›

Chuyên đề Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần dược phẩm Kim Bảng

doc 77 trang nguyendu 4360
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Chuyên đề Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần dược phẩm Kim Bảng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • docchuyen_de_ke_toan_tien_luong_va_cac_khoan_trich_theo_luong_t.doc

Nội dung text: Chuyên đề Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần dược phẩm Kim Bảng

  1. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương mở đầu Trong bất cứ một xã hội nào, nếu muốn sản xuất ra vật liệu của cải hoặc thực hiện quá trình kinh doanh thì vấn đề lao động của con người là vấn đề không thể thiếu được, lao động là một yếu tố cơ bản, là một nhân tố quan trọng trong việc sản xuất cũng như trong việc kinh doanh. Những người lao động làm việc cho người sử dụng lao động họ đều được trả công, hay nói cách khác đó chính là thù lao động mà người lao động được hưởng khi mà họ bỏ ra sức lao động của mình. Đối với người lao động tiền lương có một ý nghĩa vô cùng quan trọng bởi nó là nguồn thu nhập chủ yếu giúp cho họ đảm bảo cuộc sống của bản thân và gia đình. Do đó tiền lương có thể là động lực thúc đẩy người lao động tăng năng suất lao động nếu họ được trả đúng theo sức lao động họ đóng góp, nhưng cũng có thể làm giảm năng suất lao động khiến cho quá trình sản xuất chậm lại, không đạt hiệu quả nếu tiền lương được trả thấp hơn sức lao động của người lao động bỏ ra. ở phạm vi toàn bộ nền kinh tế, tiền lương là sự cụ thể hơn của quá trình phân phối của cải vật chất do chính người lao động làm ra. Vì vậy việc xây dựng thang lương, bảng lương, lựa chọn các hình thức trả lương hợp lý để sao cho tiền lương vừa là khoản thu nhập để người lao động đảm bảo nhu cầu cả vật chất lẫn tinh thần, đồng thời làm cho tiền lương trở thành động lực thúc đẩy người lao động làm việc tốt hơn, có tinh thần trách nhiệm hơn với công việc thực sự là việc làm cần thiết. Trong thời gian thực tập tại Công Ty Cổ Phần Dược Phẩm Kim Bảng em đã có cơ hội và điều kiện được tìm hiểu và nghiên cứu thực trạng về kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty. Nó đã giúp em rất nhiều trong việc củng cố và mở mang hơn cho em, những kiến thức em đã được học tại trường mà em chưa có điều kiện để được áp dụng thực hành. Em xin chân thành cám ơn sự tận tình giúp đỡ, hướng dẫn của Phó Giáo Sư-Tiến Sĩ: Nguyễn Văn Công, cũng như sự nhiệt tình của Ban Giám đốc và các Anh, Chị trong Công ty, đặc biệt là Phòng Kế toán, Anh Phạm Tiến Dũng trong thời gian thực tập vừa qua, đã giúp em hoàn thành được chuyên đề thực tập này. 1
  2. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Nội dung của chuyên đề, ngoài lời mở đầu và kết luận gồm 3 chương chính sau đây: Phần I : Những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương trong các doanh nghiệp. Phần II: Thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần dược phẩm kim bảng. Phần III: Hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần dược phẩm Kim Bảng. 2
  3. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Phần I Những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán tiền lương và các khoản trích theo tiền lương trong các doanh nghiệp I. khái niệm-bản chất và Nội dung kinh tế của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương trong doanh nghiệp. 1. Khái niệm-Bản chất của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại doanh nghiệp. Tiền lương là biểu hiện bằng tiền của hao phí lao động sống cần thiết mà doanh nghiệp phải trả cho người lao động theo thời gian, khối lượng công việc mà người lao động đã cống hiến cho doanh nghiệp. Bản chất tiền lương là biểu hiện bằng tiền của giá trị sức lao động, là giá của yếu tố sức lao động, tiền lương tuân theo nguyên tắc cung cầu giá cả của thị trường và pháp luật hiện hành của Nhà nước. Tiền lương chính là nhân tố thúc đẩy năng suất lao động, là đòn bẩy kinh tế khuyến khích tinh thần hăng hái lao động. Đối với chủ doanh nghiệp tiền lương là một yếu tố của chi phí đầu vào sản xuất, còn đối với người cung ứng sức lao động tiền lương là nguồn thu nhập chủ yếu của họ, nói cách khác tiền lương là động lực và là cuộc sống. Một vấn đề mà các doanh nghiệp không thể quan tâm đó là mức lương tối thiểu. Mức lương tối thiểu đo lường giá trị sức lao động thông thường trong điều kiện làm việc bình thường, yêu cầu một kỹ năng đơn giản với một khung giá các tư liệu sinh hoạt hợp lý. Đây là cái “ngưỡng” cuối cùng cho sự trả lương của tất cả các ngành các doanh nghiệp, doanh nghiệp muốn có sức lao động để hoạt động kinh doanh, ít nhất phải trả mức lương không thấp hơn mức lương tối thiểu mà Nhà nước quy định. Đồng thời doanh nghiệp phải tính toán giữa chi phí và doanh thu trong đó tiền lương là một chi phí rất quan trọng ảnh hưởng tới mức lao động sẽ thuê làm sao đó để tạo ra được lợi nhuận cao nhất. 2. Nội dung kinh tế của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương trong doanh nghiệp. 3
  4. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Tiền lương là nguồn thu nhập chủ yếu của người lao động, các doanh nghiệp sử dụng tiền lương làm đòn bẩy kinh tế để khuyến khích tinh thần tích cực lao động, là nhân tố thúc đẩy để tăng năng suất lao động. Đối với các doanh nghiệp tiền lương phải trả cho người lao động là một yếu tố cấu thành nên giá trị sản phẩm, dịch vụ do doanh nghiệp sáng tạo ra hay nói cách khác nó là yếu tố của chi phí sản xuất để tính giá thành sản phẩm. Do vậy, các doanh nghiệp phải sử dụng sức lao động có hiệu quả để tiết kiệm chi phí lao động trong đơn vị sản phẩm, công việc dịch vụ và lưu chuyển hàng hoá. Quản lý lao động tiền lương là một nội dung quan trọng trong công tác quản lý sản xuất kinh doanh. Tổ chức tốt hạch toán lao động và tiền lương giúp cho công tác quản lý lao động của doanh nghiệp đi vào nề nếp, thúc đẩy người lao động chấp hành tốt kỷ luật lao động, tăng năng suất lao động, đồng thời nó là cơ sở giúp cho việc tính lương theo đúng nguyên tắc phân phối theo lao động. Tổ chức công tác hạch toán lao động tiền lương giúp doanh nghiệp quản lý tốt quỹ lương, đảm bảo việc trả lương và trợ cấp bảo hiểm xã hội đúng nguyên tắc, đúng chế độ khuyến khích người lao động hoàn thành nhiệm vụ được giao, đồng thời tạo cơ sở cho việc phân bổ chi phí nhân công vào giá thành sản phẩm được chính xác. Nhiệm vụ kế toán tiền lương gồm 4 nhiệm vụ cơ bản sau: - Tổ chức ghi chép, phản ánh, tổng hợp số liệu về số lượng lao động, thời gian kết quả lao động, tính lương và trích các khoản theo lương, phân bổ chi phí lao động theo đúng đối tượng sử dụng lao động. - Hướng dẫn, kiểm tra các nhân viên hạch toán ở các bộ phận sản xuất- kinh doanh, các phòng ban thực hiện đầy đủ các chừng từ ghi chép ban đầu về lao động, tiền lương đúng chế độ, đúng phương pháp. - Theo dõi tình hình thanh toán tiền lương, tiền thưởng các khoản phụ cấp, trợ cấp cho người lao động. - Lập báo cáo về lao động, tiền lương, các khoản trích theo lương, định kỳ tiến hành phân tích tình hình lao động, tình hình quản lý và chi tiêu quỹ lương, cung cấp các thông tin về lao động tiền lương cho bộ phận quản lý một cách kịp thời. Có thể nói chí phí về lao động hay tiền lương và các khoản trích theo lương không chỉ là vấn đề được doanh nghiệp chú ý mà còn được người lao động đặc biệt quan tâm vì đây chính là quyền lợi của họ. 4
  5. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Do vậy việc tính đúng thù lao lao động và thanh toán đầy đủ, kịp thời cho người lao động là rất cần thiết, nó kích thích người lao động tận tụy với công việc, nâng cao chất lượng lao động. Mặt khác việc tính đúng và chính xác chí phí lao động còn góp phần tính đúng và tính đủ chí phí và giá thành sản phẩm. Muốn như vậy công việc này phải được dựa trên cơ sở quản lý và theo dõi quá trình huy động và sử dụng lao động các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Việc huy động sử dụng lao động được coi là hợp lý khi mỗi loại lao động khác nhau cần có những biện pháp quản lý và sử dụng khác nhau. Vì vậy việc phân loại lao động là rất cần thiết đối với mọi doanh nghiệp, tùy theo từng loại hình doanh nghiệp khác nhau mà có cách phân loại lao động khác nhau. Nói tóm lại tổ chức tốt công tác hoạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương giúp doanh nghiệp quản lý tốt quỹ tiền lương, bảo đảm việc trả lương và trợ cấp BHXH đúng nguyên tắc, đúng chế độ, kích thích người lao động hoàn thành nhiệm vụ được giao đồng thời tạo cơ sở cho việc phân bổ chi phí nhân công vào giá thành sản phẩm được chính xác. Tổ chức tốt công tác hạch toán lao động tiền lương giúp doanh nghiệp quản lý tốt quỹ lương, đảm bảo việc trả lương và trợ cấp bảo hiểm xã hội đúng nguyên tắc, đúng chế độ, khuyến khích người lao động hoàn thành nhiệm vụ được giao, đồng thời tạo cơ sở cho việc phân bổ chi phí nhân công vào giá thành sản phẩm được chính xác. II. chế độ tiền lương và các hình thức trả lương. 1. Chế độ tiền lương. Việc vận dụng chế độ tiền lương thích hợp nhằm quán triệt nguyên tắc phân phối theo lao động, kết hợp chặt chẽ giữa lợi ích chung của xã hội với lợi ích của doanh nghiệp và người lao động. *. Chế độ tiền lương cấp bậc. Là chế độ tiền lưong áp dụng cho công nhân. Tiền lương cấp bậc được xây dựng dựa trên số lượng và chất lượng lao động. Có thể nói rằng chế độ tiền lương cấp bậc nhằm mục đích xác định chất lượng lao động,so sánh chất lượng lao động trong các nghành nghề khác nhau và trong từng nghành nghề. Đồng thời nó có thể so sánhđiều kiện làm việc nặng nhọc, có hại cho sức khoẻ với điều kiện lao động bình thường. Chế độ tiền lương cấp bậc có tác dụng rất tích cực nó điều chỉnh tiền lương giữa các nghành 5
  6. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương nghề một cách hợp lý, nó cũng giảm bớt được tính chất bình quân trong việc trả lươngthực hiện triệt để quan điểm phân phối theo lao động. Chế độ tiền lương do Nhà Nước ban hành, doanh nghiệp dựa vào đó để vận dụng vào thực tế tuỳ theo đặc điểm sản xuất kinh doanh của đơn vị mình. Chế độ tiền lương cấp bậc bao gồm 3 yếu tố có quan hệ chặt chẽ với nhau: thang lương, tiêu chuẩn cấp bậc kỹ thuật -Thang lương là bảng xác định quan hệ tỷ lệ về tiền lương giữa các công nhân cùng nghề hoặc nhóm nghề giống nhau theo trình độ cấp bậc của họ. Mỗi thang lương gồm một số các bậc lương và các hệ số phù hợp với bậc lương đó. Hệ số này Nhà Nước xây dựng và ban hành. Ví dụ : Hệ số công nhân nghành cơ khí bậc 3/7 là1.92; bậc 4/7 là 2,33 Mỗi nghành có một bảng lương riêng. - Mức lương là số lượng tiền tệ để trả công nhân lao động trongmột đơn vị thời gian (giờ, ngày, tháng) phù hợp với các bậc trong thang lương. Chỉ lương bậc 1 được quy định rõ còn các lương bậc cao thì được tính bằng cách lấy mức lương bậc nhân với hệ số lương bậc phải tìm, mức lương bậc 1 theo quy định phải lớn hơn hoặc bằng mức lương tối thiểu. Hiện nay mức lương tối thiểu là 290.000 đồng. -Tiêu chuẩn cấp bậc kỹ thuật là văn bản quy định về mức độ phức tạp của công việc và yêu cầu lành nghề của công nhân ở bậc nào đó thì phải hiểu biết những gì về mặt kỹ thuật và phải làm được những gì về mặt thực hành. Cấp bậc kỹ thuật phản ánh yêu cầu trình độ lành nghề của công nhân. Tiêu chuẩn cấp bậc kỹ thuật là căn cứ để xác định trình độ tay nghề của người công nhân. Chế độ tiền lương theo cấp bậc chỉ áp dụng đối với những người lao động tạo ra sản phẩm trực tiếp. Còn đối với những người gián tiếp tạo ra sản phẩm như cán bộ quản lý nhân viên văn phòng thì áp dụngchế độ lương theo chức vụ. *. Chế độ lương theo chức vụ. Chế độ này chỉ được thực hiệnthông qua bảng lương do Nhà Nước ban hành. Trong bảng lương này bao gồm nhiều nhóm chức vụ khác nhau và các quy định trả lương cho từng nhóm. Mức lương theo chế độ lương chức vụ được xác định bằng cáchlấy mức lương bậc 1 nhân với hệ số phức tạp của lao động và hệ số điều kiện lao động của bậc đó so với bậc 1. Trong đó mức lương bậc 1 bằng mức lương tối thiểu nhân với hệ số mức 6
  7. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương lương bậc 1 so với mức lương tối thiểu. Hệ số này, là tích số của hệ số phức tạp với hệ số điều kiện. Theo nguyên tắc phân phối theo việc tính tiền lương trong doanh nghiệp phụ thuộc vào kết quả sản xuất kinh doanh. Bản thân Nhà Nước chỉ khống chế mức lương tối thiểu chứ không khống chế mức lươngtối đa mà nhà nước điều tiết bằng thuế thu nhập. Hiện nay hình thức tiền lương chủ yếu được áp dụng trong các doanh nghiệp là tiền lương theo thời gian và hình thức tiền lương theo sản phẩm. Tùy theo đặc thù riêng của từng loại doanh nghiệp mà áp dụng hình thức tiền lương cho phù hợp. Tuy nhiên mỗi hình thức đều có ưu điêm và nhược điểm riêng nên hầu hết các doanh nghiệp đều kết hợp cả hai hình thức trên. 2. Các hình thức trả lương. *. Hình thức tiền lương theo thời gian: Trong doanh nghiệp hình thức tiền lương theo thời gian được áp dụng cho nhân viên làm văn phòng như hành chính quản trị, tổ chức lao động, thống kê, tài vụ- kế toán. Trả lương theo thời gian là hình thức trả lương cho người lao động căn cứ vào thời gian làm việc thực tế, theo ngành nghề và trình độ thành thạo nghề nghiệp, nghiệp vụ kỹ thuật chuyên môn của người lao động. Tuỳ theo mỗi ngành nghề tính chất công việc đặc thù doanh nghiệp mà áp dụng bậc lương khác nhau. Độ thành thạo kỹ thuật nghiệp vụ chuyên môn chia thành nhiều thang bậc lương, mỗi bậc lương có mức lương nhất định, đó là căn cứ để trả lương, tiền lương theo thời gian có thể được chia ra. + Lương tháng, thường được quy định sẵn với từng bậc lương trong các thang lương, lương tháng được áp dụng để trả lương cho nhân viên làm công tác quản lý kinh tế, quản lý hành chính và các nhân viên thuộc ngành hoạt động không có tính chất sản xuất. Lương tháng = Mức lương tối thiểu * hệ số lương theo cấp bậc, chức vụ và phụ cấp theo lương. + Lương ngày, là tiền lương trả cho người lao động theo mức lương ngày và số ngày làm việc thực tế trong tháng. 7
  8. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Mức lương tháng Mức lương ngày = Số ngày làm việc trong tháng + Lương giờ : Dùng để trả lương cho người lao động trực tiếp trong thời gian làm việc không hưởng lương theo sản phẩm. Mức lương ngày Mức lương giờ = Số giờ làm việc trong ngày Hình thức tiền lương theo thời gian có mặt hạn chế là mang tính bình quân, nhiều khi không phù hợp với kết quả lao động thực tế của người lao động. Các chế độ tiền lương theo thời gian: - Đó là lương theo thời gian đơn giản - Lương theo thời gian có thưởng - Hình thức trả lương theo thời gian đơn giản: Đó là tiền lương nhận được của mỗi người công nhân tuỳ theo mức lương cấp bậc cao hay thấp, và thời gian làm việc của họ nhiều hay ít quyết định. - Hình thức trả lương theo thời gian có thưởng: Đó là mức lương tính theo thời gian đơn giản cộng với số tiền thưởng mà họ được hưởng. - Hình thức tiền lương theo sản phẩm: + Khác với hình thức tiền lương theo thời gian, hình thức tiền lương theo sản phẩm thực hiện việc tính trả lương cho người lao động theo số lượng và chất lượng sản phẩm công việc đã hoàn thành. Tổng tiền lương phải trả = đơn giá TL/SP * Số lượng sản phẩm hoàn thành Hình thức tiền lương theo sản phẩm: + Hình thức tiền lương theo sản phẩm trực tiếp: Tiền lương phải trả cho người lao động được tính trực tiếo theo số lượng sản phẩm hoàn thành đúng quy cách phẩm chất và đơn giá tiền lương sản phẩm đã quy định, không chịu bất cứ một sự hạn chế nào. Đối với Công ty không áp dụng được hình thức tiền lương này vì là Công ty kinh doanh thương mại. 8
  9. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Tổng TL phải trả = Số lượng sản phẩm thực tế hoàn thành * đơn giá TL + Tiền lương sản phẩm gián tiếp. Là tiền lương trả cho lao động gián tiếp ở các bộ phận sản xuất, như bảo dưỡng máy móc thiết bị họ không trực tiếp tạo ra sản phẩm nhưng họ gián tiếp ảnh hưởng đến năng xuất lao động trực tiếp vì vậy họ được hưởng lương dựa vào căn cứ kết quả của lao động trực tiếp làm ra để tính lương cho lao động gián tiếp. Nói chung hình thức tính lương theo sản phẩm gián tiếp này không được chính xác, còn có nhiều mặt hạn chế, và không thực tế công việc. + Tiền lương theo sản phẩm có thưởng. Theo hình thức này, ngoài tiền lương theo sản phẩm trực tiếp nếu người lao động còn được thưởng trong sản xuất, thưởng về tăng năng suất lao động, tiết kiệm vật tư. Hình thức tiền lương theo sản phẩm có thưởng này có ưu điểm là khuyến khích người lao động hăng say làm việc, năng suất lao động tăng cao, có lợi cho doanh nghiệp cũng như đời sống của công nhân viên được cải thiện. + Tiền lương theo sản phẩm lũy tiến: Ngoài tiền lương theo sản phẩm trực tiếp còn có một phần tiền thưởng được tính ra trên cơ sở tăng đơn giá tiền lương ở mức năng suất cao. Hình thức tiền lương này có ưu điểm kích thích người lao động nâng cao năng suất lao động, duy trì cường độ lao động ở mức tối đa, nhằm giải quyết kịp thời thời hạn quy định theo đơn đặt hàng, theo hợp đồng Tuy nhiên hình thức tiền lương này cũng không tránh khỏi nhược điểm là làm tăng khoản mục chi phí nhân công trong giá thành sản phẩm của doanh nghiệp, vì vậy mà chỉ được sử dụng khi cần phải hoàn thành gấp một đơn đặt hàng, hoặc trả lương cho người lao động ở khâu khó nhất để đảm bảo tính đồng bộ cho sản xuất. Nói tóm lại hình thức tiền lương theo thời gian còn có nhiều hạn chế là chưa gắn chặt tiền lương với kết quả và chất lượng lao động, kém tính kích thích người lao động. Để khắc phục bớt những hạn chế này ngoài việc tổ chức theo dõi, ghi chép đầy đủ thời gian làm việc của công nhân viên, kết hợp với chế độ khen thưởng hợp lý. So với hình thức tiền lương theo thời gian thì hình thức tiền lương theo sản phẩm có nhiều ưu điểm hơn. Quán triệt đầy đủ hơn nguyên tắc trả lương theo số lượng, chất lượng lao động, gắn chặt thu nhập tiền lương với kết quả sản xuất của người lao động. 9
  10. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Kích thích tăng năng suất lao động, khuyến khích công nhân phát huy tính sáng tạo cải tiến kỹ thuật sản xuất, vì thế nên hình thức này được sử dụng khá rộng rãi. III. kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương trong doanh nghiệp . 1. Tài khoản sử dụng. Để theo dõi tình hình thanh toán tiền công và các khoản khác với người lao động, tình hình trích lập, sử dụng quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ kế toán sử dụng tài khoản 334 và tài khoản 338. *. Tài khoản 334: ’’phải trả công nhân viên’’ - Tài khoản này dùng để phản ánh tình hình thanh toán lương và các khoản thu nhập khác cho công nhân viên (CNV) trong kỳ. Kết cấu: - Bên nợ : Phát sinh tăng + Phản ánh việc thanh toán tiền lương và các khoản thu nhập khác cho công nhân viên. + Phản ánh các khoản khấu trừ vào lương của công nhân viên. - Bên có: Phát sinh giảm + Phản ánh tổng số tiền lương và các khoản thu nhập khác cho công nhân viên trong kỳ. Dư có: Phản ánh phần tiền lương và các khoản thu nhập mà doanh nghiệp còn nợ công nhân viên lúc đầu kỳ hay cuối kỳ. Tài khoản 334 được chi tiết ra thành 2 tài khoản: - 334.1 Thanh toán lương - 334.8 Các khoản khác. - TK 334.1: Thanh toán lương. Dùng dể phản ánh các khoản thu nhập có tính chất lương mà doanh nghiệp phải trả cho người lao động. - TK 334.8: Các khoản khác. Dùng để phản ánh các khoản thu nhập không có tính chất lương, như trợ cấp từ quỹ BHXH, tiền thưởng trích từ quỹ khen thưởng mà doanh nghiệp phải trả cho người lao động. *.Tài khoản 338: Phải trả phải nộp khác. - Dùng để theo dõi việc trích lập sử dụng các quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ. Kết cấu: - Bên nợ: Phát sinh giảm. + Phản ánh việc chi tiêu KPCĐ, BHXH đơn vị. 10
  11. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương + Phản ánh việc nộp các quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ cho các cơ quan quản lý cấp trên. - Bên có: Phát sinh tăng. + Phản ánh việc trích lập các quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ. + Phản ánh phần BHXH, KPCĐ vượt chi được cấp bù. Dư có: Các quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ chưa nộp hoặc chưa chi tiêu (Nếu có Số dư Nợ thì số dư Nợ phản ánh phần KPCĐ, BHXH vượt chi chưa được cấp bù) Tài khoản 338 được chi tiết thành các tài khoản cấp 2 như sau: - Tài khoản 338.2 (KPCĐ) - Tài khoản 338.3 (BHXH) - Tài khoản 338.4 (BHYT) Tổng hợp, phân bổ tiền lương, trích BHXH, BHYT, KPCĐ. Hàng tháng kế toán tiến hành tổng hợp tiền lương phải trả trong kỳ theo từng đối tượng sử dụng (bộ phận sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, ,) và tính toán trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo quy định trên cơ sở tổng hợp tiền lương phải trả và các tỷ lệ trích BHXH, BHYT, KPCĐ được thực hiện trên Bảng phân bổ tiền lương và Trích BHXH (Mẫu số 01/BPB) Nội dung: Bảng phân bổ tiền lương và trích BHXH dùng để tập hợp và phân bổ tiền lương thực tế phải trả (gồm lương chính, lương phụ và các khoản khác). BHXH, BHYT, KPCĐ phải trích nộp hàng tháng cho các đối tượng sử dụng lao động (Ghi có TK 334, 335, 338.2, 338.3, 338.4 ) Kế toán tiền lương, BHXH, BHYT, KPCĐ: *.Hạch toán các khoản phải trả công nhân viên: - Căn cứ vào bảng thanh toán tiền lương, tiền thưởng, kế toán phân loại tiền lương và lập chứng từ phân bổ tiền lương và các khoản có tính chất lương vào chi phí sản xuất kinh doanh ghi: Nợ TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp (phần tiền lương phải trả) Nợ TK 627: Phần tiền lương của công nhân quản lý phân xưởng. Nợ TK 641: Phần tiền lương của nhân viên bán hàng. Nợ TK 642: Phần tiền lương của nhân viên Quản lý doanh nghiệp. Nợ TK 241.2: Tiền lương của những người tham gia XDCBản. 11
  12. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Có TK 334: Ghi tăng tổng số tiền lương phải trả CNViên. - Phản ánh số tiền thưởng phải trả cho công nhân viên trong kỳ: Nợ TK 431.1: Giảm quỹ khen thưởng Có TK 334: - Phản ánh số BHXH phải thanh toán cho công nhân viên trong kỳ: Nợ TK 338.3 Có TK 334 - Phản ánh các khoản khấu trừ vào lương: Nợ TK 334: Giảm lương Có TK 141: Tạm ứng thừa Có TK 138.8: Phải bồi thường Có TK 338.3, 338.4: BHXH, BHYT mà CNV phải nộp. - Phản ánh việc thanh toán tiền lương, thưởng, BHXH cho CNV. Nợ TK 334 Có TK 111: Trả bằng tiền mặt Có TK 112: Trả bằng chuyển khoản. *. Hạch toán các khoản trích theo lương: - Trích lập các quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ, kế toán ghi: BT 1: Nợ TK 622: 19% Nợ TK 627: 19% Nợ TK 641: 19% Nợ TK 642 19% Có TK 334: 6% BT 2: Nợ TK 622: 19% Nợ TK 627: 19% Nợ TK 641: 19% Nợ TK 642: 19% Có TK 334: 6% Có TK 338: 25% Có TK 338.2: 2% 12
  13. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Có TK 338.3: 20% Có TK 338.4: 3% - Phản ánh số BHXH phải trả, phải thanh toán cho CNV trong kỳ: Nợ TK 338.3: Có TK 334: - Phản ánh số KPCĐ chi tiêu tại đơn vị : Nợ TK 338.2: Có TK 111: Tiền mặt Có TK 112: Tiền NHàng. - Phản ánh việc nộp quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ cho cấp trên: Nợ TK 338.2, 338.3, 338.4 Có TK 111 Có TK 112 - Phản ánh số BHXH, KPCĐ vượt chi được cấp bù. Nợ TK 111, 112 Có TK 338.2 13
  14. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Sơ đồ hạch toán tổng hợp tiền lương, tiền thưởng : TK 111, 112 TK 334 TK 622, 627, 641,642 Thanh toán cho người LĐ TL và những khoản thu nhập TK 3388 có tính chất lương phải trả cho Trả tiền giữ Giữ hộ TNhập NLĐ hộ cho NLĐ cho NLĐ TK 335 TK 138,141 TK 622 Khấu trừ các khoản tiền phạt, TL NP thực tế Trích trước Tiền bồi thường, phải trả cho TLNP Tiền tạm ứng NLĐ theo KH TK 3383 TK333 Thu hộ thuế Trợ cấp BHXH phải trả Thu nhập cá nhân cho NN cho người lao động TK 421 TK 338.3, 338.4, 3388 Thu hộ quỹ BHXH, Tiền lương phải trả NLĐ BHYT, Tòa án 14
  15. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Sơ đồ hạch toán tổng hợp quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ : TK 111, 112 TK 338.2, 338.3, 338.4 TK 622, 627, 641, 642 Trích KPCĐ, BHXH, BHYT Nộp KPCĐ, BHXH, BHYT tính vào chi phí TK 334 Trích BHXH, BHYT, KPCĐ trừ vào thu nhập của NLĐ TK 334 TK 111, 112 Trợ cấp BHXH cho người lao động Nhận tiền cấp bù của Quỹ BHXH 2. Phương pháp kế toán. *. Quỹ tiền lương và thành phần quỹ tiền lương. Quỹ tiền lương: là toàn bộ các khoản tiền lương của doanh nghiệp trả cho tất cả các loại lao động thuộc doanh nghiệp quản lý và sử dụng. Thành phần quỹ tiền lương: bao gồm các khoản chủ yếu là tiền lương trả cho người lao động trong thời gian thực tế làm việc, tiền lương trả cho người lao động trong thời gian ngừng việc, nghỉ phép hoặc đi học, các loại tiền thưởng, các khoản phụ cấp thường xuyên. - Quỹ tiền lương của doanh nghiệp được phân ra 2 loại cơ bản sau: 15
  16. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương + Tiền lương chính: Là các khoản tiền lương phải trả cho người lao động trong thời gian họ hoàn thành công việc chính đã được giao, đó là tiền lương cấp bậc và các khoản phụ cấp thường xuyên, và tiền thưởng khi vượt kế hoạch. + Tiền lương phụ: Là tiền lương mà doanh nghiệp phảI trả cho người lao động trong thời gian không làm nhiệm vụ chính nhưng vẫn được hưởng lương theo chế độ quy định như tiền lương trả cho người lao động trong thời gian làm việc khác như: Đi họp, học, nghỉ phép, thời gian tập quân sự, làm nghĩa vụ xã hội. Việc phân chia quỹ tiền lương thành lương chính lương phụ có ý nghĩa nhất định trong công tác hoạch toán phân bổ tiền lương theo đúng đối tượng và trong công tác phân tích tình hình sử dụng quỹ lương ở các doanh nghiệp. Quản lý chi tiêu quỹ tiền lương phải đặt trong mối quan hệ với thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh của đơn vị nhằm vừa chi tiêu tiết kiệm và hợp lý quỹ tiền lương vừa đảm bảo hoàn thành vượt mức kế hoạch sản xuất của doanh nghiệp. Các loại tiền thưởng trong công ty: là khoản tiền lương bổ sung nhằm quán triệt đầy đủ hơn nguyên tắc phân phối theo lao động. Trong cơ cấu thu nhập của người lao động tiền lương có tính ổn định, thường xuyên, còn tiền thưởng thường chỉ là phần thêm phụ thuộc vào các chỉ tiêu thưởng, phụ thuộc vào kết qủa kinh doanh. Nguyên tắc thực hiện chế độ tiền thưởng: + Đối tượng xét thưởng: Lao động có làm việc tại doanh nghiệp từ một năm trở lên có đóng góp vào kết quả sản xuất kinh doanh doanh nghiệp. Mức thưởng: Thưởng một năm không thấp hơn một tháng lương được căn cứ vào hiệu quả đóng góp của người lao động qua năng suất chất lượng công việc, thời gian làm việc tại doanh nghiệp nhiều hơn thì hưởng nhiều hơn. +Các loại tiền thưởng: Bao gồm tiền thưởng thi đua (từ quỹ khen thưởng), tiền thưởng trong sản xuất kinh doanh (vượt doanh số, vượt mức kế hoạch đặt ra của công ty) - Quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ. + Quỹ BHXH: Khái niệm: Quỹ BHXH là quỹ dùng để trợ cấp cho người lao động có tham gia đóng góp quỹ trong các trường hợp họ bị mất khả năng lao động như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, hưu trí, mất sức. 16
  17. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Nguồn hình thành quỹ: Quỹ BHXH được hình thành bằng cách tính theo tỷ lệ 20% trên tổng quỹ lương cấp bậc và các khoản phụ cấp thường xuyên của người lao động thực tế trong kỳ hạch toán. . Người sử dụng lao động phải nộp 15% trên tổng quỹ lương và tính vào chi phí sản xuất kinh doanh. . Nộp 5% trên tổng quỹ lương thì do người lao động trực tiếp đóng góp (trừ vào thu nhập của họ). Những khoản trợ cấp thực tế cho người lao động tại doanh nghiệp trong các trường hợp bị ốm đau, tai nạn lao động, thai sản, được tính toán dựa trên cơ sở mức lương ngày của họ, thời gian nghỉ và tỷ lệ trợ cấp BHXH, khi người lao động được nghỉ hưởng BHXH kế toán phải lập phiếu nghỉ hưởng BHXH cho từng người và lập bảng thanh toán BHXH để làm cơ sở thanh toán với quỹ BHXH. Quỹ BHXH được quản lý tập trung ở tài khoản của người lao động. Các doanh nghiệp phải nộp BHXH trích được trong kỳ vào quỹ tập trung do quỹ BHXH quản lý. Mục đích sử dụng quỹ: Là quỹ dùng để trợ cấp cho người lao động có tham gia đóng góp quỹ. Hay theo khái niệm của tổ chức lao động quốc tế (ILO) BHXH được hiểu là sự bảo vệ của xã hội với các thành viên của mình thông qua một loạt các biện pháp công cộng để chống lại tình trạng khó khăn về kinh tế xã hội do bị mất hoặc giảm thu nhập, gây ra ốm đau mất khả năng lao động. BHXH là một hệ thống 3 tầng: Tầng 1: Là tầng cơ sở để áp dụng cho mọi người, mọi cá nhân trong xã hội. Người nghèo, tuy đóng góp của họ trong xã hội là thấp nhưng khi có yêu cầu nhà nước vẫn trợ cấp. Tầng 2: Là tầng bắt buộc cho những người có công ăn việc làm ổn định. Tầng 3: Là sự tự nguyện cho những người muốn đóng BHXH cao. Về đối tượng: Trước đây BHXH chỉ áp dụng đối với những doanh nghiệp nhà nước. Hiện nay theo nghị định 45/CP thì chính sách BHXH được áp dụng đối với tất cả các lao động thuộc mọi thành phần kinh tế (tầng2). Đối với tất cả các thành viên trong xã hội (tầng1) và cho mọi người có thu nhập cao hoặc có điều kiện tham gia mua. 17
  18. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương BHXH còn quy định nghĩa vụ đóng góp cho những người được hưởng chế độ ưu đãi. Số tiền mà các thành viên thành viên trong xã hội đóng hình thành quỹ BHXH. - Quỹ BHYT: Khái niệm: Quỹ BHYT là quỹ được sử dụng để trợ cấp cho những người có tham gia đóng góp quỹ trong các hoạt động khám, chữa bệnh. Nguồn hình thành quỹ: Các doanh nghiệp thực hiện trích quỹ BHYT như sau: 3% Trên tổng số thu nhập tạm tính của người lao động, trong đó: [ 1% Do người lao động trực tiếp nộp (trừ vào thu nhập của họ), 2% Do doanh nghiệp chịu (Tính vào chi phí sản xuất- kinh doanh) ] Mục đích sử dụng quỹ: Quỹ BHYT do cơ quan BHYT thống nhất quản lý và trợ cấp cho người lao động thông qua mạng lưới y tế, những người có tham gia nộp BHYT khi ốm đau bệnh tật đi khám chữa bệnh họ sẽ được thanh toán thông qua chế độ BHYT mà họ đã nộp. - Kinh phí công đoàn: Khái niệm: Là nguồn tài trợ cho hoạt động công đoàn ở các cấp. Nguồn hình thành quỹ: KPCĐ được trích theo tỷ lệ: 2% Trên tổng số tiền lương phải trả cho người lao động, và doanh nghiệp phải chịu toàn bộ (tính vào chi phí sản xuất- kinh doanh). Mục đích sử dụng quỹ: 50% KPCĐ thu được nộp lên công đoàn cấp trên, còn 50% để lại chi tiêu cho hoạt động công đoàn tại đơn vị. - Hạch toán lao động và thời gian lao động. Mục đích của hạch toán lao động và thời gian lao động trong doanh nghiệp, ngoài việc giúp cho công tác quản lý lao động còn là đảm bảo tính lương chính xác cho từng người lao động. Nội dung của hạch toán lao động bao gồm: Hạch toán số lượng lao động, thời gian lao động và chất lượng lao động. *. Phân loại lao động trong doanh nghiệp: Trong các doanh nghiệp công nghiệp thì công việc đầu tiên có tác dụng thiết thực đối với công tác quản lý và hạch toán lao động tiền lương là phân loại lao động. 18
  19. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương - Phân theo tay nghề: Phân loại lao động theo nhóm nghề nghiệp bao gồm: + Công nhân thực hiện chức năng sản xuất chính: Là những người làm việc trực tiếp bằng tay hoặc bằng máy móc, tham gia vào quá trình sản xuất và trực tiếp làm ra sản phẩm. + Công nhân sản xuất phụ: Là những người phục vụ cho quá trình sản xuất và làm các ngành nghề phụ như phục vụ cho công nhân trực tiếp hoặc có thể tham gia một cách gián tiếp vào quá trình sản xuất sản phẩm. + Lao động còn lại gồm có: Nhân viên kỹ thuật, nhân viên lưu thông tiếp thị, nhân viên hoàn chỉnh, kế toán, bảo vệ. - Phân loại theo bậc lương: + Lao động trực tiếp và gián tiếp trong doanh nghiệp có nhiều mức lương theo bậc lương, thang lương, thông thường công nhân trực tiếp sản xuất có từ 1 đến 7 bậc lương. + Bậc 1 và bậc 2: bao gồm phần lớn số lao động phổ thông chưa qua trường lớp đào tạo chuyên môn nào. + Bậc 3 và bậc 4: gồm những công nhân đã qua một quá trình đào tạo. + Bậc 5 trở lên: bao gồm những công nhân đã qua trường lớp chuyên môn có kỹ thuật cao. + Lao động gián tiếp cũng có nhiều bậc lại chia làm nhiều phần hành, (vd: như chuyên viên cấp 2). + Việc phân loại lao động theo nhóm lương rất cần thiết cho việc bố trí lao động, bố trí nhân sự trong các doanh nghiệp. *. Tổ chức hạch toán lao động: Tổ chức hạch toán lao động tiền lương và tiền công lao động, là rất cần thiết nó là một bộ phận không thể thiếu trong hệ thống thông tin chung của hạch toán kế toán. - Nhiệm vụ tài chính của yếu tố sản xuất kinh doanh này là: + Tổ chức hạch toán cơ cấu lao động hiện có trong cơ cấu sản xuất kinh doanh và sự tuyển dụng, xa thải, thuyên chuyển lao động trong nội bộ đơn vị theo quan hệ cung cầu về lao động cho kinh doanh. 19
  20. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương + Tổ chức theo dõi cơ cấu và sử dụng người lao động tại các nơi làm việc để có thông tin về số lượng chất lượng lao động ứng với công việc đã bố trí tại nơi làm việc. + Tổ chức hạch toán quá trình tính tiền công và trả công lao động cho người lao động. + Tổ chức phân công lao động kế toán hợp lý trong phần hành kế toán yếu tố lao động và tiền công lao động. + Nguyên tắc chung để thực hiện các nhiệm vụ tổ chức nêu trên về lao động và tiền lương là. Lựa chọn và vận dụng trong quá trình thực hiện hoạt động kinh doanh của đơn vị một lượng chứng từ, sổ sách (tài khoản). Nội dung ghi chép thông tin trên sổ sách và hệ thống báo cáo kế toán hợp lý về lao động và tiền lương đủ cho yêu cầu quản lý, đặc biệt là quản lý nội bộ. - Tiền đề cần thiết cho việc tổ chức tốt hệ thống thông tin kế toán lao động tiền lương là: + Phải xây dựng được cơ cấu sản xuất hợp lý. Đây là tiền đề cho việc tổ chức lao động khoa học tại nơi làm việc cho tổ chức ghi chép ban đầu về sử dụng lao động. + Thực hiện tổ chức tốt lao động taị nơi làm việc, sự hợp lý của việc bố trí lao động tại vị trí lao động theo không gian và thời gian ngành nghề, cấp bậc, chuyên môn là điều kiện để hạch toán kết quả lao động chính xác và trên cơ sở đó tính toán đủ mức tiền công phải trả cho người lao động. + Phải xây dựng được các tiêu chuẩn định mức lao động cho từng loại lao động, từng loại công việc và hệ thống quản lý lao động chặt chẽ cả về mặt tính chất nhân sự, nội quy qui chế kỷ luật lao động. + Phải xác định trước hình thức trả công hợp lý và cơ chế thanh toán tiền công thích hợp có tác dụng kích thích vật chất người lao động nói chung và lao động kế toán nói riêng. Nghĩa là: Phải bằng cách lượng hóa được tiền công theo thời gian, theo việc, theo kết quả của việc đã làm trong khuôn khổ chế độ chung hiện hành. + Phải xây dựng nguyên tắc phân chia tiền công khi nó có liên quan tới nhiều hoạt động kinh doanh, nhiều loại sản phẩm làm ra để tính chi phí trả lương hợp lý các giá thành. - Tổ chức hạch toán lao động, thời gian lao động và kết quả lao động: 20
  21. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương + Hạch toán số lượng lao động: Để quản lý lao động về mặt số lượng, DN sử dụng sổ sách theo dõi lao động của doanh nghiệp thường do phòng lao động quản lý. Sổ này hạch toán về mặt số lượng từng loại lao động theo nghề nghiệp, công việc và trình độ tay nghề (cấp bậc kỹ thuật) của công nhân. Phòng lao động có thể lập sổ chung cho toàn doanh nghiệp và lập riêng cho từng bộ phận dể nắm chắc tình hình phân bổ, sử dụng lao động hiện có trong doanh nghiệp. + Hạch toán thời gian lao động: Thực chất là hạch toán việc sử dụng thời gian lao động đối với từng công nhân viên ở từng bộ phận trong doanh nghiệp. Chứng từ sử dụng ở đây là bảng chấm công để ghi chép thời gian lao động và có thể sử dụng tổng hợp phục vụ trực tiếp kịp thời cho việc quản lý tình hình huy động sử dụng thời gian dể công nhân viên tham gia lao động. Bảng chấm công được lập riêng cho từng tổ, xưởng sản xuất, do tổ trưởng hoặc trưởng các phòng ban ghi hàng ngày. Cuối tháng bảng chấm công được sử dụng làm cơ sở để tính lương đối với bộ phận lao động hưởng lương theo thời gian. + Hạch toán kết quả lao động: Mục đích của hạch toán này là theo dõi ghi chép kết quả lao động cuả công nhân viên biểu hiện bằng số lượng (khối lượng công việc, sản phẩm đã hoàn thành) của từng người hay từng tổ, nhóm lao động. Để hạch toán kế toán sử dụng các loại chứng từ ban đầu khác nhau tùy theo loại hình và đặc điểm sản xuất của từng doanh nghiệp. Các chứng từ này là ‘‘phiếu xác nhận sản phẩm, công việc hoàn thành’’,‘‘Bảng ghi năng suất cá nhân, bảng kê khối lượng công việc hoàn thành”. Chứng từ hạch toán kết quả lao động do người lập ký, cán bộ kỹ thuật xác nhận, lãnh đạo duyệt. Đây là cơ sở để tính tiền lương cho người lao động hay bộ phận lao động hưởng lương theo sản phẩm. Tóm lại hạch toán lao động vừa là để quản lý việc huy động sử dụng lao động, vừa làm cơ sở tính toán tiền lương phải trả cho người lao động. Vì vậy hạch toán lao động có rõ ràng, chính xác, kịp thời thì mới có thể tính đúng, tính đủ lương cho công nhân viên trong doanh nghiệp. - Hạch toán tiền công với người lao động: 21
  22. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương + Xác định trình tự tính toán tổng mức tuyệt đối với người lao động trong kỳ hạn được trả, được thanh toán. Để thực hiện được nội dung này cần phải có điều kiện sau: . Phải thu thập đủ các chứng từ có liên quan về số lượng và chất lượng lao động. . Phải dựa vào các văn bản quy định chế độ trả lương, thưởng, phụ cấp của nhà nước. . Phải xây dựng hình thức trả công thích hợp cho từng loại lao động trước khi đi vào công việc tính toán tiền công. . Phải lựa chọn cách chia tiền công hợp lý cho từng người lao động, cho các lọai công việc được thực hiện bằng một nhóm người lao động khác nhau về ngành nghề, cấp bậc, hiệu suất công tác. + Xây dựng chứng từ thanh toán tiền công và các khoản có liên quan khác tới người lao động với tư cách là chứng từ tính lương và thanh toán. Chứng từ này được hoàn thành sau khi thực hiện được sự trả công cho từng người lao động và trở thành chứng từ gốc để ghi sổ tổng hợp tiền lương và BHXH. + Lựa chọn tiêu thức thích hợp để phân bổ tiền lương và BHXH cho từng đối tượng chịu chi phí sản xuất (dựa vào bảng tính lương gián tiếp) và qua tiêu chuẩn trung gian phân bổ cho đối tượng chịu phí tiền lương cuối cùng, lập chứng từ ghi sổ cho số liệu đã phân bổ làm căn cứ ghi sổ tổng hợp của kế toán theo đúng nguyên tắc. + Xây dựng quan hệ ghi sổ tài khoản theo nội dung thanh toán và tính toán phân bổ tiền lương phù hợp với yêu cầu thông tin về đối tượng kế toán nêu trên. *. Chứng từ, thủ tục thanh toán lương. Để thanh toán tiền lương tiền công và các khoản phụ cấp, trợ cấp cho người lao động, hàng ngày kế toán doanh nghiệp phải lập bảng thanh toán tiền lương (Mẫu số 02- LĐTL, ban hành theo QĐ số: 1141-TC/QĐ/CĐKT ngày 1/11 năm 1995 của Bộ Tài Chính), Thông Tư liên tịch số 119-2004-TTNT-BTC-TLĐLĐVN ngày 8/12/2004-Bộ Tài Chính-TLĐLĐVN. Cho từng tổ, đơn vị, phân xưởng sản xuất và các phòng ban căn cứ vào kết quả tính lương cho từng người. Trên bảng tính lương cần ghi rõ từng khoản tiền lương (lương sản phẩm, lương thời gian) các khoản phụ cấp, tự cấp, các khoản khẩu trừ và số tiền người lao động còn được lĩnh, thanh toán về trợ cấp, bảo hiểm cũng được lập tương tự sau khi kế toán trưởng kiểm tra, xác nhận và ký, giám đốc duyệt. 22
  23. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Bảng thanh toán lương, BHXH sẽ được làm căn cứ để thanh toán lương và BHXH cho người lao động. Thông thường tại các doanh nghiệp việc thanh toán lương và các khoản trích theo lương, các khoản trích khác cho người lao động được chia làm 2 kỳ. Kỳ 1 là tạm ứng và kỳ 2 sẽ nhập số còn lại sau khi trừ đi các khoản thanh toán lương, thanh toán BHXH, bảng kê danh sách những người chưa lĩnh lương cùng các chứng từ và báo cáo Thu- Chi tiền mặt phải chuyển kịp thời cho phòng kế toán để kiểm tra và ghi sổ 23
  24. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Phần II Thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng I. đặc đIểm kinh tế-kỹ thuật và tổ chức hoạt động tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng có ảnh hưởng đến kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương. 1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty. Tên Doanh nghiệp : Công ty Cổ Phần Dược Phẩm Kim Bảng. Trụ sở chính : Thị Trấn Quế-Tỉnh Hà Nam. Điện thoại : 0351.820056 Thành lập theo quyết định số /BYT ngày 04 tháng 01 năm 2001 . Giấy phép kinh doanh số : 0603000003 do Sở y tế tỉnh Hà nam cấp . Năm 2001 khi mới thành lập, Công ty kinh doanh các mặt hàng thuốc chữa bệnh, khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền, mỹ phẩm đại lý ký gửi hàng hóa, quầy thuốc, cửa hàng Đến ngày 11/10/2001 bổ sung ngành nghề kinh doanh, đó là sản xuất kinh doanh nuôi trồng và xuất khẩu dược liệu 11/10/2001 của UBND tỉnh Hà Nam . Từ năm 2001 khi mới thành lập, Công ty có 36 cán bộ công nhân viên, qua quá trình hoạt động cho đến ngày hôm nay thì số cán bộ công nhân viên của Công ty đã lên tới 78 người. Trong quá trình phấn đấu và trưởng thành đến nay Công ty không ngừng lớn mạnh về mọi mặt, hoạt động của Công ty đi vào thế ổn định, doanh thu năm sau luôn cao hơn năm trước, có cơ hội chiếm lĩnh thị trường về các mặt hàng mà Công ty kinh doanh như mỹ phẩm, các loại thuốc chữa bệnh Cho đến nay công ty đã qua 4 năm hình thành và phát triển cũng đã trải qua biết bao thăng trầm từ một công ty chưa có danh tiếng gì trên thị trường thuốc nội thìnay công ty đã có thương hiệu riêng của mình trên thị trường trong nước cũng như trong khu vực và một số nước trên thế giới. 24
  25. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Sơ đồ tổ chức bộ máy và quản lý của Công ty như sau: Hội Đồng Quảnh Trị Giám đốc (kiêm chủ tịch HĐQT) Phó Giám đốc kinh doanh (kiêm Phó Chủ Tịch HĐQT) Phòng Phòng Phòng Phòng TTâm Phòng Kế tổ chức KD - khám phân Bảo Vệ toán hành XNK phối tài vụ chính sản phẩm Chủ Tịch Hội Đồng Quản Trị kiêm Giám Đốc Ông: Đinh Văn Nhương là người đại diện cho công ty, chịu trách nhiệm trước Pháp luật cùng những quy định của Nhà Nước và trước HĐQT. Giám đốc có quyền điều hành toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh tới từng phòng và có quyền uỷ quyền ký duyệt những quyết định quan trọng trong công ty khi gặp những công việc đột xuất cho Phó giám đốc. Phó Chủ Tịch Hội Đồng Quản Trị kiêm Phó Giám Đốc Kinh Doanh Ông: Lã Ngọc Yên giúp giám đốc quản lý, điều hành một hoặc một số lĩnh vực hoạt động về kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hoá,quản lý Phòng KD-XNK và TT phân phối sản phẩm. Ký duyệt giấy tờ của công ty khi giám đốc phân công đi vắng. Phó giám đốc chịu trách nhiệm trước giám đốc nhân viên trong công ty và đặc biệt là trước HĐQT. Trưởng Phòng Kế Toán Tài Vụ kiêm kế toán tổng hợp Ông : Phạm Tiến Dũng có trách nhiệm về toàn bộ mọi hoạt động của phòng kế toán dưới hình thái tiền tệ với chức năng giúp việc cho giám đốc. 25
  26. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Trưởng Phòng Tổ Chức Hành Chính Ông : Đặng Văn Hào làm nhiệm vụ tổ chức bộ máy của công ty hoạt động linh hoạt, hiệu quả điều hoà các hoạt động của các phòng ban, nên kế hoạch về nhân sự của công ty. Trưởng Phòng KD-XNK Ông: Dương Văn Hào có nhiệm vụ thiết lập các kế hoạch về toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hoá thủ tục cho toàn bộ lô hàng, quản lý nhâm viên kinh doanh, quản lý dược phẩm, sản phẩm xuất nhập khẩu cho quá trình hoạt động kinh doanh của công ty giúp cho Phó Giám Đốc trong lĩnh vực kinh doanh hoàn thành nhiệm vụ của mình. Trưởng Phòng Khám Bác Sỹ: Hồng Hải làm công tác tư vấn, khám chữa bệnh cho bệnh nhân cũng như chỉ định dùng thuốc đúng theo bệnh, theo công dụng từng sản phẩm của công ty cũng như của các công ty khác. Trưởng Phòng TTPP Sản Phẩm: Lê Quang có nhiệm vụ điều hành phân phối sản phẩm theo dơn đặt hàng, theo hoá đơn, điều động từ nơi này đến nơi khác theo đúng nhu cầu của khách hàng. Trưởng Phòng Bảo Vệ Ông: Nguyễn Kim làm nhiệm vụ điều hành, phân công ca trực cho những nhân viên để bảo vệ cơ sở vật chất cũng như trật tự trị an tại công ty Người Hướng Dẫn thực tập Ông: Phạm Tiến Dũng tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng. 2. Đặc điểm tổ chức bộ máy hoạt động kinh doanh của Công ty. Công ty Dược Phẩm Kim Bảng chuyên bán buôn, bán lẻ, đại lý các mặt hàng nội địa, kinh doanh cho các thành phần dược phẩm trong nước và nước ngoài. *. Đặc điểm về sản phẩm: Sản phẩm của Công ty khá phong phú và đa dạng về chủng loại các mặt hàng như: - Những mặt hàng trong nước: + Sản xuất các loại thuốc chữa bệnh. + Sản xuất kinh doanh những loại thuốc bổ. + Nuôi và trồng một số cây thảo dược để bào chế thuốc chữa bệnh. + Sản xuất thiết bị, vật tư, hóa chất, nguyên, nhiên vật liệu phục vụ y tế. + Dịch vụ khám chữa bệnh. - Những mặt hàng nhập khẩu từ nước ngoài: + Trực tiếp xuất khẩu các mặt hàng: dược phẩm 26
  27. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương + Các loại thuốc chữa bệnh được nước ngoài công nhận + Nhập khẩu hàng tiêu dùng, các loại mỹ phẩm cao cấp, các loại dầu gội trị bệnh, hóa chất, , y tế . + Sản xuất chế biến dược phẩm theo đơn đặt hàng của đối tác nước ngoài *. Đặc điểm về thị trường: Với mặt hàng khá phong phú và đa dạng nên thị trường phân phối sản phẩm hàng hoá cũng rất phong phú, giúp cho việc quay vòng vốn nhanh hiệu quả kinh tế cao. Công ty tiêu thụ hàng hóa qua hai kênh đó là bán buôn và bán lẻ, chính vì vậy mà lượng hàng nhập về luôn được tiêu thụ nhanh chóng, giúp quay vòng vốn nhanh, nâng cao hiệu quả kinh tế. - Với kênh bán buôn: Hàng được chuyển đến các siêu thị lớn, bệnh viện, quầy thuốc trong Tỉnh, và nhiều Tỉnh thành khác trong cả nước. Ngoài thị trường ở Hà nam hàng hoá còn được chuyển đến các tỉnh nhằm phục vụ nhu cầu tiêu dùng của khá nhiều tỉnh trong nước. - Với kênh bán lẻ: Hàng hoá được các nhân viên kinh doanh đưa đến tận nơi như những của hàng lớn ở từng địa bàn khác nhau. *. Đặc điểm về lao động Công ty có 78 cán bộ công nhân viên, có 46 người tốt nghiệp Đại học, 32 người trung cấp, các lao động tại Công ty được phân chia ba loại lao động dài hạn: 1 năm, lao động ngắn hạn 6 tháng. Những đối tượng lao động từ 1 năm trở lên thì Công ty có quan tâm ưu đãi trong vấn đề tham gia đóng BHXH cho họ, mọi lao động làm việc tại Công ty đều phải qua tuyển chọn và đào tạo, với đội ngũ cán bộ công nhân viên dày dạn kinh nghiệm, vì vậy mà mọi việc trong Công ty đều được tiến hành nhanh gọn và có hiệu quả. *. Tình hình tài chính của Công ty: Hoạt động tài chính của tài chính doanh nghiệp thương mại có nhiệm vụ đảm bảo cho Doanh nghiệp có đầy đủ kịp thời và hợp pháp số vốn cần thiết cho nhu cầu kinh doanh của Doanh nghiệp. Đảm bảo đầy đủ kịp thời số vốn cần thiết nghĩa là cung cấp đúng đủ cho Doanh nghiệp số vốn cần thiết đúng lúc để kinh doanh. 27
  28. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Cơ cấu nguồn vốn của Công ty. Đơn vị tính: đồng. Chỉ tiêu 31/12/2003 31/12/2004 So sánh Số Tiền Tỉ lệ Số Tiền Tỉ lệ Số Tiền Tỉ lệ 1 2 3 4 5 6 7 A. Nợ phải trả. 13.081.229.616 66,34 22.179.165.832 75,93 9.097.936.207 69,5 I. Nợ ngắn hạn 10.633.737.616 53,93 19.279.467.034 66,0 8.645.729.418 81,3 II. Nợ dài hạn 2.399.985.000 12,17 2.772.293.100 94,9 372.308.100 15,5 III. Nợkhác 47.507.000 0,24 127.405.689 0,4 79.898.689 168,2 B. Nguồn vón CSH 6.637.168.870 33,66 7.029.351.887 24,06 392.183.017 5,9 I. Nguồn vốn-quỹ 6.598.108.420 33,46 965.637.437 23,8 367.529.017 5,57 II. Nguồn kinh 39.060.450 0,2 63.714.450 0,2 24.654.000 63,12 phí Cộng(A+B) 19.718.398.486 100 29.208.517.710 100 9.490.119.224 48,13 Về cơ sở vật chất của Công ty: Nằm ở địa thế đẹp cạnh đường quốc lộ 1A nên rất tiện lợi cho việc đi lại, đồng thời khá thuận lợi cho việc kinh doanh của Công ty, diện tích khá rộng rãi. Cơ sở vật chất, tiện nghi làm việc tương đối đầy đủ vì vậy đáp ứng tốt cho nhu cầu làm việc của cán bộ công nhân viên trong Công ty. 28
  29. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương *. Kết quả kinh doanh của công ty trong 2 năm gần đây. Đơn vị tính:VNĐ Chênh lệch Chỉ tiêu Mã số Năm 2003 Năm 2004 Số tiền Số tiền Số tiền Tỉ lệ Tổng doanh thu 01 107.308.170.093 109.348.190.097 2.040.020.040 1,9 Trong đó: D. thu hàng XK 02 15.198.650.237 16.199.6454.239 1.001.004.002 6.59 Các khoản giảm trừ 03 160.344.630 161.343.620 998.990 0,62 (04+05+06+07) + Chiết khấu 04 75.504.229 76.550.329 1.001.100 1,83 + Giảm giá 05 84.174.670 83.074.691 -1.009.979 -1,31 + Hàng bán bị trả lại 06 665.731 1.763.600 1.097.869 164,9 1. D. thu thuần (01-03) 10 107.147.825.463 109.186.846.447 2.039.021.014 1,90 2. Giá vốn hàng bán 11 95.370.443200 98.375.543.147 3.005.109.947 3,15 3. Lợi nhuận gộp (10-11) 20 11.777.392.263 10.811.303.330 -966.088.933 -8,2 4. Chi phí bán hàng 21 10.900.824.617 9.924.924.618 -975.899.999 -8,95 5. Chi phí quản lý DN 22 1.007.100.760 1.037.112.762 30.012.002 2,98 6. Lợi nhuận thuần từ hoạt 30 -130.533.114 -150.734.050 -20.200.936 15,48 động KD (20-(21+22)) Thu nhập hoạt động TC 31 125.100.900 127.053.986 1.953.086 1,56 Chi phí hoạt động tài chính 32 2.100.541 2.084.556 -15.985 -0,76 7.Lợi nhuận thuần từ hoạt 40 123.000.359 124.969.430 1.969.071 1,6 động TC ( 31 - 32) Các khoản TN bất thường 41 100.700.617 120.710.619 20.010.002 19,87 Chi phí bất thường 42 69.200.633 69.212.636 12.003 0,02 8.LN bất thường (41-42) 50 31.499.840 51.497.983 19.998.143 63,49 9. Tổng LN trước thuế 60 23.967.085 25.733.363 1.766.278 7,37 (30+40+50) 10. Thuế thunhập Doanh 70 nghiệp phải nộp 11. Lợi nhuận sau thuế (60-70) 80 16.297.617,8 17.498.686,84 1.201.069,04 7,37 Nhìn vào kết quả kinh doanh của Công ty năm 2003 và năm 2004 ta thấy rằng tổng doanh thu năm 2004 tăng 1,49% (xấp xỉ tăng 1.500.020.004 đ) so với năm 2003. Trong đó phải công nhận sự góp mặt của mặt hàng xuất khẩu, đây là một lợi thế tiềm ẩn nên doanh nghiệp cần chú ý để khai thác triệt để. 29
  30. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương II. đặc điểm Tổ chức công tác kế toán của Công ty. 1. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán của Công ty. *. Phương thức tổ chức bộ máy kế toán. Kế Toán Trưởng (kiêm kế toán tổng hợp) Kế toán tiêu Kế toán vốn kế toán ngân kế toán TTâm thụ hàng hóa, bằng tiền và hàng và thanh phân phối sản thanh toán với tài sản cố toán với người phẩm số 1&2 người mua định bán *. Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận thành viên. Kế toán trưởng kiêm kế toán tổng hợp là người chịu trách nhiệm về toàn bộ mọi hoạt động của phòng kế toán với chức năng là ngươì giúp việc cho Giám đốc. Tổ chức và chỉ đạo công tác kế toán, thống kê thông tin kế toán và hạch toán kế toán tại Công ty. Kế toán Trưởng có quyền phân công và chỉ đạo trực tiếp các thành viên kế toán trong Công ty. Ngoài nhiệm vụ là người lãnh đạo và quản lý phòng, kế toán trưởng còn tham gia trực tiếp vào công tác hạch toán, phân bổ trực tiếp chi phí sản xuất kinh doanh và đối tượng tính giá thành để hướng dẫn các bộ phận kế toán có liên quan để lập và luân chuyển chi phí phù hợp với đối tượng hạch toán. - Kế toán tiêu thụ hàng hóa và thanh toán với người mua Hàng ngày căn cứ vào chứng từ của các nghiệp vụ phát sinh có liên quan, kiểm tra phản ánh vào sổ kế toán liên quan đến tiêu thụ hàng hóa và thanh toán với người mua theo dõi số lượng, giá trị hàng hóa nhập-xuất-tồn, tham gia kiểm tra và đánh giá lại 30
  31. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương hàng hóa, cuối tháng lên bảng tổng hợp theo từng loại, từng nhóm hàng trong từng kho của Công ty. - Kế toán vốn bằng tiền và TSCĐ. Có nhiệm vụ phản ánh số hiện có, tình hình tăng giảm về số lượng cũng như giá trị của sản phẩm, tình hình công nợ của Công ty, tình hình tăng, giảm quỹ tiền mặt, qũy phát triển kinh doanh của Công ty, tình hình thanh toán tiền mặt với khách hàng, chi lương, thưởng và thu nhập của người lao động trong Công ty. - Kế toán ngân hàng và thanh toán với người bán Có nhiệm vụ theo dõi tình hình công nợ của Công ty với ngân hàng và các khách hàng của Công ty, phản ánh các nghiệp vụ giảm tiền gửi, tiền vay ngân hàng, các khoản thanh toán với ngân hàng của Công ty. 2. Đặc điểm tổ chức bộ sổ kế toán. *. Sổ sách kế toán. Sổ sách kế toán là sổ dùng để ghi chép, hệ thống hóa và tổng hợp số liệu từ các chứng từ ban đầu, nhằm cung cấp những chỉ tiêu cần thiết cho việc lập các báo cáo kế toán theo một trình tự và phương pháp ghi chép nhất định. Theo chế độ kế toán hiện nay việc tổ chức hệ thống sổ sách kế toán của doanh nghiệp dựa trên 4 hình thức sổ sau: - Theo hình thức nhật ký sổ cái - Theo hình thức nhật ký chung - Theo hình thức chứng từ ghi sổ - Theo hình thức nhật ký chứng từ. - Hình thức nhật ký chung: I. + Đặc điểm: Sổ Nhật ký chung là sổ kế toán tổng hợp dùng để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo trình tự thời gian. Số liệu ghi trên nhật ký sổ cái được dùng để làm căn cứ để ghi vào sổ cái. II. + sổ sách: Nhật ký chung bao gồm các loại sổ: - Nhật ký chung - Sổ Cái - Các sổ, thẻ kế toán chi tiết. 31
  32. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương III. + Trình tự ghi sổ: .Hàng ngày, căn cứ vào các chứng từ được dùng làm căn cứ ghi sổ, trước hết ghi nghiệp vụ phát sinh vào sổ Nhật ký chung, sau đó căn cứ số liệu đã ghi trên sổ nhật ký chung để ghi vào sổ cái theo các tài khoản kế toán phù hợp. Nếu đơn vị có mở sổ kế toán chi tiết thì đồng thời với việc ghi sổ nhật ký chung, các nghiệp vụ được ghi vào các sổ kế toán chi tiết liên quan. IV. Trường hợp đơn vị mở sổ nhật ký đặc biệt thì hàng ngày, căn cứ vào các chứng từ được dùng làm căn cứ ghi sổ, ghi nghiệp vụ phát sinh vào sổ nhật ký đặc biệt liên quan. V. Cuối tháng, cuối quý, cuối năm cộng số liệu trên sổ cái lập bảng cân đối số phát sinh. Sau khi kiểm tra đối chiếu số khớp đúng số liệu ghi trên sổ cái và bảng tổng hợp chi tiết được dùng để lập Báo cáo Tài Chính. Sơ đồ trình tự ghi sổ NKC: Chứng từ gốc Sổ Nhật ký đặc biệt Sổ Nhật ký Sổ, thẻ kế toán chung chi tiết Sổ Cái Bảng tổng hợp chi tiết Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính Ghi hàng ngày 32
  33. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Hình thức Nhật ký chung phù hợp với mọi loại hình đơn vị hạch toán. - Hình thức chứng từ ghi sổ: + Đặc điểm: Đây là hình thức kết hợp ghi sổ theo thời gian trên sổ đăng ký chứng từ ghi sổ với ghi sổ theo nội dung kinh tế trên Sổ cái. + Sổ sách: Chứng từ ghi sổ bao gồm các loại sổ sau: - Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ - Sổ cái - Sổ, thẻ kế toán chi tiết + Trình tự ghi sổ: Hàng ngày căn cứ vào chứng từ gốc hoặc bảng tổng hợp chứng từ gốc, kế toán lập chứng từ ghi sổ. Căn cứ vào chứng từ ghi sổ để ghi vào sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, sau đó được dùng để ghi vào sổ cái. Các chứng từ gốc sau khi làm căn cứ lập chứng từ ghi sổ được dùng để ghi vào các sổ, thẻ kế toán chi tiết. Cuối tháng phải khoá sổ tính ra tổng số tiền của các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong tháng trên sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, tính tổng số phát sinh Nợ, Có và số dư của từng tài khoản trên sổ cái, căn cứ vào sổ cái lập bảng cân đối số phát sinh. Sau khi đối chiếu đúng số liệu ghi trên sổ cái và bảng tổng hợp chi tiết, lập các báo cáo tài chính. Hình thức chứng từ ghi sổ thích hợp với mọi loại quy mô của Doanh nghiệp, kết cấu sổ sách đơn giản, dễ ghi chép, phù hợp với cả kế toán thường và kế toán máy. 33
  34. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Sơ đồ Chứng từ ghi sổ: Chứng từ gốc Sổ, Sổ quỹ thẻ Bảng tổng hợp kế chứng từ gốc toán chi tiết Sổ đăng ký Chứng tù ghi sổ chứng từ ghi sổ Bảng tổng hợp chi Sổ cái tiết Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài Ghi hàng ngày chính Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra 34
  35. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương  Mẫu sổ: Chứng từ- ghi sổ Ngày tháng năm Số SHTK Số tiền Trích yếu Nợ Có Nợ Có Cộng x x X Kèm theo .chứng từ gốc Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ Bộ (Sở) Năm Đơn vị CT- GS Số tiền CT- GS Số tiền SH NT SH NT - Cộng tháng Cộng - Luỹ kế từ đầu quý Ngày tháng năm Người ghi sổ Kế toán Trưởng Thủ trưởng đơn vị (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký tên, đóng dấu) 35
  36. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Bộ (Sở) Sổ cái Đơn vị . Năm 200 Tài khoản Ngày tháng Chứng từ- ghi sổ Số hiệu TK Số phát sinh Số hiệu diễn giải ghi sổ đối ứng SH NT Nợ Có 1 2 3 4 5 6 7 -Số dư đầu tháng -Cộng phát sinh tháng -Số dư cuối tháng -Cộng luỹ kế từ đầu quý Ngày .tháng .năm Người ghi sổ Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị (ký, họ tên) (ký, họ tên) (Ký tên, đóng dấu) - Hình thức nhật ký sổ cái: + Đặc điểm: Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh được kết hợp ghi chép theo trình tự thời gian và theo nội dung kinh tế (theo tài khoản kế toán) trên cùng một quyển sổ kế toán tổng hợp duy nhất là Nhật ký- sổ cái. + Sổ sách: Nhật ký sổ cái bao gồm các loại sổ sau: - Nhật ký- sổ cái - Sổ, thẻ kế toán chi tiết. + Trình tự ghi sổ: 36
  37. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Sơ đồ Nhật ký sổ cái: Chứng từ gốc bảng tổng sổ thẻ KToán Sổ quỹ hợp chứng từ chi tiết gốc Bảng tổng hợp Nhật ký -sổ cái chi tiết Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra báo cáo tài chính Hàng ngày, căn cứ vào chứng từ gốc hoặc bảng tổng hợp chứng từ gốc kế toán ghi vào nhật ký sổ cái, sau đó ghi vào sổ, thẻ kế toán chi tiết. Cuối tháng phải khoá sổ và đối chiếu khớp đúng với số liệu giữa sổ nhật ký sổ cái và Bảng tổng hợp chi tiết (được lập từ sổ, thẻ kế toán chi tiết) Nhật ký sổ cái là hình thức kế toán trực tiếp, đơn giản, sử dụng ít tài khoản, số lương phát sinh ít, phù hợp với các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, mô hình quản lý chung một cấp, cần ít lao động kế toán. - Hình thức nhật ký chứng từ: + Đặc điểm: Nhật ký chứng từ là sổ kế toán tổng hợp dùng để phản ánh toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo bên Có của các TK kết hợp với việc phân tích các nghiệp vụ kinh tế đó theo TK đối ứng Nợ. 37
  38. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương + Sổ sách: Hình thức nhật ký chứng từ gồm các loại sổ kế toán sau: - Nhật ký chứng từ - Bảng kê - Sổ cái - Sổ hoặc thẻ kế toán chi tiết + Trình tự ghi sổ: Một nhật ký chứng từ có thể mở cho một tài khoản hoặc có thể mở cho một số tài khoản có nội dung kinh tế giống nhau hoặc có quan hệ đối ứng mật thiết với nhau. Khi mở NKCT dùng chung cho nhiều tài khoản thì trên NKCT có số phát sinh của mỗi tài khoản được phản ánh riêng biệt ở một số dòng hoặc một số cột dành cho mỗi tài khoản. Trong mọi trường hợp số phát sinh bên có của mỗi tài khoản chỉ tập trung phản ánh trên một NKCT khác nhau, ghi Có các tài khoản có liên quan đối ứng Nợ với tài khoản này và cuối tháng được tập hợp vào sổ cái từ các NKCT đó. Kết hợp chặt chẽ việc ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo trình tự thời gian với việc hệ thống hoá các nghiệp vụ theo nội dung kinh tế. Sử dụng các mẫu sổ in sẵn có quan hệ đối ứng tài khoản, chỉ tiêu quản lý kinh tế tài chính và lập báo cáo tài chính. Nhật ký chứng từ: Có 10 nhật ký chứng từ, từ số 1 đến số 10. Bảng kê: Có 10 bảng kê đánh số thứ tự từ 1 dến 11 không có bảng kê số 7. Bảng phân bổ: Có 4 bảng phân bổ, từ số 1 đến số 4. 38
  39. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Sơ đồ Nhật ký chứng từ: Chứng từ gốc và các bảng phân bổ Bảng kê Thẻ và sổ kế toán chi Nhật ký tiết chứng từ Bảng tổng hợp chi tiết Sổ cái Báo cáo tài chính Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Hình thức nhật ký chứng từ được áp dụng trong các doanh nghiệp có quy mô lớn, loại hình kinh doanh phức tạp, có trình độ kế toán cao. Một trong những đặc trưng của hạch toán kế toán là ghi nhận thông tin phải có căn cứ chứng từ. Chứng từ kế toán là bằng chứng xác minh nội dung nghiệp vụ kinh tế, tài chính đã phát sinh. Phương pháp chứng từ kế toán là một công việc chủ yếu của tổ chức công tác kế toán ở các đơn vị. Công ty Dược phẩm kim bảng đã sử dụng các loại chứng từ kế toán theo quy định hiện hành như các loại phiếu nhập kho, phiếu xuất kho, thẻ kho, phiếu thu, phiếu 39
  40. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương chi, hoá đơn xuất nhập khẩu và hoá đơn bán hàng. Cách ghi chép và luân chuyển chứng từ hợp lý, thuận lợi cho việc ghi sổ kế toán, tổng hợp số liệu, đồng thời đáp ứng được yêu cầu của công tác quản lý. *. Các chứng từ kế toán được sử dụng tại Công ty như sau: - Các chứng từ về tiền tệ gồm: + Phiếu thu: là căn cứ để thủ quỹ thu tiền, ghi sổ chi tiết và sổ tổng hợp tài khoản 111- Tiền mặt. + Phiếu chi: là căn cứ để thủ quỹ chi tiền, ghi sổ chi tiết và sổ tổng hợp tài khoản 111-Tiền mặt + Biên bản kiểm kê quỹ: xác nhận số tiền tồn quỹ thực tế tại thời điểm kiểm kê. - Các chứng từ về tài sản cố định gồm: + Biên bản kiểm kê tài sản cố định + Biên bản đánh giá lại tài sản cố định + Biên bản thanh lý tài sản cố định + Biên bản bàn giao tài sản cố định + Hoá đơn VAT + Bảng tính và phân bổ khấu hao tài sản cố định - Các chứng từ về lao động tiền lương gồm: + Bảng thanh toán tiền lương: là căn cứ để thanh toán tiền lương và phụ cấp cho người lao động và đồng thời là căn cứ để thống kê tiền lương và lao động trong Công ty. + Bảng theo dõi chấm công: Theo dõi thời gian làm việc, nghỉ việc, nghỉ BHXH, BHYT, làm căn cứ để tính lương và đóng BHXH, BHYT theo quy định hiện hành của Nhà Nước cho cán bộ công nhân viên. - Các chứng từ về bán hàng gồm: + Hoá đơn bán hàng, hoá đơn GTGT + Bảng kê bán hàng + Sổ chi tiết bán hàng - Các chứng từ về vật tư, hàng hoá gồm: 40
  41. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương + Thẻ kho: làm căn cứ vào phiếu nhập kho, phiếu xuất kho. Thủ kho có nhiệm vụ ghi số lượng và thẻ kho. Mỗi loại vật tư được mở một thẻ kho riêng. + Phiếu nhập kho: Là căn cứ để thủ kho nhập vật tư, hàng hóa, và là căn cứ để kế toán ghi sổ chi tiết, sổ tổng hợp tài khoản: 152, 153, 155, 156. - Phiếu xuất kho: là căn cứ để thủ kho xuất kho vật tư, hàng hoá, ghi thẻ kho và là căn cứ để kế toán ghi sổ chi tiết, sổ tổng hợp tài khoản 152, 153, 155, 156. *. Quy trình kế toán trong Công ty được tổ chức theo các bước sau: - Kiểm tra tính hợp lệ của chứng từ kế toán: kiểm tra, xác minh chứng từ xem có trung thực, có hợp lệ, có đúng chế độ thể lệ kế toán hay không để dùng làm chứng từ kế toán. - Cập nhật chứng từ: các kế toán viên có nhiệm vụ ghi chép nội dung thuộc phần công việc mình được giao như số vật tư, hàng hoá nhập, xuất, tồn, số tiền thu, chi, các khoản phải trả cán bộ công nhân viên, các khoản BHYT, BHXH trích nộp theo lương tổng hợp số liệu và định khoản kế toán. - Luân chuyển chứng từ: Các chứng từ sẽ được luân chuyển về các bộ phận được quy định tuỳ theo tính chất và nội dung của từng loại để các bộ phận đó vào sổ kế toán chi tiết và sổ tổng hợp đồng thời vào máy, nhằm đáp ứng yêu cầu về các thông tin kịp thời, đầy đủ và chính xác. - Lưu trữ chứng từ: Bộ phận kế toán tài vụ chịu trách nhiệm về quản lý và bảo quản hồ sơ tài liệu phòng mình và các chứng từ kế toán một cách khoa học, có hệ thống và đầy đủ theo đúng quy định, dễ tìm khi cần sử dụng. Để phù hợp quy mô cũng như điều kiện thực tế, Công ty áp dụng hình thức hạch toán Chứng từ ghi sổ và các loại sổ của hình thức này gồm có: sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, Sổ cái và các sổ, thẻ kế toán chi tiết. * Hệ thống sổ kế toán được áp dụng tại Công ty: - Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ - Sổ chi tiết các tài khoản - Sổ cái TK 334,338 - Bảng tổng hợp chi tiết 41
  42. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Quy trình hạch toán theo hình thức chứng từ ghi sổ tại Công ty được thể hiện qua sơ đồ sau: Sơ đồ chứng từ ghi sổ: Chứng từ gốc Sổ, Sổ quỹ thẻ Bảng tổng hợp kế chứng từ gốc toán chi tiết Sổ đăng ký Chứng từ ghi sổ chứng từ ghi sổ Bảng tổng hợp chi tiết Sổ cái Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính Ghi hàng ngày Ghi cuối kì Đối chiếu, so sánh 42
  43. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương *. Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán tại Công ty: Công ty sử dụng hệ thống báo cáo kế toán theo đúng chế độ và quy định của Nhà Nước và thực hiện tốt các báo cáo về các hoạt động tài chính của Công ty. - Hệ thống báo cáo tài chính của Công ty gồm: + Báo cáo quyết toán (theo quý, năm) + Bảng cân đối kế toán (theo quý, năm) + Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (theo quý, năm) + Bảng cân đối tài khoản (theo quý, năm) + Tờ khai chi tiết doanh thu, chi phí, thu nhập (theo năm) + Quyết toán thuế thu nhập Doanh nghiệp (theo năm) + Quyết toán thuế GTGT (theo năm) + Thuyết minh báo cáo tài chính (cuối năm) Các báo cáo tài chính trên được gửi vào cuối mỗi quý của niên độ kế toán và được gửi tới các cơ quan sau: + Cơ quan cấp chủ quản (Sở Thương Mại) + Chi cục Tài chính Doanh nghiệp + Cục Thống kê + Cục thuế Ngoài ra Công ty còn sử dụng một số loại báo cáo nội bộ như: Báo cáo các khoản phải thu, phải trả, tình hình công nợ, tình hình xuất, nhập, tồn các sản phẩm, hàng hoá, phân tích kết quả về tài chính và các hoạt động kinh doanh trong xuất, nhập, tồn các mặt hàng của Công ty. Các báo cáo này sẽ được gửi tới Ban Giám đốc Công ty. Iii. kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần DƯợc phẩm kim bảng. 1.Tài khoản sử dụng. Kế toán tính và thanh toán tiền lương, tiền công và các khoản khác với người lao động, tình hình trích lập sử dụng các quỹ: BHXH,BHYT,KPCĐ, kế toán sử dụng các tài khoản sau: *.Tài Khoản 334 ”phải trả công nhân viên”. Tài khoản này dùng để phản ánh các khoản thanh toán với CNV của doanh nghiệp về tiền lương, tiền công, trợ 43
  44. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương cấp BHXH, tiền thưởng và các khoản khác thuộc về thu nhập của công nhân viên. Bên Nợ: - Các khoản khấu trừ vào tiền lương, tiền công của CNV. - Tiền lương, tiền công, tiền thưởng, bảo hiểm xã hội, các khoản đã trả, đã ứng cho công nhân viên. - Tiền lương công nhân viên chưa lĩnh. Bên Có: - Tiền lương, tiền công và các khoản khác phải trả cho công nhân viên. Dư nợ (nếu có): số trả thừa cho CNV. Dư có: tiền lương, tiền công và các khoản khác còn phải trả cho CNV. *.Tài Khoản 338 “phải trả phải nộp khác”. Tài khoản này phản ánh các khoản phải trả và phải nộp cho cơ quan pháp luật, cho các tổ chức đoàn thể xã hội, ccho cấp trên về kinh phí công đoàn, BHXH,BHYT, tài sản thừa chờ xử lý, các khoản vay mượn tạm thời Bên Nợ: - Các khoản đã nộp cho cơ quan quản lý các quỹ. - Các khoản đã chi về KPCĐ. - Xử lý giá trị tài sản thừa. - Các khoản đã trả đã nộp khác. Bên Có: - Các khoản phải nộp phải trả hay thu hộ. - Giá trị tài sản thừa chờ xử lý. - Số đã nộp, đã trả lớn hơn số phải nộp, phải trả được cấp bù. Dư nợ (nếu có): số trả thừa, nộp thừa, vượt chi chưa được thanh toán. Dư có: số tiền còn phải trả, phải nộp hay giá trị tài sản thừa chờ xử lý. - Tài khoản 338: có 5 tài khoản cấp 2: 3381: tài sản thừa chờ xử lý 3382 : KPCĐ 3383 : BHXH 3384 : BHYT 44
  45. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương 3388 : phải nộp khác *. Tài khoản 335 “chi phí phải trả” : tài khoản này dùng để phản ánh các khoản được ghi nhận là chi phí hoạt động sản xuất, kinh doanh trong kỳ nhưng thực tế chưa phát sinh mà sẽ phát sinh trong kỳ này hoặc kỳ sau. Bên Nợ : - Chi phí thực tế phát sinh thuộc nội dung chi phí phải trả. - Chi phí phải trả lớn hơn số chi phí thực tế được hạch toán giảm chi phí kinh doanh. Bên Có : - Chi phí phải trả dự tính trước đã được ghi nhận và hạch toán vào chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh. Dư Có: chi phí phải trả tính vào chi phí hoạt động sản xuất kinh doanhnhưng thực tế chưa phát sinh. Ngoài ra kế toán còn sử dụng một số tài khoản khác như: TK 622, TK 627, TK 111, TK 112, TK 138,TK641, TK642 2. Phương pháp kế toán. Để cho quá trình tái sản xuất xã hội nói chung và quá trình sản xuất kinh doanh ở các doanh nghiệp nói riêng được diễn ra thường xuyên liên tục thì một vấn đề thiết yếu là phải tái sản xuất sức lao động. Người lao động phải có vật phẩm tiêu dùng để tái sản xuất sức lao động, vì vậy khi họ tham gia lao động sản xuất kinh doanh ở các doanh nghiệp thì đòi hỏi các doanh nghiệp phải trả thù lao lao động cho họ đó chính là tiền lương. Hiện nay tại Công ty áp dụng hình thức trả lương theo thời gian mà cụ thể là lương tháng và theo Doanh số (Hệ số thu nhập): Lương tháng = mức lương tối thiểu * HS lương theo cấp bậc chức vụ và phụ cấp theo lương Lương thời gian được áp dụng cho các phòng ban, bộ phận quản lý, tính theo hệ số lương của Công ty, lương của trưởng phòng hành chính được tính theo hệ số 3,94 ngoài ra còn phụ cấp trách nhiệm là 0,2. Cách tính lương theo thời gian áp dụng cho các phòng ban, ngoài ra Công ty còn tính lương theo mức khoán doanh số (thu nhập) đối với những nhân viên kinh doanh 45
  46. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương của Công ty, tuy vậy mức lương này cũng không cố định mà luôn thay đổi tuỳ thuộc vào tình hình thị trường. Việc xác định tiền lương phải trả cho người lao động căn cứ vào hệ số mức lương cấp bậc, chức vụ và phụ cấp trách nhiệm (nếu có). Ngoài ra, tuỳ theo tình hình hoạt động kinh doanh của Công ty, nếu công ty đạt được mức doanh thu theo chỉ tiêu, kế hoạch đề ra thì các cán bộ, công nhân viên trong công ty sẽ được hưởng thêm một hệ số lương của công ty, có thể là 1,5 hoặc 2 tuỳ theo mức lợi nhuận đạt được. Ngoài chế độ tiền lương, công ty còn tiến hành xây dựng chế độ tiền thưởng cho các cá nhân, tập thể có thành tích trong hoạt động kinh doanh nhằm khuyến khích người lao động có nhiều đóng góp hơn cho sự phát triển của công ty. *. Một số chế độ khác khi tính lương. Ngoài tiền lương được trả hàng tháng, cán bộ công nhân viên trong công ty còn được hưởng phụ cấp và tiền thưởng cụ thể như: Tiền lễ tết: Được tính trả cho công nhân bằng tiền lương thực tế 1 ngày công. Thưởng: Thưởng được chia làm 2 loại; thưởng thường xuyên và thưởng không thường xuyên. Thưởng thường xuyên là thưởng do làm đạt mức doanh số khoán, thưởng không thường xuyên bao gồm thưởng nhân dịp lễ tế, thưởng thi đua Công ty xếp hạng để thưởng, tuy nhiên việc thưởng này Công ty chỉ thực hiện mang tính chất tượng trưng bởi lẽ Công ty xác định là doanh nghiệp tự hạch toán kinh doanh làm nhiều lương cao không cần phải trông chờ vào tiền lương đối với công nhân viên Công ty. Bảng thanh toán lương của Công ty: Bảng thanh toán lương đối với nhân viên kinh doanh (khoán doanh số) Họ và tên Mức khoán Mức doanh Lương đạt Thưởng theo Phạt theo Lương Ký doanh số số đạt được doanh số doanh số doanh thanh nhận (10%) số8% toán Cộng Ngày tháng năm Giám đốc Kế toán Nhân viên kinh doanh 46
  47. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương *. Chế độ thanh toán BHXH tại Công ty Công ty thực hiện theo đúng chế độ hiện hành của Nhà nước như trong trường hợp nghỉ việc vì ốm đau, thai sản, tai nạn rủi ro có xác nhận của cán bộ Y tế. Thời gian nghỉ hưởng BHXH sẽ được căn cứ như sau: - Nếu làm việc trong điều kiện bình thường mà có thời gian đóng BHXH: VI. Dưới 15 năm sẽ được nghỉ 30 ngày/năm. VII. Từ 15 năm đến 30 năm được nghỉ 40 ngày/năm. VIII.Trên 30 năm được nghỉ 50 ngày/năm. - Nếu làm việc trong môi trường độc hại, nặng nhọc, nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 thì được nghỉ thêm 10 ngày so với mức hưởng ở điều kiện làm việc bình thường. - Nếu bị bệnh dài ngày với các bệnh đặc biệt được Bộ Y tế ban hành thì thời gian nghỉ hưởng BHXH không quá 180 ngày/năm không phân biệt thời gian đóng BHXH. - Tỷ lệ hưởng BHXH trong trường hợp này được hưởng 75% lương cơ bản. - Với công thức tính lương BHXH trả thay lương như sau: Mức lương BHXH Mức lương cơ bản Số ngày nghỉ Tỷ lệ hưởng trả thay = x hưởng x BHXH lương 26 ngày BHXH +. Chế độ thanh toán BHXH trả thay lương tại Công ty. Trong tháng 3/2004, anh Nguyễn Tuấn Anh là nhân viên thuộc Phòng Dịch vụ của Công ty bị bệnh, có xác nhận của Bác sỹ, Bệnh viện. Theo bảng chấm công số ngày công thực tế của anh là 6 ngày, anh nghỉ ốm 15 ngày. Mức lương cơ bản của anh là 2,98. Theo chế độ hiện hành thì anh được hưởng mức lương BHXH trả thay lương được tính như sau: Số tiền lương BHXH trả 2,98 x 210000 thay lương = x 15 x 75% = 270.800 26 ngày Vậy anh Tuấn Anh sẽ được hưởng mức lương BHXH trả thay lương tháng 3 là 270.800 đồng. 47
  48. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Phiếu nghỉ hưởng BHXH (Giấy chứng nhận nghỉ ốm) được sử dụng tại Công ty theo mẫu sau: (Mặt trước) Tên Cơ quan Y tế Ban hành theo mẫu CV Số 90TC/CĐKT ngày 20/7/99 của BTC Số KB/BA 622 Giấy chứng nhận nghỉ ốm Quyển số: 127 Số: 037 Họ và tên: Nguyễn Tuấn Anh Tuổi: 36 Đơn vị công tác: Công ty Dược Phẩm Kim Bảng. Lý do cho nghỉ: Xuất huyết dạ dày Số ngày cho nghỉ: 15 ngày (Từ ngày 3/3 đến hết ngày 18/3/2004) Ngày 2 tháng 3 năm 2004 Xác nhận của phụ trách đơn vị Y bác sĩ KCB Số ngày nghỉ: 15 ngày (Đã ký, đóng dấu) (Ký, Họ tên) Đặng Thị Hường (Mặt sau) Phần BHXH: Số sổ BHXH: 01133943564 1 - Số ngày thực nghỉ được hưởng BHXH : 15 ngày 2 - Luỹ kế ngày nghỉ cùng chế độ : ngày 3 - Lương tháng đóng BHXH : 270.800 đồng 4 - Lương bình quân ngày : 24.069 đồng 5 - Tỷ lệ hưởng BHXH : 75% 6 - Số tiền hưởng BHXH : 270.800 đồng Ngày 2 tháng 3 năm 2004 Cán bộ Cơ quan BHXH Phụ trách BHXH đơn vị (Ký, Họ tên) (Ký, Họ tên) Phạm Thị Diệp (Ghi chú: Phần mặt sau căn cứ ghi vào giấy chứng nhận nghỉ ốm hưởng BHXH hoặc giấy ra viện) 48
  49. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương - Bảng thanh toán BHXH: Sau khi tổng hợp tất cả các phiếu nghỉ hưởng BHXH như trên, kế toán lập bảng thanh toán BHXH cho toàn Công ty theo mẫu sau: Đơn vị: Cty Dược Phẩm Kim Bảng Mẫu số 04 - LĐTL Bảng Thanh toán BHXH Tháng 3 năm 2004 Nợ 334: 270.800 Có 111: 270.800 Nghỉ ốm Nghỉ con ốm Nghỉ đẻ Nghỉ tai nạn Tổng số Ký TT Họ và tên SN ST SN ST SN ST SN ST tiền nhận 1 Nguyễn Tuấn 15 270.800 270.800 Anh Cộng: 270.800 (Tổng số tiền viết bằng chữ: Hai trăm bẩy mươi nghìn tám trăm đồng) Kế toán BHXH Nhân viên theo dõi Kế toán trưởng (Ký, Họ tên) (Ký, Họ tên) (Ký, Họ tên) * Từ bảng thanh toán BHXH tháng 3/2004, kế toán Công ty lập phiếu chi tiền BHXH trả thay lương cho toàn Công ty. Kế toán Công ty viết phiếu chi tiền mặt chi lương BHXH trả thay lương tháng 3/2004: 49
  50. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Đơn vị: Cty dược phẩm Quyển số: 02 Mẫu số: 02-TT kim bảng Phiếu chi Số: 43 QĐ số 1141-TC/QĐ/CĐKT Địa chỉ: thị trấn quế-nam Ngày 1tháng 11năm1995 của hà Ngày 12 tháng 3 năm 2004 Bộ Tài chính Tel: 0351.820056 NợTK 334 CóTK 111 Họ tên người nhận tiền: Nguyễn Tuấn Anh Địa chỉ: Phòng DV.XNK- Cty Lý do chi: Chi lương BHXH tháng 3/2004 Số tiền: 270.800 (Viết bằng chữ) Hai trăm bảy mươi ngàn tám trăm đồng Kèm theo: 02 chứng từ gốc Phiếu nghỉ hưởng BHXH và bảng thanh toán lương BHXH Đã nhận đủ số tiền: 270.800 (viết bằng chữ): Hai trăm bảy mươi ngàn tám trăm đồng Ngày 12 tháng 3 năm 2004 Thủ trưởng đơn vị Kế toán trưởng Người lập phiếu Người nhận Thủ quỹ (Ký, họ tên, đóng dấu) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nguyễn Tuấn nguyễn ánh Anh * Chứng từ kế toán BHXH trả thay lương Công ty sử dụng gồm: Phiếu nghỉ hưởng BHXH và bảng thanh toán BHXH. Phiếu nghỉ hưởng BHXH: - Trong thời gian lao động, người lao động bị ốm được Cơ quan Y tế cho phép nghỉ, người được nghỉ phải báo cho Công ty và nộp giấy nghỉ cho người phụ trách chấm công. Số ngày nghỉ thực tế của người lao động căn cứ theo bảng chấm công hàng tháng. - Cuối tháng phiếu nghỉ hưởng BHXH kèm theo bảng chấm công kế toán của đơn vị chuyển về phòng kế toán Công ty để tính BHXH. Tuỳ thuộc vào số người phải thanh toán trợ cấp BHXH trả thay lương trong tháng của từng đơn vị mà kế toán có thể lập bảng thanh toán BHXH cho từng phòng, ban, bộ phận hay toàn công ty. Cơ sở để lập bảng thanh toán BHXH là phiếu nghỉ hưởng BHXH. 50
  51. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Khi lập phải phân bổ chi tiết theo từng trường hợp: nghỉ bản thân ốm, con ốm, tai nạn lao động, tai nạn rủi ro, thai sản Trong mỗi khoản phải phân ra số ngày và số tiền trợ cấp BHXH trả thay lương. - Cuối tháng kế toán tính tổng hợp số ngày nghỉ và số tiền trợ cấp cho từng người và cho toàn Công ty, bảng này phải được nhân viên phụ trách về chế độ BHXH của Công ty xác nhận và chuyển cho kế toán trưởng duyệt chi. Bảng này được lập thành 2 liên: 1 liên gửi cho Cơ quan quản lý Quỹ BHXH cấp trên để thanh toán số thực chi, 1 liên lưu tại phòng kế toán cùng các chứng từ khác có liên quan. *. Thực tế công tác kế toán tiền lương tại Công ty: Để đảm bảo đời sống sinh hoạt cho các cán bộ, công nhân viên trong Công ty, cứ đầu tháng Công ty cho tạm ứng lương kỳ I. Tuỳ thuộc vào mức lương cơ bản của từng người mà họ có thể ứng lương theo nhu cầu của mình nhưng không được vượt quá mức lương cơ bản của mình. Cụ thể trong tháng 3/2004 có bảng thanh toán tạm ứng lương Kỳ I như sau: 51
  52. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Bảng thanh toán tạm ứng lương kỳ I Tháng 3/2004 Đơn vị: Công ty Dược Phẩm Kim Bảng. Stt Họ và tên Phòng Tạm ứng kỳ I Ký nhận 1 Nguyễn Xuân Mạnh GĐ 400.000 2 Lê Anh Xuân PGĐ 300.000 3 Lê Hải Đức XNK 300.000 4 Trần Quang Huy XNK 200.000 5 Đặng Quỳnh Hoa Hành chính 200.000 6 Vũ Thu Hà Kế toán 200.000 7 Phùng ánh Tuyết Kế toán 200.000 8 Đào Tất Hùng XNK 200.000 9 Mai Xuân Hưởng Hành chính 200.000 10 Nguyễn Tuấn Anh Dịch vụ 200.000 11 Đặng Hồng Quân Hành chính 400.000 12 Bùi Minh Nguyệt Dịch vụ 300.000 13 Nguyễn Hải Anh Dịch vụ 300.000 14 Lưu tuyết Nhung XNK 300.000 15 Đặng Anh Tiến XNK 200.000 16 Đào thuỷ Tiên Hành chính 200.000 17 Trần Thanh Tùng Kế toán 200.000 18 Phạm Thị Diệp Kế toán 200.000 19 Vũ Kim Long Kế toán 200.000 Cộng: 4.700.000 Người lập biểu Kế toán Trưởng Thủ trưởng đơn vị (Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, ghi rõ họ tên) 52
  53. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Căn cứ vào bảng thanh toán tạm ứng tiền lương kỳ I, kế toán tiền lương lập phiếu chi tạm ứng lương kỳ I: Đơn vị: Cty Dược phẩm Quyển số: 02 Mẫu số: 02-TT kim bảng Phiếu chi Số: 20 QĐ số 1141-TC/QĐ/CĐKT Địa chỉ: thị trấn quế-nam Ngày 1tháng 11năm1995 của hà Ngày 5 tháng 3 năm 2004 Bộ Tài chính Tel: 0351.820056 NợTK 334 CóTK1111 Họ tên người nhận tiền: Phạm Thị Diệp Địa chỉ: Phòng Kế toán Lý do chi: Thanh toán tạm ứng lương kỳ I tháng 3/2004 Số tiền: 4.700.000 (Viết bằng chữ) Bốn triệu bảy trăm ngàn đồng chẵn Kèm theo:(01 chứng từ gốc): Bảng tạm ứng tiền lương kỳ I tháng 3/2004. Đã nhận đủ số tiền (viết bằng chữ): Bốn triệu bảy trăm ngàn đồng chẵn. Ngày 05 tháng 3 năm 2004 Thủ trưởng đơn vị Kế toán trưởng Người lập phiếu Người nhận Thủ quỹ (Ký, họ tên, đóng dấu) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Phạm Thị Diệp 53
  54. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Ngày 25/3, Công ty thanh toán nốt số tiền lương còn lại cho cán bộ công nhân viên sau khi đã trừ đi 5% BHXH, 2%BHYT và 1%KPCĐ. Kế toán tiền lương lập phiếu chi thanh toán tiền lương Kỳ II tháng 3/2004 cho Công ty: Đơn vị: Cty Dược Phẩm Quyển số: 02 Mẫu số: 02-TT kim bảng Phiếu chi Số: 32 QĐ số 1141-TC/QĐ/CĐKT Địa chỉ: thị trấn quế nam Ngày 1tháng 11năm1995 của hà Ngày 25 tháng 3 năm 2004 Bộ Tài chính Tel: 0351.820056 NợTK 334 CóTK1111 Họ tên người nhận tiền: Phạm Thị Diệp Địa chỉ: Phòng Kế toán Lý do chi: Thanh toán lương kỳ II tháng 3/2004 Số tiền: 4.596.199 (Viết bằng chữ) Bốn triệu năm trăm chín mươi sáu ngàn một trăm chín chín đồng Kèm theo: 01 chứng từ gốc: Bảng thanh toán tiền lương kỳ II tháng 3/2004. Đã nhận đủ số tiền (viết bằng chữ): Bốn triệu năm trăm chín mươi sáu ngàn một trăm chín chín đồng. Ngày 25 tháng 3 năm 2004 Thủ trưởng đơn vị Kế toán trưởng Người lập phiếu Người nhận Thủ quỹ (Ký, họ tên, đóng dấu) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Phạm Thị Diệp 54
  55. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Các nghiệp vụ hạch toán tiền lương ở Công ty: Nghiệp vụ 1: Cuối tháng, căn cứ vào bảng tổng hợp thanh toán lương tháng 3/04 và phiếu chi số 20 ngày 05/3/ 2004, phiếu chi số 32 ngày 25/3/2004, kế toán ghi số tiền lương phải trả cán bộ công nhân viên vào Sổ chi tiết Tài khoản 334 theo định khoản: Nợ TK 642: 9.296.199 Có TK 334: 9.296.199 Đồng thời nghiệp vụ trên được nhân viên kế toán phản ánh ở chứng từ ghi sổ như sau: Chứng từ ghi sổ Ngày 26/3 Số: 25 Trích yếu Số hiệu TK Số tiền Ghi chú Nợ Có Tiền lương tháng 3/04 phải 642 334 9.296.199 trả cán bộ công nhân viên Cộng: 9.296.199 Kèm theo chứng từ gốc: Bảng thanh toán tạm ứng lương kỳ I và bảng thanh toán lương (kỳ II) tháng 3/04 Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 55
  56. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Nghiệp vụ 2: Ngày 5/3/2004, Công ty đã trả tiền lương Kỳ I cho công nhân viên. Căn cứ vào bảng thanh toán tạm ứng lương kỳ I và phiếu chi số 20 ngày 05/3/2004, kế toán ghi vào Sổ chi tiết TK 334 theo định khoản: Nợ TK 334: 4.700.000 Có TK 1111: 4.700.000 Nhân viên kế toán phản ánh các nghiệp vụ trên ở chứng từ ghi sổ như sau: Chứng từ ghi sổ Ngày 05/3 Số: 08 Trích yếu Số hiệu TK Số tiền Ghi chú Nợ Có Thanh toán tạm ứng lương 334 111 4.700.000 kỳ I tháng 3/04 cho toàn Công ty Cộng: 4.700.000 Kèm theo chứng từ gốc: Bảng thanh toán tạm ứng lương kỳ I tháng 3/04 Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nghiệp vụ 3: Ngày 28/3/2004, Công ty đã thanh toán tiền lương kỳ II cho công nhân viên. Căn cứ vào bảng thanh toán lương (kỳ II) và phiếu chi số 32 ngày 25/3/2004, kế toán ghi vào Sổ chi tiết TK 334 định khoản: Nợ TK 334: 4.596.199 Có TK 1111: 4.596.199 Đồng thời nghiệp vụ này được phản ánh ở chứng từ ghi sổ như sau: 56
  57. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Chứng từ ghi sổ Ngày 25/3 Số: 21 Số hiệu TK Trích yếu Số tiền Ghi chú Nợ Có Thanh toán tiền lương kỳ II tháng 3/04 4.596.199 334 111 cho toàn Công ty Cộng: 4.596.199 Kèm theo chứng từ gốc: Bảng thanh toán lương (kỳ II) tháng 3/04 Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Từ chứng từ ghi sổ, nhân viên kế toán có nhiệm vụ vào Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ. Cuối tháng, căn cứ vào chứng từ ghi sổ, kế toán vào sổ cái TK 334, TK 111, TK642 (Trang sau) *. Thực tế kế toán các khoản trích theo lương tại Công ty: Các nghiệp vụ trích nộp BHXH, BHYT, KPCĐ: Nghiệp vụ 1: Nhân viên kế toán phản ánh số tiền BHXH trích theo lương công nhân viên tháng 3/04 vào Sổ chi tiết TK 338 như sau: Nợ TK334: 505.680 Có TK 3383: 505.680 Đồng thời nghiệp vụ trên được nhân viên kế toán phản ánh ở chứng từ ghi sổ như sau: 57
  58. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Chứng từ ghi sổ Ngày 26/3 Số: 26 Số hiệu TK Trích yếu Số tiền Ghi chú Nợ Có Số tiền BHXH trích theo lương công nhân viên tháng 334 3383 505.680 3/04 Cộng: 505.680 Kèm theo chứng từ gốc: Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nghiệp vụ 2: Nhân viên kế toán phản ánh kết chuyển số BHXH vào chi phí kinh doanh tháng 3/04 vào sổ chi tiết TK 338 như sau: Nợ TK 642: 1.517.040 (= 10.113.600 x 15%) Có TK 3383: 1.517.040 Đồng thời nghiệp vụ trên được nhân viên kế toán phản ánh ở chứng từ ghi sổ như sau: Chứng từ ghi sổ Ngày 28/03/2004 Số: 29 Số hiệu TK Trích yếu Số tiền Ghi chú Nợ Có Kết chuyển BHXH tháng 642 3383 1.517.040 3/04 vào CPKĐ Cộng: 1.517.040 Kèm theo chứng từ gốc: Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 58
  59. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Nghiệp vụ 3: Ngày 30/3/2004, Công ty đã chuyển nộp tiền Bảo hiểm xã hội quý I/04 của toàn Công ty cho Cơ quản BHXH Quận Hai Bà Trưng. Nhân viên kế toán phản ánh vào Sổ chi tiết TK 3383 như sau: Nợ TK 3383: 6.068.160 (=10.113.600 x 20% x 3) Có TK 1121: 6.068.160 Đồng thời nghiệp vụ trên được nhân viên kế toán phản ánh ở chứng từ ghi sổ như sau: Chứng từ ghi sổ Ngày 30/3 Số: 32 Trích yếu Số hiệu TK Số tiền Ghi chú Nợ Có Chuyển nộp tiền BHXH quý 3383 1121 6.068.160 I/04 Cộng: 6.068.160 Kèm theo chứng từ gốc: Tờ khai nộp BHXH quý I/04 Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nghiệp vụ 4: Nhân viên kế toán phản ánh số KPCĐ trích tháng 3/04 vào sổ chi tiết TK 338: Nợ TK 3382: 101.136 = (10.113.600 x 1%) Có TK 111: 101.136 Đồng thời kế toán tiến hành phản ánh ở chứng từ ghi sổ: 59
  60. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Chứng từ ghi sổ Ngày 30/3 Số: 33 Số hiệu TK Trích yếu Số tiền Ghi chú Nợ Có Chuyển nộp tiền BHXH tháng 3382 111 101.136 3/04 Cộng: 101.136 Kèm theo chứng từ gốc: Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) *. Các nghiệp vụ thanh toán BHXH trả thay lương: Nghiệp vụ 1: Căn cứ vào bảng thanh toán BHXH và phiếu chi tiền mặt số 43 ngày 12/3/2004, kế toán tiến hành hạch toán vào sổ chi tiết TK 334 số tiền thanh toán cho anh Nguyễn Tuấn Anh như sau: Nợ TK 334: 270.800 Có TK 111: 270.800 Đồng thời nghiệp vụ trên được nhân viên kế toán phản ánh ở chứng từ ghi sổ như sau: Chứng từ ghi sổ Ngày 30/3 Số: 34 Trích yếu Số hiệu TK Số tiền Ghi chú Nợ Có Thanh toán chế độ BHXH cho 334 111 270.800 nhân viên Vũ Tùng Lâm Cộng: 270.800 Kèm theo 04 chứng từ gốc: Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 60
  61. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Nghiệp vụ 2: Cuối tháng 3/04 kế toán tiền lương tiến hành hạch toán lương BHXH trả thay lương cho nhân viên Nguyễn Tuấn Anh vào Sổ chi tiết TK 3383 như sau: Nợ TK 3383: 270.800 Có TK 334: 270.800 Đồng thời nghiệp vụ trên được nhân viên kế toán phản ánh ở chứng từ ghi sổ như sau: Chứng từ ghi sổ Ngày 31/3 Số: 36 Số hiệu TK Trích yếu Số tiền Ghi chú Nợ Có Số tiền BHXH trả thay lương phải trả cho nhân viên: 3383 33 270.800 Nguyễn Tuấn Anh Cộng: 270.800 Kèm theo chứng từ gốc: Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Nghiệp vụ 3: Căn cứ uỷ nhiệm chi số 30 ngày 30/02/2004 của Cơ quan BHXH Quận Hồng Lạc về việc cấp kinh phí BHXH, kế toán tiến hành hạch toán vào Sổ chi tiết TK 112 như sau: Nợ TK 112: 270.800 Có TK 3383: 270.800 Đồng thời nghiệp vụ trên được phản ánh ở chứng từ ghi sổ như sau: 61
  62. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Chứng từ ghi sổ. Ngày 31/3 Số: 38 Số hiệu TK Trích yếu Số tiền Ghi chú Nợ Có Nhận ủy nhiệm chi về cấp 112 3383 270.800 kinh phí BHXH Cộng: 270.800 Kèm theo chứng từ gốc: Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Từ các chứng từ ghi sổ trên, nhân viên kế toán có nhiệm vụ vào Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ: Sổ Đăng ký chứng từ ghi sổ Năm 2004 Chứng từ ghi sổ Chứng từ ghi sổ Số tiền Số tiền SH NT SH NT 12 05/3 4.700.000 32 29/3 2.022.720 21 25/3 4.596.199 34 30/3 270.800 25 26/3 9.296.199 36 31/3 270.800 26 26/3 505.680 38 31/3 270.800 29 28/3 1.517.040 Cộng : 27.038.181 Cuối tháng, căn cứ vào chứng từ ghi sổ, kế toán vào Sổ cái TK334, TK338. 62
  63. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Sổ chi tiết TK 334 Tiền lương Năm 2004 Chứng từ Nội dung TKĐƯ Phát sinh trong kỳ Số dư cuối kỳ Số NT Nợ Có Nợ Có Dư đầu kỳ: 1.176.504 12 05/3 Thanh toán Tạm ứng 1111 4.700.000 lương kỳ I tháng 3/04 15 18/3 Trả tiền lương tháng 2 1111 777.756 chưa lĩnh cho Đặng Hồng Quân 21 25/3 Thanh toán lương kỳ 1111 4.596.199 II tháng 3/04 25 26/3 Tiền lương phải trả 642 9.296.199 CNVtháng 3/04 34 30/3 Thanh toán BHXH trả 1111 270.800 thay lương cho Nguyễn Tuấn Anh 38 31/3 BHXH phải trả 3383 270.800 Nguyễn Tuấn Anh Cộng phát sinh: 10.344.675 9.566.919 Dư cuối kỳ: 398.748 63
  64. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Sổ cái Tên TK: Phải trả Công nhân viên Số hiệu TK: 334 Tháng 03/2004 Ngày ghi Chứng từ Diễn giải TKĐƯ Số tiền sổ SH NT Nợ Có Số dư đầu kỳ: 1.176.504 06/3 12 5/3 Thanh toán tạm ứng 1111 4.700.000 lương Kỳ I tháng 3/04 18/3 15 8/3 Trả tiền lương tháng 3388 777.756 2 cho Đặng Hồng Quân 25/3 21 25/3 Thanh toán lương kỳ 1111 4.596.199 II 27/3 25 26/3 Tiền lương phải trả 642 9.296.199 công nhân viên tháng 3/04 30/3 34 30/3 Thanh toán chế độ 1111 270.800 BHXH cho Nguyễn Tuấn Anh 31/3 36 30/3 Số tiền BHXH trả 3383 270.800 thay lương cho Nguyễn Tuấn Anh tháng 3/04 Cộng phát sinh: 10344755 10.743.503 Dư cuối kỳ: 398.748 64
  65. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Sổ cái Tên TK: Phải trả, phải nộp khác Số hiệu TK: 338 TK 3383: BHXH Tháng 03/2004 Ngày ghi Chứng từ Diễn giải TKĐƯ Số tiền sổ SH NT Nợ Có Dư đầu kỳ: 4.045.440 27/3 26 26/3 BHXH trích theo lương 334 505.680 công nhân viên tháng 3/04 (5%) 28/3 29 28/3 BHXH phải trả công nhân 642 1.517.040 viên tháng 3/04 (15%) 31/3 32 30/3 Chuyển nộp tiền BHXH 112 6.068.160 quý I cho toàn Công ty 31/3 36 31/3 Thanh toán BHXH trả 334 270.800 thay lương cho Vũ Lâm Tùng 31/3 38 31/3 Nhận uỷ nhiệm chi 112 270.800 BHXH Cộng phát sinh: 6.338.960 6.338.9600 Dư cuối kỳ: 65
  66. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Phần III hoàn thiện công kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần DƯợC phẩm kim bảng. I. đánh giá khái quát tình hình kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng . * Ưu điểm: Công ty hiện đang áp dụng hình thức kế toán chứng từ ghi sổ, một loại hình hạch toán không phù hợp với quy mô của Công ty mà còn rất thuận tiện cho việc cơ giới hóa tính toán. Cùng với sự phát triển của Công ty, tổ chức bộ máy kế toán cũng không ngừng được hoàn thiện, tham mưu và giúp cho Ban Giám đốc điều hành các phần việc mà mình phụ trách, đảm bảo cung cấp kịp thời và chính xác những thông tin về tài chính của Công ty giúp cho lãnh đạo Công ty ra các quyết định đúng đắn về quản lý điều hành các hoạt động kinh doanh của Công ty. Bộ phận kế toán của Công ty đã thực hiện việc thanh toán tiền lương cho cán bộ công nhân viên Công ty rất cụ thể, chính xác đáp ứng được nhu cầu của cán bộ công nhân viên trong toàn Công ty. Việc chi trả tiền lương, thực hiện đúng các quy định hiện hành của Nhà nước về các chế độ BHXH, BHYT đảm bảo quyền lợi trực tiếp của người lao động. Công ty cũng sử dụng đầy đủ các chứng từ kế toán đã quy định trong chế độ ghi chép ban đầu về tiền lương, về thanh toán các chế độ BHXH . Bên cạnh đó, do thực hiện chế độ hưởng lương theo lợi nhuận nên khi Công ty hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả, đạt doanh thu cao thì mức thu nhập của các cán bộ công nhân viên trong Công ty được nâng cao, góp phần đảm bảo được mức sống và sinh hoạt của họ, khuyến khích được tinh thần trách nhiệm của người lao động trong công việc. 66
  67. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương * Nhược điểm: Công Ty Cổ Phần Dược Phẩm Kim Bảng là loại hình doanh nghiệp cổ phần, hoạt động hạch toán kinh tế độc lập. Hiện tại công ty đang áp dụng hình thức hưởng lương theo lợi nhuận. Theo hình thức trả lương này thì nếu Công ty hoạt động kinh doanh có hiệu quả thì thu nhập của Cán bộ công nhân viên trong Công ty sẽ được nâng cao. Nhưng việc đảm bảo mức thu nhập của họ có được ổn định không thì lại phụ thuộc vào kết quả sản xuất kinh doanh phải đạt doanh số, cũng như lợi nhuận của công ty có đạt hiệu qủa hay không đạt được mức doanh thu như kế hoạch đã đề ra trong khi thực hiện cũng như thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh. Do đó Công ty cần có chính sách khen thưởng hợp lý bằng những việc làm cụ thể cả về vật chất lẫn tinh thần. Để khuyến khích người lao động trong công việc và cũng phần nào cải thiện được cuộc sống của người lao động. Trong tâm lý người lao động muốn cống hiến đóng góp cho công ty. Điều đó đòi hỏi Ban Lãnh đạo Công ty phải luôn tăng cường công tác quản lý, quan tâm và củng cố đội ngũ các bộ có năng lực chuyên môn, đào tạo bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn để góp phần cho sự phát triển Công ty, giúp cho tình hình hoạt động kinh doanh của Công ty luôn đạt được hiệu quả, đạt doanh thu cao. Về hệ thống sổ kế toán, chứng từ kế toán thì do áp dụng theo hình thức chứng từ ghi sổ nên trong việc ghi chép các nghiệp vụ phát sinh còn có sự trùng lắp, dễ nhầm lẫn và tốn nhiều công gây lãng phí không cần thiết. II. một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần dược phẩm kim bảng. *. Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương: Ta đã biết tiền lương là một vấn đề hết sức quan trọng. Một chính sách tiền lương hợp lý sẽ là cơ sở, đòn bẩy cho sự phát triển của Doanh nghiệp. Còn đối với người lao động, tiền lương nhận được thoả đáng sẽ là động lực thúc đẩy năng lực sáng 67
  68. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tạo, sự nhiệt tình trong công việc góp phần không nhỏ làm tăng năng suất lao động, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng đạt kết quả cao. Vì vậy với tình hình thực tế tại công ty hiện nay HĐQT, GĐ, PGĐ, của công ty phải đưa ra những việc làm cụ thể để thúc đẩy, tạo ra một cú huých cho công ty. Do đó ở mỗi doanh nghiệp, tuỳ theo loại hình kinh doanh của doanh nghiệp, quy mô của doanh nghiệp cũng như tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mình mà có chế độ kế toán tiền lương sao cho hợp lý. Luôn nghiên cứu và hoàn thiện hơn công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương như BHXH, BHYT, các chế độ hưởng BHXH, các chế độ khen thưởng, khuyến khích lương để sao cho quyền lợi của người lao động động luôn được đảm bảo và được đặt lên hàng đầu, góp phần nâng cao thu nhập cho người lao động, khuyến khích được người lao động trong sản xuất kinh doanh là một vấn đề rất quan trọng. *. Nguyên tắc hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng: Tiền lương đóng góp phần quyết định đến sự thành công hay thất bại của từng doanh nghiệp trên thương trường nhất là trong nền kinh tế thị trường như hiện nay. Đối với sản xuất kinh doanh, tiền lương là một phần không nhỏ của chi phí sản xuất kinh doanh của công ty. Do đó, nếu công ty vận dụng chế độ tiền lương hợp lý, phù hợp với năng lực thực sự, làm nhiều hưởng nhiều có cải tiến có sáng tạo sẽ được hưởng thành quả cũng như đóng góp của mình đối với công ty sẽ tạo động lực tăng năng suất lao động và hiệu quả rõ dệt trong sản xuất kinh doanh. Việc hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương ở công ty là rất cần thiết và quan trọng nhưng nó đòi hỏi phải luôn đảm bảo nguyên tắc công bằng và xứng đáng đối với sức lao động mà người lao động đã bỏ ra. Tiền lương nhận được thoả đáng thì người lao động sẵn sàng nhận công việc được giao dù ở đâu, làm gì trong điều kiện sức lực và trí tuệ của họ cho phép. Bên cạnh đó, việc hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương ở từng bộ phần phải đảm bảo nguyên tắc tuân thủ theo đúng các quy định hiện hành của Nhà nước, của Bộ Tài chính về các vấn đề như: cách tính lương, phân bổ tiền 68
  69. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương lương cũng như phải đầy thực hiện đúng hệ thống sổ sách, chứng từ kế toán có liên quan. Do Nhà Nước ban hành và những Quy định của các Bộ Ban Nghành Đoàn thể. *. Một số giải pháp hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và cách khoản trích theo lương tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng. Tuỳ theo tình hình thực tế của từng doanh nghiệp mà có phương hướng hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương ở Công Ty mình sao cho phù hợp. Công Ty cần áp dụng ngay những chính sách, quy định mới ban hành của Nhà nước về chế độ tiền lương và các khoản trích theo lương để đảm bảo quyền lợi của người lao động. Công Ty cũng cần quan tâm đến đội ngũ Kế Toán của công ty, không ngừng nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn để họ hoàn thành tốt công việc của mình và có khả năng thích nghi với những chế độ chính sách kế toán mới. Đảm bảo sao cho người lao động được hưởng đầy đủ các chế độ hiện hành của Nhà nước cũng như những quyền lợi của họ. Công Ty cũng cần thường xuyên cải tiến công nghệ kỹ thuật với những lợi thế sẵn có của mình có đối tác nước ngoài, cùng với sự phát triển của các doanh nghiệp trong nước, tích cực tham gia các cuộc hội thảo khoa học trong và ngoài nước. Tập trung các nguồn nhân lực trong nước như: đội ngũ sinh viên thực tập, sinh viên nghiên cứu những đề tài cải tiến công nghệ kỹ thuật, tận dụng nguồn nhân công rất rẻ trong nước, tạo ra công ăn việc làm cho những người lao động ở địa phương. Bên cạnh đó,công ty cũng cần lập những quỹ Khen thưởng, phúc lợi, chế độ trợ cấp và chế độ khen thưởng thiết thực, công bằng, hợp lý đối với người lao động để khuyến khích họ trong công việc, góp phần giúp họ đảm bảo và nâng cao cuộc sống của bản thân mình và gia đình. 69
  70. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Kết luận Trong thời gian thực tập Công ty Dược Phẩm Kim Bảng, em đã có điều kiện được tìm hiểu tổ chức bộ máy kế toán cũng như những phương pháp hạch toán của Công ty, đặc biệt là đi sâu vào nghiên cứu vấn đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty. Quá trình thực tập tại Công ty đã giúp em nắm bắt được những kiến thức nhất định về công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương, những kiến thức mà em đã được học ở trường mà chưa có điều kiện được áp dụng thực hành. Trong quá trình thực tập, được sự hướng dẫn tận tình của Phó Giáo Sư-Tiến Sĩ: Nguyễn Văn Công, cùng sự nhiệt tình giúp đỡ của Ban Giám đốc Công ty cũng như Anh Phạm Tiến Dũng trong phòng Kế Toán, cùng với sự nỗ lực của bản thân em đã hoàn thành chuyên đề thực tập tổng hợp tại Công ty. Tuy nhiên do trình độ còn hạn chế, kiến thức còn ít ỏi nên không thể tránh khỏi những thiếu sót. Do đó em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của Phó Giáo Sư-Tiến Sĩ: Nguyễn Văn Công cũng như của Ban Lãnh Đạo Công ty và đặc biệt là các Anh Chị Phòng Kế toán thuộc Công ty để chuyên đề thực tập của em được phong phú về lý luận và sát thực với thực tế của Công ty hơn. Cuối cùng em xin trân thành cảm ơn! Phó Giáo Sư-Tiến Sĩ : Nguyễn Văn Công Ban Giám Đốc Công ty và Các Phòng, Ban chức năng. Đặc biệt là Phòng Kế Toán đã tận tình giúp đỡ và tạo điều kiện để em hoàn thành chuyên đề thực tập này./. 70
  71. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Mục lục Mở đầu Phần I Những vấn đề lí luận cơ bản về kế toán tiền lương và các khoản trích theo lươngtrong các doanh nghiệp I. Khái niệm-Bản chất và Nội dung kinh tế của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương 1. Khái niệm- Bản chất của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương 2. Nội dung kinh tế của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương II. Chế độ tiền lương và các hình thức trả lương 1. Chế độ tiền lương 2. Các hình thức trả lương III. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương 1.Tài khoản sử dụng 2. Phương pháp kế toán Phần II : Thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng I. Đặc điểm kinh tế-kỹ thuậtvà tổ chức hoạt động kinh doanh tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng có ảnh hưởng đến kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương 1. Lịch sử hình thành và phát triển công ty 2. Đặc điểm tổ chức bộ máy hoạt động kinh doanh của công ty II. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán và bộ sổ kế toán tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng 1. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán tại công ty 2. Đặc điểm tổ chức bộ sổ kế toán III. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng 1.Tài khoản sử dụng 2.Phương pháp kế toán 71
  72. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Phần III : Hoàn thiện công tác hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng I. Đánh giá khái quát kế toán tiền lươngvà các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng. II. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng. Kết luận 72
  73. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Danh mục tài liệu tham khảo 1. giáo trình lý thuyết hạch toán kế toán của viện đại học mở hà nội. 2. giáo trình kế toán doanh nghiệp vùa và nhỏ–nxb thống kê. 3. quy chế phân phối tiền lương,thưởng của công ty cổ phần dược phẩm kim bảng. 4. bộ luật lao động của nhà nước chxhcnvn. 5. giáo trình kinh tế lao động của đhktqd–nxb-gd-1998. 6. Giáo trình quản trị nhân lực của đhktqd–nxb-gd-1998. 7. các văn bảnquy định chế độ tiền lương mới-tập 4, tập 5 của bộ lđtbxh. 8. đổi mới cơ chế và chính sách quản lý tiền lương trong nền kinh tế thị trường ở việt nam của tống văn đường- nxb-chính trị quốc gia. 9. thông tư số 04, số 82 năm 2003/tt-blđttbxh. 10. qđ số 722 qđ-bhxh-đt ngày 26/05/2003. Viện Đại Học Mở Hà Nội Khoa Kinh Tế & quản trị kinh doanh Chuyên đề thực tập Tốt Nghiệp 73
  74. Chuyên đề: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Tên đề tài: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng. GVHD : PGS-TS: Nguyễn Văn Công SVTH : Dương Văn Đoàn Lớp : VB2-K3-KT Khoá : 2002-2005 Hà Nội 05/2005 đề cương chuyên đề Đề tài: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần dược phẩm kim bảng. Trong bất kỳ một xã hội nào, nếu muốn sản xuất sản phẩm của cải vật chất hoặc thực hiện quá trình kinh doanh thì vấn đề lao động của con người là 74