực đối với việc hạ thấp giá thành sản phẩm, tạo điều kiện cho doanh nghiệp có đủ vốn thỏa mãn nhu cầu sản xuất và hoàn thành nghĩa vụ nộp các khoản thuế cho ngân sách Nhà nước, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội trong cả nước. 1.3.4. Xuất phát từ thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản lưu động ở các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường Trên thực tế, có rất nhiều nguyên nhân khiến một doanh nghiệp làm ăn thiếu hiệu quả thậm chí thất bại trên thương trường. Có thể có các nguyên nhân chủ quan, nguyên nhân khách quan, tuy nhiên một nguyên nhân phổ biến vẫn là việc sử dụng vốn không hiệu quả. Trong việc mua sắm, dự trữ, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Điều này dẫn đến việc sử dụng lãng phí tài sản lưu Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  11. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD động, tốc độ luân chuyển tài sản lưu động thấp, mức sinh lợi kém và thậm chí có doanh nghiệp còn gây thất thoát không kiểm soát được tài sản lưu động dẫn đến mất khả năng tổ chức sản xuất kinh doanh, khả năng thanh toán. Trong hệ thống các doanh nghiệp Việt Nam, các doanh nghiệp Nhà nước do đặc thù chịu ảnh hưởng nặng nề của cơ chế bao cấp trước đây, có kết quả sản xuất kinh doanh yếu kém mà một nguyên nhân chủ yếu là do sự yếu kém trong quản lý tài chính nói chung và quản lý tài sản lưu động nói riêng gây lãng phí, thất thoát vốn. Ở nước ta, để hoàn thành đường lối xây dựng một nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa với thành phần kinh tế quốc doanh giữ vai trò chủ đạo, yêu cầu phải nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nói chung và của các doanh nghiệp Nhà nước nói riêng. Xét từ góc độ quản lý tài chính, yêu cầu cần phải nâng cao năng lực quản lý tài chính trong đó chú trọng nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động là một nội dung quan trọng không chỉ đảm bảo lợi ích riêng doanh nghiệp mà còn có ý nghĩa chung đối với nền kinh tế quốc dân. 1.4. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN LƯU ĐỘNG Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của rất nhiều nhân tố khác nhau chính vì vậy để đưa ra một quyết định tài chính nhà quản trị tài chính doanh nghiệp phải xác định được và xem xét các nhân tố ảnh hưởng đến vấn đề cần giải quyết. Có thể chia các nhân tố đó dưới 2 giác độ nghiên cứu. 1.4.1. Nhân tố bên trong Đây là các nhân tố nằm trong nội tại doanh nghiệp có tác động trực tiếp đến hiệu quả sử dụng tài sản lưu động nói riêng và hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nói chung. Đó là nhân tố như: * Quản lý dự trữ, tồn kho Dự trữ, tồn kho là một bộ phận quan trọng của tài sản lưu động, là những bước đệm cần thiết cho quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Trong quá trình sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp không thể tiến hành sản xuất đến đâu mua hàng đến đó mà cần phải có nguyên vật liệu dự trữ. Nguyên vật liệu dự trữ không trực tiếp tạo ra lợi nhuận nhưng nó có vai trò rất lớn để cho quá trình sản xuất kinh doanh tiến hành được bình thường. Quản lý vật liệu dự trữ hiệu quả sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng tài Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  12. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD sản lưu động. Do vậy, doanh nghiệp tính toán dự trữ một lượng hợp lý vật liệu, nếu dự trữ quá lớn sẽ tốn kém chi phí, ứ đọng vốn, còn nếu dự trữ quá ít sẽ làm cho quá trình sản xuất kinh doanh bị gián đoạn gây ra hàng loạt các hậu quả như mất thị trường, giảm lợi nhuận của doanh nghiệp Tồn kho trong quá trình sản xuất là các nguyên vật liệu nằm ở các công đoạn của dây chuyền sản xuất. Nếu dây chuyền sản xuất càng dài và càng có nhiều công đoạn sản xuất thì tồn kho trong quá trình sản xuất sẽ càng lớn. Đây là những bước đệm nhỏ để quá trình sản xuất được liên tục. Khi tiến hành sản xuất xong, do có độ trễ nhất định giữa sản xuất và tiêu thụ, do những chính sách thị trường của doanh nghiệp đã hình thành nên bộ phận thành phẩm tồn kho. Hàng hoá dự trữ đối với các doanh nghiệp gồm 3 bộ phận như trên nhưng thông thường trong quản lý chúng ta tập trung vào bộ phận thức nhất, tức là nguyên vật liệu dự trữ cho sản xuất kinh doanh. Có nhiều phương pháp được đưa ra nhằm xác định mức dự trữ tối ưu. Quản lý dự trữ theo phương pháp cổ điển hay mô hình đặt hàng hiệu quả nhất - EOQ (Economic odering Quan tity). Mô hình được dựa trên giả định là những lần cung cấp hàng hoá là bằng nhau. Theo mô hình này, mức dự trữ tối ưu là: 2xDxC Q* = 2 C1 Trong đó: Q*: Mức dự trữ tối ưu D: toàn bộ lượng hàng hoá cần sử dụng C2: chi phí mỗi lần đặt hàng (chi phí quản lý giao dịch và vận chuyển hàng hoá). C1: chi phí lưu kho đơn vị hàng hoá (chi phí bốc xếp, bảo hiểm, bảo quản ). Điểm đặt hàng mới: Về mặt lý thuyết ta giả định khi nào lượng hàng kỳ trước hết mới nhập kho lượng hàng mới nhưng trên thực tế hầu như không bao giờ như vậy. Nhưng nếu mặt hàng quá sớm sẽ làm tăng lượng nguyên liệu tồn kho. Do vậy các doanh nghiệp cần phải xác định thời điểm đặt hàng mới. Thời điểm đặt; hàng mới = Số lượng nguyên liệu; Sử dụng mỗi ngày x Độ dài thời gian; giao hàng Lượng dự trữ an toàn Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  13. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Nguyên vật liệu sử dụng mỗi ngày không phải là số cố định mà chúng biến động không ngừng. Do đó để đảm bảo cho sự ổn định của sản xuất, doanh nghiệp cần phải duy trì một lượng hàng tồn kho dự trữ an toàn. Lượng dự trữ an toàn tuỳ thuộc vào tình hình cụ thể của doanh nghiệp. Lượng dự trữ an toàn là lượng hàng hoá dự trữ thêm vào lượng dự trữ tại thời điểm đặt hàng. Ngoài phương pháp quản lý dự trữ theo mô hình đặt hàng hiệu quả nhất (EOQ) nhiều doanh nghiệp còn sử dụng phương pháp sau đây: Phương pháp cung cấp đúng lúc hay dự trữ bằng 0 Theo phương pháp này các doanh nghiệp trong một số ngành nghề có liên quan chặt chẽ với nhau hình thành nên những mối quan hệ, khi có một đơn đặt hàng nào đó họ sẽ tiến hành huy động những loại hàng hoá và sản phẩm dở dang của các đơn vị khác mà họ không cần phải dự trữ. Sử dụng phương pháp này tạo ra sự ràng buộc các doanh nghiệp với nhau, khiến các doanh nghiệp đôi khi mất sự chủ động trong hoạt động sản xuất kinh doanh. * Quản lý tiền mặt và các chứng khoán thanh khoản cao. Tiền mặt được hiểu là tiền tồn quỹ, tiền trên tài khoản thanh toán của doanh nghiệp ở ngân hàng. Tiền mặt bản thân nó là tài sản không sinh lãi, tuy nhiên việc giữ tiền mặt trong kinh doanh rất quan trọng xuất phát từ những lý do sau: Đảm bảo giao dịch hàng ngày, bù đắp cho ngân hàng về việc ngân hàng cung cấp các dịch vụ cho doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu dự phòng trong trường hợp biến động không lường trước của các luồng tiềm vào và ra, hưởng lợi thế trong thương lượng mua hàng. Quản lý tiền mặt đề cập đến việc quản lý tiền giấy và tiền gửi ngân hàng. Sự quản lý này liên quan chặt chẽ đến việc quản lý các loại tài sản gắn liền với tiền mặt như các loại chứng khoán khả năng thanh khoản cao. Ta có thể thấy điều này qua sơ đồ luân chuyển sau: Các chứng khoán thanh khoản cao Đầu tư tạm thời bằng cách Bán những chứng khoán mua chứng khoán có tính thanh khoán cao để bổ thanh khoán cao sung cho tiền mặt Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp Dòng thu Tiền mặt Dòng chi tiền mặt tiền mặt
  14. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Nhìn một cách tổng quát tiền mặt cũng là một tài sản nhưng đây là một tài sản đặc biệt - tài sản có tính lỏng nhất. Trong kinh doanh, doanh nghiệp phải lưu giữ tiền mặt cần thiết cho các hoá đơn thanh toán khi tiền mặt xuống thấp doanh nghiệp sẽ phải bổ sung tiền mặt bằng cách bán các chứng khoán thanh khoản cao. Chi phí cho việc lưu giữ tiền mặt ở đây chính là chi phí cơ hội; là lãi suất mà doanh nghiệp bị mất đi. Chi phí đặt hàng chính là chi phí cho việc bán các chứng khoán. Khi đó áp dụng mô hình EOQ ta có lượng dự trữ tiền mặt tối ưu M* là: 2xM xC M* = n b i Trong đó: M*: tổng mức tiền mặt giải ngân hàng năm Mn: tiền mặt thanh toán hàng năm Cb: chi phí một lần bán chứng khoán thanh khoản i : lãi suất Từ công thức trên cho thấy nếu lãi suất càng cao thì doanh nghiệp càng giữ ít tiền mặt và ngược lại, nếu chi phí cho việc bán chứng khoán càng cao thì họ lại càng giữ nhiều tiền mặt. Mô hình số dư tiền mặt không thực tiễn ở chỗ giả định rằng doanh nghiệp chi trả tiền mặt một cách ổn định, điều này không luôn luôn đúng trong thực tế. Bằng việc nghiên cứu và phân tích thực tiễn, các nhà kinh tế học đã đưa ra mô hình quản lý tiền mặt Miller orr. Theo mô hình này, doanh nghiệp sẽ xác định mức giới hạn trên và giới hạn dưới của tiền mặt đó là các khoản mà doanh nghiệp bắt đầu tiến hành nghiệp vụ mua hoặc bán chứng khoán có tính toán khoản cao để cân đối mức tiền mặt dự kiến. Mô hình này được biểu diễn theo đồ thị sau đâyL A Giới hạn trên BùiSố d ư tiền mặt Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp Mức tiền mặt theo thiết kế Giới hạn dưới B 0 Thời gian
  15. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Mức tiền mặt thiết kế được xác định như sau: Mức tiền mặt; theo thiết kế = Mức tiền mặt; giới hạn dưới + Error! Khoảng dao động tiền mặt dự kiến phụ thuộc vào 3 yếu tố sau: mức dao động của thu chi ngân quỹ hàng ngày lớn hay nhỏ; chi phí cố định của việc mua bán chứng khoán; lãi suất càng cao các doanh nghiệp sẽ giữ lại ít tiền và do vậy khoảng dao động tiền mặt sẽ giảm xuống. Khoảng dao động. 3 Cb xVb d = 3 x 3 x 4 i Trong đó: d: khoảng dao động tiền mặt (khoảng cách giữa giới hạn trên và giới hạn dưới của lượng tiền mặt dự trữ). Cb: chi phí của mỗi lần giao dịch mua bán chứng khoán thanh khoản Vb: phương sai của thu chi ngân quỹ i: lãi suất Trong các doanh nghiệp lớn, luồng tiền vào ra của doanh nghiệp hàng ngày rất lớn, nên chi phí cho việc mua bán chứng khoán sẽ trở nên quá nhỏ so với cơ hội phí mất đi do lưu giữ một lượng tiền mặt nhàn rỗi do vậy hoạt động mua bán chứng khoán nên diễn ra hàng ngày ở các doanh nghiệp này. *Quản lý các khoản phải thu Trong nền kinh tế thị trường, để thắng lợi trong cạnh tranh các doanh nghiệp có thể áp dụng các chiến lược về sản phẩm, về quảng cáo, về giá cả trong đó chính sách tín dụng thương mại là một công cụ hữu hiệu và không thể thiếu đối với các doanh nghiệp tín dụng thương mại có thể làm cho doanh nghiệp đứng vững trên thị trường và trở nên giàu có, nhưng cũng có thể đem đến những rủi ro cho hoạt động của doanh nghiệp. Do đó, các doanh nghiệp cần phải đưa ra những phân tích về khả năng tín dụng của khách hàng và quyết định có nên cấp tín dụng thương mại cho đối tượng khách hàng đó hay không. Đây là nội dung chính của quản lý các khoản phải thu. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  16. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Ph©n tÝch n¨ng lùc tÝn dông cña kh¸ch hµng §Ó thùc hiÖn viÖc cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng th× ®iÒu ®Çu tiªn doanh nghiÖp ph¶i ph©n tÝch ®­îc n¨ng lùc tÝn dông cña kh¸ch hµng. C«ng viÖc nµy gåm: Thø nhÊt, doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng mét tiªu chuÈn tÝn dông hîp lý; Thø hai, x¸c minh phÈm chÊt tÝn dông cña kh¸ch hµng tiÒm n¨ng. NÕu kh¶ n¨ng tÝn dông cña kh¸ch hµng phï hîp víi nh÷ng tiªu chuÈn tÝn dông tèi thiÓu mµ doanh nghiÖp ®­a ra th× tÝn dông th­¬ng m¹i cã thÓ ®­îc cÊp. ViÖc thiÕt lËp c¸c tiªu chuÈn tÝn dông cña c¸c nhµ qu¶n trÞ tµi chÝnh ph¶i ®¹t tíi sù c©n b»ng thÝch hîp. NÕu tiªu chuÈn tÝn dông ®Æt qu¸ cao sÏ lo¹i bá nhiÒu kh¸ch hµng tiÒm n¨ng vµ sÏ gi¶m lîi nhuËn, cßn nÕu tiªu chuÈn ®­îc ®Æt ra qu¸ thÊp cã thÓ lµm t¨ng doanh thu, nh­ng sÏ cã nhiÒu kho¶n tÝn dông cã rñi ro cao vµ chi phÝ thu tiÒn còng cao. Khi ph©n tÝch kh¶ n¨ng tÝn dông cña kh¸ch hµng, ta th­êng dïng c¸c tiªu chuÈn sau ®Ó ph¸n ®o¸n: - PhÈm chÊt, t­ c¸ch tÝn dông: Tiªu chuÈn nµy nãi lªn tinh thÇn tr¸ch nhiªm cña kh¸ch hµng trong viÖc tr¶ nî. §iÒu nµy ®­îc ph¸n ®o¸n trªn c¬ së viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n nî tr­íc ®©y ®èi víi doanh nghiÖp hoÆc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. - N¨ng lùc tr¶ nî: Dùa vµo c¸c chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh, dù tr÷ ng©n quü cña doanh nghiÖp - Vèn cña kh¸ch hµng: §¸nh gi¸ søc m¹nh tµi chÝnh dµi h¹n cña kh¸ch hµng. - ThÕ chÊp: Xem xÐt kh¶ n¨ng tÝn dông cña kh¸ch hµng trªn c¬ së c¸c tµi s¶n riªng mµ hä sö dông ®Ó ®¶m b¶o c¸c kho¶n nî. - §iÒu kiÖn kinh tÕ: Tiªu chuÈn nµy ®¸nh gi¸ ®Õn kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña kh¸ch hµng trong hiÖn t¹i vµ t­¬ng l¹i. C¸c tµi liÖu ®­îc sö dông ®Ó ph©n tÝch kh¸ch hµng cã thÓ lµ kiÓm tra b¶ng c©n ®èi tµi s¶n, b¶ng kÕ ho¹ch ng©n quü, pháng vÊn trùc tiÕp, xuèng tËn n¬i ®Ó kiÓm tra hay t×m hiÓu qua c¸c kh¸ch hµng kh¸c. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  17. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kho¶n tÝn dông ®­îc ®Ò nghÞ Sau khi ph©n tÝch n¨ng lùc tÝn dông kh¸ch hµng, doanh nghiÖp tiÕn hµnh viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kho¶n tÝn dông th­¬ng m¹i ®­îc ®Ò nghÞ. ViÖc ®¸nh gi¸ kho¶n tÝn dông th­¬ng m¹i ®­îc ®Ò nghÞ ®Ó quyÕt ®Þnh cã nªn cÊp hay kh«ng ®­îc dùa vµo viÖc tÝnh NPV cña luång tiÒn. 1- r .P'.Q' NPV -P.Q V. Q'-Q C.P'.Q' 1 R Trong ®ã: . NPV : Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng cña viÖc chuyÓn tõ chÝnh s¸ch b¸n tr¶ ngay sang chÝnh s¸ch b¸n chÞu. . Q, P : S¶n l­îng hµng b¸n ®­îc trong mét th¸ng vµ gi¸ b¸n ®¬n vÞ nÕu kh¸ch hµng tr¶ tiÒn ngay. . Q’, P’: S¶n l­îng vµ gi¸ b¸n ®¬n vÞ nÕu b¸n chÞu. . C : Chi phÝ cho viÖc ®ßi nî vµ tµi trî bï ®¾p cho kho¶n ph¶i thu. . V : Chi phÝ biÕn ®æi cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. . R: Doanh lîi yªu cÇu thu ®­îc hµng th¸ng. . r : Tû lÖ phÇn tr¨m cña hµng b¸n chÞu kh«ng thu ®­îc tiÒn. NÕu NPV > 0 chøng tá viÖc b¸n chÞu lµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n viÖc thanh to¸n ngay, cã lîi cho doanh nghiÖp, do ®ã kho¶n tÝn dông ®­îc chÊp nhËn. Theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu Theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu lµ mét néi dung quan träng trong qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu. Thùc hiÖn tèt c«ng viÖc nµy sÏ gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ kÞp thêi thay ®æi c¸c chÝnh s¸ch tÝn dông th­¬ng m¹i phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. Th«ng th­êng, ®Ó theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu ta dïng c¸c chØ tiªu, ph­¬ng ph¸p vµ m« h×nh sau: - Kú thu tiÒn b×nh qu©n (The average collection period – ACP): Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  18. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Caùc khoaûn phaûi thu Kyø thu tieàn bình quaân Doanh thu tieâu thuï bình quaân1ngaøy Kú thu tiÒn b×nh qu©n ph¶n ¸nh thêi gian b×nh qu©n mµ c«ng ty thu håi ®­îc nî. Do vËy, khi kú thu tiÒn b×nh qu©n t¨ng lªn mµ doanh sè b¸n vµ lîi nhuËn kh«ng t¨ng th× còng cã nghÜa lµ vèn cña doanh nghiÖp bÞ ø ®äng ë kh©u thanh to¸n. Khi ®ã nhµ qu¶n lý ph¶i cã biÖn ph¸p can thiÖp kÞp thêi. - S¾p xÕp ‘tuæi’ cña c¸c kho¶n ph¶i thu Th«ng qua ph­¬ng ph¸p s¾p xÕp c¸c kho¶n ph¶i thu theo ®é dµi thêi gian, c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cã thÓ theo dâi vµ cã biÖn ph¸p thu håi nî khi ®Õn h¹n. - X¸c ®Þnh sè d­ kho¶n ph¶i thu Sö dông ph­¬ng ph¸p nµy doanh nghiÖp hoµn toµn cã thÓ thÊy ®­îc nî tån ®äng cña kh¸ch hµng nî doanh nghiÖp. Cïng víi c¸c biÖn ph¸p theo dâi vµ qu¶n lý kh¸c, doanh nghiÖp cã thÓ thÊy ®­îc ¶nh h­ëng cña chÝnh s¸ch tÝn dông th­¬ng m¹i vµ cã nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi, hîp lý phï hîp víi tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng, tõng kho¶n tÝn dông cô thÓ. Ngoài các nhân tố trên còn có các nhân tố như: trình độ, năng lực của cán bộ tổ chức quản lý, sử dụng tài sản lưu động trong doanh nghiệp, tính kinh tế và khoa học của các phương pháp mà doanh nghiệp áp dụng trong quản lý, sử dụng tài sản lưu động 1.4.2. Nhân tố bên ngoài HiÖu qu¶ sö dông TSL§ cña doanh nghiÖp chÞu ¶nh h­ëng bëi: + Tèc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ: Khi nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng chËm, søc mua cña thÞ tr­êng sÏ bÞ gi¶m sót. §iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng ®Õn t×nh h×nh tiªu thô cña doanh nghiÖp, s¶n phÈm cña doanh nghiÖp sÏ khã tiªu thô h¬n, doanh thu sÏ Ýt ®i, lîi nhuËn gi¶m sót vµ tÊt yÕu lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh nãi chung vµ TSL§ nãi riªng. + Rñi ro: Do nh÷ng rñi ro bÊt th­êng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mµ c¸c doanh nghiÖp th­êng gÆp ph¶i trong ®iÒu kiÖn kinh doanh cña Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  19. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD c¬ chÕ thÞ tr­êng cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia cïng c¹nh tranh víi nhau. Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro do thiªn nhiªn g©y ra nh­ ®éng ®Êt, lò lôt, nói löa mµ c¸c doanh nghiÖp khã cã thÓ l­êng tr­íc ®­îc. + Do t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ lµm gi¶m gi¸ trÞ tµi s¶n, vËt t­ v× vËy, nÕu doanh nghiÖp kh«ng b¾t kÞp ®iÒu nµy ®Ó ®iÒu chØnh kÞp thêi gi¸ c¶ cña s¶n phÈm th× hµng ho¸ b¸n ra sÏ thiÕu tÝnh c¹nh tranh lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi chung vµ TSL§ nãi riªng. + Ngoµi ra, do chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ n­íc cã sù ®iÒu chØnh, thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch chÕ ®é, hÖ thèng ph¸p luËt, thuÕ còng t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông TSL§ cña doanh nghiÖp. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  20. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD CHƯƠNG II THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN LƯU ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG SỐ 12 - VINACONEX 2.1. GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG SỐ 12 - VINACONEX 2.1.1. Khái quát sơ lược về quá trình hình thành và phát triển của Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex Tên công ty: Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex Trụ sở giao dịch của công ty đóng tại: H10 - Thanh Xuân Nam - Hà Nội Điện thoại: 045522781 Công ty cổ phần xây dựng số 12, thuộc Tổng Công ty xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam Vinaconex, được thành lập theo quyết định số 358/BXD- TCLĐ ngày 31 tháng 03 năm 2003 của Bộ trưởng Bộ xây dựng. Tiền thân của công ty là các đơn vị: - Xí nghiệp cơ khí Sóc Sơn thành lập năm 1996 - Chi nhánh xây dựng 5-04 thành lập năm 1970 - Công ty xây dựng số 4 Vinaconex thành lập năm 1990. Công ty cổ phần xây dựng số 12 có đầy đủ tư cách pháp nhân, hạch toán độc lập, mở tài khoản tiền gửi tại ngân hàng, có con dấu riêng theo quy định nên rất chủ động trong việc liên hệ, ký kết hợp đồng kinh tế với khách hàng. Công ty ban đầu thành lập với số vốn còn hạn chế, lực lượng lao động còn ít. Vì vậy, khi mới đi vào hoạt động công ty gặp không ít khó khăn do sự cạnh tranh khắc nghiệt của nền kinh tế thị trường. Song với sự nỗ lực của lãnh đạo công ty, cùng với việc cải tiến kỹ thuật nâng cao trình độ cán bộ công nhân viên, công ty đã thoát ra khỏi những khó khăn và đạt được những thành tích đáng kể, chất lượng các công trình xây dựng ngày càng được nâng cao, tạo niềm tin cho các chủ đầu tư. 2.1.2. Cơ cấu tổ chức sản xuất của công ty Do đặc điểm của ngành xây dựng cơ bản và sản phẩm xây dựng nên việc tổ chức bộ máy quản lý cũng có những đặc điểm riêng. Công ty đã khảo sát, thăm dò, tìm hiểu và bố trí tương đối hợp lý mô hình tổ chức quản lý theo kiểu trực tuyến. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  21. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD (1) Sơ đồ cơ cấu tổ chức sản xuất của công ty ĐHĐ cổ đông Ban kiểm soát Hội đồng quản trị Giám đốc công ty Phó giám đốc Phó giám đốc Phó giám đốc Phó giám đốc QMR tiếp thị đầu tư kinh doanh Phòng Phòng Phòng kế hoạch Phòng thiết bị Hành chính TC-KT - kỹ thuật và đầu tư Các xưởng Ban quản lý Các đội XD Chi nhánh SXKD dự án công trình xây dựng 504 - Các đội xây dựng trực thuộc công ty gồm có: + Thi công công trình dân dụng và công nghiệp: 17 đội + Thi công điện nước: 02 đội + Thi công cơ giới: 01 đội + Thi công cầu đường và cảng: 02 đội + Thi công lắp ghép kết cấu: 01 đội + Thi công các công trình thủy lợi: 01 đội (2) Tổ chức nhân sự Công ty có một đội ngũ cán bộ công nhân viên đông đảo, có trình độ tay nghề, có kinh nghiệm và nhiệt huyết với công việc. Hàng năm, số lượng cán bộ công nhân viên của công ty không ngừng được bổ sung, nâng cao cả về chất lượng và số lượng. Tổng số cán bộ công nhân viên của công ty hiện Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  22. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD nay là 1.245 người với thu nhập bình quân đầu người trong các năm 2003, 2004 và 2005 là 135.000, 14.78000 và 1.550.000. Ban lãnh đạo công ty gồm: Hội đồng quản trị có: 1 chủ tịch hội đồng quản trị 4 thành viên hội đồng quản trị Ban kiểm soát gồm có: 1 trưởng ban kiểm soát 2 thành viên - Giám đốc công ty: Có nhiệm vụ tổ chức thực hiện các quyết định của hội đồng quản trị, điều hành và chịu trách nhiệm về mọi hoạt động kinh doanh của công ty theo Nghị định, quyết định của Hội đồng quản trị, Nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông, điều lệ công ty và tuân thủ pháp luật. Giúp việc cho giám đốc gồm có 4 phó giám đốc: - Phó giám đốc phụ trách công tác kế hoạch, kỹ thuật. - Phó giám đốc phụ trách công tác quyết toán kinh doanh. - Phó giám đốc phụ trách công tác tiếp thị. - Phó giám đốc phụ trách công tác đầu tư. (3) Tổ chức các phòng ban của công ty Theo sơ đồ tổ chức sản xuất của công ty cổ phần xây dựng số 12 có thể thấy công ty có 4 phòng ban chức năng: Phòng tổ chức- hành chính, phòng tài chính - kế toán, phòng kế hoạch kỹ thuật; phòng thiết bị và đầu tư và các đơn vị trực thuộc: Chi nhánh 5.04, công trường, xí nghiệp khai thác và sản xuất vật liệu xây dựng với sự phân công nhiệm vụ cụ thể, mỗi phòng ban phụ trách những mảng chuyên môn khác nhau tạo nên sự phân công lao động khoa học trong công ty đồng thời luôn có sự gắn kết chặt chẽ giữa các phòng ban đảm bảo nhiệm vụ sản xuất kinh doanh chung của toàn công ty. 2.1.3. Đặc điểm hoạt động kinh doanh Quy trình công nghệ sản xuất của công ty cổ phần xây dựng số 12 Là một công ty hoạt động trong lĩnh vực xây dựng cơ bản nên điều kiện tổ chức sản xuất cũng như sản phẩm của công ty có nhiều khác biệt so với các ngành khác. Đối với hoạt động xây lắp thì quá trình sản xuất kinh doanh của công ty diễn ra theo sơ đồ sau: Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  23. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Chủ đầu tư Nhận hồ sơ Lập dự án thi công mời thầu và lập dự toán Nghiệm thu, bàn Tham gia giao, xác định lập đấu thầu kết quả, lập quyết toán Tiến hành Chuẩn bị nguồn Thắng thầu xây dựng lực: NVL, nhân công 2.1.3.1. Đặc điểm ngành nghề kinh doanh Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex có phạm vi hoạt động trên toàn quốc, đã và đang thi công nhiều công trình trọng điểm của Nhà nước. Ngành nghề kinh doanh chủ yếu của công ty bao gồm: - Xây dựng các công trình dân dụng và phần bao che các công trình công nghiệp. - Xây dựng các công trình kỹ thuật hạ tầng đô thị và khu công nghiệp - Xây dựng đường dây và trạm biến áp 110 KV - Xây dựng kênh mương, đè, kè, cống. - Xây dựng đường bộ - Xây lắp kết cấu công trình - Thi công các công trình nhà cao tầng - Nạo vét bồi đắp mặt bằng, đào đắp nền, đào đắp công trình - Lắp đặt thiết bị cơ điện, nước công trình - Trang trí nội, ngoại thất và tạo cảnh quan kiến trúc công trình. - Chế biến khai thác và sản xuất vật liệu xây dựng 2.1.3.2. Đặc điểm về sản phẩm Các sản phẩm của công ty đều tập trung trong lĩnh vực xây lắp, nhằm đáp ứng nhiệm vụ của lĩnh vực sản xuất chuyên ngành, các sản phẩm của công ty có đặc điểm sau: Có nơi tiêu thụ cố định, nơi sản xuất gắn liền với nơi tiêu thụ sản phẩm, chất lượng, giá cả (chi phí xây dựng) sản phẩm chịu ảnh hưởng rất lớn vào điều kiện địa chất, thủy văn, khí hậu. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  24. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Sản phẩm có quy mô lớn, kết cấu phức tạp. Các công trình đều có thời gian xây dựng dài rất dễ gây ứ đọng tài sản lưu động, mặt khác nếu dự toán thiếu vốn sẽ làm công tác thi công bị gián đoạn kéo dài thời gian thi công gây lãng phí. Sản phẩm có tính đơn chiếc, riêng lẻ. Mỗi công trình đều có thiết kế riêng, có yêu cầu về công nghệ, về các yêu cầu như tiện nghi, mỹ quan về an toàn khác nhau. 2.1.3.3. Đặc điểm về thị trường Cùng với sự phát triển nhanh của nền kinh tế, nhu cầu xây dựng các công trình hiện đại, có quy mô, chất lượng tương xứng với khu vực và trên thế giới. Thị trường xây dựng phát triển mạnh mẽ với rất nhiều các tổng công ty như: Tổng công ty Sông Đà, Tổng công ty xây dựng Hà Nội, Tổng công ty xây dựng Thăng Long. Tổng công ty xây dựng Lũng Lô Mặc dù đều thực hiện xây dựng - thầu tổng hợp song mỗi công ty đều có thế mạnh riêng về một lĩnh vực. Tổng công ty xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam Vinaconex đã có tên tuổi gắn liền với những công trình lớn của đất nước, là một trong những thành viên chủ lực của tổng công ty, Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex có thế mạnh trong lĩnh vực xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng, các công trình giao thông. Do đó, công ty luôn nhận được sự tin tưởng và giành được các gói thầu của các công trình lớn. 2.1.4. Cơ chế quản lý tài chính của công ty Phòng Tài chính - kế toán công ty chịu trách nhiệm chính và trực tiếp trước giám đốc công ty về công tác quản lý tài chính. Cơ cấu tổ chức của phòng Tài chính - kế toán công ty gồm 1 kế toán trưởng, 1 phó phòng tài chính kế toán công ty gồm 1 kế toán trưởng, 1 phó phòng tài chính kế toán và 6 nhân viên kế toán phụ trách các mảng khác nhau trong hoạt động tài chính, kế toán của công ty. 2.1.4.1. Công tác quản lý vốn và tài sản Công ty cổ phần xây dựng số 12 - Vinaconex là một doanh nghiệp cổ phần với 51% vốn thuốc Nhà nước còn lại là do các cổ đông góp vào công ty. Công ty có nghĩa vụ quản lý và sử dụng hiệu quả vốn, không ngừng nâng cao hiệu quả kinh doanh, bảo toàn và phát triển vốn. Trong quá trình kinh doanh, khi cần thiết công ty được tổng công ty bảo lãnh vay vốn trong nước và nước ngoài theo quy định của pháp luật hiện hành và theo điều kiện của tổng công ty. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  25. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Về quản lý tài sản, công ty có quyền sử dụng, cho thuê, thế chấp, cầm cố nhượng bán tài sản thuộc quyền quản lý của công ty tuân thủ các quy định theo quy chế của tổng công ty và Nhà nước khi bị tổn thất về tài sản, công ty phải xác định giá trị tổn thất, nguyên nhân, trách nhiệm để xử lý. 2.4.1.2. Quản lý doanh thu, lợi nhuận và chi phí kinh doanh Doanh thu thu được từ hoạt động sản xuất - kinh doanh trực tiếp của công ty. Các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng ngay trong nội bộ đơn vị cũng phải được hạch toán để xác định doanh thu. Chi phí trong hoạt động của công ty được phản ánh theo đúng chế độ, định mức kinh tế kỹ thuật, định mức lao động, định mức chi phí gián tiếp, đơn giá tiền lương do công ty tự xây dựng và quyết định ban hành. Các chi phí phát sinh phải có hóa đơn, chứng từ hợp pháp, hợp lệ. Về hạch toán, lợi nhuận, lợi nhuận của công ty bằng doanh thu trừ các khoản chi phí hợp lý có liên quan đến thu nhập chịu thuế của hoạt động kinh doanh, hoạt động tài chính và hoạt động khác. 2.1.4.3. Công tác kế hoạch tài chính Công tác kế hoạch hóa tài chính luôn là một nội dung được quan tâm cao trong công ty. Công ty đã phân công một nhân viên trong phòng tài chính - kế toán chuyên phụ trách việc lập báo cáo, kế hoạch tổng hợp và theo dõi, đánh giá thực hiện kế hoạch trong năm công ty. Hàng năm, phòng kế hoạch sẽ phối hợp cùng các phòng ban khác xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh. Trên cơ sở bản kế hoạch sản xuất kinh doanh đã được sự phê duyệt của ban giám đốc, phòng Tài chính - kế toán xây dựng kế hoạch tài chính (ngắn hạn). Bản kế hoạch sản xuất và kế hoạch tài chính sẽ được định kỳ báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch tài chính tháng, quý, năm cho tổng công ty. 2.2. THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN LƯU ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG SỐ 12 - VINACONEX Để có thể phân tích chi tiết về hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty ta cần có cái nhìn khái quát về tình hình hoạt động của công ty trong những năm gần đây. Thông qua các báo cáo tài chính hàng năm, ta có những đánh giá về các mặt sau đây. 2.2.1. Khái quát tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty trong vài năm gần đây. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  26. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Bảng 2.1. Bảng phân tích kết quả kinh doanh qua các năm Đơn vị tính: Đồng Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 STT Chỉ tiêu Tăng so 2003 Tăng so 2003 Giá trị Giá trị Giá trị (%) (%) 1 Tổng doanh thu 125.576.517.736 150.139.589.865 19,56 175.087.883.428 11,66 2 Các khoản giảm trừ 0 0 0 3 Doanh thu thuần (=1-2) 125.576.517.736 150.139.589.865 175.087.883.428 4 Giá vốn hàng bán 117.056.717.228 138.997.236.265 14,1 160.376.731.586 4,95 5 Lãi gộp = (3-4) 8519800508 11.142.353.600 30,78 14.711.151.842 32,03 6 Chi phí bán hàng 0 0 0 0 0 7 Chi phí quản lý doanh nghiệp 4.534.219.788 8.151.524.543 79,78 10.061.550.328 23,43 8 Lãi thuần từ hoạt động kinh 3.985.580.720 2.990.829.057 -24,96 4.649.601.514 65,49 doanh (= 5-6-7) 9 Lãi hoạt động tài chính -1.320.566.447 -1.250.833.448 -5,2 -1.807.448.624 44,50 10 Lãi bất thường 35.000.000 49.718.822 42,05 62.208.000 5,01 11 Tổng LNTT (=8+9+10) 2.700.014.273 1.789.714.1.431 -33,71 2.904.360.890 62,28 12 Thuế TNDN 756.003.996 501.120.041 813.221.049 13 Lợi nhuận sau thuế 1.944.010.277 1.288.594.390 -33,71 2.091.139.841 62,28 (Nguồn số liệu: phòng tài chính - kế toán) Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  27. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Là một doanh nghiệp hoạt động kinh doanh, kết quả kinh doanh luôn là tiêu chí hàng đầu đánh giá hiệu quả hoạt động nói chung và hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty nói riêng. Thông qua bảng phân tích kết quả kinh doanh (bảng 2.1) có thể thấy tốc độ tăng trưởng của công ty ở các năm 2003, 2004, 2005 là tương đối tốt. Trong 3 năm chỉ có năm 2004 có lợi nhuận sau thuế giảm so với năm 2003 (giảm 33,71%) để giải thích cho vấn đề này ta có thể thấy trong bảng 2.1: mặc dù so với năm 2003, năm 2004 có lãi gộp tăng 30,78% song chi phí quản lý doanh nghiệp lại tăng những 79,78% đây là nguyên nhân chính khiến lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp giảm việc gia tăng chi phí quản lý doanh nghiệp từ năm 2004 cho thấy công ty có sự tăng mạnh về số lượng cán bộ công nhân viên, thể hiện những chuyển đổi trong quản lý nhân sự nói riêng và trong cơ chế quản lý doanh nghiệp nói chung việc gia tăng này hàm nghĩa sự mở rộng quy mô hoạt động đến năm 2005 thì lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp lại tăng điều này cho thấy đây là dấu hiệu rất khả quan về hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do đặc thù ngành xây dựng cơ bản, doanh thu qua các năm có tăng nhưng hiệu quả chưa cao là do các công trình thi công ở nhiều địa phương xa nên chi phí khác phục vụ cho việc thi công thường lớn nên lợi nhuận đạt được chưa cao. Nhưng công ty đã cố gắng tạo việc làm cho cán bộ công nhân viên để họ có thu nhập ổn định, doanh thu của công ty vẫn tăng và vẫn đảm bảo nộp ngân sách đầy đủ. 2.2.2. Thực trạng sử dụng tài sản lưu động tại công ty Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  28. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Bảng 2.2. Thực trạng sử dụng tài sản lưu động tại Công ty cổ phần xây dựng số 12 Đơn vị tính: Đồng Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Chỉ tiêu Tỷ trọng Tăng so Tỷ trọng Tăng so 2003 Số tiền Số tiền Tỷ trọng % Số tiền % 2003 (%) % (%) Tài sản lưu động 122.723.329.908 100 128.373.838.786 100 4,60 168.525.610.652 100 31,28 1. Vốn bằng tiền 6.751.120.134 5,5 3.811.003.146 3 -43,55 9.609.072.875 5,7 152,14 - Tiền mặt tại quỹ 672.274.174 0,55 362.685.130 0,28 -46,05 782.384.894 0,16 115,72 - Tiền gửi ngân hàng 6.078.845.960 4,95 3.448.318.016 2,72 -43,27 8.826.687.980 5,94 155,97 2.Khoản phải thu 64.852.979.713 52,8 78.450.122.510 61,1 20,97 121.208.739.990 1,9 54,50 - Phải thu khách hàng 62.601.171.926 51,01 70.232.557.404 54,71 12,19 87.086.076.120 51,68 24 - Trả trước cho người 1.283.993.333 1,05 2.192.946.353 1,71 70,79 1.912.161.049 1,13 -12,8 bán - Phải thu khác 967.814.454 0,74 6.024.618.753 4,68 522,5 32.210.502.821 19,09 434,65 3. Tồn kho 45.761.041.794 37,3 39.272.675.342 30,6 -14,18 36.804.066.302 21,8 -6,29 - Nguyên vật liệu 73.950.657 0,06 118.593.775 0,09 60,37 105.383.675 0,16 -11,14 - Công cụ dụng cụ 1.528.881.851 1,25 - - 72.840.889 0,04 - - Chi phí sx dở dang 44.158.209.286 35,98 39.154.081.567 3,50 -11,33 36.625.841.738 21,73 6,46 4. TSCĐ khác 5.358.188.267 4,4 6.840.037.788 5,3 27,66 903.731.486 0,5 -86,79 - Tạm ứng 4.850.455.087 3,95 6.840.037.788 5,3 41,02 - - - - Chi phí trả trước 451.610.839 0,37 - - - 903.731.486 0,5 - - Chi phí chờ kết 56.122.341 0,046 - - - - - - chuyển (Nguồn số liệu: Phòng tài chính - kế toán) Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  29. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD * Vốn bằng tiền năm 2004 giảm 43,55% so với năm 2003, tỷ lệ tiền mặt trong quỹ năm 2004 cũng giảm hơn so với năm 2003 là 46,05%, điều này sẽ ảnh hưởng tới khả năng thanh toán tức thời của công ty, tuy nhiên lượng tiền mặt trong quỹ ít sẽ giúp công ty giảm được lượng vốn bị ứ đọng tiền gửi ngân hàng năm 2004 giảm 43,27% so với năm 2003 nguyên nhân là do công ty đầu tư vào các công trình nhưng chưa được nghiệm thu thanh toán. * Các khoản phải thu So với năm 2003 và 2004 thì năm 2005 tỷ lệ các khoản phải thu chiếm tỷ trọng rất lớn. Trong đó các khoản phải thu của khách hàng năm 2003 chiếm 96,5% trong tổng số các khoản phải thu, năm 2004 và năm 2005 do doanh nghiệp tích cực thu hồi các khoản nợ của khách hàng, quản lý tốt hơn nên tỷ trọng giảm xuống còn 86% trong tổng số các khoản phải thu. So sánh các khoản phải thu của khách hàng và doanh thu thuần ta thấy. Năm 2003 = Error! = Error! = 49,9 Năm 2004 = Error! = Error! = 46,8 Năm 2005 = Error! = Error! = 49,7 Năm 2003 một đồng doanh thu có 0,499 đồng cho khách hàng nợ. Nhưng sang năm 2004 thì số tiền khách hàng nợ so với doanh thu có giảm còn 0,468 đồng tuy tỷ số giảm không đáng kể nhưng đó là điều đáng mừng thể hiện sự tiến bộ trong phương thức sử dụng tài sản lưu động của doanh nghiệp điều này chứng tỏ công ty đã đẩy nhanh được công tác thu hồi công nợ, hoàn thành sớm các thủ tục để được nghiệm thu thanh toán. Nhưng sang đến năm 2005 thì tỷ lệ này lại tăng lên, số tiền doanh nghiệp để khách hàng chiếm dụng là 49,7%. Điều này có nghĩa cứ 100 đồng vốn thì có 49,7 đồng bị khách hàng chiếm dụng. Điều này buộc doanh nghiệp phải có biện pháp để tránh tình trạng vốn bị chiếm dụng nhiều dẫn đến thiếu vốn, muốn tiếp tục hoạt động sản xuất kinh doanh buộc doanh nghiệp phải đi vay vốn và phải chịu lãi vay như vậy sẽ ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng là lợi nhuận * Hàng tồn kho Năm 2004 so với năm 2003 hàng tồn kho giảm 14,18%, năm 2005 so với năm 2004 giảm 6,29%. Trong đó nguyên vật liệu tồn kho và công cụ dụng cụ tồn kho chiếm tỷ trọng nhỏ, hàng tồn kho chủ yếu là chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Sản phẩm dở dang của công ty năm 2003 chiếm 96,5% tổng số hàng tồn kho sang năm 2004 và 2005 tỷ trọng này tăng lên là 99,7% tổng số hàng tồn kho xu hướng tăng phù hợp với đặc điểm hoạt động của công ty, do nhận thầu các công trình lớn, thời gian dài nên vào thời điểm cuối năm Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  30. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD hàng tồn kho có giá trị rất lớn chủ yếu phản ánh giá trị sản xuất kinh doanh dở dang. * Tài sản lưu động khác Thông thường tài sản lưu động khác thường chiếm một tỷ lệ nhỏ trong tổng số tài sản lưu động. Nhưng do đặc điểm là ngành xây dựng, các công trình thường cách xa trụ sở công ty và thời gian thi công thường kéo dài vì vậy tài sản lưu động dành cho khoản tạm ứng thường khá cao với tỷ lệ tăng năm 2004 là 41,02% so với năm 2003, các khoản tạm ứng này do công ty phải tạm ứng cho người cung cấp. Điều này cũng không tốt cho doanh nghiệp bởi lẽ các khoản tạm ứng cũng là một bộ phận không sinh lời nếu số vốn nằm trong bộ phận này quá lớn sẽ ảnh hưởng đến khả năng tài chính của công ty. Qua bảng số liệu trên ta thấy tình hình sử dụng tài sản lưu động của công ty chưa hợp lý. Các khoản phải thu chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng tài sản lưu động, đây là một điều mà bất kỳ một nhà quản lý kinh doanh nào cũng không mong muốn, vì tài sản lưu động nằm trong khâu này đều không những không sinh lời mà ngược lại có nguy cơ mất vốn lớn. Nguyên nhân của hiện tượng này là do chưa làm tốt công tác thu hồi nợ do khách hàng chiếm dụng, vì vậy doanh nghiệp cần tích cực thu hồi để tăng nguồn thu, quay nhanh vòng vốn và tăng lượng tiền mặt để đảm bảo khả năng thanh toán. 2.2.3. Thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại công ty Nhìn tổng thể quả kinh doanh của công ty, ta có thể thấy phần nào hiệu quả hoạt động, xu hướng phát triển theo các giai đoạn tuy nhiên để có thể hiểu sâu về tình hình tài chính ta không thể không xét đến cơ cấu tài sản - nguồn vốn. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  31. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Bảng 2.3. Bảng cân đối kế toán (Tại thời điểm 31/12/N) Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Chỉ tiêu Giá trị Tỷ trọng Giá trị Tăng so Giá trị Tỷ trọng Tăng so 2003 Tỷ trọng % (đ) % (đ) 2003 (%) (đ) % (%) A. Tài sản lưu động và 122.723.329.908 94,1 128.373.838.786 90,04 4,60 168.525.610.652 90,92 31,28 đầu tư ngắn hạn 1. Tiền 6.751.120.134 5,5 3.811.003.146 3 -43,55 9.609.072.879 5,7 152,14 2. Các khoản đầu tư tài 0 0,00 0 0,00 0 0,00 chính ngắn hạn 3. Các khoản phải thu 64.852.979.713 52,8 78.450.122.510 61,1 20,97 121.208.739.990 71,9 54,50 4. Hàng tồn kho 45.761.041.794 37,3 39.272.675.342 30,6 -14,18 36.804.066.302 21,8 -6,29 5. Tài sản lưu động 5.358.188.267 4,4 6.840.037.788 5,3 27,66 903.731.486 0,5 -86,79 khác B. Tài sản cố định và 7.702.250.530 5,91 14.192.738.127 9,96 84,27 16.831.593.023 9,08 18,59 đầu tư dài hạn 1. Tài sản cố định 7.592.894.322 5,82 5.221.816.609 3,66 -31,23 16.247.269.047 8,77 211,14 1.1. Tài sản cố định 7.342.894.322 5,63 4.984.316.609 3,50 -32,12 15.944.262.543 8,60 219,89 hữu hình 1.2. Tài sản cố định 0 0,00 0 0,00 0 0,00 thuê tài chính 1.3. Tài sản cố định vô 250.000.000 0,19 237.500.000 0,17 95 225.000.000 0,12 -5,26 hình 2. Các khoản đầu tư tài 0 0,00 332.500.000 0,23 332.500.000 0,18 100 chính dài hạn 3. Chi phí xây dựng cơ 109.356.208 0,08 7.099.335.625 4,98 78.006.504 0,04 bản dở dang Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  32. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD I. Tổng cộng tài sản 130.425.580.438 100 142.566.576.913 100 9,31 185.357.203.675 100 30,01 II. Nguồn vốn 130.425.580.438 100 142.566.576.913 100 9,31 185.357.203.675 100 30,01 A. Nợ phải trả 113.056.717.228 86,68 129.239.906.243 90,65 14,31 169.376.731.586 91,38 31,06 1.Nợ ngắn hạn 109.474.657.228 83,94 120.983.161.007 84,86 10,51 159.107.866.503 85,84 31,51 - Vay ngắn hạn 48.063.127.040 36,85 58.365.732.314 40,94 21,44 59.538.373.623 32,12 2,01 - Phải trả người bán 7.059.480.620 5,41 5.864.666.231 -16,92 83 11.993.059.622 6,47 104,5 - Người mua trả tiền 17.382.759.869 13,33 11.548.054.897 8,10 -33,57 21.443.469.533 11,57 85,69 trước - Thuế và các khoản 253.171.102 0,19 2.506.302.520 1,76 889,96 4.990.162.688 2,69 99,10 phải nộp . . . . - Các khoản phải trả, 35.951.044.592 27,56 42.641.644.615 29,91 18,61 60.730.678.734 32,76 42,42 phải nộp khác 2. Nợ dài hạn 3.547.000.000 2,72 8.171.745.236 5,73 30,38 10.268.865.083 5,54 25,66 3. Nợ khác 35.060.000 0,03 85.000.000 0,06 142,44 0 0 0 B Nguồn vốn CSH 17.368.863.210 13,32 13.326.670.670 9,35 -23,27 15.980.472.089 8,62 19,91 1. Nguồn vốn, quỹ 16.857.684.914 12,93 12.766.270.719 8,95 -24,2 15.854.880.138 8,55 24,19 2. Nguồn kinh phí 511.178.296 0,39 560.399.951 0,39 9,63 125.591.951 0,07 -77,59 (Nguồn số liệu: Phòng tài chính - kế toán) Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  33. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Tỷ đồng 200 150 TSC§ 100 TSL§ 50 0 N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 Tỷ Biểu đồ 2.1: Cơ cấu và tăng trưởng tài sản đồng 200 150 100 Nî dµi h¹n 50 Nî ng¾n h¹n 0 N¨m N¨m N¨m 2003 2004 2005 Biểu 2.2: Cơ cấu và tăng trưởng nguồn vốn. Dữ liệu của "Bảng cân đối kế toán" qua các năm của công ty cổ phần xây dựng số 12 (bảng 2.3) biểu đồ "cơ cấu và tăng trưởng tài sản" (biểu đồ 2.1) và biểu đồ "cơ cấu và tăng trưởng nguồn vốn" (biểu đồ 2.2) cho thấy công ty có tổng tài sản tương đối lớn và có sự tăng trưởng nhanh trong những năm vừa qua. Trong cơ cấu tài sản của công ty tài sản lưu động chiếm tỷ trọng lớn (trên 90%) về nguồn vốn, vốn chủ sở hữu của công ty chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng nguồn (năm thấp nhất là 8,6%, năm 2005, năm cao nhất đạt 13,3% năm 2003). Nguồn vốn nợ ngắn hạn của công ty chiếm tỷ trọng lớn (trên 80%) công ty đang có sự điều chỉnh trong cơ cấu nguồn vốn bằng cách gia tăng vốn chủ sở hữu và các khoản nợ dài hạn. Tài sản lưu động ròng (NWC = TSLĐ - Nguồn ngắn hạn) của công ty qua các năm đều > 0 thể hiện công ty đã sử dụng một phần nguồn dài hạn để tài trợ cho tài sản lưu động. Với chính sách tài trợ này khả năng thanh toán của công ty sẽ tăng tuy nhiên khả năng sinh lời sẽ giảm do cá nguồn dài hạn có chi phí cao hơn. Sự thận trọng của công ty là đúng đắn trong hoàn cảnh do đặc điểm của hoạt động xây lắp, khi thiếu vốn sẽ dẫn đến chậm tiến độ thi công và có thể gây những tổn thất cực kỳ to lớn; các khoản vay ngắn hạn của công ty đa phần đều là các khoản tín dụng ngắn hạn của các ngân hàng thương mại. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  34. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Trong phần tài sản lưu động, hàng tồn kho và các khoản phải thu chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng tài sản. Hàng tồn kho chiếm tỷ trọng lớn phù hợp có tỷ trọng lớn và có xu hướng tăng là một dấu hiệu cho thấy công ty bị chiếm dụng vốn khá nhiều và cần có những biện pháp hữu hiệu nhằm giảm thiểu các khoản phải thu đến mức thấp nhất nhằm nâng cao vòng quay vốn. Như vậy, thông qua phân tích kết quả kinh doanh và cơ cấu tài sản - nguồn vốn của công ty cổ phần xây dựng số 12 cho thấy trạng thái hoạt động của công ty tương đối tốt. Công ty đang nỗ lực mở rộng quy mô, năng lực hoạt động điều này cũng tương ứng tạo ra sự tăng trưởng hợp lý trong kết quả thu lợi nhuận. Cơ cấu tài sản của công ty phù hợp với đặc thù của một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây lắp, tuy nhiên trong cơ cấu vốn, vốn chủ sở hữu còn có tỷ trọng nhỏ, trong điều kiện công ty hiện nay được sự đảm bảo của Tổng Công ty xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam - Vinaconex nên công ty vẫn giành được sự tín nhiệm và nhận được các khoản tín dụng từ các ngân hàng thương mại, nhưng rõ ràng cần một sự cải thiện đáng kể trong khoản mục này. 2.2.3.1. Nguồn hình thành tài sản lưu động Nhìn vào bảng 2.3 có thể thấy tài sản lưu động của công ty được hình thành chủ yếu từ nguồn nợ ngắn hạn và một phần được bổ sung từ nguồn dài (vốn chủ sở hữu và nợ dài hạn). Trong nguồn ngắn hạn, giống như đa số các doanh nghiệp Việt Nam, nguồn tín dụng ngắn hạn chiếm tỷ trọng rất lớn bên cạnh đó nguồn vốn hình thành từ tiềm ứng trước của người mua cũng chiếm tỷ trọng đáng kể. Tỷ Biểu đồ 2.3. Cơ cấu nợ ngắn hạn đồng 200 150 Vay ng¾n h¹n 100 Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc 50 Nî ng¾n h¹n kh¸c 0 N¨m N¨m N¨m 2003 2004 2005 Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  35. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Nợ ngắn hạn của công ty tăng qua các năm 2003, 2004 và 2005, điều này phản ánh nhu cầu tăng vốn nói chung và tài sản lưu động nói riêng phục vụ cho công cuộc mở rộng sản xuất và đổi mới sản xuất trong giai đoạn 2003 -2005 chưa đi vào quỹ đạo nên các khoản nợ ngắn hạn của công ty vẫn có tốc độ tăng. Năm 2004, tổng nợ ngắn hạn là 121 tỷ đồng chiếm 84,86% tổng nguồn vốn, tăng so với năm 2003 là 11,5 tỷ đồng năm 2005, tổng nợ ngắn hạn cũng tăng 31,51% so với năm 2004. Trong đó vay ngắn hạn là 59,5 tỷ đồng (tương đương 32,12%), người mua ứng tiền trước là 21,4 tỷ đồng (tương đương 11,57%). Như vậy, công ty đã tận dụng khá tốt các nguồn vốn chiếm dụng từ khách hàng để sử dụng bổ trợ cho nguồn tín dụng vay từ các ngân hàng thương mại đây là một sự kết hợp đúng đắn trong điều kiện kinh tế thị trường. 2.2.3.2. Cơ cấu tài sản lưu động Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  36. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Bảng 2.4: Bảng phân tích chi tiết kết cấu tài sản lưu động Đơn vị tính: đồng Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Tỷ Tăng so Tỷ Chỉ tiêu Giá trị Giá trị Tỷ trọng Giá trị Tăng so 2004 trọng 2003 trọng (đ) (đ) % (đ) (%) % (%) % Tổng tài sản lưu động 122.723.329.908 100 128.373.838.78 100 4,60 168.525.610.652 100 31,28 6 1. Tài sản lưu động dự trữ 1.602.832.501 1,31 118.593.775 0,09 -92,6 178.224.564 0,10 50,3 - Nguyên vật liệu tồn kho 73.950.650 0,06 118.593.775 0,09 60,37 105.383.675 0,06 -11,14 - Công cụ, dụng cụ trong kho 1.528.881.851 1,25 . - - 72.840.889 0,04 - - Hàng mua đang đi trên đường . - - - - - 2. Tài sản lưu động trong sản xuất 44.665.942.466 36,40 39.154.081.567 30,50 -12,34 37.529.573.224 22,27 -4,15 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang 44.158.209.286 35,98 39.154.081.567 30,50 -11,33 36.625.841.738 21,73 -6,46 - Chi phí trả trước 451.610.839 0,37 - - - 903.731.486 0,54 - - Chi phí cho kết chuyển 56.122.341 0,05 - - - - - - 3. Tài sản lưu động trong lưu thông 76.454.554.934 62,25 89.101.163.444 69,43 16,54 130.817.812.864 7,7 46,82 a. Tiền 6.751.120.134 5,5 3.811.003.146 3 -43,55 9.609.072.874 5,7 152,14 - Tiền mặt tại quỹ 672.274.174 0,55 362.685.130 0,28 -46,05 782.384.894 0,46 115,72 - Tiền gửi ngân hàng 6.078.845.960 4,95 3.448.318.016 2,72 -43,27 8.826.687.980 5,24 155,97 b. Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn 0,00 0 0,00 0 0,00 c. Các khoản phải thu 64.852.979.713 52,8 78.450.122.510 61,1 20,97 121.208.739.990 71,9 54,50 - Phải thu của khách hàng 62.601.171.926 51,01 70.232.557.404 54,71 12,19 87.086.076.120 51,68 24 - Trả trước cho người bán 1.283.993.333 1,05 2.192.946.353 1,71 70,79 1.912.161.049 1,13 -12,8 - Phải thu nội bộ 0 0,00 0 0,00 0 0,00 434,65 - Phải thu khác 967.814.454 0,74 6.024.618.753 4,68 522,2 32.210.502.821 19,09 d. Thành phẩm tồn kho 0 0,0 0 0,00 0 0,00 e. Hàng gửi bán 0 0,00 0 0,00 0 0,00 f. Tạm ứng 4.850.455.087 3,95 6.840.037.788 5,33 41,02 - g. Thế chấp, ký quỹ, ký cược, ngắn hạn 0 0,00 0 0,00 0 0,00 (Nguồn số liệu: Phòng tài chính-kế toán) Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  37. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Bảng 2.5. Cơ cấu tài sản lưu động Đơn vị tính: đồng Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Tăng Tăng Tỷ Tỷ Tỷ Chỉ tiêu so so Giá trị trọng Giá trị trọng Giá trị trọng 2003 2003 (%) (%) (%) (%) (%) Tổng tài sản 97.330.510.343 100 125.548.584.343 100 28,99 148.449.724.718 100 18,24 lưu động bình quân - Tài sản lưu 925.711.270 0l95 860.713.138 0,69 -7,02 148.409.169 0,1 -82,76 động bìnhq uân trong dự trữ - Tài sản lưu 35.827.987.920 36,81 41.910.012.016 33,38 16,98 38.341.827.395 25,83 -8,51 động bình quân trong sản xuất - Tài sản lưu 60.576.811.143 62,24 82.777.859.189 65,93 36,65 109.959.488 74,07 32,84 động bình quân trong lưu thông (Nguồn số liệu: Phòng tài chính - kế toán) Tỷ Biểu đồ 2.4: Cơ cấu Tài sản lưu động đồng 1200 1000 800 Tải sản l­u ®éng b×nh qu©n trong s¶n xuÊt 600 Tài sản l­u ®éng b×nh qu©n trong l­u th«ng 400 200 0 N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 Cơ cấu tài sản lưu động phân tích theo vai trò của tài sản lưu động trong quá trình sản xuất nhằm xem xét đánh giá tình hình phân bổ tài sản lưu động trong từng khâu của quá trình chu chuyển tài sản lưu động. Nhận rõ vai trò, tình hình phân bổ của tài sản lưu động trong từng khâu, nhà quản lý sẽ có biện pháp phân bổ, điều chỉnh hợp lý giá trị tài sản lưu động tại mỗi khâu nhằm đảm bảo nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, nâng cao vòng quay của tài sản lưu động. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  38. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Nhìn tổng thể ta thấy tài sản lưu động bình quân của công ty tăng dần qua các năm phản ánh nhu cầu mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong cơ cấu tài sản lưu động, tài sản lưu động trong lưu thông chiếm tỷ trọng lớn nhất, chiếm tỷ trọng lớn thứ 2 là tài sản lưu động trong sản xuất kết cấu tài sản lưu động của công ty được duy trì tương đối ổn định qua các năm điều này phản ánh sự nhịp nhàng và sự tăng trưởng ổn định trong hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Một bộ phận tài sản lưu động lớn nằm trong khâu lưu thông, qua bảng 2.4 (bảng phân tích chi tiết kết cấu tài sản lưu động) ta thấy giá trị các khoản phải thu chiếm tỷ trọng rất lớn trong bộ phận này. Năm 2003 (tại ngày 31/12), tài sản lưu động trong khâu lưu thông là 76,4 tỷ đồng (tương ứng 62,25% tổng tài sản lưu động).Trong đó các khoản phải thu là 64,8 tỷ đồng (tương ứng 52,8%) tổng tài sản lưu động). Năm 2004 tài sản lưu động trong khâu lưu thông tăng 16,54% có giá trị 89,1 tỷ đồng (tương ứng 69,43% tổng tài sản lưu động) trong đó các khoản phải thu là 78,4 tỷ đồng (tương đương 61,1% tổng tài sản lưu động). Đến năm 2005 tài sản lưu động trong khâu lưu thông tăng nhanh, tốc độ tăng 46,82% so với năm 2004, cơ cấu các khoản mục tài sản lưu động trong khâu lưu thông nhìn chung được duy trì. Nghiên cứu thành phần các khoản phải thu, ta thấy khoản mục phải thu của khách hàng chiếm tỷ trọng lớn và tăng nhanh trong những năm vừa qua điều này phản ánh lượng tài sản lưu động của doanh nghiệp bị khách hàng chiếm dụng đang tăng lên. Mặc dù có nhiều lý do biện minh cho sự gia tăng của các khoản phỉa thu về mặt giá trị nhưng doanh nghiệp cần thận trọng xem xét khi có sự gia tăng về tỷ trọng các khoản phải thu trong tổng tài sản lưu động nhằm tránh ứ đọng vốn trong khâu lưu thông. Chiếm tỷ trọng lớn thứ 2 là bộ phận lưu động trong sản xuất. Rõ ràng có thể thấy chi phí sản xuất kinh doanh dở dang là phần chiếm tỷ trọng lớn nhất (gần như tuyết đối) của bộ phận tài sản lưu động trong sản xuất. Điều này phù hợp với đặc thù hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Tài sản lưu động trong khâu dự trữ chiếm tỷ trọng nhỏ nhất trong tổng giá trị tài sản lưu động, tài sản lưu động trong khâu dự trữ chủ yếu là phần nguyên vật liệu tồn kho (xi măng, thép, cát, đá .) phục vụ trực tiếp cho các công trình xây dựng của công ty. 2.2.3.3. Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản lưu động Như đã trình bày ở chương I, hiệu quả sử dụng tài sản lưu động được thể hiện qua các chỉ tiêu tài chính tổng hợp: Tốc độ luân chuyển tài sản lưu Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  39. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD động; hệ số đảm nhiệm của tài sản lưu động; hệ số sinh lợi của tài sản lưu động và các chỉ tiêu về khả năng thanh toán. Để có thể đánh giá chính xác hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty cổ phần xây dựng số 12 ta không thể không tính toán cụ thể các chỉ tiêu này. 2.2.3.3.1.Tốc độ luân chuyển tài sản lưu động Tốc độ luân chuyển tài sản lưu động của công ty được tính theo bảng sau đây: Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Đơn Tăng so Tăng so Chỉ tiêu vị Giá trị Giá trị 2003 Giá trị 2003 tính (%) (%) Doanh thu thuần đồng 125.576.517.736 150.139.589.865 19,56 175.087.883.428 16,62 Tài sản lưu động bình đồng 97.330.510.343 125.548.343 28,99 148.449.724.718 18,24 quân Vòng quay tài sản lưu vòng 1,29 1,2 -6,98 1,18 -1,67 động (L) = DTT/TSLĐBQkỳ Thời gian luân chuyển Ngày 279,07 300 7,50 305,08 1,69 tài sản lưu động (K) Nkỳ/Lkỳ Bảng 2.6: Bảng tính tốc độ luân chuyển tài sản lưu động Nhìn kết quả tính toán các chỉ tiêu tài chính phản ánh tốc độ luân chuyển tài sản lưu động của công ty cổ phần xây dựng số 12 ta có nhận xét: * Về vòng quay tài sản lưu động Công ty có vòng quay tài sản lưu động thuộc loại thấp, vòng quay tài sản lưu động giảm trong những năm vừa qua (năm 2004 tài sản lưu động luân chuyển được 1,2 vòng giảm 6,98% so với năm 2003, năm 2005 tài sản lưu động luân chuyển được 1,18 vòng giảm 1,67% so với năm 2004) thực tế này đã phản ánh sự thiếu hiệu quả trong sử dụng tài sản lưu động của công ty. Giải thích cho hiện trạng này có mấy lý do sau: - Do đặc thù hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty: thực hiện các công trình xây lắp có giá trị lớn thời gian kéo dài do vậy công ty cần một lượng tài sản lưu động bình quân rất lớn để đảm bảo quá trình sản xuất được liên tục nhịp nhàng. - Trong hoạt động xây lắp phải hoàn thành những hạng mục công trình nhất định công ty mới hạch toán doanh thu nhiều thế một phần gây kéo dài thời gian luân chuyển tài sản lưu động, giảm vòng quay vốn. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  40. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Tuy doanh thu thuần và tài sản lưu động bình quân đều tăng qua các năm: năm 2004 tăng 28,2 tỷ đồng (tương đương 28,99%) so với năm 2003, năm 2005 tài sản lưu động bình quân tăng 22,9 tỷ đồng (tương đương 18,24%) so với năm 2002. Doanh thu thuần năm 2004 tăng 24,9 tỷ động (tương đương 16,62%) so với năm 2004. Nhưng tốc độ tăng chưa cao do đó, vòng quay của tài sản lưu động có xu hướng giảm xuống, điều này thể hiện hiệu quả sử dụng tài sản lưu động chưa được nâng cao. * Về chỉ tiêu thời gian luân chuyển tài sản lưu động Theo kết quả tính toán, năm 2005 thời gian luân chuyển tài sản lưu động lên tới 305,08 ngày. Tài sản lưu động mới luân chuyển được hơn một vòng. Kết quả này phản ánh lượng tài sản lưu động bị tồn đọng quá lớn trong các khâu sản xuất và lưu thông đến 70% - 80% tài sản lưu động nằm ở chi phí sản xuất kinh doanh dở dang và khoản mục phải thu, mặt khác phản ánh hiệu quả sản xuất không cao doanh thu thuần đạt được không tương xứng với lượng vốn đầu tư. Là một chỉ tiêu ngược với số vòng quay của tài sản lưu động, thời gian luân chuyển có xu hướng tăng lên phản ánh hiệu quả. Trong điều kiện kinh tế thị trường cạnh tranh tự do, công ty cần nỗ lực hơn nữa nhằm nâng cao tốc độ luân chuyển tài sản lưu động, nâng cao hiệu quả hoạt động chỉ có thế mới đảm bảo được một chỗ đứng vững chắc và một sự phát triển lâu dài của công ty. 2.2.3.3.2.Hệ số đảm nhiệm của tài sản lưu động Hệ số đảm nhiệm TSLĐ = Error! - Hệ số đảm nhận TSLĐ2003 = Error! = 0,78 - Hệ số đảm nhiệm TSLĐ2004 = Error! = 0,84 - Hệ số đảm nhiệm TSLĐ2005 = Error! = 0,85 Hệ số đảm nhiệm tài sản lưu động của công ty cho thấy năm 2003 để tạo ra một đồng doanh thu thuần công ty chỉ mất 0,78 đồng nhưng sang đến năm 2005 phải mất 0,85 đồng tài sản lưu động mới tạo ra được một đồng doanh thu thuần. Điều này chứng tỏ hệ số đảm nhiệm của công ty đang tăng lên phản ánh hiệu quả sử dụng tài sản lưu động chưa hiệu quả và tiết kiệm. Doanh thu thuần là một chỉ tiêu hết sức quan trọng đối với một doanh nghiệp nhưng cái mà doanh nghiệp quan tâm cuối cùng không phải là doanh thu thuần mà là phần lợi nhuận còn lại của doanh nghiệp sau khi đã nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (lợi nhuận sau thuế).Để đánh giá sự đóng góp của tài sản lưu động trong việc tạo ra lợi nhuận sau thuế ta sử dụng chỉ tiêu hệ số sinh lời của tài sản lưu động. 2.2.3.3.3. Hệ số sinh lời của tài sản lưu động Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  41. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Hệ số sinh lời TSLĐ = Error! Hệ số sinh lợi TSLĐ 2003 = Error! = 0,02 Hệ số sinh lợi TSLĐ 2004 = Error! = 0,010 Hệ số sinh lợi TSLĐ 2005 = Error! = 0,014 Ta thấy hệ số sinh lời của tài sản lưu động giảm và không ổn định. Năm 2003, một đồng tài sản lưu động tạo ra được 0,02 đồng lợi nhuận sau thuế thì sang năm 2004 một đồng tài sản lưu động chỉ tạo ra 0,010 đồng lợi nhuận sau thuế (giảm 50% so với năm 2003) và đến năm 2005 có 0,014 đồng lợi nhuận sau thuế được tạo ra từ một đồng tài sản lưu động (tăng 1,4% so với năm 2004). Như vậy rõ ràng ta thấy hệ số sinh lợi tài sản lưu động của công ty không để lại hiệu quả nâng cao lợi nhuận sau thuế, điều này làm giảm hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty. Các chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh toán của công ty Để xem xét hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty ta sử dụng các chỉ tiêu trên bảng sau: Bảng 2.7. Các chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh toán của công ty cổ phần xây dựng số 12 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Đơn Tăng so Tăng so Chỉ tiêu vị Giá trị Giá trị 2003 Giá trị 2003 tính (%) (%) I. TSLĐ và ĐTNH đồng 122.723.329.908 128.373.838.786 4,60 168.525.610.652 31,28 1. Tiền đồng 6.751.120.134 3.811.003.146 20,97 9.609.072.874 152,14 2. Các khoản phải thu đồng 64.852.979.713 78.450.122.510 -14,18 121.208.739.990 54,50 3. Hàng tồn kho đồng 45.761.041.794 39.272.675.342 37,66 36.804.066.302 -6,29 4. TSLĐ khác đồng 5.358.188.267 6.840.037.788 10,51 903.731.486 -86,79 II. Nợ ngắn hạn đồng 109.474.657.228 120.983.161.007 -5,36 159.107.866.503 31,06 III. Các chỉ tiêu 5,71 1. Khả năng thanh toán 1,12 1,06 -5,36 1,06 100 nợ ngắn hạn (I/II) 2. Khả năng thanh toán 0,7 0,74 5,71 1,83 12,16 nhanh (I-3/II) 3. Khả năng thanh toán 0,06 0,03 -50 0,06 200 tức thời (1/II) (Nguồn số liệu: Phòng tài chính - kế toán) 2.2.3.3.3. Hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của công ty thể hiện mức độ đảm bảo của tài sản lưu động với nợ ngắn hạn bằng cách chuyển đổi tài sản lưu động thành tiền. Theo kết quả tính toán thì khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của công ty năm 2003 là 1,12 năm 2004 giảm xuống là 1,06 và sang đến năm 2005 hệ số này vẫn là 1,06. Với đặc điểm hoạt động trong ngành xây lắp thì hệ số này được coi là hợp lý và an toàn. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  42. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD 2.2.3.3.5. Hệ số khả năng thanh toán nhanh là thước đo khả năng trả nợ ngay các khoản nợ ngắn hạn, đến hạn thanh toán trong kỳ mà không phải dựa vào việc phải bán ngay các tài sản dự trữ. Hệ số này năm 2003 từ 0,70 tăng lên 0,74 năm 2004 và 0,83 năm 2005 cho thấy công ty đã đảm bảo được khả năng thanh toán nhanh. Điều này có thể thấy rõ ở lượng hàng hóa tồn kho năm 2004 giảm 6.488.366.450 đồng tương ứng giảm 14,18% so với năm 2003, năm 2005 giảm 6,29% so với năm 2004. Qua số liệu trên cho thấy công ty đã tích cực trong việc quản lý hàng tồn kho và đã giảm bớt được lượng hàng tồn kho của công ty qua các năm góp phần tăng khả năng thanh toán của công ty giúp công ty có thể chủ động hơn về nguồn tài sản lưu động nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. 2.2.3.3.6. Hệ số khả năng thanh toán tức thời của công ty Không cao lại có sự xụt giảm từ 0,06 năm 2003 xuống còn 0,03 năm 2004 nhưng năm 2005 hệ số này lại tăng lên 0,06. Điều này chứng tỏ khả năng thanh toán tức thời của doanh nghiệp yếu do đó để gặp rủi ro trong kinh doanh do công ty không có đủ khả năng trả nợ ngay mà cần có thời gian để chuyển các tài sản lưu động khác thành tiền mới trả được nợ ngắn hạn. Việc phân tích hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty cổ phần xây dựng số 12 bằng những chỉ tiêu ở trên đã cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về tình hình sử dụng tài sản lưu động của công ty trong những năm vừa qua. Có thể nhận thấy công ty đang tiến hành đầu tư mở rộng sản xuất, trong những năm 2003, 2004 và 2005 hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty không được cao, tài sản lưu động bị ứ đọng nhiều tại khâu sản xuất và lưu thông, hệ số sinh lợi và hệ số đảm nhiệm của tài sản lưu động thấp, khả năng thanh toán tức thời yếu khả năng thanh toán nợ ngắn hạn và thanh toán nhanh không mấy được đảm bảo và độ an toàn là chưa cao. Vì vậy trong những năm tới công ty nên có những biện pháp tích cực hơn nữa trong việc giảm bớt hàng tồn kho và khoản bị chiếm dụng để bổ sung vào nguồn tài sản lưu động của mình. 2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TÀI SẢN LƯU ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG SỐ 12 Từ những phân tích cụ thể và hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại công ty ta sẽ tổng hợp và đánh giá tổng thể thực trạng hiệu quả quản lý tài sản lưu động nhằm tạo cơ sở cho việc đưa ra những giải pháp trong phần tiếp theo. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  43. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Bảng 2.9: Tổng hợp các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng tài sản lưu động Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Đơn Tăng so Chỉ tiêu vị Tăng so Giá trị Giá trị 2003 Giá trị tính 2003 (%) (%) Doanh thu thuần đồng 125.576.517.736 150.139.589.865 19,56 157.087.883.428 16,62 Tài sản lưu động bình đồng 97.330.510.343 125.548.584.343 28,99 148.449.724.778 18,24 quân Li vòng 1,29 1,2 -6,98 1,18 -1,67 Ki ngày 279,07 300 7,5 350 1,69 Hệ số đảm nhiệm 0,78 0,84 7,7 0,85 1,19 Hệ số sinh lợi 0,02 0,01 -50% 0,014 1, 4 Khả năng thanh toán 1,12 1,06 -5,36 1,06 100 nợ ngắn hạn Khả năng thanh toán 0,7 0,74 5,71 0,83 12,16 nhanh Khả năng thanh toán 0,06 0,03 -50 0,06 200 tức thời (Nguồn số liệu: Phòng tài chính - kế toán) Nhìn tổng thể hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty cổ phần xây dựng số 12 ta có những đánh giá tổng hợp sau: 2.3.1. Thành tích đạt được Trong những năm vừa qua mặc dù nền kinh tế có nhiều biến động giá cả nguyên vật liệu đều tăng sự cạnh tranh trên thị trường diễn ra ngày càng quyết liệt đã gây ra những khó khăn nhất định trong ngành xây lắp nói chung và công ty cổ phần xây dựng số 12 nói riêng. Nhưng công ty vẫn luôn đứng vững và có những bước phát triển khá ổn định, cả doanh thu và lợi nhuận đều có sự gia tăng. Trong năm 2005 với sự nỗ lực của toàn thể ban lãnh đạo cũng như cán bộ công nhân viên, công ty đã được một số thành tựu đáng ghi nhận trong công tác tổ chức quản lý và sử dụng tài sản lưu động như: - Là một doanh nghiệp Nhà nước mới chuyển đổi sang hình thức công ty cổ phần, phải tự chủ trong vấn đề tài chính công ty đã cố gắng phát huy năng lực của mình dần thích ứng và tạo ra uy tín trên thị trường, ngày càng ký kết được nhiều hợp đồng kể các công trình lớn. - Trong hoạt động kinh doanh công ty đã không ngừng khai thác những lợi thế có sẵn của mình như thị trường hoạt động rộng khắp; đa dạng trong Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  44. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD loại hình hoạt động; đảm bảo tốt chất lượng công trình cũng như kỹ thuật thi công - Công ty đã thực hiện tốt mọi nghĩa vụ với Nhà nước, luôn bảo toàn sử dụng và phát triển vốn có hiệu quả, nộp ngân sách đầy đủ và đúng quy định của cơ quan thuế. - Công ty đã có những biện pháp tích cực trong việc quản lý hàng tồn kho và đã giảm bớt được lượng hàng tồn kho trong công ty (cụ thể là năm 2005 giảm 14,18% so với năm 2003 và 6,29% năm 2005 so với năm 2004) góp phần tăng khả năng thanh toán giúp công ty có thể chủ động hơn về nguồn tài sản lưu động nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. 2.3.2. Những vấn đề còn đặt ra trong công tác quản lý và sử dụng tài sản lưu động tại Công ty cổ phần xây dựng số 12. Bên cạnh một số thành tựu trên mà công ty đã nỗ lực được trong thời gian vừa qua, trong quá trình sản xuất kinh doanh công ty còn có những tồn tại yếu kém nhất định cần tháo gỡ: - Công tác quản lý vốn bằng tiền không tốt, khả năng thanh toán thấp. Mức vốn bằng tiền của công ty tại thời điểm 31/12/2005 là: 9.609.072.874 đồng chiếm 5,7% giá trị tài sản lưu động. Trong đó tiền mặt chỉ chiếm 0,46% giá trị tài sản lưu động còn lại chủ yếu là để tích tụ vào tiền gửi ngân hàng. Từ đó cho thấy công ty đã đánh mất cơ hội đầu tư vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh khác thu hút được nhiều lợi nhuận hơn việc gửi tiền. Ngoài ra việc gửi tiền tại ngân hàng quá nhiều sẽ gây ứ đọng vốn, giảm tính linh hoạt trong luân chuyển ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng tài sản lưu động. - Công tác thu hồi công nợ chưa có hiệu quả cao, số vốn bị chiếm dụng nhiều trong đó chủ yếu là các khoản phải thu của khách hàng chiếm trên 90% trong các khoản phỉa thu, nó cũng đồng nghĩa với việc doanh nghiệp mất đi cơ hội sử dụng số tiền đó vào hoạt động kinh doanh, đấy là còn chưa kể đến các rủi ro có thể xảy ra cho công ty từ các khoản vốn bị chiếm dụng này. Nguyên nhân là do công ty chưa có chính sách khuyến khích khách hàng thanh toán tiền hàng nhanh chóng nên tài sản lưu động bị ứ đọng ở khâu này chiếm tỉ trọng cao và làm giảm hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty. - Về cơ cấu vốn, vốn chủ sở hữu của công ty chiếm tỷ trọng quá nhỏ, tương lai sẽ gây khó khăn cho hoạt động của công ty khi huy động thêm vốn. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  45. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Hầu hết nhu cầu vốn tăng thêm của công ty đều được huy động từ vay ngắn hạn ngân hàng thương mại điều này làm giảm tính chủ động, linh hoạt trong hoạt động. Công ty đang mất cân đối giữa nguồn vốn ngắn hạn và nguồn vốn dài hạn, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng thanh toán của công ty. - Công tác kế hoạch hóa tài sản lưu động cần được làm cụ thể và chi tiết hơn đảm bảo sự chắc chắn và chủ động trong hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  46. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QỦA SỬ DỤNG TÀI SẢN LƯU ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG SỐ 12 - VINACONEX 3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG SỐ 12 Công ty cổ phần xây dựng số 12 là một đơn vị thành viên của Tổng công ty xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam- Vinaconex. Thế mạnh của công ty là lĩnh vực xây dựng các công trình thủy điện và công trình giao thông ngầm. Trong những năm vừa qua, công ty đã được những kết quả kinh doanh rất đáng khích lệ năm 2003 chính sách chất lượng của công ty đã được các đối tác trong và ngoài nước thừa nhận thông qua chứng chỉ ISO 9001 : 2000 chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng. Những kết quả đó đánh dấu hiệu quả hoạt động trong những năm vừa qua, để có thể duy trì thành tích đó công ty đã có những định hướng cơ bản cho hoạt động sản xuất kinh doanh trong thời gian sắp tới. 3.1.1. Về sản phẩm Nắm vững và hiểu rõ thế mạnh của mình công ty đã và đang đầu tư những máy móc thiết bị hiện đại phục vụ cho thi công các công trình giao thông ngầm. Chiến lược tương lai của công ty được đặt ra rõ ràng: Chiếm lĩnh thị trường tàu điện ngầm trong các thành phố lớn của đất nước bên cạnh nhiệm vụ nâng cao năng lực trong xây dựng các công trình thủy điện. Nhận thức rõ thị trường to lớn của các công trình giao thông ngầm cũng như sự cạnh tranh quy ết liệt từ nhiều công ty xây dựng hàng đầu khác, công ty đã có những kế hoạch đầu tư mạnh mẽ về năng lực sản xuất. 3.1.2.Về năng lực sản xuất Từ tình trạng chung của đất nước dưới thời bao cấp, chế độ ké hoạch hóa tập chung, trước sự đổi mới của nền kinh tế, chuyển sang xây dựng một nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Công ty đã nhanh chóng nắm bắt được những cái mới và luôn đi đầu trong việc làm chủ những công nghệ mới đưa năng lực của công ty lên tầm có thể đảm đương được những công trình lớn, trọng điểm với đòi hỏi kỹ thuật phức tạp, chất lượng cao. Năng lực xây lắp của công ty luôn được đánh giá cao từ các đối tác trong và ngoài nước, cụ thể: - Năng lực khoan nổ hở: 5-7 triệu m3/năm - Năng lực khoan nổ hầm: 800.000m3/năm Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  47. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD - Năng lực xúc bốc, vận chuyển: 3 triệu m3/năm - Sản xuất đá dăm: 300.000 m3/năm - Sản xuất bê tông thành phẩm: 100.000m3/năm - Gia công chi tiết và kết cấu kim loại, sản xuất cốt pha: 200-300 tấn/năm Hiện tại công ty có khoảng 1.245 cán bộ công nhân viên. Trong đó có 300 cán bộ kỹ sư các ngành nghề, giàu kinh nghiệm trong các lĩnh vực thi công hầm, xây dựng công trình giao thông, thủy lợi, xây dựng công nghiệp và dân dụng công ty có khoảng 945 công nhân kỹ thuật các ngành nghề được đào tạo kỹ càng và sử dụng thành thạo các trang thiết bị hiện đại. Nhận thức rõ vai trò quyết định của yếu tố con người, công ty đã xây dựng một kế hoạch đào tạo được duy trì thường xuyên; bằng nhiều hình thức nhằm không ngừng phát triển đội ngũ nhân lực đáp ứng yêu cầu đa dạng hóa ngành nghề của công ty, theo kịp trình độ công nghệ tiên tiến trên thế giới. Hiện nay công ty có trên 400 đầu xe máy thi công, đặc biệt công ty có hơn 150 thiết bị, chuyên dụng được sản xuất năm 2000 của các hãng nổi tiếng thế giới với công nghệ hiện đại nhất như: TAMROCK, ATLAS COPCO, ROBBINS Chi tiết một số máy móc thiết bị hiện đại được công ty mạnh dạn đầu tư nhằm nâng cao năng lực xây lắp lên tầm khu vực và thế giới. Máy phun vẩy bê tông MEYCO, sản xuất tại Thụy Sỹ, công suất 130 Kw, năng suất phun vẩy 30m3/h. Máy khoan TAMROCK RANGER 700 sản xuất tại Phần Lan, công suất 154 kw, đường kính lỗ khoan  27 Cùng với việc mạnh dạn đầu tư hàng trăm tỷ đồng để mua các trang thiết bị hiện đại, các máy móc chuyên dụng thuộc thế hệ mới nhất công ty cũng luôn chú trọng công tác ứng dụng, chuyển giao công nghệ mới của thế giới vào các lĩnh vực xây lắp. 3.1.3. Về các chỉ tiêu kết quả kinh doanh Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  48. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Bảng 3.1: Kế hoạch tài chính năm 2006 Stt Chỉ tiêu ĐVT KH năm 2006 1 Tổng tài sản đồng 230.100.232.935 - Tài sản lưu động đồng 208.247.369.174 - Tài sản cố định đồng 21.852.863.761 2 Nguồn vốn CSH đồng 22.476.566.480 3 Tổng doanh thu đồng 206.387.883.428 4 Lợi nhuận đồng 4.475.461.984 5 Vòng quay tài sản lưu động vòng 3 6 Các khoản nộp Nhà nước đồng 5.627.914.331 7 Lao động bình quân người 1.500 8 Thu nhập bình quân vốn kinh đồng/người/tháng 1.675.000 doanh (Nguồn số liệu: Phòng tài chính - kế toán) Căn cứ vào những tiền đề đã đạt được trong những năm vừa qua dựa vào những hợp đồng đã ký kết vào năng lực sản xuất của mình ban giám đốc công ty đã xây dựng những chỉ tiêu định hướng cho hoạt động của năm 2006. Trong đó ta thấy doanh thu và lợi nhuận của công ty được dự đoán là ở mức cao. Vòng quay tài sản lưu động được công ty xác định là 3 vòng thể hiện sự quan tâm nỗ lực nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động. Vốn chủ sở hữu gia tăng thể hiện chiến lược tiếp tục mở rộng, nâng cao năng lực sản xuất của công ty. Để đạt được những mục tiêu đã đề ra, công ty cần phải có những giải pháp cụ thể, hợp lý nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh nói chung và hiệu quả sử dụng tài sản lưu động nói riêng. 3.2. GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN LƯU ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG SỐ 12 Trên cở sở nghiên cứu hiệu quả sử dụng tài sản lưu động trong công ty cổ phần xây dựng số 12 ta thấy được tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động đối với hiệu quả tổng thể của công ty (mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận). Để có thể nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động ở công ty cổ phần xây dựng số 12 thì yêu cầu đầu tiên là phải đảm bảo thực hiện tốt kế hoạch hóa tài sản lưu động. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  49. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD 3.2.1. Kế hoạch hóa tài sản lưu động Hàng năm, công ty đều xây dựng kế hoạch tài sản lưu động tương đối rõ ràng song vấn đề ở chỗ thiếu sự giải trình chi tiết trong nhiều khoản mục do vậy làm giảm tính thực tiễn của bản kế hoạch. Bước đầu tiên trong kế hoạch tài sản lưu động là phải xác định nhu cầu tài sản lưu động cho năm tiếp theo. Trong kế hoạch của công ty, nhu cầu tài sản lưu động được xác định như sau: - Bước 1: Công ty tính toán các chỉ tiêu giá trị sản xuất kinh doanh, doanh thu, dự kiến. Những chỉ tiêu này được lập căn cứ vào bản kế hoạch sản xuất, những hợp đồng đã ký kết cho năm tới. Như vậy, các xác định những chỉ tiêu này là tương đối chính xác và hợp lý. - Bước 2: Công ty dự kiến vòng quay tài sản lưu động trong năm tới trên cơ sở hoạt động của năm trước và triển vọng phát triển của công ty. - Bước 3: Tài sản lưu động bình quân được xác định bằng công thức: Tài sản lưu động bình quân = Error! Ta có thể thấy điều này trong bảng tính toán tài sản lưu động: do công ty xác định vòng quay tài sản lưu động là 3 vòng nên khối lượng tài sản lưu động bình quân dự kiến là 68,8 tỷ đồng. So sánh con số này với lượng tài sản lưu động thực tế của công ty vào năm 2005 (148,4 tỷ đồng) thì con số dự kiến là hơi thấp, chưa hợp lý, nguyên nhân là do công ty xác định vòng quay tài sản lưu động cao. Để đảm bảo tính chính xác trong xác định nhu cầu tài sản lưu động, công ty nên phân công việc tính nhu cầu tài sản lưu động cho toàn công ty. Phương pháp được sử dụng để tính nhu cầu tài sản lưu động ở các xí nghiệp phân loại tài sản lưu động theo công dụng, đồng thời căn cứ vào các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến từng khâu của quá trình sản xuất: Dự trữ vật tư sản xuất, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, để tính nhu cầu cho từng khâu sau đó tổng hợp sẽ được nhu cầu toàn bộ tài sản lưu động trong kỳ. 3.2.2. Tăng cường công tác thu hồi công nợ: Là công ty xây dựng, cho nên việc thanh toán của công ty được thực hiện theo tiến độ của công trình hay khối lượng thi công hoàn thành. Thông thường ban đầu tư sẽ ứng trước cho công ty (bên nhận thầu) một số tiền nhất định, sau khi công trình hoàn thành thì thanh toán nốt. Nhưng trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay ai nắm bắt được nhiều vốn thì càng có lợi cho việc sản xuất kinh doanh cho nên các nhà đầu tư (bên nợ) thường trì hoãn việc trả nợ để tận dụng vốn của đối tác nhằm tăng nguồn vốn kinh doanh của mình. Vì vậy sẽ ảnh hưởng không tốt tới hoạt động sản xuất kinh doanh và làm giảm Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  50. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD hiệu quả sử dụng vốn của công ty. Vì vậy để giảm tình trạng nợ nần của đối tác công ty cần có một số biện pháp sau: Trong hợp đồng xây dựng khi ký kết phải quy định rõ ràng các điều kiện, điều khoản về thanh toán như: thời gian, số lượng, phương thức thanh toán chặt chẽ và có biện pháp quản lý việc thực hiện các điều khoản này. Trong dự toán, thiết kế thi công công trình ban lãnh đạo công ty cần xác định chính xác tiến độ thi công và tiến độ bàn giao công trình dựa vào sức sản xuất của máy móc và nhân công của công ty, từ đó làm cơ sở để thoả thuận thời gian, số lượng và phương thức thanh toán cho hợp lý, tránh tình trạng công trình đã hoàn thành nhưng vẫn chưa được bàn giao, thanh toán làm ứ đọng vốn. Có chính sách tín dụng tích cực đối với khách hàng cho chậm thanh toán với mức độ vừa phải, không để khách hàng lợi dụng để chiếm dụng vốn. Thực hiện chiết khấu cho những khách hàng thanh toán sớm theo tỷ lệ hợp lý, riêng đối với khách hàng cố tình nợ dây dưa không thể đòi được hoặc khách hàng hiện đang nợ số tiền lớn mà thời gian thanh toán đã quá hạn thì công ty phải có biện pháp mạnh, dứt khoát hoặc đề nghị các cơ quan chức năng có thẩm quyền giải quyết nhanh chóng thu hồi số tiền nợ để đẩy nhanh tốc độ luân chuyển tài sản lưu động. Đối với các chi nhánh các công trường trực thuộc công ty, công ty phải tăng cường quản lý chặt chẽ việc cấp phát vốn và thu hồi vốn, không để xảy ra tình trạng các đơn vị nội bộ chiếm dụng vốn đầu tư vào mục đích khác. Thực hiện chế độ hạch toán đầy đủ, thường xuyên yêu cầu các đơn vị báo cáo tình hình tài chính. 3.2.3. Tăng cường công tác quản lý vất vật tư hàng hóa Tổ chức tốt quá trình thu mua, dự trữ vật tư chi phí cho mỗi công trình nhằm đảm bảo hạ giá thành thu mua vật tư, từ đó có kế hoạch giao cho các đơn vị thi công điều đó sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm được vật tư, hạn chế mất mát lãng phí vật tư. Vật tư khi mua về phải được kiểm tra chất lượng theo đúng kỹ thuật thi công công trình, hạn chế tình trạng vật tư kém chất lượng vật tư, gây ảnh hưởng tới chất lượng công trình. 3.2.4. Đẩy nhanh tiến độ thi công, giảm bớt khối lượng công trình dở dang. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tốc độ luân chuyển tài sản lưu động chậm là do khối lượng công trình xây dựng dở dang lớn, hiện nay khối lượng sản phẩm dở dang của công ty chiếm 21,73% trong tổng số tài sản lưu động của công ty. Điều đó có nghĩa là 21,73% tài sản lưu động của công ty bị ứ đọng không thể đầu tư vào các công trình khác. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  51. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD Vì thế doanh nghiệp phải tập trung máy móc thiết bị, nhân lực, vật tư để rút ngắn thời gian thi công, đẩy nhanh tiến độ thi công. 3.2.5. Nâng cao năng lực quản lý tài chính thông qua công tác bồi dưỡng cán bộ Chất lượng của các quyết định quản lý doanh nghiệp nói chung và quản lý tài chính nói riêng có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sử dụng tài sản lưu động. Trong khi đó, năng lực của các cán bộ quản lý cán bộ tài chính những người trực tiếp đưa ra những quyết định tài chính, sẽ đảm bảo cho chất lượng của các quyết định này. Là một giải pháp định tính, nâng cao năng lực quản lý tài chính thông qua công tác bồi dưỡng cán bộ là một vấn đề mà dường như mọi doanh nghiệp Việt Nam đều quan tâm. Thật vậy, đây là vốn đề rất thực tế và nổi cộm tại công ty cổ phần xây dựng số 12, được ban giám đốc đặc biệt quan tâm. Do đặc thù hoạt động xây lắp của công ty được thực hiện tại những địa bàn xa xôi do đó việc thu hút nguồn nhân viên tài chính kế toán có trình độ đến làm việc tại các xí nghiệp là rất khó khăn, điều này có ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại các xí nghiệp. Vậy vấn đề ở đây là công ty làm thế nào để nâng cao năng lực của cán bộ quản lý tài chính ở các xí nghiệp. Có hai cách để nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý tài chính. Một là, công ty đưa ra những ưu đãi trong tuyển dụng (về lương bổng, trợ cấp, về thời gian công tác ) nhằm thu hút nguồn nhân lực thực sự có chất lượng cao đảm nhiệm công tác quản lý kinh doanh nói chung và quản lý tài chính nói riêng; hai là, từ đội ngũ cán bộ hiện tại (ưu thế là có kinh nghiệm làm việc lâu năm trong nghề). Công ty thường xuyên tổ chức bồi dưỡng, nâng cao năng lực làm việc (bồi dưỡng thông qua ở các đợt học tập trung, hay bằng cách cử những cán bộ giỏi chuyên môn đến làm việc tại xí nghiệp trong một thời gian nhằm hướng dẫn thông qua quá trình làm việc. Trên đây là những giải pháp được đúc rút từ thực tế nghiên cứu trong quá trình thực tập tại công ty cổ phần xây dựng số 12. Đây là những giải pháp gắn liền với các nhân tố bên trong công ty, do công ty quyết định. Tuy nhiên, công ty luôn hoạt động trong một môi trường kinh tế xã hội cụ thể và hiệu quả hoạt động nói riêng, hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty nói chung chịu sự tác động mạnh của môi trường này. Để đảm bảo cho những giải pháp có tính thực thi, đảm bảo khả năng nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty cổ phần xây dựng số 12 em xin có những kiến nghị sau đây với các cơ quan có liên quan. 3.3. NHỮNG KIẾN NGHỊ VỚI CƠ QUAN HỮU QUAN Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  52. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD 3.3.1. Đối với Tổng công ty xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam Vinacoex Công ty cổ phần xây dựng số 12 là một đơn vị thành viên của Tổng công ty xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam Vinaconex, do đó công ty chịu sự giám sát trực tiếp của Tổng công ty. Hoạt động của công ty phải tuân thủ những quy chế quản lý được hội đồng quản lý. Tổng công ty ban hành thống nhất trong toàn công ty. Hiện tại Tổng công ty luôn đứng ra bảo lãnh cho công ty trong những khoản vay ngân hàng, giúp công ty giành được niềm tin từ các đối tác kinh doanh. Trong tương lai, hoạt động của công ty sẽ mở rộng ra không chỉ ở phạm vi trong nước mà là khu vực và thế giới do vậy rất cần Tổng công ty đứng ra bảo đảm tạo điều kiện cho công ty có đủ uy tín và khả năng tiếp cận với những đối tác lớn trong cũng như ngoài nước. Với đội ngũ cán bộ có trình độ, năng lực cao, tổng công ty còn đóng vai trò là người hướng dẫn giúp cho công ty trong công tác quản lý tài chính và trong hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ cho cán bộ tài chính, kế toán nói riêng và trong công ty cổ phần xây dựng số 12 nói chung giúp công ty nâng cao hiệu quả hoạt động. 3.3.2. Đối với các ngân hàng thương mại Ở Việt Nam các ngân hàng thương mại đóng vai trò quan trọng trong việc huy động vốn, thanh toán của các doanh nghiệp. Công ty cổ phần xây dựng số 12 là doanh nghiệp có tỷ trọng vốn vay ngân hàng rất lớn. Quan hệ của công ty với các ngân hàng diễn ra thường xuyên, khăng khiét. Do vậy những quyết định của ngân hàng sẽ có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. Như đã phân tích ở chương II, do đặc thù hoạt động công ty luôn cần một lượng vốn lớn và thường xuyên trong khi vốn chủ sở hữu của công ty không thể đáp ứng được nhu cầu do quy mô còn nhỏ vì vậy các ngân hàng cần nhìn nhận nhu cầu hợp lý của công ty và coi công ty như một khách hàng lớn, đầy triển vọng cho hoạt động lâu dài. Ngân hàng cần đưa ra những cải cách trong cấp tín dụng (đặc biệt là các khoản tín dụng ngắn hạn) giúp công ty nhanh chóng, linh hoạt trong huy động vốn đáp ứng nhu cầu ngắn hạn. Cả công ty và ngân hàng cần làm việc và đánh giá tính khả thi của những chiến lược phát triển nhằm tài trợ cho công ty các nguồn dài hạn. Là một khách hàng thường xuyên và hoạt động có hiệu quả, ngân hàng cần có những chính sách ưu đãi về lãi suất, về thời hạn và những điều kiện thủ Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp
  53. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQD tục khi cấp tín dụng tạo cho công ty niềm tin về sự đảm bảo của ngân hàng từ đó phát triển quan hệ gắn bó và lâu dài hơn. 3.3.3. Những kiến nghị khác Nhà nước đóng một vai trò rất quan trọng trong điều phối nền kinh tế ở tầm vĩ mô. Nhưng chính sách của Nhà nước có ảnh hưởng cả trực tiếp và gián tiếp đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp trong nền kinh tế. Để đảm bảo hiệu quả hoạt động của công ty nói riêng cũng như của các doanh nghiệp hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam nói chung cần nâng cao vai trò và hiệu quả quản lý của Nhà nước. Điều mà nhiều nhà đầu tư nước ngoài lo ngại khi đầu tư vào Việt Nam là tính nhât quán của các chính sách và điều mà họ ca ngợi nhất ở Việt Nam là môi trường an ninh, xã hội ổn định, thuận lợi cho phát triển kinh tế, là những doanh nghiệp trong nước, Công ty cổ phần xây dựng số 12 cũng như nhiều doanh nghiệp khác không khỏi chịu ảnh hưởng bởi tính không nhất quán và thiếu cập nhật của hệ thống văn bản pháp luật Việt Nam. Sự chồng chéo, nhiều cấp bậc tạo khó khăn cho việc theo dõi và tuân thủ của các doanh nghiệp, hạn chế sự năng động, hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp. Nhà nước cần có những cải cách như chế độ một cửa trong giải quyết các thủ tục hành chính đang được thí điểm ở nhiều nơi và nhận được sự đồng tình ca ngợi từ các doanh nghiệp, nhân dân do vậy mọi chính sách của Nhà nước cần hướng đến việc tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả, tạo môi trường kinh tế chính trị, lành mạnh, vững chắc, đảm bảo những bước tiến vững chắc đi lên chủ nghĩa xã hội. Bùi Thị Mai -Lớp: Tài chính doanh nghiệp