Đề tài Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần xi măng Tiên Sơn Hà Tây

97 trang nguyendu 4290

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề tài Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần xi măng Tiên Sơn Hà Tây", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

de_tai_hoan_thien_ke_toan_tap_hop_chi_phi_san_xuat_va_tinh_g.doc

Nội dung text: Đề tài Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần xi măng Tiên Sơn Hà Tây

Chuyên đề tốt nghiệp Lời nói đầu Trong nền kinh tế thị trường, cùng với chính sách mở cửa hội nhập đã đặt các doanh nghiệp trong nước, nhất là các doanh nghiệp sản xuất, trước những thách thức mà các doanh nghiệp phải đối mặt đó là quy luật cạnh tranh. Cuộc chiến này không chỉ diễn ra ở những doanh nghiệp trong cùng một ngành, một lĩnh vực mà còn diễn ra ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Đứng trước tình thế đó, đòi hỏi các doanh nghiệp muốn đứng vững, tồn tại và phát triển thì các doanh nghiệp phải không ngừng đổi mới sáng tạo, nhằm hạ thấp chi phí cá biệt so với chi phí xã hội, để mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất. Do vậy, nhiệm vụ đặt ra là đối với các nhà sản xuất là phải nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm của doanh nghiệp mình. Tức là bên cạnh việc chú ý tới chất lượng, kiểu dáng, mẫu mã của sản phẩm thì một trong những biện pháp quan trọng là phải quản lý chặt chẽ tới mọi khoản chi phí hạ thấp được giá thành sản phẩm của doanh nghiệp mình để giúp doanh nghiệp không những tồn tại đứng vững mà còn phát triển trên thị trường. Xét trong phạm vi một doanh nghiệp giá thành sản phẩm thấp là điều kiện để xác định giá bán hợp lý, từ đó không những giúp doanh nghiệp đẩy nhanh được quá trình tiêu thụ sản phẩm, mà còn tạo điều kiện tái sản xuất giản đơn và mở rộng cho quá trình tái sản xuất. Vì vậy, song song với việc nâng cao chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp còn phải tìm mọi cách để hạ giá thành sản phẩm. Xét trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế, hạ giá thành sản phẩm, trong các doanh nghiệp sẽ mang lại sự tiết kiệm lao động xã hội, tăng tích lũy cho nền kinh tế, tăng nguồn thu cho quốc gia. Do đó kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đóng một ví trí vô cùng quan trọng trong công tác hạch toán kinh tế ở mọi doanh nghiệp sản xuất, nó cung cấp các thông tin về chi phí và giá thành cho các nhà quản trị để từ đó có những đối sách hợp lý về chi phí và giá thành sản phẩm, giúp doanh nghiệp cạnh tranh có hiệu quả trong nền kinh tế thị trường. Mang lại kết quả kinh tế cao cho doanh nghiệp. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Nhận thức được tầm quan trọng của công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác hạch toán kinh tế ở tất cả các doanh nghiệp. Xuất phát từ tầm quan trọng đó em đã làm đề tài về: "Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần xi măng Tiên Sơn Hà Tây". Đề tài gồm các phần chính sau: Phần I: Lý luận chung về hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất. Phần II: Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây. Phần III: Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác hạch toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây. Trong thời gian thực tập tại Công ty, em đã nhận được sự giúp đỡ rất nhiều của các cán bộ phòng kế toán, tài vụ Công ty Cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây. Đặc biệt là sự hướng dẫn chỉ bảo nhiệt tình của thầy giáo Th.S Đinh Thế Hùng giáo viên giảng dạy khoa Kế toán. Em xin chân thành cảm ơn. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Phần I Lý luận chung về hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất 1.1. Lý luận chung về chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. 1.1.1. Chi phí sản xuất 1.1.1.1. Khái niệm chi phí sản xuất Sự phát sinh và phát triển của xã hội loài người gắn liền với quá trình sản xuất. Nền sản xuất xã hội của bất kỳ phương thức sản xuất nào cũng gắn liền với sự vận động và tiêu hao các yếu tố cơ bản tạo nên các quá trình sản xuất. Trong doanh nghiệp sản xuất là nơi trực tiếp tiến hành các hoạt động sản xuất ra của cải vật chất để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Như vậy có thể nói bất kỳ một hoạt động sản xuất nào cũng đều phải có sự kết hợp ba yếu tố cơ bản đó là - Tư liệu lao động: Nhà xưởng, máy móc, thiết bị và các TSCĐ khác - Đối tượng lao động: nguyên, nhiên vật liệu - Sức lao động của con người Các yếu tố đó chính là các chi phí sản xuất mà doanh nghiệp phải bỏ ra để sản xuất ra những lượng sản phẩm vật chất tương ứng. Nhất là trong nền kinh tế thị trường sự hạch toán kinh doanh cũng như các quan hệ trao đổi đều được tiền tệ hoá. Như vậy các chi phí sản xuất mà doanh nghiệp chi ra luôn được tính toán và được đo lường bằng tiền và gắn với một thời gian xác định (tháng, quý, năm.). Các chi phí đó chính là bao gồm lao động sống đó là việc hao phí trong việc sử dụng lao động như tiền lương, tiền công. lao động vật hoá đó chính là những lao động quá khứ đã được tích luỹ trong các yếu tố vật chất được sử dụng để sản xuất, như chi phí tài sản cố định, chi phí nguyên, nhiên vật liệu. Như vậy, chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp đã bỏ ra có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong một thời kỳ nhất định (tháng, quý, năm,.) chi phí sản xuất phát sinh thường xuyên trong suốt quá trình tồn tại và hoạt động của doanh nghiệp. Nhưng việc tập hợp chi phí và tính chi phí phải phù hợp với Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp từng thời kỳ; hàng tháng, hàng quý, hàng năm. Chỉ những chi phí sản xuất mà doanh nghiệp phải bỏ ra trong kỳ mới được tính vào chi phí sản xuất trong kỳ. 1.1.1.2. Phân loại chi phí sản xuất Chi phí sản xuất có nhiều loại, nhiều khoản khác nhau cả về nội dung, tính chất, công dụng, mục đích, vai trò, vị trí. Trong quá trình sản xuất kinh doanh. Để thuận lợi cho công tác quản lý hạch toán cũng như nhằm sử dụng tiếp kiệm, hợp lý chi phí thì cần thiết phải tiến hành phân loại chi phí sản xuất. Và cũng xuất phát từ các mục đích và yêu cầu khác nhau của quản lý thì chi phí sản xuất được phân loại theo những tiêu thức khác nhau. Trên cơ sở đó để tiến hành và tổ chức tốt công tác kế toán. Thì kế toán tiến hành lựa chọn các tiêu thức phân loại chi phí cho phù hợp và chủ yếu sau: * Phân loại theo yếu tố chi phí Căn cứ vào tính chất kinh tế của các chi phí sản xuất khác nhau, để chia ra các yếu tố chi phí, mỗi yếu tố chi phí bao gồm những chi phí có cùng nội dung kinh tế ban đầu đồng nhất, mà không phân biệt công dụng cụ thể, địa điểm phát sinh chi phí. Theo sự phân chia như vậy thì toàn bộ chi phí được chia thành các yếu tố chi phí sau: + Yếu tố chi phí nguyên liệu, vật liệu: Bao gồm toàn bộ giá trị nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, phụ tùng thay thế, công cụ dụng cụ. sử dụng vào sản xuất. + Yếu tố chi phí nhiên liệu, động lực sử dụng vào quá trình sản xuất. + Yếu tố chi phí tiền lương và các khoản phụ cấp lương: Phản ánh tổng số tiền lương và phụ cấp mang tính chất lượng phải trả cho toàn bộ người lao động. + Yếu tố chi phí bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn: Phản ánh phần bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn trích theo tỷ lệ quy định trên tổng số tiền lương và phụ cấp lương phải trả cho công nhân viên. + Yếu tố chi phí khấu haoTSCĐ: Phản ánh tổng số khấu hao tài sản cố định phải trích trong kỳ của tất cả tài sản cố định ,sử dụng cho sản xuất của doanh nghiệp. + Yếu tố chi phí dịch vụ mua ngoài: Phản ánh toàn bộ chi phí dịch vụ mua ngoài dùng vào sản xuất của doanh nghiệp. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp + Yếu tố chi phí khác bằng tiền: Phản ánh toàn bộ chi phí khác bằng tiền chưa phản ánh ở các yếu tố trên dùng vào hoạt động sản xuất của doanh nghiệp trong kỳ. Cách phân loại chi phí theo yếu tố, có tác dụng quan trọng đối với việc quản lý chi phí của lĩnh vực sản xuất cho phép hiểu rõ cơ cấu, tỷ trọng từng yếu tố chi phí là cơ sở để phân tích đánh giá tình hình thực hiện dự toán chi phí sản xuất. Đó cũng là căn cứ để tập hợp và lập báo cáo chi phí sản xuất theo yếu tố cung cấp cho quản trị doanh nghiệp. * Phân loại theo khoản mục chi phí trong tính giá thành sản phẩm. Theo tiêu thức này chi phí sản xuất được chia theo khoản mục với cách phân loại này những chi phí có cùng công dụng kinh tế và mức phân bổ chi phí cho từng đối tượng thì được sắp xếp vào một khoản mục không phân biệt tính chất kinh tế của nó. Số lượng khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm tuỳ thuộc vào đặc điểm tính chất của từng ngành và yêu cầu quản lý trong từng thời kỳ khác nhau. Theo sự phân chia như vậy thì chi phí được chia thành các yếu tố chi phí sau: + Chi phí NVLTT: Phản ánh toàn bộ chi phí về nguyên vật liệu chính, phụ, nhiên liệu. tham gia trực tiếp vào việc sản xuất chế tạo sản phẩm hay thực hiện lao vụ, dịch vụ. Không tính vào mục này nhưng chi phí nguyên, nhiên vật liệu dùng cho mục đích phục vụ sản xuất chung hay những hoạt động ngoài lĩnh vực sản xuất. + Chi phí NCTT: Gồm tiền lương, phụ cấp lương và các khoản trích cho các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn, theo tỷ lệ với tiền lương phát sinh, tham gia trực tiếp vào việc sản xuất, chế tạo sản phẩm, không tính vào mục đích này các khoản tiền lương, phụ cấp và các khoản trích tiền lương của nhân viên quản lý, phục vụ phân xưởng, bán hàng và quản lý doanh nghiệp. + Chi phí sản xuất chung: Là những chi phí phát sinh trong phạm vi phân xưởng sản xuất (trừ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp) là: Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp -> Chi phí nhân viên phân xưởng: Là chi phí về tiền lương, phụ cấp và các khoản trích theo lương của nhân viên quản lý phân xưởng, bảo vệ, phục vụ tại phân xưởng. -> Chi phí dụng cụ sản xuất: Chi phí về các loại công cụ dụng cụ dùng cho nhu cầu sản xuất chung ở phân xưởng. -> Chi phí khấu hao TSCĐ: Bao gồm số giá trị khấu hao tài sản cố định hữu hình, vô hình, thuê tài chính sử dụng ở phân xưởng. -> Chi phí dịch vụ mua ngoài: Bao gồm các khoản chi phí về dịch vụ mua ngoài, thuê ngoài phục vụ cho nhu cầu sản xuất chung của phân xưởng. -> Chi phí bằng tiền khác: Bao gồm những chi phí ngoài các chi phí trên trong chi phí sản xuất chung. + Chi phí bán hàng: Bao gồm toàn bộ chi phí phát sinh liên quan đến tiêu thụ sản phẩm. + Chi phí quản lý doanh nghiệp: Bao gồm những chi phí phát sinh liên quan đến quản trị và quản lý hành chính trong doanh nghiệp. Phân loại chi phí sản xuất theo tiêu chí này (công dụng kinh tế ) có tác dụng phục vụ cho việc quản lý chi phí theo định mức là cơ sở cho kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo khoản mục là căn cứ để phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành và định mức chi phí cho kỳ sau. * Phân loại chi phí sản xuất theo mối quan hệ với khối lượng sản phẩm sản xuất trong kỳ (ứng xử của chi phí). - Chi phí biến đổi (biến phí): Là những chi phí có quan hệ tỷ lệ thuận với biến động về mức độ hoạt động (khối lượng sản phẩm sản xuất ra trong kỳ). - Chi phí cố định: (định phí): Là những khoản chi phí không biến đổi khi mức độ hoạt động thay đổi (khối lượng sản phẩm sản xuất thay đổi). Phân loại chi phí biến đổi và chi phí cố định có tác dụng lớn đối với công tác quản trị phục vụ cho việc ra quyết định quản lý cần thiết, giúp doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả trên thị trường. * Phân loại chi phí sản xuất theo phương pháp tập hợp chi phí sản xuất và mối quan hệ với đối tượng chịu chi phí: Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp - Chi phí trực tiếp: Là chi phí có thể tách biệt phát sinh một cách riêng biệt cho một hoạt động cụ thể của doanh nghiệp như một sản phẩm ở một phân xưởng sản xuất. - Chi phí gián tiếp: Là chi phí chung hay chi phí kết hợp không có liên quan tới hoạt động cụ thể nào mà liên quan cùng lúc tới nhiều hoạt động, nhiều công việc. Cách phân loại này có ý nghĩa đối với việc xác định các phương pháp kế toán tập hợp và phân bổ chi phí cho các đối tượng một cách đúng đắn, hợp lý và cũng qua đó cung cấp thông tin cho các nhà quản trị để có những quyết sách kịp thời và đúng đắn có hiệu quả trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. 1.1.2. Giá thành sản phẩm 1.1.2.1.Khái niệm giá thành sản phẩm Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các khoản hao phí về lao động sống và lao động vật hoá liên quan đến khối lượng công tác, sản phẩm lao vụ đã hoàn thành. Giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả sử dụng tài sản vật tư, lao động, tiền vốn trong quá trình sản xuất cũng như tính đúng đắn của các giải pháp tổ chức, kinh tế, kỹ thuật. Những chi phí đưa vào giá thành sản phẩm phản ánh được giá trị thực của các tư liệu sản xuất tiêu dùng cho sản xuất và các khoản chi tiêu khác có liên quan tới việc bù đắp giản đơn hao phí, lao động sống. Kết quả thu được là sản phẩm, công việc lao vụ đã hoàn thành đánh giá được mức độ bù đắp chi phí và hiệu quả của chi phí. 1.1.2.2. Phân loại giá thành sản phẩm Phân loại giá thành giúp cho kế toán nghiên cứu và quản lý, hạch toán tốt giá thành sản phẩm và cũng đáp ứng tốt yêu cầu xây dựng giá cả sản phẩm. Dựa vào tiêu thức khác nhau và xét dưới nhiều góc độ mà người ta phân thành các loại giá thành khác nhau. * Phân loại gía thành xét theo thời điểm tính và nguồn số liệu để tính giá thành. Theo cách này thì giá thành được chia thành: Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp - Giá thành kế hoạch: Là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở chi phí sản xuất kế hoạch và sản lượng kế hoạch. Giá thành kế hoạch được xác định trước khi bước vào sản xuất trên cơ sở giá thành thực tế kỳ trước và các định mức các dự toán chi phí của kỳ kế hoạch. Gía thành kế hoạch là giá thành mà các doanh nghiệp lấy nó làm mục tiêu phấn đấu, nó là căn cứ để so sánh phân tích đánh giá tình hình thực hiện hạ giá thành sản phẩm của doanh nghiệp. - Giá thành định mức: là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở các định mức chi phí hiện hành tại từng thời điểm nhất định trong kỳ kế hoạch và chỉ tính cho đơn vị sản phẩm. Giá thành định mức cũng được xác định trước khi bắt đầu sản xuất sản phẩm và là công cụ quản lý định mức của doanh nghiệp là thước đo chính xác để xác định kết quả sử dụng vật tư, tài sản lao động trong sản xuất. Giá thành định mức luôn thay đổi phù hợp với sự thay đổi của các định mức chi phí trong quá trình sản xuất. Giá thành định mức giúp cho việc đánh giá tính đúng đắn của các giải pháp kinh tế kỹ thuật mà doanh nghiệp đã áp dụng trong sản xuất nhằm đem lại hiệu quả kinh tế cao. - Giá thành thực tế: Là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở số liệu chi phí thực tế phát sinh tổng hợp trong kỳ và sản lượng sản phẩm đã sản xuất trong kỳ. Sau khi đã hoàn thành việc sản xuất sản phẩm dịch vụ và được tính toán cho cả chỉ tiêu tổng giá thành và giá thành đơn vị thực tế, là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả phấn đấu của doanh nghiệp là cơ sở để xác định kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. * Phân loại theo phạm vi phát sinh chi phí, giá thành sản phẩm được chia thành: - Giá thành sản xuất (giá thành công xưởng): Giá thành sản xuất của sản phẩm bao gồm các chi phí sản xuất phát sinh liên quan đến việc sản xuất chế tạo sản phẩm trong phạm vi phân xưởng, bộ phận sản xuất như chi phí NVLTT, chi phí NCTT, chi phí sản xuất chung tính cho sản phẩm, dịch vụ hoàn thành. Giá thành sản xuất được sử dụng để hạch toán thành phẩm nhập kho và giá vốn hàng bán (trong trường hợp bán thẳng cho khách hàng không qua kho). Giá thành sản xuất là căn cứ để xác định giá vốn hàng bán và mức lãi gộp trong kỳ của các doanh nghiệp. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp - Giá thành tiêu thụ (giá thành toàn bộ): Bao gồm giá thành sản xuất sản phẩm cộng thêm chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp được tính toán xác định khi sản phẩm được tiêu thụ. Giá thành toàn bộ sản phẩm tiêu thụ là căn cứ để xác định mức lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp. 1.1.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là hai mặt biểu hiện của quá trình sản xuất có mối quan hệ với nhau và giống nhau về chất. Chúng đều là các hao phí về lao động và các khoản chi tiêu khác của doanh nghiệp. Tuy vậy chúng vẫn có sự khác nhau trên các phương diện sau: - Về mặt phạm vi: Chi phí sản xuất bao gồm cả chi phí chi sản xuất sản phẩm và chi phí cho quản lý doanh nghiệp và tiêu thụ sản phẩm. Còn giá thành sản phẩm chỉ bao gồm chi phí sản xuất ra sản phẩm. ( chi phí sản xuất trực tiếp và chi phí sản xuất chung). Mặt khác chi phí sản xuất chỉ tính những chi phí phát sinh trong mỗi kỳ nhất định (tháng, quý, năm) không tính đến chi phí liên quan đến số lượng sản phẩm đã hoàn thành hay chưa. Còn giá thành sản phẩm là giới hạn số chi phí sản xuất liên quan đến khối lượng sản phẩm, dịch vụ đã hoàn thành. - Về mặt lượng: Nói đến chi phí sản xuất là xét đến các hao phí trong một thời kỳ còn giá thành sản phẩm liên quan đến chi phí của cả kỳ trước chuyển sang và số chi phí kỳ này chuyển sang kỳ sau. Sự khác nhau về mặt lượng và mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm thể hiện ở công thức tính giá thành sản phẩm tổng quát sau: Tổng giá thành Chi phí sản xuất dở Tổng chi phí sản xuất Chi phí sản Sảnphẩm = dang đầu kỳ + phát sinh trong kỳ - suất dở dang cuối kỳ Như vậy, chi phí sản xuất là cơ sở để xây dựng giá thành sản phẩm còn giá thành là cơ sở để xây dựng giá bán. Trong điều kiện nếu giá bán không thay đổi thì sự tiết kiệm hoặc lãng phí của doanh nghiệp về chi phí sản xuất có ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành thấp hoặc cao từ đó sẽ tác động tới lợi nhuận của doanh nghiệp. Do đó tiết kiệm chi phí, hạ thấp giá thành là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của công tác quản lý kinh tế. Nó giúp cho doanh nghiệp cạnh tranh có hiệu quả trên thị trường. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp 1.1.4. Sự cần thiết và nhiệm vụ kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. * Sự cần thiết: Bất kỳ một doanh nghiệp nào hoạt động sản xuất kinh doanh trong cơ chế thị trường hiện nay cũng đều nhận thức được tầm quan trọng của nguyên tắc hết sức cơ bản là phải làm sao đảm bảo lấy thu nhập bù đắp chi phí đã bỏ ra bảo toàn được vốn và có lãi để tích luỹ, tái sản xuất mở rộng từ đó mới đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Chìa khoá để giải quyết vấn đề này chính là việc hạch toán ra sao để cho chi phí sản xuất và giá thành ở mức thấp nhất trong điều kiện có thể được của doanh nghiệp. Ngoài ra làm tốt công tác tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm sẽ giúp cho doanh nghiệp nhìn nhận đúng đắn thực trạng của quá trình sản xuất, quản lý cung cấp thông tin một cách chính xác kịp thời cho bộ máy lãnh đạo để đề ra các quyết sách, biện pháp tối ưu nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp và cũng đồng thời giúp doanh nghiệp có sự chủ động sáng tạo trong sản xuất kinh doanh. Đối với Nhà nước khi mỗi doanh nghiệp có sự thực hiện tốt về tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm sẽ giúp Nhà nước có sự nhìn nhận và xây dựng được những chính sách đường lối phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế cũng như tạo ra những sự tin cậy của các đối tác trong hợp tác sản xuất kinh doanh với doanh nghiệp. * Nhiệm vụ:Căn cứ vào đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh, quy trình công nghệ sản xuất, loại hình sản xuất, đặc điểm của sản phẩm, yêu cầu quản lý cụ thể của doanh nghiệp, để lựa chọn xác định đúng đắn đối tượng kế toán chi phí sản xuất, lựa chọn phương pháp tập hợp chi phí sản xuất phù hợp với điều kiện của doanh nghiệp. Cũng từ đó xác định đối tượng tính giá thành cho phù hợp. Trên cơ sở mối quan hệ giữa đối tượng kế toán chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành đã xác định để tổ chức áp dụng phương pháp tính giá thành cho phù hợp và khoa học. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Tổ chức bộ máy kế toán một cách khoa học hợp lý trên cơ sở phân công rõ ràng trách nhiệm từng bộ phận kế toán có liên quan đặc biệt là bộ phận kế toán các yếu tố chi phí và tính giá thành sản phẩm. Thực hiện tổ chức chứng từ, hạch toán ban đầu, hệ thống tài khoản số kế toán phù hợp với các nguyên tắc, chuẩn mực, chế độ kế toán đảm bảo đáp ứng được yêu cầu thu nhận, xử lý hệ thống hoá các thông tin về chi phí và giá thành của doanh nghiệp. Thường xuyên kiểm tra thông tin về kế toán chi phí, và giá thành sản phẩm của các bộ phận kế toán có liên quan và bộ phận kế toán chi phí và giá thành sản phẩm. Tổ chức lập và phân tích các báo cáo về chi phí, giá thành sản phẩm cung cấp những thông tin cần thiết về chi phí, giá thành sản phẩm giúp cho các nhà quản trị doanh nghiệp ra được các quyết định nhanh chóng và phù hợp với quá trình sản xuất kinh doanh. 1.2. Hạch toán chi phí sản xuất. 1.2.1. Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí sản xuất 1.2.1.1. Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là xác định giới hạn tập hợp chi phí mà thực chất là xác định nơi phát sinh chi phí và nơi chịu chi phí. - Nơi phát sinh chi phí như: Các bộ phận sản xuất, các giai đoạn công nghệ. - Nơi chịu chi phí sản phẩm: Nhóm sản phẩm, sản phẩm ,chi tiết sản phẩm, đơn đặt hàng Tuỳ thuộc vào quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm, yêu cầu công tác tính giá thành mà đối tượng hạch toán chi phí có thể là sản phẩm từng bộ phận sản xuất, nhóm sản phẩm, đơn đặt hàng Xác định đúng đối tượng hạch toán chi phí có tác dụng phục vụ cho việc tăng cường quản lý chi phí sản xuất và phục vụ cho công tác tính giá thành sản phẩm được kịp thời đúng đắn. Việc xác định đúng đối tượng hạch toán chi phí sản xuất trong doanh nghiệp phải dựa vào các cơ sở sau: * Dựa vào đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp + Đối với doanh nghiệp có quy trình công nghệ sản xuất giản đơn không chia thành các giai đoạn cụ thể rõ rệt thì đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là toàn bộ quy trình sản xuất. + Đối với những doanh nghiệp có quy trình công nghệ phức tạp thì đối tượng hạch toán chi phí sản xuất có thể là từng sản phẩm, có thể là từng bộ phận, từng nhóm chi tiết, từng chi tiết các giai đoạn chế biến *Dựa vào loại hình sản xuất của doanh nghiệp. + Loại hình sản xuất đơn chiếc và sản xuất hàng loạt nhỏ thì đối tượng hạch toán chi phí có thể là sản phẩm, các đơn đặt hàng riêng biệt. + Loại hình sản xuất đồng loạt với khối lượng lớn: Phụ thuộc vào quy trình công nghệ sản xuất và đối tượng hạch toán chi phí sản xuất có thể là sản phẩm, nhóm sản phẩm, chi tiết, nhóm chi tiết, giai đoạn công nghệ *Dựa vào vào yêu cầu và trình độ quản lý tổ chức sản xuất kinh doanh. + Theo yêu cầu và trình độ quản lý. Nếu yêu cầu quản lý ngày càng cao, trình độ và khả năng của nhân viên quản lý càng tốt thì đối tượng tập hợp chi phí sản xuất ngày càng chi tiết và ngược lại. + Theo cơ cấu tổ chức sản xuất của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp tổ chức theo kiểu phân xưởng thì đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là theo phân xưởng còn không thì đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là toàn bộ. Việc xác định đối tượng hạch toán chi phí đúng và phù hợp với đặc điểm của đơn vị và yêu cầu quản lý có nghĩa rất lớn trong việc tổ chức công tác hạch toán chi phí sản xuất. Từ việc tổ chức công tác hạch toán ban đầu đến tổ chức tổng hợp số liệu ghi chép trên tài khoản ,sổ chi tiết 1.2.1.2. Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất. Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất là một phương pháp hay hệ thống các phương pháp được sử dụng để tập hợp và phân loại các chi phi sản xuất trong phạm vi giới hạn của đối tượng hạch toán chi phí. Tuỳ theo từng loại chi phí và điều kiện cụ thể kế toán có thể vận dụng các phương pháp hạch toán tập hợp chi phí thích hợp. Có hai phương pháp tập hợp chi phí sản xuất mà các doanh nghiệp sản xuất thường áp dụng. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Phương pháp tập hợp trực tiếp: áp dụng trong trường hợp chi phí sản xuất phát sinh có liên quan trực tiếp đến từng đối tượng kế toán chi phí sản xuất riêng biệt. Do đó có thể căn cứ vào chứng từ ban đầu để hạch toán trực tiếp cho từng đối tượng riêng biệt. Đây là phương pháp tập hợp trực tiếp cho từng đối tượng chịu chi phí nên đảm bảo độ chính xác cao, nó cũng có ý nghĩa lớn đối với kế toán quản trị doanh nghiệp. Thông thường chi phí nguyên vật liệu trực tiếp chi phí nhân công trực tiếp thường áp dụng phương pháp này. Tuy nhiên không phải lúc nào cũng áp dụng phương pháp này được trên thực tế có rất nhiều chi phí liên quan đến các đối tượng và không thể theo dõi trực tiếp được trường hợp tập hợp chi phí theo phương pháp trực tiếp tốn nhiều thời gian công sức nhưng không chính xác hiệu quả. Phương pháp phân bổ gián tiếp: áp dụng trong trường hợp chi phí sản xuất phát sinh có liên quan đến nhiều đối tượng kế toán chi phí, không tổ chức ghi chép ban đầu riêng cho từng đối tượng được. Trong trường hợp đó phải tập hợp chung cho nhiều đối tượng sau đó lựa chọn tiêu chuẩn phân bổ, thích hợp để phân bổ khoản chi phí này cho từng đối tượng kế toán chi phí. Việc tổ chức được tiến hành theo trình tự. - Xác định hệ số phân bổ. Tổng chi phí cần phân bổ Hệ số phân bổ = Tổng các tiêu thức dùng để phân bổ - Xác định chi phí phân bổ cho từng đối tượng. Ci = Ti x H Ci: Là chi phí phân bổ cho từng đối tượng thứ i Ti: Là tiêu thức phân bổ cho từng đối tượng thứ i H: Là hệ số phân bổ Tiêu thức phân bổ hợp lý giữ vai trò quan trọng trong khi tập hợp chi phí gián tiếp. Bởi vậy việc lựa chọn tiêu thức phân bổ phải tuỳ thuộc vào loại chi phí Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp sản xuất và các điều kiện cho phép khác như: định mức tiêu hao nguyên vật liệu, sản lượng sản xuất được. lựa chọn tiêu thức hợp lý là cơ sở để tập hợp chi phí chính xác cho các đối tượng tính giá thành có liên quan. 1.2.2. Hạch toán các khoản mục chi phí sản xuất. 1.2.2.1. Theo phương pháp kê khai thường xuyên. a. Hạch toán chi phí NVLTT: Chi phí NVLTT bao gồm giá trị nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu. được xuất dùng trực tiếp cho việc chế tạo sản phẩm của doanh nghiệp. Đây là loại chi phí thường chiếm tỷ trọng lớn trong các doanh nghiệp sản xuất. Sau khi xác định đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất thì kế toán tiến hành xác định chi phí nguyên vật liệu trực tiếp trong kỳ cho từng đối tượng tập hợp chi phí tổng hợp theo từng tài khoản sử dụng lập bảng phân bổ chi phí vật liệu làm căn cứ hạch toán tập hợp chi phí NVLTT. Chi phí NVLTT được căn cứ vào các chứng từ xuất kho, loại các hoá đơn để tính ra giá trị vật liệu xuất dùng. Đối với những vật liệu khi xuất dùng có liên quan trực tiếp đến từng đối tượng tập hợp chi phí riêng biệt thì hạch toán trực tiếp cho đối tượng đó. Trường hợp có liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí thì áp dụng phương pháp phân bổ gián tiếp. Để theo dõi các khoản chi phí NVLTT kế toán sử dụng tài khoản 621 "Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp" tài khoản này được mở chi tiết theo từng đối tượng tập hợp chi phí. Kết cấu tài khoản 621: Bên nợ:Tập hợp chi phí nguyên,vật liệu xuất dùng trực tiếp cho chế tạo sản phẩm hay thực hiện các lao vụ, dịch vụ. Bên có: Giá trị vật liệu xuất dùng không hết Kết chuyển chi phí NVLTT Tài khoản 621cuối kỳ không có số dư Hạch toán chi phí NVLTT Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Nợ TK 621:( chi tiết theo từng đối tượng) Nợ TK 1331: (Nếu có) Có TK 152 (Giá thực tế xuất dùng cho từng loại) Có TK 331, 112, 111: (vật liệu mua ngoài) Giá trị vật liệu xuất dùng không hết Nợ TK152 (chi tiết vật liệu) Có TK621 (chi tiết đối tượng) Cuối kỳ,kết chuyển chi phí NVLTT theo từng đối tượng để tính gía thành Nợ TK 154 (chi tiết theo đối tượng) Có TK621 (chi tiết theo đối tượng) Sơ đồ 1.1: Sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp TK152,151,111, TK 621 TK 154 112,331. Kết chuyển chi phí vật liệu trực tiếp Vật liệu dùng trực tiếp chế tạo SP tiến hành lao vụ, dịch vụ TK 152 Vật liệu dùng không hết nhập kho b. Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp. Chi phí NCTT là những khoản thù lao phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm trực tiếp thực hiện các lao vụ dịch vụ ,như tiền lương chính, lương phụ, các khoản phụ cấp có tính chất lương. Ngoài ra chi phí NCTT còn bao gồm các khoản đóng góp cho các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn theo tỷ lệ nhất định được tính vào chi phí kinh doanh do chủ sử dụng lao động chịu. Tiền lương, tiền công là một bộ phận của sản phẩm xã hội được phân phối cho người lao động dưới hình thức tiền tệ nhằm tái sản xuất sức lao động đã tiêu hao trong quá trình sản xuất. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Hiện nay hạch toán tiền lương công nhân sản xuất vào giá thành phụ thuộc vào hình thức trả lương và hạch toán thực tế ở doanh nghiệp. Để theo dõi chi phí NCTT kế toán sử dụng tài khoản 622 "Chi phí nhân công trực tiếp". Tài khoản này cũng được mở chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí. Kết cấu tài khoản 622: Bên nợ:Tập hợp chi phí NCTT sản xuất sản phẩm thực hiện lao vụ, dịchvụ . Bên có:Kết chuyển chi phí NCTT vào tài khoản tính giá thành. Tài khoản 622 cuối kỳ không có số dư. Hạch toán chi phí NCTT Nợ TK 622 (chi tiết theo đối tượng) Có TK 334, 338 (3382,3383,3384) Cuối kỳ , kết chuyển chi phí NCTT vào tài khoản tính giá thành theo từng đối tượng: Nợ TK154( chi tiết theo đối tượng) Có TK 622 (chi tiết theo đối tượng) Sơ đồ 1.2: Sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí nhân công trực tiếp TK 334 TK 622 TK 154 Tiền lương và phụ cấp lương phải Kết chuyển chi phí trả cho công nhân viên trực tiếp nhân công trực tiếp TK 338 Các khoản đóng góp theo tỷ lệ Với tiền lương thực tế của nhân công trực tiếp phát sinh c. Hạch toán chi phí sản xuất chung. Chi phí sản xuất chung là những chi phí cần thiết còn lại để sản xuất sản phẩm sau chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp. Đây là Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp những chi phí phát sinh trong phạm vi các phân xưởng, bộ phận sản xuất của doanh nghiệp như tiền lương nhân viên phân xưởng, vật liệu dụng cụ dùng cho phân xưởng chi phí khấu hao TSCĐ. Các khoản chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí bằng tiền khác. Để theo dõi và tập hợp các khoản chi phí sản xuất chung, kế toán sử dụng tài khoản 627 "Chi phí sản xuất chung" mở chi tiết theo từng phân xưởng, bộ phận sản xuất, dịch vụ. Bên nợ:Tập hợp CPSXC thực tế phát sinh. Bên có:Các khoản ghi giảm CPSXC . Kết chuyển hay phân bổ CPSXC. Tài khoản 627 cuối kỳ không có số dư. - Tài khoản 627 được chi tiết thành 6 điều khoản + TK 6271: Chi phí nhân viên phân xưởng + TK 6272: Chi phí vật liệu + TK 6273: Chi phí dụng cụ sản xuất + TK 6274: Chi phí khấu hao TSCĐ + TK 6277: Chi phí dịch vụ mua ngoài + TK 6278: Chi phí bằng tiền khác Ngoài ra theo yêu cầu quản lý của từng doanh nghiệp. Từng ngành TK 627 có thể được mở thêm 1 số tiểu khoản khác để phản ánh một số nội dung hoặc yếu tố chi phí. Hạch toán CPSXC. Nợ TK 627: (Chi tiết theo từng phân xưởng, bộ phận) Có TK liên quan:(334, 338, 152, 153, 214,111,112.) Các khoản ghi giảm CPSXC. Nợ TK liên quan(111,112,152,138 ) Có TK627 (chi tiết phân xưởng) Cuối kỳ tiến hành phân bổ CPSXC theo tiêu thức phù hợp cho các đối tượng chịu chi phí. Nợ TK154 (chi tiết theo từng đối tượng) Có TK627(chi tiết theo từng tiểu khoản) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Do CPSXC có liên quan đến nhiều loại sản phẩm,lao vụ, dịch vụ trong phân xưởng nên cần thiết phải phân bổ khoản chi phí này cho từng đối tượng chịu chi phí (sản phẩm ,dịch vụ) theo tiêu thức phù hợp. Đối với CPSXC biến đổi, kế toán sẽ phân bổ hết cho lượng sản phẩm ,dich vụ hoàn thành theo công thức: Tổng biến phí sản xuất Mức biến phí sản Tổng tiêu thức chung cần phân bổ xuất chung phân = x phân bổ của Tổng tiêu thức phân bổ cho từng đối tượng từng đối tượng của tất cả các đối tượng Đối với định phí sản xuất chung ,trong trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất cao hơn mức công suất bình thường,thì định phí sản xuất chung được phân bổ hết cho số sản phẩm sản xuất theo công thức: Tổng dịnh phí sản xuất Mức định phí sản Tổng tiêu thức chung cần phân bổ xuất chung phân = x phân bổ của Tổng tiêu thức phân bổ cho từng đối tượng từng đối tượng của tất cả các đối tượng Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất nhỏ hơn mức công xuất bình thường thì phần định phí sản xuất chung phải phân bổ theo mức công suất bình thường ,trong đó số định phí sản xuất chung tính cho lượng sản phẩm chênh lệch giữa thực tế so với mức bình thường được tính vào giá vốn hàng tiêu thụ.Công thức phân bổ như sau: Mức định phí Tổng tiêu thức phân bổ của Tổng định phí sản xuất chung mức sản phẩm sản xuất thực tế = x sản xuất chung phân bổ cho mức Tổng tiêu thức phân bổ của sản cần phân bổ sản phẩm thực tế phẩm theo công xuất bình thường Mức CPSXC tính cho phần chênh lệch sản phẩm thực tế với công suất bình thường sẽ tính như sau: Mức định phí sản suất chung Tổng định phí Mức định phí sản xuất (không phân bổ) tính cho = sản suất chung - chung phân bổ cho lượng sản phẩm chênh lệch cần phân bổ mức sản phẩm thực tế Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Sơ đồ 1.3: Sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất chung TK 334, 338 TK 627 TK 111,112,152 Chi phí nhân viên Các khoản thu hồi ghi giảm phân xưởng chi phí sản xuất chung TK 152,153 TK 154 Chi phí vật liệu dụng cụ Phân bổ hoặc kết chuyển chi phí sản xuất chung cho các đối tượng tính giá TK 242,335 Chi phí theo dự toán TK 214 Chi phí khấu hao TSCĐ TK 331,111,112 Chi phí sản xuất khác, mua ngoài TK 1331 Thuế GTGT nếu có d. Tổng hợp chi phí sản xuất Chi phí sản xuất sau khi được tập hợp riêng từng khoản mục sau đó được kết chuyển để tập hợp chi phí cho toàn doanh nghiệp và chi tiết theo từng đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Đối với doanh nghiệp áp dụng kế toán theo phương pháp kê khai thường xuyên. Để tập hợp chi phí sản xuất cho toàn doanh nghiệp, kế toán sử dụng tài khoản 154 "Chi phí sản xuất - kinh doanh dở dang" được mở chi tiết theo từng ngành sản xuất ,nhóm sản phẩm, loại sản phẩm chi tiết sản phẩm Kết cấu tài khoản 154: Bên nợ:Tổng hợp các chi phí sản xuất trong kỳ(chi phí NVLTT,chi phí NCTT,CPSXC) Bên có:Các khoản ghi giảm chi phí sản phẩm Tổng giá thành sản xuất thực tế hay chi phí thực tế của sản phẩm , lao vụ,dịch vụ đã hoàn thành Dư nợ:Chi phí thực tế của sản phẩm,lao vụ,dịch vụ dở dang chưa hoàn thành Hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất doanh nghiệp Nợ TK 154 (Chi tiết theo đối tượng) Có TK 621 (chi tiết theo đối tượng)- Kết chuyển chi phí NVLTT Có TK622(chi tiết theo đối tượng)- Kết chuyển chi phí NCTT Có TK627(chi tiết theo phân xưởng)- Kết chuyển hay phân bổ CPSXC Giá trị ghi giảm chi phí: NợTK liên quan (152,138,334,811 ) Có TK154 (chi tiết đối tượng) Giá thành thực tế,sản phẩm lao vụ hoàn thành: Nợ TK 155- Nhập kho thành phẩm Nợ TK157- Gửi bán Nợ TK 632- Tiêu thụ thẳng (không qua kho) Có TK154 (chi tiết đối tượng)- Giá thành công xưởng sản phẩm, dịch vụ hoàn thành Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Sơ đồ 1.4: Sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất sản phẩm theo phương pháp kê khai thường xuyên TK 621 TK 154 TK 152,111. DĐK xxx Các khoản ghi Chi phí NVLTT giảm chi phí TK 622 TK 155 Nhập kho Chi phí NCTT TK 157 Gửi bán Giá thành TK 627 TK 632 Thực tế Tiêu thụ Chi phí sản xuất Chung 1.2.2.2. Theo phương pháp kiểm kê định kỳ Phương pháp kiểm kê định kỳ là phương pháp kế toán không theo dõi phản ánh thường xuyên liên tục tình hình nhập xuất vật liệu, công cụ dụng cụ thành phẩm, hàng hoá trên các tài khoản tồn kho tương ứng. Giá trị vật tư hàng hoá mua vào và nhập kho trong kỳ được theo dõi phản ánh ở một tài khoản riêng là TK 611 "Mua hàng" còn các tài khoản tồn kho chỉ phản ánh giá trị hàng tồn kho vào lúc đầu kỳ. - Để tập hợp chi phí NVLTT, NCTT chi phí sản xuất chung kế toán vẫn sử dụng các tài khoản 622, 627. Đối với chi phí NVLTT 621” chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp”thì phương pháp hạch toán tập hợp chi phí được ghi một lần vào cuối kỳ Kết cấu của tài khoản621: Bên nợ:Giá trị vật liệu đã xuất dùng cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ. Bên có:Kết chuyển chi phí vật liệu vào giá thành sản phẩm,dịch vụ, lao vụ Tài khoản 621 không có số dư. Cách hạch toán vật liệu Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Đầu kỳ ,kết chuyển giá tri vật liệu chưa sử dụng Nợ TK 611- Giá trị nguyên, vật liệu chưa sử dụng Có TK 152,151(tri giá vật liệu tồn kho,đang đi đường) Trong kỳ phản ánh các nghiệp vụ làm tăng vật liệu Nợ TK611-Giá trị vật liệu chưa có thuế Nợ TK133-Thuế giá trị gia tăng(nếu có) Có các TK liên quan(331,311,111,112 ) Cuối kỳ,kiểm kê hàng tồn kho phản ánh tri giá vật liệu chưa sử dụng Nợ TK 152,151(trị giá vật liệu tồn kho, đang đi đường) Có TK611- Kết chuyển trị giá vật liệu chưa sử dụng cuối kỳ Xác định và kết chuyển trị giá vật liệu sử dụng cho các mục đích Nợ TK621,627 Có TK611- Giá trị nguyên, vật liệu sử dụng trong kỳ Còn các tài khoản 622, 627 tập hợp chi phí tương ứng giống như phương pháp kê khai thường xuyên. Riêng TK 154 không dùng để tập hợp chi phí sản xuất mà để phản ánh chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ hoặc cuối kỳ. Để tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong kỳ kế toán sử dụng tà khoản 631 "Giá thành sản xuất" Kết cấu tài khoản 631: Bên nợ:Phản ánh trị giá sản phẩm dở dang đầu kỳ và các chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ liên quan tới chế tạo sản phẩm hay thực hiện dịch vụ, lao vụ Bên có:Kết chuyển giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ Tổng giá thành sản phẩm lao vụ ,dịch vụ hoàn thành Tài khoản 631 cuối kỳ không có số dư Hạch toán chi phí sản xuất Nợ TK 631 :(Chi tiết theo đối tượng) Có TK 154(Chi tiết theo đối tượng)- Kết chuyển giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ Có TK 621,622( Chi tiết theo đối tượng)- Kết chuyển chi phí NVLTT,chi phí NCTT Có TK627(chi tiết phân xưởng)- Kết chuyển hay phân bổ CPSXC Cuối kỳ kiểm kê đánh gia sản phẩm dở dang kết chuyển Nợ TK154(chi tiết đối tượng)- Giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ Có TK631(chi tiết đối tượng) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Tổng giá thành sản phẩm lao vụ,hoàn thành Nợ TK632- Tổng giá thành công xưởng CóTK631(chi tiết đối tượng)-Kết chuyển tổng giá thành công xưởng Sơ đồ 1.5: Sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất sản phẩm theo phương pháp kiểm kê định kỳ Giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ TK 621 TK 631 TK 154 Chi phí NVLTT Giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ TK 622 632 Chi phí NCTT Tổng giá thành sản xuất của sản phẩm dịch vụ hoàn thành nhập kho, gửi TK 627 bán hay tiêu thụ trực tiếp Chi phí sản xuất Chung kết chuyển hoặc phân bổ cho các đối tượng tính giá 1.2.3. Kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang Sản phẩm dở dang là khối lượng sản phẩm công việc còn đang trong quá trình sản xuất gia công, chế biến, đang nằm trên các giai đoạn của quy trình công nghệ hoặc đã hoàn thành một vài quy trình chế biến nhưng vẫn còn phải gia công chế biến tiếp mới trở thành sản phẩm. Kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang là xác định và tính toán phần chi phí sản xuất còn nằm trong phần sản phẩm dở dang cuối kỳ là một trong những yếu tố quyết định tính hợp lý của giá thành sản xuất sản phẩm hoàn thành trong kỳ. Các thông tin về sản phẩm dở dang không những ảnh hưởng đến trị giá hàng tồn kho trên bảng cân đối kế toán mà còn ảnh hưởng đến lợi nhuận trên báo cáo kết quả kinh doanh khi thành phẩm xuất bán trong kỳ. Tuỳ theo đặc điểm tình hình cụ thể về tổ chức sản xuất, quy trình công nghệ, cơ cấu chi phí, yêu cầu trình độ Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp quản lý của từng doanh nghiệp mà vận dụng phương pháp kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang thích hợp. Vì vậy kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang có ý nghĩa rất quan trọng trong kế toán doanh nghiệp. 1.2.3.1. Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên vật liệu chính. Theo phương pháp này toàn bộ chi phí chế biến được tính hết cho thành phẩm. Do vậy trong sản phẩm dở dang chỉ bao gồm giá trị vật liệu chính mà thôi. Số lượng sản phẩm Giá trị vật liệu dở dang cuối kỳ Toàn bộ giá trị vật chính nằm trong = x liệu chính xuất dùng sản phẩm dở dang Số lượng Số lượng SP + Thành phẩm dở dang Ưu điểm: Phương pháp này đơn giản về tính toán, xác định chi phí sản xuất sản phẩm dở dang cuối kỳ kịp thời phục vụ cho việc tính giá thành được nhanh chóng. Nhược điểm: Kết quả đánh giá giá trị sản phẩm dở dang ở mức độ chính xác thấp, do không tính chi phí chế biến cho sản phẩm dở dang, do đó giá thành của thành phẩm có độ chính xác thấp. Phương pháp này áp dụng thích hợp đối với các doanh nghiệp có chi phí nguyên vật liệu chính chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành và số lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ. 1.2.3.2. Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo sản lượng ước tính tương đương. Dựa theo mức độ hoàn thành và số lượng sản phẩm dở dang để quy sản phẩm dở dang thành sản phẩm hoàn thành. Do vậy, trước hết cần căn cứ khối lượng sản phẩm dở dang và mức độ chế biến của chúng để tính đổi khối lượng sản phẩm dở dang ra khối lượng sản phẩm hoàn thành tương đương. Sau đó, tính toán xác định từng khoản mục chi phí cho sản phẩm dở dang. Vì vậy phương pháp này chỉ nên áp dụng để tính các chi phí chế biến còn các chi phí nguyên vật liệu chính phải xác định theo số thực tế đã dùng. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Số lượng sản phẩm dở dang Giá trị vật liệu chính cuối kỳ(không quy đổi) Toàn bộ giá trị nằm trong = x vật liệu chính sản phẩm dở Số lượng sản Số lượng xuất dùng dang + phẩm dở dang thành phẩm (không quy đổi) Số lượng sản phẩm dở dang Chi phí chế biến cuối kỳ quy đổi ra thành phẩm Tổng chi nằm trong sản = x phí chế biến phẩm dở dang Số lượng sản phẩm Số lượng từng loại (theo từng loại) + dở dang quy đổi thành phẩm ra thành phẩm Số lượng sản phẩm Số lượng sản phẩm % mức độ dở dang quy đổi = dở dang cuối kỳ x hoàn thành ra thành phẩm (Chưa quy đổi) Ưu điểm: Phương pháp này kết quả tính toán được chính xác và khoa học hơn. Nhược điểm: Tính toán phức tạp, khối lượng tính toán nhiều việc đánh giá mức độ chế biến của sản phẩm dở dang còn mang nặng tính chủ quan. Phương pháp này áp dụng thích hợp đối với các doanh nghiệp có tỷ trọng chi phí nguyên vật liệu trong tổng giá thành sản xuất không lớn lắm, khối lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ nhiều và có sự biến động lớn so với đầu kỳ. 1.2.3.3. Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo định mức. Căn cứ vào mức tiêu hao cho các khâu, cho các bước, các công việc trong quá trình chế tạo sản phẩm để xác định giá trị sản phẩm dở dang. Như vậy, theo phương pháp này căn cứ vào khối lượng sản phẩm dở dang kiểm kê cuối kỳ ở những công đoạn sản xuất và định mức từng khoản mục chi phí đã tính ở từng công đoạn sản xuất, để tính ra giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ. Giá trị sản phẩm Số lượng sản phẩm Định mức = x dở dang cuối kỳ dở dang cuối kỳ Chi phí Ưu điểm: Phương pháp này tính toán nhanh chóng dễ tính. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Nhược điểm: nhiều khi mức độ chính xác không cao vì có sự chênh lệch giữa thực tế và định mức. Phương pháp này áp dụng thích hợp với những doanh nghiệp đã xây dựng được định mức chi phí sản xuất hợp lý và việc quản lý và thực hiện theo định mức là ổn định ít có sự biến động. 1.2.3.4. Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo 50% chi phí chế biến. Đối với những loại sản phẩm mà chi phí chế biến chiếm tỷ trọng thấp trong tổng chi phí ,kế toán thường sử dụng phương pháp này.Thực chất đây là một dạng của phương pháp ước tính theo sản lượng tương đương ,trong đó giả định sản phẩm dở dang đã hoàn thành ở mức độ 50% so với thành phẩm. Giá trị sản phẩm dở Giá trị NVL chính nằm 50% chi phí = + dang chưa hoàn thành Trong sản phẩm dở dang chế biến 1.2.4. Hạch toán thiệt hại trong quá trình sản xuất 1.2.4.1. Thiệt hại về sản phẩm hỏng Sản phẩm hỏng là sản phẩm không thoả mãn các tiêu chuẩn chất lượng và đặc điểm kỹ thuật của sản xuất về màu sắc, kích cỡ, trọng lượng, cách thức lắp ráp. Tuỳ theo mức độ hư hỏng mà sản phẩm hỏng được chia làm 2 loại. + Sản phẩm hỏng có thể sửa chữa được là sản phẩm có thể sửa chữa được về mặt kỹ thuật và sửa chữa có lợi về mặt kinh tế. + Sản phẩm hỏng không sửa chữa được là sản phẩm không thể sửa chữa được về mặt kỹ thuật hoặc sửa chữa không có lợi về mặt kinh tế. Trong quan hệ với công tác kế hoạch sản xuất thì loại sản phẩm hỏng trên lại được chi tiết thành sản phẩm hỏng trong định mức (doanh nghiệp dự kiến sẽ xảy ra trong sản xuất) và sản phẩm hỏng ngoài định mức (sản phẩm hỏng ngoài dự kiến của nhà sản xuất). Sản phẩm hỏng trong định mức được hạch toán trực tiếp vào giá vốn hàng bán hay chi phí khác. Còn thiệt hại của sản phẩm hỏng ngoài định mức được xem là khoản phí tổn thời kỳ phải trừ vào thu nhập. Toàn bộ giá trị thiệt hại được theo dõi riêng trên tài khoản 1381 "tài sản thiếu cho xử lý" (chi tiết sản phẩm hỏng ngoài định mức) Hạch toán thiệt hại sản phẩm hỏng trong định mức Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Nợ TK632,811 Có TK liên quan(152,153,155,334,331 ) Hạch toán sản phẩm hỏng ngoài định mức Xác định giá trị thiệt hại Nợ TK1381: Có TK liên quan(152,153,155,334,154 ) Sử lý giá trị thiệt hại Nợ TK 632,415,1388 CóTK 1381: Sơ đồ 1.6: Sơ đồ hạch toán thiệt hại về sản phẩm hỏng ngoài định mức TK 152, 153, 334, TK 1381 TK 632,415 338, 241 Giá trị thiệt hại thực sản phẩm Chi phí sửa chữa sản phẩm hỏng ngoài định mức hỏng có thể sửa chữa được TK 154,155,157,632 TK 1388,152. Giá trị sản phẩm hỏng không Gía trị phế liệu thu hồi và các sửa chữa được khoản bồi thường 1.2.4.2. Thiệt hại ngừng sản xuất Trong thời gian ngừng sản xuất vì những nguyên nhân chủ quan hoặc khách quan (thiên tai dịch hoạ, thiếu nguyên vật liệu.) các doanh nghiệp vẫn phải bỏ ra một số khoản chi phí để duy trì hoạt động như tiền công lao động, khấu hao TSCĐ chi phí bảo dưỡng đó được coi là những thiệt hại khi ngừng sản xuất. Những thiệt hại ngừng sản xuất theo kế hoạch dự kiến và ngừng sản xuất bất thường. Đối với những khoản chi phí ngừng sản xuất. Theo dự kiến, kế toán sử dụng tài khoản 335 (Chi phí phải trả) để theo dõi. Còn những khoản chi phí ngừng sản xuất bất thường được kế toán theo dõi riêng trên tài khoản 1381(Chi Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp tiết thiệt hại ngừng sản xuất). Cuối kỳ sau khi đi phần thu thu hồi (nếu có do bồi thường) giá trị thiệt hại thực tế sẽ được tính vào giá vốn hàng bán, hay chi phí khác Hạch toán thiệt hại ngừng sản xuất theo kế hoạch hay dự kiến Định kỳ trích trước chi phí phải trả theo kế hoạch Nợ TK 627,622 Có TK 335(chi tiết từng khoản):- Trích trước chi phí phải trả Khi phát sinh chi phí phải trả trong kỳ Nợ TK 335: Nợ TK133: Thuế gia trị gia tăng(nếu có) CóTK liên quan(331,241,111,112,152 ) Cách hạch toán thiệt hại ngừng sản xuất ngoài kế hoạch giống như phần cách hạch toán sản phẩm hỏng ngoài định mức Sơ đồ 1.7: Sơ đồ hạch toán thiệt hại ngừng sản xuất ngoài kế hoạch TK 334,338,152,214. TK 1381 TK 632,415. Tập hợp chi phí chi ra trong Thiệt hại về thời gian ngừng sản xuất ngừng sản xuất ngoài kế hoạch TK 1388, 111 Giá thu bồi thường gây ra ngừng sản xuất của cá nhân tập thể ngừng sản xuất 1.3. Tính giá thành sản xuất sản phẩm 1.3.1. Đối tượng tính giá thành sản xuất sản phẩm Đối tượng tính giá thành là việc xác định sản phẩm ,bán thành phẩm, công việc, lao vụ nhất định đòi hỏi tính giá thành một đơn vị. Đối tượng đó có thể là sản phẩm cuối cùng của quá trình sản xuất hay đang trên dây chuyền sản xuất. Khi tính giá thành sản phẩm, dịch vụ, lao vụ đòi hỏi phải xác định đối tượng tính giá thành phải căn cứ vào tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp loại sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp sản xuất .Mà thực hiện xác định đối tượng tính giá thành cho phù hợp với thực tế của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp sản xuất sản phẩm có tính đơn chiếc thì đối tượng tính giá thành là từng sản phẩm, dịch vụ hoàn thành. Nếu sản xuất chế tạo hàng loạt thì đối tượng tính giá thành là từng loại sản phẩm hoặc hoạt động dịch vụ đã hoàn thành. Mặt khác, khi xác định đối tượng tính giá thành còn phải căn cứ vào quy trình công nghệ sản xuất của doanh nghiệp. Nếu quy trình sản xuất giản đơn thì đối tượng tính giá thành là loại sản phẩm hoàn thành ở cuối quy trình công nghệ. Nếu quy trình sản xuất phức tạp liên tục thì đối tượng tính giá thành có thể là nửa thành phẩm ở từng giai đoạn và thành phẩm ở giai đoạn cuối cùng đã hoàn thành. Xác định đối tượng giá thành đúng, phù hợp với điều kiện, đặc điểm sản xuất của doanh nghiệp giúp cho kế toán mở sổ kế toán, các bảng tính giá và giá thành sản phẩm theo từng đối tượng cần quản lý và kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch giá thành sản phẩm có hiệu quả. 1.3.2. Phương pháp tính giá thành sản xuất sản phẩm 1.3.2.1. Phương pháp trực tiếp. Phương pháp này được áp dụng trong các doanh nghiệp thuộc loại hình sản xuất giản đơn số lượng mặt hàng ít, sản xuất với khối lượng lớn và chu kỳ sản xuất ngắn như các nhà máy điện, nước các doanh nghiệp khai thác (quặng,than ) Giá thành sản phẩm được tính bằng cách trực tiếp lấy tổng số chi phí sản xuất cộng (+) hoặc trừ (-) số chênh lệch giữa giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ so với cuối kỳ chia cho số lượng sản phẩm hoàn thành được thể hiện theo công thức dưới đây: Z = Dđk + C - Dck Z Zđv = Qht Dđk, Dck: Chi phí sản phẩm dở dang đầu kỳ và cuối kỳ C: Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Z, Zđv: Tổng giá thành và giá thành đơn vị theo từng loại Qht: Số lượng sản phẩm hoàn thành 1.3.2.2. Phương pháp tổng cộng chi phí Phương pháp này được áp dụng với các doanh nghiệp mà quá trình sản xuất sản phẩm được thực hiện ở nhiều bộ phận sản xuất, nhiều giai đoạn công nghệ như trong các doanh nghiệp khai thác ,dệt, nhuộm, cơ khí chế tạo máy, may mặc. Giá thành sản phẩm được xác định bằng cách cộng chi phí sản xuất của các bộ phận chi tiết sản phẩm hay tổng chi phí sản xuất của các giai đoạn, bộ phận sản xuất tạo nên thành phẩm. Giá thành thành phẩm = Z1 + Z2 + Z3+.+ Zn Z1, Z2 Zn là giá thành hay tổng chi phí sản xuất của giai đoạn hoặc bộ phận 1, 2.n 1.3.2.3. Phương pháp hệ số Phương pháp này được áp dụng trong những doanh nghiệp mà trong cùng một quá trình sản xuất cùng sử dụng một thứ nguyên liệu và một lượng lao động nhưng thu được đồng thời nhiều loại sản phẩm khác nhau vậy chi phí không hạch toán riêng cho từng loại sản phẩm được mà phải hạch toán chung cho cả quá trình sản xuất. Phương pháp này kế toán căn cứ vào hệ số quy đổi để quy các loại sản phẩm về sản phẩm gốc, từ đó dựa vào tổng chi phí liên quan đến giá thành các loại sản phẩm đã tập hợp để tính ra giá thành sản phẩm gốc và giá thành từng loại sản phẩm. Giá thành đơn vị Tổng giá thành sản xuất của các loại sản phẩm = sản phẩm gốc(Zoi) Tổng số sản phẩm gốc quy đổi(Q0) Giá thành đơn vị Giá thành đơn vị Hệ số quy đổi = x sản phẩm i (Zi ) sản phẩm gốc (Zoi) sản phẩm i (Hi ) n Trong đó Q0 =  Qi x Hi i 1 Qi: Là số lượng sản phẩm thứ i chưa quy đổi Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Tổng giá thành Tổng chi phí Giá tri sản Giá tri sản phẩm sản xuất của các = + Sản xuất phát - phẩm dở dở dang đầu kỳ loại sản phẩm sinh trong kỳ dang cuối kỳ 1.3.2.4. Phương pháp tỷ lệ Phương pháp này áp dụng trong các doanh nghiệp sản xuất nhiều loại sản phẩm có quy cách phẩm chất khác nhau như may mặc, dệt kim, đóng giày, cơ khí chế tạo (dụng cụ, phụ tùng.). Để giảm bớt khối lượng hạch toán, kế toán thường tiến hành tập hợp chi phí sản xuất theo nhóm sản phẩm cùng loại. Căn cứ vào tỷ lệ chi phí giữa chi phí sản xuất thực tế với chi phí sản xuất kế hoạch (hoặc định mức) kế toán sẽ tính ra giá thành đơn vị và tổng giá thành sản phẩm từng loại. Giá thành kế hoạch Giá thành thực tế dịch Tỷ lệ = hoặc định mức x vụ sản phẩm từng loại chi phí đơn vị sản phẩm từng loại Tổng giá thành thực tế của tất cả sản phẩm Tỷ lệ chi phí = x 100 Tổng giá thành kế hoạch (hoặc định mức) của tất cả sản phẩm 1.3.2.5. Phương pháp loại trừ giá trị sản phẩm phụ Phương pháp này được áp dụng trong các doanh nghiệp mà trong cùng một quá trình sản xuất, bên cạnh các sản phẩm chính thu được còn có thể thu được các sản phẩm phụ như các doanh nghiệp mía đường, bia. Để tính giá trị sản phẩm chính kế toán phải loại trừ giá trị sản phẩm phụ khỏi tổng chi phí sản xuất sản phẩm. Tổng giá Giá trị sản Tổng chi phí Giá trị sản Giá tri sản thánh sản = xuất chính + sản xuất phát - phẩm phụ - phẩm chính phẩm chính dở dang đầu kỳ sinh trong kỳ thu hồi dở dang cuối kỳ 1.3.2.6.Phương pháp liên hợp Phương pháp này áp dụng trong những doanh nghiệp có tổ chức sản xuất, tính chất quy trình đỏi hỏi việc tính giá thành phải kết hợp nhiều phương pháp Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp khác nhau như các doanh nghiệp sản xuất hoá chất, dệt kim. kế toán có thể kết hợp phương pháp trực tiếp với phương pháp tổng cộng chi phí, phương pháp tỷ lệ với phương pháp tính cộng chi phí, phương pháp hệ số với loại trừ giá trị sản phẩm phụ. 1.3.2.7.Phương pháp tính giá thành theo đơn đặt hàng Phương pháp này áp dụng trong trường hợp doanh nghiệp sản xuất theo đơn đặt hàng,kế toán tiến hành tập hợp chi phí theo từng đơn đặt hàng.Đối tượng tính giá thành sản phẩm là sản phẩm của từng đơn đặt hàng.Việc tính giá thành này chỉ được tiến hành khi đơn đặt hàng hoàn thành ,đối với những đơn đặt hàng đến kỳ báo cáo chưa hoàn thành,thì toàn bộ chi phí tập hợp được theo đơn đó coi là sản phẩm dở dang cuối kỳ chuyển kỳ sau. 1.3.2.8. Phương pháp tính giá thành phân bước Thường áp dụng trong các doanh nghiệp có quy trình công nghệ phức tạp,sản phẩm sản xuất qua nhiều giai đoạn chế biến ,liên tục,đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là từng giai đoạn,còn đối tượng tính giá thành có thể là bán thành phẩm ở từng giai đoạn và sản phẩm hoàn thành ở giai đoạn cuối cùng,phương pháp này được chia thành hai phương pháp cụ thể sau: * Phương pháp tính giá thành phân bước theo phương án hạch toán có bán thành phẩm. Công thức tính Z1= Dđk1 +C1- Dck1 Z2 = Dđk2 +Z1 + C2 – Dck2 Zht = Dđkn + Cn + Zn-1 - Dckn Z1,Z2 Zht:Tổng giá thành của các giai đoạn 1,2 giai đoạn hoàn thành C1,C2 Cn:Tổng chi phí tập hợp ở các giai đoạn 1,2 n Dđk1,Dđk2 Dđkn :Giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ ở giai đoạn 1,2 n Dck1,Dck2 Dckn :Giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ ở giai đoạn 1,2 n * Phương pháp tính giá thành phân bước theo phương án hạch toán không có bán thành phẩm. Phương pháp này áp dụng trong doanh nghiệp có quy trình công nghệ sản xuất phức tạp kiểu song song.Theo phương án này ,kế toán không cần tính gía Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp thành bán thành phẩm hoàn thành trong từng giai đoạn mà chỉ tính giá thành thành phẩm hoàn thành bằng cáchtổng hợp chi phí nguyên,vật liệu chính và các chi phí chế biến khác trong các giai đoạn công nghệ. 1.4. Hình thức sổ kế toán. Sổ kế toán dùng để ghi chép tập hợp chi phí sản xuất gồm hai hệ thống sổ. - Sổ kế toán tổng hợp: được mở cho tài khoản tổng hợp, tuỳ theo hình thức kế toán mà doanh nghiệp áp dụng mà có các sổ kế toán khác nhau. - Sổ kế toán chi tiết: Sổ được mở để phản ánh chi tiết một đối tượng cụ thể. Mẫu sổ chi tiết tuỳ theo đặc điểm sản phẩm, quy trình công nghệ của doanh nghiệp mà được mở và thiết kế cho phù hợp cho việc theo dõi chi tiết từng khoản mục chi phí theo từng đối tượng tập hợp chi phí. Tuỳ theo mô hình doanh nghiệp, đặc điểm sản xuất, yêu cầu quản lý mà kế toán có thể áp dụng một trong các hình thức sau: Hình thức nhật ký chung Hình thức nhật ký sổ cái Hình thức nhật ký chứng từ Hình thức chứng từ ghi sổ * Đối với hình thức nhật ký chung được thể hiện qua sơ đồ sau: Sơ đồ 1.8: Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký chung Chứng từ gốc Sổ nhật ký Sổ Sổ, thẻ kế toán đặc biệt nhật ký chung chi tiết Sổ cái Bảng tổng hợp chi tiết Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp * Đối với hình thức Nhật ký Sổ cái được thể hiện qua sơ đồ sau: Sơ đồ 1.9: Sơ đồ trình tự ghi sổ hình thức nhật ký sổ cái Chứng từ gốc Sổ quỹ Bảng tổng Sổ, thẻ hợp chứng kế toán từ gốc chi tiết Nhật ký Bảng tổng hợp Sổ cái chi tiết Báo cáo tài chính * Đối với hình thức Nhật ký chứng từ được thể hiện qua sơ đồ sau: Sơ đồ 1.10: Sơ đồ trình tự ghi sổ theo hình thức Nhật ký chứng từ Chứng từ gốc và các bảng phân bổ Bảng kê Nhật ký chứng từ Sổ, thẻ kế toán chi tiết Sổ cái Bảng tổng hợp chi tiết Báo cáo tài chính Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp * Đối với hình thức Chứng từ ghi sổ được thể hiện qua sơ đồ sau: Sơ đồ 1.11: Sơ đồ trình tự ghi sổ theo hình thức chứng từ ghi sổ Chứng từ gốc Sổ quỹ Bảng tổng Sổ, thẻ hợp chứng kế toán từ gốc chi tiết Sổ đăng ký chứng từ Chứng từ ghi sổ ghi sổ Sổ cái Bảng tổng hợp chi tiết Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính ghi hàng ngày ghi cuối tháng hoặc định kỳ Quan hệ đối chiếu, kiểm tra Việc lựa chọn các hình thức tổ chức sổ kế toán có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác kế toán. Lựa chọn đúng hình thức kế toán sẽ góp phần nâng cao chất lượng thông tin kế toán. trong điều kiện ứng dụng máy tính vào công tác kế toán. Tuỳ thuộc vào yêu cầu của doanh nghiệp mà phần mềm kế toán được xây dựng và cài đặt hệ thống sổ kế toán tổng hợp tương ứng với hình thức kế toán doanh nghiệp phù hợp với chế độ sổ kế toán quy định. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Phần II Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần xi măng tiên sơn hà tây 2.1.Khái quát chung về Công ty cổ phần Xi măng Tiên sơn hà tây 2.1.1.Lịch sử hình thành và chức năng của Công ty 2.1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây có trụ sở và nhà máy sản xuất thuộc xã Hồng Quang huyện ứng Hoà, tỉnh Hà Tây, nằm cuối quốc lộ 22 đường đi Hà Đông - Đục Khê. Cách trung tâm Hà Nội khoảng 50 km. Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây là một đơn vị kinh tế hạch toán độc lập được thành lập vào ngày 26/12/2004 trực thuộc Sở Xây dựng Hà Tây. Tiền thân là Công ty Xi măng Tiên Sơn được UBND tỉnh Hà Tây thành lập theo Quyết định số 593/QĐ-UB ngày 24/10/1995 của UBND tỉnh, trên cơ sở nâng cấp và đổi tên từ Xí nghiệp Xi măng đá Tiên Sơn. Xí nghiẹp xi măng đá Tiên Sơn thuộc Sở Xây dựng Hà Tây được thành lập từ tháng 2/1965. Đến năm 1978 được đổi tên là Xí nghiệp xi măng đá Tiên Sơn. Do thực hiện chủ trương của Nhà nước về phát triển xi măng địa phương. Xí nghiệp đã được đầu tư xây dựng một dây chuyền sản xuất xi măng lò đứng với công suất thiết kế là 10.000 tấn/năm. Toàn bộ dây chuyền sản xuất này đều do các xí nghiệp địa phương trong và ngoài tỉnh chế tạo và lắp đặt. Từ năm 1979-1992 quá trình vận hành sản xuất máy móc thường xuyên bị hỏng, năng suất chất lượng sản phẩm thấp, không đạt được công suất thiết kế Vì vậy đã làm cho xí nghiệp rơi vào tình trạng sản xuất kinh doanh bị thua lỗ, công nhân không có việc làm và đứng trước bờ vực của sự phá sản. Năm 1993 được sự cho phép của UBND tỉnh Hà Tây, xí nghiệp được nâng cấp đầu tư chiều sâu về máy móc thiết bị đồng bộ, cơ giới hoá nhập khẩu của Trung Quốc, đã nâng cấp công suất theo sản lượng thiết kế của xí nghiệp lên là 60.000 tấn/năm bằng nguồn vốn vay dài hạn của ngân hàng với tổng trị giá là 35 tỷ đồng. Đến tháng 6/1995 công trình được hoàn thành và đưa vào sản xuất. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Theo QĐ số 593/QĐ-UB ngày 24/10/1995 của UBND tỉnh Hà Tây, xí nghiệp xi măng đá Tiên Sơn đã được đổi tên là Công ty Xi măng Tiên Sơn Hà Tây với nhiệm vụ là sản xuất xi măng PC30 và khai thác chế biến đá. Năm 2003, công ty tiếp tục đầu tư nâng cấp toàn bộ dây chuyền sản xuất. Trong đó đã xây dựng mới 1 dây chuyền là nung clinhke nâng công suất nhà máy lên 150.000 tấn/năm. Thực hiện chủ trương của Nhà nước. Đó là việc chuyển đổi các DNNN thành công ty cổ phần. Ngày 26/12/2004, Công ty Cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây được thành lập trên cơ sở là Công ty Xi măng Tiên Sơn Hà Tây. Cùng với sự đổi mới và nỗ lực của ban quản lý công ty. Đội ngũ CBCNV công ty không ngừng đoàn kết gắn bó nâng cao tay nghề để sản xuất ra những sản phẩm ngày càng có chất lượng cao. Từng bước hạ giá thành đáp ứng nhu cầu ngày càng phát triển và đa dạng của khách hàng. Kết quả sản xuất qua các năm đã đánh giá từng bước tăng trưởng và phát triển của Công ty Cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây.Trong những năm gần đây doanh thu của Công ty tăng lên 54489trđ(2002),67766trđ(2003),81780trđ(2004)và lợi nhuận cũng liên tục tăng lên từ 4574trđ(2002),2917trđ(2003),3397trđ(2004). 2.1.1.2.Chức năng nhiệm vụ của Công ty. Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây được thành lập với chức năng là sản xuất xi măng PC30 theo tiêu chuẩn Việt Nam(TCVN 6260-1997) và theo tiêu chuẩn chất lượng ISO 9001:2000. 2.1.1.3.Tình hình tài chính kinh doanh của Công ty. Tình hình tài chính kinh doanh của công ty đã có nhiều tiến triển. Công ty đã ngày càng từng bước tự chủ về tài chính trong hoạt động sản xuất kinh doanh, nguồn vốn chủ sở hữu đã ngày càng được bổ sung từ hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, giúp công ty đã không ngừng tự chủ trong hoạt động sản xuất kinh doanh và cạnh tranh có hiệu quả trên thị trường. Tổng vốn phục vụ cho sản xuất kinh doanh đã không ngừng tăng lên 65765482nghìn đồng(2002),11571555 nghìn đồng(2003),12495345nghìn đồng(2004). 2.1.2. Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh của Công ty 2.1.2.1. Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh của Công ty Là công ty sản xuất sản phẩm xi măng, hoạt động theo hình thức tập trung. Công ty cổ phần xi măng Tiên Sơn Hà Tây có số lao động hiện nay là 570 người, Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp sản phẩm sản xuất chính là xi măng PC30. Lực lượng lao động của công ty được chia làm 3 khối chính: Bộ phận quản lý: Bao gồm các phòng ban, các quản đốc, phó quản đốc, tổ trưởng phân xưởng (có 32 người). Bộ phận sản xuất: Công nhân sản xuất các phân xưởng, các tổ phục vụ (có 513 người). Bộ phận tiêu thụ: Bao gồm lực lượng ở các văn phòng đại diện (có 25 người), các trung tâm tiêu thụ. Trong đó công nhân sản xuất trực tiếp có 505 người được chia thành 4 phân xưởng. Phân xưởng nghiền liệu: Đảm nhận từ việc khai thác đá, đập đá, trộn với phụ gia, khoáng hoá đổ vào silô, sau băng tải xích, gầu tải. Nạp nhiên liệu vận hành lò sấy, sấy và thực hiện việc quản lý bảo dưỡng sửa chữa máy móc, trang thiết bị của phân xưởng mình. Phân xưởng nung clinhke: thực hiện chịu trách nhiệm điều khiển lò nung và việc quản lý vận hành bảo dưỡng toàn bộ máy móc thiết bị của phân xưởng mình, vận hành máy nghiền, và hệ thống máy hút bụi của lò nung. Phân xưởng nghiền xi măng: đảm nhận chịu trách nhiệm vận hành máy nghiền xi măng có nhiệm vụ nghiền nhỏ xi măng. Đồng thời đảm nhận việc xả clinhke, xúc chuyển clinhke. Phân xưởng thành phẩm: Thực hiện việc đóng bao, nhập kho, cùng với chuyên gia công sản xuất vỏ bao xi măng phục vụ cho việc đóng bao xi măng. Ngoài ra công ty còn có tổ cơ điện nhằm tổ chức vận hành an toàn hệ thống cung cấp điện, nước của công ty, đảm bảo cung cấp đầy đủ, thường xuyên, liên tục các yếu tố về điện nước nhằm phục vụ tốt cho quá trình sản xuất để sản phẩm đạt chất lượng cao. 2.1.2.2. Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất. Xi măng là một trong những nguyên vật liệu chính có thể nói là rất quan trọng của ngành xây dựng. Dây chuyền sản xuất xi măng của công ty được xây dựng theo công nghệ xi măng lò đứng, cơ khí hoá đồng bộ và một phần tự động Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp hoá. Quy trình công nghệ sản xuất của nhà máy là một quy trình phức tạp, được chế biến liên tục, công suất thiết kế khoảng 150.000 tấn xi măng/năm. Sau là sơ đồ quy trình công nghệ sản xuất xi măng PC30 của Công ty cổ phần xi măng Tiên Sơn Hà Tây.(trang sau) Qua sơ đồ ta thấy đặc điểm sản xuất của nhà máy là khép kín, các công đoạn của việc sản xuất xi măng chủ yếu trải qua 4 giai đoạn sau: Giai đoạn 1: Nguyên liệu, nhiên liệu chính để sản xuất xi măng và quy trình gia công phối liệu. Đá vôi, đất sét, than, quặng sắt, cát non, phụ gia điều chỉnh và phụ gia khoáng hoá sau sau khi được gia công đập nhỏ, sấy khô để đạt kích thước về cỡ hạt và độ ẩm, chúng được phối hợp theo yêu cầu phối liệu và được nghiền trong máy nghiền theo chu trình khép kín. Sau đó qua máy phân ly để tuyển minh. Hỗn hợp bột liệu có độ mịn đạt yêu cầu kỹ thuật được chuyển đến các si lô chứa, nhờ hệ thống cơ lọc hỗn hợp vật liệu được đồng nhất hoá hiện đại đạt yêu cầu cung cấp cho giai đoạn nung. Giai đoạn 2: Nung tạo thành clinhke Hỗn hợp bột liệu đồng nhất được định lượng cho vào máy trộn ẩm. Sau đó cung cấp cho máy vê viên, và đưa vào lò nung để tạo hỗn hợp bột liệu thực hiện các phản ứng hoá lý để hình thành clinhke ra lò dạng cục màu đen, kết phối tốt, có độ đặc chắc và được chuyển vào các si lô chứa clinhke. Giai đoạn 3: Quá trình nghiền xi măng Clinhke thạch cao, phụ gia hoạt tính được cân băng điện tử định lượng, theo tỷ lệ đã tính và đưa vào máy nghiền theo chu trình kín. Sau đó đưa lên máy phân ly để tuyển độ mịn. Bột xi măng đạt độ mịn theo yêu cầu kỹ thuật được chuyển vào các si lô chứa xi măng. Giai đoạn 4: Đóng bao xi măng Xi măng được chuyển đến máy đóng bao, xếp thành từng lô và nhập kho. Sau khi kiểm tra cơ lý toàn phần theo tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam 6260- 1997, đạt yêu cầu mới được nghiệm thu để xuất kho. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Sơ đồ 2.1:Sơ đồ quy trình công nghệ sản xuất xi măng PC30 của công ty Đá vôi, đá mạt, Than, đất sét, phụ gia, khoáng quặng sắt, hoá cát non Máy hút bụi Đập Sấy Si lô 1,2 Máy hút bụi Si lô 3,4,5 Hệ thống cân bằngbăng định lượnglượng Nghiền liệu 1+2 Phân ly 1+2 Si lô 6, 7, 8 Si lô 6, 7, 8 Đá mỡ, xỉ xốp Thạch cao Thái Nguyên, phụ gia Trộn nhỏ 1+2 Vê viên 1+2 Nung 1+2 Đập nạp Si lô 9, 10, 11 Máy hút bụi Si lô 12, 13 Hệ thống cân băng định lượng 3 + 4 Phân ly 3+4 Si lô 14, 15, 16 Đóng bao Nhập kho Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp 2.1.2.3. Bộ máy tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh . . Một trong những nhân tố có tính chất quyết định đến năng suất chất lượng sản phẩm là lao động. Nhận thức được tầm quan trọng đó, công ty không ngừng nâng cao chất lượng lao động. Công ty đã thường xuyên tổ chức gửi đi đào tạo và đào tạo lại đội ngũ CBCNV, cùng với bổ xung những lao động mới có trình độ, kỹ thuật cao, thực hiện việc sắp xếp lại tổ chức, bố trí lại công việc để phù hợp với năng lực, trình độ của từng cá nhân, tổ chức trên quan điểm chuyên môn hoá cao. Tổng số lao động của công ty là 570 người trong đó 48 người có trình độ đại học, 22 người có trình độ cao đẳng, 116 người có trình độ trung cấp, 253 người có trình độ sơ cấp, 131 người có trình độ dưới sơ cấp. Chức năng của từng bộ phận trong bộ máy tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh của công ty cụ thể là: Hội đồng quản trị: Gồm 5 thành viên đại diện cho các cổ đông quyết định nhiều chính sách quan trọng theo các nguyên tắc đã được quy định tại điều lệ hoạt động của công ty và theo quy định của pháp luật, đồng thời chịu trách nhiệm cao nhất trước công ty. Ban kiểm soát: Gồm 3 thành viên, chịu trách nhiệm chủ yếu theo dõi toàn bộ hoạt động của công ty, đảm bảo để công ty hoạt động theo đúng quy định của pháp luật và đảm bảo quyền lợi cho các cổ đông. Giám đốc: Là người đại diện hợp pháp của công ty trước pháp luật, là người điều hành, chỉ đạo các hoạt động của công ty, đề ra các kế hoạch hoạt động sản xuất kinh doanh, chịu trách nhiệm về các hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty theo các phương án đã được phê duyệt, phê duyệt các đề án kinh tế kỹ thuật. Phân công và giao nhiệm vụ cho các phó giám đốc, các trưởng phòng ban. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Sơ đồ 2.2:Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý sản xuất của Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây Đại hội đồng cổ đông Ban kiểm soát Hội đồng quản trị Giám đốc Phó Giám đốc phụ Phó Giám đốc phụ trách kỹ thuật trách kinh doanh Phòng Phòng Các Tổ Phòng Phòng Phòng Các Kỹ Kỹ phân Cơ Tổ chức Tài vụ Kế văn thuật thuật xưởng điện hành hoạch phòng công cơ điện sản xuất chính vật tư đại diện nghệ Phân Phân Phân Phân xưởng xưởng xưởng xưởng VPĐD VPĐD nghiền nung nghiền thành ở Hà ở Hà liệu Clinhke xi măng phẩm Đông Nội Phó giám đốc phụ trách kinh doanh: Là người giúp giám đốc, tham mưu, soạn thảo những phương án chiến lược sản xuất kinh doanh thay mặt giám đốc phụ trách giải quyết những công việc được giám đốc uỷ quyền. Trực tiếp chỉ đạo đôn đốc các bộ phận kinh doanh tiêu thụ sản phẩm. Tổ chức nghiên cứu mở rộng thị trường, nắm bắt nhu cầu thị trường để điều tiết bán sản phẩm cho hợp lý. Trực tiếp chỉ đạo các hoạt động của phòng tổ chức hành chính theo sự phân công của giám đốc. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Phó giám đốc phụ trách kỹ thuật: Là người chỉ đạo việc xây dựng, rà soát các định mức vật tư, lao động. Trực tiếp chỉ đạo công tác kỹ thuật trong công ty, thẩm xét các phương án kỹ thuật, cũng như các tiêu chuẩn kỹ thuật, các nhà cung ứng vật tư đầu vào và các loại vật tư đầu vào trước khi trình giám đốc phê duyệt Thực hiện giải quyết các công việc do giám đốc uỷ quyền. Các phòng ban của công ty. Phòng Tổ chức hành chính: Thực hiện việc tổ chức quản lý nhân sự của công ty. Chịu trách nhiệm quản lý về nguồn nhân lực, tham mưu cho giám đốc về các chính sách phát triển nguồn nhân lực cũng như trong việc đào tạo, đào tạo lại, tuyển dụng bổ xung cho các bộ phận quản lý sản xuất của công ty. Lập kế hoạch lao động và tiền lương dựa trên cơ sở định mức lao động và các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật của công ty, cung cấp và lưu trữ các loại tài liệu, hồ sơ của công ty, phòng có 4 người. Phòng Tài vụ: Giúp giám đốc trong việc thực hiện quản lý toàn bộ vốn công ty. Thực thi các chính sách chế độ, kiểm tra ghi chép và giám sát mọi tình hình biến động về tài chính của công ty, thường xuyên hạch toán, thanh toán công nợ, tăng cường quản lý vốn, xây dựng bảo toàn và phát triển vốn. Chịu trách nhiệm trước giám đốc và cơ quan chức năng về các số liệu báo cáo của mình. lập kế hoạch tài chính cho các năm, quý, tháng và đồng thời tính toán lỗ lãi, lập các báo cáo tài chính, tờ khai thuế, quyết toán thuế, quyết toán tài chính trước giám đốc và cơ quan chức năng. Trả lương cho CBCNV đúng chế độ. Đảm bảo các nguyên tắc tài chính kế toán. Lưu trữ các chứng từ sổ sách có liên quan đến các nghiệp vụ kinh tế phát sinh của công ty, phòng có 6 người. Phòng kế hoạch vật tư: Chịu trách nhiệm lập kế hoạch, xây dựng các định mức vật tư chủ yếu, lập kế hoạch sản xuất cho toàn công ty. Tổ chức kiểm tra giám sát việc thực hiện kế hoạch sau khi được phê duyệt. Tổ chức việc cung ứng vật tư theo yêu cầu sản xuất đảm bảo về số lượng cũng như chất lượng. Lập báo cáo về tình hình sử dụng cung ứng, tiêu thụ vận chuyển vật tư, hàng hoá trong công ty,phòng có 2 người. Phòng kỹ thuật công nghệ: Chịu trách nhiệm kiểm tra đánh giá chất lượng đầu vào từ khâu nhập nguyên liệu cho đến kiểm tra đánh giá chất lượng đầu ra Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp của sản phẩm hàng hoá. Thực hiện việc kiểm tra giám sát chất lượng, quy cách của sản phẩm hàng hoá. Tính toán và thẩm xét các định mức tiêu hao, các định mức kinh tế kỹ thuật và kiểm tra giám sát việc thực hiện sau khi được phê duyệt, phòng có 8 người. Phòng kỹ thuật cơ điện: Là bộ phận chịu trách nhiệm trước ban giám đốc về việc nhập các thiết bị, máy móc phục vụ cho sản xuất. Có trách nhiệm giám sát về kỹ thuật của các máy móc, thiết bị trong toàn bộ dây chuyền sản xuất. Lập kế hoạch bảo dưỡng, sửa chữa máy móc, thiết bị. Báo cáo ban giám đốc kịp thời những biến động bất thường về máy móc thiết bị trong dây chuyền sản xuất, phòng có 4 người. Các phân xưởng sản xuất: Theo đặc điểm, quy trình công nghệ sản xuất xi măng được sản xuất qua nhiều bước. Nên đòi hỏi công ty phải tổ chức thành các phân xưởng, mỗi phân xưởng đảm nhận một số công đoạn nhất định. Hiện nay ở công ty được tổ chức thành 4 phân xưởng là phân xưởng nghiền liệu, phân xưởng nung clinhke, phân xưởng nghiền xi măng, phân xưởng thành phẩm, ngoài ra còn có tổ cơ điện. Công nhân trong các phân xưởng chịu sự quản lý của các quản đốc phân xưởng. Đồng thời tổ chức thực hiện kế hoạch sản xuất, bảo dưỡng, sửa chữa các trang thiết bị, hướng dẫn các thao tác vận hành đảm bảo trong sản xuất của phân xưởng, các phân xưởng có 518 người. 2.1.3.Đặc điểm tổ chức công tác kế toán tại công ty. 2.1.3.1.Tổ chức bộ máy kế toán tại công ty. Để phù hợp với điều kiện sản xuất kinh doanh. Công ty cổ phần xi măng Tiên Sơn Hà Tây đã áp dụng kiến thức tổ chức bộ máy kế toán tập trung. Theo hình thức này toàn bộ công tác kế toán trong công ty được tiến hành tập trung ở phòng tài vụ, các phân xưởng không tổ chức bộ máy kế toán riêng mà chỉ theo dõi, kiểm tra công tác hạch toán ban đầu ghi chép vào các sổ sấch, nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại phân xưởng Phòng tài vụ của công ty gồm 6 người các cán bộ trong phòng đều có trình độ Đại học mỗi người đảm nhận những nhiệm vụ khác nhau song có mối quan hệ rất chặt chẽ với nhau Được thể hiện bằng sơ đồ sau: Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Sơ đồ 2.3: Sơ đồ bộ máy kế toán của công ty Kế toán trưởng (kiêm kế toán TSCĐ) Kế toán phó (Kiêm kế toán thanh toán và ngân hàng) Kế toán Kế toán Kế toán tiền vật tư tổng hợp Thủ quỹ lương BHXH giá thành tiêu thụ Bộ máy kế toán của công ty dưới sự chỉ đạo trực tiếp của ban Giám đốc Chức năng nhiệm vụ của từng cán bộ trong phòng tài vụ: Kế toán trưởng: Là người chịu trách nhiệm dưới sự chỉ đạo của ban giám đốc công ty, là người quản lý và chịu trách nhiệm cao nhất trong phòng. Nhiệm vụ của kế toán trưởng là tổ chức điều hành công tác kế toán tài chính của công ty, thực hiện việc tổng hợp, phân tích các nhân tố có ảnh hưởng tới chi phí trong tháng so với định mức và đề xuất phương án giải quyết kế toán trưởng còn kiêm nhiệm vụ theo dõi tình hình tăng giảm TSCĐ, kế hoạch mua sắm, thanh lý TSCĐ, tính khấu hao, phân bổ khấu hao, xác định giá trị còn lại của TSCĐ ,xét duyệt các báo cáo tài chính để trình giám đốc ký duyệt. Thực hiện việc báo cáo thống kê và chịu trách nhiệm trước giám đốc và pháp luật về những số liệu và thông tin đã báo cáo. Phó phòng kế toán: là người giúp việc cho trưởng phòng có nhiệm vụ thay mặt trưởng phòng giải quyết các công việc khi trưởng phòng đi công tác được uỷ quyền. Bên cạnh đó phó phòng còn có nhiệm vụ thu chi tiền mặt theo dõi các khoản phải thu, phải trả khách hàng, hàng ngày hoặc định kỳ, theo dõi thuế GTGT đầu ra. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Kế toán tiền lương tiêu thụ: Có trách nhiệm tính lương cho cán bộ công nhân viên, theo dõi sản phẩm tiêu thụ, cũng như các khoản phải thu của khách hàng. Kế toán vật tư, BHXH: Có trách nhiệm theo dõi ghi chép việc xuất nhập vật tư cho các đối tượng sử dụng. Đồng thời theo dõi việc trích bảo hiểm XH, kinh phí công đoàn, và bảo hiểm y tế, của các công nhân viên trong công ty. Thủ quỹ: Có nhiệm vụ quản lý quỹ tiền mặt cập nhật các chứng từ thu chi hàng ngày, phát lương cho cán bộ công nhân viên, kiểm tra sự tăng giảm quỹ tiền mặt, lập báo cáo quỹ để chuyển cho kế toán thanh toán 2.1.3.2. Tổ chức bộ sổ kế toán của công ty. * Chế độ kế toán áp dụng: Công ty cổ phần xi măng Tiên Sơn Hà Tây áp dụng chế độ kế toán theo Quyết định số 1141/QĐ/TC/CĐKT ngày 1/11/1995 của Bộ trưởng Bộ Tài Chính. Hình thức ghi sổ được áp dụng tại công ty là hình thức nhật ký chung. Ngoài ra công ty đã đầu tư hệ thống máy vi tính và hệ thống phần mềm kế toán trang bị cho phòng tài vụ góp phần tạo thuận lợi cho việc xử lý và lưu trữ thông tin trong công tác kế toán. Theo hình thức nhật ký chung hệ thống sổ kế toán công ty sử dụng bao gồm 2 loại sổ đó là sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết được mở cho các tài khoản cấp I được theo dõi chi tiết theo yêu cầu quản lý của công ty. Đây là hình thức rất thuận tiện cho việc áp dụng trong kế toán máy. Hiện nay công ty đang áp dụng kế toán máy cho các công tác kế toán vì thế công việc được thuận tiện rất nhiều. *Tổ chức vận dụng hệ thống sổ sách trong công ty. Các loại sổ tổng hợp bao gồm: Sổ nhật ký chung Sổ cái Các loại sổ kế toán chi tiết bao gồm: Sổ tài sản cố định Sổ chi tiết nguyên vật liệu, sản phẩm hàng hoá Thẻ kho Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Sơ đồ 2.4 : Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chung Chứng từ gốc Sổ nhật ký đặc biệt Sổ nhật ký chung Sổ ,thẻ kế toán chi tiết Sổ cái Bảng tổng hợp chi tiết Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu kiểm tra vào cuối tháng Sổ chi phí sản xuất kinh doanh Thẻ tính tổng sản phẩm dịch vụ Sổ chi tiết chi phí trả trước, chi phí phải trả Sổ chi tiết gửi tiền vay Sổ chi tiết thanh toán với người bán, người mua Sổ chi tiết tiêu thụ Sổ chi tiết nguồn vốn kinh doanh Sổ chi tiết đầu tư chứng khoán * Tổ chức vận dụng hệ thống chứng từ trong Công ty Công ty cổ phần xi măng Tiên Sơn Hà Tây đang áp dụng chủ yếu các loại chứng từ theo quyết định số 1141QĐ/TC/CĐKT của Bộ trưởng Bộ Tài chính và hệ thống văn bản pháp luật và hệ thống các loại chứng từ do Nhà nước và Bộ Tài Chính ban hành. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp 2.2.Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây. 2.2.1.Hạch toán chi phí sản xuất 2.2.1.1.Đặc điểm chi phí sản xuất trong Công ty. Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn là một đơn vị hạch toán độc lập với dây chuyền công nghệ liên tục. Trong dây chuyền công nghệ quá trình sản xuất, là khép kín, phức tạp phải lần lượt trải qua các giai đoạn khi bắt đầu khai thác đá vôi sau đó được đưa vào nghiền cùng với đất sét, quặng sắt, phụ gia, khoáng hoá, than xỉ xốp sau đó đưa trộn ẩm vê viên và chuyển sang giai đoạn nung clinhke và tiếp tục chuyển sang giai đoạn nghiền xi măng, sau cùng chuyển sang giai đoạn đóng bao, nhập kho xi măng PC 30. Tại Công ty chi phí được tập hợp theo phân xưởng sản xuất. 2.2.1.2. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất Tại Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là từng phân xưởng sản xuất. Việc sản xuất được trải qua nhiều giai đoạn chế biến liên tiếp qua các phân xưởng. Phân xưởng nhiên liệu -> Phân xưởng nung clinhke -> Phân xưởng nghiền xi măng -> Phân xưởng thành phẩm. Đặc điểm tính chất của sản phẩm: Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn chỉ sản xuất một loại sản phẩm duy nhất là xi măng PC 30. Căn cứ vào yêu cầu và trình độ quản lý tại Công ty thì bộ máy kế toán của Công ty được tổ chức theo hình thức tập trung. Trình độ của các nhân viên kế toán là khá tốt cùng với được trang bị hệ thống máy vi tính do đó có thể hạch toán chi phí chi tiết từng phân xưởng một cách thuận lợi dễ dàng. 2.2.1.3. Kế toán chi phí sản xuất * Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm chi phí về nguyên vật liệu chính, nguyên vật liệu phụ, nhiên liệu. phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất sản phẩm tại Công ty. Nguyên vật liệu chính dùng để sản xuất xi măng tại Công ty là: Đá vôi, đất sét, quặng sắt. Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Nguyên vật liệu phụ là: Thạch cao, xỉ xốp, các loại phụ gia. Nhiên liệu dùng để sản xuất xi măng tại Công ty là: Dầu Diezen, than. Nhiều loại nguyên vật liệu trên được mua ngoài thông qua việc ký kết hợp đồng giữa các bên. * Đánh giá nguyên vật liệu nhập kho. - Nguyên vật liệu nhập kho được đánh giá theo giá vốn thực tế nhập kho cụ thể đối với nguyên vật liệu mua ngoài . Giá trị thực tế Chi phí Các khoản = Giá mua + - nhập kho thu mua giảm trừ - Trị giá nguyên vật liệu xuất kho được tính theo phương pháp bình quân gia quyền. Trị giá thực tế NVL Trị giá thực tế NVL Giá thực tế + tồn đầu tháng nhập trong tháng đơn vị = Số lượng nhập trong bình quân Số lượng tồn đầu tháng + tháng Trị giá NVL Số lượng Giá thực tế = x xuất dùng NVL xuất dùng đơn vị bình quân Việc tính giá đơn vị bình quân và trị giá nguyên vật liệu xuất dùng sẽ do phần mềm kế toán ACSOFT tự động tính khi có nghiệp vụ xuất nguyên vật liệu phát sinh. Kế toán sử dụng tài khoản 621 "Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp" để hạch toán. Đây là tài khoản đã được cài sẵn trong máy. Để quản lý chi tiết khoản chi phí này tới từng phân xưởng thì tại Công ty tài khoản 621 được mở chi tiết cho từng phân xưởng như sau: TK 62101 - Phân xưởng nghiền liệu TK 62102 - Phân xưởng nung clinhke TK 62103 - Phân xưởng nghiền xi măng TK 62104 - Phân xưởng thành phẩm Các chứng từ sử dụng cho việc nhập số liệu - Phiếu xuất kho vật liệu chi sản xuất Phiếu nhập kho vật liệu chưa dùng đến tại các phân xưởng Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp (Biểu số 2.1).Phiếu xuất kho Đơn vị Mẫu số: 02 – VT Địa chỉ Ban hành theo QĐ số 1141 - TC/QĐ/CĐKT ngày 1 tháng 11 năm 1995 của Bộ Tài chính Phiếu xuất kho Ngày 03 tháng 8 năm 2005 số: Họ tên người nhận hàng: Nợ TK 621 Lý do xuất kho: Phân xưởng nghiền liệu Có TK 152 Xuất tại kho: Anh Hải Tên, nhãn hiệu, Số lượng quy cách, phẩm Thành STT Mã số ĐVT Theo yêu Đơn giá chất vật tư sản Thực xuất tiền cầu phẩm hàng hoá A B C D 1 2 3 4 1 Xúât vật liệu nổ Kg 8 8 235.000 1880000 Cộng 1880000 Cộng thành tiền (bằng chữ): Một triệu tắm trăm tám mươi nghìn đồng chẵn. Xuất, ngày 03 tháng 8 năm 2005 Phụ trách bộ phận sử dụng Phụ trách cung tiêu Người nhận Thủ kho (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Hàng ngày kế toán nguyên vật liệu sẽ căn cứ vào những chứng từ hợp lý, hợp lệ để nhập vào máy sau đó dữ liệu sẽ được máy xử lý, kết chuyển sau vào sổ kế toán (sổ cái TK 621, sổ chi tiết TK 621, sổ nhật ký chung - Biểu số 2.2, 2.3. các bảng phân bổ có liên quan (Bảng phân bổ nguyên vật liệu) Căn cứ vào phiếu xuất kho kế toán tiến hành nhập số liệu vào máy. Kết thúc quá trình nhập số liệu tự động kết chuyển vào các sổ cái TK có liên quan (TK 621 - Biểu số 2.2 và Biểu số 2.3). Bảng phân bổ NVL (Bảng số 2.2) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp (Biểu số 2.2) sổ cái tài khoản 621 Từ ngày 1/8/2005 Đến ngày 31/8/2005 Dư đầu kỳ Ngày Số chứng từ Nội dung TK đ.ư Nợ Có 03/08/2005 1 Xuất vật liệu nổ cho PX nghiền liệu tháng 8/2005 1523 1880000 23/08/2005 50 Xuất vật liệu cho PX xi măng tháng 8/2005 1521 382434000 31/08/2005 TH1 Phân bổ chi phí VLTừ ngày 1/8/2005 dến ngày 31/8/2005 154 3070500111 Cộng số phát sinh 3070500111 3070500111 Dư cuối kỳ: 0 Ngày tháng năm 2005 Người lập biểu Kế toán trưởng Thủ trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp (Biểu số 2.3) sổ chi tiết tài khoản 621 62101 - Chi tiết phân xưởng nghiền liệu Từ ngày 1/8/2005 Đên ngày 31/8/2005 Dư đầu kỳ: 0 Ngày Số chứng từ Nội dung TK đ.ư Nợ Có 03/08/2005 1 Xuất vật liệu nổ cho PX nghiền liệu tháng 8/2005 1523 1880000 20/08/2005 49 Xuất vật liệu cho PX nghiền liệu tháng 8/2005 1521 382434856 31/08/2005 TH1 Phân bổ chi phí VL từ ngày 1/8/2005 đến ngày 31/8/2005 154 854002638 Cộng số phát sinh 854002638 854002638 Dư cuối kỳ: 0 Ngày tháng năm 2005 Người lập biểu Kế toán trưởng Thủ trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp (Bảng số 2.1) Bảng phân bổ nguyên vật liệu Từ ngày 1/8/2005 Đến ngày 31/8/2005 Đối tượng sử dụng Ghi có TK Ghi có TK Ghi có TK Ghi có TK Ghi có TK (TK ghi nợ) 1521 1522 1523 1524 1525 621- PX nghiền liệu 640501979 213500659 -PX lò nung clinhke 6203421 - Px nghiền xi măng 1614172583 403543145 - PX thành phẩm 192578324 Cộng TK621 2453456307 617043804 6272 - PX nghiền liệu 14764255 3198174 7118800 -PX lò nung clinhke 37421700 390405422 1418860 - Px nghiền xi măng 20088600 14818300 552020 - PX thành phẩm 1610900 290260 36612509 - Tổ cơ điện 2502957 6136600 2413800 13626252 Cộng TK6272 2502957 80022055 411125956 59328441 6418 - CPVLBH 0 0 0 875600 1676252 6422 - CPVLQL 0 0 0 0 0 Tổng 2453456307 619546761 80022055 412001556 61004693 Ngày tháng năm 2005 Người lập biểu Kế toán trưởng Thủ trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp (Biểu số 2.4) sổ nhật ký chung Từ ngày 1/8/2005 Đến ngày 31/8/2005 Số TK Stt Ngày chứng Nội dung PS nợ PS có ĐƯ từ Xuất vật liệu nổ cho PX 1103/08/2005 1 nghiền liệu tháng 8/2005 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 621 1880000 Nguyên vật liệu 152 1880000 17 04/08/2005 5 Xuất NVL cho PX nghiền liệu 8/2005 Chi phí sản xuất chung 627 7382128 Nguyên vật liệu 152 7382128 Xuất vật liệu cho PX lò nung 17812/08/2005 167 clinhke tháng 8/2005 Chi phí sản xuất chung 627 1718578 Nguyên vật liệu 152 1718578 P bổ CPVL từ ngày 1/8/2005 94531/08/2005 TH1 đến ngày 31/8/2005 Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang 154 3070500111 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 621 3070500111 Phân bổ CPNC từ ngày1/8/2005 94631/08/2005 TH2 đến ngày 31/8/2005 Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang 154 572748867 Chi phí nhân công trực tiếp 622 572748867 Phân bổ CPSXC từ ngày 1/8/2005 94731/08/2005 TH3 đến ngày 31/8/2005 Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang 154 1991410321 Chi phí sản xuất chung 627 1991410321 Tổng 50728252685 50728252685 Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp * Kế toán chi phí nhân công trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp bao gồm các khoản tiền lương, tiền lương phụ cấp, tiền làm thêm, các khoản trích theo lương phải trả cho công nhân sản xuất trong kỳ. Cũng như nhiều doanh nghiệp sản xuất khác, Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây cũng áp dụng hình thức trả lương cho công nhân sản xuất theo sản phẩm đây là hình thức trả lương có nhiều ưu điểm nó đảm bảo công bằng và khuyến khích người lao động làm việc, ai làm nhiều lương nhiều, ai làm ít lương ít, lương phải trả cho công nhân sản xuất trong kỳ được tính như sau: Số lượng sản phẩm Lương phải = x Đơn giá trả hoàn thành Ngoài được hưởng lương chính công nhân sản xuất còn được hưởng các khoản phụ cấp, các khoản tiền làm thêm giờ, thêm ca. Việc trả lương cho công nhân chia làm hai đợt: Đợt 1 vào ngày 16 trong tháng và đợt 2 vào cuối tháng. Kế toán tiền lương căn cứ vào bảng tổng hợp tiền lương phải trả cho công nhân sản xuất trong kỳ theo từng tổ, phân xưởng do bộ phận hành chính cung cấp, sau đó sử dụng số liệu này và tính ra các khoản trích theo lương như BHXH, BHYT, KPCĐ rồi sử dụng số liệu này để nhập vào máy các khoản trích theo lương được tính theo quy định của chế độ hiện hành. - Kinh phí công đoàn được trích 2% theo lương thực tế phải trả công nhân sản xuất. - BHXH là 20% theo lương cơ bản trong đó 15% tính vào chi phí trong kỳ còn lại 5% người công nhân phải chịu. - BHYT là 3% theo lương cơ bản trong đó 2% tính vào chi phí trong kỳ, 1% người công nhân phải chịu. Kế toán sử dụng TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp để hạch toán, tài khoản này cũng được mở chi tiết theo từng phân xưởng. TK 62201 - Phân xưởng nghiền liệu TK 62202 - Phân xưởng lò nung clinhke Tk 62203 - Phân xưởng nghiền xi măng TK 62204 - Phân xưởng thành phẩm Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Quy trình hạch toán Căn cứ vào bảng tính lương vào cuối tháng như tiền lương phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất ví dụ của phân xưởng nghiền liệu 142722766 đ, kế toán tiền lương nhập số liệu vào máy theo trình tự sau: Từ màn hình của phần mềm ACSOFT kế toán tiền lương vào mục kế toán chi tiết hiện-> kế toán khác -> kế toán khác VNĐ ->hiện ra màn hình nhập số liệu Ngày: 31/8/2005 Số CT: 215 Nội dung: Phân bổ tiền lương tháng 8/ 2005 TK nợ: 62201 (Chi tiết cho phân xưởng nghiền liệu) Tiền nợ: 142722766 TK có: 334 Tiền có: 142722766 Kết thúc nhấn nút (lưu) Sau đó kế toán tiền lương nhập tiếp dữ liệu về các khoản trích theo lương như BHXH, KPCĐ, BHYT theo định khoản như sau: Nợ TK 621 (Chi tiết theo từng phân xưởng) Có TK 3382, 3383, 3384 Căn cứ vào số liệu đã nhập máy tự động chuyển vào các sổ TK 622 (Biểu số 2.5 và 2.6), TK 334 và vào bảng phân bổ tiền lương và BHXH (Biểu số 2.2 ) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp (Biểu số 2.5) sổ cái tài khoản 622 Từ ngày 1/8/2005 Đến ngày 31/8/2005 Dư đầu kỳ: 0 Số chứng TK Ngày Nội dung Nợ Có từ ĐƯ 31/08/2005 TH2 Phân bổ chi phí NC từ ngày1/8/2005 đến ngày 31/8/2005 154 0 572748867 31/08/2005 215 Phân bổ tiền lương tháng 8/2005 3341 393225899 0 31/08/2005 216 Trích 2% KPCĐ tháng 8/2005 3382 4120455 0 31/08/2005 217 Bổ sung lương tháng 8/2005 3341 140378642 0 31/08/2005 218 Trích 15% BHXH tháng 8/2005 3383 30903416 0 31/08/2005 219 Trích 2% BHYT tháng 8/2005 3384 4120455 0 Cộng phát sinh 572748867 572748867 Dư cuối kỳ: 0 Ngày tháng năm 2005 Người lập biểu Kế toán trưởng Thủ trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp (Biểu số 2.6) sổ chi tiết tài khoản 622 62201 - Chi tiết phân xưởng nghiền liệu Từ ngày 1/8/2005 Đến ngày 31/8/2005 Dư đầu kỳ: 0 Ngày Số chứng từ Nội dung TK đ.ư Nợ Có 31/08/2005 TH2 Phân bổ chi phí NC từ ngày1/8/2005 đến ngày 31/8/2005 154 0 178750645 31/08/2005 215 Phân bổ tiền lương tháng 8/2005 3341 142722766 0 31/08/2005 216 Trích 2% KPCĐ tháng 8/2005 3382 1281816 0 31/08/2005 217 Bổ sung lương tháng 8/2005 3341 23850628 0 31/08/2005 218 Trích 15% BHXH tháng 8/2005 3383 9613619 0 31/08/2005 219 Trích 2% BHYT tháng 8/2005 3384 1281816 0 Cộng phát sinh 178750645 178750645 Dư cuối kỳ: 0 Ngày tháng năm 2005 Người lập biểu Kế toán trưởng Thủ trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp (Bảng số 2.2) bảng tính lương và bảo hiểm xã hội Từ ngày 1/8/2005 Đến ngày 31/8/2005 Ghi có TK 334 Đối tượng sử dụng TK338 - Phải trả công nhân viên Cộng (phải trả côngNV) TK3382 TK3383 TK3384 CộngTK338 TK622 PX Nghiền liệu 166573394 1281816 9613619 1281816 12177251 178750645 PX Nung clinhke 144772304 1117865 8383991 1117865 10619721 155392025 PX Nghiền xi măng 142368326 1104499 8283750 1104499 10492748 152861074 PX Thành phẩm 79890517 616275 4622056 616275 5854606 85745123 Cộng TK622 533604541 4120455 30903416 4120455 39144326 572748867 TK627 PX Nghiền liệu 174874700 1315885 9869140 1315885 12500910 187375610 PX Nung clinhke 105742470 780178 5851332 780178 7411688 113154158 PX Nghiền xi măng 69496283 512451 3843386 512451 4868288 74364571 PX Thành phẩm 11270087 81146 608598 81146 770890 12040977 Cộng TK627 361383540 2689660 20172456 2689660 25551776 386935316 TK6411 CPNC 7453845 570305 4277289 570305 5417899 12871744 TK6421 CPNVQL 123729546 932246 6991850 932246 8856342 132585888 Cộng 1026171472 8312666 62345011 8312666 78970343 1105141815 Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp Như vậy, ngày nay công việc kế toán có sự trợ giúp của hệ thống phần mềm kế toán đã làm giảm bớt các thao tác và công việc cho kế toán viên đồng thời giúp cho việc quản lý chi tiết tới từng đối tượng chịu chi phí cũng dễ dàng và thuận lợi hơn. * Kế toán chi phí sản xuất chung. Chi phí sản xuất chung là chi phí phục vụ cho công tác tổ chức quản lý sản xuất tại các phân xưởng, tổ sản xuất. Tại Công ty Cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây chi phí sản xuất chung bao gồm: Chi phí nhân viên quản lý phân xưởng Chi phí về vật liệu, công cụ dụng cụ dùng chung cho sản xuất Chi phí về khấu hao TSCĐ Chi phí dịch vụ mua ngoài Chi phí bằng tiền khác. *Kế toán chi phí nhân viên phân xưởng Chi phí nhân viên phân xưởng bao gồm các khoản tiền lương, phụ cấp, làm thêm và các khoản trích theo lương của nhân viên quản lý phân xưởng, như quản đốc, phó quản đốc tổ trưởng, thủ kho. Tại Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây, tiền lương trả cho nhân viên phân xưởng được tính theo lương sản phẩm. Tiền lương phải trả cho nhân viên phân xưởng trong kỳ: Tiền lương; phải trả = Số lượng sản phẩm; hoàn thành x Đơn giá Đơn giá sản phẩm được tính theo hệ số lương, tiền lương tối thiểu và sản lượng kế hoạch, sản lượng thực tế. Tài khoản sử dụng: TK 6271 - Chi phí nhân viên phân xưởng. Tài khoản này cũng được mở chi tiết theo từng phân xưởng. TK 627101 - Chi tiết phân xưởng nghiền liệu TK 627102 - Chi tiết phân xưởng lò nung clinhke TK 621103 - Chi tiết phân xưởng nghiền xi măng TK 627104 - Chi tiết phân xưởng thành phẩm Chứng từ sử dụng: Như đã nói ở phần kế toán nhân công trực tiếp kế toán tiền lương căn cứ vào bảng tổng hợp lương do bộ phận hành chính tổng hợp Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp chuyển lên để tính ra các khoản trích theo lương như BHXH, KPCĐ, BHYT. Theo đúng chế độ quy định rồi căn cứ vào đó để nhập số liệu vào máy tính. Quy trình hạch toán. Từ màn hình máy tính của phần mềm kế toán của ACSOFT kế toán tiền lương vào mục kế toán chi tiết ->kế toán khác -> kế toán VNĐ-> hiện ra màn hình nhập số liệu. Ví dụ: Tiền lương phải trả chi nhân viên phân xưởng nghiền liệu tháng 8/ 2005. là.174874700đ ta nhập số liệu như sau: Ngày: 31/8/2005 Số CT: 235 Nội dung: Phân bổ tiền lương cho nhân viên phân xưởng TK nợ: 627101 (chi tiết cho phân xưởng nghiền liệu). Tiền nợ: 174874700 Kết thúc quá trình nhập số liệu kế toán viên nhấn nút lưu và tiếp tục nhập các khoản trích theo lương. Sau đó số liệu được máy tính tự động chuyển vào các sổ tài khoản TK 627 (Biểu số 2.7 và 2.8) có liên quan và vào bảng phân bổ tiền lương và BHXH (Bảng số 2.2) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp (Biểu số 2.7) sổ cái tài khoản 627 Từ ngày 1/8/2005 Đến ngày 31/8/2005 Dư đầu kỳ: 0 Ngày Số chứng từ Nội dung TK đ.ư Nợ Có 04/08/2005 4 Xuất vật liệu cho phân xưởng lò nung clinhke 8/2005 1523 1372700 0 04/08/2005 5 Xuất vật liệu cho phân xưởng nghiền liệu 8/2005 1523 7382128 06/08/2005 112 Chi tiền thuê máy xúc 1111 450000 31/08/2005 TH3 Phân bổ chi phí sản xuất chung tháng 8/2005 154 1991410321 Cộng phát sinh 1991410321 1991410321 Dư cuối kỳ: 0 Ngày tháng năm 2005 Người lập biểu Kế toán trưởng Thủ trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp (Biểu số 2.8) sổ chi tiết tài khoản 627 62701 - Chi tiết phân xưởng nghiền liệu Từ ngày 1/8/2005 Đến ngày 31/8/2005 Dư đầu kỳ: 0 Ngày Số chứng từ Nội dung TK đ.ư Nợ Có 04/08/2005 5 Xuất vật liệu cho phân xưởng nghiền liệu 8/2005 1523 7382128 0 06/08/2005 52 Tiền điện tháng 8 331 135268952 0 31/08/2005 TH3 Phân bổ chi phí sản xuất chung 8/2005 154 499339164 Cộng phát sinh 499339164 499339164 D cuối kỳ: 0 Ngày tháng năm 2005 Người lập biểu Kế toán trưởng Thủ trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp *Kế toán chi phí nguyên vật liệu dùng cho sản xuất chung Chi phí nguyên vật liệu dùng chung cho sản xuất kinh doanh như: Bu lông, trợ nghiền xi măng. Tài khoản sử dụng: TK 6272 tài khoản này cũng được mở chi tiết theo từng phân xưởng tương tự như tài khoản 6271 Các chứng từ sử dụng là phiếu xuất kho dùng cho sản xuất, các phiếu báo vật liệu chưa sử dụng hết (nếu có). Quy trình hạch toán sau khi kế toán nguyên vật liệu kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ của các chứng từ trên sẽ sử dụng chúng để nhập số liệu vào máy thông qua màn hình nhập liệu. Quy trình nhập liệu tương tự như đối với nguyên vật liệu trực tiếp. Trong quá trình nhập liệu, kế toán nguyên vật liệu cũng chỉ cần nhập số lượng các loại nguyên vật liệu xuất dùng, căn cứ vào đó, máy tự động tính trị giá của các nguyên vật liệu xuất dùng đó theo phương pháp bình quân gia quyền. Sau đó số liệu được máy chuyển vào các sổ tài khoản có liên quan, bảng phân bổ nguyên vật liệu. (Bảng số 2.3)bảng phân bổ NVL cho sản xuất chung Cho phân xưởng nghiền liệu Tháng8/2005 Đối tượng sử dụng Ghi có TK Ghi có TK Ghi có TK (TK ghi nợ) 1523 1524 1525 6272- Phân xưởng nghiền liệu Máy đập đá PE 7382128 Máy nghiền Thiên Tân 4429276 Băng tải KS300 Máy trộn HP 450 1476425 Lò Sấy 1033498 959452 Máy xúc 442928 Quản lý phân xưởng 2238722 7118800 Cộng 14764255 3198174 7118800 Người lập biểu Kế toán trưởng Ngày tháng năm 2005 (Họ tên,ký) (Họ tên,ký) Thủ trưởng Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp * Kế toán chi phí công cụ dụng cụ dùng cho sản xuất. Công cụ dụng cụ dùng cho sản xuất tại Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây bao gồm các loại như: Mũ bảo hiểm dụng cụ sửa chữa. Việc hạch toán các loại công cụ dụng cụ này tương tự như đối với nguyên vật liệu dùng chung cho sản xuất, theo định khoản sau: Nợ Tk 6273 (Chi tiết theo từng phân xưởng) Có Tk 153 Tài khoản sử dụng là tài khoản 6273 tài khoản này cũng được mở chi tiết theo từng phân xưởng. Sau đó số liệu cũng tự động được chuyển vào các sổ tài khoản có liên quan * Kế toán khấu hao tài sản cố định. Tài sản cố định dùng cho sản xuất tại Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn gồm rất nhiều loại như: máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải, thiết bị truyền dẫn. Tài khoản sử dụng là Tk 6274 - chi phí khấu hao TSCĐ Mức trích khấu hao trong tháng được trích khấu hao theo phương pháp đường thẳng, khi đó căn cứ vào nguyên giá phải trích khấu hao và thời gian sử dụng của từng loại tài sản cố định, máy tự động tính mức trích khấu hao theo công thức sau: Mức trích khấu hao Nguyên giá trung bình hàng tháng = của TSCĐ Thời gian sử dụng Quy trình hạch toán: Việc trích khấu hao được tiến hành hàng tháng và do kế toán TSCĐ đảm nhiệm. Hàng tháng kế toán TSCĐ vào mục kế toán tổng hợp trên thanh menu của màn hình nhập liệu sau đó vào mục khấu hao TSCĐ -> hiện ra bảng tính khấu hao, kế toán TSCĐ điền tháng tính khấu hao là tháng 8, sau đó trích vào ô xác nhận mới, máy sẽ tự động tính khấu hao, và chuyển vào các sổ tài khoản có liên quan như các sổ TK 214, bảng thông báo tình hình sử dụng tài sản cố định (Bảng số 2.4). Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp (Bảng số 2.4) bảng phân bổ khấu hao TSCĐ bộ phận sản xuất Tháng 8/2005 Nơi Giá trị Hao mòn TK TT Nguyên giá Mức KH sử dụng còn lại luỹ kế ghi nợ 1 PX nghiền liệu 10140349237 101322434 4230492007 5909857230627.4 2 PX nung clinhke 8.603.575.335 63863838 3117198172 5486377163627.4 3 PX nghiền xi măng 12.905.363.002 95795756 4675797257 8229565745627.4 4 PX thành phẩm 6204501443 46055652 2247979451 3956521992627.4 Tổng 37853789017 307037680 14271466887 23582322130 Người lập biểu Kế toán trưởng Ngày tháng năm 2005 (Họ tên,ký) (Họ tên,ký) Thủ trưởng Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII
Chuyên đề tốt nghiệp * Kế toán chi phí bằng tiền khác Các khoản chi phí bằng tiền khác ngoài những khoản chi tiêu để phục vụ cho công tác sản xuất như chi phí về điện nước, chi phí cho tiếp khách, chi trả lãi vay. Chứng từ sử dụng: hoá đơn thuế giá trị gia tăng, bảng kê tính lãi vay, uỷ nhiệm chi, phiếu chi. Tài khoản sử dụng: Tài khoản 6278 - Chi phí bằng tiền khác cũng tương tự như đối với các tài khoản chi phí khác. Tài khoản này cũng được mở chi tiết theo từng phân xưởng. Quy trình hạch toán: kế toán thanh toán sẽ kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ của các hoá đơn yêu cầu thanh toán và lập ra các phiếu chi, uỷ nhiệm chi, trình kế toán trưởng và giám đốc ký duyệt. Sau đó sẽ sử dụng các phiếu chi (nếu thanh toán bằng tiền mặt, uỷ nhiệm chi (nếu thanh toán bằng tiền gửi ngân hàng). Để nhập số liệu vào máy theo trình tự sau: Từ màn hình nền kế toán thanh toán vào mục kế toán chi tiết ->kế toán khác ->kế toán VNĐ->hiện ra màn hình nhập liệu, sau đó kế toán thanh toán nhập số chứng từ, ngày, nội dung, tài khoản nợ, tiền nợ tài khoản có tiền có. Kết thúc quá trình nhập liệu kế toán nhấn nút lưu. Sau đó số liệu được chuyển vào các sổ có liên quan. * Kế toán chi phí sản xuất kinh doanh cuối kỳ. Toàn bộ chi phí sản xuất trong kỳ của Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây được tập hợp theo ba khoản mục sau: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Chi phí nhân công trực tiếp - Chi phí sản xuất chung Ba khoản mục này được kế toán tổng hợp của Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn, tổng hợp lại vào cuối tháng để tính giá thành sản phẩm. Tài khoản sử dụng. Do Công ty cổ phần Xi măng Tiên Sơn hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên nên tài khoản dùng để tập hợp chi phí sản xuất trong kỳ là tài khoản 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang, tài khoản này được mở chi tiết theo từng phân xưởng: Nguyễn Quốc Trung - Kế toán E - K13 VBII