Đề tài Hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán hàng tại Công ty Điện máy - Xe đạp - xe máy

109 trang nguyendu 5170

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề tài Hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán hàng tại Công ty Điện máy - Xe đạp - xe máy", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

de_tai_hoan_thien_ke_toan_nghiep_vu_ban_hang_tai_cong_ty_die.doc

Nội dung text: Đề tài Hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán hàng tại Công ty Điện máy - Xe đạp - xe máy

Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ lời nói đầu Đại hội Đảng toàn quốc lần VI (1986) đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam là chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung quan liêu, bao cấp sang nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của nhà nước. Quyết định trọng đại này đã mở ra một cánh cửa mới, một hướng đi mới cho cả nền kinh tế Việt Nam nói chung và tạo ra các cơ hội cho mọi thành phần kinh tế, mọi chủ thể kinh tế được phát triển, được làm chủ bản thân mình, tạo đà cho sự phát triển của toàn xã hội. trong cơ chế quản lý kinh tế nhiều thành phần, nền kinh tế thị trường với sự điều tiết vĩ mô của nhà nước, cùng với sự cạnh tranh khốc liệt vốn có của nó, các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp thương mại nói riêng đã thật sự phải vận động để có thể tồn tại và phát triển bằng chính khả năng của mình. Có thể nói các doanh nghiệp thương mại là huyết mạch của nền kinh tế thị trường với chức năng chính là lưu thông hàng hoá từ sản xuất đến tiêu dùng, làm trung gian, cầu nối trong quá trình tái sản xuất xã hội, thoả mãn các nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Doanh nghiệp thương mại thực hiện mua bán, bảo quản và dự trữ hàng hoá, mỗi một khâu đều ảnh hưởng đến kết qủa hoạt động sản xuất kinh doanh chung nhưng tiêu thụ hàng hoá được xem là khâu quan trọng của một doanh nghiệp thương mại từ đó góp phần tác động đến cả quá trình tái sản xuất xã hội. Để có thể quản lý, giám đốc một cách chính xác, kịp thời tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh nói chung và tình hình tiêu thụ hàng hoá nói riêng thì kế toán có vai trò hết sức quan trọng. Nhận thức được vai trò tầm quan trọng của công tác hạch toán kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá đối với các doanh nghiệp thương mại, cùng với những kiến thức đã được học tập ở trường và qua thời gian thực tập tại Công ty điện máy - xe đạp - xe máy, em đã lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán hàng tại Công ty Điện máy- xe đạp- xe máy”. Khoa Kế toán - Tài chính1 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Đề tài này có phạm vi nghiên cứu ở lý luận chung về nghiệp vụ bán hàng tại các doanh nghiệp thương mại, kết hợp với thực tiễn kinh doanh và công tác hạch toán kế toán nghiệp vụ bán hàng tại công ty Điện máy - xe đạp - xe máy nhằm hoàn thiện hơn nữa công tác hạch toán kế toán nghiệp vụ bán hàng tại doanh nghiệp thương mại nói chung và tại công ty Điện máy - xe đạp - xe máy nói riêng. Bản luận văn này có bố cục gồm 3 chương: Chương I: Lý luận chung về nghiệp vụ bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại. Chương II: Thực trạng công tác kế toán nghiệp vụ bán hàng tại công ty Điện máy - xe đạp - xe máy. Chương III: Phương hướng tổ chức và các biện pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán nghiệp cụ bán hàng tại công ty Điện máy - xe đạp - xe máy. Để hoàn thành được đề tài luận văn của mình, em đã có được sự giúp đỡ nhiệt tình của các anh, chị trong phòng kế toán của công ty và sự hướng dẫn tận tình của cô giáo - TS. Đặng Thị Hoà. Với thời gian thực tập có hạn, khả năng lý luận cùng trình độ hiểu biết còn hạn chế nên bản luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong được sự góp ý, chỉ bảo của các thầy cô cũng như tập thể cán bộ nhân viên phòng kế toán của công ty Điện máy - xe đạp - xe máy để giúp em cùng cố kiến thức của mình. Em xin chân thành cảm ơn! Khoa Kế toán - Tài chính2 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ chương i lý luận chung về nghiệp vụ bán hàng trong doanh nghiệp thương mại I. Đặc điểm kinh doanh thương mại và vai trò của nghiệp vụ bán hàng trong doanh nghiệp thương mại. 1. Đặc điểm hoạt động kinh doanh thương mại trong nền kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay. Hoạt động kinh doanh thương mại là việc thực hiện một hay nhiều hành vi thương mại của thương nhân làm phát sinh quyền và nghĩa vụ giữa các thương nhân với nhau hoặc giữa các thương nhân có liên quan bao gồm việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ thương mại và các hoạt động xúc tiến thương mại nhằm mục đích lợi nhuận hoặc thực hiện chính sách kinh tế xã hội. Thương nhân có thể là cá nhân có đủ năng lực hành vi dân sự hay các hộ gia đình, tổ hợp tác hoặc các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế thành lập theo quy định của pháp luật. Hoạt động kinh doanh thương mại có chức năng tổ chức và thực hiện việc mua bán trao đổi hàng hoá, cung cấp các dịch vụ nhằm phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân. Hoạt động kinh doanh thương mại là khâu trung gian nối liền giữa sản xuất và tiêu dùng. * Hoạt động kinh doanh thương mại có những đặc điểm sau: - Về hoạt động: Hoạt động kinh tế cơ bản là lưu chuyển hàng hoá (Lưu chuyển hàng hoá là sự tổng hợp các hoạt động thuộc quá trình mua bán trao đổi và dự trữ hàng hoá ). Khoa Kế toán - Tài chính3 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ - Về hàng hoá: Hàng hoá trong kinh doanh thương mại gồm các loại vật tư, sản phẩm có hình thái vật chất và phi vật chất mà doanh nghiệp mua về với mục đích để bán. - Về phương thức lưu chuyển hàng hoá: Hoạt động kinh doanh thương mại có 2 hình thức lưu chuyển chính là bán buôn, bán lẻ. - Về tổ chức kinh doanh: có thể theo nhiều mô hình khác nhau như tổ chức bán buôn, bán lẻ, công ty kinh doanh tổng hợp, công ty môi giới, công ty xúc tiến thương mại - Về sự vận động của hàng hoá; sự vận động của hàng hoá không giống nhau, tuỳ thuộc vào nguồn hàng và ngành hàng (hàng lưu chuyển trong nước, hàng xuất nhập khẩu ). Do đó chi phí thu mua và thời gian lưu chuyển hàng hoá cũng khác nhau giữa các loại hàng. 2. vai trò của nghiệp vụ bán hàng Trong doanh nghiệp thương mại, bán hàng là khâu cuối cùng của quá trình lưu thông hàng hoá đồng thời thực hiện quan hệ trao đổi, giao dịch, thanh toán giữa người mua và người bán. Bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại chủ yếu là bán hàng hoá và dịch vụ. - Xét về bản chất kinh tế : quá trình bán hàng là quá trình chuyển sở hữu về hàng hoá và tiền tệ. Thực hiện nghiệp vụ kinh doanh này, người bán (doanh nghiệp ) mất quyền sở hữu về hàng hoá và được quyền sở hữu về tiền tệ hay quyền đòi tiền của người mua. Người mua (khách hàng) được quyền sở hữu về hàng hoá, mất quyền sở hữu về tiền tệ hay có nghĩa vụ phải trả tiền cho người bán. - Xét về hành vi: Hoạt động bán hàng diễn ra sự trao đổi, thoả thuận giữa người bán và người mua, người bán chấp nhận bán và xuất giao hàng; người mua chấp nhận mua và trả tiền hay chấp nhận trả tiền. - Xét về quá trình vận động của vốn: trong hoạt động bán hàng, vốn kinh doanh chuyển từ hình thái hiện vật (hàng hoá) sang hình thái tiền tệ. Khoa Kế toán - Tài chính4 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ * Vai trò của nghiệp vụ bán hàng: - Đối với xã hội: Bán hàng là một nhân tố hết sức quan trọng thúc đẩy quá trình tái sản xuất cho xã hội. Nếu bán được nhiều hàng hoá tức là hàng hoá được chấp nhận, bán được nhiều, do đó nhu cầu mới phát sinh cần có hàng hoá mới cho nên điều tất yếu là cần tái sản xuất cũng như mở rộng sản xuất. - Đối với thị trường hàng hoá: bán hàng thực hiện quá trình trao đổi giá trị. người có giá trị sử dụng (người sản xuất) lấy được giá trị sử dụng hàng hoá và phải trả bằng giá trị. - Đối với doanh nghiệp thương mại: Với chức năng là trung gian nối liền giữa sản xuất và tiêu dùng nên doanh nghiệp thương mại có nhiệm vụ cung cấp dịch vụ hàng hoá cho người tiêu dùng. Trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thương mại, quá trình lưu chuyển hàng hoá được diễn ra như sau: Mua vào- Dự trữ - Bán ra, trong đó bán hàng hoá là khâu cuối cùng nhưng lại có tính chất quyết định đến khâu trước đó. Bán hàng quyết định xem doanh nghiệp có nên tiếp tục mua vào hay dự trữ nữa hay không? số lượng là bao nhiêu? Vậy bán hàng là mục đích cuối cùng của doanh nghiệp thương mại cần hướng tới và rất quan trọng, nó quyết định đến việc thành công hay thất bại của doanh nghiệp. Do đó thực hiện tốt khâu bán hàng sẽ giúp doanh nghiệp thương mại: + Thu hồi vốn nhanh, quay vòng tốt để tiếp tục hoạt động kinh doanh. + Đẩy mạnh tốc độ chu chuyển vốn lưu động quản lý vốn tốt giảm việc huy động vốn từ bên ngoài (lãi xuất cao). + Thực hiện tốt quá trình chu chuyển hàng hoá trong doanh nghiệp thương mại, điều hoà lượng hàng hoá mua vào, dữ trữ bán ra hợp lý. + Xác định được kết quả kinh doanh để hoạch định kế hoạch kinh doanh cho năm tiếp theo được tốt hơn. Khoa Kế toán - Tài chính5 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ + Hoàn thành việc thực hiện nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước cũng như thực hiện nghĩa vụ thanh toán với các bên liên quan như: ngân hàng, chủ nợ, Có thể thấy rằng nghiệp vụ bán hàng đóng vai trò quan trọng trong doanh nghiệp thương mại nhất là trong cơ chế thị trường hiện nay cạnh tranh rất khốc liệt. Do đó đòi hỏi mỗi doanh nghiệp cần phải tìm ra được chỗ đứng cho riêng mình trên thương trường cũng như mỗi doanh nghiệp thương mại cần phải tìm ra được biện pháp để thúc đẩy quá trình bán hàng để đứng vững và ngày càng phát triển hơn trong thị trường này. Doanh nghiệp thương mại cần quan tâm tới chất lượng hàng hoá, giá cả, các dịch vụ sau bán, chính sách thu hút khách hàng (quảng cáo, tiếp thị, giảm giá ) Nếu trong kinh doanh, quá trình bán hàng được thực hiện trôi chảy thì các quá trình khác cũng sẽ được thực hiện tốt do chúng có mối quan hệ ảnh hưởng trực tiếp đến nhau. II. đặc điểm của nghiệp vụ bán hàng 1. Yêu cầu quản lý và nhiệm vụ kế toán nghiệp vụ bán hàng. a. Yêu cầu quản lý nghiệp vụ bán hàng. ở bất cứ một hoạt động nào của xã hội yêu cầu quản lý cũng được đặt ra hết sức quan trọng và cần thiết. ở hoạt động bán hàng, vấn đề quản lý được đặt ra với bộ phận kế toán bán hàng là rất cần thiết. Kế toán bán hàng cần hạch toán chi tiết tình hình biến động của từng mặt hàng tiêu thụ, cần quản lý từng khách hàng về số lượng mua như thanh toán công nợ, quản lý doanh thu của từng khách hàng qua đó biết được từng mặt hàng nào tiêu thụ nhanh hay chậm, từ đó có những biện pháp quản lý xúc tiến hoạt động kinh doanh một cách hợp lý. Ngoài ra, nghiệp vụ bán hàng có nhiều phương thức bán hàng khác nhau do đó hiệu quả kinh doanh của từng phương thức cũng khác nhau do Khoa Kế toán - Tài chính6 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ số lượng, giá cả hàng hoá và phương thức thanh toán của từng phương thức bán hàng. Vấn đề đặt ra đối với nhà quản lý là phải ghi chép, đối chiếu , so sánh chính xác để xác định được phương thức bán hàng hiệu quả nhất cho doanh nghiệp mình. Do bán hàng là quá trình chuyển hoá tài sản của doanh nghiệp từ hình thái hiện vật sang hình thái tiền tệ, cho nên quản lý nghiệp vụ bán hàng phải quản lý cả hai mặt tiền và hàng. Tiền liên quan đến tình hình thu hồi tiền bán hàng, tình hình công nợ và thu hồi công nợ của khách hàng điều này yêu cầu kế toán cũng như thủ quỹ phải quản lý theo từng khách hàng, từng khoản nợ tiếp theo từng nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Hàng liên quan đến quá trình bán ra, dự trữ hàng hoá , các khoản giảm trừ, chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán Để đảm bảo tính liên tục trong kinh doanh phải có thông tin về tình hình hàng hoá bán ra, trả lại để có kế hoạch kinh doanh ở kỳ tiếp theo một cách kịp thời. Thêm vào đó kế toán phải thường xuyên kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch bán hàng và thực hiện các chính sách có liên quan đến hoạt động đó: giá cả, chi phí bán hàng, quảng cáo tiếp thị đồng thời phải tính toán và đưa ra kế hoạch về hoạt động đó một cách hợp lý. b. Nhiệm vụ của kế toán bán hàng Các nhà quản trị doanh nghiệp luôn luôn cần các thông tin, số liệu chi tiết, cụ thể về hoạt động của doanh nghiệp, nhất là đối với doanh nghiệp thương mại thì cần phải có số liệu thống kê về hoạt động bàn hàng là đầu ra của mình. Từ những thông tin này có thể biết mức độ tiêu thụ, phát hiện kịp thời những sai sót trong quá trình quản lý, luân chuyển hàng hoá để từ đó có những biện pháp cụ thể thúc đẩy hoạt động kinh doanh ngày càng phát triển. Do đó, kế toán nghiệp vụ bán hàng cung cấp các số liệu liên quan đến tình hình tiêu thụ hàng hoá có những đặc điểm cơ bản sau: - Ghi chép, phản ánh kịp thời chính xác đầy đủ tình hình bán hàng của doanh nghiệp trong kỳ. Ngoài kế toán tổng hợp trên từng tài khoản, kế Khoa Kế toán - Tài chính7 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ toán bán hàng cần phải theo dõi, ghi chép về số lượng, kết cấu loại hàng bán, ghi chép doanh thu bán hàng, thuế GTGT đầu ra của từng nhóm, mặt hàng theo từng đơn vị trực thuộc. - Tính toán giá mua thực tế của từng mặt hàng đã tiêu thụ, nhằm xác định kết quả bán hàng. - Kiểm tra tình hình thu tiền bán hàng và quản lý tiền bán hàng: đối với hàng hoá bán chịu cần phải mở sổ sách ghi chép theo từng khách hàng, lô hàng, số tiền khách hàng nợ, thời hạn và tình hình trả nợ. - Cung cấp đầy đủ, kịp thời, chính xác các thông tin cần thiết về tình hình bán hàng phục vụ cho việc chỉ đạo, điều hành hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. 2. Các phương thức bán. Bán hàng là quá trình vận động của vốn kinh doanh từ hình thái hàng hoá sang hình thái tiền tệ. Đây chính là giai đoạn cuối cùng và cũng là khâu quan trọng nhất trong toàn bộ quá trình kinh doanh của doanh nghiệp thương mại. Các doanh nghiệp thương mại có thể bán hàng theo các phương thức và hình thức khác nhau sau: a.Bán buôn Bán buôn là phương thức bán hàng cho các đơn vị. tổ chức kinh tế khác nhằm mục đích tiếp tục chuyển bán hoặc tiêu dùng cho sản xuất. Hàng hoá bán buôn là hàng hoá vẫn nằm trong lĩnh vực lưu thông, chưa đi vào lĩnh vực tiêu dùng vì vậy giá trị sử dụng của hàng hoá chưa được thực hiện. Hàng thường được bán với số lượng lớn. Ưu điểm của phương thức này thời gian thu hồi vốn nhanh, có điều kiện để đẩy nhanh vòng quay của vốn và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Tuy nhiên phương thức này có nhược điểm là chi phí lớn, tăng nguy cơ ứ đọng, dư thừa hàng hoá. Có hai hình thức bán buôn chủ yếu: Khoa Kế toán - Tài chính8 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ * Bán buôn qua kho: Là phương thức bán buôn hàng hoá mà trong đó hàng bán phải được xuất từ kho bảo quản của doanh nghiệp, trong phương thức này có hai hình thức. - Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: Căn cứ vào hợp đồng đã ký kết, bên mua cử cán bộ đến nhận hàng tại kho của doanh nghiệp. Khi nhận hàng xong, người nhận hàng ký nhận vào hoá đơn bán hàng và hàng đó được xác định là tiêu thụ. - Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng: theo hình thức này, doanh nghiệp xuất kho hàng hoá, dùng phương tiện vận tải của mình hoặc đi thuê ngoài, chuyển đến kho của bên mua hợc địa điểm quy định trong hợp đồng. Hàng hoá chuyển bán nhưng vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp cho nên hàng chưa được xác định là tiêu thụ và chưa ký nhận doanh thu. Hàng hoá chỉ được xác định là tiêu thụ khi nhận được giấy báo của bên mua nhận được hàng và chấp nhận thanh toán hoặc giấy báo có của ngân hàng bên mua đã thanh toán tiền hàng. Chi phí bán hàng do hai bên thoả thuận, nếu doanh nghiệp thương mại chịu ghi vào chi phí bán hàng, nếu bên mua chịu thì phải thu tiền của bên mua. * Bán buôn vận chuyển thẳng: Theo phương thức này, doanh nghiệp thương mại sau khi mua hàng, nhận hàng mua không đưa về nhập kho mà chuyển bán thẳng cho bên mua. Phương thức này có thể thực hiện theo hai hình thức sau: - Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp (còn gọi là hình thức giao tay ba): doanh nghiệp thương mại sau khi mua hàng, giao trực tiếp cho đại diện của bên mua tại kho người bán. Sau khi giao, nhận, đại diện bên mua ký nhận đủ hàng, bên mua đã thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận nợ, hàng được xác nhận là tiêu thụ. - Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng: Hàng hoá doanh nghiệp mua của nhà cung cấp không chuyển về nhập kho mà gửi đi bán thẳng. Hàng được gửi đi vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp cho Khoa Kế toán - Tài chính9 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ đến khi nhận được thông báo chấp nhận thanh toán của khách hàng thì quyền sở hữu về hàng hoá mới được chuyển giao cho khách hàng, hàng hoá chuyển đi mới được xác định là tiêu thụ. b. Bán lẻ. Bán lẻ là hình thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc các tổ chức kinh tế Hàng hoá bán lẻ đã ra khỏi lĩnh vực lưu thông và đi vào lĩnh vực tiêu dùng, giá trị và giá trị sử dụng của hàng đã được thực hiện. Khối lượng khách hàng lớn, khối lượng hàng bán nhỏ, hàng hoá phong phú về mẫu mã, chủng loại và thường xuyên biến động theo nhu cầu thị trường. Ưu điểm: Doanh nghiệp có điều kiện tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, do vậy có thể nắm bắt nhanh nhạy đối với sự thay đổi của nhu cầu, sự thay đổi của thị hiếu tiêu dùng, từ đó có những biện pháp, phương án thích hợp. Nhược điểm: Khối lượng hàng hoá bán ra chậm, thu hồi vốn chậm. c. Phương thức bán hàng trả góp: Theo phương thức này, khi giao hàng cho người mua thì hàng hoá được coi là tiêu thụ. Người mua phải thanh toán lần đầu ngay tại thời điểm mua một phần số tiền, số tiền còn lại được trả hàng tháng và phải chịu một lãi suất nhất định. Thông thường giá bán trả góp thường lớn hơn giá bán theo phương thức thông thường. d. Phương thức bán hàng đại lý, ký gửi: Đối với hàng hoá nhận đại lý thì đây không phải là hàng hoá của doanh nghiệp, nhưng doanh nghiệp phải có trách nhiệm bảo quản, giữ gìn. Khi nhận hàng hoá đại lý, ký gửi, kế toán ghi đơn tài khoản 003 và phải mở sổ (thẻ) chi tiết để ghi chép phản ánh cụ thể theo từng mặt hàng. Đơn vị nhận được một khoản hoa hồng theo tỉ lệ khi bán được hàng. 3. Các phương thức thanh toán. Công tác bán hàng trong doanh nghiệp thương mại có thể tiến hành theo nhiều phương thức, hình thức khác nhau nhưng việc bán hàng nhất Khoa Kế toán - Tài chính10 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ thiết phải gắn với việc thanh toán với người mua. Việc thanh toán với người mua được tiến hành theo các phương thức chủ yếu sau: - Thanh toán trực tiếp bằng tiền mặt hoặc phương thức hàng đổi hàng:Việc giao hàng và thành toán tiền hàng được thực hiện ở cùng một thời điểm và giao hàng ngay tại doanh nghiệp, do vậy việc bán hàng được hoàn tất ngay khi giao hàng và nhận tiền. - Thanh toán chậm: Hình thức này có đặc trưng cơ bản là từ khi giao hàng tới lúc thanh toán hàng có một khoản thời gian nhất định (tuỳ thuộc vào hai bên mua, bán). - Thanh toán qua ngân hàng: có hai hình thức. + Thanh toán bằng phương thức chuyển khoản qua ngân hàng với điều kiện người mua đã chấp nhận thanh toán, việc bán hàng được xem là đã được thực hiện, doanh nghiệp chỉ cần theo dõi việc thanh toán với người mua. + Thanh toán bằng phương thức chuyển khoản qua ngân hàng với điều kiện người mua có quyền từ chối không thanh toán một phần hoặc toàn bộ giá trị hàng mua do khối lượng hàng gửi đến cho người mua không phù hợp với hợp đồng về số lượng hoặc chất lượng và quy cách: hàng hoá được chuyển đến cho người mua nhưng chưa thể xem là bán hàng, doanh nghiệp cần theo dõi tình hình chấp nhận hay không chấp nhận để xử lý trong thời hạn quy định đảm bảo lợi ích của doanh nghiệp. 4. Thời điểm ghi nhận doanh thu Doanh thu được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản đã thu về hoặc sẽ thu được. Doanh thu phát sinh từ giao dịch được xác định bởi thoả thuận giữa doanh nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản. Nó được xác định bằng giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ thu được sau khi trừ các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại. Khoa Kế toán - Tài chính11 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khi hàng hoá hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hoá hoặc dịch vụ khác không tương tự thì việc trao đổi đó được coi là một giao dịch tạo ra doanh thu. Trường hợp này doanh thu được xác định bằng giá trị hợp lý của hàng hoá hoặc dịch vụ nhận về sau khi điều chỉnh các khoản tiền hoặc tương đương tiền trả thêm hoặc thu nhập thêm. Khi không xác định được giá trị hợp lý của hàng hoá hoặc dịch vụ nhận về thì doanh thu được xác định bằng giá trị hợp lý của hàng hoá hoặc dịch vụ đem trao đổi, sau khi điều chỉnh các khoản tiền hoặc tương đương trả thêm hoặc thu thêm. Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thoả mãn tất cả các điều kiện sau: - Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu hàng hoá hoặc sản phẩm cho người mua. - Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá như người sở hữu hàng hoá hoặc quyền kiểm soát hàng hoá. - Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn. - Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng. - Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng. Doanh nghiệp phải xác định thời điểm chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu hàng hoá cho người mua trong từng trường hợp cụ thể. Trong hầu hết các trường hợp, thời điểm chuyển giao phần lớn rủi ro trùng với thời điểm chuyển giao lợi ích gắn liền với quyền sở hữu hợp pháp hoặc quyền kiểm soát hàng hoá cho người mua. Trường hợp doanh nghiệp vẫn còn chịu phần lớn rủi ro gắn liền với quyền sở hữu hàng hoá thì giao dịch không được coi là hoạt động bán hàng và doanh thu không được ghi nhận. Doanh nghiệp còn phải chịu rủi ro gắn liền với quyền sở hữu hàng hoá dưới nhiều hình thức khác nhau như: Khoa Kế toán - Tài chính12 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ - Doanh nghiệp còn phải chịu trách nhiệm để đảm bảo cho tài sản được hoạt động bình thường mà việc này không nằm trong các điều khoản bảo hành thông thường. - Khi việc thanh toán tiền bán hàng còn chưa chắc chắn vì phụ thuộc vào người mua hàng hoá đó. - Khi hàng hoá được giao còn chờ lắp đặt và việc lắp đặt đó là một phần quan trọng của hợp đồng mà doanh nghiệp chưa hoàn thành. - Khi người mua có quyền huỷ bỏ việc mua hàng vì một lý do nào đó được nêu trong hợp đồng và doanh nghiệp chưa chắc chắn về khả năng hàng bán có bị trả lại hay không. Nếu doanh nghiệp chỉ còn phải chịu một phần nhỏ rủi ro gắn liền với quyền sở hữu hàng hoá thì việc bán hàng được xác định và doanh thu được ghi nhận. Doanh thu bán hàng được ghi nhận chỉ khi đảm bảo là doanh nghiệp nhận được lợi ích kinh tế từ giao dịch. Trường hợp lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng còn phụ thuộc vào yếu tố không chắc chắn thì chỉ ghi nhận doanh thu khi yếu tố không chắc chắn này đã xử lý xong. Nếu doanh thu đã được ghi nhận trong trường hợp chưa thu được tiền thì khi xác định khoản tiền nợ phải thu này là không thu được thì phải hạch toán vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ và không được ghi giảm doanh thu. Khi xác định khoản phải thu là không chắc chắn được thì phải lập dự phòng nợ phải thu khó đòi mà không ghi giảm doanh thu. Các khoản nợ phải thu khó đòi khi xác định thực sự là không đòi được thì bù đắp bằng nguồn dự phòng nợ phải thu khó đòi. Doanh thu và chi phí liên quan tới cùng một giao dịch phải được ghi nhận đồng thời theo nguyên tắc phù hợp. Các chi phí bao gồm cả chi phí phát sinh sau ngày giao hàng (như chi phí bảo hành và chi phí khác), thường được xác định chắc chắn khi các điều kiện ghi nhận doanh thu được thoả mãn. Các khoản tiền nhận trước của khách hàng không được ghi nhận Khoa Kế toán - Tài chính13 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ là doanh thu mà được ghi nhận là một khoản nợ phải trả tại thời điểm nhận tiền trước của khách hàng. Khoản nợ phải trả về số tiền nhận trước của khách hàng chỉ được ghi nhận là doanh thu khi đồng thời thoả mãn 5 điều kiện quy định ở trên. III. phương pháp xác định giá bán, giá vốn hàng hoá 1. Phương pháp xác định giá bán hàng hoá. Giá bán hàng hoá là một trong những nhân tố có tác động lớn đến thị trường. Giá cả kích thích hoặc hạn chế cung, cầu, do đó ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, đối với doanh nghiệp thương mại, việc xác định đúng đắn giá bán một cách hợp lý sẽ đảm bảo khả năng tiêu thụ, tránh ứ đọng vốn, hạn chế thua lỗ, bù đắp chi phí và có lãi. Giá bán được xác định theo công thức sau: Giá bán = Giá mua + Thặng số thương mại Trong đó: Thặng số; thương mại = Giá mua x Tỉ lệ % thặng số; thương mại Trong thực tế kinh doanh, việc quyết định một mức giá phù hợp là một vấn đề phức tạp đòi hỏi nhà kinh doanh phải có tầm nhìn bao quát, phải có khả năng kiểm soát nghiên cứu các yếu tố để quyết định mức giá cho phù hợp. Việc xác định mức giá phải đạt các mục tiêu sau: - Giá bán phải kích thích khối lượng hàng hoá bán ra. - Xác định giá bán phải đảm bảo cho doanh nghiệp thu được lợi nhuận. Giá bán cao hay thấp tuỳ thuộc vào khối lượng bán ra và phương thức bán hàng, nhưng phải đảm bảo nguyên tắc bù đắp được các chi phí bỏ ra và hình thành lợi nhuận dự kiến, tuy nhiên phải phù hợp với giá cả thị trường. Đối với các doanh nghiệp tính thuế theo phương pháp khấu trừ thì giá mua, giá bán và các chi phí liên quan (nếu có) là giá chưa có thuế. Đối với Khoa Kế toán - Tài chính14 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ doanh nghiệp tính thuế theo phương thức trực tiếp thì giá bán, giá mua và các chi phí liên quan (nếu có) là giá đã có thuế. 2. Phương pháp tính giá vốn hàng hoá. Trị giá hàng hoá được phản ánh trong kế toán tổng hợp (tài khoản,sổ tổng hợp ) phải được ghi theo giá trị thực tế. Hàng hoá mua vào được ghi chép theo đúng giá trị mua vào ghi trên hoá đơn và các chi phí vận chuyển, bốc dỡ. Nhưng hàng hoá xuất ra trong kỳ thì rất khó xác định vì các lô hàng có giá cả khác nhau. Vì vậy, kế toán thường dùng giá hạch toán và giá thực tế để tính giá hàng xuất ra trong kỳ và giá trị giá hàng tồn kho cuối kỳ. . Phương pháp tính giá vốn của hàng bán theo giá hách toán. Giá hạch toán là giá do doanh nghiệp qui định. Mục đích của việc sử dụng giá hạch toán là nhằm đơn giản cho công tác kế toán trong trường hợp giá hàng có sự biến động thường xuyên. Vì vậy, giá hạch toán không có tác dụng giao dịch. Theo phương pháp này, hàng ngày kế toán chi tiết hàng tồn kho được ghi theo giá hạch toán. Cuối tháng điều chỉnh theo giá thực tế để xác định giá hàng xuất khẩu theo công thức: Hệ số; hàng hoá = Error! Trị giá vốn của hàng; hoá xuất trong kỳ = Hệ số giá; hàng hoá x Trị giá hạch toán của hàng hoá ; xuất kho trong kỳ . Phương pháp tính giá vốn của hàng bán theo giá thực tế. Theo cách này, kế toán chi tiết và kế toán tổng hợp đều sử dụng giá thực tế để ghi chép. Kế toán có thể sử dụng một trong các phương pháp sau để tính trị giá hàng tồn kho cuối kỳ và trị giá hàng xuất trong kỳ: * Phương pháp thực tế đích danh: Theo phương pháp này, lô hàng nhập kho theo giá nào thì xuất kho theo giá đó, không quan tâm đến thời gian nhập, xuất. Phương pháp này thích hợp ở những doanh nghiệp có ít loại hàng hoá và có điều kiện bảo quản riêng từng lô hàng. Khoa Kế toán - Tài chính15 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ - Ưu điểm: Rất chính xác và kịp thời theo từng lần nhập. - Nhược điểm: phức tạp, tốn kém. * Phương pháp bình quân gia quyền: áp dụng phương pháp này thì hàng hoá xuất bán trong kỳ không được tính giá ngay mà phải đợi đến cuối kỳ, cuối tháng mới được tính sau khi đã tính được đơn giá bình quân: Đơn giá; b ì nh quân = Error! Trị giá vốn của; hàng xuất bán = Đơn giá bình quân x Số lượng hàng; xuất bán - Ưu điểm: giá trị hàng hoá tồn kho được phản ánh chính xác. - Nhược điểm : Đơn giá bình quân chỉ đến cuối kỳ, cuối tháng mới được tính. Vì vậy, công việc thường dồn vào cuối kỳ, ảnh hưởng đến việc lập báo cáo của kế toán. * Phương pháp nhập trước xuất trước (FIFO): Phương pháp này được áp dụng với giả thiết lô hàng nào mua vào trước sẽ được xuất ra trước, xuất hết số nhập trớc mới đến số nhập sau theo giá thực tế của từng lô hàng xuất. - Ưu điểm: Hạch toán hàng hoá xuất kho theo từng lần nhập. - Nhược điểm: ảnh hưởng đến chi phí, lợi nhuận của doanh nghiệp nếu giá cả của thị trường có sự biến động. * Phương pháp nhập sau xuất trước (LIFO). Phương pháp này giả thiết hàng hoá xuất bán là những hàng hoá được mua vào sau cùng. Ưu điểm: Hạch toán hàng xuất theo từng lần nhập. - Nhược điểm: Không chính xác, ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Khoa Kế toán - Tài chính16 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ IV. phương pháp kế toán nghiệp vụ bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại 1. Hạch toán ban đầu. Hạch toán ban đầu là quá trình theo dõi, ghi chép, hệ thống hoá các nghiệp vụ kinh tế trên chứng từ làm cơ sở cho hạch toán tổng hợp và hạch toán chi tiết. Nghiệp vụ bán hàng, thường sử dụng một số chứng từ sau: - Hoá đơn giá trị gia tăng (đối với doanh nghiệp nộp thuế theo phương pháp trực tiếp). - bảng kê bán lẻ hàng hoá, dịch vụ. - Bảng kê hoá đơn, chứng từ hàng hoá, dịch vụ bán ra. - Phiếu xuất kho. - Thẻ kho. - Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ. - Các chứng từ gốc phản ánh thu hồi tiền công nợ: Giấy báo Nợ, báo Có của ngân hàng, phiếu chi tiền mặt 2. Vận dụng hệ thống tài khoản để hạch toán tổng hợp. Hệ thống tài khoản là danh mục các tài khoản được hệ thống hoá và được kế toán sử dụng trong các nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá. Hệ thống tài khoản bao gồm các quy định thống nhất về: số lượng tài khoản, ký hiệu tài khoản, tên tài khoản, kết cấu tài khoản Kế toán nghiệp vụ bán hàng sử dụng các tài khoản chủ yếu sau: a. Tài khoản 511: doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. * Nội dung phản ánh của tài khoản 511. Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán với các nghiệp vụ sau: Bán hàng: bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra và bán hàng hoá mua vào. Khoa Kế toán - Tài chính17 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Cung cấp: thực hiện công việc đã thoả thuận theo hợp đồng trong một kỳ hoặc nhiều kỳ kế toán như cung cấp dịch vụ vận tải, du lịch Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ thu được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm, hàng hoá, cung cấp dịch vụ cho khách hàng bao gồm cả các khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán (nếu có). Trường hợp doanh nghiệp có doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ bằng ngoại tệ ra đồng Việt Nam theo tỷ giá thực tế phát sinh hoặc tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ ngân hàng do ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ kinh tế. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ thuần mà doanh nghiệp thực hiện trong kỳ kế toán có thể thấp hơn doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ghi nhân ban đầu do các nguyên nhân: doanh nghiệp chiết khấu thương mại, giảm giá hàng đã bán cho khách hàng hoặc hàng đã bán bị trả lại (do không đảm bảo quy cách phẩm chất ghi trong hợp đồng kinh tế), và doanh nghiệp phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế xuất khẩu, thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp tính trên doanh thu bán hàng và cung cấp các dịch vụ thực tế mà doanh nghiệp đã thực hiện trong một kỳ kế toán. Hạch toán tài khoản này cần tôn trọng một số quy định sau: - Tài khoản 511 “doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” chỉ phản ánh doanh thu của khối lượng sản phẩm, hàng hoá đã bán, dịch vụ đã cung cấp được xác định là đã tiêu thụ trong kỳ không phân biệt doanh thu đã thu tiền hay sẽ thu được tiền. - Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp được thực hiện theo nguyên tắc sau: + Đối với sản phẩm hàng hoá dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là giá bán chưa có thuế GTGT. Khoa Kế toán - Tài chính18 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ + Đối với sản phẩm hàng hoá dịch vụ không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT hoặc chịu thuế GTGT theo phương trực tiếp thì doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là tổng giá thanh toán. + Đối với sản phẩm hàng hoá dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc thuế xuất khẩu thì doanh thu bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ là tổng giá thanh toán (bao gồm cả thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc thuế xuất khẩu ). + Những doanh nghiệp nhận gia công vật tư hàng hoá thì chỉ phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ số tiền gia công thực tế được hưởng, không bao giờ gồm giá trị vật tư, hàng hoá nhận gia công. + Đối với hàng hoá nhận bán đại lý, ký gửi theo phương pháp bán đấu giá hưởng hoa hồng thì chỉ hạch toán vào doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ phần hoa hồng bán hàng mà doanh nghiệp được hưởng. + Trường hợp bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp thì doanh nghiệp ghi nhận doanh thu bán hàng theo giá bán trả ngay và ghi nhận vào doanh thu hoạt động tài chính về phần lãi tính trên khoản phải trả nhưng trả chậm với thời điểm ghi nhận doanh thu được xác nhận. + Những sản phẩm, hàng hoá được xác nhận là tiêu thụ, nhưng vì lý do về chất lượng, về quy cách kỹ thuật nên người mua từ chối thanh toán, trả lương người bán hoặc yêu cầu giảm giá và được doanh nghiệp chấp nhận; hoặc người mua hàng với khối lượng lớn được chiết khấu thương mại thì các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng được theo dõi riêng biệt trên các tài khoản 531 “Hàng bán bị trả lại”: tài khoản 532 “Giảm giá hàng bán”: tài khoản 521 “Chiết khấu thương mại”. + Trường hợp trong kỳ doanh nghiệp đã viết hoá đơn bán hàng và doanh nghiệp đã thu tiền bán hàng nhưng đến cuối kỳ vẫn chưa giao hàng cho người mua hàng thì trị giá số hàng này không được coi là tiêu thụ và không được ghi vào tài khoản 511 mà chỉ hạch toán vào bên có của tài khoản 131 “phải thu của khách hàng” về khoản tiền đã thu của khách hàng. Khoa Kế toán - Tài chính19 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khi thực giao hàng cho người mua sẽ hạch toán vào tài khoản 511 về giá trị hàng đã giao, đã thu trước tiền bán hàng, phù hợp với các điều kiện ghi nhận doanh thu. + Đối với trường hợp cho thuê tài sản, có nhận trước tiền cho thuê của nhiều năm thì doanh thu cung cấp dịch vụ ghi nhận của năm tài chính là số tiền cho thuê được xác định trên cơ sở lấy toàn bộ tổng số tiền thu được chia cho số năm thuê tài sản. + Đối với doanh nghiệp thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ ghi nhận của năm tài chính là số tiền cho thuê được xác định trên cơ sở lấy toàn bộ tổng số tiền thu được chia cho số năm thuê tài sản. + Đối với doanh nghiệp thực hiện nhiệm vụ cung cấp sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ theo yêu cầu của Nhà nước trợ cấp, trợ giá theo quy định thì doanh thu trợ cấp được phản ánh trên tài khoản 5114- doanh thu trợ cấp, trợ giá. + Không hạch toán vào tài khoản này các trường hợp sau: . Trị giá hàng hoá, vật tư, bán thành phẩm xuất giao cho bên ngoài gia công,chế biến. . Trị giá thành phẩm, bán thành phẩm, dịch vụ cung cấp giữa các đơn vị nội bộ (sản phẩm, bán thành phẩm, dịch vụ tiêu thụ nội bộ). . Số tiền thu được về nhượng bán, thanh lý tài sản cố định. . Trị giá sản phẩm hàng hoá đang gửi bán, dịch vụ hoàn thành đang cung cấp cho khách hàng nhưng chưa được người mua chấp nhận thanh toán. . Trị giá hàng gửi bán theo phương thức gửi bán đại lý, ký gửi (chưa xác định là tiêu thụ). . Các khoản thu nhập khác không được coi là doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. * Kết cấu tài khoản 511 .Bên nợ Khoa Kế toán - Tài chính20 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ - Số tiền tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu phải nộp của hàng hoá, dịch vụ được xác định là đã tiêu thụ trong kỳ. - Số thuế GTGT phải nộp tính theo phương pháp trực tiếp phát sinh trong kỳ. - Doanh thu hàng bán bị trả lại kết chuyển cuối kỳ. - Kết chuyển doanh thu thuần vào tài khoản 911 “ xác định kết quả kinh doanh . Bên có. - Doanh thu bán sản phẩm , hàng hoá, cung cấp dịch vụ. Tài khoản 511 không có số dư cuối kỳ và được chia thành 4 tài khoản cấp II. TK5111: Doanh thu bán hàng hoá. TK5112: Doanh thu bán sản phẩm TK5112: Doanh thu cung cấp dịch vụ. TK5114: Doanh thu trợ cấp trợ giá. b. Tài khoản 512:Doanh thu bán hàng nội bộ. Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu của số sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ tiêu thụ trong nội bộ doanh nghiệp. Nội dung phản ánh trên tài khoản512: . Bên nợ: - Thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp. - Trị giá hàng bán bị trả lại, các khoản giảm giá hàng bán. - Kết chuyển doanh thu thuần vào tài khoản 911 “xác định kết quả kinh doanh ”. . Bên có: -Tổng doanh thu nội bộ trong kỳ. TK512: không có số dư cuối kỳ và được chia là 3 tài khoản cấp II: TK5121: Doanh thu bán hàng hoá. TK5122: Doanh thu bán thành phẩm. Khoa Kế toán - Tài chính21 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ TK5123: Doanh thu bán dịch vụ. c. Tài khoản 632 - giá vốn hàng bán. Tài khoản này dùng để xác định giá trị vốn của hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ. Nội dung phản ánh của tài khoản 632: . Bên nợ: - Phản ánh giá vốn hàng hoá , sản phẩm, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ. - Phản ánh chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công vượt trên mức bình thường và chi phí sản xuất chung cố định không thể phân bổ không được tính vào trị giá hàng tồn kho mà phải tính vào giá vốn hàng bán của kỳ kế toán. - Phản ánh khoản hụt, mất mát của hàng tồn kho sau khi trừ (-) phần bồi thường do trách nhiệm cá nhân gây ra. - Phản ánh chi phí tự xây dựng, tự chế tạo TSCĐ vượt trên mức bình thường không được tính vào nguyên giá TSCĐ hữu hình tự xây dựng, tự chế hoàn chỉnh. - Phản ánh chênh lệch giữa số dự phòng giảm giá hàng tồn kho phải trích lập năm nay lớn hơn khoản trích lập năm trước. - Phản ánh phí thu phân bổ cho hàng tiêu thụ trong kỳ. . Bên có: - Phản ánh khoản hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho cuối năm năm dương lịch (31/12) (khoản chênh lệch giữa số phải lập dự phòng năm nay nhỏ hơn khoản đã lập dự phòng năm trước). - Kết chuyển giá vốn của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ sang TK 911”xác định kết quả kinh doanh ”. - Phản ánh trị giá mua của hàng hoá đã bị người mua trả lại. TK 632 “giá vốn hàng bán” không có số dư cuối kỳ. d. Tài khoản 531: Hàng bán bị trả lại. Khoa Kế toán - Tài chính22 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Tài khoản này dùng để phản ánh trị giá của số sản phẩm, hàng hoá đã tiêu thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán do không đúng quy cách phẩm chất, hoặc do vi phạm hợp đồng kinh tế. Nội dung ghi chép của tài khoản 531: . Bên nợ: -Tập hợp doanh thu hàng hoá chấp nhận cho người mua trả lại trong kỳ (đã trả lại tiền cho người mua hoặc tính trừ vào nợ phải thu của khách hàng về hàng hoá, cung cấp dịch vụ đã bán ra). . Bên có: - Kết chuyển số doanh thu của hàng bán bị trả lại. TK531 không có số dư cuối kỳ. e. Tài khoản 532: Giảm giá hàng bán. Giảm giá hàng bán là khoản giảm trừ cho người mua do hàng hoá kém phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu không hợp thị hiếu của người tiêu dùng. Tài khoản này dùng để phản ánh các khoản giảm giá cho khách hàng với giá bán thoả thuận. Nội dung ghi chép của TK532: . Bên nợ: - Khoản giảm giá đã chấp nhận với người mua. . Bên có: - Kết chuyển sang TK liên quan để xác định doanh thu thuần. f. Tài khoản 521 - Chiết khấu thương mại. Tài khoản dùng để phản ánh chiết khấu thương mại mà doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc thanh toán cho người mua hàng hoặc do việc người mua đã mua hàng (sản phẩm, hàng hoá), dịch vụ với khối lượng lớn theo thoả thuận về chiết khấu thương mại đã ghi tên trên hợp đồng kinh tế mua bán hoặc các cam kết mua bán hàng. Hạch toán tài khoản này cần tôn trọng một số quy định sau: Khoa Kế toán - Tài chính23 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ - Chỉ hạch toán vào tài khoản này khoản chiết khấu thương mại người mua được hưởng đã thực hiện theo đúng chính sách chiết khấu thương mại của doanh nghiệp quy định. - Trường hợp người mua hàng nhiều lần mới đạt được lượng hàng mua được chiết khấu thì khoản chiết khấu thương mại này được ghi giảm trừ vào “hoá đơn GTGT” hoặc “Hoá đơn bán hàng lần cuối”. Trường hợp khách hàng không tiếp tục mua hàng, hoặc khi số chiết khấu thương mại người mua được hưởng lớn hơn số tiền bán hàng ghi trên hoá đơn lần cuối cùng thì phải chi tiền chiết khấu thương mại cho người mua. Khoản chiết khấu thương mại trong trường hợp này được hạch toán vào tài khoản 521. - Trường hợp người mua hàng với số lượng lớn được hưởng chiết khấu thương mại, giá bán phản ánh trên hoá đơn là giá đã giảm giá (đã trừ chiết khấu thương mại) thì khoản chiết khấu thương mại này không được hạch toán vào tài khoản 521. Doanh thu bán hàng phản ánh theo giá đã trừ chiết khấu thương mại. - Phải theo dõi chi tiết chiết khấu thương mại đã thực hiện cho từng khách hàng và từng loại hàng bán như: hàng hoá, thành phẩm, dịch vụ. - Trong kỳ chiết khấu thương mại phát sinh thực tế được phản ánh vào bên nợ tài khoản 521 “Chiết khấu thương mại”. Cuối kỳ, khoản chiết khấu thương mại được kết chuyển sang tài khoản 511 “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”, để xác định doanh thu thuần của khối lượng sản phẩm hàng hoá dịch vụ thực tế thực hiện trong kỳ hạch toán. Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 521: . Bên nợ: Số chiết khấu thương mại đã chấp nhận thanh toán cho khách hàng. .Bên có: Kết chuyển toàn bộ số chiết khấu thương mại sang tài khoản 521 “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ” để xác định doanh thu thuần của kỳ hạch toán. Khoa Kế toán - Tài chính24 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Tài khoản 521 không có số dư cuối kỳ và được chia làm 3 tài khoản cấp II: - TK 5211 - Chiết khấu hàng hoá. - TK 5212 - Chiết khấu thành phẩm. - TK 5213 - Chiết khấu dịch vụ. g. Tài khoản 3331 - Thuế GTGT phải nộp Tài khoản này phản ánh số thuế GTGT đầu ra, số thuế GTGT phải nộp, số thuế GTGT đã nộp và còn phải nộp vào ngân sách nhà nước. TK3331 được mở cho 2 tài khoản cấp III: - Tài khoản 33311 thuế GTGT đầu ra: - TK 33312 thuế GTGT của hàng hoá nhập khẩu. h. Tài khoản 3387 - Doanh thu chưa thực hiện. Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu chưa thực hiện được của doanh nghiệp trong kỳ kế toán. Doanh thu chưa thực hiện gồm có: - Số tiền nhận được trước nhiều năm về cho thuê tài sản (cho thuê hoạt động). - Khoản chênh lệch giữa giá bán hàng trả chậm, trả góp theo cam kết với giá bán hàng trả ngay. - Khoản lãi nhận trước khi vay vốn hoặc mua các công cụ nợ (trái phiếu, tín phiếu, kỳ phiếu ). * Hạch toán tài khoản này cần tôn trọng một số quy định sau: - Khi bán hàng, hoặc cung cấp dịch vụ theo phương thức trả chậm, trả góp thì doanh thu được ghi nhận theo giá bán trả ngay tại thời điểm ghi nhận doanh thu. Giá bán trả ngay được xác định bằng cách quy đổi giá trị danh nghĩa của các khoản sẽ thu được trong tương lai về giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận doanh thu theo tỉ lệ lãi xuất hiện hành. Phần lãi bán hàng trả chậm, trả góp là chênh lệch giữa giá bán hàng trả chậm trả góp với giá bán hàng trả ngay được ghi nhận vào tài khoản Khoa Kế toán - Tài chính25 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ “Doanh thu chưa thực hiện”. Doanh thu chưa thực hiện sẽ được ghi nhận là doanh thu của kỳ kế toán sau (Tiền lãi được ghi nhận trên cơ sở thời gian và lãi xuất thực tế từng kỳ ). - Khi nhận trước tiền cho thuê tài sản của nhiều năm thì số tiền nhận trước được ghi nhận là doanh thu chưa thực hiện. trong các năm tài chính tiếp sau sẽ ghi nhận doanh thu phù hợp với doanh thu từng năm tài chính. * Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 3387 . Bên nợ: Kết chuyển “Doanh thu chưa được thực hiện ” sang tài khoản “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” (tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia). . Bên có: Ghi nhận doanh thu chưa thực hiện phát sinh trong kỳ. Số dư bên có: Doanh thu chưa thực hiện ở thời điểm cuối kỳ kế toán. Ngoài các khoản trên, trong quá trình hạch toán các nghiệp vụ bán hàng kế toán còn sử dụng các tài khoản có liên quan như: TK641 : chi phí bán hàng TK642 : Chi phí quản lý doanh nghiệp TK111 : Tiền mặt TK112 : Tiền gửi ngân hàng TK131 : phải thu khách hàng. i. Tài khoản 157 - Hàng gửi đi bán Tài khoản này dùng để phản ánh trị giá mua của hàng hoá chuyển bán, gửi bán đại lý, ký gửi, dịch vụ đã hoàn thành nhưng chưa xác định là tiêu thụ. Kết cấu và nội dung phản ánh của TK157 Bên nợ: - Trị giá hàng hoá, thành phẩm đã gửi cho khách hàng hoặc gửi bán đại lý, ký gửi. Khoa Kế toán - Tài chính26 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ - Trị giá dịch vụ đã cung cấp cho khách hàng nhưng chưa được chấp nhận thanh toán. - Kết chuyển cuối kỳ trị giá hàng hoá, thành phẩm đã gửi đi bán chưa được khách hàng chấp nhận thanh toán (trường hợp doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ). Bên có: - Trị giá hàng hoá, thành phẩm, dịch vụ đã được khách hàng thanh toán hoặc đã chấp nhận thanh toán. - Trị giá hàng hoá, thành phẩm, dịch vụ gửi đi bị trả lại. - Kết chuyển đầu kỳ trị giá hàng hoá, thành phẩm đã gửi đi bán chưa được khách hàng chấp nhận thanh toán đầu kỳ (trường hợp doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ). Số dư bên nợ: Trị giá hàng hoá, thành phẩm đã gửi đi, dịch vụ đã cung cấp chưa được khách hàng chấp nhận thanh toán. 3. Trình tự kế toán. Khoa Kế toán - Tài chính27 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khoa Kế toán - Tài chính28 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khoa Kế toán - Tài chính29 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Bán hàng theo phương thức đại lý, gửi hàng hoá Đơn vị giao đại lý (gửi hàng) 156 157 632 Hàng xuất kho gửi đại lý Kết chuyền giá vốn hàng đại lý khi tiêu thụ 911 511 131 641 Kết chuyền doanh Doanh thu bán hàng phí hoa hồng đại lý trừ thu thuần ngay vào số phải thu 33311 111,112 số tiền còn lại đã thu từ thuế GTGT phải nộp đại lý Đơn vị nhận đại lý, ký gửi 911 551 331 111,112 Kết chuyển Hoa hồng đại lý Tổng giá thanh doanh thu thuần được hưởng toán 003 thanh toán tiền giao đại lý - Nhận -Bán -Trả lại Khoa Kế toán - Tài chính30 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Bán hàng trả góp, trả chậm 911 511 111,112 Kết chuyển Doanh thu theo giá doanh thu thuần bán thu tiền ngay Số tiền thu ngay lần đầu 515 3387 Kết chuyển tiền Doanh thu chưa 131 lãi bán hàng thực hiện (1) Tổng số Số tiền tiền còn được ở các phải thu kỳ sau 33311 Thuế GTGT phải nộp 4. Sổ sách kế toán Để ghi chép, hệ thống hoá thông tin kế toán, doanh nghiệp phải sử dụng một hình thức kế toán nhất định, phù hợp với đặc điểm, quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và trình độ của đội ngũ cán bộ kế toán hiện có. Hiện nay, các hình thức sổ sách thường được áp dụng là: Nhật ký sổ cái, Nhật ký chung, Nhật ký chứng từ, Chứng từ ghi sổ. Trong mỗi hình thức sổ kế toán có những quy định cụ thể về số lượng, kết cấu, trình tự phương pháp ghi chép và mối quan hệ giữa các sổ kế toán. Các doanh nghiệp tuỳ thuộc vào qui mô , đặc điểm, phương thức hoạt động kinh doanh của mình mà có sự lựa chọn hình thức kế toán phù hợp. Khi đã có sự lựa chọn, doanh nghiệp phải tuân theo những nguyên tắc cơ bản của hình thức đó. Xây dựng hệ thống sổ kế toán đầy đủ, chính xác sẽ nâng cao hiệu quả công tác kế toán doanh nghiệp. Đối với công tác bán hàng, hệ thống sổ kế Khoa Kế toán - Tài chính31 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ toán giúp theo dõi, quản lý hàng hoá bán ra chính xác, kịp thời cung cấp những thông tin cần thiết cho các nhà quản lý. a. Sơ đồ trình tự kế toán nghiệp vụ bán hàng theo hình thức Nhật ký sổ cái. Chứng từ gốc (Hoá đơn GTGT, phiếu xuất kho) Sổ nhật ký quỹ Sổ chi tiêt TK511,632 Nhật ký sổ cái các TK Bảng tổng Ghi hàng ngày 511,632 hợp chi tiết Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Báo cáo tài chính Đặc điểm của hình thức này là sử dụng một sổ kế toán tổng hợp gọi là Nhật ký sổ cái để kết hợp giữa các nghiệp vụ kinh tế theo thứ tự thời gian, các chứng từ gốc sau khi được định khoản chính xác được ghi một dòng ở Nhật ký sổ cái. Ưu điểm: đơn giản, rõ ràng, dễ hiểu, dễ đối chiếu, không cần lập bảng cân đối phát sinh các tài khoản. Nhược điểm: khó cho phân công lao động kế toán, không thích hợp với đơn vị có quy mô vừa và lớn, có nhiều hoạt động kinh tế sử dụng nhiều tài khoản. Khoa Kế toán - Tài chính32 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ b. Sơ đồ trình tự kế toán nghiệp vụ bán hàng theo hình thức Nhật ký chung Chừng từ gốc (Hoá đơn Sổ chi tiết GTGT, phiếu xuất kho) các tài khoản 632,511,531, 532,521,641 Sổ quỹ Nhật ký thu tiền Nhật ký chung Bảng tổng hợp Sổ cái tài khoản chi tiết 632,511 Bảng cân đối số phát sinh Ghi hàng ngày Báo cáo tài chính Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra. Theo hình thức này kế toán mở sổ nhật ký chung ghi chép, phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo thứ tự thời gian và quan hệ đối ứng tài khoản. Ưu điểm: dễ ghi chép, đơn giản thuận tiện cho công việc phân công lao động kế toán. Nhược điểm: còn trùng lặp trong khâu ghi chép. Khoa Kế toán - Tài chính33 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ c. Sơ đồ trình tự kế toán nghiệp vụ bán hàng theo hình thức chứng từ ghi sổ. Đặc điểm của hình thức này là mọi nghiệp vụ kinh tế phải căn cứ vào chứng từ gốc hoặc bảng tổng hợp chứng từ gốc cùng loại, cùng kỳ để lập chứng từ ghi sổ sau đó ghi vào sổ đăng ký chứng từ trước khi ghi vào sổ cái. Ưu điểm: rõ ràng, dễ hiểu, dễ phát hiện sai sót để điều chình, thích hợp với các loại hình doanh nghiệp sản xuất kinh doanh sử dụng tài khoản có khối lượng nghiệp vụ nhiều, có nhiều nhân viên kế toán, để kết hợp sử lý trong công tác kế toán. Nhược điểm: ghi chép còn trùng lặp , khối lượng ghi chép nhiều, việc đối chiếu số liệu vào cuối tháng nên không đảm bảo tính kịp thời của thông tin kế toán. Sơ đồ trình tự ghi sổ như sau: Chứng từ gốc (hoá đơn GTGT, phiếu xuất) Sổ quỹ Sổ chi tiết các tài khoản 632,511 Chứng từ ghi sổ Sổ đăng ký chứng từ Sổ cái Bảng tổng hợp chi ghi sổ TK511,632,3331 tiết Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Khoa Kế toán - Tài chính34 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ d. Sơ đồ trình tự kế toán nghiệp vụ bán hàng theo hình thức Nhật ký chứng từ Đặc điểm: mọi nghiệp vụ kinh tế đều căn cứ vào chứng từ gốc sau khi đã kiểm tra, phân loại ghi vào các nhật ký chứng từ liên quan. Sổ nhật ký chứng từ kết hợp ghi chép tổng hợp với chi tiết, kết hợp ghi theo hệ thống với ghi theo thời gian. . Sổ quỹ Chứng từ gốc (hoá đơn GTGT, phiếu xuất kho) Bảng phân bổ Sổ chi tiết các TK511,632 Bảng kê ghi nợ Nhật ký chứng từ sổ 8,10 các sổ 8,10 Sổ cái tài Bảng tổng hợp khoản chi tiết 511,632,3331 Báo cáo tài chính Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Khoa Kế toán - Tài chính35 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ chương ii thực trạng về công tác kế toán bán hàng tại công ty điện máy xe đạp xe máy I. Khái quát chung về công ty Điện máy xe đạp xe máy 1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty Điện máy xe đạp xe máy Công ty Điện Máy- Xe Đạp Xe Máy có tên giao dịch quốc tế là TODIMAX, là một doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Bộ thương mại, có trụ sở chính tại 229 phố Vọng- Hà Nội có tư cách pháp nhân và hạch toán kinh tế độc lập. Tiền thân của công ty là cục điện máy xăng dầu Trung ương thành lập theo QĐ711- NT ngày 28/09/1966. Đến tháng 1/1971, do đòi hỏi của nền kinh tế, chính phủ ra quyết định thành lập Tổng Công ty điện máy để thực hiện chức năng chủ đạo kinh doanh toàn quốc về mặt hàng điện máy. Sang tháng 6 năm 1981, Tổng Công ty điện máy bị giải thể, đồng thời thành lập hai công ty trung ương lớn thuộc Bộ Thương mại, đó là: - Công ty điện máy trung ương đóng tại 163 Đại La- Hai Bà Trưng- Hà Nội. - Công ty xe đạp xe máy trung ương đóng tại 21 ái mộ- Gia Lâm- Hà Nội. Cả hai công ty cùng chịu sự chỉ đạo của Bộ Thương mại cho đến tháng 12/1995, hai công ty sát nhập thành Tổng Công ty điện máy – xe đạp xe máy. Lúc này thị trường tiêu thụ của Công ty đã được mở rộng ra nước ngoài với nhiều mặt hàng kinh doanh khá đa dạng. Ngày 22/12/1995, căn cứ vào thông báo số 11/TB ra ngày 02/12/1995 của Chính phủ về việc thành lập lại Tổng Công ty điện máy xe đạp xe máy, Bộ trưởng Bộ Thương mại đã ra QĐ106/TM thành lập Công ty điện máy xe đạp xe máy trên cơ sở giải thể Tổng Công ty Điện máy. Khoa Kế toán - Tài chính36 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Trải qua thời gian trên 30 năm hoạt động cho đến nay, Công ty đã lớn mạnh về mọi mặt, quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn lực của Công ty như: Tài sản, vốn, lao động, số lao động toàn công ty có trên 600 cán bộ công nhân viên, nguồn vốn không ngừng gia tăng cho đến năm 2002, vốn kinh doanh của công ty là 24 tỷ đồng trong đó: - Vốn lưu động : 16 tỷ đồng - Vốn cố định : 8tỷ đồng 2. Nhiệm vụ tình hình sản xuất kinh doanh. Nhiệm vụ chính của Công ty hiện nay là chuyên kinh doanh các mặt hàng điện máy dân dụng: Xe gắn máy, xe đạp, đồ điện tử dân dụng Đồng thời thực hiện nhiệm vụ kinh doanh đa dạng hàng hoá và tổ chức kinh doanh dịch vụ kinh tế kỹ thuật nhằm thoả mãn nhu cầu tiêu dùng của các đối tượng và các thành phần kinh tế, góp phần thúc đẩy nền kinh tế quốc dân, thực hiện tốt những nhiệm vụ chính của Công ty và đồng thời đáp ứng những nhu cầu thị trường, công ty đã đề ra cho phòng kinh doanh là: - Tổ chức tìm nguồn hàng điện máy - xe đạp - xe máy và một số mặt hàng tiêu dùng khác phục vụ bán buôn bán lẻ. - Tổ chức gia công lắp ráp các mặt hàng thông thường thuộc phạm vi kinh doanh của công ty. - Thực hiện liên kết liên doanh với các đơn vị trong và ngoài nước để có hàng hoá nội địa và xuất khẩu. 3. Cơ cấu bộ máy công ty Điện máy Xe đạp Xe máy Xuất phát từ đặc điểm Công ty là phức tạp nên tổ chức bộ máy quản lý của Công ty được thành lập theo cơ cấu trực tuyến chức năng. Khoa Kế toán - Tài chính37 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Sơ đồ bộ máy công ty Điện máy Xe đạp Xe máy Ban giám đốc Phòng Phòng Ban Phòng Phòng Phòng tổ chức tài thanh kinh kinh kinh hành chính tra bảo doanh doanh doanh chính kế toán vệ xe đạp xe đạp xe đạp xe máy xe máy xe máy Trung Xí Chi Chi Trung Trung tâm nghiệp nhánh nhánh tâm tâm kinh kinh Nam TP Hồ kho kho doanh doanh Định Chí Vọng Đức xe đạp hàng Minh Giang xe máy điện máy Cửa Cửa Cửa Cửa Cửa hàng hàng hàng hàng hàng 92 163 5 Sơn 1 4. Một số đặc điểm chủ yếu của công tác kế toán tại công ty Điện máy Xe đạp Xe máy 4.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán của công ty Điện máy Xe đạp Xe máy Khoa Kế toán - Tài chính38 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán Kế toán trưởng Kế toán tổng hợp Kế toán Kế toán Kế toán Kế toán Kế toán tiền mặt theo dõi TSCĐ Ngân công nợ KD Thuế hàng Bộ phận kế toán các đơn vị trực thuộc Theo hình thức kế toán tập chung,theo hình thức này ở một số đơn vị trực thuộc nhân viên kế toán có nhiệm vụ thống kê, tập hợp, kiểm tra các chứng từ ban đầu, cuối tháng lập các báo cáo để nộp cho phòng kế toán công ty. Phòng kế toán Công ty có nhiệm vụ tổ chức, kiểm tra việc thực hiện toàn bộ công tác thu thập, xử lý các thông tin kế toán ban đầu, cung cấp thông tin về tình hình tài chính đầy đủ, kịp thời, chính xác, đánh giá tình hình và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh từ đó đề ra các biện pháp, quyết định đúng đắn phù hợp với đường lối phát triển của Công ty. - Kế toán trưởng: Là người đứng đầu bộ máy kế toán có nhiệm vụ chỉ đạo, hướng dẫn và kiểm tra toàn bộ các hoạt động tài chính của công ty, tham mưu cho giám đốc các vấn đề tài chính kế toán. - Kế toán tổng hợp: Là người tập hợp số liệu để ghi vào các sổ tổng hợp, sau đó lập các báo cáo tài chính, là người giúp việc chính cho kế toán trưởng. Khoa Kế toán - Tài chính39 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ - Kế toán tiền mặt: Lập phiếu thu, phiếu chi theo lệnh, từ đó căn cứ vào các phiếu thu, phiếu chi kèm theo các chứng từ hợp lệ để nhập hoặc xuất quỹ, đối chiếu số dư trên sổ quỹ với số tiền thực có tại quỹ. - Kế toán theo dõi kinh doanh: Có nhiệm vụ theo dõi nghiệp vụ mua hàng, tiêu thụ hàng, đánh giá kết quả kinh doanh. - Kế toán tài sản cố định: Có nhiệm vụ theo dõi đánh giá biến động về tài sản cố định để trích khấu hao phân bổ theo tháng. Kế toán tài sản cố định kiêm luôn theo dõi về thuế và các khoản phải nộp nhà nước. - Kế toán ngân hàng: Có nhiệm vụ giao dịch với ngân hàng, quản lý theo dõi các khoản tiền vay, tiền lãi gửi, đôn đốc việc thanh toán đúng kỳ hạn, thường xuyên đối chiếu số dư tiền gửi với ngân hàng. - Kế toán công nợ: Có nhiệm vụ theo dõi các khoản nợ phải trả và tình hình thanh toán công nợ cho từng chủ nợ nhằm thực hiện tốt kỷ luật thanh toán về chế độ quản lý tài chính. 4.2. Một số đặc điểm tổ chức kế toán tại công ty Điện máy Xe đạp Xe máy a) Hình thức sổ kế toán áp dụng tại công ty Điện máy Xe đạp Xe máy Để phù hợp với đặc điểm hoạt dộng kinh doanh của mình công ty áp dụng hình thức kế toán nhật ký chứng từ: Khoa Kế toán - Tài chính40 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Hình thức sổ sách của công ty: Hình thức nhật ký chứng từ Chứng từ gốc và các bảng phân bổ Bảng kê Nhật ký Thẻ và các sổ Chứng từ kế toán chi tiết Sổ cái Bảng tổng hợp chi tiết Báo cáo tài chính Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu b) Phương pháp kế toán tại công ty * Phương pháp kế toán hàng tồn kho: công ty thực hiện theo phương pháp kê khai thường xuyên, Phương pháp tính giá hàng tồn kho : là phương pháp bình quân gia quyền * Phương pháp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ và khấu hao tài sản cố định theo phương pháp khấu hao tuyến tính; Khoa Kế toán - Tài chính41 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ c) Chính sách kế toán tại công ty * Niên độ kế toán được đăng ký ngay từ khi công ty được thành lập và được duy trì đến tận bây giờ đó là theo năm dương lịch từ 01/01 đến 31/12/. * Kỳ báo cáo kế toán hiện tại ở công ty đó là: sau mỗi quý kế toán tổng hợp số liệu và lên báo cáo để chuyển cho kế toán trưởng ký duyệt, báo cáo lên các cấp quản lý, các tổ chức cần thiết đến những thông tin kế toán. * Hệ thống báo cáo tài chính của công ty hiện nay bao gồm: - Bảng cân đối kế toán. - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: + Phần I lãi lỗ + Phần II tình hình thực hiện nghĩa vụ với nhà nước. + Phần III thuế GTGT được khấu trừ, thuế GTGT được hoàn lại, thuế GTGT được giảm, thuế GTGT hàng bán nội địa. - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (theo phương pháp trực tiếp). 5. Một số kết quả mà Công ty điện máy xe đạp xe máy đạt được trong những năm vừa qua. Do ảnh hưởng của nền kinh tế khu vực nên việc kinh doanh, thương mại, xuất nhập khẩu gặp rất nhiều khó khăn. Song với sự nhạy bén của Ban giám đốc, công ty đã chỉ đạo sát sao các phòng ban bám sát thị trường, chủ động tìm nguồn hàng, khách hàng thực hiện các nghiệp vụ như: xuất khẩu, nhập khẩu và buôn bán nội địa nên công ty vẫn đứng vững trên thị trường và không ngừng phát triển. Ta có thể thấy được thông qua báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty qua hai năm 2001 và 2002 như sau: Khoa Kế toán - Tài chính42 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh năm 2001-2002 Đơn vị: Triệu đồng Chênh lệch STT Chỉ tiêu Năm 2001 Năm 2002 Số tiền % 1 Doanh thu bán hàng 256.431 284.832,8 28.401,8 11,07 2 Các khoản giảm trừ D T 1.665 1.985,7 320,7 19,26 3 Doanh thu thuần 254.766 282.847,1 28.081,1 11,02 4 Trị giá vốn hàng bán 241.639 267.607,8 25.968,8 10,74 5 Lợi nhuận gộp 13.127 15.239,3 2.112,3 16,09 6 Chi phí bán hàng 10.703 11.205 502 4,69 7 Chi phí QLDN 2.295 2.530,8 235,8 10,27 8 Lợi nhuận từ HĐ KD 129 1.503,5 1.374,5 1065,5 + Thu nhập HĐTC 9,2 10,4 1,2 13,04 + Chi phí HĐTC 0,8 0,2 -0,6 -75 9 Lợi nhuận từ HĐTC 8,4 10,2 1,8 21,42 + Thu nhập HĐBT 772,8 1.034 261,2 33,79 + Chi phí HĐBT 30 65,8 35,8 119,3 10 Lợi nhuận từ HĐBT 742,8 968,2 225,4 30,34 11 Tổng lợi nhuận trước thuế 880,2 2.481,9 1.601,7 181,97 12 Thuế thu nhập D N 0 0 - 13 Lợi nhuận sau thuế 880,2 2.481,9 1.601,7 181,97 Lợi nhuận hoạt động kinh doanh năm 2002 so với năm 2001 tăng một lượng là: 1.503,5tr – 129tr = 1374,5tr, tương ứng với tỷ lệ tăng 1065,5%. * Nguyên nhân: + Do doanh thu bán hàng thay đổi: Năm 2002 so với năm 2001 với tổng doanh thu bán hàng tăng 284.832,8 – 256.431= 28.401,8(tr đồng), tương ứng với tỷ lệ tăng 11,02% nên lợi nhuận cũng tăng lên một lượng là 28.401,8 (tr đồng). + Do các khoản giảm trừ thay đổi: Các khoản giảm trừ bao gồm giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, thuế TTĐB và thuế xuất khẩu. Các khoản Khoa Kế toán - Tài chính43 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ giảm trừ làm giảm doanh thu bán hàng, do đó có xu hướng làm giảm lợi nhuận. Năm 2002 so với năm 2001, các khoản giảm trừ tăng 1.985,7-1.665 = 320,7(tr đồng), dẫn đến lợi nhuận cũng giảm 320,7(tr đồng). + Giá vốn hàng bán thay đổi: Giávốn hàng bán năm 2002 so với năm 2001 tăng 25.968,8 (tr đồng), làm cho lợi nhuận giảm đi 25.968,8(tr đồng). + Do chi phí bán hàng thay đổi: Năm 2002 so với năm 2001, chi phí bán hàng tăng 11.205 - 10.703 = 502(tr đồng) làm cho lợi nhuận giảm đi 502(tr đồng). + Chi phí quản lý doanh nghiệp thay đổi : Năm 2002 so với năm 2001 chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 2.503,8 - 2.295 = 235,8 (tr đồng) làm cho lợi nhuận giảm đi 235,8(tr đồng). Trên đây ta đã phân tích khái quát tình hình lợi nhuận của công ty qua số liệu tuyệt đối của hai năm liên tục. Ta cũng nhận thấy mặc dù hoạt động kinh doanh của công ty vẫn có lãi nhưng thuế TNDN vẫn bằng không vì các khoản lỗ trước đây của công ty quá lớn, nhà nước cho phép doanh nghiệp dùng khoản lợi nhuận này để bù đắp các khoản lỗ trong vòng 5 năm. II. Thực trạng về công tác kế toán doanh thu bán hàng tại công ty Điện máy Xe đạp Xe máy 1. Đặc điểm nghiệp vụ bán hàng tại công ty Điện máy xe đạp xe máy 1.1. Các mặt hàng kinh doanh tại Công ty * Doanh thu hàng chủ yếu tại công ty gồm doanh thu từ các mặt hàng sau: - Xe gắn máy mới 100% - Đồ điện tử gia dụng. - Kim loại màu. - Hoá chất. - Sô đa. Khoa Kế toán - Tài chính44 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Trong đó chủ yếu là mặt hàng xe gắn máy Trung Quốc chiếm 70 % tổng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. * Doanh thu từ cung cấp dịch vụ chủ yếu của công ty là: dịch vụ cho thuê nhà cửa. 1.2. Phương thức bán hàng Phương thức bán hàng tại công ty chủ yếu là bán buôn và bán lẻ. 1.2.1. Phương thức bán buôn: Là một hình thức không thể thiếu được. Nó chiếm tỷ trọng lớn trong quá trình tiêu thụ hàng hoá tại Cửa hàng. Với hình thức này giúp cho hàng hoá tiêu thụ nhanh vì khối lượng bán lớn, tránh sự tồn đọng hàng hoá. Mặt hàng với hình thức bán này Công ty sẽ mở rộng được quan hệ hợp tác kinh doanh với nhiều bạn hàng khác nhau. Từ đó có thể mở rộng quy mô kinh doanh, tăng sức cạnh tranh và uy tín trên thị trường. Hiện nay hình thức bán buôn chủ yếu tại Công ty là bán buôn qua kho. Công ty có kho hàng lớn đặt tại số 229 phố Vọng và Trung tâm kho Đức Giang. Khi có nghiệp vụ bán hàng, phòng nghiệp vụ của công ty sẽ viết hoá đơn và xuất hàng tại kho này. Tuỳ theo thoả thuận trong hợp đồng đã ký kết mà công ty có thể vận chuyển hàng đến cho khách hàng hoặc khách hàng trực tiếp đến kho của công ty lấy hàng. Cước vận chuyển do 2 bên thoả thuận. Những mặt hàng kinh doanh của công ty ngoài mặt hàng chủ đạo là xe gắn máy mới 100%, còn có những mặt hàng như: Đồ điện gia dụng, đồ điện tử thường được khách hàng mua với khối lượng lớn. Do vậy, nhằm đẩy mạnh tiêu thụ, công ty đã áp dụng một loạt những chính sách, biện pháp khuyến mại, giảm giá, tổ chức tốt dịch vụ trước, trong và sau bán. 1.2.2. Phương thức bán lẻ Mạng lưới bán lẻ của công ty nằm rải rác tại Hà Nội, Nam Định, Thành phố Hồ Chí minh. Ví dụ như tại Hà Nội có: Cửa hàng số 92 Hai Bà Trưng, Kiốt số 3 Chợ Mơ, cửa hàng số 1 tại 139 Tây Sơn Nhằm phục vụ đông đảo các tầng lớp dân cư trong địa bàn kinh doanh . Khoa Kế toán - Tài chính45 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ a. Phương thức bán lẻ thu tiền trực tiếp. Theo hình thức bán hàng này, nhân viên bán hàng hoàn toàn chịu trách nhiệm vật chất về số hàng đã nhận để bán ở quầy hàng bán lẻ. Nhân viên bán hàng trực tiếp thu tiền của khách hàng và giao hàng cho khách. Nghiệp vụ bán hàng hoàn thành trực diện với người mua và thường không cần lập chứng từ cho nghiệp vụ bán hàng. Tuỳ thuộc vào các yêu cầu quản lý hàng hoá bán lẻ ở các quầy hàng, cuối ca, cuối ngày nhân viên bán hàng kiểm kê lượng hàng bán hiện còn ở quầy hành và dựa vào quan hệ cân đối hàng luân chuyển (hàng hiện có) trong ca, trong ngày để xác định số lượng hàng bán ra của từng mặt hàng, lập báo cáo bán hàng làm chứng từ kế toán. Tiền bán hàng ngày nhân viên bán hàng kê vào giấy nộp tiền để nộp cho thủ quỹ của doanh nghiệp. Trong hình thức này, người bán hàng lập "Báo cáo bán hàng" và "Giấy nộp tiền" gửi đến phòng kế toán. Kế toán sẽ lập hoá đơn GTGT cho từng nhóm hàng có cùng mức thuế suất. "Báo cáo bán hàng" và "Hoá đơn GTGT" là căn cứ để kế toán ghi sổ kế toán. b. Bán hàng thu tiền tập trung. Theo hình thức này, nghiệp vụ thu tiền của khách và giao hàng cho khách tách rời nhau. Mỗi quầy hàng hoặc liên quầy hàng bố trí nhân viên thu ngân làm nhiệm vụ thu tiền hoặc mua hàng của khách, viết hoá đơn cho khách hàng để khách hàng nhận hàng ở quầy hàng do nhân viên bán hàng giao. Cuối ca, cuối ngày, nhân viên thu ngân làm giấy nộp tiền bán hàng; nhân viên bán hàng căn cứ vào vào hoá đơn giao hàng cho khách hoặc kiểm kê hàng hoá còn tồn quầy để xác định lượng hàng hoá bán trong ngày, trong ca và lập báo cáo bán hàng. Hình thức bán hàng thu tiền tập trung tổ chức phù hợp ở quy mô bán lẻ lớn như quầy bách hoá lớn. Kế toán sẽ căn cứ vào "Báo cáo bán hàng" và "Giấy nộp tiền" do người bán hàng gửi đến để lập hoá đơn GTGT cho từng nhóm hàng có cùng mức thuế suất và ghi sổ kế toán. 1.3. Các phương thức thanh toán. 1.3.1. Phương thức thanh toán bằng tiền gửi ngân hàng Khoa Kế toán - Tài chính46 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Trường hợp công ty bán hàng cho khách hàng theo hình thức bán buôn thì thường được khách hàng thanh toán bằng tiền gửi ngân hàng (chủ yếu là tiền Việt Nam) Khi nhận được giấy báo có của ngân hàng, kế toán phản ánh số doanh thu của hàng bán, ghi Có TK 511 và ghi Nợ TK 1121, đồng thời phản ánh vào bảng kê số 2 và kèm theo hoá đơn thuế GTGT. 1.3.2. Phương thức thanh toán trả chậm Để khuyến khích bán hàng và tăng doanh thu, công ty đã thực hiện biện pháp bán hàng theo phương thức thanh toán trả chậm. Kế toán phản ánh doanh thu bán hàng khi thực hiện việc giao hàng cho khách hàng vào bên Có TK 511 và đồng thời kế toán ghi bên Nợ TK 131. Để theo dõi công nợ kế toán mở sổ chi tiết theo dõi công nợ cho từng khách hàng và hạch toán vào cuối tháng. 2.Thực trạng kế toán bán hàng tại công ty Điện máy Xe đạp Xe máy 2.1. Các loại chứng từ sổ sách kế toán sử dụng * Hạch toán ban đầu: Tổ chức hạch toán ban đầu có ý nghĩa quan trọng đối với việc ghi chép, phản ánh kịp thời đầy đủ và trung thực các số liệu kế toán. Dựa trên cơ sở các nghiệp vụ kinh tế thực tế phát sinh ở công ty, kế toán tiến hành tổ chức hạch toán ban đầu. Việc hạch toán ban đầu bao gồm: - Xác định chính xác các loại chứng từ cần sử dụng cho từng bộ phận, các chứng từ cần phải được sử dụng và ghi chép theo đúng quy định của bộ Tài chính ban hành. Nếu cần thiết có thể xây dựng một số loại chứng từ cho phù hợp. - Quy định người ghi chép các chứng từ: Việc ghi chép phải đầy đủ và về nội dung lẫn tính hợp pháp. - Quy định trình tự luân chuyển chứng từ ban đầu từ các bộ phận lên phòng kế toán. Khoa Kế toán - Tài chính47 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Từ ngày 1/1/1999, thuế GTGT lần đầu tiên được áp dụng tại nước ta. Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, kể từ quý I năm 1999, công ty đã áp dụng hệ thống sổ sách mới vào công tác hạch toán tại đơn vị mình và áp dụng phương pháp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ. Vì vậy, trong nghiệp vụ bán hàng, các chứng từ sử dụng cho việc hạch toán ban đầu tại công ty bao gồm: + Hóa đơn GTGT; + Phiếu xuất kho; + Phiếu thu tiền mặt, giấy báo có. + Hợp đồng cho thuê nhà cửa. 2.2. Tài khoản kế toán sử dụng: Để hạch toán nghiệp vụ bán hàng kế toán công ty sử dụng các tài khoản sau: - TK 511 “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ’’; Tài khoản này được mở chi tiết như sau: - TK 511.1 – Doanh thu bán hàng hoá: dùng để phản ánh doanh thu bán hàng các loại xe máy, bóng đèn, dây điện hoá chất Tuy nhiên công ty không phản ánh từng loại mặt hàng mà chỉ phản ánh tổng hợp doanh thu của các loại mặt hàng trên. - TK 511.3 “Doanh thu cung cấp dịch vụ” phản ánh thu nhập từ các hoạt động cho thuê nhà, cho thuê kho. - TK 512: “ Doanh thu nội bộ” có 3 TK cấp II: TK 512.1: “Doanh thu bán hàng hoá” TK 512.2: “Doanh thu bán thành phẩm” TK 512.3: “doanh thu cung cấp dịch vụ” TK 512 được sử dụng để phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trong nội bộ công ty. - TK 131: “Phải thu của khách hàng” Khoa Kế toán - Tài chính48 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ TK này được sử dụng để phản ánh công nợ và tình hình thanh toán công nợ phải thu của khách hàng về tiền bán hàng hoá, thành phẩm và dịch vụ. - TK 531 “hàng bán bị trả lại”: TK này dùng để phản ánh trị giá của số hàng hoá dịch vụ đã tiêu thụ bị khách hàng trả lại do không đúng quy cách phẩm chất hoặc do vi phạm hợp đồng kinh tế. - TK 532 “ giảm giá hàng bán” - TK này dùng để phản ánh khoản giảm giá cho khách hàng với giá bán đã thoả thuận. - TK 632 “ Giá vốn hàng bán. TK này dùng để phản ánh trị giá vốn của hàng hoá, thành phẩm, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ. - TK 111 “tiền mặt” TK này dùng để phản ánh việc thu chi bằng tiền mặt của công ty - TK 112 “Tiền gửi ngân hàng” TK này dùng để phản ánh việc thu chi, thanh toán qua ngân hàng bằng tiền gửi ngân hàng giữa công ty với khách hàng và ngược lại. 2.3. Trình tự kế toán bán buôn, bán lẻ tại Công ty Điện máy - xe đạp - xe máy Sơ đồ tài khoản hạch toán doanh thu, giá vốn, hàng bán bị trả lại tại Công ty. Khoa Kế toán - Tài chính49 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khoa Kế toán - Tài chính50 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ 2.4. Ví dụ minh hoạ 2.4.1. Kế toán bán buôn. Bán buôn là bán hàng với số lượng lớn khi có khách hàng yêu cầu mua hàng, phòng kế hoạch tiến hành xác định số hàng tồn kho tại thời điểm mua hàng và viết phiếu xuất kho. Phiếu này được lập làm 3 liên, phòng kinh doanh giữ 1 liên gốc làm căn cứ theo dõi số hàng xuất kho, còn hai liên làm căn cứ để phòng kế toán viết hoá đơn bán hàng. Thủ kho giữ 1 phiếu xuất kho làm chứng từ gốc để lên thẻ kho. Hoá đơn bán hàng được lập thành 3 liên trong đó 1 liên phòng kế toán lưu làm chứng từ gốc vào sổ chi tiết TK511, 2 liên còn lại giao cho khách hàng để thanh toán. Hoá đơn GTGT được lập thành 3 liên tương ứng với hoá đơn bán hàng. Căn cứ vào hoá đơn GTGT kế toán ghi vào sổ chi tiết TK 632, sau đó phản ánh trên bảng kê sổ 1 và sổ chi tiết TK 511.1. Hoá đơn thuế GTGT số 0100108897 ngày 13/12/2002.công ty bán cho anh Nguyễn Văn Sơn Đ/C Kiốt số 5 Chợ Mơ số lượng hàng: 1000 mét dây điện loại PHILIP của Hà Lan với giá 75.000 đồng/mét và 75bóng đèn COMPATS với giá 1,2 triệu đồng/ bóng.Tổng giá trị bán hàng cho anh Sơn là 165 triệu đồng chưa có thuế GTGT.Trong đó thuế GTGT là 10%. Khoa Kế toán - Tài chính51 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Hoá đơn GTGT Mã số 01 GTKT – 3LL Liên 3 (dùng để thanh toán) Ký hiệu: AA/ 98 Ngày 13/12/2002 Số 032880 Đơn vị bán: Công ty Điện máy xe đạp xe máy Hà Nội Địa Chỉ: 229 Phố Vọng Số TK 196012345 ĐT: 04868955 Mã số : 0100108897 Họ tên người mua: Nguyễn văn Sơn Đơn vị: Kiốt số 5 Chợ Mơ Địa chỉ: Kiốt số 5 Chợ Mơ Số TK Hình thức thanh toán: Tiền mặt Mã số : STT Tên hàng hoá, dịch vụ Đơn vị Số Đơn giá Thành tiền tính lượng 1 Dây điện cuộn cao cấp Mét 1.000 75.000 75.000.000 Hà Lan 2 Bóng đèn COMPATS Chiếc 75 1.200.000 90.000.000 Cộng tiền hàng : 165.000.000 Thuế suất GTGT : 10% Tiền thuế GTGT: 16.500.000 Tổng cộng tiền thanh toán: 181.500.000 Số tiền viết bằng chữ: Một trăm tám mốt triệu, năm trăm nghìn đồng chẵn Người mua Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị (Ký, ghi rõ họ, tên) (Ký, ghi rõ họ, tên) (Ký, ghi rõ họ, tên) Tại công ty được hạch toán như sau: + Ghi nhận doanh thu: Nợ TK111.1 : 181,5 Có TK 511.1 : 165 Khoa Kế toán - Tài chính52 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Có TK 333.1 : 16,5 + Kết chuyển giá vốn: Nợ TK 632: 147,5tr Có TK 156: 147,5tr 2.4.2. Kế toán bán lẻ Theo trường hợp này khi có khách hàng yêu cầu mua hàng với số lượng nhỏ hoặc đơn chiếc thì nhân viên bán hàng sẽ ghi “hoá đơn bán lẻ” các hoá đơn bán lẻ này sau đó được kế toán ghi vào bảng kê chi tiết bán hàng. Khi nhận kèm phiếu thu tiền (trường hợp khách hàng thanh toán ngay bằng tiền mặt) kế toán phản ánh doanh thu vào các sổ chi tiết bán hàng, ghi có TK511, ghi nợ TK 111 đồng thời phản ánh vào bảng kê số 1, các trường hợp sau tương tự như trường hợp bán buôn. Theo hoá đơn thuế giá trị gia tăng và bảng kê bán lẻ hàng hoá dịch vụ: Khoa Kế toán - Tài chính53 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Hoá đơn GTGT Mã số 01 GTKT – 3LL Liên 3 (dùng để thanh toán) Ký hiệu: AA/ 98 Ngày 4/11/2002 Số 032880 Đơn vị bán: Công ty Điện máy xe đạp xe máy Hà Nội Địa Chỉ: 229 Phố Vọng Số TK 196012345 ĐT: 04868955 Mã số : 0100108897 Họ tên người mua: Bùi thị Thu Đơn vị: TT Y Tế Sông Mã Sơn La Địa chỉ: TT Y Tế Sông Mã Sơn La Số TK Hình thức thanh toán: Tiền mặt Mã số XX STT Tên hàng hoá, dịch vụ Đơn vị Số Đơn giá Thành tiền tính lượng 1 Xe máy Trung Quốc Chiếc 01 9.188.300 9.188.300 Sản xuất mới 100% TR TH 100C SK 00541 SM 200006684 Cộng tiền hàng : 9.188.300 Thuế suất GTGT : 10% Tiền thuế GTGT: 918.830 Tổng cộng tiền thanh toán: 10.107.130 Số tiền viết bằng chữ: Mười triệu một trăm linh bảy ngàn một trăm ba mươi đồng Người mua Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị (Ký, ghi rõ họ, tên) (Ký, ghi rõ họ, tên) (Ký, ghi rõ họ, tên) Tại công ty kế toán hạch toán: Nợ TK 111: 10.107.130 Có TK 511: 9.188.300 Có TK 333.1: 918.830 Khoa Kế toán - Tài chính54 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ 2.4.3. Kế toán bán hàng nội bộ Trong thực tế, khi cán bộ công nhân viên làm việc trong công ty có nhu cầu mua bất cứ một số mặt hàng nào thì công nhân phải làm đơn và trình lên Giám đốc công ty phê duyệt, sau đó chuyển đơn đã được phê duyệt ra khối cửa hàng và được mua với giá ưu đãi. Khi phát sinh nghiệp vụ kế toán hạch toán ghi vào bên nợ TK 111 và bên có TK 512; TK 333.1. Đồng thời ghi vào bảng kê số 1. Cụ thể : bán một xe máy mới 100% cho anh Minh công nhân lắp ráp tại trung tâm lắp ráp xe máy ngày 21/12/2002 Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt nam Độc lập – tự do - hạnh phúc Đơn xin mua xe máy Kính gửi : Ban giám đốc ; phòng kinh doanh xe máy Tên tôi là : Phạm Văn Minh . Hiện đang công tác tại xưởng lắp ráp xe máy thuộc công ty. Tôi làm giấy này . Đề nghị công ty và phòng kinh doanh xe máy duyệt bán cho tôi 01 chiếc xe JL110-12 để phục vụ viêc đi lại và làm viêc của gia đình theo giá nội bộ . Tôi xin cảm ơn! Hà nội 21/12/2002 Người viết giấy Minh Giám đốc công ty đồng ý duyệt Phạm văn Minh Cho đồng chí Minh mua 01 chiếc xe nói trên với giá 7.100.000 Đồng Ký tên: Giám đốc công ty Trần Ngọc Sơn Khoa Kế toán - Tài chính55 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Hoá đơn GTGT Mã số 01 GTKT – 3LL Liên 3 (dùng để thanh toán) Ký hiệu: AA/ 98 Ngày 21/12/2002 Số 032880 Đơn vị bán: Công ty Điện máy xe đạp xe máy Hà Nội Địa Chỉ: 229 Phố Vọng Số TK 196012345 ĐT: 04868955 Mã số : 0100108897 Họ tên người mua: Phạm Văn Minh Đơn vị: Xưởng lắp ráp xe máy Địa chỉ: Số 25 Cống Vị Ba Đình Hà Nội Số TK Hình thức thanh toán: Tiền mặt Mã số XX STT Tên hàng hoá, dịch vụ Đơn vị Số Đơn giá Thành tiền tính lượng 1 Xe máy Trung Quốc Chiếc 01 7.100.000 7.100.000 Sản xuất mới 100% JL 110 -12 SK 00541 SM 200006684 Cộng tiền hàng : 7.100.000 Thuế suất GTGT : 10% Tiền thuế GTGT: 710.000 Tổng cộng tiền thanh toán: 7.810.000 Số tiền viết bằng chữ: Bảy triệu tám trăm mười ngàn đồng Người mua Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị (Ký, ghi rõ họ, tên) (Ký, ghi rõ họ, tên) (Ký, ghi rõ họ, tên) Khoa Kế toán - Tài chính56 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Sau khi nhận được phiếu thu, kế toán thực hiện hạch toán như sau Trình tự hạch toán: Nợ TK 111.1 :7.810.00 đ Có TK 512 : 7.100.000 đ (giá ưu đãi cho công nhân viên trong công ty ) Có TK 333.1 : 710.000 đ Theo số liệu tại sổ cái TK 512 quý IV năm 2002 như sau : Đơn vị: Công ty Điện máy Xe đạp Xe máy Hà Nội Địa chỉ: 229 Phố Vọng Sổ cái TK 512 Quý IV năm 2002 Số dư đầu Quý Nợ Có 0 0 Đơn vị: triệu đồng Ghi nợ các TK đối ứng có với TK này Quý IV 111 8.039,7 Nợ 8.039,7 Cộng phát sinh Có 8.039,7 Nợ 0 Số dư cuối kỳ Có 0 Cuối quý IV năm 2002 doanh thu bán hàng nội bộ tại Công ty được hạch toán như sau: Nợ TK 111: 8.843,87tr Có TK 512 : 8.039,7tr Có TK 333.1: 803,97tr Khoa Kế toán - Tài chính57 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ 2.4.4. Kế toán bán dịch vụ (cho thuê nhà kho bãi) Khi nghiệp vụ phát sinh kế toán thực hiện ghi vào bên có Tk 511.3, TK 333.1 và ghi vào bên Nợ của TK 111,131, đồng thời ghi vào bảng kê số 1 và sổ chi tiết thanh toán với khách hàng. Theo hoá đơn số: 022595 ngày 25/12/2002 hoá đơn cho thuê nhà cửa của Công ty cho Trường PTTH Phương Nam, Hoá đơn GTGT Mã số 01 GTKT – 3LL Liên 3 (dùng để thanh toán) Ký hiệu: AA/ 98 Ngày 25/12/2002 Số 032880 Đơn vị bán: Công ty Điện máy xe đạp xe máy Hà Nội Địa Chỉ: 229 Phố Vọng Số TK 196012345 ĐT: 04868955 Mã số : 0100108897 Họ tên người mua: Nguyễn Văn Bắc Đơn vị: Trường PTTH Phương Nam Địa chỉ: Trường PTTH Phương Nam Số TK Hình thức thanh toán: Tiền mặt Mã số XX STT Tên hàng hoá, dịch vụ Đơn vị Số Đơn giá Thành tiền tính lượng 1 Thuê cơ sở dậy học Phòng 40 141.703.352 566.814.090 Thuế suất GTGT : 10% Tiền thuế GTGT: 56.681.409 Tổng cộng tiền thanh toán: 623.495.499 Số tiền viết bằng chữ: Sáu trăm hai ba triệu bốn trăm chín năm nghìn bốn tăm chín chín đồng. Người mua Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị (Ký, ghi rõ họ, tên) (Ký, ghi rõ họ, tên) (Ký, ghi rõ họ, tên) Khoa Kế toán - Tài chính58 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Kế toán hạch toán như sau: Nợ TK 111: 623.495.499 Có TK 333.1: 56.681.409 Có TK 511.3: 566.814.090 Theo số liệu tổng hợp cuối quý của sổ chi tiết TK 511.3: ( Sổ chi tiết số 3 “ doanh thu cung cấp dịch vụ”) (Bảng ngang trang bên) Khoa Kế toán - Tài chính59 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khoa Kế toán - Tài chính60 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Kế toán hạch toán như sau: Nợ TK 111: 623.459.499. Nợ TK 131: 2.416.240.500. Có TK 511.3: 8.039.700.000. Có TK 333.1: 803.970.000 2.4.5. Kế toán các khoản giảm trừ a. Kế toán các khoản giảm giá hàng bán Khi có khách hàng quen, có quan hệ mua bán với công ty lâu năm và mua với số lượng lớn thì công ty cũng thực hiện việc giảm giá hàng bán cho khách hàng đó. Tuy nhiên, việc giảm giá này thực hiện ngay tại khi thoả thuận khi ký hợp đồng với khách hàng và trước khi viết hoá đơn GTGT, nên sự giảm giá này không làm giảm doanh thu bán hàng. b. Kế toán về hàng bán bị trả lại. Khi khách hàng không chấp nhận thanh toán và đề nghị trả lại số hàng đã xuất bán. Số hàng bán bị trả lại được công ty chấp nhận thì kế toán hạch toán như sau: 1, Phản ánh doanh thu hàng bán trả lại: Nợ TK 531: Nợ TK 33311: Có TK 111,112,131: 2, Phản ánh giá vốn hàng bán bị trả lại: Nợ TK 156: Có TK 632: Theo phiếu nhập kho hàng bán bị trả lại trong quý Quý IV/ 2002 tại kho của công ty như sau: Công ty bóng đèn phích nước rạng đông nhập trả 150 bóng đèn compats với giá: 2.793.761/Bóng không kể thuế GTGT .Công ty đã thanh toán bằng chuyển khoản: Phiếu nhập kho hàng bán trả lại Khoa Kế toán - Tài chính61 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Đơn vị: Công ty Điện máy Xe đạp Mẫu số:01-VT Xe máy Hà Nội Ban hành theo quyết định số 1141- TC/QD/CDKT Địa chỉ: 229 Phố Vọng Ngày 1/11/95- của bộ tài chính Phiếu nhập kho Ngày 16/12/ 02 Nợ TK: 156 Có TK: 632 Họ tên người giao hàng: Công ty bóng đèn phích nước Rạng Đông- Thượng Đình – Thanh Xuân - Hà Nội. Theo hợp đồng số 1277 ngày 16/12 năm 2002 của công ty về nhận lại hàng bán bị trả lại của công ty bóng đèn Phích nước Rạng Đông. Nhập tại kho: 229- Phố Vọng Tên nhãn hiệu quy Số lượng Đơn vị STT cách phẩm chất hàng Mã số Theo Đơn giá Thành tiền tính T/N hoá Công ty 01 Bóng đèn Compast 08TQ Chiếc 150 150 2.793.761 419.064.150 loại 1000W Cộng 150 150 2.793.761 419.064.150 Ngày nhận 16/12/02 Phụ trách bán hàng Người giao hàng Thủ kho Ký, ghi rõ họ tên Ký, ghi rõ họ tên Ký, ghi rõ họ tên Tại công ty kế toán hạch toán như sau: NV1: Phản ánh doanh thu của hàng bán bị trả lại. Nợ Tk 531 : 419.064.150(2.793.761*150) Nợ TK3331 : 41.906.415 Có TK 1121 : 460.970.565 NV2: Phản ánh giá vốn của hàng bán bị trả lại. Nợ TK156 : 401.064.150 Có TK632 : 401.064.150 Trong quý IV kế toán tập hợp được tổng doanh thu hàng bán bị trả lại theo số liệu của Sổ cái TK 531 là: 885,7 triệu. Khoa Kế toán - Tài chính62 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Cuối kỳ kế toán thực hiện kết chuyển hàng bán bị trả lại để giảm trừ vào doanh thu bán hàng trong kỳ theo số liệu của Sổ cái TK 531: Đơn vị: Công ty Điện máy Xe đạp Xe máy Hà Nội Địa chỉ: 229 Phố Vọng Sổ cái TK 531 Quý IV năm 2002 Số dư đầu quý Nợ Có 0 0 Đơn vị:triệu đồng Ghi có các TK đối ứng Nợ với TK này Quý IV 112.1 460.970.565 131 366, 635850 111 110 Nợ 885,7 Cộng phát sinh Có 885,7 Nợ 0 Số dư cuối kỳ Có 0 Tại Công ty được hạch toán như sau: Nợ TK 511: 885,7 Tr Có TK531: 885,7 Tr 2.4.6. Kế toán giá vốn hàng bán tại công ty a. Tài khoản kế toán sử dụng. Để hạch toán giá vốn hàng bán, kế toán sử dụng Tk 632 “Giá vốn hàng bán ’’ TK này không được mở chi tiết cho từng hàng hoá. Ngoài ra công ty còn sử dụng các TK liên quan khác: 156, b. Phương pháp tính giá vốn hàng hoá xuất bán tại công ty Điện máy Xe đạp Xe máy Công ty sử dụng phương pháp bình quân gia quyền cho từng loại hàng hoá để xác định giá vốn hàng xuất bán. Khi áp dụng phương pháp này, kế toán Khoa Kế toán - Tài chính63 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ phải tính được giá mua bình quân của từng loại hàng hoá luân chuyển trong kỳ theo công thức: Đơn giá mua bình Giá trị mua hàng tồn Trị giá mua hàng hóa + quân của hàng hóa đầu kỳ Nhập trong kỳ = luân chuyển trong Số lượng hàng hóa tồn Số lượng hàng hóa nhập + kỳ đầu kỳ trong kỳ Trị giá thực tế hàng Số lượng hàng hóa Đơn giá bình = * hóa xuất kho xuất kho quân Ví dụ: Trong quý IV/2002 công ty nhập một lô hàng 2725 xe máy LOCIN Trung Quốc với giá ghi trên hóa đơn là 7.102.000 (Bao gồm cả thuế nhập khẩu) ,và số lượng tồn kho của ngày 31/09/2002(QuýIII) là 125 chiếc tại kho của công ty 229 phố Vọng với giá của thanh toán là 7.000.200 vì vậy với giá xuất kho được tính như sau: Đơn giá bình quân: 7.102.000 * 2.725+125 * 7.000.200 = 7.097.535 125 + 2.725 Như vậy giá xuất kho của một chiếc xe máy trong quý IV năm 2002 là: 7.097.535 đồng Trong quý IV xuất cho Trung tâm kinh doanh xe máy xe đạp 25 ái Mộ Gia Lâm nhận 950 chiếc xe cùng loại với giá đã được tính như trên. Tổng giá trị hàng xuất kho: Theo phiếu xuất kho hàng bán tại kho 229 Phố Vọng như sau: Khoa Kế toán - Tài chính64 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Đơn vị: Công ty Điện máy Xe đạp Mẫu số:02-VT Xe máy Hà Nội Ban hành theo quyết định số 1141- TC/QD/CDKT Địa chỉ: 229 Phố Vọng Ngày 1/11/95- của bộ tài chính Phiếu xuất kho Ngày 12/12/ 02 Nợ TK: 632 Có TK: 156 Họ và tên: Trung tâm kinh doanh Xe máy 25 ái Mộ- CtL Hà Nội. Lý do xuất: Hàng xuất bán Xuất tại kho: Kho hàng 229- phố Vọng. Đơn Số lượng STT Diễn giải Mã số vị Đơn giá Thành tiền Y/C T/X tính 01 Xuất Xe gắn máy 09TQ Chiếc 1000 950 7.097.535 6.742.685.250 Locin Trung Quốc Cộng 1000 950 7.097.535 6.742.685.250 Xuất ngày 12/12/02 Phụ trách kinh doanh Phụ trách bán hàng Người nhận Thủ kho Trị giá hàng xuất kho : 950 x 7.097.535 = 6.742.658.250 Trình tự hạch toán: Nợ TK 156 : 6.742.685.250(950*7.097.535) Có TK 632 : 6.742.685.250 Trong quý IV công ty còn dùng tiền mặt để nhập một lô hàng như sau: - bóng đèn compats với trị giá vốn 60.654,2 triệu - một lô dây điện cáp tường của thái Lan với trị giá 22,5triệu - Một lô xe gắn máy LiFan số lượng 2.050 chiếc với tổng trị giá là: 14.545,514475 triệu Được biết toàn bộ số hàng trên đến cuối quý IV đã được bán hết Vậy tổng giá vốn hàng bán thực tế của công ty trong quý IV năm 2002 là: 6.742,68525tr +14.545,51475tr + 60.654,2tr + 22,5tr = 81.964,9 triệu Xem bảng kê số 8: (Bảng ngang trang bên) Khoa Kế toán - Tài chính65 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khoa Kế toán - Tài chính66 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Sổ cái TK 632 Đơn vị: Công ty Điện máy Xe đạp Xe máy Hà Nội Địa chỉ: 229 Phố Vọng Sổ cái TK 632 Quý IV năm 2002 Số dư đầu quý Nợ Có 0 0 Đơn vị:triệu đồng Ghi có các TK đối ứng Nợ với TK này Quý IV 155 60.676,7 156 6.742,685.250 153 419,064 Nợ 81.964,9 Cộng phát sinh Có 81.964,9 Nợ 0 Số dư cuối kỳ Có 0 Cuối quý IV năm 2002 giá vốn hàng bán được Công ty hạch toán như sau: Nợ TK 632: 81.964,9 Tr. Có TK 156: 81.964,9 Tr. 2.4.7. Kế toán xác định quả tiêu thụ hàng hoá và dịch vụ Kết quả bán hàng và cung cấp dịch vụ tại Công ty được xác định như sau: KQ HĐ bán DTT về bán Giá vốn Chi phí Chi phí hàng và cung = hàng và cung - hàng - - quản lý bán hàng cấp dịch vụ cấp dịch vụ bán D N Việc xác định kết quả bán hàng ở công ty được tiến hành vào cuối mỗi quý a. Tài khoản kế toán sử dụng Để xác định kết quả tiêu thụ, công ty sử dụng TK 911 “ Xác định kết quả kinh doanh” Tài khoản này không được mở chi tiết. Ngoài ra, kế toán Khoa Kế toán - Tài chính67 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ còn sử dụng TK 421 “ Lãi chưa phân phối ’’ để xác định kết quả lãi tại công ty . b. Trình tự hạch toán xác định kết quả bán hàng và cung cấp dịch vụ. Theo báo cáo kết quả kinh doanh quý IV/2002 và sổ cái TK 911 Sổ cái TK 911: Đơn vị: Công ty Điện máy Xe đạp Xe máy Hà Nội Địa chỉ: 229 Phố Vọng Sổ cái TK 911 Quý IV năm 2002 Số dư đầu quý Nợ Có 0 0 Đơn vị:triệu đồng Ghi có các TK đối ứng Nợ với TK này Quý IV 421 13.,555,263 632 81.964,9 6428 5.508,064 Nợ 101.208,2 Cộng phát sinh Có 101.208,2 Nợ 0 Số dư cuối kỳ Có 0 Khoa Kế toán - Tài chính68 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Kết quả hoạt động kinh doanh quý IV, năm 2002 Phần I: lỗ, lãi Đơn vị : Triệu đồng STT Chỉ tiêu MS Quý IV Năm 2002 1 Doanh thu bán hàng 01 101.714,042 284.832,8 2 Các khoản giảm trừ DT 03 885,7 1.985,7 3 Doanh thu thuần 10 100.828,342 282.847,1 4 Trị giá vốn hàng bán 11 81.964,9 240.607,8 5 Lợi nhuận gộp 20 18.863,442 42.239,3 6 Chi phí bán hàng 21 4.723,3 11.205 7 Chi phí QLDN 22 784,763 2.530,8 8 Thu nhập từ HĐKD 30 13.355,379 28.503,5 Thu nhập từ HĐTC 31 2,584 10,4 Chi phí từ HĐTC 32 - 0,2 9 Lợi nhuận từ HĐTC 40 2,584 10,2 Thu nhập HĐBT 41 415,7 1034 Chi phí HĐBT 42 28,78 65,8 10 Lợi nhuận từ HĐBT 50 386,92 968,2 11 Lợi nhuận trước thuế 60 13.744.883 29.481,9 12 Thuế thu nhập D N 70 0 0 13 Lợi nhuận sau thuế 80 13.744,883 29.481,9 1, Kết chuyển doanh thu thuần: * Về bán hàng và cung cấp dịch vụ Nợ Tk 511: 93.674,342tr Có Tk 911: 93.674,342tr * Về doanh thu nội bộ: Nợ TK 512: 8.039,7 tr Có TK 911: 8.039,7 tr Khoa Kế toán - Tài chính69 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ 2, Cuối kỳ sản xuất kinh doanh kế toán thực hiện việc kết chuyển giá vốn hàng bán sang TK 911 để thực hiện xác định kết quả bán hàng Nợ TK 911 : 81.964,9 tr Có TK 632 : 81.964,9 tr 3, Cuối kỳ sản xuất kinh doanh kế toán thực hiện việc kết chuyển chi phí bán hàng sang TK 911 để thực hiện việc xác định kết quả kinh doanh : Nợ TK 911 : 4.723,3 tr Có TK 642.8 : 4.723,3 tr 4, Cuối kỳ sản xuất kinh doanh kế toán thực hiện việc kết chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp sang TK 911 để thực hiện việc xác định kết quả kinh doanh : Nợ TK 911 : 784,763 tr Có TK 642.8 : 784,763 tr. 5, Cuối kỳ sản xuất kinh doanh kế toán thực hiện việc kết chuyển lợi nhuận trong kỳ từ TK 911 sang TK 421 Đơn vị: Công ty Điện máy Xe đạp Xe máy Hà Nội Địa chỉ: 229 Phố Vọng Sổ cái TK 421 Quý IV năm 2002 Số dư đầu quý Nợ Có 0 0 Đơn vị:triệu đồng Ghi có các TK đối ứng Nợ với TK này Quý IV 911 13.355,379 Nợ 13.355,379 Cộng phát sinh Có 13,355,379 Nợ 0 Số dư cuối kỳ Có 0 Khoa Kế toán - Tài chính70 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Nợ TK 911: 13.335,379tr (101.714,042 - 81.964,9 - 4.723,3 - 784,763-885,7 ) Có TK 421 : 13.355,379. tr. 3. Sổ kế toán: Hệ thống sổ kế toán tại công ty có liên quan đến khâu tiêu thụ gồm các sổ chính sau: - Sổ tổng hợp: sổ cái TK 511, TK 632, TK 911 và các TK có liên quan. - Sổ chi tiết: Gồm sổ chi tiết theo dõi TK 131, TK 641, TK 642 Sổ chi tiết số 4 theo dõi TK 131 - "Phải thu của khách hàng" Sổ chi tiết số 3 theo dõi TK 5111 - "Doanh thu bán hàng" Sổ chi tiết số 3 theo dõi TK 5113 - "Doanh thu cung cấp dịch vụ" - Nhật ký chứng từ số 8. - Bảng kê số 8 - Bảng kê số 1 - Bảng kê số 2 Sổ kế toán được mở chi tiết cho từng niên độ kế toán theo mẫu quy định của Bộ Tài chính, tuy nhiên có một số mẫu sổ kế toán chi tiết cửa hàng tự mở theo quy định của Công ty cho phù hợp với đặc điểm, quy mô kinh doanh nhằm cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời, có hệ thống các thông tin có liên quan đến tình hình tiêu thụ hàng hoá cho ban lãnh đạo cửa hàng. Việc ghi sổ kế toán do kế toán trưởng phân công cho từng bộ phận phụ trách khác nhau, căn cứ ghi sổ là các chứng từ gốc, các bảng kê chi tiết có liên quan. Khoa Kế toán - Tài chính71 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khoa Kế toán - Tài chính72 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khoa Kế toán - Tài chính73 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khoa Kế toán - Tài chính74 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khoa Kế toán - Tài chính75 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khoa Kế toán - Tài chính76 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Khoa Kế toán - Tài chính77 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ Chương III Phương hướng tổ chức các biện pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán nghiệp vụ bán hàng tại công ty Điện máy Xe đạp Xe máy I. Nhận xét chung về công tác kế toán bán hàng và cung cấp dịch vụ của công ty Điện máy Xe đạp Xe máy 1. Những điểm mạnh của công ty trong công tác tổ chức bộ máy kế toán. Công ty Điện máy Xe đạp Xe máy là một doanh nghiệp lớn của Nhà nước hoạt động trên một địa bàn rộng, trên 30 năm thành lập đã không ngừng phát triển và lớn mạnh ngày càng nâng cao được uy tín trên thị trường mặc dù, đã có tác động khách quan và chủ quan. Công ty đã vượt qua những khó khăn và đang đi vào hoạt động ổn định và cải thiện đời sống cán bộ công nhân viên đóng góp ngày càng nhiều vào ngân sách nhà nước. Mục tiêu lợi nhuận của công ty đặt lên hàng đầu, coi đây là điều kiện cần để Công ty tồn tại trên thị trường. - Về hệ thống chứng từ sổ sách: công ty đã thực hiện đúng chế độ ghi sổ của nhà nước đã ban hành ghi sổ theo chế độ sổ Nhật ký chứng từ, thực hiện việc trích khấu hao theo đúng tỉ lệ hàng tháng - Phương thức bán hàng: tại công ty tương đối nhanh chóng và thuận tiện, công ty đã bước đầu cập nhật hoá được những thiết bị hiện đại để phục vụ cho công tác bán hàng - Hình thức tổ chức bộ máy kế toán: Do buôn bán thương mại cho nên việc tổ chức bộ máy kế toán theo hình thức kế toán phân tán là rất phù hợp cho công tác quản lý cũng như việc thực hiện thông tin kế toán Khoa Kế toán - Tài chính78 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ - Về áp dụng phần mềm kế toán : Từ năm 1997 công ty đã áp dụng hệ thống phần mềm kế toán vào công tác kế toán do đó đã giảm được thời gian làm báo cáo kế toán cũng như các công việc liên quan đến công tác kế toán đồng thời cung cấp kịp thời chính xác các thông tin về kế toán cho ban lãnh đạo để đưa ra các quyết định mang tính chiến lược. 2. Những tồn tại hiện nay của công ty. Thứ nhất: về hạch toán doanh thu cho thuê nhà cửa. Hạch toán tiền cho thuê nhà vào tài khoản doanh thu bán hàng làm cho doanh thu trong kỳ tăng lên, do đó việc xác định kêt quả bán hàng không được chính xác và có thể làm ảnh hưởng đến quyết định quản trị của công ty Hiện tại doanh thu cho thuê nhà cửa Công ty đang hạch toán như sau: Nợ TK 111.1,112.1,131 Có TK 511.3 Có TK 333.1 Thứ hai: Về xác định kết quả cho từng mặt hàng. Công ty trong kỳ kinh doanh rất nhiều mặt hàng nhưng hiện nay vẫn chưa thực hiện xác định kết quả cho từng mặt hàng, dịch vu. Nếu công ty thực hiện xác định riêng kết quả cho từng mặt hàng, dịch vụ sẽ giúp công ty có quyết định về quản trị doanh nghiệp đúng đắn hơn. Thứ ba: Về hình thức ghi sổ kế toán. Công ty thực hiện việc ghi sổ theo hình thức: nhật ký chứng từ, quá phức tạp mất rất nhiều thời gian cho công việc thực hiện ghi sổ. Thứ tư: Về chiết khấu thương mại và giảm giá hàng bán Hiện nay Công ty chưa có những quyết định cụ thể bằng văn bản cho việc "chiết khấu thương mại" và "giảm giá hàng bán" áp dụng đối với từng đối tượng khách hàng. Nên chưa khuyến khích được họ mua hàng với số lượng lớn, và dần dần đưa những khách hàng mới trở thành những khách hàng truyền thống, thành những đối tác quan trọng, tin cậy của Công ty. Khoa Kế toán - Tài chính79 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ II. Sự cần thiết và yêu cầu của việc hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán hàng tại các doanh nghiệp thương mại 1. Sự cần thiết phải hoàn thiện kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá tại các doanh nghiệp thương mại Kế toán được xem là một công cụ quản lý kinh tế - tài chính quan trọng trong mọi chế độ kinh tế xã hội, nó có vai trò tích cực trong việc quản lý, điều hành và kiểm tra các hoạt động kinh tế của nhà nước cũng như của bản thân mỗi doanh nghiệp. Khi nền kinh tế xã hội càng phát triển thì chức năng và yêu cầu của kế toán ngày càng được mở rộng và nâng cao. Các cơ sở thực tiễn đã chỉ ra rằng mọi sự thiếu sót, tồn tại trong việc tổ chức công tác kế toán đều dẫn đến sự trì trệ trong khâu thực hiện công tác kế toán, lúc đó kế toán không thể thực hiện đúng đắn, đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ của mình đó là cung cấp các thông tin kinh tế - tài chính một cách kịp thời, chính xác cho nhà quản lý không giám sát được tình hình thực hiện các chỉ tiêu kinh tế - tài chính, tạo ra các sai sót trong quản lý từ đó làm nảy sinh các tiêu cực trong kinh doanh. Như vậy để có thể hoàn thiện được công tác quản lý thì việc tổ chức tốt công tác kế toán là một nội dung quan trọng. Đối với mỗi doanh nghiệp thì lưu thông hàng hoá là chức năng chính mà trong đó tiêu thụ hàng hoá là khâu vận động cuối cùng, nó có tính chất quyết định đến hiệu quả hoạt động, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong một chu kỳ kinh doanh. Chính vì lẽ đó mà trong một doanh nghiệp thương mại, kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá chiếm tỷ trọng lớn nhất và có vị trí quan trọng nhất trong toàn bộ công tác kế toán của doanh nghiệp. Mặt khác, trên thực tế hiện nay công tác kế toán nói chung và công tác kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá nói riêng còn thụ động, mới chỉ dừng lại ở mức ghi chép, cung cấp thông tin sẵn có mà chưa có sự tác động thực sự tới quá trình tiêu thụ hàng hoá. Trước những yêu cầu của nền kinh tế thị trường, công việc của người làm kế toán không chỉ dừng lại ở việc ghi chép, phản ánh, tổng hợp số liệu từ các chứng từ, vào sổ sách kế toán mà còn phải biết phân tích, đánh giá các số liệu, các báo cáo kế toán, thông qua đó để có những ý Khoa Kế toán - Tài chính80 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ kiến đề xuất giúp nhà quản trị có thể đưa ra được các quyết định, các giải pháp thích hợp và đúng đắn nhất cho sự phát triển của doanh nghiệp. Có thể khẳng định rằng việc hoàn thành công tác kế toán nói chung và công tác kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá nói riêng đối với một doanh nghiệp thương mại là một điều vô cùng quan trọng. Trước hết hoàn thiện kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá giúp cho các doanh nghiệp có thể quản lý chặt chẽ hơn quá trình tiêu thụ hàng hoá, phản ánh một cách chính xác, kịp thời doanh thu hàng bán, tình hình thanh toán với người mua từ đó có thể tránh được những tổn thất trong kinh doanh, đẩy nhanh khả năng thu hồi vốn và khả năng luân chuyển vốn để từ đó có thể đánh giá và xác định chính xác hiệu quả kinh doanh của đơn vị. Hoàn thiện kế toán tiêu thụ hàng hoá sẽ làm cho các tài liệu kế toán cung cấp có độ chính xác cao hơn, giúp các nhà quản trị phân tích, đánh giá đúng đắn toàn bộ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp từ đó có thể đưa ra những quyết định, những điều chỉnh kịp thời phù hợp với đặc điểm kinh doanh của đơn vị và những biến đổi của môi trường kinh doanh. Tóm lại hoàn thiện kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá sẽ có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo kế toán doanh nghiệp, giúp cho kế toán thực hiện tốt chức năng vốn có của mình và phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 2. Yêu cầu của việc hoàn thiện kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá tại các doanh nghiệp thương mại Trong những năm gần đây, để phù hợp và đáp ứng các yêu cầu của cơ chế quản lý mới, nhà nước ta đã không ngừng thực hiện các biện pháp quan trọng nhằm cải cách và hoàn thiện hệ thống kế toán nhờ đó mà hệ thống kế toán Việt Nam đã không ngừng đổi mới nhằm thích ứng, phù hợp với đặc điểm nền kinh tế mới, yêu cầu và trình độ quản lý kinh tế - tài chính của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay và trong thời gian sắp tới. Song với sự vận động và đổi mới không ngừng của nền kinh tế thị trường đã nảy sinh rất nhiều Khoa Kế toán - Tài chính81 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ các nghiệp vụ mới mà bản thân các nhà kinh tế không thể lường trước được trong quá trình xây dựng chế độ kế toán. Mặt khác, khi được áp dụng vào từng mô hình doanh nghiệp cụ thể thì chế độ kế toán hiện hành còn nảy sinh nhiều vấn đề đòi hỏi cần phải có sự hoàn thiện cho phù hợp với yêu cầu quản lý của doanh nghiệp, có vậy mới phát huy được tốt nhất vai trò và chức năng của mình đối với doanh nghiệp. Như đã đề cập ở trên, trong hệ thống kế toán của một doanh nghiệp thương mại thì kế toán tiêu thụ hàng hoá có vị trí quan trọng nhất. Để có thể thực hiện tốt mục tiêu cuối cùng của một doanh nghiệp thương mại là lợi nhuận thì đòi hỏi công tác kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá phải được tổ chức một cách khoa học và hợp lý, luôn luôn được cập nhật với thực tế và ngày càng được hoàn thiện. Xuất phát từ những lý luận trên cùng tình hình thực tế công tác nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá tại Công ty Điện máy - xe đạp - xe máy, em nhận thấy rằng để có thể đổi mới và hoàn thiện kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá một cách có hiệu quả nhất cần phải tuân thủ tốt các yêu cầu cơ bản sau: 2.1. Yêu cầu phù hợp Mỗi doanh nghiệp thuộc một loại hình cụ thể, mang những đặc điểm hoạt động, đặc điểm quản lý, tổ chức kinh doanh riêng và có những yêu cầu quản lý riêng nên khi vận dụng chế độ kế toán phải đảm bảo sao cho phù hợp với chế độ hiện hành, vừa phù hợp với bản thân doanh nghiệp. Yêu cầu này trong hệ thống kế toán đã trở thành một nguyên tắc, vì vậy khi hoàn thiện công tác kế toán cần phải tôn trọng nguyên tắc này. Đối với nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá thì yêu cầu này phải được thể hiện rõ nét ở sự phù hợp giữa doanh thu và chi phí. 2.2. Yêu cầu chính xác và kịp thời Công tác kế toán có nhiệm vụ cơ bản là cung cấp thông tin kinh tế cho các nhà lãnh đạo để từ đó có thể ra các quyết định cho sự hoạt động và phát triển của doanh nghiệp. Chính vì vậy thông tin cung cấp đòi hỏi phải có một Khoa Kế toán - Tài chính82 Lớp: K31- DK1
Luận văn tốt nghiệp Bùi Xuân Thọ độ chính xác cao, có tính cập nhật, nhanh chóng, kịp thời để từng bước nâng cao hiệu quả công tác kế toán, hiệu quả công tác quản lý. Hơn nữa trong điều kiện nền kinh tế hiện nay với sự bùng nổ thông tin và sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường thì yêu cầu này càng trở nên quan trọng. 2.3. Yêu cầu thống nhất Yêu cầu này đặt ra nhằm dảm bảo sự tập trung, thống nhất trong quản lý từ lãnh đạo công ty tới các cơ sở, đảm bảo sự tuân thủ các chính sách, chế độ, thể lệ về tài chính do nhà nước ban hành và phù hợp với bản thân doanh nghiệp. Đây là một yêu cầu cơ bản nhằm tạo ra sự thống nhất về chế độ kế toán trong nền kinh tế quốc dân nói chung cũng như ngành thương mại nói riêng. 2.4. Yêu cầu tiết kiệm và hiệu quả Với mỗi nhà kinh doanh khi bỏ vốn ra đều mong muốn sẽ thu được hiệu quả cao nhất bằng việc sử dụng đồng vốn một cách tiết kiệm nhất. Mục đích cuối cùng của mọi hoạt động kinh doanh là lợi nhuận cao nhất và chi phí thấp nhất mà việc thực hiện kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá không nằm ngoài mục đích này. Việc hoàn thiện kế toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá một mặt giúp giảm nhẹ công việc của kế toán song vẫn đảm bảo tính khoa học, chính xác, kịp thời của nó. Mặt khác nhằm nâng cao vai trò của công tác kế toán trong giám đốc, quản lý việc sử dụng tài sản, tiền vốn của doanh nghiệp. III. Một số ý kiến góp phần nhằm hoàn thiện công tác kế toán nghiệp vụ bán hàng tại công ty Điện máy Xe đạp Xe máy 1. ý kiến thứ nhất: Về hạch toán doanh thu cho thuê nhà cửa. Công ty nên hạch toán doanh thu cho thuê nhà cửa vào doanh thu hoạt động tài chính theo đúng chế độ Cụ thể trình tự hạch toán như sau: Nợ TK: 111,112 Khoa Kế toán - Tài chính83 Lớp: K31- DK1