Đề tài Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp

99 trang nguyendu 3630

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề tài Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

de_tai_hoan_thien_hach_toan_chi_phi_san_xuat_va_tinh_gia_tha.doc

Nội dung text: Đề tài Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp

Chuyên đề tốt nghiệp 1 Lời mở đầu Trong nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN có sự điều tiết vĩ mô của Nhà nước. Chính sách đa phương hóa các quan hệ đối ngoại, một mặt tạo tiền đề cho nền kinh tế nước ta phát triển, mặt khác cũng có nhiều thách thức và áp lực cho các doanh nghiệp tham gia thị trường. Để có thể đứng vững và cạnh tranh được trên thị trường, các doanh nghiệp phải tạo ra được uy tín và hình ảnh cho sản phẩm, thể hiện qua: chất lượng, mẫu mã, giá cả trong đó chất lượng và giá cả là vấn đề then chốt. Trong các doanh nghiệp sản xuất để thực hiện được mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận và tăng cường khả năng cạnh tranh của mình, trong điều kiện hội nhập kinh tế có tính toàn cầu thì các thông tin về kinh tế các doanh nghiệp đều phải quan tâm. Cùng với các Công ty in nói chung. Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp nói riêng để phát triển bền vững, lâu dài và ổn định. Hoạt động trong nền kinh tế thị trường này Công ty cũng không tránh khỏi sự cạnh tranh gay gắt, Công ty luôn sản xuất các sản phẩm theo đơn đặt hàng. Qua quá trình học tập em được các thầy, cô truyền đạt lý thuyết, các khái niệm, các nguyên tắc, các cách phân loại, các phương pháp hạch toán, các trình tự hạch toán, tổng hợp, kiểm kê và đánh giá nhiệm vụ cũng như đạo đức nghề nghiệp, những kiến thức đó là nền tảng, là kim chỉ nam cho quá trình đi thực tập của em. Qua đó đã giúp em hiểu và nhìn nhận các vấn đề từ lý thuyết đến thực hành một cách toàn diện. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trên, trong thời gian thực tập tại Công ty Cổ phần và in nông nghiệp em chọn đề tài: "Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp". Thời gian thực tập tuy ngắn nhưng em đã học hỏi được nhiều kinh nghiệm trong các phần hành kế toán. Nội dung chuyên đề tốt nghiệp, ngoài lời mở đầu và kết luận gồm 3 phần: Phần 1: Cơ sở lý luận về hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất Phần 2: Thực trạng hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp. Phần 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần bao bì và in nông nghiệp. Qua bài viết này em xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của Thầy giáo Trương Anh Dũng cùng các cán bộ phòng tổ chức hành chính, phòng kế toán - tài vụ của Công ty đã hướng dẫn để em hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp này. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 2 Phần 1 Cơ sở lý luận về hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất 1.1. Tổ chức hạch toán chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm 1.1.1. Khái niệm chi phí sản xuất Chi phí sản xuất: Là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp phải chi ra cho sản xuất - kinh doanh trong một thời kỳ. Hoặc chi phí là những phí tổn về nguồn lực tài sản cụ thể sử dụng trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Để tiến hành sản xuất, doanh nghiệp cần phải có ba yếu tố cơ bản: -Tư liệu lao động: Nhà xưởng, máy móc thiết bị, tài sản cố định, - Đối tượng lao động: Nguyên vật liệu, nhiên liệu, - Lao động của con người Cùng với quá trình sử dụng các yếu tố cơ bản trên trong sản xuất doanh nghiệp đồng thời phải chi ra những chi phí tương ứng. Tương ứng với việc sử dụng tài sản cố định (TSCĐ) là chi phí về khấu hao (TSCĐ). Tương ứng với việc sử dụng nguyên vật liệu, nhiên liệu, là những chi phí về nguyên vật liệu. Tương ứng về việc sử dụng lao động là tiền lương, các khoản trích theo lương, mọi chi phí trên đều được biểu hiện bằng tiền. Chi phí sản xuất của doanh nghiệp phát sinh thường xuyên trong suốt quá trình tồn tại và hoạt động của doanh nghiệp, để phục vụ cho quản lý và hạch toán kinh doanh, chi phí sản xuất phải được tính toán, tập hợp theo từng thời kỳ như : hàng tháng, hàng quí, hàng năm, và chỉ những chi phí sản xuất mà doanh nghiệp bỏ ra trong kỳ thì mới được tính vào chi phí sản xuất của kỳ đó. 1.1.2. Phân loại chi phí sản xuất: Chi phí sản xuất của doanh nghiệp gồm nhiều loại có nội dung kinh tế khác nhau, mục đích sử dụng cũng khác nhau. để quản lý được chi phí cần phải hiểu và vận dụng các cách phân loại chi phí khác nhau. Mỗi cách phân loại chi phí đều cung cấp những thông tin với nhiều góc độ khác nhau từ đó giúp các nhà quản lý ra được các quyết định thích hợp cho doanh nghiệp của mình. 1.1.2.1. Phân loại chi phí theo nội dung, tính chất kinh tế của chi phí Căn cứ vào các tính chất, nội dung kinh tế của chi phí để sắp xếp những chi phí có nội dung kinh tế ban đầu giống nhau vào cùng một nhóm chi phí. Cách phân này không phân biệt nơi chi phí phát sinh và mục đích sử dụng của chi phí. Mục đích của cách phân loại này để biết được chi phí sản xuất của doanh nghiệp gồm những loại nào, số lượng, giá trị từng loại chi phí là bao nhiêu. Phân loại chi phí sản xuất theo yếu tố cung cấp thông tin chi tiết về hao Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 3 phí của từng yếu tố chi phí sử dụng trong doanh nghiệp. Đây là cơ sở để lập các kế hoạch về vốn, kế hoạch về cung cấp vật tư, kế hoạch quỹ lương và phân tích tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất. Theo cách phân loại này sản xuất được chia thành các yếu tố chi phí sau: - Chi phí nguyên vật liệu: Bao gồm toàn bộ các chi phí về các loại nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu, phụ tùng thay thế mà doanh nghiệp đã sử dụng cho các hoạt động sản xuất trong kỳ. - Chi phí nhân công: Bao gồm toàn bộ tiền lương, tiên công phải trả, tiền trích BHXH, BHYT, KPCĐ của công nhân trong doanh nghiệp. - Chi phi khấu hao TSCĐ: Bao gồm toàn bộ số tiền trích khấu hao TSCĐ sử dụng cho sản xuất của doanh nghiệp. - Chi phí dịch vụ mua ngoài : Bao gồm toàn bộ số tiền mà doanh nghiệp đã chi trả về các loại dịch vụ mua từ bên ngoài như : tiền điện, tiền nước, tiền bưu phí, phục vụ cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. - Chi phí khác bằng tiền: Bao gồm toàn bộ số chi phí khác dùng cho hoạt động sản xuất ngoài bốn yếu tố trên. Phân loại chi phí theo yếu tố này có tác dụng lớn trong việc quản lý chi phí sản xuất, nó cho biết kết cấu tỷ trọng của từng yếu tố chi phí sản xuất để phân tích đánh giá tình hình thực hiện dự toán chi phí sản xuất; lập báo cáo chi phí sản xuất theo yếu tố ở bảng thuyết minh báo cáo tài chính; cung cấp tài liệu tham khảo để lập dự toán chi phí sản xuất và lập kế hoạch cung ứng vật tư, kế hoạch quĩ lương, tính toán nhu cầu vốn lưu động cho kỳ sau. 1.1.2.2. Phân loại chi phí theo mục đích và công dụng Căn cứ và mục đích vag công dụng của chi phí trong sản xuất để chia ra các khoản mục chi phí khác nhau, mỗi khoản mục chi phí chỉ bao gồm các chi phí có cùng mục đích và công dụng, không phân biệt chi phí đó có nội dung kinh tế như thế nào. toàn bộ chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ được chia thành các khoản mục chi phí sau: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (CPNVLTT): Khoản chi phí này bao gồm toàn bộ chi phí nguyên vật liệu chính, phụ, nhiên liệu, năng lượng tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất sản phẩm hay lao vụ, dịch vụ. - Chi phí nhân công trực tiếp (CPNCTT): Khoản mục này bao gồm tiền lương và các khoản trích theo lương tính vào chi phí sản xuất như: Bảo hiểm xã hội(BHXH), kinh phí công đoàn (KPCĐ) bảo hiểm y tế (BHYT) của công nhân trực tiếp sản xuất. - Chi phí sản xuất chung ( CPSXC): Là những chi phí phát sinh trong phạm vi phân xưởng, tổ, đội sản xuất ngoài CPNVLTT, CPNCTT như: Chi phí nhân viên phân xưởng gồm lương chính lương phụ và các khoản tính theo lương của nhân viên phân xưởng. Chi phí vật liệu gồm giá trị nguyên vật liệu dùng để sửa chữa bảo dưỡng tài sản cố định, các chi phí công cụ, dụng cụ, ở phân xưởng. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 4 Chi phí khấu hao tài sản cố định sử dụng tại phân xưởng, bộ phận sản xuất. Chi phí dịch vụ mua ngoài như điện nước, điện thoại sử dụng cho sản xuất và quản lý ở phân xưởng. Các chi phí bằng tiền khác 1.1.2.3. Phân loại chi phí sản xuất theo lĩnh vực hoạt động kinh doanh Theo lĩnh vực kinh doanh các chi phí phát sinh trong quá trình SXKD của doanh nghiệp được phân thành: - Chi phí sản xuất: Là những chi phí liên quan đến việc chế tạo sản phẩm hoặc thực hiện các công việc dịch vụ trong phạm vi phân xưởng. - Chi phí bán hàng : Là những chi phí phát sinh liên quan đến việc tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ. Các chi phí bán hàng phát sinh ở doanh nghiệp thường bao gồm: * Chi phí nhân viên: Gồm lương, phụ cấp và các khoản trích theo lương của nhân viên bán hàng, đóng gói vận chuyển và bảo quản sản phẩm. Chi phí vật liệu bao bì: Vật liệu đóng gói bảo quản, nhiên liệu sử dụng cho vận chuyển hàng hoá đi tiêu thụ, Chi phí khấu hao TSCĐ sử dụng cho tiêu thụ sản phẩm như kho tàng, cửa hàng, dụng cụ cân đong, v.v Chi phí dịch vụ mua ngoài phục vụ cho tiêu thụ hàng hoá như vận chuyển, bốc dỡ, bảo quản hàng hoá, Chi phí bằng tiền khác phục vụ cho tiêu thụ hàng hoá như chi phí giới thiệu, quảng cáo, chi phí chào hàng, chi phíhội nghị khách hàng, - Chi phí quản lý: Gồm các chi phí phục vụ cho việc quản lý, điều hành sản xuất kinh doanh và các chi phí phục vụ sản xuất chung phát sinh ở doanh nghiệp. - Chi phí tài chính: Gồm các khoản chi phí liên quan đến các hoạt động đầu tư tài chính, liên quan đến các hoạt động đầu tư tài chính, liên doanh, liên kết, cho vay, cho thuê tài sản, chiết khấu thanh toán trả cho khách hàng, các khoản dự phòng giảm giá đầu tư chứng khoán, - Chi phí khác: Gồm các khoản chi phí liên quan đến các hoạt động khác chưa được kể đến ở trên. 1.1.2.4. Phân loại chi phí sản xuất theo cách ứng xử của chi phí Cách phân loại này phục vụ cho kế toán quản trị cũng như việc theo dõi biến động của chi phí tiến hành phân loại chi phí theo cách ứng xử của chúng. Theo cách phân loại này chi phí được chia ra thành: - Biến phí: Là chi phí có sự thay đổ về lượng tương quan tỷ lệ thuận với sự thay đổi của khối lượng sản phẩm sản xuất trong kỳ. - Định phí: Là chi phí không đổi thay đổi về tổng số dù có sự thay đổi trong mức độ hoạt động của sản xuất hoặc khối lượng sản phẩm, công việc, lao vụ sản xuất trong kỳ. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 5 - Chi phí hỗn hợp: Là những chi phí bao gồm cả biến phí và định phí. Tại mức độ hoạt động nào đó chi phí hỗn hợp chi phí hỗn hợp là định phí; tại một mức độ hoạt động khác nó có thể bao gồm cả định phí và biến phí, mang cả đặc điểm của định phí và biến phí. Theo cách phân loại này có tác dụng lớn đối với quản trị kinh doanh, phân tích điểm hoà vốn và phục vụ cho việc ra các quyết định quản lý cần thiết để hạ giá thành sản phẩm, tăng hiệu quả kinh doanh. 1.1.2.5. Phân loại chi phí sản xuất theo phương pháp qui nạp Theo phương pháp này, chi phí trong kỳ bao gồm. - Chi phí trực tiếp: Là những chi phí phát sinh liên quan trực tiếp đến đối tượng chụi chi phí, có thể qui nạp trực tiếp vào từng đối tượng chịu chi - Chi phí gián tiếp : Là những chi phí phát sinh liên quan đến nhiều đối tượng chịu chi phí. Những chi phí này thường phải tập hợp chung sau đó lựa chọn tiêu thức phân bổ để tiến hành phân bổ cho các đối tượng liên quan. Cách phân loại này có ý nghĩa đối với việc xác định phương pháp kế toán tập hợp và phân bổ chi phí cho các đối tượng một cách đúng đắn, hợp lý. 1.1.2.6. Ngoài các cách phân loại trên chi phí còn được phân loại thành: - Chi phí kiểm soát được và chi phí không kiểm soát được: Là những khoản mục chi phí phản ánh phạm vi quyền hạn của các nhà quản trị đối với các loại chi phí đó. - Chi phí thích đáng và chi phí không thích đáng: Chi phí thích đáng là chi phí có thể áp dụng cho một quyết định có mối liên hệ với phương án được lựa chọn của nhà quản lý. Ngược lại, nếu mồt chi phí phát sinh xong không cần biết đến tiến trình hành động của nhà quản lý có thể thực hiện được hay không, thì khi đó chi phí không thể giúp gì trong việc quyết định xem tiến trình hoạt động nào là tốt nhất. Chi phí như vậy không thể tránh được và do đó nó không thích đáng với quyết định của người quản lý. - Chi phí cơ hội: Là lợi nhuận tiềm tàng bị mất đi khi chọn phương án hành động này để thay thế một phương án hành động khác. 1.1.3. Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí 1.1.3.1. Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất: Là giới hạn tập hợp chi phí phục vụ cho nhu cầu hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm. Tập hợp đầy đủ và chính xác chi phí theo đúng đối tượng vai trò quan trọng trong quản lý và trong hạch toán. Việc xác định đối tượng tập hợp chi phí căn cứ và các yếu tố sau: - Đặc điểm tổ chức sản xuất, tính chất, quy trình công nghệ - Yêu cầu thông tin cho việc tính giá thành của doanh nghiệp - Trình độ và nhu cầu quản lý - Trình độ và khả năng của bộ máy kế toán Đối tượng tập hợp chi phí có thể là toàn bộ quy trình công nghệ hoặc từng giai đoạn công nghệ. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 6 1.1.3.2. Các phương pháp hạch toán chi phí + Phương pháp trực tiếp tập hợp chi phí: Là những chi phí có thể xác định được đối tượng chịu chi phí ngay từ khi phát sinh. Căn cứ vào chứng từ ban đầu, kế toán hạch toán vào tài khoản phù hợp theo từng loại và chi tiết theo từng đối tượng tật hợp chi phí. + Phương pháp phân bổ gián tiếp: Trong trường hợp không xác định được mức chi phí cho từng đối tượng riêng biệt khi phát sinh chi phí. Các chi phí này khi phát sinh được tập hợp vào tài khoản chung, sau đó phân bổ cho từng đối tượng chịu chi phí theo các tiêu chuẩn phân bổ thích hợp.Việc phân bổ các chi phí này được thực hiện theo các bước sau: C Bước 1: Xác định hệ số phân bổ theo công thức H = — T Trong đó: H: Hệ số phân bổ C: Chi phí cần phân bổ T: Tổng tiêu chuẩn phân bổ của các đối tượng (T = ƩtĂ) tĂ: Tiêu chuẩn phân bổ của đối tượng Ă. Bước 2: Xác định mức chi phí phân bổ cho đối tượng Ă (cĂ) : cĂ= tĂ x H 1.2. Giá thành sản phẩm 1.2.1. Khái niệm giá thành sản phẩm Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá có liên quan đến khối lượng công việc, sản phẩm, lao vụ hoàn thành. Chỉ tiêu giá thành gắn liền với từng loại sản phẩm, chứ không tính cho thành phẩm đang còn nằm trên dây chuyền sản xuất. Giá thành có hai chức năng chủ yếu: Là thước đo bù đắp chi phí và chức năng lập giá .Toàn bộ chi phí mà doanh nghiệp chi ra để hoàn thành một khối lượng sản phẩm, công việc trong một kỳ nhất định phải được bù đắp bằng chính tiền thu được từ việc bán những thành phẩm đó. Và mục đích sản xuất,nguyên tắc kinh doanh của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường là các khoản thu không những bù đắp được những chi phí đã bỏ ra mà phải đảm bảo có lãi.Từ đó định giá bán sản phẩm phải dựa trên giá thành sản phẩm. Giá thành vừa mang tính chủ quan, vừa mang tính khách quan trên một phạm vi nhất định. Từ đó, cần phải xem xét giá thành trên nhiều góc độ khác nhau nhằm sử dụng có hiệu quả nhất chỉ tiêu giá thành. Giá thành là biểu hiện bằng tiền lượng lao động được kết tinh trong một đơn vị sản phẩm. Vì vậy nó mang tính khách quan do sự di chuyển và kết tinh giá trị tư liệu sản xuất sức lao động là tất yếu. Mặt khác, giá thành là một đại lượng được tính Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 7 trên cơ sở chi phí sản xuất ra trong một kỳ nhất định nên nó mang những yếu tố chủ quan. Vì vậy giá thành sản phẩm là chỉ tiêu chất lượng tổng hợp phản ánh những tiêu hao trong quá trình sản xuất sản phẩm nhưng cũng đồng thời là thước đo năng lực và trình độ quản lý kinh tế của doanh nghiệp, là cơ sở để xác định kết qủa kinh doanh của doanh nghiệp, xác định đúng đắn kết quả kỳ kinh doanh. 1.2.2. Phân loại giá thành sản phẩm Để giúp cho việc hạch toán và quản lý giá thành sản phẩm, kế toán công ty đã phân biệt được hai cách phân loại giá thành chủ yếu như sau: + Căn cứ vào thời gian và nguồn số liệu tính giá thành theo cách phân loại này giá thành sản phẩm được chi làm 3 loại: Giá thành kế hoạch: Là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở chi phí sản xuất kế hoạch và sản lượng kế hoạch. Giá thành định mức: Là giá thành được tính trên cơ sở các định mức chi phí hiện hành. Việc tính giá thành định mức cũng được thực hiện trước khi tiến hành sản xuất, chế tạo sản phẩm. Giá thành thực tế: Là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở các chi phí sản xuất và sản lượng thực tế phát sinh. Giá thành thực tế chỉ tính toán được sau khi kết thúc quá trình sản xuất sản phẩm. + Căn cứ theo phạm vi phát sinh chi phí theo cách phân loại này giá thành sản phẩm gồm hai loại: Giá thành sản xuất hay còn gọi là giá thành công xưởng: Bao gồm các chi phí liên đến việc sản xuất, chế tạo sản phẩm phát sinh ở phân xưởng sản xuất. Giá thành sản xuất được sử dụng để ghi sổ kế toán thành phẩm nhập kho hoặc giao thẳng cho khách hàng và là căn cứ để tính giá vốn hàng bán, lãi gộp ở các doanh nghiệp sản xuất. Giá thành toàn bộ hay còn gọi là giá thành đầy đủ: Bao gồm các chi phí sản xuất và chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp tính cho sản phẩm đó. Về việc phân loại giá thành kế toán công ty áp dụng theo phạm vi phát sinh chi phí. 1.2.3. Đối tượng và phương pháp tính giá thành sản phẩm 1.2.3.1. Đối tượng tính giá thành Muốn tính giá thành sản phẩm trước hết phải xác định được đối tượng tính giá thành. Đối tượng tính giá thành là thành phẩm, nửa thành phẩm, công việc, lao vụ do doanh nghiệp sản xuất ra và cần được tính tổng giá thành và giá thành đơn vị. Việc xác định đối tượng tính giá thành là công việc cần thiết đầu tiên trong toàn bộ công việc tính giá thành của kế toán. Bộ phận kế toán giá thành cần phải căn cứ vào đặc điểm sản xuất của doanh nghiệp, các loại sản phẩm và Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 8 lao vụ mà doanh nghiệp sản xuất, tính chất sản xuất và công cụ sử dụng của chúng để xác định đối tượng tính giá thành cho thích hợp như sau: - Căn cứ vào đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất Nếu doanh nghiệp có quy trình sản xuất phức tạp kiểu liên tục thì đối tượng tính giá thành có thể là thành phẩm hoặc nửa thành phẩm. Nếu doanh nghiệp có quy trình sản xuất phức tạp kiểu song song thì đối tượng tính giá thành có thể là sản phẩm hoàn chỉnh, chi tiết, hoặc phụ tùng. Nếu doanh nghiệp có quy trình sản xuất giản đơn thì đối tượng tính giá thành là sản phẩm hoàn thành ở cuối quy trình sản xuất. - Căn cứ vào đặc điểm sản xuất sản phẩm. Nếu doanh nghiệp sản xuất hàng loạt thì đối tượng tính giá thành là từng loạt sản phẩm sản xuất. Nếu doanh nghiệp sản xuất đơn chiếc thì đối tượng tính giá thành là từng sản phẩm đơn chiếc. Nếu doanh nghiệp sản xuất theo đơn đặt hàng thì đối tượng tính giá thành là từng đơn đặt hàng. - Căn cứ vào yêu cầu và trình độ quản lý của doanh nghiệp: Trình độ quản lý càng cao thì đối tượng tính giá thành càng chi tiết, chính xác và ngược lại. 1.2.3.2. Các phương pháp tính giá thành sản phẩm A* Phương pháp trực tiếp (giản đơn) Trong các doanh nghiệp có quy trình sản xuất giản đơn, sản xuất ra ít chủng loại sản phẩm, chu kì sản xuất ngắn, chi phí sản xuất được tập hợp theo từng đối tượng tính giá thành. Giá thành sản phẩm được xác định theo công thức: Tổng giá CPSX kì CPSX CPSX Các khoản thành = trước + chi ra - chuyển - giảm chi sản chuyển sang trong kỳ sang kỳ sau phí phẩm B* Phương pháp tổng cộng chi phí: Phương pháp này được áp dụng trong các doanh nghiệp mà việc sản xuất sản phẩm được thực hiện ở nhiều phân xưởng. Mỗi phân xưởng thực hiện việc sản xuất hoàn chỉnh một hoặc một số bộ phận của sản phẩm. Chi phí sản xuất được tập hợp theo từng phân xưởng. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo từng bộ phận sản phẩm. Giá thành thành phẩm bằng tổng cộng giá thành của các bộ phận hợp thành. Ztp = Zı + Z₂ + + Zn Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 9 C*. Phương pháp hệ số Được sử dụng trong các doanh nghiệp sản xuất ra nhiều loại sản phẩm hoặc một loại sản phẩm với nhiều phẩm cấp khác nhau trên cùng một dây chuyền sản xuất .Trên dây chuyền sản xuất này các chi phí sản xuất không thể tập hợp riêng được theo từng đối tượng tính giá thành (loại sản phẩm hoặc từng phẩm cấp sản phẩm). Trình tự hạch toán theo phương pháp hệ số Bước 1: Xác định tổng giá thành của cả nhóm sản phẩm bằng phương pháp giản đơn Bước 2: Quy đổi số lượng sản phẩm từng loại trong nhóm thành sản phẩm tiêu chuẩn theo hệ số quy định. Số lượng sản Số lượng sản phầm mỗi Hệ số quy định cho phẩm quy chuẩn = thứ sản phẩm trong x từng thứ sản phẩm nhóm trong nhóm Bước 3: Xác định giá thành đơn vị của sản phẩm tiêu chuẩn Tổng giá thành của cả nhóm Giá thành đơn vị sản phẩm = tiêu chuẩn Tổng số lượng sản phẩm tiêu chuẩn Bước 4: Xác định giá thành đơn vị thực tế từng thứ sản phẩm trong nhóm Giá thành đơn vị = Giá thành đơn vị sản x Hệ số quy đổi của từng thứ sản phẩm phẩm tiêu chuẩn từng thứ sản phẩm D* Phương pháp tỉ lệ Phương pháp này sử dụng trong các doanh nghiệp mà mỗi phân xưởng đồng thời sản xuất ra nhiều loại sản phẩm có qui cách, phẩm cấp khác nhau . Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất theo từng phân xưởng sản xuất. Đối tượng tính thành là từng loại sản phẩm hoàn thành. Tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của cả nhóm trong cùng phân xưởng được thực hiện như phương pháp hệ số. Căn cứ vào tỉ lệ giữa tổng giá thành thực tế với tổng giá thành định mức hoặc kế hoạch để xác định giá thành đơn vị từng loại sản phẩm. Giá thành từng loại sản phẩm trong nhóm được xác định như: Giá thành thực tế Giá thành kế hoạch Tỉ lệ đơn vị sản phẩm = (định mức) đơn vị x giá thành từng loại sản phẩm từng loại Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 10 Trong đó: Tổng giá thành thực tế của các loại sản phẩm Tỉ lệ giá = x 100 thành Tổng giá thành kế hoạch của các loại sản phẩm Tổng giá thành kế hoạch;(hoặc định mức) của các loại;sản phẩm hoàn thành n = (qi x zi ) i 1 Trong đó: qi: Số lượng thành phẩm loại i zi: Giá thành kế hoạch (định mức) đơn vị sản phẩm i Ngoài các phương pháp tính giá thành trên còn có các phương pháp tính giá thành trong một số loại hình doanh nghiệp như sau: 1) Tập hợp chi phí và tính giá thành theo đơn đặt hàng: Phương pháp này thích hợp với các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm theo đơn dặt hàng hoặc theo hợp đồng. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành theo phương pháp này là từng đơn đặt hàng. Cách tính giá thành này không quan tâm đến tính chất đơn giản hay phức tạp của quy trình sản xuất 2) Phân bước hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm: Phương án này thường áp dụng trong các doanh nghiệp có quy trình sản xuất phức tạp như luyện kim, cơ khí, dệt, Trong các doanh nghiệp này công nghệ sản xuất trong doanh nghiệp được chia ra thành nhiều công đoạn nối tiếp nhau theo một trình tự nhất định. Thường mỗi phân xưởng đảm nhận một bước chế biến và chế tạo ra một loại bán thành phẩm. Bán thành phẩm được sản xuất ra của công đoạn trước được tiếp tục đưa vào chế biến ở công đoạn tiếp sau, bước cuối cùng chế tạo ra thành phẩm. Phương án tính giá thành này có hai cách tính như sau: + Phương án phân bước có tính giá thành bán thành phẩm ( gọi tắt là phương án phân bước có bán thành phẩm): Trong trường hợp bán thành phẩm có thể đem bán ra ngoài như hàng hoá thì cần phải tính giá thành bán thành phẩm. Trình tự tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành như sau: Bước 1: Mở phiếu tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành theo từng bước chế biến (từng phân xưởng). Phiếu này ở phân xưởng cuối cùng chính là phiếu tính giá thành thành phẩm. Có mẫu như sau: Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 11 Biểu số 1: Phiếu tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành phân xưởng 1 Tên sản phẩm: Bán sản phẩm Tháng năm Đơn vị tính: đồng Giá thành Giá trị sản Giá thành CPSX đơn vị phẩm dở bán thành Chi phí trong kỳ bán thành dang phẩm phẩm Nguyên, vật liệu trực tiếp xxx xxx xxx xxx Nhân công trực tiếp xxx xxx xxx xxx Chi phí sản xuất chung xxx xxx xxx xxx Tổng cộng xxx xxx xxx xxx Bước 2: Tính giá sản phẩm dở dang cuối kỳ, tính tổng giá thành và giá thành đơn vị bán thành phẩm theo từng bước chế biến. Giá thành sản phẩm hoàn thành ở bước chế biến cuối cùng được tính theo phương án kết chuyển tuần tự như sau: Giá thành Chi phí Chi phí Chi phí sản Các khoản bán thành = nguyên, vật + chế biến - xuất dở dang - giảm chi phẩm bước 1 liệu chính bước 1 bước 1 phí Giá thành Giá thành Chi phí Chi phí sản Các khoản bán thành = BTP bước 1 + chế biến - xuất dở dang - giảm chi phẩm bước 2 chuyển sang bước 2 bước 2 phí Và được sử dụng biểu tính sau: Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 12 Biểu 2 : Phiếu tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành phân xưởng II (bước 2) Tên sản phẩm: Thành phẩm Tháng năm Đơn vị: đồng CPSX Giá trị SP dở Giá thành Giá thành Chi phí trong kỳ dang thành phẩm đơn vị TP BTP bước 1 chuyển sang xxx xxx xxx xxx Nhân công trực tiếp xxx xxx xxx xxx Chi phí sản xuất chung xxx xxx xxx xxx Tổng cộng xxx xxx xxx xxx Giá thành Giá thành BTP bước Chi phí chế Chi phí sản xuất thành phẩm = n -1 chuyển sang + biến bước n - dở dang bước n bước n + Phương án phân bước không tính giá thành bán thành phẩm (gọi tắt là phương án phân bước không có bán thành phẩm): áp dụng trong trường hợp bán thành phẩm không bán ra bên ngoài hoặc nhu cầu quản lý không đòi hỏi phải tính giá thành bán thành phẩm. Trong phương án này ở mỗi bước chế biến chỉ cần tính chi phí sản xuất phân bổ cho thành phẩm và sản phẩm dở dang. Giá thành sản phẩm hoàn thành được tính bằng cách tổng cộng chi phí sản xuất ở các bước chế biến phân bổ cho thành phẩm. Trình tự tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo phương án này như sau: Bước 1: Mở phiếu tập hợp chi phí sản xuất theo từng bước chế biến. Bước 2: Phân bổ chi phí sản xuất ở từng bước chế biến cho thành phẩm ở bước cuối cùng. Chi phí Giá trị vật liệu chính xuất dùng Số lượng vật liệu = x BTP bước chính Số lượng BTP bước 1 + Số lượng SPDD bước 1 1 trong TP trong TP Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 13 3)Tính giá thành theo định mức Trong các doanh nghiệp sản xuất ổn định, các định mức chi phí được xây dựng phù hợp với thực tế sản xuất. Nhiệm vụ của hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo phương án này là kiểm tra phát hiện mọi chênh lệch so với định mức trong quá trình sản xuất theo từng nơi phát sinh chi phí, từng đối tượng giá tính thành và theo từng nguyên nhân. Giá thành thực tế của sản phẩm được tính theo công thức sau: Giá thành Chênh lệch Chênh lệch Giá thành thực tế của = CPSX do thay CPSX thoát li định mức sản phẩm đổi định mức định mức Trong quá trình sản xuất định mức chi phí có thể thay đổi do các nguyên nhân như : - Thay đổi giá cả các yếu tố đầu vào của xản suất - Do tiến bộ kỹ thuật làm thay công nghệ và vật liệu dùng vào sản xuất Việc áp dụng công nghệ, thiết bị mới làm giảm chi phí sản xuất, tăng năng xuất lao động và có thể sử dụng các nguyên, vật liệu thay thế rẻ hơn, Khi các định mức kinh tế thay đổi cần kịp thời tính lại giá thành theo định mức mới. Chênh lệch thoát li định mức thường do các nguyên nhân tiết kiệm hoặc lãng phí vật tư, Các nguyên nhân làm tăng chi phí sản xuất cần được hạch toán phát hiện kịp thời để có biện pháp khắc phục. 1.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm Cả chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm đều là các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá. Nhưng nói đến chi phí sản xuất là nói đến toàn bộ các chi phí về lao động sống và lao động vất hoá mà doanh nghiệp chi ra trong một thời kỳ không kể chi phí đó chi cho bộ phận nào và cho sản xuất sản phẩm gì. Ngược lại nói đến giá thành sản phẩm người ta chỉ quan tâm đến các chi phí đã chi ra có liên quan đến việc sản xuất hoàn thành một khối lượng sản phẩm hoặc thực hiện xong một công việc dịch vụ mà không quan tâm đến chi phí đó được chi ra vào thời kỳ nào. Chi phí sản xuất là căn cứ để tính giá thành sản phẩm sản xuất trong doanh nghiệp . Tổng giá CPSX kỳ CPSX chi CPSX Các khoản thành sản = trước + ra trong - chuyển - giảm phẩm chuyển sang kỳ sang kỳ sau chi phí Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 14 Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và tổng giá thành được khái quát bằng sơ đồ sau: Chi phí sản xuất dở Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ dang đầu kỳ Tổng giá thành sản xuất sản phẩm Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ 1.4.Trình tự hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm Chi phí sản xuất được hạch toán theo các bước sau: Bước 1: Tập hợp các chi phí phát sinh liên quan trực tiếp cho từng đối tượng sử dụng. Trường hợp chi phí phát sinh không tập hợp trực tiếp thì kế toán tập hợp chung sau đó phân bổ chi phí cho các đối tượng liên quan. Bước 2: Phân bổ các chi phí chung và chi phí của bộ phận sản xuất phụ cho các đối tượng liên quan theo tiêu chuẩn phân bổ thích hợp. Bước 3: Tính giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ. 1.5. Hạch toán chi phí sản xuất theo phương pháp kê khai thường xuyên 1.5.1. Hạch toán các chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp a. Tài khoản hạch toán TK 621 - Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp Bên Nợ: - Giá trị nguyên vật liệu xuất dùng cho sản xuất Bên Có : - Giá trị nguyên vật liệu dùng không hết nhập lại kho hoặc kết chuyển cho kỳ sau - Kết chuyển giá trị nguyên vật liệu sử dụng trong kỳ vào giá thành sản phẩm. Tài khoản 621 không có số dư cuối kỳ vào được mở chi tiết theo từng đối tượng sử dụng. b. Trình tự hạch toán - Xuất kho nguyên, vật liệu để trực tiếp sản xuất sản phẩm: Nợ TK 621 Có TK 152 Giá thực tế nguyên, vật liệu xuất dùng - Mua ngoài nguyên, vật liệu xuất thẳng cho sản xuất Nợ TK 621: Giá trị nguyên, vật liệu sử dụng Nợ TK 133: Thuế GTGT được khấu trừ Có TK 111, 112, 331, số tiền phải trả người bán - Cuối tháng nhập lại nguyên, vật liệu không sử dụng hết trả lại kho: Nợ TK 152 Có TK 621 Giá thực tế nguyên, vật liệu nhập kho Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 15 1.5.2. Hạch toán các chi phí nhân công trực tiếp a. Tài khoản hạch toán TK 622: - Chi phí nhân công trực tiếp Bên Nợ: - Chi phí nhân công trực tiếp tham gia sản xuất sẩn phẩm hoặc thực hiện công việc dịch vụ. Bên Có: - Phân bổ hoặc kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp vào giá thành sản phẩm. TK 622 Không có số dư cuối kỳ và được mở chi tiết theo từng đối tượng sử dụng. b. Trình tự hạch toán Căn cứ vào " Bảng tính lương và BHXH" phải trả cho công nhân trực tiếp ghi: Nợ TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp Có TK 334: Các khoản lương và phụ cấp lương, tiền công Có TK 338: Các khoản tính theo lương 1.5.3. Tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chung TK 627 - Chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung là những chi phí quản lý phục vụ sản xuất và những chi phí sản xuất khác phát sinh ở phân xưởng sản xuất chính của doanh nghiệp Ngoài các chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp các chi phí khác phát sinh ở các phân xưởng được hạch toán vào chi phí sản xuất chung. Chi phí sản xuất chung được tập hợp theo từng địa điểm phát sinh chi phí, theo từng phân xưởng. Nếu trong công ty có nhiều phân xưởng sản xuất thì phải mở sổ chi tiết để tập hợp chi phí sản xuất chung cho từng phân xưởng. Cuối tháng chi phí sản xuất chung đã tập hợp kết chuyển toàn bộ để tính giá thành sản phẩm. Chi phí sản xuất chung phát sinh ở phân xưởng nào thì kết chuyển để tính giá thành sản phẩm, công việc dịch vụ của phân xưởng đó. Nếu phân xưởng sản xuất nhiều loại sản phẩm , nhiều công việc thì phải tiến hành phân bổ chi phí sản xuất chung theo phương pháp phân bổ gián tiếp. Công thức sử dụng để tính mức chi phí sản xuất chung phân bổ cho đối tượng chịu chi phí như sau: Mức CPSX Tiêu chuẩn phân chung phân = Tổng CPSX chung cần phân bổ * bổ của từng đối bổ cho từng Tổng tiêu chuẩn phân bổ tượng đối tượng Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 16 Tiêu chuẩn phân bổ cụ thể của từng khoản chi phí sản xuất chung như sau: - Chi phí khấu hao TSCĐ: Những trường hợp không tính riêng được cho từng đối tượng chịu chi phí thì phân bổ gián tiếp. Tiêu chuẩn phân bổ chi phí khấu hao TSCĐ thường dùng là: Giờ máy chạy thực tế hoặc định mức chi phí khấu hao máy móc thiết bị sản xuất, lượng nguyên, vật liệu sử dụng - Chi phí năng lượng dùng cho sản xuất sản phẩm: Nếu phải phân bổ thường sử dụng các tiêu chuẩn như: Định mức chi phí năng lượng hoặc số giờ máy làm việc thực tế kết hợp với công suất tiêu hao của máy. - Những chi phí còn lại được tập hợp và phân bổ cho đối tượng chịu chi phí theo phương pháp phân bổ gián tiếp. Tiêu chuẩn phân bổ có thể là tiền lương công nhân sản xuất, định mức chi phí, giờ công công nhân sản xuất, a. Tài khoản hạch toán TK 627- Chi phí sản xuất chung. Bên Nợ: Tập hợp chi phí sản xuất chung phát sinh trong kỳ. Bên Có: - Các khoản ghi giảm chi phí sản xuất chung. - Phân bổ chi phí sản xuất chung cho các đối tượng chịu chi phí và kết chuyển vào TK liên quan. TK 627: Không có số dư cuối kỳ và được chi tiết thành 6 TK cấp 2: TK 6271 - Chi phí nhân viên phân xưởng TK 6272 - Chi phí vật liệu TK 6273 - Chi phí dụng cụ sản xuất. TK 6274 - Chi phí khấu hao TSCĐ TK 6277 - Chi phí dịch vụ mua ngoài TK 6278 - Chi phí bằng tiền khác b. Trình tự hạch toán một số nghiệp vụ chủ yếu: - Căn cứ vào bảng tổng hợp thanh toán lương, bảng thanh toán tiền ăn ca tính tiền lương chính, tiền lương phụ, phụ cấp lương, tiền ăn ca phải trả cho nhân viên phân xưởng trong kỳ, kế toán ghi: Nợ TK 6271 - Chi phí nhân viên phân xưởng Có TK 334 - Phải trả công nhân viên - Trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ quy định trên tiền lương thực tế phải trả nhân viên phân xưởng tính vào chi phí. Nợ TK 6271- Chi phí nhân viên phân xưởng Có TK 338 - Phải trả , phải nộp khác (3382, 3383, 3384) - Căn cứ vào phiếu xuất kho vật liệu sử dụng cho quản lý, phục vụ sản xuất ở phân xưởn, kế toán tính ra giá thực tế xuất kho, ghi: Nợ TK 6272 - Chi phí vật liệu Có TK 152 - Nguyên liệu, vật liệu. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 17 - Căn cứ vào phiếu xuất kho công cụ, dụng cụ dùng cho sản xuất chung loại phân bổ một lần, kế toán tính ra giá trị thực tế của công cụ dụng cụ xuất kho, ghi: Nợ TK 6273 - Chi phí dụng cụ sản xuất. Có TK 153 - Công cụ dụng cụ. - Phân bổ các chi phí trả trước vào chi phí sản xuất chung trong kỳ: Nợ TK 6273 - Chi phí dụng cụ sản xuất Có TK 242 - Chi phí trả trước dài hạn - Trích trước các khoản chi phí phải trả vào chi phí sản xuất chung: Nợ TK 627 - Chi phí sản xuất chung Có TK 335 - Chi phí phải trả - Căn cứ vào bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ sử dụng cho phân xưởng sản xuất kế toán ghi: Nợ TK 6274 - Chi phí khấu hao TSCĐ. Có TK 214 - Hao mòn TSCĐ. - Căn cứ vào hoá đơn của người bán về các khoản dịch vụ sử dụng cho sản xuất chung như: Tiền điện, tiền nước, tiền điện thoại, tiền sửa chữa TSCĐ thường xuyên, kế toán ghi: Nợ TK 6277 - Chi dịch vụ mua ngoài Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ Có TK 331 - Phải trả cho người bán Có TK 111 - Tiền mặt Có TK 112 - Tiền gửi ngân hàng. - Căn cứ vào các chứng từ khác có liên quan đến chi phí sản xuất chung như :Phiếu chi tiền mặt, giấy báo nợ của ngân hàng, giấy thanh toán tạm ứng, kế toán ghi: Nợ TK 627 - Chi phí bằng tiền khác Có TK 111 - Tiền mặt Có TK 112 - Tiền gửi ngân hàng Có TK 141 - Tạm ứng. - Khi phát sinh các khoản ghi giản chi phí sản xuất chung, căn cứ vào chứng từ có liên quan, kế toán ghi: Nợ TK 111, 112: Các khoản giảm chi phí thu bằng tiền. Nợ TK 1388: Giá trị đòi bồi thường của người phạm lỗi. Nợ TK 1528: Giá trị phế liệu thu hồi. Có TK 627: Các khoản giảm chi phí sản xuất chung. - Cuối kỳ, phân bổ và kết chuyển chi phí sản xuất chung cố định vào chi phí chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm theo mức công suất bình thường , ghi: Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 18 Nợ TK 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Có TK 627 - ( Chi tiết chi phí sản xuất chung cố định) Sơ đồ 1: Hạch toán tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chung TK 334,338 TK 627 TK 111, 152, 138, Các khoản giảm chi phí Chi phí nhân viên TK 152, 153 TK 154 Chi phí vật liệu, dụng cụ Phân bổ hoặc kết chuyển CPSXC theo mức bình thường TK 242, 335 Phân bổ hoặc trích trước chi phí TK 214 TK 632 Trích khấu hao TSCĐ dùng vào SX Chi phí sản xuất chung lớn hơn mức bình thường TK111, 112, 331, Các chi phí khác 1.5.4. Hạch toán các chi phí trả trước Chi phí trả trước gồm hai loại: Chi phí trả trước ngắn hạn chi phí trả trước trong 12 tháng); Chi phí trả trước dài hạn (Chi phí trả trước cho khoảng thời gian hơn 12 tháng). * Chi phí trả trước ngắn hạn: Chi phí trả trước ngắn hạn (hay chi phí chờ phân bổ) là các khoản chi phí thực tế đã phát sinh nhưng chưa tính hết vào chi phí sản xuất kinh doanh Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 19 của kỳ mà được tính cho hai hay nhiều kỳ hạch toán sau đó. Đây là những khoản chi phí phát sinh một lần quá lớn hoặc do bản thân chi phí phát sinh có tác dụng tới kết quả hoạt động của nhiều kỳ hạch toán. Thuộc chi phí trả trước có thể gồm cáckhoản sau: - Giá trị công cụ dụng cụ xuất dùng thuộc loại phân bổ nhiều lần. - Giá trị sửa chữa lớn tài sản cố định ngoài kế hoạch. - Giá trị bao bì luân chuyển, đồ dùng cho thuê - Dịch vụ mua ngoài trả trước Để theo dõi các khoản chi phí trả trước phát sinh trong kỳ. + Bên Nợ: Tập hợp chi phí trả trước phát sinh trong kỳ + Bên Có: Các khoản chi phí trả trước đã phân bổ vào chi phí kinh doanh trong kỳ. + Dư Nợ: Các khoản chi phí trả trước thực tế đã phát sinh nhưng chưa phân bổ vào chi phí kinh doanh. TK142 được chi tiết thành 2 tiểu khoản: TK 1421: Chi phí trả trước TK 1422: Chi phí chờ phân bổ Phương pháp hạch toán Sơ đồ: Hạch toán chi phí trả trước TK 111, 112, 331,334 TK 142 TK 627,641,642 Chi phí trả trước Phân bổ chi phí trả trước vào thực tế phát sinh các kỳ hạch toán TK 641, 642 TK 911 Kết chuyển CPBH, CPQL Kết chuyển CPBH, CPQL vào tài khoản xác định kết quả * Chi phí trả trước dài hạn Chi phí trả trước dài hạn là những chi phí phát sinh một lần quá lớn và có liên quan đến nhiều niên độ hạch toán. Các khoản chi phí trả trước dài hạn gồm: Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 20 + Chi phí trả trước về thuê hoạt động TSCĐ (Quyền sử dụng đất, nhà xưởng, kho tàng, văn phòng làm việc, cửa hàng và tài sản khác ) phục vụ cho hoạt động kinh doanh nhiều năm tài chính. + Chi phí trả trước phục vụ cho hoát động kinh doanh của nhiều năm tài chính + Chi phí thành lập doanh nghiệp, chi phí quảng cáo phát sinh trong giai đoạn trước hoạt động. + Chi phí nghiên cứu có giá trị lớn + Chi phí cho giai đoạn triển khai không đủ tiêu chuẩn ghi nhận là TSCĐ vô hình. + Chi phí đào tạo các bộ quản lý và công nhân kỹ thuật. Chi phí di chuyển địa điểm kinh doanh hoặc tổ chức lại doanh nghiệp. + Lợi thế thương mại trong trường hợp mua lại doanh nghiệp, sáp nhập doanh nghiệp có tính chất mua lại. + Chi phí mua các loại bảo hiểm ( bảo hiểm cháy, nổ, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ phương tiện vận tải, bảo hiểm thân xe, bảo hiểm tài sản, ) và các loại lệ phí mà doanh nghiệp mua và trả một lần cho nhiều niên độ kế toán. + Công cụ, dụng cụ xuất dùng một lần với giá trị lớn và bản thân công cụ, dụng cụ tham gia vào hoạt động kinh doanh trên một năm tài chính phải phân bổ dần vào các đối tượng chịu chi phí trong nhiều năm. + Lãi mua hàng trả chậm, trả góp, lãi thuê TSCĐ thuê tài chính. + Chi phí sửa chữa lớn TSCĐ phát sinh một lấn quá lớn phải phân bổ nhiều năm. + Các khoản khác a. Tài khoản hạch toán TK 242 - Chi phí trả trước dài hạn Bên Nợ: Chi phí trả trước dài hạn phát sinh Bên có: Các khoản chi trả trước dài hạn phân bổ vào chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ. Số dư Nợ: Các khoản chi phí trước dài hạn chưa tính vào chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh của năm tài chính. b. Trình tự hạch toán một số hoạt động chủ yếu: - Khi phát sinh các khoảm chi phí thành lập doanh nghiệp, chi phí đào tạo nhân viên, chi phí quảng cáo phát sinh trong giai đoạn trước hoạt động của Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 21 doanh nghiệp mới thành lập, chi phí cho giai đoạn nghiên cứu, chi phí chuyển dịch địa điểm. + Nếu chi phí phát sinh không lớn thì ghi nhận toàn bộ vào chi phí SXKD trong kỳ, ghi: Nợ TK 641 - Chi phí quảng cáo Nợ TK 642 - Chi phí thành lập, đào tạo nhân viên, nghiên cứu, Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ ( nếu có ) Có TK 111, 112, 152, 153, 331, 334 + Nếu chi phí phát sinh lớn phải phân bổ dần vào chi phí SXKD của nhiếu năm tài chính thì khi phát sinh chi phí được tập hợp vào TK 242 - chi phí trả trước dài hạn , ghi: Nợ TK 242 - Chi phí trả trước dài hạn Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ (Nếu có ) Có các TK 111, 112, 152, 153, 331, 334, 338, + Định kỳ tiến hành phân bổ chi phí trả trước dài hạn vào chi phí SXKD, ghi: Nợ các TK 641, 642 Có TK 242 - Chi phí trả trước dài hạn. + Khi trả trước tiền thuê TSCĐ, thuê cơ sở hạ tầng theo phương thức thuê hoạt động và phục vụ hoạt động kinh doanh cho nhiều năm, ghi: Nợ TK 242 - Chi phí trả trước dài hạn Nợ TK 133 - thuế GTGT được khấu trừ Có các TK 111, 112, + Định kỳ tiến hành phân bổ theo tiêu thức phân bổ hợp lý chi phí thuê TSCĐ, thuê cơ sở hạ tầng vào chi phí SXKD, ghi: Nợ các TK 635, 642 Có TK 242 - Chi phí trả trước dài hạn. 1.5.5. Hạch toán chi phí phải trả Chi phí phải trả hay còn gọi là chi phí trả trước là những khoản chi phí thực tế chưa phát sinh nhưng được tính trước vào chi phí sản xuất- kinh doanh của kỳ hạch toán. Đây là những khoản chi phí nằm trong kế hoạch dự toán chi phí của doanh nghiệp. Việc tính trước các chi phí này vào chi phí SXKD sẽ tránh được tăng đột biến của chi phí sản xuất - kinh doanh của kỳ phát sinh chi phí, đồng thời phản ánh đúng và đầy đủ các chi phí thực tế chi ra. Các chi phí phaỉ trả trong doanh nghiệp thường bao gồm: Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 22 - Tiền lương nghỉ phép của công nhân sản xuất - Chi phí sửa chữa TSCĐ theo kế hoạch - Thiện hại về ngừng sản xuất theo kế hoạch - Chi phí bảo hành sản phẩm theo kế hoạch - Lãi tiền vay chưa đến hạn trả a. Tài khoản hạch toán TK 335 - Chi phí phải trả Bên Nợ: Chi phí phải trả thực tế phát sinh Bên Có: Các khoản chi phí phải trả được tính trước vào chi phí trong kỳ theo kế hoạch. Dư Có: Các khoản chi phí phải trả đã tính vào chi phí kinh doanh nhưng thực tế chưa phát sinh. b. Trình tự hạch toán chi phí phải trả: 1* Hạch toán trích trước tiền lương nghỉ phép Hàng tháng căn cứ vào kế hoạch trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân sản xuất, kế toán ghi: Nợ TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp Có TK 335 - Chi phí phải trả Khi tính tiền lương nghỉ phép phải trả cho công nhân sản xuất nghỉ phép: Nợ TK 335 - Chi phí phải trả Có TK 334 Phải trả công nhân viên 2* Trích trước chi phí sửa chữa TSCĐ theo kế hoạch Nợ TK 627: Tính vào chi phí sản xuất chung Nợ TK 641: Tính vào chi phí bán hàng Nợ TK 642 : Tính vào chi phí quản lý doanh nghiệp Nợ TK 241: Tính vào chi phí xây dựng cơ bản Có TK 335- Chi phí phải trả - Khi công việc sửa chữa TSCĐ theo kế hoạch hoàn thành, kế toán kết chuyển chi phí sửa chữa và giảm chi phí trích trước: NợTK 335: Chi phí sửa chữa lớn TSCĐ. Có TK 241( Chi tiết sửa chữa TSCĐ): Chi phí sữa chữa TSCĐ. 3* Trích trước chi phí ngừng sản xuất theo thời vụ Nợ TK 627: Tính vào chi phí sản xuất chung Nợ TK 641: Tính vào chi phí bán hàng Nợ TK 642: Tính vào chi phí quản lý doanh nghiệp Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 23 Có TK 335 - Chi phí phải trả - Khi phát sinh chi phí ngừng sản xuất theo thời vụ: Nợ TK 335 - Chi phí phải Có TK 111, 112, 152, 153, 4* Tính trước lãi tiền vay phải trả vào chi phí sản xuất - kinh doanh: Nợ TK 635- Chi phí hoát động tài chính Có TK 335 - Chi phí phải trả - Khi trả lãi tiền vay: Nợ TK 335 - Chi phí phải trả Có TK 111, 112, 1.6. Tổng hợp chi phí sản xuất, kiểm kê và đánh giá sản phẩm dở dang 1.6.1. Tổng hợp chi phí sản xuất Các chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ được tập hợp vào TK 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Sơ đồ 2 : Hạch toán tập hợp chi phí sản xuất theo phương pháp kê khai thường xuyên TK 621 TK 154 TK152, 138 SD ĐK xxx Cuối kỳ kết chuyển CP NVL trực tiếp Các khoản giảm chi phí TK 622 Cuối kỳ kết chuyển CPNC trực tiếp TK 155, 157,632 TK 627 Giá thành phẩm hoàn thành Cuối kỳ phân bổ hoặc kết chuyển CPSXC Trình tự tập hợp chi phí sản xuất vào cuối kỳ như sau: - Kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Nợ TK 154 Tổng chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Có TK 621 Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 24 - Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp: Nợ TK 154 Tổng chi phí nhân công trực tiếp Có TK 622 - Phân bổ hoặc kết chuyển chi phí sản xuất chung: Nợ TK 154 Tổng chi phí sản xuất chung Có TK 627 - Tổng giá thành của sản phẩm hoặc dịch vụ hoàn thành trong kỳ được xác định bằng công thức sau: Tổng giá CPSX kì CPSX CPSX Các khoản thành sản = trước chuyển + chi ra - chuyển sang - giảm chi phẩm sang trong kỳ kỳ sau phí 1.6.2. Kiểm kê và đánh giá sản phẩm dở dang: Sản phảm dở dang là khối lượng sản phẩm, công việc còn đang trong quá trình sản xuất, chế biến, đang nằm trong dây truyền công nghệ hoặc đã hoàn thành một vài qui trình chế biến nhưng còn phải gia công chế biến tiếp mới trở thành thành phẩm (gọi là bán thành phẩm). Khi có sản phẩm dở dang, chi phí sản xuất đã tập hợp trong kỳ không chỉ liên quan đến sản phẩm công việc đã hoàn thành mà còn liên quan đến những sản phẩm, công việc còn đang dở dang. Kiểm kê sản phẩm dở dang bao gồm việc kiểm kê bán thành phẩm tự chế trong kỳ đã nhập kho và đang nằm trên dây truyền sản xuất. Việc kiểm kê bán thành phẩm đã nhập kho được tiến hành giống như kiểm kê nguyên vật liệu hoặc thành phẩm. Muốn làm tốt việc kiểm kê phải thực hiện tốt các công việc chuẩn bị Trước khi kiểm kê phải sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp các hiện vật cần kiểm kê các phương tiện cân đo, biểu mẫu ghi chép phục vụ cho kiểm kê cần được chuẩn bị đầy đủ chu đáo. Thời điểm, trình tự và phương pháp kiểm kê cần thống nhất trong toàn doanh nghiệp để tránh trùng lặp hoặc bỏ sót hiện vật cần kiểm kê. Số liệu kiểm kê là căn cứ để đánh giá sản phẩm dở dang. Đánh giá sản phẩm dở dang là tính toán, xác định phần chi phí sản xuất mà sản phẩm dở dang cuối kỳ phải chịu. Việc đánh giá sản phẩm dở dang hợp lý là một trong những yếu tố quyết định đến tính trung thực, hợp lý đối với chi tiêu giá thành sản xuất của sản phẩm hoàn thành trong kỳ. Tuy nhiên, việc tính giá sản phẩm dở dang là một công việc phức tạp, khó có thể chính xác tuyệt đối. Tuỳ thuộc vào đặc điểm tình hình cụ thể về tổ chức sản xuất, quy trình công nghệ, tính chất cấu thành của chi phí, yêu cầu và trình độ quản lý Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 25 của doanh nghiệp để vận dụng phương pháp tính giá sản phẩm dở dang cuối kỳ thích hợp nhất. Để phục vụ cho việc tính giá thành sản phẩm định kỳ càn phải tiến hành kiểm kê sản lượng sản phẩm đã hoàn thành và dở dang ở các phân xưởng sản xuất. Trên cơ sở kết quả kiểm kê, kế toán sẽ xác định được giá trị của các bộ phận sản phẩm dở dang theo một trong các phương pháp sau: a.Phương pháp đánh giá theo giá thành kế hoạch hoặc giá thành định mức Phương pháp này được áp dụng để đánh giá các bán thành phẩm, phụ tùng hoặc chi tiết máy tự chế đã nhập kho. Để đơn giản các khoản thiệt hại trong sản xuất và CPSXC được tính hết cho thành phẩm mà không phân bổ cho sản xuất dở dang. b. Phương pháp ước tính sản lượng tương đương Dựa theo số lượng và mức độ hoàn thành của sản phẩm dở dang so với thành phẩm để qui đổi số lượng sản phẩm dở dang ra số lượng thành phẩm tương đương. Các chi phí nguyên vật liệu cho sản phẩm dở dang được xác định theo chi phí thực tế như đối với thành phẩm. Các chi phí chế biến khác được phân bổ cho sản phẩm dở dang dựa vào chi phí giờ công định mức. tiền lương định mức. Mức độ hoàn thành so với thành phẩm theo đánh giá cũng có thể được dùng làm căn cứ xác định chi phí chế biến phân bổ cho sản phẩm dở dang. Trình tự được xác định giá trị sản phẩm dở dang như sau: + Bước 1: Xác định giá trị nguyên vật liệu chính trong sản phẩm dở dang Giá trị nguyên vật; liệu chGíináh t rtrị onnggu y; êsảnn; vpậhtẩ lmiệ ud ởc hdíannhg xuất dSốùn lượngg sản phẩm = + * Số lượng ;thành phẩm dở dang Số lượng sản ;phẩm dở dang + Bước 2: Xác định chi phí chế biến trong sản phẩm dở dang Chi phí chế; biến trong; sản phẩm; dở dang = Error!+ Số lượng sản;phẩm dở dang; qui đổi ra;thành phẩm + Bước 3: Xác định giá trị sản phẩm dở dang: Giá trị sản phẩm;dở dang = Giá trị vật liệu chính;trong sản phẩm dở dang + Chi phí chế biến trong;sản phẩm dở dang Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 26 c. Phương pháp đánh giá theo chi phí nguyên, vật liệu chính hoặc chi phí trực tiếp Theo phương pháp này chỉ tính vào giá trị sản xuất dở dang các chi phí vật liệu chính hoặc các chi phí trực tiếp như vật liệu và tiền lương. Các chi phí còn lại được tính vào giá thành sản phẩm hoàn thành. Chỉ nên áp dụng phương pháp này ở những doanh nghiệp có chi phí trực tiếp chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành sản phẩm, có ít sản phẩm dở dang và số lượng sản phẩm dở dang giữa các tháng tương đối đồng đều. d. Phương pháp đánh giá theo 50% chi phí chế biến Đây là trường hợp đặc biệt của phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang theo sản lượng hoàn thành tương đối. Trong trường hợp này người ta coi mức độ hoàn thành của sản phẩm dở dang là 50% so với thành phẩm. Việc xác định giá trị sản phẩm dở dang được thực hiện tương tự như phương pháp ước tính sản lượng tương đương. Chi phí nguyên vật liệu chính được tính theo mức tiêu thụ thực tế. Các chi phí chế biến được tính bằng 50% chi phí chế biến phân bổ cho thành phẩm. Do mức độ chính xác thấp nên phương pháp này chỉ nên áp dụng ở những doanh nghiệp có chi phí chế biến chiếm tỷ lệ nhỏ trong giá thành sản phẩm. e. Phương pháp đánh giá theo định mức chi phí Phương pháp này được áp dụng trong các doanh nghiệp đã xây dựng được định mức chi phí hoặc tính giá thành theo phương pháp định mức. Theo phương pháp này kế toán căn cứ vào mức độ hoàn thành sản phẩm dở dang theo công đoạn sản xuất và định mức chi phí cho sản phẩm dở dang. Giá trị sản phẩm dở dang là tổng hợp chi phí định mức của các công đoạn đã hoàn thành. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 27 Phần 2 Thực trạng hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp 2.1. Khái quát chung về Công ty 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Tên doanh nghiệp: Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp Địa chỉ: 72A Trường Chinh - Đống Đa – Hà Nội - Năm 1963: Công ty Cổ phần bao bì và in Nông Nghiệp (ngày nay) là một tổ in trực thuộc vụ quản lý ruộng đất Bộ Nông Nghiệp. Cơ sở vật chất chật hẹp, nhà cấp 4 và 1 máy in đen trắng lạc hậu và cũ, số lượng lao động ít trình độ không cao. Hàng năm thực hiện in ấn phẩm bản đồ do kế hoạch của Vụ quản lý ruộng đất giao xuống. Nhiệm của các tổ in là ấn phẩm in bản đồ phục vụ ngành nông nghiệp ngoài miền Bắc. Tổ in này được đóng trên địa bàn phường Phương Mai - Đống Đa – Hà Nội. - Từ năm 1963-1969: Được đổi tên từ tổ in thành Xưởng in vẽ bản đồ thuộc Vụ Quản lý ruộng đất – Bộ nông nghiệp nhà xưởng và công nhân sản xuất đã tăng thêm nhiệm vụ chính của xưởng in này là vẽ và in bản đồ nông nghiệp và in các tài liệu phục vụ cho ngành. - Năm 1970: Xưởng in được đổi tên thành Nhà in Nông Nghiệp thuộc vụ tuyên giáo bộ Nông nghiệp quản lý. Nhiệm vụ chính của nhà in là: vẽ, in bản đồ địa hình nông nghiệp, sách, biển bảng quản lý, kinh tế kỹ thuật về ngành và các tài liệu quản lý ngành có liên quan. Cùng với cả nước Bộ Nông Nghiệp đã được giao thêm nhiều trọng trách nhà in được mở rộng như: Nhà xưởng, máy móc thiết bị, cán bộ công nhân viên được tăng lên cả về số lượng và chất lượng và cũng từ đó Nhà in được cục xuất bản Bộ Văn hóa thông tin cho phép sản xuất kinh doanh ngành in oppset. - Năm 1974: Nhà in chuyển sang hạch toán kinh doanh với vốn đầu là: + Vốn lưu động 140.000đ + Tài sản cố định 350.000đ - Năm 1974: Nhà in được đổi tên thành xưởng in vẽ bản đồ và khung ảnh I. Nhiệm vụ: In ấn các sách, báo, bản đồ phục vụ ngành nông nghiệp và nhiệm vụ mới là in khung ảnh. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 28 - Ngày 12/2/1983: Xưởng in vẽ bản đồ và khung ảnh I được nhận quyết định số 150NNTP/ của Bộ Nông Nghiệp đổi tên thành Xí nghiệp in Nông Nghiệp I. - Ngày 17/10/1983: Bộ Nông nghiệp ra Quyết định số 302 XĐNN/QĐ cải tạo và mở rộng Xí nghiệp in Nông Nghiệp. - Ngày 05/06/1990: Được sự quan tâm của Chính phủ và Bộ Nông nghiệp Xí nghiệp đã được phê duyệt luận chứng kinh tế kỹ thuật quyết định số 176 NNKH/QĐ. Bổ sung thiết bị cho xí nghiệp cả về số lượng và chất lượng. - Ngày 16/03/1991: Bộ Văn hoá thông tin cấp giấy phép số 03/QĐ công nhận xí nghiệp in nông nghiệp I được hành nghề in. - Ngày 27/04/1992: Cùng với cơ chế thị trường và sự phát triển của đất nước xí nghiệp in nông nghiệp I. Lập luận chứng kinh tế kỹ thuật mở rộng cơ sở vật chất kỹ thuật đầu tư chiều sâu, mua thiết bị máy móc tân tiến của Đức, Nhật từ mặt bằng nhà cấp bốn xí nghiệp đã xây dựng mới toà nhà 5 tầng khang trang, hiện đại. Và luận chứng đó được Bộ Nông Nghiệp và Công nghệ thực phẩm ra Quyết định số 104 NNKH/QĐ. Có máy móc thiết bị hiện đại và đội ngũ quản lý tốt, thợ lành nghề, ngoài nhiệm vụ in các tài liệu phục vụ ngành Nông Nghiệp ra Xí nghiệp còn in tem, nhãn mác cao cấp có mầu sắc trên giấy, hộp bìa cứng và dập hộp. Từ đó sản lượng in các ấn phẩm đã tăng cao về số lượng và chất lượng đời sống cán bộ công nhân viên ổn định, Xí nghiệp hoàn thành nhiệm vụ được giao. - Căn cứ quyết định số 15/CP ngày 02/03/1993 của Chính phủ về quyền hạn trách nhiệm của Bộ, cơ quan ngang Bộ; căn cứ quy chế thành lập và giải thể Doanh nghiệp NĐNN338/HĐBT ngày 20/11/1991của HĐBT (nay là Chính Phủ); căn cứ thông báo số 81/TB ngày 22/3/1993 của văn Phòng chính phủ về ý kiến của Thủ tướng Chính Phủ cho phép thành lập lại các Doanh nghiệp Nhà Nước, Xí nghiệp in Nông Nghiệp được đổi tên thành Xí nghiệp in Nông Nghiệp và Công Nghiệp thực phẩm trực thuộc Bộ Nông Nghiệp và Công Nghiệp thực phẩm (nay là Bộ Nông Nghiệp và phát triển nông thôn). - Ngày 01/01/2002. Xí nghiệp In Nông Nghiệp và Công Nghiệp thực phẩm đổi tên thành Công ty in Nông Nghiệp và Công Nghệp thực phẩm. Công ty được phép xuất nhập khẩu vật tư thiết bị ngành in. - Ngày 01/07/2004: Theo quyết định số 686/BNN – TCCB Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 29 Công ty in Nông Nghiệp và Công Nghệ thực phẩm, được đổi tên thành Công ty Cổ phần bao bì và in Nông Nghiệp với số vốn đầu tư 27 tỷ trong đó: 25% nhà nước còn 45% vốn điều lệ cổ đông cùng trong Công ty, còn 30% vốn điều lệ của Công ty được bán ra cho cổ đông bên ngoài theo qui định của chính phủ. Nhiệm vụ in các tài liệu của ngành nông nghiệp và in tem nhãn bao bì phục vụ các ngành nghề trên thị trường. Số lượng CBCNV của Công ty hiện nay là 120 người, trong đó 20% là cán bộ quản lý, còn 80% là công nhân trực tiếp sản xuất. Nhiệm vụ: In tem nhãn bao bì, phục vụ các ngành, các doanh nghiệp. Đặc thù: sản xuất theo đơn đặt hàng, theo mẫu và yêu cầu của khách hàng. Nguyên vật liệu sản xuất: Giấy mực in cao cấp nhập từ Đức, Nhật, Trung Quốc Công nghệ sản xuất Nhật và Đức. Hơn 40 năm xây dựng và trưởng thành Công ty Cổ phần Bao bì và In nông nghiệp lúc thăng, lúc trầm và gặp không ít những khó khăn nhất là khi nền kinh tế nước ta chuyển sang cơ chế thị trường. Tuy nhiên những khó khăn và hạn chế đó được Chủ tịch Hội đồng quản trị và cán bộ công nhân viên cùng nhau quản lý tiếp thu những chính sách, chế độ, thông tin để đưa Công ty lên một tầm cao mới. Với những thành công đạt được năm 1995 tập thể Công ty được Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn tặng cờ thi đua đơn vị xuất sắc và bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. Vinh dự nhất năm 1996 Công ty được Nhà Nước tặng thưởng huân chương lao động hạng Ba và được tổng liên đoàn lao động tặng bằng khen danh hiệu xanh – sạch - đẹp và an toàn lao động. Trong quá trình hội nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới. Cùng với sự thay đổi trong chính sách quản lý kinh tế, các quy định về kế toán cũng có nhiều thay đổi Công ty tiếp tục đầu tư vốn, công nghệ, mẫu mã, đào tạo và đào tạo lại nhiều cán bộ quản lý nhất là cán bộ phòng tài vụ và công nhân lành nghề thành kỹ thuật bậc cao để vận hành công nghệ mới và tiên tiến để đứng vững và cạnh tranh được trên thị trường, Công ty đã tạo ra được uy tín và hình ảnh cho sản phẩm của mình trong tâm trí khách hàng, đồng thời Công ty góp phần phát huy vai trò chỉ đạo của kinh tế nhà nước trong nền kinh tế quốc dân. Bước vào thế kỷ 21 với tư duy mạnh dạn đổi mới cung cách kỹ thuật quản lý, đầu tư có chiều sâu vào máy móc thiết bị, xây dựng thêm nhà xưởng Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 30 2 với diện tích 5000 m cùng với kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty những năm gần đây như sau: Biểu 3: Một số chỉ tiêu về hoạt động kinh doanh Đơn vị tính: 1000đ Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 1) Doanh thu tuần bán hàng 23.954.118 25.642.716 28.963.711 2) Giá vốn hàng bán 16.262.417 18.418.192 20.516.000 3) Lợi nhuận gộp 7.691.701 7.224.524 8.447.711 4) Chi phí bán hàng 2.680.642 2.473.542 2.700.918 5) Chi phí QLDN 2.877.007 2.378.000 2.970.630 6) Lợi nhuận từ hoạt động 2.184.052 2.372.982 2.776.163 kinh doanh Biểu 4: Một số chỉ tiêu về lao động sản xuất Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 1) Số lượng lao động Người 122 116 120 2) Trang in oppset Triệu trang 890.820 1.668.770 1.925.006 3) Trang bế hộp Triệu trang 165.803 280.784 320.718 4) Thu nhập bình quân Nghìn đồng 2.068 2.587 2.976 2.1.2 Đặc điểm quy trình công nghệ. Tổ chức sản xuất sản phẩm và tổ chức quản lý của Công ty: 2.1.2.1.Đặc điểm quy trình công nghệ Từ đặc điểm của ngành in nói chung và Công ty cổ phần bao bì và in nông nghiệp nói riêng sản phẩm chính là các mẫu được in. Để sản xuất sản phẩm phải trải qua nhiều khâu liên tiếp và theo một quy trình trật tự nhất định như sau: Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 31 Sơ đồ 3: Quy trình công nghệ sản xuất của Công ty Cổ phần Bao bì và In Nông nghiệp. Mẫu cần Sắp chữ Chụp ảnh Chế bản Máy in Phân in điện tử tách mầu kẽm loại Xén tem Dập hộp nhãn (Hộp) KCS Bao gói Nhập kho Giải thích: - Mẫu cần in: Do khách hàng đưa đến - Sắp chữ điện tử: Căn cứ vào các yêu cầu mẫu cần in do khách hàng cung cấp, bộ phận kỹ thuật sẽ tiến hành bố trí các trang in, trang ảnh, dòng cột, kiểu chữ, kích thước, màu sắc, độ đậm nhạt - Chụp ảnh tách màu: Đa phần là những bản in nhiều màu sắc khác nhau vì vậy bước đầu tiên của giai đoạn này là chụp ảnh tách màu điện tử có rất nhiều loại màu nhưng cơ bản đưa về 4 phần cơ bản đó làm màu: Đỏ, đen. xanh, vàng mỗi màu được chụp riêng ra 1 bản căn cứ vào số lượng giống nhau trên một trang in đó để phòng kĩ thuật sắp xếp. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 32 - Chế bản trang in: Căn cứ và các tấm phim chế bản của Phòng kỹ thuật bộ phận chế bản có nhiệm vụ chế bản khuôn in kẽm hoặc nhôm sau đó đem phơi bản và rửa bản để trang in không bị nhoè, bẩn hoặc lỗi - In thử: Khi phân xưởng in nhận được chế bản khuôn in của phân xưởng chế bản in chuyển sang, tổ in tiến hành theo chế bản khuôn in đó, cắt xén và chuyển lên phòng kế hoạch mời khách hàng xem sản phẩm, khách hàng chấp nhận mới lập kế hoạch in hàng loạt theo đơn đặt hàng. - Phân loại: * Nếu là nhãn mác: Phân ra từng loại và xén theo kích cỡ như đã hợp đồng với khách hàng, loại nào riêng loại đó. * Nếu là hộp: Phân ra từng chủng loại hộp và dập các cạnh hộp theo hợp đồng như khách hàng đã yêu cầu. - KCS: Trước khi sản phẩm được đóng gói phòng kỹ thuật cử nhân viên có chuyên môn xuống để KCS xem chất lượng sản phẩm như: Đúng màu sắc với bản mẫu mà khách hàng chấp nhận, kiểu chữ, nội dung, kích thước . - Bao gói sản phẩm: Tổ bao gói có trách nhiệm kiểm đúng số hàng qui định và bao gói đúng qui cách. - Nhập kho: Thủ kho nhận hàng và có trách nhiệm bảo quản cho đến thời điểm đúng hẹn khách hàng tới nhận. 2.1.2.2. Đặc điểm tổ chức sản xuất sản phẩm. Công ty Cổ phần Bao bì và In Nông Nghiệp là doanh nghiệp vừa, hạch toán riêng, chuyên in các tài liệu, sách báo, bản đồ và các loại bao bì phục vụ cho ngành Nông Nghiệp. Ngoài ra còn nhận tem nhãn cao cấp trên các khổ giấy. Công ty có các loại máy in chuyên dụng của Đức công nghệ cao qui trình khép kín. Nguyên liệu chính của công ty là giấy gồm các loại: Giấy bãi bằng, giấy Vĩnh Phú, giấy Hàn Quốc, giấy Trung Quốc, giấy Đài Loan, giấy Nhật Bản. Và mực in chuyên dùng mực Trung Quốc, mực Nhật Bản. Sản phẩm của Công ty: Là những sản phẩm in mà mẫu mã, quy cách số lượng do khách hàng đặt. Công ty sản xuất theo đơn đặt hàng chu kỳ sản xuất ngắn, quy mô sản xuất vừa. Xuất phát từ đặc thù trên quy trình sản xuất tổ chức sản xuất của công ty cổ phần bao bì và in nông nghiệp như sau: Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 33 Sơ đồ 4 : Quy trình tổ chức sản xuất sản phẩm. Khách hàng Phòng kinh doanh - Kho thành phẩm mẫu Phòng kế - Kho thành phẩm hộp hoạch vật tư Phân xởn thành phẩm - Tổ phân loại Phòng kỹ - Tổ máy xén và đóng gói thuật sản xuất - Tổ dập hộp - Tổ phục vụ Phân xưởng chế bản in opp set Phân xưởng in gồm - Tổ in 1 - Tổ in 2 - Tổ in 3 - Tổ in 4 - Khách hàng: Đưa yêu cầu in như mẫu phác hoạ mầu sắc, kích cỡ, số lượng, loại giấy, - Phòng kế hoạch: Dựa vào định mức kế hoạch tính toán cho khách hàng biết báo giá 1 đơn vị sản phẩm, khách hàng chấp nhận phòng kế hoạch lập bản hợp đồng kinh tế với khách hàng, hẹn ngày đến duyệt mẫu, nếu khách hàng duyệt mẫu xong phòng kế hoạch lập kế hoạch và chuyển sang phòng kỹ thuật sản xuất. - Phòng kỹ thuật sản xuất: + Căn cứ vào bản hợp đồng để thiết kế mẫu in như kiểu chữ, nội dung, mầu sắc, hình ảnh,v v + Căn cứ vào khổ giấy tính toán, sắp xếp các mẫu in trên khổ giấy và tiết kiệm khoảng giữa cách các mẫu. Thiết kế song chuyển sang phân xưởng chế bản in oppset. - Phân xưởng chế bản in oppset: Căn cứ vào các tấm phim chế bản của phòng kỹ thuật sản xuất bộ phận này có trách nhiệm chế bản khuân in nhôm hoặc kẽm. - Phân xưởng in: In thử 1 đến 2 trang gửi lên phòng kế hoạch mời khách hàng đến duyệt. Nếu khách hàng chấp nhận mẫu mã, mầu sắc, kiểu Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 34 giáng. Phòng kế hoạch có kế hoạch cho in đồng loạt theo số lượng hợp đồng. Tại phân xưởng in khuôn in được máy tự động chuyển qua các tổ in và ra thành phẩm. - Phân xưởng thành phẩm gồm nhiều tổ như: Tổ phân loại, tổ xén, tổ đóng hộp, tổ bao gói, tổ phục vụ thành phẩm và hoàn thành cho nhập kho. 2.1.2.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý Công ty Cổ phần bao bì và in Nông Nghiệp với bộ máy gọn nhẹ theo chế độ 1 thủ trưởng, tổ chức bộ máy quản lý theo mô hình trực tuyến - chức năng. Sơ đồ 5: Mô hình tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp. Hội đồng quản trị Giám đốc Phó giám đốc Phòng Phòng Phòng Phòng Kỹ thuật sản xuất kế toán-tài vụ tổ chức kinh doanh hành chính Bộ phận trực tiếp sản xuất Phân Phân xưởng Phân xưởng Phân xưởng xưởng in thành phẩm phân loại cơ điện sản phẩm Giải thích: Quan hệ trực tuyến Quan hệ chức năng. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 35 - Chủ tịch Hội đồng Quản trị (giám đốc): Là người đứng đầu công ty quản lý điều hành công ty và chịu trách nhiệm với các cơ quan quản lý và Nhà Nước với các cổ đông, khách hàng về toàn bộ các hoạt động của công ty, có quyền quyết định các phương án sản xuất kinh doanh, phương án đầu t phát triển năng lực sản xuất là chủ tài khoản và có con dấu riêng - Phó giám đốc phụ trách giúp việc cho giám đốc cùng quán xuyến các mặt trong công ty như sản xuất – kinh doanh, tổ chức, tài chính. - Phòng cơ điện: Phụ trách toàn bộ hệ thống điện, nước và các loại máy nâng, máy cẩu của công ty. - Phòng kỹ thuật: Tạo khuôn mẫu, giám sát kỹ thuật bộ phận trực tiếp sản xuất . - Phòng sản xuất kinh doanh: Có trách nhiệm tiếp đón khách hàng, lập dự toán của đơn đặt hàng và báo giá, ký hợp đồng với khách hàng. Lập nhu cầu dự trữ vật tư và nhập vật tư theo nhu cầu dự trữ để đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn. - Phòng kế toán – tài vụ: Chịu sự quản lý trực tiếp của giám đốc, hạch toán đúng chế độ kế toán, giúp giám đốc thực hiện chức năng cung cấp thông tin và là công cụ đắc lực cho quản lý, bảo vệ tài sản của doanh nghiệp. - Phòng tổ chức – hành chính: Giúp giám đốc ban hành các nội quy, quy định trong công ty, theo dõi số lượng cán bộ công nhân viên và điều chuyển cán bộ công nhân viên từ bộ phận này sang bộ phận khác (nếu cần thiết) xắp xếp lại tổ chức trong nội bộ công ty, tuyển dụng lao động, thường xuyên nắm chủ trương, đường lối, chế độ, chính sách của Đảng, của nhà nước áp dụng trong công ty Phân xưởng in, phân xưởng phân loại sản phẩm, phân xưởng cơ điện, 3 phân xưởng này là cốt lõi của Công ty có mối quan hệ chặt chẽ, nhịp nhàng để hoàn thành kế hoạch đã đặt ra của Công ty. Với bộ máy tổ chức quản lý hợp lý và gọn nhẹ với sự phân công nhiệm vụ rõ ràng chặt chẽ là một trong những thế mạnh dẫn đến thành công của Công ty. 2.2.Tổ chức công tác hạch toán kế toán tại Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp 2.2.1 Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty - Bộ máy kế toán được tổ chức theo mô hình tập trung, một cấp: Toàn bộ công tác kế toán tài chính trong công ty đều được thực hiện tại phòng kế toán như: Tập hợp chứng từ, ghi sổ kế toán chi tiết, sổ tổng hợp, sổ cái, báo cáo kế toán, lưu trữ Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 36 - Phòng kế toán – tài chính của công ty có 5 nhân viên trong đó kế toán trưởng (kiêm kế toán tổng hợp). Sơ đồ 6: Tổ chức bộ máy kế toán. Kế toán trởng Kế toán vật Kế toán tài sản Kế toán tư, công cụ cố định, kế toán thanh toán dụng cụ và chi phí sản xuất Thủ quỹ và tiêu thụ vốn - quỹ và giá thành Chú thích: Quan hệ chỉ đạo Quan hệ tác nghiệp - Chức năng và nhiệm vụ từng nhân viên hạch toán các phần hành kế toán: Công ty cổ phần bao bì và in Nông Nghiệp là một doanh nghiệp vừa, mô hình tổ chức bộ máy kế toán tập trung. Căn cứ vào đặc điểm tổ chức sản xuất, tổ chức quản lý của công ty là tinh giảm, gọn nhẹ nên hầu hết các nhân viên kế toán đều kiêm nhiệm một số phần hành kế toán khác nhau. Cụ thể bộ máy kế toán của Công ty có các chức năng và nhiệm vụ sau: + Kế toán trưởng: Trực tiếp phụ trách phòng kế toán, chịu trách nhiệm trước hội đồng quản trị về mọi hoạt động tài chính của Công ty, chịu trách nhiệm về chế độ, nguyên tắc tài chính đối với các cơ quan cấp trên, với thanh tra kiểm toán nhà nước, tham gia các cuộc họp có liên quan, ký hợp đồng kinh tế cùng Chủ tịch hội đồng quản trị, thường xuyên xây dựng kế hoạch tài chính, đôn đốc, quán xuyến các mặt tài chính trong và ngoài có liên quan đến công ty, hàng tháng, trích khấu hao TSCĐ, thường xuyên theo dõi TSCĐ tăng và giảm, đồng thời kiêm kế toán tổng hợp lập các báo cáo tài chính, quý và năm. + Kế toán thanh toán và tiêu thụ: Thường xuyên theo dõi phát sinh tiền mặt, tiền gửi ngân hàng nh: Thu, chi, thanh toán tạm ứng, các khoản phải trả, viết hoá đơn bán hàng và theo dõi các khoản phải thu của khách hàng vào sổ chi tiết lên bảng tổng hợp. Hạch toán doanh thu và thuế GTGT đầu ra. + Kế toán vật liệu – CCDC và kiêm kế toán vốn quỹ: Theo dõi tình hình, nhập, xuất vật tư tình hình tăng, giảm và sử dung vốn – quỹ của công ty. Theo dõi thuế GTGT đầu vào, định kỳ vào chi tiết vật tư và cuối kỳ đối Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 37 chiếu với thủ kho. Mở sổ chi tiết theo dõi các nguồn vốn để quản lý nguồn vốn tăng, giảm thường xuyên. + Kế toán tài sản cố định và kiêm kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm: hàng tháng theo dõi tài sản cố định tăng, giảm và tính khấu hao. Cuối tháng tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung lập bảng phân bổ chi phí sản xuất chung và bảng tính giá thành. + Thủ quỹ: Hàng ngày căn cứ các nghiệp vụ phát sinh như phiếu thu, phiếu chi vào sổ quỹ. Rút số d cuối ngày báo cáo kế toán trưởng, chủ tịch hội đồng quản trị và đối chiếu với kế toán thanh toán. Chịu trách nhiệm bảo quản và quản lý toàn bộ lượng tiền mặt nh: Không bị mối sông, không có tiền giả, không để cháy nổ, không để két thừa hoặc thiếu tiền. 2.2.2 Tổ chức vận dụng chế độ tài khoản, chứng từ sổ sách kế toán và hình thức sổ kế toán. 2.2.2.1. Chế độ tài khoản. Công ty vận dụng chế độ kế toán hiện hành được ban hành theo Quyết định số 1141TC/ QĐ/ CĐKT từ ngày 1/11/1995 của Bộ Tài chính. 2.2.2.2. Tổ chức chứng từ sổ sách kế toán. - Chứng từ – ghi sổ: Được lập trên cơ sở chứng từ gốc hoặc bảng tổng hợp chứng từ gốc cùng loại có cùng nội dung kinh tế. Chứng từ ghi sổ được lập hàng ngày hay định kỳ (5 – 10 ngày) Chứng từ – ghi sổ được lập tại mỗi bộ phận kế toán phần hành. Số lượng chứng từ ghi sổ phải lập tuỳ thuộc vào cách quản lý, kế toán mọi đối tượng. Biểu 5: Chứng từ ghi sổ Số Ngày tháng năm Diễn Số hiệu tài khoản Số tiền Ghi chú giải Nợ Có 1. 2. 3. 4. 5. Cộng Kèm theo chứng từ gốc Ngày tháng năm Kế toán lập Kế toán trởng (Ký, họ và tên) (Ký, họ và tên) Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 38 - Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ: Là sổ kế toán tổng hợp dùng để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo nghiệp vụ thời gian. Sổ này vừa dùng để đăng ký các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, quản lý chứng từ ghi sổ, kiểm tra đối chiếu số liệu với bảng cân đối số phát sinh. Biểu 6: Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ Năm . Chứng từ ghi sổ Chứng từ ghi sổ Số tiền Số tiền Số hiệu Ngày tháng Số hiệu Ngày tháng 1 2 3 1 2 3 Cộng tháng - Cộng tháng - Luỹ kế từ đầu tháng Ngày tháng năm Người ghi sổ Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị (Ký tên, đóng dấu) (Ký tên, đóng dấu) (Ký tên, đóng dấu) Giải thích: Cột 1 ghi số hiệu CTGS Cột 2 ghi ngày tháng cấp chứng từ ghi sổ Cột 3 ghi số tiền tổng cộng của mỗi chứng từ ghi sổ - Sổ cái: Là sổ kế toán tổng hợp dùng để ghi các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo tài khoản kế toán đã được quy định trong chế độ tài khoản kế toán áp dụng tại doanh nghiệp. Số hiệu trên sổ cái được dùng để đối chiếu với sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, đối chiếu với bộ phận kế toán chi tiết và là căn cứ để lập báo cáo kế toán. Sổ cái do kế toán tổng hợp ghi trên các chứng từ ghi sổ đó được ghi vào sổ đăng ký chứng từ ghi sổ. Biểu 7: Sổ cái Năm . Tên tài khoản Số hiệu Chứng từ ghi sổ Số hiệu Số tiền Nhật ký Ngày Diễn giải TK đối Ghi chú ghi sổ Số hiệu Nợ Có tháng ứng . . Số dư đầu kỳ . . . . . Cộng Cộng số phát sinh trong kỳ Số dư cuối kỳ Ngày tháng năm Người ghi sổ Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị (Ký tên, đóng dấu) (Ký tên, đóng dấu) (Ký tên, đóng dấu) Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 39 Các sổ kế toán chi tiết, tổng hợp. Sổ quỹ, sổ chi tiết vật tư, công nợ, tạm ứng.v.v 2.2.2.3. Hình thức sổ kế toán: Công ty Cổ phần bao bì và in Nông Nghiệp sử dụng hình thức sổ kế toán chứng từ ghi sổ và trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức chứng từ ghi sổ như sau: Sơ đồ 7: Trình tự ghi sổ theo hình thức chứng từ ghi sổ. Chứng từ gốc Sổ quỹ và sổ Bảng tổng Sổ, thẻ kế toán chi tài sản hợp chứng từ tiết theo đối tượng từ gốc Chứng từ ghi sổ Sổ đăng ký (ghi theo phần hành) chứng từ ghi sổ Sổ cái tài khoản Bảng tổng hợp chi tiết theo đối tượng Bảng cân đối kế toán Báo cáo tài chính Ghi chú: Ghi theo ngày (hoặc định kỳ) Ghi định kỳ, cuối tháng Quan hệ đối chiếu 2.3. Đặc điểm công tác hạch toán kế toán tại công ty. Doanh nghiệp hạch toán theo phương pháp kê khai thường xuyên và tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ. - Phương thức tập hợp chi phí là: Từng đơn đặt hàng - Đối tượng tính giá thành là: Sản phẩm cuối cùng theo đơn đặt hàng - Kỳ tính giá: Định kỳ hàng tháng. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 40 - Phương pháp tính giá thành sản phẩm là: Phương pháp trực tiếp (giản đơn). - Phương pháp tính chi phí sản xuất chung: Phân bổ cho các đơn đặt hàng đã hoàn thành theo tiêu thức thích hợp. - Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang: Đơn đặt hàng chưa hoàn thành thì chưa tính giá, toàn bộ chi phí tổng hợp trở thành chi phí sản xuất kinh doanh dở dang cuối kỳ. - Giá thực tế vật liệu, CCDC nhập kho. Giá thực tế vật liệu Chi phí thu Thuế nhập = Giá mua + + CCDC mua ngoài mua khẩu (nếu có) - Giá thực tế vật liệu, CCDC xuất kho: áp dụng phương pháp giá thành bình quân cả kỳ dự trữ (bình quân gia quyền). - Phương pháp kiểm tra đối chiếu của kế toán với thủ kho và phương pháp thẻ song song. - Phương pháp phân bổ, CCDC Công ty dùng cả ba phương pháp tuỳ theo giá trị và thời gian sử dụng cho sản xuất của CCDC xuất dùng mà kế toán xác định số lần phân bổ chi phí sản xuất kinh doanh * Phân bổ 1lần * Phân bổ 2lần * Phân bổ nhiều lần 2.4. phương pháp kế toán và một số phần hành kế toán cơ bản Công ty áp dụng 2.4.1. Phương pháp kế toán Công ty áp dụng: Hiện tại Công ty đang dùng hình thức sổ kế toán là hình thức sổ “Chứng từ – ghi sổ” hình thức sổ này rất thuận lợi trong việc áp dụng các phần mềm kế toán máy. Công ty đã trang bị hệ thống máy vi tính cho từng nhân viên phòng kế toán nhưng việc áp dụng ở mức độ thấp chỉ dừng lại ở việc phòng kế toán tự lập một số mẫu sổ sách và thực hiện các bảng tính trên Excel, mà chưa sử dụng một chương trình phần mềm kế toán cụ thể nào nên hiệu quả của việc hạch toán kế toán và cập nhật sổ sách chưa cao, công việc của phòng kế toán vẫn ùn tắc, số liệu cung cấp giúp ban Chủ tịch hội đồng quản trị còn chậm đôi khi còn chưa chính xác vì số liệu phải nhập nhiều lần sẽ nhầm lẫn, sai sót khó phát hiện. 2.4.2. Một số phần hành kế toán cơ bản Công ty áp dụng. - Hạch toán TSCĐ - Hạch toán NVL, CCDC và thanh toán với người bán - Hạch toán lao động, tiền lương và các khoản trích theo lương - Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm - Hạch toán tiêu thụ thành phẩm, hàng hoá và thanh toán với người mua - Hạch toán xác định kết quả và phân phối lợi nhuận - Hạch toán tiền mặt, tiền gửi ngân hàng và các loại tiền vay Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 41 - Hạch toán thanh toán và trích lập dự phòng - Hạch toán nguồn vốn chủ sở hữu và vốn quỹ chuyên dùng - Báo cáo tài chính. 2.5. Hệ thống chứng từ, sổ sách và hình thức tổ chức sổ hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp Hạch toán chi phí sản xuất công ty sử dụng các chứng từ kế toán gồm: - Chứng từ phản ánh chi phí vật tư như: Bảng phân bổ chi phí nguyên vật liệu chính, công cụ dụng cụ Bảng phân bổ chi phí nguyên vật liệu phụ - Chứng từ phản ánh về lao động sống: Bảng phân bổ tiền lương và BHXH, BHYT, KPCĐ - Chứng từ phản ánh chi phí khấu hao tài sản cố định: Bảng tính và phân bổ khấu hao. - Chứng từ phản ánh chi phí dịch vụ mua ngoài như: Hoá đơn mua ngoài Các chứng từ chi tiền như: Phiếu chi, giấy báo nợ, chứng từ phản ánh chi bằng tiền tạm ứng. - Chứng từ phản ánh các khoản thuế, phí, lệ phí doanh nghiệp đã nộp, phải nộp được (tính vào chi phí kinh doanh) như : Hoá đơn thu phí, lệ phí Hoá đơn giá trị gia tăng Các chứng từ phản ánh chi phí khác bằng tiền mặt Phiếu chi Giấy thanh toán tạm ứng Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp áp dụng phương pháp hạch toán hàng tồn kho theo nguyên tắc kê khai thường xuyên vào hạch toán chi phí sản xuất nên công ty sử dụng gồm: TK 621, 622, 627, 154. Các tài khoản này được chi tiết cho từng đối tượng hạch toán chi phí (cho từng đơn hàng) và các tài khoản khác có liên quan đến quá trình sản xuất. - Hệ thống sổ sách kế toán sử dụng hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm gồm: Hệ thống sổ chi tiết, hệ thống sổ tổng hợp. Sổ chi tiết TK 621- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Sổ chi tiết TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp Sổ chi tiết TK 627 - Chi phí sản xuất chung Sổ chi tiết TK 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Bảng tính giá thành Các sổ chi tiết của công ty được mở chi tiết theo từng đối tượng hạch toấn chi phí và tính giá thành sản phẩm là các đơn đặt hàng cụ thể. - Hệ thống sổ tổng hợp của công ty gồm: Chứng từ ghi sổ, sổ đăng ký CTGS, sổ cái các TK 621, 622, 627,154, báo cáo giá thành. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 42 Sơ đồ 8: Trình tự chuyển sổ được sử dụng để hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Chứng từ gốc Bảng tổng hợp chứng từ gốc Bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, bảng phân bổ tiền lương & các khoản trích theo lương Sổ chi tiết TK 621 Sổ chi tiết TK 622 Sổ chi tiết TK 627 Bảng kê chi phí vật tư Bảng kê phân bổ CPSXC Sổ dăng ký Sổ chi tiết TK 154 CTGS CTGS Bảng tổng hợp chi Sổ cái TK phí sản xuất 621, 622, 627, 154 Bảng cân đối tài khoản Báo cáo tài chính Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 43 2.6.Tổ chức hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần bao bì và in nông nhiệp 2.6.1. Hạch toán chi phí sản xuất 2.6.1.1. Đối tượng và phương pháp hạch toán Chi phí sản xuất là gắn liền với việc sử dụng tài sản, vật tư, tiền vốn trong quá trình sản xuất. Quản lý chi phí sản xuất thực chất là việc quản lý sử dụng tài sản sao cho tiết kiệm và hợp lý, có hiệu quả trong quá trình sản xuất. Qui trình công nghệ của công ty là phức tạp bao gồm nhiều bước nối tiếp nhau theo một trình tự nhất định. Sản phẩm của công ty rất đa rạng chủ yếu dựa vào các hợp đồng in ấn được ký kết với khách hàng. Chu kỳ sản xuất ngắn, xen kẽ, trong cùng một kỳ hạch toán công ty có thể sản xuất được nhiều loại sản phẩm đơn đặt hàng khác nhau. Từ đặc điểm đó nên đối tượng hạch toán chi phí được xác định là đơn đặt hàng. Các chi phí liên quan trực tiếp tới từng đơn đặt hàng như: CPNVLTT, CPNCTT, khi phát sinh được kế toán công ty tập hợp theo từng đơn đặt hàng riêng. Các chi phí phát sinh chung cho toàn phân xưởng sản xuất như: Chi phí khấu hao máy móc, thiết bị, chi phí nhân viên phân xưởng, thì tập hợp chung cho toàn công ty rồi phân bổ theo tiêu thức thích hợp vào cuối kỳ. Doanh nghiệp sản xuất theo đơn đặt hàng, công ty áp dụng phương pháp hạch toán chi phí theo công việc. Kỳ tập hợp chi phí ở các phân xưởng sản xuất được xác định là hàng tháng. 2.6.1.2. Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Đặc điểm CPNVLTT: Nguyên vật liệu hình thành nên CPNVLTT bao gồm nhiều loại khác nhau. Căn cứ vào tác dụng và vai trò của nguyên vật liệu trong quá trình sản xuất, vật liệu trong công ty được chia thành vật liệu chính và vật liệu phụ. Nguyên vật liệu chính: Là những vật liệu trực tiếp cấu thành nên hình thái vật chất chủ yếu của sản phẩm. Chi phí nguyên vật liệu chính của công ty chiếm từ 70-75% trong tổng chi phí nguyên vật liệu, nguyên vật liệu chính gồm giấy và mực in. Vật liệu phụ: Được sử dụng kết hợp với nguyên vật liệu chính nhằm góp phần hoàn thiện và nâng cao chất lượng sản phẩm đó: Là dầu pha mực, cồn, dầu bóng, hoá chất các loại, Các chi phí này không phân bổ trực tiếp cho từng đơn đặt hàng mà phải tiến hành phân bổ gián tiếp thông qua tiêu thức phân bổ theo chi phí nguyên vật liệu chính. - Tài khoản sử dụng : Kế toán công ty sử dụng TK 621- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, để tập hợp CPNVLTT, tài khoản này được chi tiết cho từng đơn đặt hàng, từng sản phẩm trong đơn. - Trình tự hạch toán: Căn cứ vào kế hoạch sản xuất và đơn đặt hàng đã được giám đốc phê duyệt, phòng kế hoạch sẽ phát lệnh sản xuất dưới hình Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 44 thức phiếu sản xuất cho từng phân xưởng sản xuất trong đó qui định rõ như : Số lượng, định mức, qui cách, chất lượng, chủng loại vật tư, thông số kỹ thuật, thuê ngoài gia công chế biến ,nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung, thời gian hoàn thành.v. v Phiếu sản xuất này được cán bộ phân xưởng làm thủ tục lĩnh vật tư để phục vụ sản xuất. Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp một kỳ tính giá có nhiều sản phẩm hoàn thành vì điều kiện không cho phép nên báo cáo chuyên đề tốt nghiệp này em xin phép được đề cập đến năm đơn đặt hàng 01, 07, 09, 12, 17 như sau: Biểu 8 Đơn vị: Phiếu xuất kho Số: 02 Mẫu số: 02-VT Địa chỉ : Ngày 5 tháng 1 năm 2005 Nợ: TK 621 Có: TK 152 - Họ và tên người nhận hàng : Vũ Huy Hoàng Bộ phận: PX 1 - Lý do xuất kho: Xuất NVL để sx 50.000 SP vỏ hộp bao thuốc lá vinataba - Theo đơn đặt hàng số 01 (ĐH 01) - Xuất tại kho: Liên Đơn vị tính: đồng VN Tên nhãn hiệu, quy Số lượng Mã Đơn STT cách phẩm chất vật tư Thực Đơn Thành số vị tính Yêu cầu ( Sản phẩm hàng hoá) xuất giá tiền A B C D 1 2 3 4 1 Mực đỏ sen Eco M1 Kg 30 30 2 Mực đen Eco M1 Kg 30 30 3 Giấy Duplex 250g/m2 G1 Tờ 26.615 26.615 83 x 90 Cộng Cộng thành tiền (bằng chữ) Xuất, ngày 5 tháng 1 năm 2005 Thủ trưởng Kế toán trưởng P.T cung tiêu Người nhận Thủ kho Tương tự các đơn đặt hàng 07, 09,12, 14 được viết phiếu xuất kho như đơn đặt hàng 01. Căn cứ vào các phiếu nhập, xuất kho kế toán vào sổ chi tiết vật tư. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 45 Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 46 Định kỳ, thủ kho vào thẻ kho rồi chuyển các phiếu nhập, xuất vật tư về phòng tài vụ, kế toán vật tư tiếp nhận các phiếu nhập, xuất và tiến hành đối chiếu số thực nhập, thực xuất của các loại vật tư. Cuối tháng kế toán vật tư khoá sổ và đối chiếu số liệu, ký nhận số dư với thủ kho, lập bảng tổng hợp vật tư. Với nguyên vật liệu xuất kho, kế toán công ty sử dụng giá thực tế theo phương pháp bình quân gia quyền để tính giá xuất. Cụ thể cách tính như sau: Giá thực tế vật liệu tồn Giá thực tế vật liệu Đơn giá thực đầu kỳ + nhập trong kỳ tế bình quân = Số lượng thực tế vật liệu tồn + Số lượng vật liệu đầu kỳ nhập trong kỳ Trong đó: Giá thực tế Số lượng vật liệu Đơn giá thực tế bình = * vật liệu xuất kho xuất kho quân Các phiếu xuất kho của các đơn đặt hàng 01, 07, 09, 12, 14 được tính giá thực tế xuất kho như sau: Đơn vị: Phiếu xuất kho Số: 02 Mẫu số: 02-VT Địa chỉ : Ngày 5 tháng 1 năm 2005 Nợ: TK 621 Có: TK 152 - Họ và tên người nhận hàng : Vũ Huy Hoàng Bộ phận: PX 1 - Lý do xuất kho: Xuất NVL để sx 50.000 SP vỏ Hộp bao thuốc lá vinataba - Theo đơn đặt hàng số 01 (ĐH 01) - Xuất tại kho: Liên Đơn vị tính: đồng VN Tên nhãn hiệu, quy Đơn Số lượng STT cách phẩm chất vật tư Mã vị Yêu cầu Thực Đơn giá Thành tiền ( Sản phẩm hàng hoá) số tính xuất A B C D 1 2 3 4 1 Mực đỏ sen Eco M1 Kg 30 30 83.770 2.513.100 2 Mực đen Eco M1 Kg 30 30 79.650 2.389.500 3 Giấy Duplex 250g/m2 G1 Tờ 26.615 26.615 1.562 41.572.630 83 x 90 Cộng 46.475.230 Cộng thành tiền (bằng chữ) : Bốn mươi sáu triệu bốn trăm bảy lăm nghìn hai trăm ba mươi đồng chẵn. Xuất, ngày 5 tháng 1 năm 2005 Thủ trưởng Kế toán trưởng P.T cung tiêu Người nhận Thủ kho Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 47 Đơn vị: Phiếu xuất kho Số: 09 Mẫu số: 02-VT Địa chỉ : Ngày 8 tháng 1 năm 2005 Nợ: TK 621 Có: TK 152 - Họ và tên người nhận hàng : Nguyễn Văn Giang Bộ phận: PX 2 - Lý do xuất kho: Xuất NVL để sx 30.000 sản phẩm nhãn Lục vị ẩm - Theo đơn đặt hàng số 07 (ĐH 07) - Xuất tại kho: Liên Đơn vị tính: đồng VN Tên nhãn hiệu, quy Đơn Số lượng Mã cách phẩm chất vật tư vị Yêu Thực STT số Đơn giá Thành tiền ( Sản phẩm hàng hoá) tính cầu xuất A B C D 1 2 3 4 1 Giấy Cut xê 80g/m2 Tờ 2.150 2.150 1.900 4.085.000 65 x 88,5 2 Mực vàng PRo kg 5 5 99.000 495.000 3 Mực đen Mỹ kg 5 5 85.400 427.000 4 Mực đỏ cờ Nhật kg 5 5 99.000 495.500 5 Mực xanh lá cây TQ kg 3 3 105.000 315.000 Cộng 5.817.000 Cộng thành tiền (bằng chữ): Năm triệu tám trăm mười nghìn đồng chẵn Xuất , ngày 8 tháng 1 năm 2005 Thủ trưởng Kế toán trưởng P.T cung tiêu Người nhận Thủ kho Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 48 Đơn vị: Phiếu xuất kho Số: 11 Mẫu số: 02-VT Địa chỉ : Ngày 9 tháng 1 năm 2005 Nợ: TK 621 Có: TK 152 - Họ và tên người nhận hàng : Nguyễn Văn Giang Bộ phận: PX 2 - Lý do xuất kho: Xuất NVL để sx 10.000 sản phẩm mác quần Tây - Theo đơn đặt hàng số 09 (ĐH 09) - Xuất tại kho: Liên Đơn vị tính: đồng VN Tên nhãn hiệu, quy Mã Đơn Số lượng ST cách phẩm chất vật tư số vị Yêu Thực Đơn giá Thành tiền T ( Sản phẩm hàng hoá) tính cầu xuất A B C D 1 2 3 4 1 Giấy Đup Lex 250g/m2 70,5 x 99 Tờ 175 175 2.900 507.500 2 Mực đen TQ kg 1,7 1,7 79.550 135.235 3 Mực nhũ vàng kg 0,6 0,6 203.000 121.800 Cộng 764.535 Cộng thành tiền (bằng chữ): Bảy trăm sáu tư nghìn năm trăm ba lăm đồng chẵn. Xuất, ngày 9 tháng 1 năm 2005 Thủ trưởng Kế toán trưởng P.T cung tiêu Người nhận Thủ kho Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 49 Đơn vị: Phiếu xuất kho Số: 15 Mẫu số: 02-VT Địa chỉ : Ngày 11 tháng 1 năm 2005 Nợ: TK 621 Có: TK 152 - Họ và tên người nhận hàng : Vũ Huy Hoàng Bộ phận: PX 1 - Lý do xuất kho: Xuất NVL để sx 405.000 Sản phẩm Vỏ bao thuốc lá vinataba - Theo đơn đặt hàng số12 (ĐH 12) - Xuất tại kho: Liên Đơn vị tính: đồng VN Tên nhãn hiệu, quy Đơn Số lượng Mã Đơn cách phẩm chất vật tư vị Thực Thành tiền STT số Yêu cầu giá ( Sản phẩm hàng hoá) tính xuất A B C D 1 2 3 4 1 Mực đỏ sen Eco M1 Kg 36 36 83.770 3.015.720 2 Mực đen Eco M1 Kg 36 36 79.650 2.867.400 3 Giấy Duplex 250g/m2 G1 Tờ 117.700 117.700 1.920 183.847.400 83 x 90 Cộng 189.730.520 Cộng thành tiền (bằng chữ): Một trăm tám chín triệu bảy trăm ba mươi nghìn năm trăm hai mươi đồng chẵn. Xuất, ngày11 tháng 1 năm 2005 Thủ trưởng Kế toán trưởng P.T cung tiêu Người nhận Thủ kho Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 50 Đơn vị: Phiếu xuất kho Số: 20 Mẫu số: 02-VT Địa chỉ : Ngày 18 tháng 1 năm 2005 Nợ: TK 621 Có: TK 152 - Họ và tên người nhận hàng : Nguyễn Văn Giang Bộ phận: PX 2 - Lý do xuất kho: Xuất NVL để sx 35.000 sản phẩm Vỏ hộp kem nghệ Thái Dương - Theo đơn đặt hàng số14 (ĐH 14) - Xuất tại kho: Liên Đơn vị tính: đồng VN Tên nhãn hiệu, quy Đơn Số lượng Mã ST cách phẩm chất vật tư vị Yêu Thực Đơn giá Thành tiền số T ( Sản phẩm hàng hoá) tính cầu xuất A B C D 1 2 3 4 1 Giấy IVORY 1.180 1.180 230g/m2 79 x109 Tờ 2.015 2.377.700 2 Mực vàng PRo kg 4,2 4,2 99.000 415.800 3 Mực đỏ cờ Nhật kg 3,2 3,2 99.000 316.800 4 Mực bóng gốc nước kg 5,8 5,8 118.000 684.400 Cộng 3.794.700 Cộng thành tiền (bằng chữ): Ba triệu bảy trăm chín tư nghìn bảy trăm đồng chẵn. Xuất, ngày 18 tháng 1 năm 2005 Thủ trưởng Kế toán trưởng P.T cung tiêu Người nhận Thủ kho Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 51 Đơn vị: Phiếu xuất kho Số: 01 Mẫu số: 02-VT Địa chỉ : Ngày 5 tháng 1 năm 2005 Nợ: TK 627 Có: TK 153 - Họ và tên người nhận hàng : Vũ Huy Hoàng Bộ phận: PX 1 - Lý do xuất kho: Xuất NVL phụ để sx sản phẩm cho các đơn đặt hàng (ĐH 01, 12) - Xuất tại kho: Liên Đơn vị tính: đồng VN Tên nhãn hiệu, quy Số lượng Mã Đơn cách phẩm chất vật tư Yêu Thực Đơn giá Thành tiền STT số vị tính ( Sản phẩm hàng hoá) cầu xuất A B C D 1 2 3 4 1 Cồn 90 lít 8,5 8,5 12.000 102.000 2 Túi li lông kg 35 35 7.500 262.500 3 Mỡ máy kg 5 5 9.500 47.000 4 Đai nhựa kg 80 80 25.000 2.000.000 5 Thùng cát tông Cái 5.000 5.000 2.500 12.500.000 6 Băng dính dán thùng Cuội 50 50 5.500 275.000 7 Xà phòng Ô MÔ kg 1,5 1,5 21.000 31.500 8 Rẻ lau máy kg 5 5 10.000 50.000 Cộng 15.268.000 Cộng thành tiền (bằng chữ): Mười lăn triệu hai trăm sáu tám nghìn đồng chẵn Xuất, ngày 5 tháng 1 năm 2005 Thủ trưởng Kế toán trưởng P.T cung tiêu Người nhận Thủ kho Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 52 Đơn vị: Phiếu xuất kho Số: 02 Mẫu số: 02-VT Địa chỉ : Ngày 8 tháng 1 năm 2005 Nợ: TK 627 Có: TK 153 - Họ và tên người nhận hàng : Nguyễn Văn Giang Bộ phận: PX 2 - Lý do xuất kho: Xuất NVL phụ để sx sản phẩm cho các đơn đặt hàng (ĐH 07, 09, 14) - Xuất tại kho: Liên Đơn vị tính: đồng VN Tên nhãn hiệu, quy Đơn Số lượng ST Mã Đơn cách phẩm chất vật tư vị Yêu Thực Thành tiền T số giá ( Sản phẩm hàng hoá) tính cầu xuất A B C D 1 2 3 4 1 Cồn 90 lít 2,5 2,5 12.000 30.000 2 Túi li lông kg 3,5 3,5 8.000 28.000 3 Mỡ máy kg 2 2 9.500 19.000 4 Đai nhựa kg 2 2 25.000 50.000 5 Thùng cát tông Cái 102 102 2.500 255.000 6 Băng dính Cuội 1 1 5.500 5.500 7 Xà phòng Ô MÔ kg 0,5 0,5 21.000 10.500 8 Rẻ lau máy kg 2 2 10.000 20.000 Cộng 418.000 Cộng thành tiền (bằng chữ): Bốn trăm mười tám nghìn đồng chẵn. Xuất, ngày 8 tháng 1 năm 2005 Thủ trưởng Kế toán trưởng P.T cung tiêu Người nhận Thủ kho Cuối tháng căn cứ vào sổ chi tiết vật tư mở cho từng loại vật liệu, bảng tổng hợp chứng từ gốc do kế toán vật tư lập. Kế toán chi phí sản xuất tiến hành lập bảng chi phí nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 53 Biểu số 10 : Bảng tổng hợp chi phí nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ Tháng 1 năm 2005 Đơn vị tính: đồng VN Ghi Có TK TK 152 STT TK1521 TK 1522 Tổng NVL TK 153 Ghi Nơ TK (Giấy) (Mực) chính 1 TK 621 ĐĐH 01 41.572.630 4.902.600 46.475.230 ĐĐH 07 4.085.000 1.732.000 5.817.000 ĐĐH 09 507.500 257.035 764.535 ĐĐH 12 183.847.400 5.883.120 189.730.520 ĐĐH 14 2.377.700 1.417.000 3.794.700 2 TK 621 ĐĐH (01,12) 15.268.000 ĐĐH (07, 09, 14) 418.000 Tổng cộng 232.390.230 14.191.755 246.581.985 15.686.000 Căn cứ bảng tổng hợp chi phí nguyên vật liệu chính kế toán chi phí sản xuất hạch toán như sau: 1) Nợ TK 621( ĐH 01) 46.475.230 Có TK 1521: 41.572.630 Có TK 1522: 4.902.600 2) Nợ TK 621 ( ĐH 07): 5.817.000 Có TK 1521: 4.085.000 Có TK 1522: 1.732.000 3) Nợ TK 621 (ĐH 09): 764.535 Có TK 1521: 507.500 Có TK 1522: 257.035 4) Nợ TK 621 (ĐH 12): 189.730.520 Có TK 1521: 183.847.400 Có TK 1522: 5.883.120 5) Nợ TK 621 (ĐH 14): 3.794.700 Có TK 1521: 2.377.700 Có TK 1522: 1.417.000 Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 54 Vật liệu phụ chiếm tỷ trọng nhỏ 10 đến 15% chi phí vật liệu chính nên kế toán vật tư không xác định được mức chi phí cho từng đối tượng riêng biệt khi phát sinh chi phí . Các chi phí này khi phát sinh được ghi chép trên chứng từ ban đầu và tập hợp vào tài khoản chung sau đó phân bổ cho từng đối tượng chịu chi phí theo các tiêu chuẩn phân bổ thích hợp. Chi phí cần phân bổ Hệ số phân bổ = Tổng tiêu chuẩn phân bổ của các đối tượng Theo số liệu trên thì hệ số phân bổ của nguyên vật liệu phụ là : Hệ số phân bổ 15.268.000 (ĐH 01, 12) = = 0,06463 236.205.750 Hệ số phân bổ 418.000 (ĐH 07, 09, 14) = = 0,04028 10.376.235 Biểu số 11: Bảng phân bổ chi phí nguyên vật liệu phụ Đối tượng được phân bổ Giá trị phân bổ ĐH 01 3.003.694 ĐH 07 234.309 ĐH 09 30.795 ĐH 12 12.264.352 ĐH 14 152.850 Tổng 15.686.000 Phân bổ chi phí nguyên vật liệu phụ vào từng đối tượng 6) Nợ TK 621 (ĐH 01): 3.003.694 Có TK 153: 3.003.694 7) Nợ TK 621 (ĐH 07): 234.309 Có TK 153: 234.309 8) Nợ TK 621 ( ĐH 09): 30.795 Có TK 153: 30.795 Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 55 9) Nợ TK 621 (ĐH 12): 12.264.352 Có TK 153: 12.264.352 10) Nợ TK 621 (ĐH 14): 152.850 Có TK 153: 152.850 Biểu số 12: Bảng kê chi phí NVL chính & phân bổ NVL phụ Tháng1 năm 2005 Đơn vị tính: đồng VN Ghi Có TK TK 152 STT TK1521 TK 1522 TK153 Tổng cộng Ghi Nợ TK 621 (Giấy) (Mực) 1 ĐH 01 41.572.630 4.902.600 3.003.694 49.478.924 2 ĐH 07 4.085.000 1.732.000 234.309 6.051.309 3 ĐH 09 507.500 257.035 30.795 795.330 4 ĐH 12 183.847.400 5.883.120 12.264.352 201.994.872 5 ĐH 14 2.377.700 1.417.000 152.850 3.947.550 Cộng 232.390.230 14.191.755 15.686.000 262.267.985 Ngày31 tháng 1 năm 2005 Người lập biểu Kế toán trưởng Các khoản chi phí khác phát sinh có liên quan đến khoản mục CPNVLTT như: Chi phí gia công láng bóng sản phẩm, chi phí chế bản điện tử. Kế toán chi phí sản xuất căn cứ vào chứng từ gốc Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 56 Hoá đơn Mẵu số: 01 - GTKT - 3 LL (GTGT) AC/2004B Liên 2: Giao cho khách hàng Số : 0015523 Ngày16 tháng 1 năm 2005 Đơn vị bán hàng: Công ty CP cơ khí & xây dựng số 7 Địa chỉ: km 14,, xã Ngọc Hồi, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội Số tài khoản: 200- 0102603742 Điện thoại: 8694926 MS: 01- 0010700185 Họ tên người mua hàng: Vũ Ngọc Hướng Tên đơn vị : Công ty CP bao bì & in nông nghiệp Địa chỉ: 72 Đường Trường Trinh Số tài khoản: 180-523007456 MS: 01- 01601832 Hình thức thanh toán: Tiền mặt STT Tên hàng hoá dịch vụ ĐVT Số lượng Đơn giá Thành tiền 1 Chế bản điện tử cho hộp Bản 1 7.350.000 2.350.000 bao thuốc lá vinataba ĐH 01 Cộng tiền hàng 2.350.000 Thuế xuất GTGT: 10% tiền thuế GTGT: 235.000 Tổng cộng tiền thanh toán 2.585.000 Số tiền viết bằng chữ: Hai triệu năm trăm tám lăm nghìn đồng chẵn. Người mua hàng Người bán hàng Thủ trưởng đơn vị Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 57 Hoá đơn Mẵu số: 01 - GTKT - 3 LL (GTGT) AC/2004B Liên 2: Giao cho khách hàng Số : 7892146 Ngày 18 tháng 1 năm 2005 Đơn vị bán hàng: Công ty đánh bóng công nghiệp Địa chỉ: 51 hàng Bạc Số tài khoản: 260374201 Điện thoại: 94926432 MS: 01- 210700185 Họ tên người mua hàng: Vũ Ngọc Phấn Tên đơn vị : Công ty CP bao bì & in nông nghiệp Địa chỉ: 72 Đường Trường Trinh Số tài khoản: 180-523007456 MS: 01- 01601832 Hình thức thanh toán: Tiền mặt STT Tên hàng hoá dịch vụ ĐVT Số lượng Thành tiền Đơn giá 1 Láng bóng ĐĐH 12 Tờ 403.000 15 6.045.000 Cộng tiền hàng 6.045.000 Thuế xuất GTGT: 10% tiền thuế GTGT: 604.500 Tổng cộng tiền thanh toán 6.649.500 Số tiền viết bằng chữ: Sáu triệu sáu trăn bốn chín nghìn năm trăm đồng chẵn Người mua hàng Người bán hàng Thủ trưởng đơn vị Các chi phí ngoài của các đơn đặt hàng 07; 09; 12; 14 tương tự có các chi phí như sau: Đơn đặt hàng Chi phí khác Chế bản điện tử Láng bóng sản phẩm ĐH 01 2.350.000 - ĐH 07 224.500 ĐH 09 40.250 ĐH 12 6.045.000 ĐH 14 101.400 Cộng 2.350.000 6.411.150 Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 58 Từ các số liệu chi phí trên kế toán chi phí sản xuất lập sổ chi tiết TK 621 như sau: Biểu số 13 : Sổ chi tiết tài khoản 621 Đối tượng: ĐH 01 Tháng 1 năm 2005 Đơn vị tính: đồng VN Chứng từ Số tiền Chi tiết TK 621 Nguyên Ngày Diễn giải Vật liệu Số hiệu Nợ Có vật liệu Khác tháng phụ chính PX 02 5/1/05 Chi phí NVL 46.475.230 46.475.230 chính BPBVLP 31/1/05 Chi phí vật liệu 3.003.694 3.003.694 phụ 0015523 16/1/05 Chế bản điện tử 2.350.000 2.350.000 31/1/05 Kết chuyển 51.828.924 CPNVLTT Tổng cộng 51.828.924 51.828.924 46.475.230 3.003.694 2.350.000 Sổ chi tiết các đơn đặt hàng 07; 09; 12; 14 được mở sổ như đơn đặt hàng 01. Lần lượt được hạch toán như sau: 11) Nợ TK 621 ( ĐH 01) : 2.350.000 Có TK 111: 2.350.000 12)Nợ TK 621(Đ H 07): 224.500 Có TK 141: 224.500 13) Nợ TK 621( ĐH 09): 40.250 Có TK 111: 40.250 14)Nợ TK 621 (ĐH 12): 6.045.000 Có TK 112: 6.045.000 . 15) Nợ TK 621 (ĐH 14): 101.400 Có TK 111: 101.400 Cuối tháng kế toán tổng hợp lập riêng CTGS cho từng loại nghiệp vụ. Căn cứ vào bảng kê chi phí biểu số 12, bảng tổng hợp chứng từ gốc kế toán lập CTGS cho nghiệp vụ xuất NVL. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 59 Biểu số 14 : Đơn vị: Chứng từ ghi sổ Mẫu số: 01- SKT Ngày 20 tháng 1 năm 2005 Số: 25 Kèm theo: 1 chứng từ gốc Đơn vị tính: đồng VN Số hiệu tài Số tiền Trích yếu khoản Nợ Có Nợ Có 1 2 3 4 5 Xuất NVL, cho trực tiếp SX 152 46.475.230 Xuất CCDC cho sản xuất 153 3.003.694 Chi tiền mặt trả tiền chế bản điện tử 111 2.350.000 NVL chính phụ phục vụ cho sản xuất 621 51.828.924 Tổng 51.828.924 51.828.924 Kế toán trưởng Người lập (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu số 15 : Đơn vị: Chứng từ ghi sổ Mẫu số: 01- SKT Ngày 20 tháng 1 năm 2005 Số: 26 Kèm theo: 1 chứng từ gốc Đơn vị tính: đồng VN Số hiệu tài Số tiền Trích yếu khoản Nợ Có Nợ Có 1 2 3 4 5 Xuất NVL, cho trực tiếp SX 152 5.817.000 Xuất CCDC cho sản xuất 153 234.309 Chi tiền mặt trả tiền láng 224.500 bóng sản phẩm 111 NVL chính phụ phục vụ cho 621 6.275.809 sản xuất Tổng 6.275.809 6.275.809 Kế toán trưởng Người lập (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 60 Biểu số 16 : Đơn vị: Chứng từ ghi sổ Mẫu số: 01- SKT Ngày 20 tháng 1 năm 2005 Số: 27 Kèm theo: 1 chứng từ gốc Đơn vị tính: đồng VN Số hiệu tài Số tiền Trích yếu khoản Nợ Có Nợ Có 1 2 3 4 5 Xuất NVL, cho trực tiếp SX 152 764.535 Xuất CCDC cho sản xuất 153 30.795 Chi tiền mặt trả tiền láng 40.250 bóng sản phẩm 111 NVL chính phụ phục vụ cho 621 835.580 sản xuất Tổng 835.580 835.580 Kế toán trưởng Người lập (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Các chứng từ ghi sổ được đăng ký và theo rõi trên Sổ đăng ký chứng tư ghi sổ theo các số hiệu. Biểu số 17 : Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ Năm 2005 Đơn vị tính: đồng VN CTGS CTGS Số hiệu Ngày Số tiền Số hiệu Ngày Số tiền tháng tháng 25 20/1/05 51.828.924 26 20/1/05 6.275.809 27 20/1/05 835.580 208.039.852 4.048.950 Cộng Cộng Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 61 CTGS cũng là căn cứ để ghi vào sổ cái TK 621 mở chung cho toàn công ty. Biểu số 18 : Sổ cái Năm 2005 Tài khoản: 621 - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Đơn vị tính: đồng CTGS Số tiền Số Ngày Diễn giải TKĐƯ Nợ Có hiệu tháng 25 20/1/05 Nguyên vật liệu dùng 152 51.828.924 cho ĐH 01 26 20/1/05 Nguyên vật liệu dùng 152 6.275.809 cho ĐH 07 27 20/1/05 Nguyên vật liệu dùng 152 835.580 cho ĐH 09 Nguyên vật liệu dùng 152 208.039.852 cho ĐH 12 Nguyên vật liệu dùng 152 4.048.950 cho ĐH 14 31/1/05 Kết chuyển CPNVLTT sang TK 154 154 271.029.115 Cộng phát sinh 271.029.115 271.029.115 Ngày 31 tháng 1 năm 2005 Người lập biểu Kế toán trưởng 2.6.1.3. Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp * Đặc điểm CPNCTT Chi phí nhân công trực tiếp ( CPNCTT) là bộ phận cấu thành nên giá thành sản phẩm. Vì vậy việc tính toán và hạch toán đầy đủ CPNCTT cũng như việc trả lương chính xác và kịp thời có ý nghĩa rất quan trọng trong việc quản lý thời gian lao động, quản lý quỹ lương của công ty tiến tới quản lý tốt chi phí và giá thành. Hiện tại Công ty cổ phần bao bì và in nông nghiệp CPNCTT thường chiếm tỷ trọng từ 7 - 12% trong giá thành sản phẩm. Về nội dung CPNCTT bao gồm các khoản phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất như: Lương chính, lương phụ, tiền ăn ca và các khoản phụ cấp có tính chất lương và các khoản trích theo lương được tính vào chi phí sản xuất kinh doanh theo tỷ lệ qui định đối với tiền lương công nhân sản xuất. Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33
Chuyên đề tốt nghiệp 62 Cũng như các công ty khác Công ty cổ phần bao bì và in nông nghiệp cũng áp dụng hai hình thức trả lương đó là: + Trả lương theo thời gian: Hình thức trả lương theo thời gian được áp dụng đối với các công việc không khoán được theo đơn giá tiền lương như phục vụ oppset phục vụ thành phẩm, Căn cứ để tính lương theo hình thức này hệ số lương cơ bản và thời gian làm việc thực tế. Tiền lương Tiền lương bình Hệ số lương Số ngày công = * * thời gian quân ngày cơ bản thực tế Ngoài tiền lương chính công nhân sản xuất còn được hưởng các khoản lương phụ trong thời gian nghỉ phép, hội họp, học tập, tiền lương này được xây dựng dựa trên lương cơ bản. Khoản tiền ăn ca của công nhân trực tiếp sản xuất cũng được hạch toán vào CPNCTT theo qui định. Cuối tháng, cuối quí, cuối năm, để khuyến kích bộ phận sản xuất, Công ty áp dụng các mức thưởng phạt đối với cá nhân, tổ sản xuất hoàn thành hay không hoàn thành kế hoạch của công ty. Với công nhân lao động gián tiếp như quản đốc phân xưởng, trưởng ca, còn được hưởng thêm phụ cấp trách nhiệm. Việc tính, trích BHXH, BHYT, KPCĐ được thực hiện đúng theo qui định hiện hành và tất cả các khoản trích theo lương đều được tính trên lương cơ bản của công nhân sản xuất. Cụ thể: - BHXH là 20%: Trong đó 5% trừ vào lương của người lao động, 15% tính vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ. - BHYT là 3%: Trong đó 1% tính vào lương của người lao động, 2% tính vào chi phí sản xuất trong kỳ. - KPCĐ là 2% được tính toàn bộ vào chi phí sản xuất trong kỳ. +Trả lương theo sản phẩm: Hình thức trả lương theo sản phẩm được áp dụng cho các loại hình trực tiếp sản xuất có thể định mức được. Căn cứ để trả lương theo hình thức này là các phiếu nghiệm thu sản phẩm trên phiếu này có ghi rõ số lượng sản hoàn thành, sai hỏng, chất lượng sản phẩm, người thực hiện. Tiền lương Số lượng sản phẩm đã Đơn giá tiền lương cho một = * sản phẩm hoàn thành đơn vị sản phẩm hoàn thành Trong đó: Đơn giá tiền lương cho Theo mức qui định chung của ngành ( Công ty = một đơn vị sản phẩm dựa vào mức qui định chung đó để áp dụng) Tài khoản sử dụng: Kế toán công ty sử dụng tài khoản 622 - Chi phí nhân công trực tiếp, tài khoản này được mở chi tiết theo từng đơn đặt hàng Căn cứ các bảng lương kế toán chi phí sản xuất tiến hành lập bảng phân bổ tiền lương và các khoản trích theo lương cho từng đối tượng sử dụng trong công ty như sau: Bùi Thị Bạch Yến - Kế toán 1 - K33