›

Đề tài Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty may Chiến Thắng

doc 99 trang nguyendu 7640
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề tài Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty may Chiến Thắng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • docde_tai_ke_toan_chi_phi_san_xuat_va_tinh_gia_thanh_san_pham_t.doc

Nội dung text: Đề tài Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty may Chiến Thắng

  1. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Lời nói đầu Cùng với sự phát triển mạnh mẽ không ngừng của nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, các doanh nghiệp Việt Nam đang cố gắng từng ngày, từng giờ để có thể hoà và nhịp độ phát triển đó. Đặc biệt từ sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI năm 1986 đến nay, Đảng và Nhà nước ta đã chủ trương chuyển đổi nền kinh tế nước ta từ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước thì mục tiêu hoạt động của các doanh nghiệp cũng đồng thời được xác định một cách rõ ràng - đó là thuận lợi. Không chỉ dừng lại ở mục tiêu có lợi nhuận mà là lợi nhuận ngày càng cao tiến tới tối đa hoá lợi nhuận và để đạt được muc tiêu đó trong điều kiện khắc nghiệt của các quy luật kinh tế thì một trong những biện pháp tốt nhất mà các doanh nghiệp nên thực hiện là "tiết kiệm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm". Điều đó đòi hỏi các chủ thể kinh tế không chỉ quan tâm đến việc thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh mà còn phải tổ chức tốt công tác kế toán của doanh nghiệp mà trong đó kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đóng vai trò rất quan trọng nhằm bảo đảm cho các doanh nghiệp không tính thừa các khoản chi phí, không tính thiếu các khoản thu nhập góp phần xác định đúng đắn lợi nhuận của doanh nghiệp, tạo tiền đề cho doanh nghiệp thực hiện tốt các mục tiêu đặt ra. Sau khi được học tập và nghiên cứu về bộ môn kế toán tại trường và được thực tế tại Công ty may Chiến Thắng em thực sự nhận thấy được tầm quan trọng và sự cần thiết của công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Do vậy em đã mạnh dạn lựa chọn đề tài "Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty may Chiến Thắng". Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của cô giáo Lê Thanh Bình và các cô, chú, anh chị trong Công ty may Chiến Thắng đã giúp đỡ em Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 1
  2. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp hoàn thành bài báo cáo thực tập tốt nghiệp này với nội dung chính gồm 3 chương: Chương I: Các vấn đề chung về chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Chương II: Nhận xét và kiến nghị về công tác kế toán, chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm tại Công ty may Chiến Thắng. Chương III: Nhận xét và kiến nghị về công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của công ty may chiến thắng Mặc dù đã rất cố gắng nhưng do thời gian thực tế chưa lâu và kiến thức chuyên ngành cũng như kinh nghiệm thực tế chưa lâu và kiến thức chuyên ngành cũng như kinh nghiệm thực tế còn ít nên bài báo cáo thực tập tốt nghiệp của em không thể tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy em rất mong muốn nhận được đóng góp ý kiến, sửa chữa của cô giáo và cán bộ trong Công ty để bài báo cáo thực tập tốt nghiệp của em được hoàn thiện. Em xin chân thành cảm ơn! Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 2
  3. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Chương I Các vấn đề chung về chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm 1.1. Đặc điểm tổ chức sản xuất của ngành sản xuất công nghiệp Trong doanh nghiệp sản xuất công nghiệp để tính được giá thành của sản phẩm kết quả xác định được đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành. Mà muốn xác định được hai đối tượng trên thì kế toán cần phải nghiên cứu loại hình sản xuất của từng doanh nghiệp. Cụ thể phải nghiên cứu đặc điểm và quy trình công nghệ kỹ thuật, đặc điểm tổ chức sản xuất, đặc điểm của sản phẩm sản xuất. Sau đó căn cứ vào phương pháp tính giá thành để vận dụng vào cho phù hợp với loại hình doanh nghiệp. Như vậy nghiên cứu loại hình sản xuất của doanh nghiệp công nghệ sẽ giúp ta thấy rõ được đặc điểm tổ chức sản xuất của ngành sản xuất công nghiệp. Để nghiên cứu các loại hình sản xuất công nghiệp cần phải tiến hành phân loại sản xuất công nghiệp theo những tiêu thức khác nhau. * Tiêu thức thứ nhất: Phân loại theo loại hình công nghệ sản xuất Theo tiêu thức này các doanh nghiệp công nghiệp được phân chia thành công nghiệp khai thác và công nghiệp chế biến. - Công nghiệp khai thác: Bao gồm các doanh nghiệp mà đối tượng lao động là tài nguyên thiên nhiên đó là của cải của tự nhiên như doanh nghiệp khai thác dầu, sắtk, cát, đá, sỏi, sản phẩm của ngành khai thác là nguyên liệu. - Công nghiệp chế biến: Bao gồm các doanh nghiệp mà đối tượng lao động là sản phẩm của ngành công ngiệp khai thác, ngành nông lâm, ngư nghiệp hay của các doanh nghiệp khác như: Doanh nghiệp luyện kim có đối tượng lao động là quặng sắt, quặng đồng (là sản phẩm của ngành công nghiệp khai thác) hoặc doanh nghiệp dệt có đối tượng lao động là bông nguyên sinh (là sản phẩm nông nghiệp) Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 3
  4. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp * Tiêu thức thứ hai: Phân loại theo tính chất quy trình công nghệ - Doanh nghiệp sản xuất công nghiệp được chia thành: Doanh nghiệp công nghiệp có quy trình công nghệ kỹ thuật sản xuất đơn giản và doanh nghiệp công nghiệp có quy trình kỹ thuật phức tạp. - Doanh nghiệp công nghiệp có quy trình công nghệ kỹ thuật sản xuất đơn giản: là doanh nghiệp có quy trình công nghệ kỹ thuật sản xuất sản phẩm không thể gián đoạn về mặt kỹ thuật. Doanh nghiệp thuộc loại hình này thường sản xuất ít mặt hàng, sản phẩm sản xuất thường chỉ có mọt hai hoặc ba loại với khối lượng khá nhiều như: doanh nghiệp khai thác - Doanh nghiệp công nghiệp có quy trình công nghệ kỹ thuật sản xuất phức tạp: là doanh nghiệp có quy trình công nghệ kỹ thuật sản xuất sản phẩm gồm nhiều giai đoạn có thể gián đoạn về mặt kỹ thuật, các bộ phận sản xuất có thể bố trí tách rời nhau, tương đối độc lập với nhau, sản phẩm sản xuất ra trong doanh nghiệp có thể chỉ có một loại cũng có thể có nhiều loại khác nhau. Nhà máy dệt (có một loại sản phẩm duy nhất là vải) nàh máy cơ khí (có nhiều loại sản phẩm khác nhau). * Tiêu thức thứ ba: Phân loại theo phương pháp sản xuất sản phẩm - Phương pháp sản xuất sản phẩm của ngành công nghiệp chế biến được chia thành phương pháp chế biến kiểu liên tục và phương pháp chế biến song song. - Phương pháp chế biến kiểu liên tục: bao gồm các doanh nghiệp mà thành phẩm (sản phẩm hoàn thành ở khâu cuối cùng) hình thành trải qua một vài giai đoạn chế biến liên tục sản phẩm của giai đoạn trước là đối tượng chế biến của giai đoạn sau, như công nghệ may có thể gồm các khâu nhưu cắt - may - là - tẩy- hấp - bao bì đóng gói sản phẩm). - Phương pháp chế biến kiểu song song: Bao gồm doanh nghiệp mà thành phẩm được hình thành bằng cách lắp ráp các chi tiết, bộ phận đã được sản xuất ra từ các bộ phận sản xuất khác trong doanh nghiệp như sản xuất xe đạp, xe máy Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 4
  5. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp * Tiêu thức thứ tư: Phân loại theo định kỳ sản xuất và sự lặp lại của sản phẩm sản xuất ra. Doanh nghiệp công nghiệp được chia thành các loại hình sản xuất, nhiều sản xuất có khối lượng lớn. Trong các doanh nghiệp này danh mục loại sản phẩm sản xuất ra thường chỉ là một hay hai loại, doanh nghiệp sử dụng loại thiết bị chuyên dùng như doanh nghiệp khai thác, doanh nghiệp điện - Sản xuất hàng loạt: Bao gồm các doanh nghiệp mà sản phẩm sản xuất ra theo từng lo, có thể định kỳ sản xuất lặp lại nhưng cũng có thể không lặp lại doanh nghiệp chuyển sang sản xuất hàng loạt theo mẫu mã mới. Doanh nghiệp công nghiệp sản xuất hàng loạt được chia thành 2 loại theo khối lượng sản phẩm sản xuất ra theo từng loạt lớn hoặc nhỏ. + Sản xuất hàng loạt nhỏ gồm các doanh nghiệp mà sản phẩm đã sản xuất theo từng lô với khối lượng không nhiều, danh mục loại sản phẩm sản xuất khá phong phú như: các doanh nghiệp chế tạo máy móc, thiết bị sản xuất - Sản xuất đơn chiếc: Bao gồm các doanh nghiệp mà sản phẩm được sản xuất ra theo từng lô với khối lượng không nhiều, danh mục loại sản phẩm sản xuất khá phong phú như: các doanh nghiệp chế tạo máy móc, thiết bị sản xuất - Sản xuất đơn chiếc: Bao gồm các doanh nghiệp sản xuất ra từng loại sản phẩm riêng biệt theo từng đơn đặt hàng của khách hàng, những loại sản phẩm của các đơn đặt hàng hoàn toàn không được sản xuất lặp lại hoặc có được sản xuất lặp lại thì cũng chưa rõ sẽ được tiến hành sản xuất trong thời gian nào. Trong các sản phẩm công nghiệp sản xuất đơn chiếc, danh mục sản xuất sản xuất ra rất rộng, thiết bị sản xuất thường được sử dụng là loại thiết bị tổng hợp: Doanh nghiệp đóng tàu, máy bay 1.2. Khái niệm chi phí sản xuất và các cách phân loại chi phí sản xuất chủ yếu 1.2.1. Khái niệm chi phí sản xuất Theo các nhà nghiên cứu kinh tế thế giới: "Mọi hoạt động của con người mà tạo ra thu nhập là hoạt động sản xuất, nền sản xuất của một quốc gia bao Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 5
  6. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp gồm các ngành sản xuất ra sản phẩm vật chất và các ngành sản xuất sản phẩm dịch vụ. Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải sử dụng và khai thác nguồn lao động, vật tư, tài sản, tiền vốn đủ để thực hiện việc sản xuất chế tạo sản phẩm, cung cấp dịch vụ. Trong quá trình đó doanh nghiệp phải bỏ ra các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá cho kinh doanh của mình, chi phí bỏ ra cho hoạt động sản xuất kinh doanh được gọi là chi phí sản xuất. Tóm lại chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống, lao động vật hoá và các chi phí cần tiết khác mà doanh nghiệp chỉ ra để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh trong một thời kỳ. Kết quả của quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh là doanh nghiệp sản xuất hoàn thành sản xuất sản phẩm. Cung cấp dịch vụ cho khách hàng, đáp ứng nhu cầu của sản xuất, tiêu dùng xã hội. 1.2.2. Phân loại chi phí sản xuất Trong doanh nghiệp chi phí sản xuất bao gồm nhiều loại có tính chất kinh tế, mục đích sử dụng, công cụ trong quá trình sản xuất khác nhau. Để phục vụ cho công tác quản lý chi phí sản xuất phục vụ cho công tác tính giá thành sản phẩm, kế toán cần phải phân loại chi phí sản xuất. 1.2.2.1. Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung, tính chất kinh tế của chi phí (phân loại chi phí sản xuất theo yếu tố chi phí). - Căn cứ vào nội dung, tính chất kinh tế ban đầu của chi phí sản xuất để sắp xếp các chi phí phát sinh có cùng nội dung tính chất kinh tế ban đầu và một yếu tố chi phí, không phân biệt công dụng kinh tế của chi phí đã phát sinh. Căn cứ vào tiêu thức trên, chi phí sản xuất được phân chia thành các yếu tố chi phí cơ bản sau: - Chi phí nguyên liệu, vật liệu: Bao gồm toàn bộ giá trị của các loại nguyên liệu, vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu phụ tùng thay thế, công cụ dụng cụ xuất dùng cho sản xuất trong kỳ báo cáo. - Chi phí nhân công: Bao gồm toàn bộ chi phí trả cho người lao động (thường xuyên hay tạm thời về tiền lương (tiền công các khoản phụ cấp, trợ Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 6
  7. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp cấp có tính chất lương, tiền ăn giữa ca và các khoản trích theo lương, kinh phí công đoàn, BHYT, BHXH trong kì báo cáo. - Chi phí khấu hao tài sản cố định: bao gồm chi phí khấu hao toàn bộ tài sản cố định của doanh nghiệp dùng trong sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo như: điện, nước, điện thoại, vệ sinh và các dịch vụ khác. - Chi phí khác bằng tiền: bao gồm các chi phí sản xuất kinh doanh chưa được phản ánh ở các chỉ tiêu trên, đã chi bằng tiền trong kỳ báo cáo như: tiếp khách, hội họp, thuế quảng cáo 1.2.2.2. Phân loại chi phí sản xuất theo công dụng kinh tế (theo khoản mục chi phí) Căn cứ vào tiêu thức phân loại này, mỗi khoản mục chi phí bao gồm những chi phí sản xuất phát sinh có công dụng kinh tế không phân biệt nội dung kinh tế của chi phí đó. Theo cách phân loại này, chi phí sản xuất trong doanh nghiệp sản xuất công nghiệp chi phí sản xuất được chia thành ba khoản mục chi phí sau: - Khoản mục chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: bao gồm chi phí về nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ sử dụng trực tiếp ch hoạt động sản xuất sản phẩm. - Khoản mục chi phí nhân công trực tiếp: Bao gồm các khoản phải trả cho người lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm dịch vụ như: lương các khoản phụ cấp lương, tiền ăn giữa ca và các khoản trích theo lương (BHYT, BHXH, KPCĐ). - Khoản mục chi phí sản xuất chung: gồm những chi phí phát sinh tại bộ phận sản xuất (phân xưởng, đội, tổ sản xuất ) ngoài hai khoản mục. Theo mối quan hệ với sản lượng, khoản mục chi phí sản xuất chung bao gòm chi phí sản xuất cố định và chi phí sản xuất biến đổi. - Chi phí sản xuất cố định: là những chi phí sản xuất gián tiếp thường không thay đổi theo số lượng sản phẩm sản xuất, như chi phí khấu hao theo Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 7
  8. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp phương pháp bình quân, chi phí bảo dưỡng máy móc thiết bị, nhà xưởng và chi phí hành chính ở các phân xưởng sản xuất. - Chi phí sản xuất biến đổi: là những chi phí sản xuất gián tiếp thường thay đổi trực tiếp hoặc gần như trực tiếp theo số lượng sản phẩm sản xuất như chi phí nguyên vật liệu gián tiếp, chi phí nhân công gián tiếp. Theo nội dung kinh tế khoản mục chi phí sản xuất chung gồm các nội dung sau: + Chi phí nhân viên phân xưởng: Gồm các khoản tiền lương, các khoản phụ cấp, các khoản trích theo lương, tiền ăn giữa ca của các nhân viên quản lý phân xưởng, đội, bộ phận sản xuất. + Chi phí vật liệu: gồm những chi phí vật liệu dùng chung cho phân xưởng như vật liệu dùng để sửa chữa, bảo dưỡng tài sản cố định, vật liệu văn phòng phân xưởng và những vật liệu dùng cho nhu cầu quản lý chung ở phân xưởng. + Chi phí dụng cụ sản xuất: gồm những chi phí về công cụ dụng cụ xuất dùng cho hoạt động quản lý của phân xưởng như khuôn mẫu, dụng cụ gá lắp, dụng cụ cầm tay, dụng cụ bảo hộ lao động. + Chi phí khấu hao tài sản cố định: gồm toàn bộ số tiền trích khấu hao tài sản cố định dùng trong phân xưởng, bộ phận sản xuất như chi phí bảo dưỡng tài sản cố định thuê ngoài, chi phí điện nước, điện thoại, các khoản chi mua và sử dụng các tài liệu kỹ thuật, bằng sáng chế, giấy phép chuyển giao công nghệ, nhãn hiệu thương mại. + Chi phí bằng tiền khác: gồm các chi phí bằng tiền ngoài các chi phí đã kể trên phục vụ cho hoạt động của phân xưởng. 1.2.2.3. Phân loại chi phí sản xuất theo phương pháp tập hợp chi phí và mối quan hệ giữa chi phí sản xuất với đối tượng chịu chi phí theo phương pháp tập hợp (với khối sản xuất lao vụ sản xuất trong kỳ) Theo cách phân loại này chi phí sản xuất chia làm hai loại: - Chi phí trực tiếp: là những khoản chi phí sản xuất quan hệ trực tiếp đến việc sản xuất ra một loại sản phẩm, dịch vụ nhất định. Kế toán có thể căn cứ Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 8
  9. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp vào số liệu của chứng từ kế toán để ghi trực tiếp cho những đối tượng chịu chi phí. - Chi phí gián tiếp: là những khoản chi hpí có liên quan đến nhiều loại sản phẩm , dịch vụ. Kế toán phải tập hợp chung sau đó tiến hành phân bổ cho các đối tượng có liên quan theo một tiêu chuẩn thích hợp. 1.2.2.4. Phân loại chi phí sản xuất theo mối quan hệ giữa chi phí sản xuất với khối lượng sản phẩm lao vụ sản phẩm sản xuất trong kỳ Theo cách phân loại này toàn bộ chi phí sản xuất chia làm hai loại: - Chi phí biến đổi (biến phí): là những chi phí có sự thay đổi về lượng tương đương tỉ lệ thuận lợi với sự thay đổi khối lượng sản phẩm sản xuất trong kỳ như: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp. - Chi phí cố định (định phí): là những chi phí không thay đổi về tổng số khi có sự thay đổi khối lượng sản phẩm sản xuất trong mức độ nhất định như chi phí khấu hao TSCĐ theo phương pháp bình quân, chi phí điện thắp sáng 1.2.2.5. Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung cấu thành chi phí Theo cách phân loại này thì chi phí sản xuất được chia làm 2 loại: - Chi phí đơn nhất: là chi phí do 1 yếu tố chi phí duy nhất cấu thành như chi phí nguyên vật liệu chính dùng trong sản xuất, tiền lương công nhân sản xuất chi phí khấu hao TSCĐ. - Chi phí tổng hợp: là những chi phí bao gồm nhiều yếu tố khác nhau nhưng do cùng 1 công dụng như chi phí sản xuất chung 1.3. ý nghĩa của công tác quản lý chi phí sản xuất trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh - Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh theo yếu tố chi phí có tác dụng rất lớn trong quản lý chi phí sản xuất + Trong phạm vi quản lí vi mô: Phục vụ quản lý chi phí sản xuất, phân tích đánh giá tình hình thực tế dự đoán chi phí sản xuất, làm căn cứ để lập báo cáo chi phí sản xuất theo yếu tố, lập kế hoạch dự trù vật tư, kế hoạch tiền mặt, kế hoạch sử dụng lao động kỳ kế toán. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 9
  10. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp + Trong phạm vi quản lý vi mô: phục vụ quản lý chi phí sản xuất phân tích đánh giá tình hình thực tế dự đoán chi phí sản xuất theo căn cứ để lập báo cáo chi phí sản xuất theo từng yếu tố, lập kế hoạch dự trù vật tư, kế hoạch tiền mặt, kế hoạch sử dụng lao động kỳ kế toán. + Trong phạm vi quản lý vĩ mô: cung cấp tài liệu để tính toán thu nhập quốc dân do sự tách biệt giữa hao phí lao động vật hóa và hao phí lao động sống. - Phân loại chi phí sản xuất theo khoản mục chi phí có tác dụng phục vụ cho việc quản lý chi phí theo định mức dự toán chi phí, cung cấp số liệu cho việc tính giá thành sản xuất và phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành là tài liệu tham khảo về định mức chi phí sản xuất và lập kế hoạch giá thành sản phẩm cho kỳ sau. - Phân loại chi phí sản xuất theo mối quan hệ giữa chi phí sản xuất với khối lượng sản phẩm. Phân tích điểm hoà vốn và phục vụ cho việc ra quyết định quản lý cần thiết để hạ giá thành sản phẩm tăng thêm hiệu quả kinh doanh. - Phân loại chi phí sản xuất theo phương pháp tập hợp chi phí và mối quan hệ với đối tượng chịu chi phí có tác dụng đối với việc xác định phương pháp kế toán tập hợp và phân bổ chi phí cho các đối tượng chịu chi phí một cách đúng đắn hợp lý. - Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung cấu thành chi phí có tác dụng giúp cho việc nhận thức từng loại chi phí trong việc hình thành sản phẩm để tổ chức công tác kế toán tập hợp sản xuất thích hợp với từng loại. 1.4. Giá thành sản phẩm, phân loại giá thành sản phẩm 1.4.1. Khái niệm giá thành sản phẩm Giá thành sản phẩm của sản phẩm dịch vụ là chi phí sản xuất tính cho một khối lượng hoặc một đơn vị sản phẩm, công việc lao vụ do doanh nghiệp sản xuất đã hoàn thành trong điều kiện công suất bình thường. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 10
  11. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh chất lượng sản xuất và quản lý sản xuất là căn cứ quan trọng để xác định giá và xác định hiệu quả kinh tế của hoạt động sản xuất. Xét về bản chất, chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm có bản chất tương tự nhau, đều là hao phí về lao động mà doanh nghiệpđã bỏ ra hoạt động sản xuất cũng có sự khác nhau. - Chi phí sản xuất luôn gắn với thời kỳ phát sinh chi phí còn giá thành gắn với khối lượng sản phẩm, dịch vụ đã hoàn thành. - Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm có thể khác nhau về lượng do có chênh lệch về giá trị sản phẩm sản xuất dở dang đầu kỳ và cuối kỳ và do có các khoản chi phí thực tế phát sinh nhưng không được tính vào giá thành sản phẩm. Giá thành; sản xuất; sản phẩm = Trị giá; sản phẩm dở; dang đầu kỳ + Chi phí sản; xuất phát sinh; trong kỳ - Trị giá sản; phẩm dở dang;cuối kỳ - Chi phí ; loại trừ Chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm có mối quan hệ mật thiết với nhau. Chi phí sản xuất trong kỳ là căn cứ để tính giá thành sản phẩm dịch vụ đã hoàn thành. Quản lý tốt chi phí sản xuất tạo điều kiện để thực hiện kế hoạch giá thành sản phẩm. 1.4.2. Phân loại giá thành 1.4.2.1. Phân loại giá thành sản phẩm theo thời gian và cơ sở số liệu tính giá thành Theo cách phân loại này giá thành sản phẩm chia làm 3 loại: - Giá thành kế hoạch: là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở chi phí sản xuất kế hoạch và sản lượng kế hoạch, do bộ phận kế hoạch xác định trước khi tiến hành sản xuất còn là mục tiêu phấn đấu của doanh nghiệp. - Giá thành định mức là công cụ quản lý định mức của doanh nghiệp là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở định mức chi phí sản xuất hiện hành và chỉ tính cho 1 đơn vị thành phẩm. Việc tính giá thành định mức được thực hiện trước khi tiến hành sản xuất, chế tạo sản phẩm. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 11
  12. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp - Giá thành thực tế: là giá thành được sản phẩm được tính trên cơ sở số liệu chi phí sản xuất thực tế phát sinh tập hợp được trong kỳ và sản lượng sản phẩm thực tế đã sản xuất trong kỳ được tính toán sau khi kết thúc quá trình sản xuất sản phẩm. Dùng để xác định kết quả sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp. 1.4.2.2. Phân loại giá thành theo phạm vi tính toán. Theo cách làm này thì giá thành sản phẩm chia làm 2 loại: - Giá thành sản xuất (còn gọi là giá thành công xưởng), bao gồm: chi phí NLVL trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung tính cho sản xuất sản phẩm hoàn toàn, dịch vụ đã cung cấp, dùng để ghi sổ kinh tế, nhập kho, giao hàng. - Giá thành toàn bộ: bao gồm giá thành sản xuất và chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp tính cho sản phẩm đã bán, căn cứ để xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và doanh nghiệp. Giá thành;toàn bộ = Giá thành;sản xuất + Chi phí; bán hàng + Chi phí quản lý;doanh nghiệp 1.5. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất - đối tượng tính giá thành 1.5.1. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất Trong doanh nghiệp chi phí sản xuất phát sinh gắn liền với nơi diễn ra hoạt động sản xuất và sản phẩm được sản xuất. Kế toán cần xác định đúng đắn đối tượng tập hợp chi phí sản xuất. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là phạm vi, giới hạn mà chi phí sản xuất cần phải tập hợp nhằm để kiểm tra chi phí sản xuất và phục vụ công tác tính giá thành sản phẩm. Xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là khâu đầu tiên cần thiêt của công tác kế toán chi phí sản xuất. Kế toán chi phí sản xuất từ khâu ghi chép ban đầu, mở sổ, ghi sổ kế toán, tổng hợp số liệu. Căn cứ để xác định đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất: - Đặc điểm và công dụng của chi phí sản xuất trong quá trình sản xuất - Đặc điểm cơ cấu tổ chức sản xuất của doanh nghiệp - Quy trình công nghệ sản xuất, chế tạo sản phẩm Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 12
  13. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp - Đặc điểm của sản phẩm (đặc tính kỹ thuật, đặc điểm sử dụng) - Yêu cầu và trình độ quản lý sản xuất kinh doanh Đối với ngành công nghiệp, đối tượng tập hợp chi phí sản xuất có thể là loại sản phẩm dịch vụ, nhóm sản phẩm cùng loại, chi tiết bộ phận sản phẩm, phân xưởng bộ phận, giai đoạn công nghệ, đơn đặt hàng. 1.5.2. Đối tượng tính giá thành Đối tượng tính giá thành là các loại sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra, dịch vụ đã cung cấp cho khách hàng cần phải tính tổng giá thành đơn vị xác định đối tượng tính giá thành là công việc cần thiết kể từ đó kế toán tổ chức bảng tính giá thành và lựa chọn phương pháp tính giá thành thích hợp để tiến hành tính giá thành sản phẩm. Để xác định đúng phải dựa vào căn cứ sau: Đặc điểm tổ chức sản xuất quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm, yêu cầu và trình độ quản lý, trình độ ứng dụng máy tính trong công tác kế toán của doanh nghiệp. - Xét về mặt tổ chức sản xuất + Nếu tổ chức đơn chiếc thì từng sản phẩm từng công việc là đối tượng tính giá thành. + Nếu tổ chức sản xuất nhiều loại sản phẩm khối lượng sản xuất lớn (thì mỗi loại sản phẩm là một đối tượng tính giá thành). - Xét về mặt quy trình công nghệ sản xuất + Nếu quy trình công nghệ sản xuất đơn giản thì đối tượng tính giá thành là thành phẩm hoàn thành quy trình sản xuất. + Nếu quy trình công nhgệ sản xuất phức tạp hiểu liên tục thì đối tượng tính giá thành là thành phẩm hoàn thành có thể là đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành có mối quan hệ mật thiết. 1.6. Nhiệm vụ kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành - Căn cứ vào đặc điểm quy trình công nghệ, đặc điểm tổ chức sản xuất sản phẩm của doanh nghiệp để xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 13
  14. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp - Tổ chức tập hợp chi phí sản xuất theo từng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và bằng phương pháp thích hợp cung cấp kịp thời những số liệu thông tin khoản mục chi phí, yếu tố chi phí đã quy định, xác định đúng đắn giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ. - Vận dụng phương pháp tính giá thành theo đúng khoản mục quy định và đúng kỳ tính giá thành thành phẩm đã xác định, 1.7. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất 1.7.1. Tài khoản kế toán chủ yếu sử dụng a. Tài khoản 621 - chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Tác dụng tài khoản 621 dùng để phản ánh chi phí nguyên vật liệu sử dụng trực tiếp cho sản xuất sản phẩm, dịch vụ của các ngành công nghiệp. TK 621 - Trị giá thực tế nguyên liệu, vật liệu - Trị giá NLVL sử dụng không hết xuất dùng trực tiếp cho hoạt động nhập lại kho sản xuất sản phẩm, hoặc thực hiện - Kết chuyển chi phí NLVL trực tiếp dịch vụ trong kỳ hạch toán trên mức bình thường không tính vào trị giá hàng tồn kho, tính vào giá vốn hàng bán trong kỳ. - Kết chuyển chi phí NLVL trực tiếp phát sinh ở mức bình thường vào bên nợ TK 154-chi phí sản xuất kinh doanh dở dang (hoặc bên nợ TK 631 giá thành sản xuất) Tài khoản 621 không có số dư cuối kỳ và phản ánh chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí. b. Tài khoản 622 chi phí nhân công trực tiêp - Tác dụng TK622 để phản ánh chi tiết chi phí lao động trực tiếp tham gia vào quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh trong các ngành công nghiệp, nông lâm, ngư nghiệp, xây dựng, dịch vụ. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 14
  15. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp tham - Kết chuyển chi phí nhân công trực gia trực tiếp vào quá trình sản xuất tiếp trên mức bình thường không sản phẩm được tính vào giá vốn hàng bán trong kỳ. - Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp ở mức bình thường vào bên nợ TK 154 - chi phí sản xuất được tính vào giá thành của sản phẩm - dịch vụ. TK 622 không có số dư cuối kỳ và được mở chi tiết cho từng đối tượng chịu chi phí c) TK 627 - chi phí sản xuất chung - Tác dụng TK 627 dùng để phục vụ sản xuất kinh doanh phát sinh ở phân xưởng, bộ phận sản xuất, đội, công trường TK 622 - Các chi phí sản xuất chung phát - Các khoản ghi giảm chi phí sản sinh trong kỳ xuất chung - Chi phí sản xuất chung cố định phát sinh ở mức bình thường và chi phí sản xuất chung biến đổi được kết chuyển vào TK 154 - chi phí sản xuất kinh doanh dở dang (hoặc vào TK 631 - giá thành sản xuất) - Chi phí sản xuất chung cố định phát sinh trên mức bình thường được kết chuyển vào TK 622 - giá vốn hàng bán. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 15
  16. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp TK 627 - chi phí sản xuất chung không có số dư cuối kỳ TK 627 - có các TK cấp II TK 6271 - chi phí nhân viên phân xưởng TK 6272 - chi phí vật liệu TK 6273 - chi phí dụng cụ sản xuất TK 6274 - chi phí khấu hao TSCĐ TK 6277 - chi phí dịch vụ mua ngoài TK 6278 - chi phí bằng tiền khác d) Tài khoản 154 - chi phí sản xuất kinh doanh dở dang (doanh nghiệp áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên) - Tác dụng TK 154 để tổng hợp chi phí sản xuất kinh doanh phục vụ cho việc tính giá thành dịch vụ. TK 154 - Tập hợp chi phí NLVL trực tiếp chi - Trị giá phế liệu thu hồi trị giá sản phí nhân công trực tiếp chi phí sản phẩm hỏng không sửa được. xuất chung phát sinh trong kỳ liên - Trị giá NLVL hàng hoá gia công quan đến sản xuất sản phẩm, dịch xong nhập kho vụ. - Giá thành sản xuất thực tế của sản phẩm đã chế tạo xong nhập kho hoặc chuyển đi bán. - Chi phí thực tế của khối lượng dịch vụ cung cầp hoàn thành cho khách hàng. DCK: chi phí sản xuất kinh doanh dở dang cuối kỳ Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang - TK 154 được mở chi tiết theo từng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất phân xưởng, giai đoạn sản xuất, sản phẩm nhóm sản phẩm. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 16
  17. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp e. Tài khoản 154 - chi phí sản xuất kinh doanh dở dang (doanh nghiệp áp dụng kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai định kỳ. - Tác dụng: TK 154 để phản ánh giá trị thực tế sản phẩm, dịch vụ dở dang cuối kỳ. TK154 - Kết chuyển chi phí sản xuất kinh - Kết chuyển chi phí sản xuất kinh doanh doanh dở dang cuối kỳ DCK chi phí sản xuất kinh doanh còn dở dang cuối kỳ (và được chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí) 1.7.2. Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất Tuỳ thuộc vào điều kiện và khả năng tập hợp chi phí sản xuất vào các đối tượng có liên quan, kế toán sẽ áp dụng phương pháp tập hợp chi phí sản xuất phù hợp. - Phương pháp tập hợp trực tiếp: áp dụng đối với chi phí sản xuất có liên quan trực tiếp đến từng đối tượng tập chung chi phí đã xác định. - Kế toán tổ chức ghi chép ban đầu theo đúng đối tượng chịu chi phí từ đó tập hợp số liệu từ các chứng từ kế toán ghi vào sổ kế toán theo từng đối tượng có liên quan. - Phương pháp tập hợp gián tiếp. áp dụng đối với chi phí sản xuất thực tế có liên quan tới nhiều đối tượng tập hợp chi phí sản xuất, không thể tập hợp trực tiếp cho từng đối tượng chịu chi phí được. + Tổ chức ghi chép ban đầu chi phí sản xuất phát sinh theo từng địa điểm phát sinh chi phí sau đó tổng hợp số liệu trên chứng từ hệ toán theo đặc điểm phát sinh chi phí. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 17
  18. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp + Lựa chọn tiêu chuẩn phân bổ thích hợp với từng loại chi phí để tính toán và phân bổ chi phí sản xuất đã tổng hợp được cho các đối tượng có liên C quan công thức tính H Ti i 1 Trong đó: H: là hệ số phân bổ - C: là tổng chi phí đã tập hợp được cần phân bổ - Ti: là tiêu chuẩn phân bổ của đối tượng i. Chi phí phân bổ cho từng đối tượng tập hợp chi phí có liên quan (C i) được tính theo công thức: Ci = Ti x H. 1.7.2.1 Kế toán tổng hợp chi phí nguyên liệu, vật liệu chi phí Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp là NLVL chính (nửa thành phẩm mua ngoài) vật liệu phụ sử dụng trực tiếp để sản xuất chế tạo sản phẩm hoặc thực hiện dịch vụ. Phương pháp tập hợp và phân bổ. Chi phí NLVL trực tiếp sản xuất sản phẩm là liên quan trực tiếp đến đối tượng tập hợp chi phí sản xuất kế toán căn cứ vào các chứng từ sản xuất kho vật liệu vào báo cáo sử dụng vật liệu ở từng phân xưởng sản xuất để kịp tập hợp trực tiếp cho từng đối tượng liên quan. Tiêu chuẩn phân bổ chi phí NLVL trực tiếp có thể là: - Đối với NLVL chính và nửa thành phẩm mua ngoài thường phân bổ theo chi phí định mức, chi phí kế hoạch, khối lượng sản phẩm sản xuất. + Đối với vật liệu phụ, thường phân bổ theo chi phí định mức, chi phí kế hoạch, chi phí NLVL chính hoặc khối lượng phân xưởng sản xuất.Để tập hợp và phân bổ chi phí NLVL trực tiếp chính xác hợp lý, kế toán cần xác định được giá trị NLVL xuất kho trong kỳ nhưng cuối kỳ chưa sử dụng và trị giá để phế liệu thu hồi (nếu có) để tính chi phí NLVL thực tế tiêu hao. CPNL = Trị giá NL + VL; trực tiếp tiêu hao; trong kỳ VL; xuất dùng; trong kỳ Trị giá NLVL; còn lại đầu kỳ; ở địa điểm sx - Trị giá NLVL; còn lại cuối kỳ; chưa sử dụng - Trị giá; phế liệu; thu hồi Cuối kỳ kế toán, chi phí NLVL trực tiếp đã tập hợp sẽ được kết chuyển Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 18
  19. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra trong kỳ cao hơn công suất bình thường chi phí NLVL trực tiép đã tập hợp trong kỳ được kết chuyển toàn bộ để tính giá thành sản phẩm. - Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra thấp hơn công xuất bình thường, chi phí NLVL trực tiếp tập hợp trong kỳ chỉ được phân bổ vào chi phí sản xuất cho mỗi đơn vị sản phẩm theo mức công suất bình thường. Phần chi phí đã tập hợp còn lại không được tính vào giá trị hàng tồn kho được ghi nhận là chi hí sản xuất kinh doanh trong kỳ. Sơ đồ kế toán tổng hợp chi phí NLVL trực tiếp. TK 611 TK 621 TK 154 (631) Giá trị xuất kho trong kỳ Cuối kỳ kết chuyển hoặc phân bổ CPNL, VLTT PP KKĐK Theo mức bình thường TK 152 TK 632 PP KKĐK Trên mức bình thường NL,VL còn lại cuối kỳ không dùng hết, cuối kỳ ghi bằng bút toán (xxx) (xxx) NL,VL còn lại cuối kỳ không dùng hết, đầu kỳ sau ghi tăng CPNL, VLTT Cuối kỳ, trị giá NLVL sử dụng không hết nhập lại kho TK 111,112, 331 Mua NL, VL sử dụng ngay cho sản xuất không qua kho TK133 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 19
  20. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp 1.7.2.2. Kế toán tổng hợp chi phí nhân công trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp là những khoản tiền phải trả cho người lao động trực tiếp sản xuất ra sản phẩm dịch vụ, như lương các khoản phụ cấp, tiền ăn giữa ca, các khoản trích theo lương. Phương pháp tập hợp và phân bổ chi phí nhân công trực tiếp chi phí nhân công trực tiếp được tập hợp như sau: Đối với chi phí nhân công trực tiếp có liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí thì áp dụng phương pháp tập hợp và phân bổ gián tiếp chi phí nhân công trực tiếp được phân bổ theo tiêu chuẩn sau: - Tiền lương chính thường được phân bổ theo tỷ lệ với chi phí tiền lương định mức, chi phí tiền lương kế hoạch, giờ công định mức hoặc giờ công thực tế, khối lượng sản xuất sản phẩm. - Tiền lương phụ thường được phân bổ số tỷ lệ với tiền lương chính, tiền lương định mức, giờ công định mức cuối kỳ kế toán chi phí nhân công trực tiếp được tập hợp sẽ được kết chuyển. - Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra cao hơn công suất bình thường thì chi phí nhân công trực tiếp đã tập hợp trong kỳ được kết chuyển toàn bộ để tính giá thành sản xuất thực tế sản phẩm. - Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra thấp hơn công suất bình thường thì chi phí nhân công trực tiếp đã tập hợp trong kỳ chỉ được phân bổ và chi phí sản xuất cho mỗi đơn vị sản phẩm theo mức công suất bình thường. Phần chi phí đã tập hợp còn lại không được tính vào trị giá hàng tồn kho, được ghi nhận là chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 20
  21. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Sơ đồ kế toán tổng hợp chi phí nhân công trực tiếp. TK334 TK622 TK154 (331) Tiền lương phải trả cho Cuối kỳ kết chuyển (phân bổ) công nhân CPNCTT (theo mức bình thường) TK338 TK632 BHXH, BHTY, KPCĐ và Trên mức bình thường các khoản phải trả khác TK335 Trích tiền lương nghỉ phép của công nhân sản xuất 1.7.2.3. Kế toán tổng hợp sản xuất chung Chi phí sản xuất chung là những chi phí quản lý, phục vụ sản xuất và những chi phí sản xuất khác ngoài hai khoản chi phí NLVL trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp phát sinh ở phân xưởng, bộ phận sản xuất. Phương pháp tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chung: trước hết kế toán phải mở bảng kê để tập hợp chi phí sản xuất chung theo từng phân xưởng bộ phận sản xuất. Chi phí sản xuất chung đã tập hợp được phân bổ theo nguyên tắc sau: - Chi phí sản xuất chung cố định phân bổ vào chi phí chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm được dựa trên công suất bình thường của máy móc sản xuất. + Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra cao hơn công suất bình thường thường thi phí sản xuất chung cố định được phân bổ cho mỗi đơn vị sản phẩm theo chi phí thực tế phát sinh. + Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra thấp hơn công suất bình thường thì chi phí sản xuất chung cố định chỉ được phân bổ và chi phí chế Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 21
  22. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp biến cho mỗi đơn vị sản phẩm theo mức công suất bình thường khoản chi phí sản xuất chung không phân bổ được ghi nhận là chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ. - Chi phí sản xuất chung biến đổi được phân bổ hết và chi phí chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm theo chi phí thực tế phát sinh. Tiêu chuẩn phân bổ chi phí sản xuất chung thường được lựa chọn - Chi phí khấu hao tài sản cố định: tiêu chuẩn phân bổ là định mức chi phí; khấu hao tài sản cố định, số giờ máy làm việc thực tế kết hợp với công suất của máy. - Các khoản chi phí sản xuất chung còn lại tiêu chuẩn phân bổ thường là tiền lương công nhân sản xuất, định mức chi phí hoặc giờ công nhân sản xuất Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 22
  23. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Sơ đồ tổng hợp chi phí sản xuất chung TK 334 TK 627 TK 111,112,138 Chi phí nhân viên phân xưởng Các khoản chi phí sản xuất chung phát sinh TK 338 Các khoản trích theo lương TK 632 phải trả nhân viên PX Cuối kỳ kết chuyển (phân bổ) TK 152 chi phí sản xuất chung Trị giá thực tế NL,VL suất đường phục vụ sx ở PX chung phát sinh TK 154 (631) TK 154,142,242 Trị giá công cụ sử dụng trong phân xưởng TK 214 Trích khấu hao TSCĐ dùng cho sx và quản lý sản xuất TK 111,112,141 Chi phí dịch vụ mua ngoài phục vụ cho HĐ tại PX chung phát sinh TK 133 TK111,112,141 Chi phí bằng tiền khác tại phân xưởng, sản xuất chung phát sinh Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 23
  24. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp 1.7.2.4. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất toàn doanh nghiệp Cuối kỳ, kế toán tổng hợp toàn bộ chi phí sản xuất của doanh nghiệp đã được tập hợp theo từng khoản mục chi phí để tính giá trị thành sản phẩm hoàn thành và dịch vụ đã cung cấp trong kỳ. Sơ đồ kế toán tổng hợp chi phí sản xuất toàn doanh nghiệp TK621 TK154 TK138,334 Cuối kỳ kết chuyển CPNL,VL Các khoản ghi giảm chi phí trực tiếp theo từng đối tượng tập sản xuất chung phát sinh hợp chi phí TK622 TK152 Cuối kỳ kết chuyển chi phí Trị giá thuần ước tính của phế nhân công trực tiếp liệu thu hồi từ sản phẩm hỏng không sửa chữa được TK335 TK155,157,632 Cuối kỳ kết chuyển chi phí Giá thành sản xuất thành phẩm sản xuất chung nhập kho hoặc đã giao cho khách hàng Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 24
  25. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp 1.8.Các phương pháp đánh giá sản phẩm - Khái niệm về sản phẩm dở dang + Đánh giá sản phẩm dở dang là việc xác định phần chi phí sản xuất tính vào trị giá sản phẩm dở dang cuối kỳ - Trình tự đánh giá sản phẩm dở dang + Kiểm kê xem số lượng sản phẩm dở dang của từng giai đoạn + Xác định mức độ hoàn thành của sản phẩm dở dang của từng giai đoạn + áp dụng các phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang thích để xác định trị giá sản phẩm dở dang cuối kỳ. Có thể áp dụng 1 trong ba phương pháp sau để đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ. 1.8.1. Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ theo chi phí NLVL trực tiếp Phương pháp này áp dụng thích hợp với trường hợp chi phí NLVL trực tiếp hoặc vật liệu chính trực tiếp chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí sản xuất, sản lượng sản phẩm dở dang giữa các kỳ . Theo phương pháp sản phẩm dở dang kết tinh vào còn các chi phí thực tế nguyên liệu, vật liệu trực tiếp kết tinh vào còn các chi phí chế biến khác tính toàn bộ cho sản phẩm hoàn thành trong kỳ. Công thức tính giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ Dck = Error! x QD (1) Trong đó: - DCK, DXĐ: Trị giá sản phẩm dở dang cuối kỳ và đầu kỳ - Cn : chi phí NLVL trực tiếp phát sinh trong kỳ - QSP, QD: sản lượng sản phẩm hoàn thành và sản lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ. Công thức này áp dụng trong trường hợp doanh nghiệp có quy trình công nghệ sản xuất phức tạp kiểu liên tục, chi phí NLVL chính trực tiếp bỏ vào từ đầu quá trình sản xuất. Ưu điểm: tính toán đơn giản, khối lượng tính toán ít Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 25
  26. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Nhược điểm: độ chính xác không cảo bởi chi phí NLVL trực tiếp 1.8.2. Đánh giá sản phẩm dở dang theo sản lượng sản phẩm hoàn thành tương đương. Phương pháp này thích hợp với những sản phẩm có chi phí chế biến chiếm tỉ trọng tương đối lớn trong tổng sản phẩm sản xuất và sản lượng sản phẩm dở dang giữa kỳ. Công thức: QTĐ = QD x % HT. Trong đó: + QTĐ = sản lượng sản phẩm hoàn thành tương đương + QD = sản lượng sản phẩm dở dang + % HT = tỷ lệ chế biến hoàn thành -Tính toán xác định từng khoản mục chi phí cho sản phẩm dở dang theo nguyên tắc. 1. Chi phí sản xuất bỏ vào từ đầu quy trình công nghệ sản xuất (như chi phí NLVL trực tiếp hoặc chi phí NL VL chính trực tiếp). Chi phí đã tập hợp được, tính cho sản phẩm hoàn thành và sản phẩm dở dang tỉ lệ sản phẩm hoàn thành và sản lượng sản phẩm dở dang thực tế theo công thức sau: DCK = Error! x QD. 2.Chi phí đã được tập hợp đà cho sản phẩm hoàn thành và sản phẩm dở dang tỷ lệ với sản phẩm hoàn thành và sản lượng sản phẩm hoàn thành tương đương theo từng khoản mục chi phí chế biến. Công thức tính: DCK = Error! x QTĐ. - Ưu điểm: đảm bảo số lượng hợp lý và có độ tin cậy cao hơn phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. - Nhược điểm: khối lượng tính toán nhiều, việc đánh giá mức độ hoàn thành của sản phẩm dở dang trên các công đoạn của dây truyền công nghệ sản xuất khá phức tạp và mang nặng tính chủ quan. 1.8.3. Đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí sản xuất định mức Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 26
  27. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Trước hết kế toán phải căn cứ vào sản lượng sản phẩm dở dang đã kiểm kê và định mức từng khoản mục chi phí ở từng công đoạn sản xuất để tính chi phí sản xuất theo định mức cho sản lượng sản phẩm dở dang ở từng công đoạn. Sau đó tổng hợp lại theo từng sản phẩm. Trong phương pháp này các khoản mục chi phí cho sản lượng sản phẩm dở dang còn phụ thuộc mức độ kế biến hoàn thành chúng. 1.9. Các phương pháp tính giá thành sản phẩm và ứng dụng trong các loại hình doanh nghiệp chủ yếu 1.9.1. Các phương pháp tính giá thành sản phẩm Phương pháp tính giá thành sản phẩm là phương pháp sử dụng số liệu chi phí sản xuất đã tập hợp được trong kỳ và các tài liệu có liên quan để tính toán tổng hợp giá thành sản xuất và giá thành đơn vị sản xuất thực tế của sản phẩm lao vụ đã hoàn thành theo từng đối tượng tính giá thành và từng khoản mục chi phí. Các căn cứ để lựa chọn giá thành thích hợp. - Đặc điểm tổ chức sản xuất - Quy trình công nghệ sản xuất - Đặc điểm sản phẩm - Yêu cầu quản lý sản xuất giá thành - Mối quan hệ giữa đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành. 1.9.1.1. Phương pháp tính giá thành đơn giản Phương pháp này thích hợp với những sản phẩm, công việc có quy trình công nghệ sản xuất giản đơn khép kín, tổ chức sản xuất nhiều chu trình sản xuất ngắn và xen kẽ, liên tục (như sản phẩm điện nước,than, bánh kẹo ). Công thức tính giá thành: Z = DĐK + C - CCK Z = Error! Trong đó: Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 27
  28. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp - Z: Tổng giá thành sản xuất thực tế hoặc giá thành đơn vị của sản phẩm dịch vụ đã hoàn thành. - C: tổng chi phí sản xuất đã tập hợp được trong kỳ theo từng đối tượng - DCK: DĐK: Trị giá sản phẩm dở dang đầu kỳ và cuối kỳ - Q: sản lượng sản phẩm, lao vụ hoàn thành. Trường hợp cuối kỳ không còn sản phẩm dở dang hoặc có ít và ổn định thì không nhất thiết phải xác định trị giá sản phẩm dở dang cuối kỳ vậy tổng chi phí sản xuất để tập hợp được trong kỳ cũng chính là tổng giá thành của sản phẩm hoàn thành. Z = C Để phục vụ cho tính giá thành, kế toán doanh nghiệp lập bảng tính giá thành theo từng loại sản phẩm, dịch vụ. Bảng (thẻ) tính giá thành sản phẩm, dịch vụ Tháng .năm . Tên sản phẩm, dịch vụ số lượng  Giá thành DĐK CPSX DCK giá thành đơn vị 1. Chi phí NL, VL tiếp 2. Chi phí NCTT 3. Chi phí sản xuất chung 4. Cộng 1.9.1.2. Phương pháp tính giá thành theo hệ số Phương pháp này được áp dụng những doanh nghiệp có quy trình công nghệ sản xuất, trong quá trình sản xuất sử dụng cùng loại nguyên liệu, vật liệu nhưng kết quả sản xuất thu được nhiều sản phẩm chính khác nhau (công nghệ Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 28
  29. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp sản xuất hoá chất, công nghệ hoá dầu ) trong trường hợp chi phí sản xuất toàn bộ quy trình công nghệ sản xuất còn đối tượng tính giá thành là từng loại sản phẩm hoàn kỳ tính giá thành phù hợp với kỳ báo cáo. Trình tự của phương pháp tính giá thành theo hệ số Công thức tính giá thành theo từng khoản mục chi phí: Tỷ lệ tính giá thành; theo từng KMCP Giá thành thực tế cả nhóm sp (theo từng khoản mục chi phí) = Tổng tiêu chuẩn x 100% phân bổ (Theo từng khoản mục chi phí) - Căn cứ tỷ lệ giá thành theo từng khoản mục chi phí để tính giá thành thực tế cho từng quy cách theo công thức sau: Giá thành thực tế từng Tiêu chuẩn phân bổ Tỷ giá thành theo quy cách sản phẩm = của từng quy cách sản x từng khoản mục theo từng KM phẩm (Theo từng KM) 1.9.1.3. Phương pháp loại trừ chi phí Phương pháp này được áp dụng trong các trường hợp - Trong cùng một quy trình công nghệ sản xuất đồng thời với việc chế tạo sản phẩm chính còn thu được sản phẩm phụ - Trong cùng quy trình công nghệ sản xuất, kết quả thu được sản phẩm chỉ tiêu chuẩn chất lượng quy định, ngoài ra có sản phẩm hỏng không sửa chữa được, khoản thiệt hại này không được tính vào giá thành sản phẩm hoàn thành. - Đối tượng tập hợp chi phí là toàn bộ quy trình côngn ghệ sản xuất, cân đối tượng tính giá thành là sản phẩm chính thành phẩm hoặc sản phẩm dịch vụ của bộ phận sản xuất phụ đã cung cấp cho các bộ phận sản xuất chính và các bộ phận khác trong doanh nghiệp hoặc bán ra ngoài. - Kế toán căn cứ vào tổng chi phí đã tập hợp được sau đó loại trừ phần chi phí của sản phẩm hoặc chi phí thiệt hại về sản phẩm hỏng không được tính Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 29
  30. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp trong giá thành sản phẩm hoặc chi phí phục vụ lẫn nhau trong nội bộ các phân xưởng sản xuất phụ để tính giá thành theo công thức:  = DĐK + C - DCK - CLT Trong đó: CLT: là chi phí loại trừ Để đơn giản việc tính toán các loại chi phí còn lại trừ (CLT) thường được tính như sau: + Trị giá sản phẩm phụ có thể tính theo giá trị thuần có thể thực hiện được. + Trị giá sản phẩm hỏng tính theo giá trị chi phí sản xuất thực tế khi tính cần phải căn cứ vào mức độ chế biến hoàn thành của chúng. + Trị giá sản phẩm hoặc lao vụ sản xuất phụ cung cấp lẫn nhau có thể tính theo giá thành đơn vị kế hoạch hoặc chi phí ban đầu hoặc tính theo phương pháp đại số. Trường hợp doanh nghiệp có nhiều phân xưởng phụ, các phân xưởng phụ ngoài việc cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho bộ phận sản xuất chính còn cung cấp trong nội bộ sản xuất phụ. Kế toán khi tính giá thành sản phẩm, dịch vụ của phân xưởng sản xuất phụ trợ sử dụng cho bộ phận sản xuất chính phải sử dụng phương pháp tính giá thành là phương pháp loại trừ chi phí. Theo phương pháp này, đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là từng phân xưởng sản xuất phụ, còn đối tượng tính giá thành là sản phẩm dịch vụ của phân xưởng sản xuất phụ cung cấp cho sản phẩm chính hoặc bán ra ngoài. Việc tính giá thành sản phẩm dịch vụ của các phân xưởng sản xuất phụ trợ có thể theo một trong các phương pháp. - Phương pháp phân bổ trị giá sản phẩm, dịch vụ cung cấp lẫn nhau theo chi phí ban đầu: Bước 1: Tính đơn giá ban đầu đơn vị sản phẩm, dịch vụ sản phẩm phụ Đơn giá; ban đầu = Error! Tổng chi phí; ban đầu = Trị giá sản phẩm; dở dang đầu kỳ + Chi phí sản xuất; phát sinh trong kỳ - Trị giá sản phẩm; dở dang cuối kỳ Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 30
  31. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Bước 2: Tính giá trị sản phẩm, dịch vụ sản xuất phục vụ cung cấp lẫn nhau. Trị giá sản phẩm = dịch vụ;sản xuất phụ cung cấp lẫn nhau Sản lượng cung cấp; lẫn nhau x Đơn giá; ban đầu Bước 3: Tính giá thành đơn vị thực tế của sản phẩm, dịch vụ sản xuất phụ cung cấp cho các bộ phận khác. Trị giá SPDV Giá thành Trị giá SPDV Tổng chi phí cung cấp cho đơn vị thực + nhận của PXSX - ban đầu PXSX phụ tế sản phẩm = phụ khác khác dịch vụ sản Sản lượng sản Sản lượng cung cấp cho xuất phụ - xuất PX sản xuất phụ khác Bước 4: Tính giá trị sản phẩm dịch vụ sản xuất phụ cung cấp cho các bộ phận khác trong doanh nghiệp. Trị giá sản phẩm; dịch vụ cung cấp cho;các bộ phận khác = sản lượng cung cấp; cho các bộ phận khác x Giá thành đơn vị thực tế; sản phẩm dịch vụ; sản xuất phụ Phương pháp phân bổ trị giá sản phẩm dịch vụ sản xuất phụ cung cấp lẫn nhau theo giá thành kế hoạch. Trước hết căn cứ vào đơn giá kế toán và sản lượng cung cấp lẫn nhau để tính giá thành đơn vị sản phẩm, dịch vụ sản xuất phụ để tính giá thành sản phẩm, dịch vụ sản xuất phục vụ cho các bộ phận khác nhau tương tự như phương pháp phân bổ giá thành sản phẩm, dịch vụ sản xuất phụ cấp lẫn nhau theo chi phí ban đầu. 1.9.1.4. Phương pháp tổng cộng chi phí Phương pháp này áp dụng đối với doanh nghiệp có quy trình công nghệ sản xuất nhiều giai đoạn công nghệ. Đối với tượng tập hợp chi phí sản xuất là từng bộ phận sản xuất còn đối tượng tính giá thành là sản phẩm hoàn thành ở các bước chế biến và thành phẩm ở bước cuối kỳ. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 31
  32. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Trình tự giá thành của phương pháp này. Tập hợp chi phí sản xuất theo từng bộ phận sản xuất, các giai đoạn công nghệ sản xuất theo công thức: Z = . Ci. Trong đó Li là chi phí sản xuất tập hợp được ở từng bộ phận giai đoạn công nghệ sản xuất (i = 1,n) 1.9.1.5. Phương pháp liên hợp Phương pháp này được áp dụng trong những doanh nghiệp ở tổ chức sản xuất tính chất quy trình công nghệ, có tính chất sản phẩm làm ra đòi hỏi việc tính giá thành phải kết hợp nhiều phương pháp khác nhau. Trên thực tế, các doanh nghiệp có thể kết hợp được các phương pháp giản đơn với phương pháp cộng chi phí, phương pháp cộng chi phí với phương pháp tỉ lệ. 1.9.1.6. Phương pháp tính giá thành theo định mức Phương pháp này thích hợp với những doanh nghiệp đã xây dựng được định mức kinh tế kỹ thuật hoàn chỉnh và ổn định Trình tự tính giá thành của phương pháp này. - Căn cứ vào định mức kinh tế kỹ thuật hiện hành và dự đoán chi phí hiện hành được duyệt để tính giá thành định mức của sản phẩm. - Tổ chức hạch toán rõ ràng chi phí thực tế phù hợp với định mức và số chi phí sản xuất chênh lệch do thoát ly định mức - Trên cơ sở giá thành định mức số chênh lệch do thay đổi định mức, số chênh lệch do thoát ly định mức để xác định giá thành thực tế của sản phẩm sản xuất trong kỳ theo công thức áp dụng. Giá thành sản; xuất thực tế = Giá thành; định mức Chênh lệch do; thay đổi định mức Chênh lệch do; thoát ly định mức 1.9.2.1. Doanh nghiệp sản xuất theo đơn đặt hàng Đối với loại hình doanh nghiệp này sản phẩm được sản xuất thường theo quy trình công nghệ sản xuất phức tạp kiểu song song tổ chức sản xuất đơn chiếc hoặc từng loại nhỏ, từng loạt vừa theo các đơn đặt hàng. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 32
  33. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là ừng đơn đặt hàng đối tượng tính giá thành là từng sản phẩm hoặc từng loạt hàng đã sản xuất hoàn thành theo đơn đặt hàng của khách hàng, kỳ tính giá thành phù hợp với chu kỳ sản xuất. Kế toán chi phí theo từng sản phẩm, từng loạt hàng theo từng đơn đặt hàng. - Đối với chi phí trực tiếp phát sinh liên quan trực tiếp đơn đặt hàng nào thì hoạch toán trực tiếp cho đơn đặt hàng đó theo chứng từ gốc . - Đối với chi phí sản xuất chung được tập hợp theo từng phân xưởng cuối tháng phân bổ cho từng đơn đặt hàng theo tiêu chuẩn phù hợp. - Phương pháp tính giá thành tuỳ theo tính chất số lượng sản phẩm của từng đơn đặt hàng để áp dụng phương pháp thích hợp như phương pháp đơn giản, phương pháp cộng chi phí, phương pháp tỷ lệ hay phương pháp liên hợp. 1.9.2.2. Doanh nghiệp có quy trình công nghệ sản xuất phức tạp kiểu liên tục. Đối với loại hình doanh nghiệp này, quá trình sản xuất ra sản phẩm phải trải qua nhiều giai đoạn diễn biến liên tục kế tiếp nhau cứ như vậy cho đến khi chế tạo ra sản phẩm. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là từng giai đoạn của quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm. Đối tượng tính giá thành thì tùy vào các điều kiện cụ thể cũng như trình độ và yêu cầu cụ thể của doanh nghiệp có thể là thành phẩm hoặc có thể còn bao gồm nửa thành phẩm của từng giai đoạn sản xuất kỳ tính giá thành là sau khi kết thúc tháng, phù hợp với kỳ báo cáo. Phương pháp tính giá thành áp dụng có thể là phương pháp tổng cộng chi phí hoặc phương pháp liên hợp. - Phương án tính giá thành có tính giá thành NTP - Phương án tính giá thành không tính giá thành NTP A. Phương án tính giá thành có tính giá thành NTP Đối tượng tính giá thành trong phương án này là NTP hoàn thành ở từng giai đoạn thành phẩm Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 33
  34. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Kế toán có thể ứng dụng nhiều phương pháp tính giá thành khác nhau như phương pháp giản đơn và phương pháp cộng chi phí. Sơ đồ kết chuyển chi phí theo phương án tính giá thành có tính giá thành NTP Giai đoạn 1 Giai đoạn 2 Giai đoạn 3 Chi phí Trị giá NTP Trị giá NTP nguyên liệu, giai đoạn 1 giai đoạn n-1 vật liệu chuyển sang chuyển sang trực tiếp 2 n + + + Chi phí Chi phí Chi phí chế biến chế biến chế biến giai đoạn giai đoạn giai đoạn 1 2 n Tổng giá Tổng giá Tổng giá thành và giá thành và giá thành và giá thành đơn vị thành đơn vị thành đơn vị giai đoạn 1 giai đoạn 2 thành phẩm Công thức tính: Z1 = DĐK1 + C1 - DCK1 Z1 = Error! Trong đó: - Z1: Tổng giá thành của nửa thành phẩm hoàn thành gđ1 - Z1: giá thành đơn vị - C1: tổng chi phí sản xuất đã tập hợp được ở gđ1 - DĐK1, DCK1: Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ và cuối kỳ gđ1 - Q1: sản lượng nửa thành phẩm hoàn thành gđ1 Kế toán ghi sổ như sau: Nợ TK 154 (chi tiết giai đoạn 2) trị giá NTPGĐ1 chuyển sang GĐ2. Nợ TK 155, 157, 632 trị giá NTP GĐ1 nhập kho hoặc bán ra ngoài Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 34
  35. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Có TK 154 (chi tiết GĐ1) trị giá NTP GĐ1 chuyển sang GĐ2. Theo căn cứ và giá thành thực tế NTP của giai đoạn 1 chuyển sang GĐ2 và các chi phí chế biến đã tập hợp được của giai đoạn 2 để tính tổng giá thành và giá thành đơn vị NTP hoàn thành của giai đoạn 2. Công thức áp dụng: Z2 = DĐK2 + C2 - DCK2 Z2 = Error! Kế toán căn cứ vào kết quả đã xác định được để ghi sổ như sau: Nợ TK 154 (chi tiết GĐ): trị giá NTP GĐ2 chuyển sang GĐ3. Nợ TK 155, 157, 632 trị giá NTP GĐ2 nhập kho hoặc bán ra ngoài. Có TK 154 (chi tiết GĐ2) trị giá NTP GĐ2 sản xuất hoàn thành Cư tuần tự như vậy cho đến khi tính giá thành thành phẩm. ZTP = DĐKn + Zn-1 + Cn - DCKn ZTP = Error! Kế toán đã căn cứ vào kết quả đã xác định để ghi sổ như sau: Nợ TK 155: trị giá thành phẩm nhập kho Nợ TK 155, 632 trị giá thành phẩm nhập kho hoặc bán ra ngoài. Có TK 155 (chi tiết giai đoạn n). Trị giá thành phẩm sản xuất hoàn thành Việc kết chuyển tuần tự giá thành nửa thành phẩm từ giai đoạn trước sang giai đoạn sau có thể theo sổ tổng hợp hoặc từng khoản mục chi phí: + Nếu kết chuyển tuần tự tổng hợp dẫn đến giá thành của nửa thành phẩm từ giai đoạn 2 đến giá thành thành phẩm không phản ánh đúng các khoản mục chi phí phải tính hoàn nguyên ngược lại theo đúng các khoản mục chi phí quy định. + Nếu kết chuyển tuần tự từng khoản mục chi phí có nhược điểm khối lượng tính toán nhiều, nhưng giá thành nửa thành phẩm của các giai đoạn và giá thành phẩm được phản ánh theo từng khoản mục chi phí đáp ứng đựơc yêu cầu công tác quản lý chi phí nếu đựơc áp dụng phổ biến trong các doanh nghiệp sản xuất. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 35
  36. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp B. Phương án tính giá thành không tính giá thành nửa thành phẩm Trong phương án này, đối tượng tính giá thành là thành phẩm sản xuất hoàn thành và phương pháp tính giá thành áp dụng là phương pháp cộng chi phí trong phương án tính giá thành nửa thành phẩm này trước hết kế toán căn cứ vào chi phí sản xuất đã tập hợp được trong kỳ theo từng giai đoạn sản xuất để tính ra chi phí sản xuất của từng giai đoạn sản xuất nằm trong giá thành sản phẩm theo từng khoản mục chi phí của các giai đoạn sản xuất để tính giá thành sản phẩm. Sơ đồ kết chuyển chi phí theo phương pháp kết chuyển II Giai đoạn 1 Giai đoạn 2 Giai đoạn n Chi phí sản Chi phí sản Chi phí sản xuất phát xuất phát xuất phát sinh GĐ1 sinh gia đoạn sinh GĐn 2 Chi phí sản xuất Chi phí sản xuất Chi phí sản xuất của GĐ1 nằm của giai đoạn 2 của giai đoạn n trong giá thành nằm trong giá nằm trong giá TP thành TP thành thành phẩm Kết chuyển kiểu song song từng khoản mục Giá thành sản xuất của thành phẩm Trình tự tính giá thành theo phương pháp kết chuyển song song Bước 1: xác định chi phí sản xuất của từng giai đoạn nằm trong giá thành TP. - Tính chi phí NL, VL trực tiếp từng giai đoạn nằm trong giá thành thành phẩm. Czn = Error! Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 36
  37. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp * Trong đó - Czn: chi phí NL, VL trực tiếp của giai đoạn tron giá thành thành phẩm - DĐkn: chi phí NL, VL trực tiếp dở dang đầu kỳ của giai đoạn n - Cn: chi phí NL, VL trực tiếp phát sinh ở giai đoạn n - QTP: sản lượng thành phẩm hoàn thành ở giai đoạn cuối - QDN: sản lượng sản phẩm dở dang ở giai đoạn n Sản lượng sản phẩm dở dang ở các giai đoạn (QDN) được tính phụ thuộc phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang mà doanh nghiệp áp dụng bao gồm: sản phẩm sản lượng dở dang ở tại giai đoạn đó và đang tiếp tục chế biến dở dang ở các giai đoạn sau: - Tính chi phí chế biến (chi phí nhân công trực tiếp chi phí sản xuất chung vào giá thành sản phẩm). + Trường hợp giá trị thành phẩm dở dang đánh giá theo chi phí NLVL. CZn = Error! Trong đó: QDN: sản lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ của giai đoạn sau giai đoạn n + Trường hợp giá trị sản phẩm dở dang đánh giá theo sản lượng sản phẩm hoàn thành tương đương. Q'DN:sản lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ của các giai đoạn n quy đổi thành Bước 2: Kết chuyển song song chi phí sản xuất từng giai đoạn nằm trong thành phẩm theo từng khoản mục chi phí để tính giá thành sản xuất của thành phẩm ZTP =  Czn. (i = 1, n) Tính giá thành theo phương án không tính giá thành TP NTP làm cho khối lượng tính toán giảm, giúp cho việc tính giá thành được nhanh chóng. Nhưng do không tính giá thành NTP ở từng giai đoạn nên không có số liệu để ghi sổ kế toán nửa thành phẩm nhập kho như thành phẩm giai đoạn trước chuyển sang giai đoạn sau để tiếp tục chế tạo trị giá sản phẩm dở dang cuối kỳ ở sổ chi tiết chi phí sản xuất của từng giai đoạn cũng không thể hiện tương Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 37
  38. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp ứng với giá trị sản lượng sản phẩm dở dang hiện có ở từng giai đoạn vì nó còn bao gồm chi phí của từng giai đoạn nằm trong trị giá sản phẩm dở dang cuối kỳ của các giai đoạn sau. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 38
  39. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Chương II thực hiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty may chiến thắng 2.1. Đặc điểm chung của Công ty may Chiến Thắng 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty may Chiến Thắng Công ty may Chiến Thắng trực thuộc tổng công ty Dệt may Việt Nam Công ty có trụ sở chính tại: 22B Thành Công- Ba Đình - Hà Nội Công ty dù được thành lập từ năm 1959 đến nay năm 2006 đã có một lịch sử là 47 năm xây dựng và phát triển trong ngành dệt may. Khi tham gia vào thị trường sản xuất kinh doanh mục tiêu mà công ty hướng tới là huy động và sử dụng đồng vốn có hiệu quả trong việc sản xuất kinh doanh. Vì may mặc là ngành nhằm mục tiêu thu lợi nhuận tối đa tạo việc làm ổn định cho đội ngũ công nhân lao động. Mặt khác không ngừng chăm lo cho đời sống vật chất tinh thần nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ công nhân viên. Cho tới thời điểm này công ty đã không ngừng lớn mạnh về mọi mặt xây dựng cơ sở vật chất đầy đủ đáp ứng nhu cầu sản xuất. Trong suốt quá trình hoạt động công ty luôn hoàn thành kế hoạch được giao, đạt được nhiều thành tích. Ngoài ra công ty còn có thêm nhiều đơn đặt hàng của nước ngoài nhằm tạo thêm công việc và thu nhập cho cán bộ công nhân trong công ty tạo thêm uy tín cho mình trong thị trường trong nước và trên thị trường nước ngoài. Hiện nay chức năng của công ty là sản xuất kinh doanh hàng may mặc và lĩnh vực khác, xuất nhập hàng may mặc kinh doanh hàng may mặc. Do nhu cầu sản phẩm trên thị trường đa dạng chủng loại nên công ty cũng mở rộng Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 39
  40. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp nghiên cứu thêm mẫu mã để nâng cao chất lượng sản phẩm. Có thể kể đến mặt hàng như quần áo Jean sơ mi, áo Jackét, quần áo nam nữ. Trong đó công ty thực sự chú trọng đến áp Jackket và quần áo thời trang. Đây được xác định là những sản phẩm mũi nhọn của công ty. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong những năm gần đây Đơn vị tính: Đồng Số So sánh % Chỉ tiêu 2003 2004 2005 TT 03/04 04/05 1 Doanh thu 29.076.587.000 30.990.127.250 32.798.269.635 6,58 5,83 2 Nộp ngân sách 113.247.310 1.306.430.995 1.633.611.250 17,25 25,04 3 Lợi nhuận 1.105.573.000 1356.174.383 1.645.981.616 22,67 21,37 4 Thu nhận CN 775.000 8.00.000 815.000 Từ kết quả trên đây cho thấy công ty đang hoạt động rất có hiệu quả công tác sản xuất kinh doanh thuận lợi đời sống nhân viên ổn định và ngày một tăng lên điều đó, sẽ động viên tinh thần trong toàn công ty cố gắng nỗ lực hơn nữa để công ty may nói riêng và toàn công ty may chiến tháng nói chung ngày một phát triển mạnh mẽ và khẳng định vị trí của mình trên thị trường trong và ngoài nước. 2.1.2. Chức năng,nhiệm vụ đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty may Chiến Thắng a. Chức năng nhiệm vụ kinh doanh của Công ty may Chiến Thắng công ty thực hiện nhiệm vụ chính là - Tự tìm bạn hàng và kinh doanh các sản phẩm may mặc phù hợp với nhân dân. - Sử dụng vốn các nguồn lực do Nhà nước. Tổng công ty giao để thực hiện mục tiêu sản xuất kinh doanh. - Xây dựng chiến lược phát triển kế hoạch sản xuất kinh doanh phù hợp với nhiệm vụ được Nhà nước, Tổng công ty đảm bảo cho người lao động tham gia quản lý công ty. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 40
  41. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp - Thực hiện chế độ báo cáo thống kê, báo cáo định kỳ và báo cáo bất thường theo quy định của Tổng công ty và yêu cầu của cấp trên chịu trách nhiệm về tính xác thực của báo cáo. b. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty may Chiến Tháng - Đứng trước những chuyển biến của nền kinh tế thị trường được phép của Tổng công ty, công ty có những thay đổi phù hợp với tình hình mới chuyển sang hai hình thức sản xuất kinh doanh chính là sản xuất kinh doanh các sản phẩm để bán ra thị trường và sản xuất những sản phẩm theo chỉ tiêu của Tổng công ty. - Từ khi ra đời công ty chỉ được trang trị máy móc thô sơ. Công ty đã từng bước đầu tư đổi mới máy móc thiết bị áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. Đến nay cơ sở vật chất của công ty khi lớn và có thể đáp ứng được yêu cầu của quá trình sản xuất. 2.1.3. Công tác tổ chức quản lý, tổ chức sản xuất, tổ chức bộ máy kế toá của Công ty may Chiến Thắng 2.1.3.1. Công tác tổ chức sản xuất kinh doanh của công ty Công ty may Chiến Thắng có hệ thống nhà xưởng sản xuất lớn, có hệ thống cửa hàng giới thiệu sản phẩm với nhiều chi nhánh. Có đội ngũ cán bộ công nhân viên lành nghề, có trình độ nghiệp vụ chuyên môn được phân công việc hợp lý. Đối tượng chế biến ở công ty May Chiến Thắng là vải, vải được cắt và may thành các sản phẩm hoàn thiện là các sản phẩm may mặc công ty thực hiện quá trình sản xuất theo hai giai đoạn công nghệ - Cắt - May hoàn thiện sản phẩm Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 41
  42. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Sơ đồ quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm Nguyên vật liệu Phiếu xuất kho ghi vào cuối ngày Phân xưởng cắt Cắt đóng gói đánh số theo đơn đặt hàng Phân xưởng Phân xưởng Phân xưởng may1 may 2 may 1 Nhân viên KCS kiểm Hoàn thiện sản phẩm tra đóng gói sản phẩm Kho thành phẩm Xuất trả khách hàng Đây là quy trình công nghệ với các đặc trưng là tính thẳng tuyến, tính liên tục nhịp nhàng là quy trình công nghệ tiên tiến hợp lý tính chuyên môn hóa tươngd dối cao. Với quy trình công nghệ sản xuất này sẽ giúp cho công việc được tiến hành một cách nhanh chóng. Khối lượng sản phẩm được sản xuất ra nhiều hơn và đảm bảo đựơc chất lượng sản phẩm. Từ sơ đồ trên có thể thấy khối lượng sản xuất của công ty bao gồm 4 phân xưởng: Nhiệm vụ của từng loại như sau: - Phân xưởng cắt - Phân xưởng may 1 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 42
  43. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp - Phân xưởng may 2 - Phân xưởng may cao cấp 2.1.3.2. Công tác tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh của công ty Công ty may Chiến Thắng là một công ty may trực thuộc là một doanh nghiệp Nhà nước. Công ty có một bộ máy quản lý quy mô linh hoạt là một doanh nghiệp Nhà nước do tư cách biện pháp pháp nhân. Cơ cấu quản lý của công ty là: Ban giám đốc: + Giám đốc công ty + Phó giám đốc điều hành + Phó giám đốc kế hoạch Các phòng chức năng: + Phòng kế hoạch + Phòng kinh doanh và nhập khẩu + Phòng kế hoạch tài chính + Phòng kỹ thuật + Phòng chính trị + Cửa hàng * Nhiệm vụ cụ thể của từng bộ phận như sau: - Giám đốc: Được UBND thành phố Hà Nội và tổng công ty may ra quyết định quản lý công ty trước cơ quan Nhà nước cơ quan quản lý kinh tế, sản xuất kinh doanh theo chế độ một thủ trưởng. - Phó giám đốc điều hành nội vụ xây dựng và đề xuất với giám đốc về định mức sản xuất hàng hoá, quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, báo cáo định kỳ về tiến độ sản xuất chất lượng sản phẩm nhu cầu NLVL, sản phẩm hàng hoá và những NL còn tồn đọng. - Phó giám đốc kế hoạch: có nhiệm vụ báo cáo thường xuyên về xây dựng kế hoạch, phương án sản xuất kinh doanh phục vụ cho việc mở rộng hoạt động quy mô công ty. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 43
  44. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp - Phòng kế hoạch có nhiệm vụ nghiên cứu và lập kế hoạch sản xuất cho đúng thời hạn ký trong hợp đồng, có kế hoạch cung cấp nguyên vật liệu đảm bảo cho sản xuất. - Phòng kế toán tài chính: chịu trách nhiệm kế toán tài chính hàng năm thanh lý các hợp đồng kinh tế, đòi nợ, quyết toán nợ với khách hàng trong các hợp đồng, làm báo cáo tài chính cho cấp trên theo quy định của công ty. - Phòng kinh tế xuất nhập khẩu: khai thác mở rộng thị trường trong và ngoài nước, giao dịch với khách hàng trong các hợp đồng làm báo cáo tài chính cho cấp trên theo quy định của tổng công ty. - Phòng kinh doanh xuất nhập khẩu khai thác mở rộng thị trường trong và ngoài nước giao dịch với khách hàng làm văn bản hợp đồng làm báo cáo tài chính cho cấp trên theo quy định của Tổng công ty. - Phòng kinh doanh xuất nhập khẩu khai thác mở rộng thị trường trong và ngoài nước giao dịch với khách hàng làm văn bản hợp đồng làm thủ tục hải quan khi có hàng xuất khẩu soạn thảo các văn bản hợp đồng thông qua giám đốc khi được ủy quyền ký chịu trách nhiệm giải quyết các phát sinh tranh chấp cho quá trình thực hiện hợp đồng. Phòng chính trị: Quản lý chỉ đạo các hoạt động công tác của Đảng chính trị trong đơn vị theo định kỳ tháng, quý tổng hợp tình hình thực hiện chế độ báo cáo lên tổng công ty theo quy định. - Phòng kỹ thuật trực tiếp chỉ đạo tổ chức sản xuất thiết kế mẫu mã các loại sản phẩm theo ý tưởng của kế hoạch quản lý định mức tiêu hao nguyên vật liệu định mức lao động của từng loại sản phẩm may đo của công ty. Các phòng ban trình bày theo dõi trực tiếp chỉ đạo đến từng phân xưởng nhưng có nhiệm vụ theo dõi hướng dẫn đôn đốc kiểm tra việc thực hiện quy trình công nghệ quy phạm tiêu chuẩn định mức kinh tế xã hội, giúp ban giám đốc đề ra các quyết định quản lý kịp thời và hiệu quả. 2.1.3. Công tác tổ chức bộ máy kế toán của công ty a) Chức năng nhiệm vụ và cơ cấu của phòng kế toán Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 44
  45. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Bộ máy kế toán của công ty được tổ chức theo hình thức tập trung toàn bộ công tác kế toán được thực hiện ở phòng kế toán từ việc thu nhập kiểm tra chứng từ ghi sổ chi tiết đến việc lập báo cáo kế toán. Việc hạch toán ban đầu ở các phân xưởng được thực hiện bởi các nhân viên thống kê có nhiệm vụ theo dõi từ nhập khẩu NL, VL đến việc xuất trả khách hàng. Tại các phòng kế toán bố trí 5 bộ phận kế toán - Kế toán trưởng - Kế toán tổng hợp - Kế toán nguyên vật liệu công cụ dụng cụ - Kế toán tiền lương Cơ cấu bộ máy kế toán về mối quan hệ giữa các bộ phận được thể hiện Kế toán trưởng Kế toán Kế toán Kế toán chi Kế toán tổng hợp NVL, tiết kiêm tiền lương CCDC CT thanh toán Nhân viên thống kê các phân xưởng và bộ phận kho Quan hệ chỉ đạo Quan hệ cấp số liệu * Nhiệm vụ của từng bộ phận - Kế toán trưởng: chịu trách nhiệm trước giám đốc về toàn bộ công tác kế toán và tài chính của công ty, điều hành công tác kế toán tài chính của Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 45
  46. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp công ty điều hành việc chung của phòng kế toán, tổng hợp kết quả sản xuất kinh doanh và định kỳ lập báo cáo tài chính. - Kế toán tổng hợp: chịu trách nhiệm tổng hợp tất cả các số liệu do kế toán viên cung cấp, tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm ghi sổ tổng hợp làm căn cứ lập kế hoạch báo cáo tài chính sản phẩm ghi sổ tổng hợp làm căn cứ lập kế hoạch báo cáo tài chính. - Kế toán NL, CCDC: theo dõi tình hình tài chính nhập xuất tồn kho NLVL, CCDC trong kỳ,tính toán phân bổ chi phí NLVL, CCDC vào chi phí sản xuất kinh doanh. - Kế toán tiết kiệm, kế toán thanh toán: chịu trách nhiệm theo dõi chi tiết tất cả các khoản phát sinh để lập các sổ chi tiết làm căn cứ lập các sổ tổng hợp như sổ chi tiết chi phí sản xuất chung, sổ chi tiết NLVL sổ nhật ký chi tiền . đồng thời quản lý các khoản vốn bằng tiền của công ty. - Kế toán tiền lương: chịu trách nhiệm tổng hợp năng suất lao động của từng công nhân và bộ phận quản lý do các nhân viên thống kê gửi lên để tính lương tính toán và phân bổ hợp lý, chính xác tiền lương và các khoản trích theo lương cho cán bộ công nhân viên toàn công ty. b) Hình thức kế toán áp dụng trong công ty Trong các doanh nghiệp hiện nay có thể áp dụng 1 trong bốn hình thức kế toán sau: - Hình thức kế toán nhật ký - sổ cái - Hình thức kế toán nhật ký sổ chung - Hình thức kế toán chứng từ ghi sổ - Hình thức kế toán nhật ký chứng từ ở tại công ty May chiến thắng thì hình thức ghi sổ kế toán đang được áp dụng là hình thức sổ Nhật ký chung. bước 1: Đặc điểm của hình thức kế toán nhật ký chung Hình thức kế toán nhật ký chung có đặc điểm sau: Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 46
  47. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Tách rời trình tự ghi sổ theo trật tự thời gian với trình tự ghi sổ phân loại theo hệ thống toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh để ghi vào hai sổ kế toán tổng hợp riêng biệt là sổ nhật ký chung và sổ cái. bước 2:Hình thức kế toán nhật ký chung gồm các loại sổ kế toán sau: - Sổ nhật ký chung - Sổ cái các tài khoản - Sổ nhật ký chuyên dùng - Sổ cái chi tiết các bảng phân bổ các thẻ chi tiết khác. bước 3: Sơ đồ và trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chung Giải thích trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chung (1) Hàng ngày căn cứ vào chứng từ gốc hợp lệ để lập định khoản kế toán sau đó ghi vào sổ nhật ký chung theo thứ tự thời gian các nghiệp vụ thu tiền chi tiền thanh toán với khách hàng, thanh toán với người bán do phát sinh nhiều lên kế toán công ty mở các sổ nhật ký đặc biệt (sổ nhật ký chuyên dùng) để ghi các nghiệp vụ trên. Cách ghi sổ nhật ký chung chuyên dùng tương tự như ghi sổ nhật ký chung. Tùy theo yêu cầu quản lý nghiệp vụ kinh tế phát sinh kế toán ghi vào sổ thẻ kế toán chi tiết có liên quan. (2) Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh sau khi ghi sổ nhật ký chung, kế toán lấy số liệu để ghi vào sổ cái các tài khoản kế toán có liên quan. (3) Cuối tháng khóa sổ nhật ký đặc biệt (nhật ký chuyên dùng) để lấy số liệu tổng hợp ghi vào sổ cái các tài khoản kế toán. (5) Đối chiếu số liệu giữa bảng tổng hợp chi tiết số phát sinh và sổ cái của tài khoản tương ứng. (6) Cuối kỳ kế toán lấy số liệu cần thiết trên các sổ cái để lập bảng đối chiếu số phát sinh tài khoản. (7) Cuối kỳ kế toán lấy số liệu trên bảng đối chiếu số phát sinh các tài khoản và bảng tổng hợp số liệu chi tiết để lập báo cáo. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 47
  48. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Chứng từ gốc (bảng tổng hợp chứng từ gốc) (1) Sổ nhật ký đặc biệt Sổ Sổ, thẻ kế toán (chuyên dùng) Nhật ký chung chi tiết (2) (4) (5) (3) Sổ cái Bảng tổng hợp số liệu chi tiết (6) Bảng cân đối số phát sinh (7) Báo cáo (7) Kế toán Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu kiểm tra * Ưu, nhược điểm của hình thức kế toán nhật ký chung - Ưu điểm: Ghi chép đơn giản, do kết cấu số đơn giản, rất thuận tiện cho việc xử lý bằng máy tính - Nhược điểm: việc tổng hợp số liệu báo cáo không kịp thời nếu sự phân công công tác của cán bộ kế toán không hợp lý * Phương pháp hạch toán hàng tồn kho mà công ty sử dụng - Là phương pháp kê khai thường xuyên. - Xí nghiệp tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ 2.2. Tình hình thực tế công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 48
  49. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp 2.2.1. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành ở công ty May Chiến Thắng 2.2.1.1. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất tại công ty Sản phẩm chủ yếu của công ty là trang phục của cán bộ công nhân viên. Hình thức, mẫu mã đa số theo mẫu trước. Công ty tiến hành sản xuất theo đơn đặt hàng với quy trình sản xuất, sản phẩm gồm 2 giai đoạn là cứt và may hoàn thiện sản phẩm quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm của công ty là quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm liên tục và khép kín. Mặt khác chi phí sản xuất phát sinh trong quá trình sản xuất sản phẩm được kế toán tập hợp cho từng đơn đặt hàng do đó kế toán công ty xác định đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất là từng đơn đặt hàng chi tiết cho từng loại sản phẩm. 2.2.1.2. Đối tượng tính giá thành tại công ty Công ty May Chiến Thắng sản xuất theo đơn đặt hàng với đặc điểm sản xuất phức tạp. Công ty đã tổ chức quy trình công nghệ kép kím trong phạm vi công ty. Vì vậy đối tượng tính giá thành tại công ty là từng đơn đặt hàng chi tiết cho từng loại sản phẩm. Kỳ tính giá thành tại công ty được xác định phù hợp với kỳ hạch toán và đặc điểm tổ chức sản xuất, chu kỳ sản xuất của công ty. Thực tế công ty xác định kỳ tính giá thành sản phẩm là 1 tháng. Đến cuối tháng công ty sẽ tiến hành tính giá thành phẩm cho tất cả các đơn đặt hàng đã hoàn thành. 2.2.2. Phân loại chi phí sản xuất và công tác chi phí sản xuất của Công ty May Chiến Thắng 2.2.2.1. Phân loại chi phí sản xuất của công ty Là công ty x kinh doanh nên việc tính giá thành sản phẩm là rất cần thiết. Để đảm bảo giá thành sản phẩm được hoàn thành tính toán một cách chính xác thì việc tập hợp và kế toán chi phí phải được tiến hành một cách chặt chẽ, hợp lý. Với yêu cầu đó công ty đã phân loại chi phí sản xuất thành 3 loại: - Chi phí NLVL trực tiếp - Chi phí nhân công trực tiếp Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 49
  50. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp - Chi phí sản xuất chung Các chi phí phát sinh sẽ được tập hợp theo đơn đặt hàng (1) Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Bao gồm các chi phí về nguyên vật liệu chính là các loại vải, chi phí NLV phụ: cúc, khóa, lót. Nguyên vật liệu được sử dụng vào sản phẩm được công ty xây dựng thành định mức đối với từng loại sản phẩm. (2) Chi phí nhân công trực tiếp Bao gồm toàn bộ số tiền công và các khoản phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất (công nhân cắt, công nhân may, công nhân hoàn thiện). Công ty xác định đơn giá tiền công cho công nhân dựa trên cơ sở mức độ đơn giản hay phức tạp của sản phẩm sản xuất hoặc công việc mà công nhân thực hiện. (3) chi phí sản xuất chung Là toàn bộ các chi phí liên quan,cùng với việc tổ chức sản xuất hợp lý của công ty đã làm giảm tính năng chặt chẽ của công tác quản lý sản xuất nhưng không làm giảm tính năng chặt chẽ của công tác quản lý. Riêng chi phí sản xuất chung thì thường do quản đốc phân xưởng theo dõi. Tại phòng kế toán phân công công việc cụ thể đối với từng kế toán viên về công việc theo dõi quản lý các chi phí phát sinh trên cơ sở các số liệu thông tin do các thống kê và các bộ phận khác chuyển về từ đó ghi vào sổ kế toán liên quan kế toán chi phí giá thành sổ tổng hợp chi phí sản xuất của công ty 2.2.3. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất 2.2.3.1. Tài khoản kế toán chủ yếu sử dụng Công ty May Chiến Thắng áp dụng phương pháp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên đối tượng tập hợp chi phí là từng đơn đặt hàng nên kế toán mở các tài khoản kế toán chủ yếu sử dụng. - TK 621: Chi phí NLVL trực tiếp - TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp - TK 627: Chi phí sản xuất chung Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 50
  51. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp - TK 627: Có tài khoản cấp 2 + TK 6271: Chi phí nhân viên phân xưởng + TK 62722: Chi phí vật liệu + TK 6273: Chi phí dụng cụ sản xuất + TK 6274: Chi phí khấu hao tài sản cố định + TK 6277: Chi phí dịch vụ mua ngoài + TK 6278: Chi phí bằng tiền khác Căn cứ vào chứng từ gốc có liên quan đến chi phí phát sinh là các chứng từ, các yếu tố như NLV (phiếu suất kho hoặc sao kê) khấu hao tài sản cố định (bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ) tiền mặt phiếu chi kế toán lập chứng từ hạch toán bao gồm cho từng đối tượng chịu chi phí. 2.2.3.2. Trình tự tập hợp chi phí sản xuất của công ty 2.2.3.2.1. Kế toán c hi phí NVL trực tiếp NLVL trong các doanh nghiệp sản xuất là đối tượng lao động một trong 3 yếu tố cơ bản để sử dụng trong quá trình sản xuất kinh doanh cung cấp dịch vụ cơ sở để cấu tạo nên sản phẩm. - Vật liệu chính là sản phẩm vải (Kaki, tuyri ) các loại vật liệu này đa phần là được mua ngoài. Nguyên liệu sẽ được xuất kho sử dụng cho các mục đích tùy theo yêu cầu của từng bộ phận sử dụng. Trị giá thực tế NLV xuất kho được tính theo phương pháp bình quân gia quyền cuối kỳ. Giá trị thực tế NL,VL, Giá trị thực tế NL,VL, Đơn giá bình + CCDC tồn kho đầu kỳ CCDC nhập kho trong kỳ quân gia quyền = Số lượng NL, VL, Số lượng NL, VL, CCDC cuối kỳ + CCDC tồn kho đầu kỳ nhập kho trong kỳ = Số lượng NL + Giá trị thực tế NLVL; CCDC xuất kho VL; CCDC xuất kho Đơn giá b ì nh quân; gia quyền cuối kỳ Tại xí nghiệp giá gốc của NL, VL và CCDC mua ngoài nhập kho tính theo CT. Giá gốc NLVL; mua ngoài; nhập kho = Giá mua ghi trên; hoá đơn sau khi; trừ các khoản; triết khấu TM + Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 51
  52. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Các loại; thuế không; được hoàn lại+ Chi phí có liên quan; trực tiếp đến; việc mua hàng Trong tháng 5/2006 tại công ty May Chiến Thắng có 2 đơn đặt hàng - Đơn đặt hàng số 1 Dệt sợi Hà Nội đặt 1.686 bộ quần áo mùa hè + 1.686 áo hè ngắn tay + 1686 quần kaki - Đơn đặt hàng số 2 Dệt 8-3 đặt 5700 bộ quần áo hè + 5700 áo hè + 5700 quần hè * Trình tự tập hợp chi phí NLVL trực tiếp Trước khi tiến hành sản xuất phòng kế hoạch lập kế hoạch sản xuất. Việc lập kế hoạch sản xuất căn cứ vào hợp đồng kinh tế được ký giữa xí nghiệp với khách. Kế toán căn cứ vào định mức vật tư và số lượng sản xuất trong tháng của từng loại sản phẩm, từng đơn đặt hàng để tính ra số lượng vật liệu chính cần thiết để sản xuất hoàn thành sản phẩm. Bảng số 1: Định mức vật tư phân xưởng cắt Đơn vị tính: Mét Số Tên sản phẩm Cỡ 2 Cỡ 3 Cỡ 4 Cỡ 5 Ngoại cỡ TT 1 áo hè ngắn tay 1,00 1,08 1,15 1,19 1,23 2 áo hè 1,1 1,15 1,19 1,26 1,34 3 Quần kaki 0,92 0,95 0,98 1,08 1,1 4 Quần hè 1,0 1,09 1,15 1,21 1,27 . Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 52
  53. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Ngoài định mức vải vật liệu chính cho người cắt. Công ty cần xác định mức vật liệu phụ sản phẩm. Căn cứ vào định mức vật liệu chính vật liệu phụ để xác định mức chỉ may cho người may. VD: để may hoàn chỉnh 01 áo hè ngắn tay cỡ 2 cần số NVL là: - Vải bay: 01 x 1,03 = 1,03 m - Chỉ may = 70m - Cúc áo = 6 cái Hoặc để may hoàn chỉnh 1 quần hè cỡ 2 cần số nguyên VL là: - Vải gabađin : 01 x 1,01 = 1,01m - Mex cạp = 0,5m -Chỉ may = 74 m - Khóa = 01 cái - Khuy = 01 cái - Vải lót túi (vải lon tráng = 01 bộ). Về quy trình công nghệ sản xuất ở xí nghiệp bao gồm hai giai đoạn cắt và may hoàn thiện sản phẩm nên NL chính là vải và các loại được xuất một lần trực tiếp đến phân xưởng cắt để cắt và pha thành các bán thành phẩm hoàn thiện. Còn ba phân xưởng may hoàn thiện chỉ nhận các vật liệu phụ như chỉ, cúc, khóa Tại công ty phiếu xuất khẩu NLVL được thủ kho lập riêng cho từng đơn đặt hàng để ghi số lượng các loại NVL xuất khẩu được lập thành 3 liên: 1 liên giao cho bộ phận nguyên vật liệu, 1 liên giao cho bộ phận phụ trách Nguyên vật liệu giữ, 1 liên còn lại giao cho kế toán làm căn cứ tính chi phí về Nguyên vật liệu. Đơn giá ghi trên phiếu xuất khẩu là giá tính theo phương pháp bình quân gia quyền cuối kỳ mới tính được đơn giá xuất. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 53
  54. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Biểu số 2: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng Mã số 02 - VT Địa chỉ: Thành Công Hà Nội Ban hành theo quyết định số 1141 - TC/QĐ/CĐKT ngày 01/01/1995 BTC phiếu xuất kho Ngày 04 - 5 - 2006 Số 25 Nợ TK 621 Có TK 152 - Họ tên người nhận hàng: Hoàng Thị Hoa - Lý do xuất: sản xuất áo hè ngắn tay của đơn đặt hàng 1 - Xuất tại kho NLVL Đơn vị tính: Nghìn đồng STT Tên nhãn hiệu Mã ĐVT Số lượng Đơn giá Thành tiền 1 Vải bay m 1736,58 25.000 43.414.500 2 Chỉ cuộn 30 35.000 1.050.000 3 Cúc áo cái 10.116 200 2.023.200 Cộng 46.487.700 Xuất ngày 4 tháng 5 năm 2006 Thủ trưởng Phụ trách Phụ trách Người nhận Thủ kho đơn vị BPSD cung tiêu Mở nghiệp vụ liên quan đến xuất NLVL được ghi vào bảng tổng hợp xuất NLVL, CCDC. Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 54
  55. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Biểu số 3: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng Bảng tổng hợp xuất nguyên vật liệu - công cụ dụng cụ Tháng 5 năm 2006 Đơn vị tính: đồng Tên NLVL, CCDC Ngày xuất ĐVT SL Đơn giá Thành tiền quy cách Vật liệu chính 04-05 Vải bay m 1736,58 25.000 43.414.500 04-05 Vải kaki tím than m 1.551,12 35.000 54.289.200 04-05 Vải pê cô m 6270 27.000 169.290.000 04-05 Vải Gabactin m 5757 37.000 213.009.000 Cộng 480.002.700 2. Vật liệu phụ 04-05 Chỉ may cuộn 180 35.000 6.300.000 04-05 Cúc áo cái 43.116 200 8.623.200 04-05 Vải lót m 1.200 3.000 3.600.000 04-05 Mex cạp m 1.800 500 900.000 04-05 Khóa cái 7.386 700 5.170.200 04-05 Khuy quần cái 7.386 300 2.215.800 04-05 VL dùng cho PXSX 18.800.000 Cộng 45.609.000 3. Công cụ dụng cụ 08 - 05 CCDC DC PXSX 14.820.000 09 - 05 CCDC DC QLDN 12.120.000 Cộng 26.940.000 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 55
  56. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Như vậy để sản xuất quần áo của 2 đơn đặt hàng trong kỳ cần: - Giá trị Nguyên vật liệu dùng sản xuất là: 480.002.2700 + 45.609.200 = 525.611.900 đồng Trong đó: + Giá trị NVL xuất dùng cho PXSX là 18.800.000đ + Giá trị NVL trực tiếp xuất dùng SXSP là 525.611.900 - 18.800.000 = 506.811.900 đồng + Giá trị NVL xuất dùng là: 26.940.000đ => Tổng giá trị NLVL,CCDC xuất dùng là: 525.611.900 + 26.940.000 => 552.551.900 đồng Tổng hợp các phiếu xuất kho và từ số liệu trên bảng tổng hợp xuất NLVL,CCDC (biểu số 3) kế toán tiến hành lập bảng phân bổ NLVL, CCDC vào cuối tháng (biểu số 4). Biểu số 4: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng bảng phân bổ nlvl - ccdc Tháng 5 năm 2006 Đơn vị tính: đồng Số TK ghi có TK 152 TK 153 Cộng TT TK ghi nợ 1 TK 621-chi phí NVLTT 506.811.900 506.811.900 Đơn đặt hàng 104.712.900 104.712.900 + áo hè ngắn tay 46.487.700 46.487.700 + Quần kaki 58.225.200 58.225.200 - Đơn đặt hàng 2 402.099.000 402.099.000 + áo hè 177.990.000 177.990.000 224.109.000 224.109.000 + Quần hè 2 TK627 - chi phí sx chung 18.800 14.820.000 33.620.000 3 TK642-chi phí QLDN 12.120.000 12.120.00 Cộng 525.611.900 26.940.000 55.251.900 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 56
  57. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Căn cứ vào "Bảng phân bổ NLVL, CCDC" kế toán tổng hợp thực hiện ghi 1 lẫn vào "sổ nhật ký chung" theo định khoản. VD: Đối với áo hè ngắn tay (đơn đặt hàng 1) - Xuất kho NL, VL sản xuất áo hè ngắn tay (đơn đặt hàng 1) Nợ TK 621 46.487.700 Có TK 621 46.487.700 - Cuối kỳ kết chuyển chi phí NLVL - TT sản xuất áo hè ngắn tay Nợ TK 154 46.487.700 Có TK 621 46.487.700 Biểu số 5: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng sổ nhật ký chung Năm 2006 Đơn vị tính: đồng Chứng từ Số Số phát sinh Ngày ghi Đã ghi sổ Diễn giải hiệu sổ SH NT cái Nợ Có TK Số trang trước chuyển sang Xuất kho NL,VL sx áo hè x 621 46.487.700 46.487.700 05/5 25 04/5 152 Xuất kho NL,VL sx quần kaki x 621 58.225.200 05/5 26 04/5 152 Xuất kho NLVL sx áo hè x 621 17.799.000 05/5 27 04/5 152 Xuất kho NL,VL sx quần hè x 621 224.109.000 05/5 28 04/5 152 Xuất kho NLVL & CCDC dùng cho x 627 33.620.000 10/5 29 08/5 PXSX 152 18.800.000 153 14.820.000 Xuất kho CCDC dùng cho QLDN x 642 12.120.000 12.120.000 10/5 30 09/5 153 Kết chuyển chi phí NLVL, TT sản x 154 46.487.700 30/5 70 30/5 xuất áo hè 641 46.487.700 K/c chi phí NLVLTT Sx quần kaki x 154 58.225.200 58.225.200 30/5 71 30/5 621 K/c chi phí NLVLTT Sx áo hè x 154 17.799.000 17.990.000 30/5 72 30/5 621 K/c chi phí NLVLTT Sx quần hè x 157 224.109.000 30/5 73 30/5 621 224.109.000 Cộng chuyển sang trang sau 1.059.363.800 1.059.363.800 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 57
  58. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Từ số liệu trên sổ nhật ký chung cho thấy các nghiệp vụ phát sinh trong tháng liên quan đến xuất kho NLVL, CCDC đều được bộ phận kế toán tổng hợp theo từng khoản mục và được ghi 1 lần vào sổ nhật ký chung theo thứ tự thời gian và nội dung nghiệp vụ. Căn cứ vào các dòng, các cột liên quan đến chi phí NLVL TT bộ phận kế toán tổng hợp tiến hành ghi sổ cái TK621 chi phí NLVL trực tiếp. Cụ thể trong tháng 5/2006 kế toán căn cứ vào số liệu ghi trên sổ nhật ký chung để ghi sổ cái TK 621 như sau: Biểu số 6: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng sổ cái tk 621 chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp Tháng 5/2006 Đơn vị tính: đồng Ngày Chứng từ Trang Số hiệu Số phát sinh Diễn giải ghi sổ SH NT số NKC TKĐƯ Nợ Có Số trang trước chuyển sang 05/5 25 04/5 Xuất kho NL,VL sx áo hè 152 46.487.700 05/5 26 04/5 Xuất kho NL,VL sx quần kaki 152 58.225.200 05/5 27 04/5 Xuất kho NLVL sx áo hè 152 177.990.000 05/5 28 04/5 Xuất kho NL,VL sx quần hè 152 224.109.000 Kết chuyển chi phí NLVL, TT sản 154 46.487.700 30/5 70 30/5 xuất áo hè 30/5 71 30/5 K/c chi phí NLVLTT Sx quần kaki 154 58.225.200 30/5 72 30/5 K/c chi phí NLVLTT Sx áo hè 154 177.990.000 30/5 73 30/5 K/c chi phí NLVLTT Sx quần hè 154 224.109.000 Cộng chuyển sang trang sau x 506.881.900 506.811.900 2.2.3.2.2. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 58
  59. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Chi phí nhân công trực tiếp là những khoản chi phí phải trả, thanh toán cho người lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm, dịch vụ như lượng các khoản phụ cấp, tiền ăn giữa ca, ác khoản trích theo lương. Tiền lương là biểu hiện bằng tiền của sản phẩm khấu hao mà người chủ sử dụng lao động phải trả cho người lao động ứng với thời gian lao động chất lượng lao động và kết quả lao động của người lao động . Tại công ty chi phí nhân công trực tiếp bao gồm: - Tiền lương sản phẩm phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất - Các khoản trích theo lương của công nhân trực tiếp sản xuất như BHXH, BHYT, Kinh tế KPCĐ Để tập hợp chi phí nhân công trực tiếp kế toán sử dụng TK 622 chi phí nhân công trực tiếp Biểu số 7: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng Quy định hệ số quy chuẩn sản phẩm Sản phẩm chuẩn áo chiết gấu dài tay Đơn giá: 3.176 STT Tên sản phẩm Hệ số quy chuẩn 1 áo hè ngắn tay 0,9 2 áo hè 0,95 3 Quần kaky 1,3 4 Quần hè 1,5 5 áo bong 1 lớp 2,1 6 Bộ len ba lớp 4,8 7 Bộ comple 8,0 8 áo gi lê 2,0 9 1 bộ đong len 4,8 10 1 áo ký giả 3,85 . Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 59
  60. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Xí nghiệp xác định tiền công cho 01 áo chiết gấu dài tay là 3.176 đồng và cụ thể cho từng giai đoạn công nghệ. -Tiền công cắt: 426đ/sản phẩm - Tiền công vắt sổ: 150đ/sản phẩm - Tiền công may 2.600 đ/sản phẩm Tiền lương cho công nhân được tính theo công thức Tiền lương; sản phẩm = Số lượng sản phẩm; do công nhân sản; xuất trong tháng x Hệ số quy đổi; sản phẩm x Đơn giá tiền; lương cho 1; sản phẩm Cụ thể: Tiền lương sản phẩm của công nhân thực hiện công nghệ cắt Tiền lương; sản phẩm = Số lượng sản phẩm; do công nhân sản; xuất trong tháng x Hệ số quy đổi; sản phẩm x 462 - Tiền lương sản phẩm của công nhân thực hiện công nghệ vắt sổ Tiền lương; sản phẩm = Số lượng sản phẩm; do công nhân sản; xuất trong tháng x Hệ số quy đổi; sản phẩm x 150 - Tiền lương sản phẩm của công nhân thực hiện công nghệ máy Tiền lương; sản phẩm = Số lượng sản phẩm; do công nhân sản; xuất trong tháng x Hệ số quy đổi; sản phẩm x 2.600 Tiền lương; thời gian = Error! x Ngày công; thực tế Tiền lương theo thời gian được áp dụng với nhân viên quản lý phân xưởng, nhân viên văn phòng, nhân viên quản lý doanh nghiệp Tại xí nghiệp BHXH, BHTY, KPCĐ được tính như sau: - BHXH trích 20%, tiền lương phải trả + 15% tính vào chi phí sản xuất + 5% trừ vào thu nhập người lao động - BHYT trích 3%, tiền lương phải trả + 2% tính vào chi phí thu nhập người lao động Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 60
  61. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp + 1% trừ vào thu nhập người lao động - KPCĐ trích 2% tiền lương phải trả + 2% tính vào chi phí sản xuất VD1: Tiền lương thực lĩnh của đồng chí Hoàng Thị Kim công nhân phân xưởng may sản xuất áo hè ngăn tay (đơn đặt hàng 1) tháng 5/2006. Biết: - Số lượng sản phẩm do đồng chí sản xuất trong tháng: 360 sản phẩm - Hệ số quy đổi sản phẩm: 99 - Đơn giá tiền lương cho 1 sản phẩm: 2.600 đồng - Tiền ăn ca phải trả: 84.000đ - Lương nghỉ phép phải trả: 43.826 đồng - Các khoản giảm trừ + 5% BHXH + 1% BHTY + Ăn ca: 84.000đồng Như vậy: - Tiền lương sản phẩm = (360 x 0,9) x 2.600 = 842.400đ - Tiền ăn ca = 84.000đ - Lương nghỉ phép = 43.826đ => Tổng số lương phải trả cho đồng chí Kim là: 842.400 + 84.000 + 43.826 = 970.226 đồng - Các khoản giảm trừ + BHXH, BHYT: (842.400 + 43.826) x 6% = 5.317đ + Ăn ca = 84.000đ => Tổng cộng các khoản giảm trừ: 53.174 + 84.000 = 137.174 đồng Vậy tiền lương thực lĩnh của đồng chí Kim tháng 5/2006 là: 970.226 - 137.174 = 833.052 đồng VD2: Tiền lương thực lĩnh của đồng chí Hà Ngọc Lan quản lý ở phân xưởng may phục vụ sản xuất áo hè ngắn tay (đơn đặt hàng 1) tháng 5/2006. Biết: Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 61
  62. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp - Mức lương tối thiểu (lương cơ bản): 290.000 đồng - Hệ số lương 2,9 - Ngày công thực tế: 24 ngày - Tiền ăn ca phải trả: 87.000 đồng - Tiền lương nghỉ phép phải trả: 48.225 đ - Các khoản giảm trừ + BHXH, BHYT: (917.455 + 48.225) x 6% = 57.941 đồng + Tiền ăn ca = 87.000 đồng => Tổng cộng các khoản giảm trừ: 57.941 + 87.000 = 144.941 đồng Tiền lương thực lĩnh của đồng chí Hà Ngọc Lan tháng 5/2006 là: 1052.680 - 144.941 = 907.739 đồng Biểu số 8: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng Mã số 06 - LĐTL Địa chỉ: Thành Công Hà Nội Ban hành theo quyết định số 1141 - TC/QĐ/CĐKT ngày 01/01/1995 BTC Sô 15 phiếu xác nhận sản phẩm hoạt động công việc Ht Ngày 24 - 5 - 2006 Đơn vị tính: Nghìn đồng Tên sản phẩm Hệ số STT ĐVT Số lượng Đơn giá Thành tiền công việc quy đổi 1 áo hè ngắn tay cái 360 0,9 2600 842.400 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 62
  63. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 63
  64. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Biểu đồ số 9: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng Bảng tổng hợp tiền lương và các khoản phải trả Tháng 5 năm 2006 Lương sản Lương nghỉ TT Bộ phận Lương thời gian Tiền ăn ca Cộng phẩm phép 1 Phân xưởng sản xuất 291.207.292 45.551.000 27.771.191 36.890.795 401.420.278 a. Công nhân trực tiếp sản 291.207.292 24.267.191 32.719.595 348.194.087 xuất sản phẩm - Đơn đặt hàng 1 60.353.800 5.029.400 6.781.000 72.164.200 + áo hè ngắn tay 25.573.600 2.131.000 2.873.400 30.578.000 + Quần kaki 34.780.200 2.898.400 3.907.600 41.586.200 - Đơn đặt hàng 2 230.853.492 19.237.791 25.938.595 276.029.878 + áo hè 102.601.551 8.550.129 11.528.263 112.679.943 +Quần hè 128.251.941 10.687.662 14.410.332 153.349.935 b. Nhân viên quản lý PX 45.551.000 3.504.000 4.171.200 53.226.200 2 Bộ phận QLDN 54.161.200 7.592.000 11.375.000 73.328.200 Cộng 291.207.292 100.212.200 35.363.191 48.265.795 475.048.478 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 64
  65. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Biểu đồ số 10 Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng Bảng tổng hợp tiền lương và các khoản phải trả Tháng 5 năm 2006 Số TK ghi có TK 334 - phải trả công nhân viên TT TK Tk 3383 Tổng cộng Lương chính Lương phụ Khoản khác Cộng TK 338 (2%) TK 3384 (2%) Cộng 335 (15%) TK ghi nợ 1 TK 622 - CP nhân công TT 291.207.292 32719595 323926887 6309490 47321172 6309490 59940152 383867039 Đơn đặt hàng 1 60.353.800 6781000 67134800 1307664 9807480 1307664 12422808 79557608 + áo hè ngắn tay 25.573.600 2873400 28447000 554092 4155690 554092 5263874 33710874 + Quần kaki 34.780.200 3907600 38687800 753572 5651790 753572 7158934 45846734 Đơn đặt hàng 2 230.853.492 25938595 256792087 5001826 37513692 5001826 47517344 304309431 + áo hè 102.610.551 11528263 114129814 2223034 16672752 2223034 21118820 135248634 + Quần hè 128.251.941 14410332 142662273 2778792 20840940 2778792 26398524 169060797 2 TK 627 - CPSXC 45.551.000 35.040.000 4171200 53226200 9811000 7358250 9811000 9320450 62540050 3 TK 642 - PQLDN 54.661.200 7592000 11375000 73628200 12.56064 9337980 1245064 11828108 85546308 4 TK 335 - CP phải trả 24.267.191 24267191 24267191 5029400 5029400 5029400 + áo hè ngắn tay 2131000 2131000 2131000 + Quần kaki 2898400 2898400 2989400 Đơn đặt hàng 2 19.273.791 19237791 19237791 + áo hè 8.550.129 8550129 8550129 + Quần hè 10.687.662 10687662 10687129 Cộng 391.419.492 35.363.191 48.265.795 475048478 8535654 64017402 8535654 81088710 556137118 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 65
  66. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Dựa vào bảng phân bổ tiền lương và các khoản trích theo lương "kế toán tiền lương tiến hành ghi 1 lần vào "sổ nhật ký chung" (Mẫu biểu 1) theo các định khoản: VD: đối với công nhân sản xuất áo hè ngắn tay (đơn đặt hàng 1) - Tiền lương phải trả cho công nhân sản xuất áo hè ngắn tay Nợ TK 622: 25.573.600 Có TK 335: 2.131.000 Có TK 334: 27.704.000 - Tiền ăn ca phải trả cho công nhân sản xuất áo hè ngắn tay Nợ TK 622: 2.873.400 Có TK 334: 2.873.400 - Các khoản trích theo lương tính vào chi phí sản xuất của công nhân sản xuất áo hè Nợ TK 622: 5.264.874 Có TK 334: 5.264.874 Chi tiết: - TK 3382: 554.092 - TK 3383: 4.155.690 - TK 3384: 554.092 - Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp sản xuất áo hè ngắn tay Nợ TK 154: 33.710.874 Có TK 622: 33710874 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 67
  67. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Biểu đồ số 11: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng Sổ nhật ký chung Năm 2006 Đơn vị: Đồng Chứng từ Số Số phát sinh Ngày Đã ghi sổ Diễn giải hiệu Nợ Có ghi sổ SH NT cái TK Số trang trước chuyển sang Tiền lương phải trả cho công nhân x 622 25.573.600 25/5 31 25/5 sản xuất áo hè 335 2.131.000 334 27.704.000 Tiền lương phải trả cho công nhân x 622 34.780.200 25/5 32 25/5 sản xuất quần kaki 335 2.898.400 334 37.678.600 Tiền lương phải trả cho công nhân x 622 102.601.551 25/5 33 25/5 sản xuất áo hè 335 8.550.129 334 111.151.680 Tiền lương phải trả cho công nhân x 622 128.251.941 25/5 34 25/5 sản xuất quần hè 335 10.687.662 334 138.939.680 Tiền lương phải trả cho nhân viên x 627 49.055.000 25/5 35 25/5 phân xưởng 334 49.055.000 Tiền lương phải trả cho nhân viên x 642 62.253.200 25/5 36 25/5 quản lý doanh nghiệp 334 62.235.200 Tiền ăn ca phải trả cho công nhân x 622 2.873.400 25/5 37 25/5 sản xuất áo hè 334 2.873.400 Tiền ăn ca phải trả cho công nhân x 622 3.907.600 25/5 38 25/5 sản xuất quần kaki 334 3.907.600 Tiền ăn ca phải trả cho công nhân x 622 11.528.263 25/5 39 25/5 sản xuất áo hè 334 11.528.000 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 68
  68. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Tiền ăn ca phải trả cho công nhân x 622 14.410.332 25/5 40 25/5 sản xuất quần hè 334 14.410.332 41 Tiền ăn ca phải trả cho nhân viên x 622 11.375.000 25/5 25/5 quản lý doanh nghiệp 334 11.375.000 42 25/5 Tiền ăn ca phải trả cho nhân viên x 627 4.171.200 25/5 quản lý phân xưởng 334 4171200 Cộng chuyển sang trang sau 475.048.478 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 69
  69. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Biểu đồ số 12: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng Sổ nhật ký chung Năm 2006 Đơn vị: Đồng Chứng từ Số Số phát sinh Ngày Đã ghi sổ Diễn giải hiệu Nợ Có ghi sổ SH NT cái TK Số trang trước chuyển sang 475.048.478 475.048.478 Các khoản trích theo lương tính x 622 5263847 25/5 43 25/5 vào CPSX & CNSX áo hè 338 5263.874 Các khoản trích theo lương tính x 622 7.158.934 25/5 44 25/5 vào CPSX & CNSX quần kaki 338 7.158.934 Các khoản trích theo lương tính x 622 21.118.820 25/5 45 25/5 vào CPSX của CNSX áo hè 338 21.118.820 Các khoản trích theo lương tính x 622 26.398.524 25/5 46 25/5 vào CPSX của CNSX quần hè 338 26.398.524 Các khoản trích theo lương tính x 642 9320450 25/5 47 25/5 vào CPSX của NVPX 338 9320450 Các khoản trích theo lương tính x 154 11.828.108 25/5 48 25/5 vào CPSX của NVQLDN 622 11.828.108 Kết chuyển chi phí nhân công trực x 154 337.710.874 30/5 74 30/5 tiếp sản xuất áo hè 622 33.710.874 Kết chuyển chi phí nhân công trực x 154 45.846.734 30/5 75 30/5 tiếp sản xuất quần kaki 622 45.848.734 Kết chuyển chi phí nhân công trực x 154 135.248.634 30/5 76 30/5 tiếp sản xuất áo hè 622 135.248.634 77 Kết chuyển chi phí nhân công trực x 154 169.060.797 30/5 30/5 tiếp sản xuất quần hè 622 169.060.797 Cộng chuyển sang trang sau 940.003.227 940.003.227 Cuối tháng căn cứ vào các dòng cột có liên quan đến chi phí nhân công trực tiếp ghi trên sổ nhật ký chung. Kế toán tiến hành ghi vào sổ cái TK 622 - Chi phí NCTT (biểu số 13). Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 70
  70. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Biểu đồ số 13: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng sổ cái tk 622 Chi phí nhân công trực tiếp Tháng 5 năm 2006 Đơn vị: Đồng Chứng từ Số Số phát sinh Ngày Đã ghi sổ Diễn giải hiệu Nợ Có ghi sổ SH NT cái TK Số trang trước chuyển sang Tiền lương phải trả cho công nhân 334 25.573.600 25/5 31 25/5 sản xuất áo hè Tiền lương phải trả cho công nhân 334 34.780.200 25/5 32 25/5 sản xuất quần kaki Tiền lương phải trả cho công nhân 334 102.601.551 25/5 33 25/5 sản xuất áo hè Tiền lương phải trả cho công nhân 334 118.251.941 25/5 34 25/5 sản xuất áo hè Tiền ăn phải trả cho công nhân 334 2.873.400 25/5 37 25/5 sản xuất áo hè Tiền ăn phải trả cho công nhân 334 3.907.600 25/5 38 25/5 sản xuất quần kaki Tiền ăn phải trả cho công nhân 334 11.528.263 25/5 39 25/5 sản xuất áo hè Tiền ăn phải trả cho công nhân 334 14.410.332 25/5 40 25/5 sản xuất áo hè 43 Các khoản trích theo lương của 338 5.263.874 25/5 25/5 công nhân sản xuất áo hè 44 Các khoản trích theo lương của 338 7.158.934 25/5 25/5 công nhân sản xuất quần kaki 46 Các khoản trích theo lương của 338 21.118.820 25/5 25/5 công nhân sản xuất áo hè 47 25/5 Các khoản trích theo lương của 338 26398524 25/5 công nhân sản xuất áo hè 74 Kết chuyển chi phí nhân công trực 154 3.371.874 30/5 30/5 tiếp sản xuất áo hè 75 Kết chuyển chi phí nhân công trực 154 4586734 30/5 30/5 tiếp sản xuất quần kaki 76 Kết chuyển chi phí nhân công trực 154 13529864 30/5 30/5 tiếp sản xuất áo hè 77 Kết chuyển chi phí nhân công trực 154 199060797 30/5 30/5 tiếp sản xuất quần hè Cộng chuyển sang trang sau 383867039 38386703964 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 71
  71. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp 2.2.3.2.3. Kế toán chi phí sản xuất chung Chi phí quản lý chung là những chi phí quản lý phục vụ sản xuất và những chi phí sản xuất khác ngoài 2 khoản chi phí NL, VL trực tiếp chi phí nhân công trực tiếp phát sinh ở phân xưởng bộ phận sản xuất. Tại công ty May Chiến Thắng chi phí sản xuất chung bao gồm: - Tiền lương và các khoản phải trả cho nhân viên quản lý phân xưởng - Chi phí công cụ dụng cụ dùng cho phân xưởng -Chi phí khấu hao TSCĐ - Chi phí dịch vụ mua ngoài dùng cho sản xuất kinh doanh như điện, nước. Chi phí sản xuất chung tại công ty được tập chung cho toàn công ty sau đó được phân bổ cho từng loại sản phẩm của trình tự đặt hàng. Để thuận tiện cho công tác quản lý và kế toán chi phí sản xuất chung. Kế toán mở các sổ chi tiết của TK 627: CPSXC + Sổ chi tiết TK 6271 - Chi phí nhân viên phân xưởng + Sổ chi tiết TK 6272 - Chi phí nguyên liệu + Sổ chi tiết TK 6273 - Chi phí dụng cụ sản xuất + Sổ chi tiết TK 6274 - Chi phí khấu hao TSCĐ + Sổ chi tiết TK 6277 - Chi phí dịch vụ mua ngoài + Sổ chi tiết TK 6278 - Chi phí khác bằng tiền a. Chi phí nhân viên phân xưởng (TK 6271) Chi phí nhân viên phân xưởng bao gồm tiền lương và các khoản trích theo lương. Cụ thể trong tháng 5/2006 các khoản và trả nhân viên phân xưởng và các khoản trích theo lương là: - Tiền lương phải trả cho nhân viên phân xưởng (được ghi trên sổ nhật ký) Nợ TK 627 (6271) 49.055.000 Có TK 334: 49.055.000 - Tiền ăn ca phải trả cho nhân viên phân xưởng Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 72
  72. Báo Cáo Thực tập tốt nghiệp Nợ TK 6271 (6271) 4.171.200 Có TK 334: 4.171.200 - Tiền BHXH, BHYT, KPCĐ (ghi trên biểu số 12) quy định trên tiền lương thực tế phải trả cho nhân viên phân xưởng tính vào chi phí sản xuất chung). Nợ TK 627 (6271): 9.320.450 Có TK 338: 9.320.450 Có TK 3382: 981. 100 Có TK 3383: 7.358.250 TK 3384: 981.100 Cuối kỳ kết chuyển chi phí những phân xưởng Nợ TK 154 62.546.650 Có TK 627 (6271): 62.546.650 Biểu đồ số 14: Đơn vị: Công ty May Chiến Thắng Sổ chi tiết Tài khoản: chi phí nhân viên phân xưởng Số liệu TK 6271 Tháng 5 năm 2006 Đơn vị: đồng Ngày Chứng từ Số hiệu Số phát sinh Diễn giải ghi sổ SH NT TKĐƯ Nợ Có Số trang trước chuyển sang 25/5 35 25/5 Tiền lương phải trả cho NVPX 334 49.055.000 25/5 41 25/5 Tiền ăn ca phải trả cho NVPX 334 4.171.200 25/5 47 25/5 Các khoản trích theo lương - KPCĐ - 2% 3382 981.1000 - BHXH - 15% 3383 7.358.250 - BHYT - 2% 3384 981.100 30/5 78 30/5 Cuối kỳ kết chuyển chi phí NVPX 154 62.546.650 Cộng 62.540.650 Phan Ngọc Thuý - Lớp A15 73